Disputationem de occultis qualitatibus consensu amplissimæ facultatis philosophicæ in regia academia Upsaliensi, sub præsidio ... Joannis Bilberg ... publico bonorum examini submittit Gustavus Prosperius G. f. Ad diem 11 Maij Anni 1687 in audit. Gust. ma

t'

&:

ir

Ύ I. N.

_J.

Difputationenu

do

OCCULTIS

v

TIBUS

^

Cotafenfu

dmphfjima Facultatü

Philofophi*

c&in

_Regia

_diadem

_ta

_Upfalertfi»

Sub PR^SIDIÖ CL d R IS S IM I PlRl

'.jJ

Dn.

_{JO ANNIS}

_bilberg/

Math. Prof.

Ordin.

Publico bonorum examini

fubittictit

Gustavus PRQSPERiUS

G. F.

4<tdiemii_{HajAnm 1687 inAtidit. Gud, maj,}

boris_(olitis.

HQ

LM I

iE,

Vivo

Speflatißimo Confultijßmo%

Dno»

GUSTAVO

PRO-SPERIO.

<_t\-S .■, ■ ^· V* '?* ···

·-Confuli

civitatis

Halmitadienfis

laudatiiTimo

Parenti

meo

Cariilimo

% i ^ -*.· '' ' %

VlfG

*Pl: Reverendo

_CUrißimofi

Da.

_Mag.

_AUGUSTINO

LENANDRO

'Λ

Paftori

in

Digniffimo

,

Promotori&

_Benefadiori

_mco

jugicer

colendo«

Cariflime Pater,

t?l, Revtrende atq?

Clariilime

Dne:

Avunculé.

Tjiand equidem mirartfubit> quod tudes

hajct

pageHas

veßrtshoinidibüs

infcribere

aufim

>

quippe inmemoriam

beneficid

a

vobts

inme c o

llata,

revocahtiyiantnsoceurriteorumeumulusy

utineo-Yundem recenftone, nedum remuneratione,

defe-bktn_peneme

_(entum

_{Quodβqua tu}

_Canßtme

Tater,praßitißi _oculisfitbfecero, aprimo

inde

vita

limineilargo, & patefna

Yia

bon:tas

mihi

[emper

adeo_{profuit» prorfusutimpium}

_{meip{e ducerenty}

flpaterna ißitisbenignitntis

immetttvr,

crimine

tn~

gratitudinis inßmularer. Tua ettdm,

Avuncule

Honoratißimeßfummainme

benevolentiu,

cum non

fernelhi(ceinloctf,parentuin niemunere

funäus (m

fi_futéd me unquam (noh

die

am

remuneratioriu,

fedgratititdin'u

loco) profieißipoßint,

ftagitare

ea

dem omnino videtur. Ouamobremcumillußriora

praßare

neqaiverimtenUes

hafee

prhnitias

vobts

offc

ro_{certißimaIpe}niXus,]olitam

veßram

benignitatem*

hoc_{qualecunfegratitudirttsfignuni non}

dedignari.

Quodfuperefl,etiniomn'ts profperitatts

incolumita».·

itsfcinannosbene muttos

durätura,

voto,

ad

einer

es

pemaneo.

tuus CariflimePater

tuus<jj

Honoratiffime

Avuncule

tibedientiifimtisFilius

De

OCCULTIS

QU

A

LI Γ Α

TI

BUS.

Thefis L

J^incipia

cooftifutiva

corporis naturalis intiunti,_primafron¬

te_{apparet, unura}, Materian*-·

icilicct, quaedidlante /Uiftote¬

le1,j.Met._per

feipfam,

_neque

quidneq;quantum3 nec

aliquid

alitldquicfdfiarn

dicitur,

quibus

ens

determina-

fi

tur Ocioium elTe, nec_corpus aliquid_natu¬

rale _{periéelficere pofle. Iccircoe re}

eftutal-terurnillud _prinpipiuin, quod,eil_Forma,

fa-eultatem habeat informandi materiam &effi.? ciendi, ut ex materiailla,anteaotioia, fiat hpe

aliquid,id eil, _corpusnaturale. Antiquiores

Philoibphi

, eilentiam veiam, origincmqus

Formarum_{inveltigaturi, noninunumcoincir}

dere, Aritloteiemtajmen

fequenteSj.mhpcple-rumqiconvenerunt5formam educié potentia

rtiatcriae, Sc_{peraclionemageqcis, deindequa"}

fi_{extraillampotenttamfierij atq|tumdemum}

formamefficere ut _corpus

_{fit naturale.}

_Por.

SOconfiderantes_{Piiilofophi, quomodocorpus} -ixiktii J A 3 unum

«mim inaliud _{agerc poflit, videruntquidem} corpusnaturale perfe ldfacerenonpoiIe,quam·

obrem id _{accidentihusadfcnbendum}

putarunt.

Jam praeterQuantitäten^& _{Qualitatem,reliqua}

omnia, _{quali huc} non _pertinentia,

removea-musaccidentia , _atq* dnftorum

, Quantiratem

rnateriae_{competere, perquameilquanta,}

dica-xnus,fupereftergo

,alterum illud

accidens,Qua-litas, _quae eft quaii inftrumentqm

, _per quod

Forma_{operationesiuasexercere poteft &}

effi-caxeft, _itatarnen ut ex virtute_{formarum Qua·}

litas _{fluat, &c operationis principium minus}

principale dioftur,immediatumtarnenδζ pro-ximum. Sic

ignisquidcma&ueftpropterfor-mam,fed urit& calcfacit_{propterQualitatem,} Calorem.

§. II.

Caeterum, fortuitumDemocriti atomo-rumcoocurfum , IdaeasPiatonis,&

geniosSo-cratis, non eft ut _{miremur, quippe ft hiice}

jam,intervivos veltantillum veriandi_poteftas

eilet, Qualitatescerte _{noftras, eosmulto ma¬}

gis in admirationem rapturas , certum forer.

'Quarum etiam tanta _{eft varietas, utillarum_.}

differentiae, nedum caufae _{originesqi humani}

ingeniiacumine, vix, cuiquam eruipofte

vi-;dvantur. _{Quamobrem ejufmodi}

res, mirari

nos_{quam rimarimalurt}

«jüafi,

ut

quoq,FcrneIius

De

Abd.

Rer:

Caufi!.

-2 _aftirmat, nihilfit _inullanaturae_{parte, quod}

hon _{peculiari & occulta proprictate vigeat.}

Verumenimvero,cum non omnes _Qualitates

séque iatere Antiqui

Philofophi

viderent,

aliaeq;

fortius ienfuseorum ferirent, utcalor, aliae,

fcnfus_{fugerent, ut vis magnetis, hinc} Qualita-tesinManifeftasScoccultasdiviferej illaefunt

quae ienfibus facilius deprehenduntur,quarutii

quoqi cäufae

inveftigari pofiunt,

ut calor, fri*

gus, humiditas Sc ficcitas, quae etiam prima*

riäevocantur, _{exq* illis provenientes}

fecunda-riaej hae _{qüae ntcadeo ienfibuspercipiuntur,} quarum nec cauiäe reddipofiunt, unde etiant

latentes, _{proptereaquodlateant, item vis}tua->

les, propter admirandam vim, Scipirituales

proptertenuitatem

fuam

didtae iunt. Iccirco

Antiquiorjbus PhilofophisQualitasocculta£

eil latens Scabicondita _{quaedam poteftas, qua,}

res_{naturales agunt Scpatiuntur aliquid,} f. III.

