• No results found

EJUSQVE CUM DEO TRI UNO BEATISSIMAM

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "EJUSQVE CUM DEO TRI UNO BEATISSIMAM"

Copied!
50
0
0

Loading.... (view fulltext now)

Full text

(1)

ib.

riya

DISSERTATIO THEOLOGICA,

EXHIBENS I",

EJUSQVE CUM DEO TRI UNO BEATISSIMAM

CONSORTIONEM,

QVAM ,

CONSENSU MAX. VENER. FACULT. THEOL.

IN REGIA ACADEMIA UPSAUENSI, STQIHR

;NO MAG.

CLEWßERG,

S. S. Theol, PROF. Reg. et Ord.

PUB LICJE COMM1TTIT DISQFIS1T1ÖNI

v

v. D. M._

ISAACHS AGRIVILLIUS ,

UPLANDUS.

IN AUDIT. CAROL. MAI. DIE XXII. OCTOERIS',

ΔΝΝΙ MDCCLXIII,

11. Α. M. S.

UP SA LI JE,

(2)

Sacr/e Regi/e Majestatis

MAGNM FIDE1 V1R0,

NOBILISSiMO ac GENEROSISSIMO

DOMINO,

Dno bernhardo wallenstierna,

GENERALI MAJORI, EQVESTRIS REGIME

COHORTIS CAPITANEO LOCUM TENENTL·

EQVITl ORDINIS ENSIFERI

S PLENO ID ISSIM Ö,

MiECENATI MAGNO.

Singularis plane Sc Nobil. Sc Generofijfimc Do?/tmey admiranda gratia me , fopius qva Tu ere·

xifti, fortiflimi inftar eit (limuli, qvo impulfus,

pertcnue hoc fpecimen Academicum, venerabundi

gratiffimiqve animi teftificatione defunSturiis, Tao

PrsduftriNomini confecracum ire fuftineam.Accedit

certiflima fpes fore, ut tirocinii mei primitiae extanti

Mas-

(3)

Sacrze Regi^ Majestatis CVBICULARIO,

"KOBILISSIMO ATQVE GENEROSISSIMO DOMINO,

Dno carol.gust.

wattrang,

PATEONO ΜΑΧΙΜΟ.

Multa, qvibus Tu immo plurima, , Generoß fummi Domine, favoris paternam ca- f romerita,

mulatti domum, jubenc, ut illius, qvi in me eil,

memoris bencfkiorum animi, tefliiicandi ca nia,

hane DiiTertationem Tibi dicarem, id qvod in vo- tis jam dia fuic. Verum enimvero, Opportunität«

defticutus, confiiii perficiendi ardorem pedloris de-

voti

(4)

Mae c en a tis Jubare illum fplendorem foenerentur,

q vem, ob iniitam iibi cäliginern , non ha'beant, nec Iii ii foris muruari qveanL Ceierum, il properpls-

Timum animum

,

qvem er ga Mu Carum fe q ve η t es caftra crebris tedatum documentis fecifti; il omnem

parentibus meis mihiqve ipil, immerentibus Hcet, prsilitum favorem, il deniqve virtutes, qvibus e·

siiines, adjecero; plures ac maxime graves addiixi

c-auias, cur, ad aram gratiae Tus meum, qvale id

ciinqve, deponere geilirem munuCculum. Tandem,

qvae in me eft eritqve Bagrantiiiima erga Te pie«

tas, fupremo hurnanarum rerum Arbicro h^c fin·

cera I i b a b o vota , ut perdiu falvus & incoiumis

vi vas. Vi vas , inqvarn, Deo, Patriae, Tibi, Gene-

roilßimae Familiae, immo & aliis, qvorlim ex Tuo

flore vel commoda vel ornamenta pendent, ter qva·

tcrqve felix. De cetero venerabunda, qva par eft,

ac dcniiffiifima mente, per omnem setatem, per- ρ a η furus Cum

NOBILISSIMI ac GENEROSISSIMI HOMINIS Tül

C2lfcof\devotißlmitt

ISAACUS AGRIVILLIUS,

(5)

voti latebris coercerc necefie hnc usqve habui. Qvi

tarnen hodie inftar ignis, diu conclufi, Ifbere pro-

rumpit, qvamvis irtulta fint, qvx impedire vellent,

& inter hsec maxime dcni, qvod offerre geftio, te-

nuitas

,

löngiffiitfe in i ra Tuum fplendorem pbfita.

Sed, qvum Patroni fit dona, fibi allata, pietate cli-

entis, non magnitudinc metiri, humillimus Te oro

qvadoqve , ne graveris chartaceum hocce munu- fculum, nulla re alia qvam datoris devoriffimo äf¬

fe O: u Eefiimandum , fereno placidoqve vultu fufci-

pere. Ad vota deniqve converius, bas calidiflimas

propitio Numini preces admoveo & admovebo fem¬

per, velit Ejus infinita Bonitas, qvae Te haöenus

ingcnti fortunarum cumulo auxit, id addere bene-

ficii ur, cum llluftri Famiiia, omni profperitate flo¬

rens, qvam diutiflime, falvus, fofpes, incolumis,

Fatrias fuperfis.

NOBILISSIMI ATQVE GENEROSISSIMI

Ν OMINIS TUI

cultor humillimus

ISAACUS AGR1VILLIUS.

(6)

Admodum Reverendo rttqve ClariJJimo

DOMINO,

D™ Äccleiiaruxn JOH.

j

qva? Dco in AGRIVILLIO» Ekeby & Bladåker colliguntur,

Pailori VigiiantifTirno,

PARENTI OPTIMO»

Ρ let tere att, qva idlrin, f.lhim publice celebrandi Tun, Cariifime Pater decet, parv.m conveniens föret, occafionem , heneficia, prßtermft·· tot αιι~

nis, tam ccnfinnter benigncqve in me ccllnta. Sed qvid mclior hoc confilio, iiifi reui ardua.m? Certe, fi folicitam eurem, qvrm inde acutus , ad l ljus

diei lucem mea faluti impendifli, fi pntienticm & hlerditåt em, nuliis fcr·

tigatam fumtibus , in mea fuppeditondis commodq, fi deniqve alia, numera

phirima & genere diverfiffima, docurnenta, qvibus Te mihi non nomine, fed

omine parentem exhihuifti , obverfr.ri diutivs menti meß jubeo ; nan potefi

fieri, qvrti multitudine ac vnrietate vifendorwn ohrutjit, vel confierner nnu

pto, vel, defperato percenfendi fuccffu, mutire petitts, qvatn lijcere velim.

Qvod igittir multis confeqvi vedis neqveo, id fupplici voce obtineam., fat tfi. Excipins enixe peto, Pater Incfulgentiffime , Oifiertationetn hane , Tibi

datam dedicatnmqve, ut animi mei grntiffhni inrcrpt etern, ptvrfivafiffimumqve

habe as, meutern offcrentis Tuß erga fe indulgentia fenfn ita cjfici, ut emori

malit, quam, qvid intermittendo, in debiti ojjicii jvfiam incurrere fufpi-

tionem. Immo, uti pcft Oeum a Tuajdute mea pendet falus , fic certa fcias, me ardentius diligentiusqve pro Tun incolumitate preces fufurum

tmllum» Serva O! Deus, Pareiitis aptimi cnnitiem diutifiime , & uti

hane Tuo firmnfti robore, dtidum alioqvin defecluram, fic etjam tatk- dem pofihßc, omni circumfluentem feliciiatis cogia, prafia, qvin tf exa- fin in hit terris fcena, ad heatiffimos in ccelo triumphantium choros trtmt*

ftr, Sic optat, interqve pia optabit fufpiria

PAREKTIS INDULGENT1SSIMI

filius ohediemißimtif,

ISAACUS AGRIVJLLIUS>

(7)

ncidit a?tas Enochi In acerbiilima tempora, qvibus Kami progeni«

es Eccleiia: vera: cives qvibus de-

mum cunqwe injuriis, coecx ratio- nis figmentis, peifimisqve morum exemplis, immo vi & perfecutio-

^nibus a fide in Semen mulier is, cöa- triturum caput ierpentis, ad juili- Ila: humana: vanam noxiamqve fi- duciam, qvantum in fe qvidem erat, avertere & abdu-

cerc conaretur. Eil enim vi inimicitia:, inter generis hu~

maniSofpitatorem;&Diabolum perπξωτευα,γγελιον pofitie,

a) femperqve erit, donec, munaana conciderit machina, Regni, cui pofterior ilie Dominus prseeft, perpetuum conilansqve in hoc defixum iludium, ut, opprefla, ii

fieri qveat, vel deflru^a Dei civitate, iuos limites latis- lime proferat & qvoscunqve poflit, abalienatos a Meilia, cujus iola adorare Sceptra omnes, perennatura: i alutis cupi ·

A di,

(8)

& ) 2 C #

di, debent, l·) iibi obnoxios reddat. Caujfam hujus o-

dii propinquiorem optime his verbis tradit Weiiheme-

rus ; juilitia duplex eft: una Mofaica, altera Chrifliana:

una externa, altera interna: una carnis, altera ipiritus: li¬

na humana, politica, civilis: altera divina, coeleilis &

fpiritualis: una Phariiaica, altera vera: una vetus, alte¬

ra nova; una immunda, altera munda: una hypocritica &

vana, altera vera: una temporalis, altera conftans: una operum,altera fidei: una Legis, altera Evangeiii: una me¬

ritorum, altera gratiar. Illa praxipi t & nihil implet: hasc

vero nihil prascipit, & tarnen omnia implet, q via Chri-

ftum habet, q vi eft legis impletio, qviqve fpiritum fu-

um donat, per qvem remiilionem peccatorum confequi-

mur, ad qvodvis bonum faciendum hiiares & fpontanei,

qvi facit, ne imputetur peccatum. Nam perpetuo lufta-

tur cum carne & fangvine. Has duas juflitiar, ex diame¬

tro pugnantes, invicem colluftantur, donec caro & fan-

gvis manet. Nam prudentia carnis juilitiam fpiritus non capit, nec fuam.argui patitur. Contra prudentia fpiritus

juilitiam carnis laudari non fert, led unam fidei & gratite

juilitiam prasdicät. Sicqve fit, ut perpetuo bello conte-

rantur hi duo parvuli Jacob & Efau in utero Rebecca', c).