Qualitates _{ejuimodi occultas, dari}

adftru-unt omnes ferevcteres _{Philofophi, etiam ut}

Subtilitatum _{qui dicitur Do<itor Sealiger Ex*} erc._{$04 fummamimpudentiam eiledixerit,.o*}

mnia ad manifeftas_{qualitates deducere velle.} Rationes curdentur, Scoccult* dicantur,duaS

potiflimumadhibetStnertusHypomn;Phyf.z.

(8)

Primen

prop,ter?aquoda&iomes mu]raedaatut

inrerum natura, _{qua:toto gcnerediiferuntab}

a&ionibus _{elementorum, fic elementorum-.}

qualitates calefaciunt _{refrigerant, hume&am;}

6cexficcant. _{Magnes vgro ferrumattrahit.} Se-cundo, _{quod modus sgendi rcrum}

occulta-rum_qualitanbus

agentium Jongealiusfitquam

elerat·ntorutn fic _{lnquit: Élementautvires fil¬}

as _{exerant, juflarn corporis}

fui molem

requi-runr,

_ηβφ

_{vires fuas m}

exiguocorpore

ex^-rere_{poflunt, at veneria}

quaedaminminima et-iam _{quantitate hominemenecant, Pifciculus}

Remora navem extenfis velis fiftcre _dicitur.

Quin & iexcenra _{ejufmodi exempla}

quar ad

Qualitatesoccultas refe,_{untur, pailim ab}

au*

iftoribus adhiberi iolent. §. IV,

Porro_{QuaHtatum Occultarumvari«}

dif-jferentiae_{Phiiofophis fiantj inter}

quas Senertus

adlert, divifionem earundem in _Materiales,

quaelempercummateria &cfubje&oinquofunt

propagantur, ut venena&alia medicamenta.

6c _{ipiritales, ut inMagnete. Cacterum}

vulga»

ris _{magiseit earum divifioin}

Sympathiam δζ

Äntipathiam. Sympathia eftapudveteresmu? nia_{quaedam affedfio6cconfpiratiointerres}

Phy»

iicas, ex _{peeulian & occulta cognatione}

orta.

Et'h«c inmultisrebus_{utpote plantis,animan*}

(?)

tUras, kommef metallisSc_{lapidibus depreheii·}

ditur. Sic _{Heliotropium cum ible}

circuma-gitur, Delphin«* Sc canis hominumiocietate

gaudent , homos hujus magis quamillius

a-moreÄagrat,coraUiumcorciiamicumeft.

Anti-pathi.a eft

naturalis

regim

Phyficarum

inimicitia

vei_{repugnantia quaefe invicemSc adveriantur}

aut _{plane deftriiunt. Sic quidam averiäntur}

vinum, _{quidam. caCeum &c. Plurimis tan»}

cumfe.libu*eft _{repugnantiautetiamciftainclu.}

fe non

to/lerare

_{queantpraeientiam. Quin&}

animalia inyicemnaturalem velutiinimicitiam

gctunt, fic leonigailus hortori eft, Pulli» mil-yius_{perpetuushoftis, agnusSclupusjuxta/fi·} iopumnon exepdém rivoiicimledarepoftuat*

nosetiam inimicitiam_{quandam indicaturi non}

raro fuetico utimur trito. _{jtörltjfaS fem}

J^lipbcnod) Sic etiam evenit ut fae·

piusctim Poeta de uno.alterovehominedicere

cogamur;

Nonmo_{teVoluß,neepojfumdlcerequare}

^

}l»ctantum_{pojfumducre nonamote*}

§. V.

Cognipooem humanam confiderantej»

duplicem

lilam

invenimus, Vulgarém 5c

Phi-loiophicam, illa, eft quae monitrat remquid,

fit, undeetiam omnibusinuniverfum_hominis

buscompeterepoteft, hstevero nun _priori'

(ro)

widélicet icire_{qtrodfit, eonténta, eaufasejuf·}

dem &_{quidfin, inveiligat,adintima}

naturae pe-netralia deiéendit, _{atq$ exiis Veritatem}

Philo-fophicam eruit* quae non nifi

philofephanti-bus_{dompetir. Jam paulo accuratius inres na¬} turales _{inquirentibus,vidcntux}

antiquioresPhi-kiophi Cognitionen!Philofophicaminquibut

dam minus recle in ufumadhibuiife,

utpoti-us_{Cogniciovulgaris}

quamPhiioiopbicadicen-dafit. In _{promptuhabemusQualitates hafce}

& _{quaede iis fcripfere, quarumnullas addunt}

eaufås. fediältem docent_{,quoditafitpropter} qualitatemSc formamipecificam. Sicignern

fiirfumtendere, comburere, Sc caiefacere,

a-junt,..propterqualitates, quaeigniinfunt,

levi-tatemSc calorem, unde aurem proveniant

le-vitas Sc calor, aut _quid fint, _non

dicunt-Ma-gnetem attrahere ferrum, propter vim , quaP

ipfi ineft»Sc qualitatemattradriccmperhibent.

Iccirco _{haud obfeure patet, quam parum}

co-gnitionis innaturalibusexqualitatibus illis

rea-libus haurire_{poiTumus, cum & illaequae} ma-nifeftaedicuntur, tum_{occultae aequepateant}

la-tfantq;. imo majorem multo obfcurit3tem_,,

quam

lucem

proferant. Dicuntattradkionem

fkrria_magneteefieQualitatem_occultam , fed

in_{quo manifefta magiscalorisSc combufiionis}

ipigneappam ratio exiliis nonconftatj

ete-• · >'

("5

flifn_quidadgenmnamignis naturam expdice®·

damvalet, quoddicamuseumticillationem Se

dolorem excitare,_{autquideft ^uod iacitutve«}

hemtntiorem_{ignis vim ientiamuscum propi*} usacceilerimus? Sicetiam _{qualis eitlatens δζ}

abfconditailla _{in jnagnetepote(lasquse fetrum.} attrahit, Sc_qui jfit, quod in ignem conje$wS

vim ulterius non exerat ? Scifcitantihus vtro

decaufis_{ejufmodioperadonum,cumaliudnoa}

reipondeaturquamfacultates, utpotecalefacit.

entem,refrigeratricem, attra<5lricem Scinn»>

menftftalisfariwr> incaulaeße, certenihil ex.r

indecertihabemus, undeetiam_qualicates

_eju£

modireales negamusiuperftru&i allatis

argu-mentis , quippe quae commode explican δζ

monftrari _{nequeunt quod etiam oitendit De} iba _{Forge de Mente humanap. izz. inquiensi}

•Scriptura facranos docet,Angeluro,_{aliquem_»}

Prophetam ex una regione in aliam portaile*

quamobrem quaerit, quaiis illa qualitasfuent,

quam iubitantianon extenfa eorporiimprefie».

yit, _quod certe vxinteiligi poteft, cum una

iubAantiabtnaturalis altera extranea. Pro>

inde cum _{qualitates ejuimodi,}

quas occukas

vocant,non incoramodeexnaturalibus cauiis

explicari po0e,videantir, iniequemiouseju«

rei _{periculumfadturierimus.}

. s Vi. ,

Munus _{Philofophi eil non circa cruilas}

fr*)

feaerere, Sc vitrum _quafi cum_{vulpe lambcte,}

pultemnon atdngere, fed exintimis naturae

receflibus caufasrerum eximere. Verum

ftu-dioiécavendum eft,netale _{quidadftruat,quod}

intelleclu_{caperenequit» caufasiccirconatura,} liumrerum etiamnatural) modom onitrec

ne-cefle eft. _{quod non incommode fieri poteft»} fiprimumad generaliftirnasnotiones corporis

naturalis_{reipiciat, &cquomodo dein.dereliqua}

Phaanomcna, exillis Euere _poilint, animai-vcrtat, nullumautem_{corporisnaturalis}

notio-remhabemusconceptum,quamexteniionere,

quae quamdiu manebat fine formaperié cor¬

pus naturalenonconftituebat, _{ideoq^illama¬}

teria quam Ariftotelesvocat_{neq*quid, neque}

quantum nec _{aliquid aliudquidpiam, quibus}

ensdeterminari _{poteft, nihil aliudeil}

quam

ex-tenfio informis, inlongumlatum6c

profun-dum. _{Porte» videamus quae fitiila forma»}

quae

per unionem fui cum hac materia conilituac

corpusnaturale? Jam in aprico eft,

mutatio-nesomn*s _{ßeripermotumlocalem, qui}

poft-quamin materiam agere coepit, orta eft varia

particularum diipolitio, quae in quantitate β*

guramotufmr&quieteconfiftit, atq» median*

tibushiice accidentibus_{omnia corpora}

eonfta-ta.eiTe, omnes_{operationes innaturalibus fieri}

qualita-(ti)

teVdairi_{iiipponirrius. quin}

&iive

veteribusfint

manifcft*five occuit« modo naturalitcrflant*

hoc modocäsexplicari

pofle

haiid

diflitemuri

§. VIL

Allata_{probare conabimur}

_primo,

_ex

ea-lore, qui nihil aliud

eft

quam

diyeriä

agitatio

&motus minimarumparticularumj &quonU

am_quo minores

particulae

fmt

_eo

celerius

mo-veantur$ evidenseftcur ignisfircalidiflimus»

rciiicet,quiaconftat ex

minimiapanicuiis^qu«

inter fediverfimodeagitantur>etenim

congre-garehomogenea

Sc

fegregare heterogenem,(ol·

vére_coquerecomtwrere_v

See. quid aliud

_qliam

motu«funt)-adeoutaquainolia, quae

immo-ta-vix dimidium oll« replec, ignfverofuppo«

fita, icacbullire ineipiae* ucad margines ufqj porrigarur.

De

coloribus

etiarn

patet>

quod

nihil aliud{int _{quam diveriäeonflitudo}

parci-calärum. Sicvididuosfpiritus,

limpidospri-mO) pofteamiftos,

fermentari

invicem Sc

can-didum reddere colorem, hifeecumtertius

et-iarn_{Ümpidus adderetur> nigra arramenciinftaf}

fa&a eh totamiftio, ut etiam eharra eidciru#

immifla, eundemobtineretcolorem. Sic in

mariquoqvexperimur,

quod

in Varios

colores

muteturobiplatnpanicularumdiipofirionem* feilicet, cum particulaefluid« in varias_partes

agicari incipiunt,

inunum

motUiii

coimidere

, . .

(,+)

»eqiieunt,

_ideoq;

_{talisfitex lumimsinillis}

di-ipoikione , apparentia. Frigus, _{eft defecfus}

Caufarum moventium,iichumiduro,confiftit

in _{particulis flexibilibus,}

quae in afliduomotu

iuncj &diipofkiötaüs_{particularumin}

reiiquis

etiam_{corporibus oblervandaeft*}

§. VIII»

Ad occultas_{qualitatesimpfimis,}

a

veteri-bus refetri fblet vis _magnetica,

quaequoniam

afipié naturaIi modo fit ac _{reliqua. jam dicta,}

phaenomena, manifefta etiam_{aeque dici poceft}

ratio, ut etiam reveraeft.

Afq^noneftquod

ojuftiemmagnetisOperationen!fénftrs latere

di-eant, _{quippe ianus quisq, oculis vidcrepotefll}

quomodo ferrum ad _{magnetem permoveatutf»}

j/*m patetnullum corpusnifi ab aliomoveriy jfcdq* quomodounum _{corpusab alio trahacur,}

imelligerepoftumus, _{necefteigicureftcorpor*}

quae moventurab ahis moventibus_peUi. Vi-deamus _{igitur quid iic quodpellat Ferrum ad} magnetem. Circamagnetemveto Siferrum

ομη,ι non _{aliud corpus, quam}

externumaerern

inveniamus,_{puliionemiftamquoqväbaerefieri} i^tibis _{grave non crit dkere, Quippe}

cum

jfcartiiculae iftaciniéniibiles ftriatae, e polis

ter-raersgiredientes, terrae etiam _iuperficiem

per-tranieant, Si materiam_{aliquarn habilem}

w

ϊήaere, velalio molli_corpörénon fieri

vide-musi _quiaejufdem _porinon funt_{aptiad ejufc}

modi_{particulas recipiendas, hoc autem}

quo-niam _{Magnes, Ferrum & Calybs , praeftent,} matcriac_{quoqi idoneae funt, materiatnillarru.}

fkiatam_{recipiendi, quodautémferrum&ma»}

gnes conjungantur, in caufaeftmateria,quam

,ttriata, haecambocorpora, (quoniamin

ämbobus habilesinvenit_{poros)permeans,cor*}

puspriusintermedium, äerem , eloco pellit

qui deinde circuitum facicns, corpus unurn

adalrerum_{pellit. Quamobremetiam, aequc} ferrum_{magnetemae magnesferrum trahic.}

§. IX.