Qvibus gemina habet Paulus, docens, ut Ifmaelolim Jfa-

Cum odit, fl c qvoqve τ&ε κατά σάςκα ϋιωκειν τ&ε κοιτά

πνεύμα γενννθενταε α) five ut M.Lutherus & Jo. Gerhar-

dus hos aliis nominibus diilingvunt, Käini progeniem A-

belis filios, e) vel popidum Legis, popidum Evangeiii f)

femper perfequi. Non vero asqvo Marte inter has res- publicas bellum geritur, qvum & prifci & recentioris as-

vi teftentur annales, qvod, Ecclefia vera parum non

nunqvam proficiente, interqve varia, undiqve fe pre-

imentia mala & infortunia, asgerrime trahente fpiritum,

civitas, Uli adverfiflima infigni virium civiumqve acces- üonQ celerius creverit. Cujus infelicitatis moleftiam

qvem-

(9)

* ■) 3 ( #

qvemadmodum Sethus, Enofus, hujusqve pronepoäs fi»

Jius Enochus diutina periclitatione perceperunt, ita con~

cionibus indefeills tam Legis qvam Evangelii, fiisqve pri-

vatis non tantum, fed & publicis, cum lux famiiix tum

Kainiticx profapix homines, ratione fidei & morum e-

mendare inqve redarn falutis revocare viam, omni flu-

duerunt ope': qvippe qvod fincera eorum pietas perfva-

fiiTimum nobis facit, eflatis Scri/pturx pluribus ad no-

jfträm memoriam transmiila. Qvimvis vero laudati He¬

roes rev κοσμοκξϋίτοξοε & hu jus fequentium figna moli-

minibus fortiter fe oppofuerint; non dubitandum tarnen

erit, qvin versc reiigionis contemtus, fidei fanx abnega-

tio, morum corruptio invalefcens, hoflilia in eos odia, qvi

ab illibato Deicuitu fe ayelii non paterentur, crebra eo-

rundem pecloribus fuspiria extorferint, prxfentem Eccle-

iix flatum

,

hnic parum diilimiii, conqverentia voce ;

g) dih τοπ ioji ^ mrr nyro

Inter qvae exuicerati iui feculi vulnera conftantiam ferva-

re invldtam & impertcrrito xqvoqye animo in cafrigan-

da aeqvalium impietate pergere, fidei iane fuit non ob-

fcurae & vulgaris, fed fpeffatiilimx rariifimxqve. Ho¬

rum itaqve principum fingularem pietatem fecreta sefti-

matione perpendentibus accidit, ut animum cupido in-

ceiferit ex Gen. $: 22-26. fidem Enochi finceram accu«

ratiori, fl modo ingenii temporisqve ratio id ferat,

cxplicatione illuilrandi. Cui nos propofito accincluri,

divina, initi in coiilii profperrimum fucceifum, implora-

ta opc, faventiqri Tux, B. L. cenfurx qvalemcumqve

noilram opellam etjam atque etjam commendamus.

a) Gen. III. ig, coli. Theodofii Fahricii Lorc. Cotnm, ex

Luther o clajf. 1 p. 11 g. /. g. h) Pf. 2. v. 12, c) IVefl-

bevieri Tropol. Sa c, p. 2.68, 26 g d) Gal. g: 2 g. e) vid,

Lutheri PoftilL Lat· Major. ρ. m. 20g. it. Tb. Fah icii L,

C. Clajf. 2. p. 4.4. 1. 8- f) Job, Gerhardt Comrn. in Ge-

vef. ρ. m. ^27. g) Pf. 12, 2, A 2 §. II.

(10)

& ) 4 ( # 5· π·

Tria qvidcmloca in facris exilant litteriß, videlicet

Gen. 5. v. 22-24-Ebr. XI. 6. Jud. Fp. v. 15. 16. qvo-

rum vel explicatione vel comparatione infticnta, Fidei

Enochi genuina indo'es qveat exFplendefcere. Sedqvum

nobis non liceat fingula hac diilertatione complecli fatis habebimus, Γι primo faltem enucleato, qvantum pro- pofito noilro conveniat, inde eruatur. In hac vero ie- de tres habentur phrafes iucis eo plus indiga?,qvo ma¬

gis interpretes variis de illarum poteilate judiciis inter fe diflentiant. In qvarum ntomero qvemadmodum ma-

xime difficiiis explicatu eil illa, qvie primum fe offert videl. *f?rnn fic in eadern excutienda &

pcriimatibus, inde aeducendis noflra inprimis colloca-

oitur opera. Metaphoricam hanc eile locutionem in- telleclu videtur facfe. Non enim dubium, q vin am-

lulandi verbum, hoc loco improprie adhibitum

,

non tam

corpus, qvam animum fpectans, idem fibi ve'it ac age~

re> vivere, converfari. a ). Confirmant hoc ufus, in Er bräi'fmo regnans, loca paraliela , materia fubilrata

,

&

c\vx hujus fint generis plura. Partienla r« iubjun&a interpretationem expena eil variarn, aliis a/m, aliisfecnn~

dum, aliis ccram, aliis ad hanc exponentibus, vel notam

deniqve accufativi hanc afiliraanribus aliis, b). Si qvid

tarnen penes nos fit judicii, nonnifi primam ex recenii-

tis iigniiicationibus hic amplexari reqvum til. i:mo qvia

ufu tritiflima eil, ideoqvc le^ori, Ebra-a callenti, facil-

lime obvin. Qvamobrem & hanc prrefenti in loco pra>

optandam eile eo minus dubitaverimus

,

qvo vero vi- deatur fimilius, feriptorem facrum, rifi rii* pro cum po-

fuiilet, potius has particulas, "ΊΠΚ, vel D pro di$a

fubflituiile vocula, vel verbum tremfrtivum ei pramifis-

ie, 2:0 qvum, qvx diilingvi poifint, confundi non de-

Leant c). 3:0 qvia tumpiirafis, illi, cui Γ)Κ Gen. 5.· 22.

(11)

& ) y C &

innexum eft; ut opinamur, συνώνυμος, videlicet Dy JYii?

GVfrK.» </) tum eideiTJ oppoiita i. e. ^"ip DVH>X DV "pfojl

e) hoc enixe fvadet, Q v um enim nfci & 2V ■> no tion em pra^poikionis cum cqmmu&em habentes, utrinqve eidem

verbo & nomini in materia non difpari connedtantur, ambiguum vix fuerit, qvin utraqve phrafis fenfum x- qvipollentem fundat, adeoqve collata probet, το ptf i- dem, qvöd Dy , i- e. cum figniicare. Praßterea qvemad-

modum effe cum aliqvo & eile contra aliqvem f) adverfas

funt pöteilatis ; fic CDTÉfcn fii* η'*ΠΠΠ & cy contraria, nifi fallimur, fignificatione polient.

Unde pro no qvidem alveo fluit, qvod το ptf Gen. 5/22, aeqve a c τ c Dy τω "1p Lev. 26 : 23, 24, perinde ac με*

reo τω av τι opponatur. Qvam ob cauiam qvum oppo~

iitörum Oppoiita fit ratio, hinc jure colligitur, qvod το ΠΝ nonnifi per cum exponi heic debeat. 4:0 qvia ori- gini hujus voculic evidentiori proxime accedif. Defcen-

dit qvippe ab rvjx Ebr. vel ΌΜ Ar. venit^ advrait^prcefens fuit, ndfuit, propinqvus fiiit, & ex DU** contraka, ut ΠΠ

ex rUD fignificationem prafentice, propinqvitatis, conjunτ Biörns, ceu germanam, agnoicit, qvam ne tum qvidem

abjicit , qvando vice pr^pofitionis dito fungitur, fed

occultat ialtem. Confeqvcns referimus non ad Angeios, qvi nonnullorum error eil , fed ad Creato-

rem cceli & terrce Gen. I: v. 1. Autorem Angelorum

arqve ac hominis Gen. Ii 27. II: 21, 22. Patrem fpiri-

tualem omnium, vere credentium Gen VI: 2. g), ad¬

eoqve Deum Trinnnm h) fme cujus notitia, verbo re¬

vel a to conformi, nemo ad Deum accedere, i) id eil gra-

tiam, falutem & juftitiam vel qv&rere vel conjeqvi k j nc dum amhdare cum Eodem poteil />.

a) TVeßbemeri /, c. p. m. 6p. b ) Bartoldi Botfacci

TraB. Theo!, de irreprehenßbilitate fidelium p. m. 14.9. c) Gerbar dus l c. ρ. sjp. d) Mick 6: 8° e) Lev. 26:

A 3 2J.

(12)

☆ ) ·δ ( £

23. 2$· coli. JVefihemeri Tropol. Sac. p. 6p. f) Mntih.

12: 30. Luc. 11: 23. g) coli. Gal. 3: 26. Job. r. 12. it. IVefi-

hemeri l. c. p. 229. a. b) 1. Job. 1: 3. 7. coli. Cafp. Er,

Brochmmni Comm. in Epifl. ad Ebrceos ρ. ροη. 1) Mar-

lorat. Comm.. in Ν. T. 100η, k) ibidem. 1) 1. Job. r. 3. 7.