Venenorumvim_{atq;ef?éi£lum>öccultani} etiam _{quaiitatem vetetes vocant, cum nom»}

fenfibus_{paterit,quomodö exigua veneni} pars»

integrumhominemenecarepoifit. Sciendum

itaq* varia

eile

venenorum genera, quorurrL_»

quaedam, magispateant,utaquafortis, cujus

rigidxvalde inq*perpetuomotufunt particulae,

quaedamdeniq, quafi occultiores,quorum vis

utplurimumdn lingulariaethere confiilit, hae

particular, particulisiänguinisnoftri

valdediifi-miies_{funt, unde, dumcommiicentur,oritut}

operatiodLverfå» diveriae agitationis, unde

et-'

iamxfFerveicemia_{quaedam, åt tandem obitrtfr} -&ioin

_iknguine

_{provenit, £fusautcm venc-j}

V'«v

norum,qui non nocet, utplurimhmmionem

dücita _{ttmpefamento &c confuetudinehomi¬}

nnm, iic mulierculailla_quaead AlexandrurrL^

Magnum dedutftaeft, venetio vefci alTueti,

temperamentumiuumadco adveneninatUram

accommodaverat\ utexinde nullo

incommo-doaffici_{poflec. ideiti}

quoq*hodiernis tempo-ribusin _{hominibus validioris temperament!}

e-venir. _{lnhaembe, quendam,}

maghamiatis

copiam ipiritusvitrioli, incolumem hauiifte»

conftat, Sic etiam_{Lacedaemonem icrpentibus}

quondam adeorefertam iuiife tradit

Ariftote-les L._{deMirabj Aufcult.} ut his vice alimento-rum uterentur Lacones. Venenaautem_quae

poft certum temporis ipatiuro hominem

ene-care _poilunt,

excerta _{qu3dam materia}h cui

immiftae funt _{lapidespretioii, ex quibus poft} certum _{tempus obftrudiio fpirituum oritur»}

confeclafunt. etenimtales _{lapidis particulaea}

ftomacho_{digerinonpoflunt* quapropter de*}

inde _{iånguini immiicencur&cobitrudioneixw}

excitant: Sicadoleicens_{quidam Holmiae fuit»}

qui cum morboexliene ortolaborarct» ratus

ie _{medicinarn accepturum exeinde}

quod vi¬

trum _{cryftallinum minutim contufum» cum}

p*ne& butyro devoraret, quofa&o poft

pau-cosdies diem obiic

extreiuum^nulla

aiia,quam

('?)

§· χ·

Caeterüm abexanirtiisrebus adcorpore

vita.praedita traniltum facientes, non

folum^

haefitabundi, anineorum

genuinanaruraexpli-canda_{progrediamur, an ftcco pedetam}

ardu-as res_{praetereamus,} negotium

quaii fufpftnd^.

musj verum, artificioiiilimasejufdemmaehir

nas, _{nunquamiätis miremur,} praefertim _cum

magni nominis Philofophosantenos

idem

fe-*

ciiTe _{deprehendamus. Sedcumplurimae}

_ani*·

maliumbrutorumiirtt adliones, _quaeintotum adOccultas _Qualitatesveniunt» quantum rur

dis tulerit Minerva de illisafferreanimus eil:»

Certum_{itaq; cft nulias}

_{generaliores nobis}

_obr

venire_{nodones, quamCogitationis & Exten*}

fionis, illa eil _{ipiritus,haeccorpus. Dkilum}

quoq; eil,quopadlo

extenfio

iila mediantemo-tueflicerepoilic, _corpusnaturale. _Notumiti

dem eil, _{quo padlo homo proprer}

_animam-»*

quaefinecogitationeintelligi nequit, operatio

nesedere _{poilit, (quanquamearum}

per.piuri-maeadOccultas referendae funt Qualitates,de

quibus infequentibus).

Pendtantibus

auten*

quaecauia fit operarionum in brucis, certenoi*

levis feie offerc difficultas. _{pereeptiones, 8c} quaeeunqj adincelle&um pertinent,

ab homi¬

nis_{animaproveniunt, operationes qua:incor¬}

poreinvira aaimafiunr, iänguiaem &

%iritum

os;

vitalem, fui agnofcunccauiam. Annonetlaiil

br'utaTtmili niodo _{operentur ? De Höcvariae}

multorumiéculorum, extantPhilofophorum

opiniones, cum ejufmodi, quas edunt bruta

operationes , nrc afolo corporeSc elementis

provenirearbitrarentur, ficenimSeiier'tu'sHyp.

Phyi.ii diettt Quis _{iägacita;em canum,}

pru-dentiam_{elephantis, afiutiam vulpis,}

magnani-mitatem_leonis, miranda_{apium, formicarum.}

Scaliorum brotorüm _{opera, Sc ejufmodi alia}

quaefecerunt, utin quaeftionemapud

nonnul-los venerit , ananimalia brucaltnt rationalia*

a naturaelcmentari deducat.

Νεφ

animain^

γΑ dpiritualem _{ipfis tribuere aufi eifent^ quippe}

quaeimmortalis eft, Sc i.nfola_cogitatione

con-fiftit, _{quibus utrisqtbruta carent. Iccircome¬}

dium putarunt _{aliquod efle}intercorpus&ipi<

ritum_{quöd brutis inftaranimae lit, Schocvo*}

cabant_{fpiritale. Sedcumquäle fitilludmedi¬} umhumanointelieftui non _{pateatj nec}

qufé-quam innaturalibus rebus, _quod non

intelli-gitur aditruendum fitj, nullum talemedium

putamus dari. Praecerea arbitramur,

anima-libus _{brurisj nullam eile} animam _praeter

ipiri-tusvitales, _{quosfiita lubetipiritalem} eorum

-animam_{appellare quispoteft,}

_Αιφ

perfpiri-tushofce_{animalcs,externa}

figna, quorum per-cipiendorum> naturabruta_capacia

ferun-ί®

ferunturad cerebrum, & mulculos, quidelr*·,

ceps ad confuetudinem moventur. Sic cum

Canis_{jubetur aliquidfacere>}

_iHud

_vixfacit

an-tequam externum iliud fignurn animadvertat*

undeconiuetudo _{ipfi impreffaelf.}

_Quod

aü-tem nonomnia_{ånimalia sequemobilesa&iones}

edantjfubtilioribus_{quorundariiorganis}

_cauiam

vendicamus.

§. xi.

Addutftorurtiratio facilecör.ftabit,fi peii

fitemus, _quid praeterbruta nabeat

homo.

ut

jam taceamcgregiam Sc admirandam corporis

förmam, _{in qua}* etiamquaedambruta

amman-tia, hominem _{quodammodoaeqüarecernimuSj}

iicut_{pifcium quoddamgenusert,}

_quod

antéti-ori_{parte,adventremufq; virginiformofae}

non diftimilecft, etiam in rnulnsSimia homiriem

imitatur. Aliudautemnihil_{occurrit,nifiqiiod}

homo donatus fitanima _ratiönali,

quaequoni-am_{cogitat,intelligit, vult, aliasq, funcftiones*}

quibushomo ponitimumgaudet, edit, etiam

eafacultate_{prapdituseft, utcogitataSc cognita} externo_{quodarn iigno}

_oftendere

queat, quod eft iermo.

_ldeoqi

_{per fermonem}

_hic

_rion fo-lum _{intelligimus vocem Sc loquelam,}

fedo-mnia_eaiigna

, quibus cogitationes fuas mani-feftarc_{quispiampoteft, fic nlutineq;fermone}

Carénti Scmirumfaae eft_{quoraododuo muti}

(i0>

iua invicem_{figna intelligere}

_poifint.

_Sic

fer-rhones_quoqjfünt

_{Hieroglyphica ;£gyptioruta,}

pidlurae, charadteres, licerae

iéu fcripturae,

ut

enim voces oreprolatée_conceptuum, ita

cha-radteresSc _{fcripturae vocuro figna Tunt. Haec}

autem facultas_{quoniam in}bruta_non cadat,ex-iride etiåm ftatuimus illa_{cogicatibnisexpertia}

efTe, _{quiafl illisaliquacogitado eilet, omnino}

illamexternis _{fignismanifeftarepoflent,}

fate-orquidem aliqua^ _ex ipfis fieri figna, ficut

ca-iiis herum videns, caudam movet, älterum

vero oifendensCartem , pili_omnesexfurgunr,

verum talia fignanon inilituto_,

fed

naturalia

figna earum paffionum funt, Sit itacp

quod

cäiiis herirem perditam_reportet,

quodfimiå

aurigäemuneré, (ifcdundiTPortarti, quod viX

&nevix _{quidem credo) fUngatur},

quodPfit-'

tacusvoceni humanam imitetur, tarnen lllud

omne ex _{diipofidone organorum, Sc} influxu

Ipirituum provenit,

quibusaccedicconfuetudo.

quippéfctim pardculae

éx re

perditaheri,

Orga¬

na canisferiant, nonpoteft_{non propter}

con-fiuetudinem reportareillåmrem , ideoqj

vide-feert, cånemex duabusrebus, heri Sc

aliuscu-jufdarn

ipfi ob

la

tis, confeftimrem

heriag-noicere, Sc hoc propcer_fubtilitatem

organö-rum , quibus in multis homines bruta

fupe-rant, fécuiidum verficuium:

i ' ~ ~

00

Kos_{4perattdituprxcellit, aratfea}

taclu,

_{. ...}

*" v _{Vulturodoratu}, lynxvifu,

fimiaguftu.

Plurima animalium brutorum adionum

exemplarecenferc, non adeoere

eft,

cumex

addudis appareat, omnes eorum

operationes

^

modocjuQ diximusnon

incommocje

explicari

poife.

Quin «Sc, a

multis

tentatum

eftadio-nes eorum mecha.nicedemönftrare,&fuitqgiT

dam _{qui trigintaanno$} , in

ftatua

quadam

qga^

hominem referret, confumpfit.qgxftatua

quo.-que omnesfere adiones qux ea coram

fierenr^

imitari, etiamloquelam

q.uo,dammodoprofe£.

repotuit. Sit autem.

quo.d

talis

machina

im-perfeda fit, fufficit,

periculum,

nec

omnino

l,

gratis, efte fadum, quippe

lubentes

confitQ

;

I > mur,

finitum humani

genens,

intelledum,

o-mnianaturaearcanaad_unguem

fcrutari

_&

inve-nirehaud _{pofte. Summp autcm}

_ill.i

_Archi.te?.

do, nonmiremurnonarduurnfuiiTe,tales

ar-tificiociifimas _admirandasqv

_prorfus

_,

_feciile

machinas, cumultra_qux&dicere åccogitare

poiiumus facere valeat,

f

§.

XII.

♦

Exinclinationibus &caverfionibus

natura-Jibus,vocabula_Sympathie.&

_{Antipathie,aputj}

yeteres exorta funt , ad qux etiam

Qualitäten

Occulcasdetnlerunt. Nos.nonadeo devocura

addudioneiolliciti,_quid

_{cauiä fit}

_{cur qux}

_dam

" _β

(">

ammaliamutuaveiud amicitiaconveni_antytt®» dam_{deniqj acerbiilimo quali odioinvicem ie}

peribquantur , inquiramus. Scaliger Hxerc:

^44» dicitSympathiam ScAntipathiam intera-fiimalia, obloca, ob _pabulum, ob paratam_>

floxam, obvenerem, oriri. Sie etiam dicit

Ariftoteies1._{p. Artoma.1.oblocum}, vulpemSc

jférpentem

convemre, quia ambo cavernis Sc latebris _{gaudent. Sic etiam amici dicuntur} inerulaSeturtur, _{galgulus Sc loedus, colit}

e-fcimgalgulus frutetaScnemora, laedus faxa Sc

tnontesj _{fuisq; locis uterq* cpntentus, degic}

pacifice. Hominum confortio _{gaudet canis},

vix.alia decauia, _quam quod iciat leab

homi-nibus efcam_{accipere, atqi.}

_fub

_{illorum tutela} effe, idem

_aliaquocp,

_{eanaem ob cauiäm,}

fa-ciuntanimantia, eténim_{quis nomnovit,ilfum} quiefcam offert, etiam ab immanibus feris,

aliisqi

nonlevernnoxatninferentibus, _diligi,

titapprime hicfueticumtritum_quadret: är_{rtitijb gobf) fom @lilp Etridiculum..»}

eilcanes,irtis in_{locis oportuno admodumtem¬} pore,

adeffe,

ubi laute veicantur» Quamob*

remperfuafum habeocanem, praeteraliaani¬

mantia, nonaliqua fympatbia adhominem

di-ligendum ferri, imoetiam in caeteris

_utlupo

Se_{vulpe,idem, quod incane, conluetudinem}

effcerepofie

non dirtitfior, quamvis non per emnia

emniaid

_fratpropter

_{diverficaterrj}

_{organöfiim»}

ίηφ

iilorumperfedVione, ut etiam dnftum

o-mnes _{ejufmodivarietatescqnfiftere reor,}

Pa-tet etiam anitpaliabruta a _priori eonfiietudiae

valde abahenariut_{yidere elVinjuvencis, quaé}

ih _{infülas prope oramari/tima, ob ubenoreijii}

pabuli copiam,verno tempore mittuntur,

au-tumnovero reducendae nihil fereabeftiis

difte-funt. Antipathiam ihrer

bruta

quod attinet,

idemcjuoq;

deilla dicendum

eft,

quippe

quqd

ovisodit_{lupum, pullusmjlyium.,noneft ml·}

rum, cum horiht Fe abillis vita _{privari. Et}

fi naturalis_{aliqua foretAntipathie, exiftimo 11»} lam coniuetudine in_{Sympathiam nequaquant} verti_{pofle- quod iacpiustarnenexperimur, fe¬}

iernde _{canemnoninvicem, niil fortaflis pro¬}

prereicam» adverfari. Sic dicitur etiam

anti-pathiato' eiFe inter leonem &galium prÖptec

cantum,ad _{quemleo horret, åtaviro}

admq-duuifide _{digno mihitraditumeft, illum inu}

Anglialeonem vidiile, quipraeFentiagalligau~ debat, _{neq* illum abripia Fe}

_paflüs

_eft.