§. III.

Emphaßn autem totius phrafeos auget, qvod "f?n

non in kal ied Hitpaél legatur. Cujus conjugationis ea eft vis, wt freqventationem , intenfionem, ajfiduitatem^con-

tinuationem & excellentiam alicujus aSlionis vel paffionis fi- gniiicet a). Spe^ant huc varia Codicis Ebraici ioca, ex qvibus ieqventia juvabit attuliile Pf. 119: 52. DniHtf ex,- cellenti vei intenfiilimo confolationis fenfu iemper per-' fruor. ibid. 45. ΠΠΓΠη roVnri» freqventiifime verfor in fingulari animi tranqvillitate hilaritateqve, vel lauta, fe-

lici & pacata vita: conditione fruor bIbid. v. 16. yvyrfflft

obleftor mirum in modum

,

continuam, admirabiletii-

qve deleflationem pércipio. Porro nec diflimul^ndum

id fuerit, qvod lauetata conjugatio exprimat Latinorum

verba defiderativa, aliis meditativa & proinde fpontaneita-

tem, ut habet J. Guifetius c ), hoc ioco includere pos-

fit. Di&is feq ventia exempla fidem facient Gen. 3. v. 8-

Κ3ΠΓΠ voluit fe occultare, circumipexit latibula. Pf. 8:

3. Coli. 44. v. 17. Dpi HD fe ulcifcendi cupidum, vel vin-

difta: libidine ^ftuantem. Sed hane geminam conju¬

gationis Hitpaélicae poteftatem in ufum, qvem mox in-

dicabimus, fruftra forte illis convertiile videbimur, qvi

dubitent an utramqve 111 eodem verbo eademqve iéde

pofito conjungere liceat. Qvorum dubitationi ut oc-

curratur, monere nos oportet ejusmodi conjunftionem a confvetudinc Scriptura: Sacra non abhorrere, utpotc cui iignificationum fynthefis diverfarum, qvae fibi non re- pugnant, fed nexu facili iöciantur, non fit infreqvens.

Hinc

(13)

* ) 7 ( *

Hinc enim originem iuam repetit htec a Val. -Ernefto

Leefcherq inculcätaRegula Hermcnevtica; Tant a Em-

phaßs, verhis bibJicis tr ihnen Ja , qvanta poteß d). Qvam

verbis, nonienfu, miliaris, Martinus Chladenius e) ita

traciit; fenfui vela funt lax andα> qvonsqve Spiritus Saneins ea

noh ipfe contrahat IT reßringat. Nec vero iuilo timori da-

t-ur locus, ne ifta diverfarum ppteilatum in voce una (üb-

ordinatio aliqvid monitri alat, qvod interpretationis

legitima? fundamentis fitfraudi, modo opportune äiftin·

gvatur inter iiberiatem amphiudinejnqve fenfüs, & ejusdem

mmtipUcaiionem, qvarum prior ililo Spiritus Sancti con-

venit, immo decoram gravitatem conciliat, pofterior non

item, Poiito-igitür extra nericu'um utriusqve potefta-

tis vinculo

,

Conjugationi Hitpaelicec famiiiaiis, empha-

Tin, ex hac cönjundrione oriundam , nunc evolvemus.

Hanc vero ad tria inprimis revocamus momenta, qvi-

bus in unurri: qv>ü colleüis faicicuium, verba

Ditf fpecundiorem hunc fenfum exhibere nobis

videntur; Enochi cur am ΪΤ cogitationem omnem fuijfe de-

fixam in contmuo ßngukriqve fludio cum Deo Triuno viven¬

di

,

i. e. focietatem, jejictffitnam , per fidem in fernen mu-

liens cum eodem mit am, fervmidi, f). Favent pnegnanti

liuic ideee tam yjeteresjqvam recentiores, dum non dif-

fkentur, Enochi pietatem ita his verbis le&ori iniinuari,

ut facilc exiftimet, hanc iuper aliorum, non tantum x-

qvalium, Ted etjam Ma>orum fanclitatem infigniter emi-

nuifle. Certe lian c fententiam fuam fecit Lipfienfium Ce-

leberrimus Theologus, νυν !v dyloisy D. Romanus Tel¬

ler g) ita feribens; ut dieamus , qvod rem ipjam fpeSiet, ob-

fervatu digni(ßmu77i eßy eximi# Henochi pietatis, qva capite

hocce qvinto celebratur, ■ ce??iparatio72em nen referri ad genus

impiorum, qvorum m pr&cedenti capite mentio anteeeßerit,

fed ad piijßmos ipßus Majores. Ideoqve bis verbis (ignifica-

tur ; Henochum vit# fantt# %elo Jws majores non modo qvajje, <e-

(14)

& ) 8 ( sfr

qvaffe, fed eosdem fimttl fuperajfe. A qva nec alienos fuis-

ié yeceres ex Syracide coliigimus, qvi EcclefiafHci C 49:

14. Enochum hac eximia ornat laude: «Je eis exrlSri cios Ένω% τούτος hτ) rrjc γη?. Sic & his πούςοίλληλα inve nie-

mus apud Lucam Ofiandrum, qvi hacc habet h); non hoc elogio vitiiperantnr reliqvi Patriarch^, qvdfi impii ipß fuis- fent, Ef a Dei cultu aheni, fed per comparationem extoüitur Herne b, qvod ztlo Ef pietate fuerit ceteris fuperior. Qvi-

bus poftremo addimus Jofephi Halli Oxonienfis Epiico- pi iufFragium, in libro, q vem Henocbismum inferipfit, af- firmantis, hanc ffiaiv exprimere, qvod Henochus cum Deo icnice, reSla; alacriter, conilanterqve ämbularit i).

Non igitur opus fuerit, ut Sebaft. Schmidio aifentiamur^

qvi, arbitratus, hanc phrafin, abiolute pofitam, pro mo-

re Scripturae freqventi, fignificare exceüentem gradum,

id fuggerit coniiiii, ut fuppleatur prx ceteris k). Nulla qvippe neceilitas nos cogit ad1 Ellipfm confugere, fi nc- iiro jam adplicatam loco Conjugatiönis Hitpaeiica; viril

non neglexerimus.

α) Ρ et. Gitarmi Gramm. Ehr. Τ. I. p.m. 133. h \ LH.

Michaelis adnotat. uherior. in Pfalm. ρ. βίο it. All·. Sculten- ßi Comm. in jj-obum p. 109. col. a. lin. q. f. c) Comment. L.

Ehr. p. 211. col. a. circa med. d ) Breviar. Theol. Exe get.

p. m. iqC. e) Inftitutt. Exegg. p. 2% 91 f) ί Job. I: 5.7.

gErklär, der Englifeben Aztflceg. ühcr d. Heil. Sehr. d.

Alt. T. T. /. p. So· n. ff. h) Sac. B i hl. Ρ. /. ρ. β. col. 6.

i) cit. a /. H. Maj o in Hiß. Reform. Vet. Ef N. 2. p. 92.

c. medi k) Comm. in Gen. C. j. v. 22-24.

§· IV.

Qvod autem ad Metaphoram, in hacce phrafi, qvam

taprz zmpropriam elfe diximus, latentem attinet, iunt qvi

hanc defumtam putan t a minore, qvi ambuiat cum ma¬

jore, e^us gratiam captareftudens a). Nobis ha£c deri-'

;

,

i f 'p · yata

(15)

# J 9 ( #

vata potins videtur ab ardtiore eorum amicitia, qvi mu-

tua vita? confortione fic deledlantur

,

ut alter ab alterius

latere non difcedat; fed hunc vel qvocunqve demum i-

turus via? comitem, prsefertim periculofa: conftanter cir- cumferat, hac fiducia plenus, qvod eodem demura io-

cio felix, tutum & fvave ingrediatur iter. Cui fen ten tia:

fuum qvoqve calculum addit Rivetus b) fimilitudinem

a duobus amicis du cl am exiftimans, qvi inter fe lene con- veniwit libenter iter inftituiint co?icordes & unanimes.

Quin & firmum eidem fulcrum fuppeditat Amofus his verbis, HyU ΗΓΡ Ό1?1:! von ambula?it dm

una nifibene convenerint c] Inftgniter en im confirmant, me-

taphoram ex illo, qvem diximus, comparationis fonteori- ri, pradertim Γι his adjiciatur hare opportuna Gufletii ob-

iervatio j confpiratio fola per phraRn indicatur. Nem- pe confpiratio fefe conjungendi, fibique mutuo adharendi, quod cum fat, confilio fit et]am cum fiducia mutua & cum animi qvadtim voluptate ecc focietate inventi boni comitis effiorente, qva voluptas prout durat demceps fic diam Jocie-

tatem fovet perpetuatque. Ea efi animi difpofitio, qvam praeipue fpe&at Arnos, d) Poftqvam vero huic fundan

mento metaphoram, noftra: phrafi involutam, fuperflru-

ximus, in clariorem, q vantum cernere nobis detur, lu-

cem prodit, Moien ambulandi verbum eo confilio adhi- buiile, ut fuos ledtores Symbolice admoneret, qva: qvalis-

que fides vitaqve Enochi fuerit. Orientalium familiare eftgenio, non tantum in fublirpiori, Poetico videlicet &

Prophetico, fed etiam in Hiftorico ftilo, inprimis ubi do-

gmata aut vaticinia aperte velobfcurius traduntur e) non verbis uti propriis, fed iis, qva: rerum proponendarum

aptas icitasqve offerant imagines. Qyo fit, ut via, gres-

fus, iter, apud has gentes frequens fit em Werna vita, vivendi rationis, mor is

,

confvetudinis, mftituti, confilii, legis, forma docendi, modi Deum colendi, ajfettus, amoris.

B Et

(16)

# ) ΙΟ ( #

Et ad hane originem revocari qvoqVe debet, qvod am- bulare, Ire, incedere , venire, pro varia aliarurn vocum .vel particularum, 7ίξο<&εσει, fignificet-vivere, agere, con- .verfari, (ludere > conari , colere, er eder e , deligere, appete-

re. Secutus igitür hiinc morem Mofes uno ambulandi ven bo, interveniere ΠΚ τα conflructo comprehen-

diile videtur fingula qva? ex Metaphorico ejusdem ufii,

F.orc plagte reeepto, advocatis in fubfidium adminieulis

Hermenevticis, ad commendationem fidei & beatte Ena·?

chi cum E>eo conjunctionis hoc loco conferri & accom- modari qveant.

a) Franc; Fahricii "HD* FT^Q />. Exer-

citatt. in Genejin ad h. I. c ) C. III. v. 3. d) L c. p.

3 \2. col. b. e) Romanus Teller l. c. 7. 1. p.p2.\not. Ii.

§· V·

Dum vero ea, qva? huc ipe^ant in apricum produ-

cere conamur, juvabit maxima ex parte eum fequi ordi-

nem, qvohomo, per peccatum aDeo avulfus, analogia

fidei duce, facris litteris comprehenfa, eidem reduniri qve-

at. Omnes homines φύσει eile α,στηλΚοτξίωμενζε rrje ζωηε

t& ösx Eph. 4: 18· eile döszc, i. e. fine Deo Eph. 2: 12.

plane non habere Deum, 2. Joh. Ep. v. 9. proeul ab

eodem abeile Eph. 2: 15. Ef. 59: 2. fpiritualiter eile mor-

tuosEph. 2: colL Joh. 5: 24. Ljöh.$:i2 eile"σκότοςEph. 5: 8-

h τα σκοτει ττεξίστατείν ί. Joh. I: 6. κε',Ται εν τω πονηξω I. Joh.

5. v. 19. coli. 20. eile injuilos in candidiilima fua jufli-

tia Rom 3: 10. Jobi. 9: 30. 31. E£ 64:6. & σνγκεκλει- σμέναε v7re τψ αμοίξτίαν Gal. 3: 22. Rom. 3. v. 9. Joh.

16: 8· 9· ex variis Scripturse Sacra? efFatis conflat. lam

Vero plane αντΐγξαφον eil, homines, qva tales, i. e. ex

flatu natura? non dum translatos, in κόινωνίαν cum Deo pervenire Ε Joh. I: 7. 3. ne dum in hac vel per momen-

tum perfeverare: tis yoco μετοχή ώχαιοσύνη τμμ ανομία;

tic di κοινωνία φωτι τίξος vmtqs \ :tis és συμφωνησιε θεω

(17)

# ) II ( &

τίξος Β€λ!άλ; 2. Cor. C v. 14· 15· Fxceptionem certe'

omnem neicit hoc Servatoris oraculurn* to γεγεννημενον

εκ της σαςκοε σας ζ ht Job. 3· V. 6. Si voro bis, cjVi

Caro adhuc fullt, i. e. non dum άνωθεν γεννηθεντεε Job.

3. v, 6. coli. 3. regnum Dei oculis uiurpare, vei ingre-

di Joh. 3: 3 5. coli. 6. non liceat, oppido patet nemi-

ni unij qvt hujus fuerit generis, hoc praxiicatum conve-

ni re, qvod cum Deo ambulei. I ha enim phraiis feeun-

duni fupra cliha arquipollef τω vivere cum Deo ^ hcec rur-

fus coincidit τω ejfe cum Deo Pf 73 : 25. 26. fingulae

Ιταςάλληλοι funt τω κοινών lav εχειν μετ άυτ8 I. Joh. 1: 7.

3. At hazc-κοινωνία fupponit το πεςιττατεϊν εν τω φωτί vi

I. Job. I: 7. 3. qvod, interprete Lutherö, ä) & con- fpira nte σνναφέια i. Job. I. v. 7. 8· 9- duo includitj

videlicet i) ugn of arepeccatum ex Lege Ef 2) er ed ere reim βίο-

nem peccntonim ex Evangelio. Ex qvo facile confeqvitur

partim qvalis i-lluminatio F.nochi fuerit, partim qva-

nam via ad unionem & amicitiam conjuncHflimam cum Deo pertigerit. Videlicet ex jam pratmifTis non difEcul-

ter colligitur, eum prorfus alienum fuiile ab errore Ka'initärum, qvi, natura;, qvamvis corruptae, plus ju-

ilo tribuentes, abjecfa in promiilum fernen mulieris fide,

docerent hominem per opera legis juftificari, ideoque Sc

doclrina & vita horum peftilentifPimam damnafle ienten-

tiam. Qvum vero ad communionem cum Deo obtinen-

dam non fufficiat, vi effati Johannei, nuper excitati, cog- nitio profundiiTimre corruptionis, q va miiere labefa&aris

humanis viribus, legem Dei, ut pareft, implendi, jufti-

tia, qvam Deus reqvirit, penitus deftituimur , fed acce-

dere etiam debeat vera ejus agnitio non folum inteüeSium

afticiens, fed vohmtatem etjam pcrcellens & horribiles in

illa mo.tus excitans ad -fugiendum judicium Dei b) ejus-

qve iram tanqvam ignerh pradentem, qvem tolerare ne- qvimus 5 c) facile elicitur, Enochum non pertinuiiie ad

B ι vi-

(18)

Φ ) 12 Γ #

viperctrim progeniem & hypocritarum ciailem, qvo nomi¬

ne omnes in Scriptura Sacra veniunt, qvinon dum ccepe- rint iram Dei impendentem exhorreicereMath. 3: 7. eF.

33 Γ 14. Ted fuifte corde vere contrito & bumiliato, fine

qvo nullus vel in Veteri velin Novo teilamento, e) eultus Deo unqvam perfe^eplacuit /}. Nam veramcon·

tritionem feqvitur fides, qvie nec oritur, nec villi fuam

vivificam confolandi exFerit, nifi penesvillos, q vi peccatrs füllt vere opprefli & ττεφοξτισμίνοι, g) Ubi vero talem

eontritionem Enocho tribuimus, 11011 illam attivam,ficlam, ßmulatam, wiaginariam, acccrßtnm intelligimus, qva; pro-

priis viribus adqviritur /;) io'aqve cogitatione intclleclus

& iniaginatione, 1) velfrigida peccatorum confeilione, k) hypocritis fecuris immo & illis communi, qvi multa de peccati gravitate & triiliiTirnis efFectibus iine ullo doloris

FenFu dilFerere poffunt, vel tepido deniqve voto dolo¬

rem fincerum ob peccata fuafentiendi abFolvitur, /) Jed paßvnm m) qvtefciLibb. Symbol, (p. 3 20.C0IU 168, 169.)

con[cie?iti(£ cruciatus, ver a cor dis paffio de ienfus mortis deicfibitur, &interprete Luthero, η) non eil niFi arden-

tis incomminationem divinam fidei> qvac veritatem Dei

immobilem intuita, tremefacit & exterret conicientiam*

Hanc enim conFeiFionem, peccavi Domino, 11011 Ferio e- mittunt, qvi non vident & legunt icriptam in cordefe?2-

tentiaifi legis, qvte in veris doloribus & terroribus, qva- les Funt morientium, tantum modo cernitur. 0 ) Et qvis quado, nifi ipfe Diabolus, Fi interrogaretur, an optet ob peccata Fua dolere1, negaret, Fe ideupere. p) Qvam

ob rem explodenda merito eil eorum de agnitione pec¬

catorum do£trina, qvi ad confeilionem venientes

,

di- centesqve Fe 11011 poile habere eontritionem, Fed inter- rogatos, an optent ob peccata dolere', dato reFponFo,

Fe omnino id optare, hoc Folatio erigunt, qvod eontri¬

tionem habeant, de peccata his remittunt, ob hoc bo«

num

(19)

$ ) 13 ( #

num opus, qvamvis forte hi, qvibus deli^ta condonan-

tur, ita comparati fuerint, ut peccarent libentius, fi li¬

berum ipfis eilet, & ob peccata riderent potius, qvam iisdem illacrimarent. q ) Nam cur qvaffio in Scriptura

Sacra contritionem legimus feqvenribus infignitam titu- lis, mortificatioms r) dedu&ioms ad inf er os, s ) circumci- fionis fpiritualis fs) difcerptionis t) dilaceratioms tt) con- trttionis ojjium u) converjwms cordialis zp) cui jejuniunt

(Diy) fletus (Ό2) planBus (*l£DD )> ex dilaceratione cor«- dis ortus, conjungatur x) nec non effufionis Spiritus Srrn-

Bi\ efficientis, ut ob peccata contriftemur, i ) 1ÖDDD

"ΓΙΤΠ 2) "ilDün bV ΊΩΓΟ ? y). Patet hoc non temere acci-

diile, nec inanis aut tumidae variationis cauia, qva: a Sacra eloqventia longiilime eft remota. Reffius itaqve putabimus hoc eo factum confilio, ut verit contritionis

natura & neceffitas

,

fitpius inculcata, animo infigatur

altius. Non enim offendere qvemqvam debet , qvod

hie appellationes verbis aBivis interdum contineantur, fiqviaem hujusmodi verba, qvibus Scriptura Sacra con¬

tritionem hominibus imperat, vel fenfu Legali fumantur,

vel Evangelico. Priori modo accepta éxigunt officium,

non arguunt vires. Pofteriori ufu occurrentia, ita ad offi¬

cium praffiandum exhortantur, ut promiffionem effi-

ciendi, qvod imperatur, includant. Exemplum rei illu-

ftrandit exhibet refuscitatio Lazari, cui dictum prodi fo¬

ras, cum illi nullit eilent vires prodeundi, iis exceptis,

qvit cum mandato divino impertirentur z). Nec vero juftam dubitationem de contritionis paffivn: neceffitate,

alicujus menti injecerit, qvod Johannes i. F.p. C. i hane

illis prxicribens, qvi κοινωνίαν cum patre Sz filio anhelant,

adhibeat verbum confite77di. Non enim intelligit nudam confejfionem or is, dicentis, ego peccavi, qva & impii de- fungi folenfcj qvod docent Efavus, Saul, Achab, Judas

Ifchariotes Matth. XXVII; 24, fed per fynecdochen par-

B 3 tis

(20)

# ) '4 C Φ

.tis pro foto"déiignat, univerfufri poenitentise a^kim," pes- inde ac Matthäus C. III: v» 6. & Paulus Rom. IV: v.