_Cut

veroad cantum

_galli

_leo

ut

plurimqm

hcxrreat,

caufä eft,_quodextremoreifto

aerisfilamenti

organorum_{ipfius, male diiponantur,}

undein-gratusipfi fit Fonus ifte ,utetiamin

nobisme^-lpFis non raro experimur» quod

ex.Fibilatione

quadam, qualisex attritione jonci

noiVratibui

θ4>

velalia _{ejuimodireprqvenit, dolor}

etiainin dentibus,

_qualiscunqi

oriatur.

Εχ-cmpla cum Sympathie tum Antipathiaequam

plurima adrerunt Ariftotejes, Scaliger, Car¬

danus, Porta,_{aliicp, quaequoniam, modopie·} rumq* quo

diximus

explicari queant, hujus reipiura

deiiderantem,

adillos^moniittmus.

§ XIII.

Porro in_{hominibus quoqjSympathiasSc}

4ntipathias daricernimus. Videmus etenim homines ad hunc homincm _diligendum,

il-lpm ayeri3ndum,iblo

_afpedlu

_{, ambpbus}

inco-gnitis,

naturaliquafi

moventeferri. Sciendum

jjaqi eil,amoremnihil aliud eile quam

defide-riumboni, cum_quo.feie

_quifquam

_unitum

dm

piat^ exqj judicio Scvoluntate fluere, namq»

circumftantiis_{ejufdem reipenfitatis, utilitatem}

Sc commodum _{aliquod , Ebiexinde advenire}

judicat, ubi deinceps voluntas quateousefficax

eiljuilio, Sc

iempe>

qupdbonumeil uuendit,

utadopcatamperveniat metam fummoiludio

pititur, quae amor _{cpmplacentiae die?}

_poteil,

cumvero_{perfedlio iiliusrei ad nosdeieratur,}

Cumqi ncilra natura inea convenientia

quae-dam_{reperirur,concupircentiaoritur.}

Hic

au-tem _{aruor non nifi}

progrpilu aliquo temporis

fit» Sc cum _{tempore auggri}

_poteil

_exmajori

coxifu.ecudine, fcui»

plaåio

_{anteacojicepto,}

a-'

*

Of)

Uapamorisultericiriscaufae,exlaudegmati,&in,

geniidotibus, accedere queatT Verumemm,

verofaepius_{conungit, ut ex}

_fplo

_{aipe£tu, ho,}

mine _{ejusqimcriti§ prorius incoguitis, maxi»}

mus tarnen amar _{cujufdam ineundem hörni*}

nemexoriatur. Illucjexindeevenire _reor^juod(

ob)e£i:um*illud atiteainmentemea amorem ex*'

citans , in cerebro tales plicas fecit, _quae

ad-hucita_difpoiitae

manent, utcumahjcctum a*

iiquodpriori fimile, deprehendero, itatim^ iliud _{recipiant inq> prioremlocurn deferanr\}

undeetiam matresvidemus liberis_orbacaspro» cliviores multo eile _{ad pueros, fui§iimiies%}

quamalios diligendo*. Quin & taiis pbjedti

fpecies, innobis adhuc inptero matris eonlU·

tutis_{excitaripotuiiTet, fcilieet,cummatrj}

qui«^

quamrepraeientaretur qutid utile velnoxiume»

rat, _ejufdem fpecies _{etiam iuper glanduiain»}

fautis excitari

_poiletj

_{quodpotiiiimum ex a»}

yeriionibusnoiiris viderc dt, _{quaeidenonΐη} hominesmodo,utcumPoeta dieere cogamur;

Honamo teVolufi,necpojprndieere quare,

tioctantum_{poßumduere non amo te.}

Sedin_{alias quoq* res, anitnalia, etiam inani»} mesresfe exerit, Sic de_{jacoboBritanniaere¬}

ge fcribitur, quod ralem adiiridiumgladium

haberetaverlion· mutillum nunquam_iinehor·

rore_afpicere

_poilet.

_{Hujus rei cauiä, mäter}

6«)

ejusfuiffe

d-citur,

cjtiippe

_{gravidaeipfümq;}

in

litero ferenti> csedeq; cujufdam aulicbqui

co-ram_{ipfacariusfuit, valdeperterritae,iubita mur}

fätio Schorroris_{ipecies, inipiritibus}

animali-busSc_{iuperglandula exitataeft, utetiam}

fimi-Hsfpeciesinfantiobveniret. Necmirabimur,

tales amatribus._conceptasfpecies _{etiam in} in-fante propagarr, quippeineonfeffo

eftrquan-tum_{imaginatio matrisFoetui imprimere poifit,}

etiam _{quoad externamformam5 utPerfina}

JE-thiopiifa, albam fiiiam, contra, _{aliaregina al¬}

ba* _{nigramfiliam,parerent, quod}ex pidlura-tum attentaconiideratione,_{quarum illåalbam} haec_{nigramvideret,provenit. Caeterum quof}

damvidemusitafeles _{averiari,ut etiameiftge} in-clniäenontplerare_{praefentiamqueant >' quidarn}

etiamcaieum, butyrum,Scaiia efculentorura

genera

averfentur.

Priusiiiudiibicaufam

ven-dicathaiitum_{quendam, e porisfelis}

egredien-tem,Sc_Organaaverfantis,_{fefientern,quemlilq}

tumpropter diipolkionem iliorum patinonL

poteft. Pofteriorisvariaefunt caufie, ineoquod

illud_{eiculentorum genus fibinoxiumfore}

pu-tent, obipecies_antea de tali_{re fuper glandula}

excitatas. _{imaginatioetiamperveriä de} remi-nimetarnen noxia tantum etiam facere _valet*

ütreconfedla, tandem oriatur averfio, Sic

traditumdemulere_{quadamaudivi«quaeancil·}

. > ' β Ä-,f .

IjAanguem in

cella

repoiiturn

jubet tibi

enen-dum_{parärei haeC nullumin ceila inveniensan.»}

guem, cumirammatrisfamilias metuerei?,

fér-»

pentemTibi inareaobviumarripuit ,cotlumq»

heraeedendumtradidit, quae diligentiam tun»

quidem anciliae in parando ciba praedicabatf

pofterovero die, ipfa don ina celiajnintrat #

cumcp interdoliafpeculatnr, anguem ibinu·» diustértius _{repoficum, inveiiit, moxancillarit}

de hefterno ferculo_{percunClarae reiponitim} illam hefterriacoerta _{ferpentem devoraiié,unde}

perterrita adeo ut exanimis fere prolaberetur/

Hoc aucem _utcuncp

_iit,

_{indicat tarnen cpani}

tum_{imaginatioefficere poflit, quippeut antca}

indjgitavimus, yentricuii nlamentaequtdem-#

efcam _{digeflerunt, utiacones etiam}

_årpentes

ederunc, fed tarnen _{imaginatio hacin reρ}

le-rumqjpaimarn obtinec,

§. XVI.