το, aa) Ύ er am hane explicationem efie ex v. 7, patet, ubi pro ομολογήσει a'ternat ev φωτ) 7ΐ£ξ*τιariiv, qvod c-

jusdem etie amplitudinis, fupra diximus, nec non ex re-

•miilione peccatorum, ad qvam obtinendam Johannes

-Vr 8· conieiTionem prcereqvirit, ut necefiariam partim

ratione ordinis q v i cmtritione , continetur, partim ra-

tia ne c auf a or ga ni ca i. e. fidéi jaftificantib, qua;, contritio-

ne abfente, öriri neqvit. Manet igitur nrmum & in-

fcöncüfium

,

Enochum fuiffe vere contritum, qvum,ob

hactenus diiputata το ambulare cum Deo alioqvin de-

trahendum ei föerit. Non tarnen cum Neotericis in no*

fira Eccleiia vel Puritanis in Ang'iä bb )3 in definiend<0 gradu & magnitudine contritionis ipfius laborabimus, rad, qvod res eil, hujus veritatem qvalitnte efie metien-

dam potius qvam qvantitate, juxta tritum illud 3 magis, of minns non variant fpeciem.

a) Comm. in 7. Johannis Epift. a 1\ G. Neumanno e- dit. in 8:0 p. 16. 77. 28. b) Libb. Symbb. p. 12J. c) Matth.

C. 3: 7. Ef 33: 14. d) Pf q1: iß. Ef qj\ IS- J°'él> 2i

23. e) Acl. 2: 3η. 38- 2. Job. 2: 8- β- η· f) Cajp. Er.

Broclnnanni Comm. in Ep. ad Ebr. p. foq. g) Matth.

XI: v. 28. Libb. Symbb. p. 768- 26ß. b) ibid. p. 322. 1.

3. f. i) Libb. Symbb. p. 72q. 322. k) ibid. p. 16β. c.

med. p. 323. in. i) ibid. p. 320. 1. ß. m J, ibid. p. 320.

n) Iheod. Fabri c ii Loci Comm. ex Luther o p. 728, Clajf 2.0) Libb Symb.p. \6β. c. med. p) ibidp. 322.L iq.f. q), ibid.

ρ. 322.323. >·) Hof 6: 7. 2. Ef. qq \7q. 7. Sam. 2:8. s) 2.

Sam. 2: 6. fs ) Rom. 2: 2ß. coli Cen. 34: iq. Hof 6:

2. t) Hof 6:1. 11) Joel. 2: 73. u) Pf. qi: 10. w) Joel. 2: 72. x) Joel. 2: 22.31) Sach. XII. 10. coli. Libb.

"

Stymb*.

(21)

❖ ) "iy ( #

Symb. p. 26 g. 1. o· *) Arnold i Lux in Tenebris Ρ. Il:

p. no. b. aa ) Papenit Lexic. Pörajeolog. N. T. p. 1 yp.

b b) Er. Pontoppidani Colleg. Paflor. p. m. spy.

_

SS. VI. '

A priori poenitenthe parte, Enocho vihdicata, ad

alteram, i. e. ndem -vecam & faiviiicam, eodemjureei vindicandam, Textes Moiaici, ut incepimus, premen- do veiligia, nunc properamus. Eil vero duplex potis-

ßmum eo, qvo tendimus , perveniendi via Synonymik

una, Oppojitionis altera. Vi metaphora?, phrafi ambuiare

cum Deo CQntentcey qvam fupra explicuimus, dubitari non

debet, qviniila habeat poteflatem, hifce locutionibüs itqvipollentem, vivere cum Deo, ejje cum Deo, xotvoo*dccv

t%s-;v μετά τα ΘεΡ. At haj baud dubie fupponunt acces- fum fpiritualem ad Deum,qvi qvidem nemini patet ni-

fi per Semen mulieris promhlum Chriilum JEfum. Ule

eniirr folus eil via & nemo unqvam venit ad patrem ni-

fi per Eum. Job* 14: 6. Ebr. 10: 20.' 22. Ad Chriilum

igitur perveniat neceile eil, qvi ad Deum venire & cum illo iocietatem colere expetit. Jam vero ad Chriilum pervenire idern eil ac credere. Hoc enim facile conilat

partim ex iilis locis, ubi credere in Chnflum & venire ad Chriflum altemant. Vid. joh. 6: 35. & Job. 6: 37. coli.

5: 40. partim ex Ulis phraiibus, qva? modum a Deo vel recedendi vel bunc adeundi tradunt. Videlicet trtfi a Deo

& Cbriflo ττλοίνωμεΒού r&f άττεςημεν κχξόΊού πονηζβ, dir i~ loos

Ebr. 3: 12. coli. 10. iic ei dem πξοσεξγρμε&ού μετά ούλη ' θίνηο -/gåSlac εν ττληξοφοξίού πΐςεούα Ebr. 10 : 2 2. coli. 20.

Manifeilum itaqve fuerit, qvod το ΠΗ "jSnnn

Enocho non fuiilet tributum, niii, fide vera Sofpitatori

mundi, ex ττξωτενοίγγελίω iibi cognito agglutinrrtns a) u-

nus cum eo evafij]"et Spiritus, 1. Cor. VI : 17. i. e. Spiri-

tualis unionis vinculo ei conjundtus, ita ut cum fiducia

dicere poilet, fernen mtriieris caput ferpentis conteret,

five

(22)

❖ ) I« C #

five omni poteftate mihi nocendi eum exuet, i. e. pec-

catum & mortem, cui obnoxius fum., fuperando, jufti-

tiam & vitam mihi reftituet: qvibus bonis propter ve~

ritatem promitten tis, non aliter ac in Γιηα meopofitis,

me erigo certiftime perfvafus, qvod hxc juftitia & vita peccatum & mortem raeam obterat. Fidei enim vera:

natura eil intueri Meillam non tantum ut aliorum re-

demtorem, Ted etjam ut fuum, & qvicqvid omnium li-

berationis caufa vel facturus fit vel fecit, proprium fihi facere , agnofcere , applicare, vindicare dicendo, hoc efi

in cum, meum inqvam , non tantum aliorum J;). Atqve

hanc ΙόίοπΰΓ,ισιν refpiciens Paulus c) fidei, qva Deo ap-

propinqvamus, indolem pingit imagine illorum, q vi in

V. Téftamento juxta leges ceremoniales corpus ablutu- ri, aqvam ei afpergerent, fignifiicatnrus ni failimur, uti

aqva, hoc modo applicata, corpus purgaretur, fic ian- gvine Chrifti per fiaem qvafi afperfo i. e. adplicato-,

confcientiam noftram a peccatis unice mundari. Immo

de hujus applicationis neceflitate ad remiftlonem pecca-

torum obtinendam dignus omnino eft, qvi audiatur Chr.

F.bert. Weifmannus ita fcribens/ notandum hic efi, appli-

cationem fidei antecedere imputationem (meriti Chrifti)

nam alias £/ ahsqve refpe&u fidei ii?iputatio ißa efi uniVer¬

falls, tot i hominum univerfitati communis, qv£ qvidem Ve¬

ra efi, fed non fufficit ad juftificationem, - - - utpote

qvce NB competit ßlis credentibus. Summa itaqve rei efi meritumChrifii nohis actu ipfo/;ov/;ro^^adjuftiftcationem, nifi ut applicate noftrum eft, & nohis jus altqvod divinum &*

verum ad illius heneficia datur: noftrum vero fieri ex parte noftra per applicationem appropriationem fidei , ex parte

autein Dei per imputationem gratiofam. d) Qvam ob rem

fidem veram Enocho affignantes non illam Hifioricam generalem refpicimus,qvalinteUeäui faltem ineft,nuda no-

titia vel ailenfu conftans & penes impios acDiabolos qvo-

qve

(23)

& ) '7 ( ❖

qve reperiunda, fed fpecialem, qva · voluntas fic move-

tur, ut homo remiflionem peccatorum, in Evangelio

oblatam, fitiat & confidenter ampleclatur, e) h. e. ut ,i- pfe fpéciatim credat peccata fibi remitti, non propter fua

opera, confeflionem & contritionem , fed gratis propter

Dei mandatum, promifTionem, jusjurandum & abfolutiiTi-

mum Chriili meritum. /')Nec vero hntc explicationi con¬

trarius ceniendus efb Paulus, qvalem fidem a πξοσβξχομέγω

τω ΰε& reqvirat, Ebr. XI: 6. docens. Sociniänos namqve, Naturaliftäs &aliös ejusdem furfuris, qvi citato Apoitoli

loco abutuntur, ex eodem colligentes, ialvificam fidem

non neceilario includere Cognitionen) JEfu Cbrifti & in ipfi.us ρ romerita Jpecialem ficluciam, ied fufficere, qvod

homo fciat Denm effe &Γ pr&mia lar giri qvarentibus 1- pfum, a C. Er. Brochmanno g ) aliisqve pailim retutates ieginius , & jnter hos ex inftituto a Chriffian. Bernh.

Weiimanno. Addere tarnen non poenitebit, eorundem

•παξεξμ-ήνέιοι htec apud Marloratum, b) lechi digniilima,

monita non inutiliter opponi; Videtur qvi dem nihil ma- gniim di c i, qvum poflulat Apoftolus, ut credamus eile Deum:

verum fi pr o pin s att endas, reperi es itbere?ii bic ac recondi-

tam doBrinam contineri. Tdmetfi enim Deum eile extrd'

controverfiam ab omnibus ferepoiiitur, nifi tarnen nos Domi¬

nus in pir ma fui cogniiione rcthieat, fubinde obrepunt va- rice dubitationes

,

qvce totum divinitatis fenfum excutiant.

Ad hane certe vanitatem propenfum eß hominis ingenium ut fncile Deum oblivifcatur. Qvamqvam non hoc tantum

vult Apoßolus nt certo perjvafum habeant homines, eile all-

q vem Deum, fed hoc de vero Deo pradicat; non fufficiet

( inqvam ) ß qvemlibet apprehendas Deum , ni Γι difcernas

qvisnam verus fit Dens. Qvid enim proderit idohwi finge- 1

re, cui gloriam Dei transicribas. Jtaqve credere Deum

φ ex toto cor de timere iram Dei cf beyignitati fidere > Ν am

qvi hoc non fentit, hic opinionem duntaxat habet eile

C Deum

(24)

£ ) iS (

Deum, vindicem efje peccati , ejje mifericordiam: cor au-

tem ignorat iz//® Jever iiatcm tum bomtatem Dei: qvemad- modiipi de Chriftiams, fillam fidem habentibns, loqvitur Pau¬

lus "l ic. 1: 16. In qva prsegnanti iignificatione Nico).

Arnoldus i) qvoqve accepit verba Apoiloli, ad hunc

locum docens

,

accedentem Deo Hon tantum in thefi

credere oportere eile Deum, fed etjam in hypothefi,Deum

eum

,

qvem credit eile, etjam fuum Deum, praieunte Davide, Dens mi> Deus mi, eumqve praimia largiturum

eile fibi - - Nifi enim in iira applicatione Ildes fal-

vifica confifteret, qvo differret a fide damoniorum qvi utrumqve credunt & Deum ejje &prcemia largiri reqviren-

tibus fel Mirari itaqve fatis non poiTumus Oeder um, k)

pro coniveta r£ elvoci poteflate heic praioptantem fenium permanendiy cujus figmentum, examini accuratiori fubje- ctum, iolide difcuiTit J. Chriftoph. Wolf^us. Qvodve-

ro ad Pontificios attinet, qvi vocem μί<&α,πο<ϊάτφ c. 1., fuum de mente operum errorem tuituri, a fenfu genui-

no, detorqvent, his dudum fatisfeck G. Koenigius in vin-

iiiciis facris. /)

a) Sehe cc er i Comm. in Ep. Pauli Ρ. II: ρ. ηj. pd.

Ρ. I. ρ. ρ63. Papejiii Lex. Ν. 71 ρ, ιο§ι, b) Seheccerüs

l. c, p. 7j. 7^· c) Ehr. 10: 22. 23. d ι Iußitutt. Theo/.

Ee$eg; Dogm. p, ηβο. e) Apoc 22: /7. j)· Εf. qp\ 22-24..

/. Job. I: ß. 10. g) Comm. in Epift. ad Ebrczos p. jod.

f. jop. b) Comm. in. Ν. T4 ρ. 100η. col. a. i) Lux in te- nelvis p 441· k) cit. in Cums Pbilol. cd Crit. Ρ. IV. p.

7 <-2> /) Cr. Remigius in Vindicüs Sac. p. 7ig.

§. YIL

.

Porro nec dijlimulandum nobis erit, fidem

,

qva Enochus fit gavifus, non ad incertam & dubiain opinio-

nem, fed certam fiduciam pertinere. Certam vero hane appellamu* dupliciter, partim ratione cbjePiy partim ra- tione fubje&i. a) Priori reipe&u certa erat, qvia Semen

mu-

(25)

☆ ) 19 C &

mulieris Caput ferpentis contriturum e(Te certo ftatuebat,

propter vörkatem Dei promittentis , prorius immotara

& fallere nefciam. Q vod non obicui e nos docet Paulus,

in Ebr. Xi: 5. ejusmodi fidem huic Patriarchse tribuens, qvalcm in praxedenti verfu 1. explicuerat, videlicet uVo-

ςχσιν τω v e?\7τιζομένων

,

i. e. certam & indubiam fiduciam

corum, qvtr fperantur έλεγχον των μη φα I·:·c μένων, five

certam anfmi convifiionem de rebus, qvx fub fenfus

externos non cadunr, propter claram & infallibilem ve- ritatis demonftrationem

,

non failaci Dei Verbo lupcr-

ftruÄam. b) Unde facile confeqvituP> Eum ita fubdu-

xifie calculos j qvicqvid Deus promifit id certo certius

futurum elf. Atqvi Semen mulieris contriturum eile Ca¬

put ferpentis Deus promifit. Ideoqve nihil dubitans

credo, Eum liberaturum eile fidem, perinde ac fi hanc

dudum liberatam vidiflem. Promittere enim Dei eft facere. Jana vero conterere caput ferpentis non eft niii

vincere Diabolum, Kxrcc^ysiv το χξάτος οΐυτΰ Ebr. 2: rq.·

folvere opera ejus ι. Joh. 2: 8· redimeré a peccato,

morte & maledicUone & hoc pacto liberare Adami po-·

ileros ab omnibus ma'iis, qvteDiaboli fraus & malitia

his attraxerit. Mihi itaqve perfvafiffimum eil, qvod Semen mulieris, hax omni», qva: phrafi cojrterere caputferpentis con-

tineantur, pro omnibus omnino hominibus pradfiturus fit.

Verum enim vero non hoctantumrefpechi fidesEnochi cer- tä e-råqfed fimul ex parte fuhjeSti, ita ut non dubitaret, fe efie

ex eorum numero, qvibus Semen mulieris, fuperato Dia- bolo, libertatem exoptatißSmam adqvifiturus föret c)

ideoqve talem formaret iyllogiimum pravßicum. Liber¬

tiner Semen mulieris adqvirenda, etiam ad me pertinet.

Qvarn ob rem hac etiam utor tanqvam mea & confido,

De um ιίοη tantum ve-lle, fed etiam aflu eandem mihi

imputare, & proinde hac benigniilima Dei erga mevo- luntate fretus, fpero Eum mihi propitium eße, peccata

> - C 2 re-

(26)

Φ ) 20 ( ty

remitiere, & vitas parcendo a morte nocitura me immu¬

nem pradWe. Talem vero fiduciam Henochum hahuis-

fe ex phrafi ambulare cum Deo feqventi ratione eiicimus.

Oppofitum illius, qvod opportune monuft Gufletius d)

ert \3£>D KDnnn i. e. pra timore fugam cnjoejjere

a Deo &Γ fe occultandi latebras circiwifpiccre. Patere hane

vim ex Hiiloria Adami contendit, qvi Deum oftenfJum refpiciens canquam judicem ,· corara qvo reus mortis fé-

ret, iirau'Iac Ejus fonurn, prtefentia? fignum, audiret, oc- cultavitfe, a facie Dei nempe territus & pra? pa-

vore in fugam datus, ut ipfe declarat, Gqii: 3. v. 8·

10. Ex qvibus laudatus auaor hane tandem coniecutio-

nem derivat, ut ea, qu.at fignificantur phrafi ambulare

cum Deo, iunt fub eodem genere, ac fuga & occukatio

non fidentium Deo offenfo, & verfantur inträ eosdem

ctuos term i nos, ut motus contrarii debent; fic debent il¬

la formaliter denotare ilatum hominis, a quo remotus eil, cqnicientite pavor , fugans & rcatus deterrens a Deo, reftituta vero fiducia in Deum ut ami-cum e). Atqve hane

conclufionem confirmabit Paulus, Ehr. X. v. 38- fidei juilificae opponens rc U7rc9f/Ä«<ö«/. Hoc en im prpprie de

iis ufurpatur, qvi gravi oneri, humeros prementi, fe

dam fubducunt, veide militibus, e campo aperco ad

moenia urbis pra metu recedendbus,; vel, ut hodie mos obtinet, tormen fa fubeuntibus, &c m fenfu ii m i Ii de Pe¬

tra, fe confortio gentium pra timore fubducente GaL 2:

12. rnetaphorice autem de iis, qvi, fiducia remiifionis

peccatorum abiecla, Chrifto fe lubducunt, & hac «W·

cpcö, qv re άπο-ασίας eil principtum, dominante, obacce-

dentem periculorum & afBiclionum metum, ab eo tandem penitus deheiunt. /) Unde qvoqve, obfervante Celeb.

Chrifloph. Wolffio, g) M. Antoni nu 5 rc νποςεΑχ&χι h*

h xeddit %(#ξΐζψ ictvTtv, q v od haud dubie τ f ambulare cum.

Deo e 4ii?metro ,eit jadveriuna,

«)

(27)

# ) 11 ( ❖ >

λ) Scbehig. in Äug Conf. ρ. 1jg. ία$. β. 2g, 29, I} Chytrai Comm. Genef. ρ, 2gg. Rt/mbachii Comm. ?>/

Ερ. ad Ebrceosρ. 41η* c) Η> Hccpfneri Dijfertatt. de ju-

jiEpe. p. 269. d) Comm. L, Ebr% p, 211. eol. α. e) ibid.

p. zu. col. b* /. 4. j) vid. Chriß. Ibrmanni Dijf. PbiloL

ad Haha k. 2: λ. p. 7. ζ) /. c.