Ad Occtihas_{qualicates, etiamreferuntAn»}

tiquioresbhilofophi miraculofas quasdamAnb.

maiium_a&iones, de _{quibus inter} iliosadmo-dum_{diiceptatumeff. Sicbhiloiophomm}

quo»

rundam,<Sehudiernisfane_temporibus

vulgio-pinioeft, iupumhomineinpriusvidentem,in

homineraucedinem excitare. _{QuodipfeSca¬}

liger contra Cardanuin _{viiipcndendo refutat,}

Exerc. 344. Quid, mquit, iieju» oculosno«

(Μ

vidi? numejus oculi dorfum_penetrant,&

ος-eiputad linguam, hoc

ipfum

connrmac exem- '

plo fui ipfius,

dicens

,

fe

ter

in venationibus

Iupum

vidifleiine

ulla

vocisjatftura.

Proindc

noninficiabimur, quin conipe&olupo multis

raucedo_{contigerit, quod}vero exvenenatis

lu-pi

oeuiis proveniat,

hoc eft quod

magnopere

negamus, eceniman

homo

iupum, an

iupus

hominem , prioraipexerit, perind,e eft, rau¬

cedoautem ifta dum oricur , velex fubje&o

metu, velexnimio clamore, aut

exintempe-ricaéris,velaliis cauftsimpulfivis, örtumdu¬

ett>

potuilletqi

idem contingere

etiamft

nullus

lupusadfuiflet.

Tradunt

etiamnon

pauci,

pi-iciculum_quendam,

_Echeneidein

_iive

Kemo-ram, navemexteniisvelis&citatifttmocurfu% (,

immotamrentiere &fiftere pofte. Sed

quo-niatnabiiirdum &_{fupra naturamvidetur,}

va-rixhujusreimultorum

funtopiniones.

Atqi

utiadfert_{Scaliger: quidam}ρutant

iliu

m

fig

nu m

efle_{icopulorurn, quidam}

_tradunt,

_illum

pi-icemcum iubjedbscotibus_tantam

habere

afti-nitatem,_{quando carinxadhxret,utproptcrva- i} cuumavelli nequeac, cum_{proptermutuum}

a-tomorum,quos emitti dicunt, nexum , tarn

arcjte_{conjungantur.}

_Hifce

_{refutatis fuam}

ad-dit _{Scaliger opinionem}

_dicens:

_cum

quibuf-dara_corponbus

_movendi

_poteftas

_fit,

_ut

.= · ,

gfteti, ka

aliis

contraria

facultas^videlicet

ejuf-modifunt, _{quae motil}privant ut

Echeneisfivö

Remora. Exerc. 218. SedcumFaculcatis éjuk

modi _{geniunamnaturam}

_{inveftigaturi,}

_rem

in-eertam_peraequeincertam

manifeiiare

aggredi-mur , hoc lubricum Scaligeri argumentum,

quiipfe confitetur fefe haec> &

aiia riiulta,

quae tarnen admanifertas deferuntveteres,

qualita-tes, _{ignorare,omittimus.} &

iliam

potiusam-pledlemur opinionem, quam

LeGrahd

Hift.

Nat. _{adferc, lnquiens; poftquam}

_oftenderit,

incerturr»efteaniic navishkatur, cum&

Plihi-us &Ariftotéles exalius traditionehac de fö

fcripferint. Quidni potiusad

maris

aeftum

ex-.temporaneum recurrunt,

qualem

in

frete

Iicu-(, lo multiexpertifunt, cujus

occurfu

näves

et-iåm_{plenis velis invedtaeretardanturj auteciam}

omnino immocaedetineutur. §.

Subiitetiam_{mirari, quopa<5Vö}

_animalia

quaedam,futurasvelutiprasiagiant témpeitates.

Quippe,canes morboafEci, fues grürtnire,

&

i ftramina_portare,

anferes

feié faepius

aquis

im·

mergere,avesomnesdömefticas

latebras

quae·

iere, videmusjfic nautisquoq, ceftutti

iignun*

proeélke eft, cumin medio maris

conftituti

i

avkulas_feFugium

_quaii

_quaerehtes

_ad

_fé

_venirö

énimadveftant. im© fekeerita, dc

_ejufmodi

_3«

nima-C?0)

ÄimaliuftTåilionibiis proferri

poiTéntexempiaa

Hocaütemex _{pardculis e terra egrediemibus, f}

Sc lubtilioribus animaiium _{organis provenit>}

Quippe exhaladones e terra Cgredientes, ma»

teriamq* fubtilem concomitantes> in organis

,quibuidam corporumriontamliberuminveni.

unt meatüm j _{undeetiamofFendirnusplerum·}

que_{podagricos, pedum,aliosq* aliarum}

prae-fertimantea vulrteratarum _{corporis parduni^} dolorem fendre. Se4 _{perit<p4 edam}

_rutViciffj|

ponmodo futuras_{tempeftates, fedtotiusfere}

anni_{temporis varietatem &annoriampracdice·}

re _{pofjfunt, Tedhocexlonga admodum}

expe-rientia _{provenit) unde etiam majores nolVri}

proverbiaquxdam habuere,quale illudelt: A»

prili »»αφ od)Majus faU/ fperéåi;rar οφ ία'

tot all; Sicetiam cerd anni dies _quos

voca-bant / determinare Tibi _fequeri·

remannum _{putabant5 ied haecquanquam iion}

penitus reji'cienda, tarnenininfaiiibilem

regu-Jamhaud traherdaeile exiftimo, _cumejuidem

certirado nonalia fit quam _Aftrologiae

judicia-rix. _{Quodautemquidam ruibci, praeiertim}

mari/timae ac^olae, noitratibus

aexperienda mxi dicunt, idcerte ucplurimum

cvenit, _{quia mare Sc animantiacaetera,}

fupe-riores _{propter rationes, quas adduximus hoc}

ipfis

di&itanc. Aliaautemvatieiniaquaeutiin Chiro* λ

'Μ

Chifomancia üuiit nihili _{pendendafünt, nee} ullasinnaturaveras cauiäs habint. Sed fi ali~

quando procedant, idope dsemonisfit. Sic

tarnen_{non'negariiusquin}

exPhyfi'ognomiacü*

juidam, aliquatenus inxlinationesejus natura¬

les atq>Ingenium montlrari queant. s. XVI.