Vill.

Neqve tarnen ideo fidel Enochi dmnem 'dubitatio-

nem & timorem per totam Ejus vitam eximimus, tan-

qvam certitudini>Ei ailertar, contrariam, a) Qvemadmodum.

enim fides inter terrores oritur & cum bis lu&atur,donee

vincat, qvodpaillmLibb. Symbb. preeeunte Scriptura Sa¬

cra incufcant, ita etiam inter eosdcm per totam vkam cre- feit & corroboratur. b) Ideoqve diilinguatur heic diiigen-

ter neeeile eil inter du b i t a t i απ em regn antrat Cfinfirmitatis.

Illa

,

qv££ eil penes hamines fecuros, peccätum noftdum

ientientes, & nullo i ra? divina; metu· pereulfos, fidei certi-

tudini, å nobis lau data?, repugnat. Et ad illam reférri de··

bent, q va: in Apalogia habe η t ur bis yerbisj mhil agunt Qonftieihicz ex fide · cum perpetuo dub itänt, utrum habeant

remipfionem. Qumiodo pojjiint in hac dubitatione myocare

De um, quomodo pojjiint jiatuerer qvQd exaudiantur? Ita

tota vita efi fine Deo 8c fint vero cultu Dei. c) Ha?c

ver o, qyae in vere contritos & remiifionem pecatorum

enixe ac hunriliter propter Chriilum expeten. tes,}! in· agone conicientia?,. in ilatu tentatioms & hora mortis, i reqventer cadit, certi tudinem fidei, de q va nobis fermo elt,non abro-

gat. Unde reclre Luther 115; qvi (eorde contrito) os fu¬

nna aperit &dicit iepa, ieu tolle, feil remitte, omnem iniqvi-

iateW) bune d ubi tar e?ne pnites de Dei voluntate bona. d)

Quod fatis coniirmat ha?c ftdei curn dubitatione lubiantis,

humilis oratioj credo Dotmnejucciirre incredulhati meee. e).

Minor qvidem erat ita fufpirantis· ftducia, fed tamen fidei

laudem merito ftbi vindicat. Ham magis minus non

C 3 va-

(28)

#j 22 ( &

Variant fpecietfip fed tantum gradum. Illius proinde fides

fiducia profefto erat, (fed non robufta, verum infirmå,ut- pote chr/oT^lcc obnoxia. Ut vero magis appareat, certifn-

\iifti fidei, Enocho adfignata:, - iam pofitum defeftum

nec tan-tillum ofBcere, diftingvimus inter certitudinem, qvaspendeta veritate fidei ftificsej Sc illam, qv« a-firrni-

tate, magnifudine & ienfu fidei in fubjecio vere creden-

te fuspenditur. 'Fides in juftificadone veva eil:, cum non aberrat a caufa juftificah. e; ab obedientia Chrifti fatis- faftoria, pro nobis prseftit-a, nec prtuter illam qva?rit a- lia media meritaqve ialutis. Non enim fides in iuftifi-

catione fpeftatur ratione inhterentia & dignitatis, aut ra-

tione gradus &c roboris fui, fed tantum corr cht i ve "& ratio¬

ne objecii y in qvo propofitam.-&c ©blatam a Deo juftifi-

eationem apprehendit Η te c namqve efi ejjcntia fidei,

qvatenus per illam juftificamur, hoc reqvifiinm illius , fi

homo inhareat mer it o Chrifti, tanqvam medio divinitus,

ut nobis ad juftitiam imputetur, unice deftinato & iuffi- cienti, & a gratia Dei ignoicente peccata deßderet., fibi impntari Chrißijußitiam^ fic apprehcnfam. Defeftus ewim, fidei imbecilla: adha*rens,& perfeBiom omniinodås^ in verbo Dei reqviiitte, oppöfitus, non efficit, qvo minus vere

credant infirmi infide, nec impedit juftificationem, im-

rao & ipfe cum aliis péccatis, in judicio Dei per fidem

in Chriftum·, q vod- ad re ät um in jüßrßcationc tollitur, in fcmäificatione mortificatur ne dominetur. f) Hkc ta¬

rnen fides facit, ut fidei is credät certif/imeex parte obje&i, promifilones, i. e.-juftitiam & remifiionem peccatorum offerentes, apprehendat

,

tamqvam divinitus ravelatas.

Qvare talis fides ex parte objeBi non tantum vera eft, fed Ikcerta, utpote vefkati a 1 )eo revelata; fuperftruclL Fa¬

cit etiarrt htec fides Ju t fideiis $%re dreda-t cx -parte fubjeBi^

ita ut homo: credens non dubitet, ie efle ex eorum gume- ro, pro qvibusChriftus eft mortuus, & hoc me nifo ii bi

£ O ad-

/

(29)

# ) 23 ( #

adqvifitanr efle & in verbo ac Sacramenfis ofFerri jqflifL

cationem ac vitam,atqveadeo mori malit, qvamhoc non

credere, eo qvod Chriilus pro omnibus fit mortuus & o-

mnibus remiffionem peccatorum prorneruerit. g) "A t-*

q ve ad hane certitiKÜnem nos revocat Lutherus, Tic fcri- bens; fides juilificans eil viva & folida fiducia in graiiarq

ieu clementiamDei, adeo certa uthomo m l|ies mortem oppetere, qvam eam fidueiam fibi eripi pateretur. b)

Item his verb is; η υ ila älia tam efl firma ac certa confola-

tio confcientiarum, quam illa /rf^/zldei juilitia - - - -

qvam non facimus, fed patimur, non habemus, Ted acci-

pimus, donanteeam nobisDeo patreper JEfum Chriflum, iicut.ipfa terra pluviam non gignit, nec ullo fuoopere, cul-

tu, aut viribus adqvirere potefl, Ted tantum coelefii dono defuper recipit. i) Hinc enim feqvitur, hane, toti mqpdo datam, juflitiam, dum in fpecie qvisqve fibi applicat, eum nihil fibi tribuere, nifi qvod, teile Deo Jer. 23: Ef. 45: 22 -

24, fit fuum. Qvo qvidem paclo o rit Ur certitudo fidei,

extra controveriiam abfoluta, utpote infaliibiji L)ei veri-

tati innixa Ef 45: 23. 24. Re£le enim ita concludit; qva

certi.tudine certa efl univerfalis promifiio, eadern certa efl

mea fiducia juflificationis & falvatiönis. At certitudine divina &c> E. Exfulat qvippe in juflificatione omnis

conditio moralis, qvia iolum reqviritur fides, ut Orga¬

num

,

div.iniius conceifum, obfignans.& ratas'faciens o-

mnes promiifiones in Chriilo. 2. Cor. i r 20. coli. Joh.

3 : 33. Luc. 1:45. k) Alia verc efl ratio certitudinis, qva:

a. firmitate, magnitudine & fenfu fidei , in vere credente iuipenditur. Haec, relata adfidem, JiibjeSfive δι i η fe ialtem fpeclatam, prout efl opus &qualitas aut qualitatis moralis a- Shis, vel difpoRtio aliqva in nobis, vel motus & actio inter¬

na, l) fuas habet viciffitudines,fuas impcrfe£liones,fua cum dubitatione certamina, & nunc magna exfiflit, nunc exi«

gua, nunc jirma, nunc defiilis, in primis in tentationum

par-

(30)

❖ ) 24 ( ' #

paroxyfmis. Quam ob rem auro & cedro digtuim me-

rito afftimetitr hocChemiiitii; qvaiido de certitudine ficiei agitur, non-de eaagitur tanqvam in ideay fed prout reve-

ra illa in credentibus datur & habetur, non abfqve lufta

adverfus infukus carnis & mundi, fidem impetentes. Quic- qvid verohorum infultuum fit, ipiam tamen fiduciam non tollüht & aUbifent, licet eam turbent & non fernper aqya- lem relinqvant, jed aliqvando infirmam faciani, qvod ta¬

men ipfi fiduci2Cyin veritate fua ipeftafie, nihil nocet, q vre

a promiftione non aberrat, fed iftam- teilet & apprehendit.

m) Imtno diligenterpariter obfervari oportet, doftrinam

de fidei certitudineyob modo diftam ihfirmitatem, tanqvam.

haüd neceilariam,omittendam non eile

,

fed proponi ni-

hilominus debere^r.mo ut difcamtis non eile indülgendum

dubitationibus, ied lüftandum cum duhiiatione, trepidatio-

ve> &, qvicquid fit infirmitatum,utiemper hoc paclo ad cer- titudinem enkentes, nobis fiduciam excuti non patiamur.

j:olIt langvida fides in ipfa infirmitate iiabeat certath &-

firmam confolationem. Hanc veroobtinere neqvit, Je ip- Jam intucndo. Qvamdiu enim id facit, timoris &dubitatio-

niscauias uiidiqve deprehendit. Simul autem oculos, /?/-

pra fi attollit , Chriitum & prcmiillonem gratire, reipi- ciens, nee dubitat, nee trepidat, fed gloriatur Rom. 5:

2. Rom. 8^38» ») Q vare etjam Paulus, fure fidei men- tionem faciens, modeiliori loqvendi ratione ufus, poft-

qvarn prremiferat apprebeiidiy cognoviy mox, ie qvafi cor-

rigens, fubjicit, imtno magis apprebenfus fiim, Phil. 3: 12.

immo magis cognitusfum. Hrec enim cum Chemnitioputa-

mus, Apoftolo, non animadvertenti,non excidiile, ied

co confiiio ita collocata

,

ut doceantur leclorcs certitu-

\ dinem confolationis in infirmitate fidei, non a no bis; fed-

a Chriilo Sc promiflione gratire petendam eile 0).

a) M. Cbemnitii Locc. Ϊbeeil. Ρ. II. p. 261. a. 260. h.

k). Libb* Symbb. p, 13p. Λ η. c) ibid. ρ. ιηρ. d)y Maji,

Thea/.

(31)

& ) 25 f φ

Theol. Luther i p, m. 931. e) Mctrci 9: 2p. f) IL Hapf-

neri Differtatt. de juftific. p. m. 288' 269, g ) ibid. p, 269. h ) Libb. Symbb. ρ. ηοι. i) Maji Theol. Lutheri b.

998- l. ι~]- k) Bened. Carpzovii Ifagoge in Libb. Symbb.

p. 1661. 1) ibid. p, 1298. ni) ibid. ρ. 10η6. n ) M. Che-

mnitii Loci Theol. Ρ. II. ρΛ m. 280, b, c. med. o) ibid. Ρ.

II. p. 281. a. c, med.

§· iX'

Tandem ut moneamus fupereil, fidem, qvam Eno-

cho tribuendam diximus,non de mortna fedviva fidein- telligi oportere. Vita autem fidel duplex eil, alia, qv£e ad jufhficationem pertinet, alia, avx hane confeqvitur.

lila interna, heec externa appellari fvevit, illa eil regene- rationis haee renovationis. a) lila gaudet homo, dum fidu-

eiali apprehenfione tenet Chriilum fuam vitam, qva vi^

vificamur juxta htec Pauli Gal. 2: 20. Vivo antem^jamnon

ego, led in me Chrifins vivit, qvod autem vivo in c ar ne, in

fide filii Dei vivo, qvi dilexit me tradidit femetipfum pro

me. Qvod effatum accommode ad rem noftram illuftrat

Lutherus, in hunc modum fcribens; Paulus Juam pecu- liarem phrafin habet - - -. Et nifi Paulus hac forma loqvendi prior ufus fuijjet, ac eani nobis conceptis verbis pr a-

fcripßjjet, nemo etjam ex fanclis aufus fuiffet ea uti, efi e- fiim plane infolens o5 inaudita, ut, vivo, non vivo, mor-

tu us fum

,

peccatorfum, non fum peccator, legem ha- beo, non nabeo legem, Qva phrafis Jvaviffima efl cre- dentibus in Chrifium. Qyatenus enim fe ipfos intuentur,

habent legem peccatum, qvatemis Chriilum, legi mor¬

tui funt, peccatum non habent &c. Qvare fi in c auf a ju- flificationis difcernis perfonam Chrifii W tuam, es in lege,

månes in ea, & in Te, non in Chriito vi vis, qvod eil

damriari a lege & mortuum eile coram Déo. b) De po- ileriori ficiei vita h^c verba folida? declarationis qvorun- dam Articulorum Aug. Confeilionis merito accipiuntur;

D Et

(32)

Φ ) 2β C φ

Tt hcec fiducia (viva) divin g gratis £f clementig Igtet mimfios alacres cfficit cum er ga Beum, tum erga cmnes creaiuraCy qvam Ißtitiam Sc alqcritaUm Spiritus SanBus

excitat per fidem. Jnde bomo ßne ulla coaSiione premtus

£?* alacris redditur, ut omnibus benefaciat

,

omnibus infier- 27'tfi?, omnia toleret idqve in honorem & 1andern Dei pro

ea gratia, qva Dominns eum eft profecutus. c) Qvem-

admodnm enhn dicente Hccpfnero corpus hominis ab anirna

animatur vivificatur

,

ut illud vivat, tum habitualiter

£? a flu primo', tum ενεξγήτιχωε ff aflu fecundo, per illum rejpeSum intrinfece & formaliter, per hunc efte- fliye & ενεξγητίχωε vocetnr, vi ν um; ita etiam fides ialvi- fica habet cum fuupi a flum formalem, qvi eft fiducialis apprchenfio nieriti Chrifli, tum etjam h^yetoev, i e.

vitalem operatio nein , ab efficientia prineipii vit g fuper-

iiatnralis in fide dependentern* d) Et ad hanc refpicit

Paulus, Gal. 5: 6. fidem landaus, Jf ecyocvrrje ενεςγαμένψ.

Cui effato illuflrando h«ec Lutheri inferviunt; veftis nu~

ptialis eft Chriftusy qvem per fidem induimusy ut Apoftolus.

inqvity induimini Dominum jEfum Chriilum. Poftea veftis fuigorem de fe projicit; h. e. fides in Chriftum fruflus de fe edit: Charitatem nempe, qvx per fidem operatur.

dfgc fimt vere bona operay qvx ita a fide radiant o omni-

•tio gratis proximo commodant.. - - - Qvare fi B.

0. facere cupias., prinfum crebas; fi fruElus ferre, prins arbor fias: tum fuapte fponte Tinun Jeqvitur defiderium.

e) Nee minus, huic fcopo conducunt Ifta Selnecceri; vi¬

det ur Paulus hic opponere το evspyeicBcei τω KccTccfye7<Qca-+

qva voce jam primnm ufus fuity cum dicerep fi per legem

vultis jußificari , tunc KecrtiqynQrfle, ianes fafli effis a Chriflo. Nunc huic verbo opponitur 1νεξγε7<Βούΐ hoc mo¬

do; fi autem ex fide jußificamini, non ejiis ccveqyoi, va~

cui, mortui & inanes, fed prorfus Ινε^ύμενομ in afln per·^

petuo, vivij aflivi^ efficaces, alacres & ipontanei. JLe*

JC0É7-

(33)

# ) 17 C &

KurocqysTroit fides ενεργείται. f) Utramqve veroliancvitam

fidei Enocho tribuendam eile pervincit phrafis η^ΠΠΠ ΟΜ^ΚΠ ΠΚ> qvae praflruit το venire ad Deum, five cre- dere in Eum> qvod, interprete Auguitino, g) eil creden-

do in Denm ire, credendo adbcerere^ er edendo amare: Deo namqve, ut idem alt, non appropinqvamus loeo, fed afifie-

Shi a amore, qvod eß cor dis Ef animi pedibus ambulare b). Hoc tarnen ilatue ntes iolicite cavemus, ne q vis e-

ara fententiam nobis affingat, qvafi Enochns Deum dile-

xerit, anteqvam fide juftus propter Semen benediitum re»

putaretur. Hanc enim cautelam qvte, ubi de iuflifica-

tione agitur, omnibus, verbum divinum recle fecanti-

bus, pailim in libris noflris Symbolicis inculcatur, di- ligenter fervandam eile, exemplum muiieris Luc. VII:

47- 50. commemorata;, facile probat. .

a). H. Hcepfnerus /. c. p. 818' coli. 269. by

Comm, in Epiß. ad G a latas, p» m. 102. col. a. c) Libb, Symbb. ρ. η οι. d) Ht Hcepfnenis l. c. ρ. 8π. 8'8> c) Ρ oft*

ill. Lat. Maj. ρ. m. η ι ρ. f) Comm. in Epift. lSau/i. F.

I. p. 4.33. g) jl. G er bard i Comm. in G ene f. p. 328. h}

LEefthemerus. /. c. p. 288.

§· X·

-

Ceterum ex phrafi Mofaica etjam riuit, Enochiim

coram Deo juftificatum fuiile. Cui aflertioni, aperte iuf- fragatur, Paulus feribens, rev Έ,νωχ ευηςεςηκενοα τω Θ&£. α)

Hac enim voce, ut bene obiervaü C. Er, Brocnmannus,

commonemur

,

qvse fit differentia inter amorem, qvo De¬

ns omnia manuum Juarnm opera compleSlitur, Ef inter a«

morem q qvo eos 'complefåitur, qvi fiint vere fideles. Omnia qyidem manuum fuarimi opera, - - - amat, fovet Ef

Juftentat Deus, folos vere fideles inti?no fuo amore digna-

tur, qvippe qvos adeo ar Sie compleSlitur, ut unum cum i- pßs fiaty Ef vita ceterna eos beet. Placere qvidem is potefi Deo^ qvi fide preeditns non eßy nempe ut Dens Ejus cur am

D 3

_

ge-

References

Related documents

tranfeuntes, ideoque objeda produda, non ut Analoga Modorum, in Deo ipio confiderari debent. Sed ipfe adm, quo Deus quid efficit, ab Ipfius voluntate diilin- gui haud debet k\

audiendi &amp; guftandi fenfum nobis certum reddimus, ipfo nimirum fenfu, Senium enim prsefentem ne¬. mo in controverfiam vocar; &amp; qui hunc fibi dubium profitetur, aut infanus

Eximia autem in nobis perfedtio eft, quod bona noftris oblata fenßbus non

tando ; interpres enim erat Deorum , quadratus yero Hermes, quoniam literas,■ muficam, geometriam &amp; pa- latfbram invenit, unde in ejus laudem ita fcribitur: 'Efjutjs. o A tos

tantum appetit, quod reprxfent^t fibi bonum, five,quod. ad fuam perfeftionera refert, neque

När jag försöker minnas svenska filmer från låt oss säga sjuttiotalet till i dag tycker jag nog att olika dramaserier framstår som mer betydelsefulla: Från Hem till byn, i

ejus poflibiles funt tantum tres, dec. aut enim unum latus , aut duo an- m guli, aut duo latera 6c unus

poris illius Ortographiam, emen- datas. Cum vero in hac editione adornanda nullis parceretur im- peniis, multa heic acceflerunt, quas in priori deiiderantur. Diiiinéfi. iiint