Erequentem admodum ab anicülis

tttor-borumcurationem_{per incanradones,Sc} preca-tioneseiTeicimus. Siccuidamamico meo

ac-cidit, utcum ante annutn «Sc_{quodexcedic,per}

biduum_{länguise naribus efHueret, rtec}

abali-quoiifti polfetj licet apud Medicosedam

re-media quatreret: tandemoblataefteianüs_qilae*

dam , quam, die iaiutis_curam

gerens,

pericu-Iurafiftendi_{fanguinis facererogavit» iila,} aqua calida ad nares _{pailini adhibita, perexiguum} temporisfpatiumtacito murmure verba

quae-dam_{fudit,donec fluxuscciTaret, Mihi etiarn}

puero, febri laboranci» aPerfiano_quodamin»

dieinam _{meminiadhibicami ille filoiiniftruni}

meum_{pollieem variis modis}

circumligando,

iécumtacite murmurabat ■, jubensq» deinceps

utpernoftempollieemcircumligatumciTepa¬

terer, _{Sc quum monitispartiiilem}

, maneab«

jedlo filo, morbum ulterius.non fenfi. _EjuG»

modicurationes, nullasomninonaturales.!»·' benc_{caufas, Ted}

_{a.Dxmone'jiodus}

_{proficifcuri*}

""

(ü)

tur, &p"otéftquidem ilietantum praeftare, u?

Organafua per qua;taliaFacitmiracula ulterius,

incultumFui, &noihenveriDeiin vanumaf

fumendum _{perducat. Simili modo ilios}

de-ducit, quiputantieienaturalibus

modisobdu-jrari_{pofleut, nec aferro>nec aplumbo aliquo}

incommodo affici_{queant. Et fit quodgramen}

aliquodäut aliamrem fecumgerant, cujus

be·

neficio fintimmunes> fitetiamquod quamdiu

iitashabeantres,iilae veluti id_{praeftare poilint*}

veratarnenobdurationis illius cauianoneftinL»

gramine fedpencsipfum diaboium, qui etiam

graminepro rete ütipoteftj quohomines,ma¬

jore, inherba quam Deo, fiduciapofita, tan¬

dem_{ipfiuspraedafiant. Idemdéomnibusaliis}

ejufmodi a<ftionibusiéntiendum. §. XVII.

Communisdiu

_{Vulgiinvaluitopinio,quod}

inter ibmnia _{quafi a daemone aliquo, quidam} feie_{opprirai credant. quem noftrates vocant}

£9?ttra. &illudnonfolurnhominibusfedetiam

aliisanimalibus _praefertim equiscontingereau-tumant. Quin &ridiculunjeft, quodperhi·

bent, talem incubum, eile hominempilis

ca-*entem. Sed llle _{qui homines ita} infeftat

eft

uti LcGrand Hift:Nac. dicit:cralfus_aliquishu¬

mor

_acpituitofus

_qui

_{imeftinis adhaerens,}

dia*

phragma8c

putmon^

fatigat, Quorum

imput-fibus_{agitataglandula, illud mend}

_reprarientAC

tanquam Phantafrna quoddam quod in pectus

inTilic«Sc _{reipirationem fuffiuratur. Sed equis}

nonraro _{condngerevidemus, ucveipeiifanus} ttianeadeo fiudore tir.ctusfit_{equus, utillurru.}

aliquotmiliarium ipatium emenfam

elfieprofer

&o diceremus. _{Hujus reinoncommodama¬}

gis videtur caulä , quam particulas, praecipue

cum_{mingitequus, e terraegredientes, adeo}

iilinoxiaselfeutfudorem_{egredi ob malampar·}

ticularum _{agitationem neceiTe fit. Ejufmodi} ihmenoiae_{particulaeplurimis inlocis danturUp}

quoqjin pratis paifimpatet, ubi viridia quaer

dam _{praeaiiis locafunt quaeanoftrisvqcantup}

/ _{quibus fi quis urina'tn reddideritf}

ihagno nönnunquam afficiturdolore. Praeci*

J>uum autemtalis locividi documentum inpa*

goabhinc duo circitermiliaria diftante, ibierat;

hypocauÄum,

inquo 8cfub 8ciuper meniari^

continuo_{particula: rubrac arenaeinftar,}

_quafi

ih _{clepiydris utuntUr, qua: e terra}

_egreifae

_e«j

fahtj _{apparuerunr, 8cquamvisaquaablueretuf}

taeniä, _{poft horae tarnen ipatium}

_fatis

_magna copia earündem

particularnm

fuper menfaui

ihventaeft.

$. XVIII.

Sicut, _jam

_de

_{ineubis iftis opinionerna}

04)

luam habet_{vulgus ita delocis hiiceinquibu»}

Élvasfaltareperhibent, multanarrat, &dicun- U

*ur haeEivae, iive_{fpe&ra no&urna7multis}

iäl-tantes_{aparuitfe. Lubetetiam}

proferre narrati-tanculam, _{cujuictam rei, quamvir admoduin}

fide_{dignus dixit matrifuaequondam accidiife.}

Hacc _{pecorafuaquae in iylva habebat, vifura}

eoaliquando _contendit,

cumq^in domibusi~

ftis_{quasnoilratesgdBcbarnominant,}

permul-tam noélem _{requiem fumpfiiiet, jam primo}

fnane_{evigilanti, oblata efttenuisvaldevox,&;} inoxadillum locum, ubi audita eftreipicien·

ti, _{apparuitcorpusquoddarnmulierisfpeciem}

gerens,ied cubiti faltem

_longitudinem

aequans, haec_muliereula,velutiex_{ipfaterraexfurgerevi¬}

la, infamem _{portavinatq* ad vaia ubilac}

con-tinebaturiefe_{recipiens> manu}

_φ

_{lac hauriens,} infantis fuae caputlavabat, & _{eoipfo quo}

pri-mum _{appamitloco evanuit,}

qqafiiterum inu

ferram_{migraffet, dehacre cumancillam}

pet-ctm&aretur , refpondit, ejufmodi eife loci

i-ftius _{genios, quibuscum indulgeieturpecora}

tiullum incommodum praeterferas,fernire. Et

quidem verihmile videtur, adhucex_antiquif

jfimis _{teraporibus aliquid} remanerc , quibus,

utiex_fcriptis

veterumliquet-, perplurima_loca dxmonibus coniecrata _{erant, Sc}

apertum eft quarprplurimos mames

_fylvasq*,

_faunos

faty-tOSQi w

, ,,

Μ

rosqi

inhabitafTc,

Dehiicev'ideaturOlausMa¬

gnus in Hiltoria, quam de Septentrionalibus

confcripiit. Nösputamusnihilaliudhocelfe

quamdiaböli luius, quietiam hujuimodi

mi-nifteriis homiiiibus_{imponitquociti*illosa ven}

Dei _{cultu, deducat. De minifteno}

Dacmo-numvide

_{OlaumMagnumHiibl.j.}

_{c. 22.} Arqs haec func benevole lector quaeingenii mei

tenui-tasetam

_{arduoargumenco,eruerepotuit.}

Su-pereftterogem, velis hafcérudes

boniconfu-lerepagellas,

cumin hifce rebus,& Minerva

meaöc ratio inftitutiulteriusme_progredi

ve-tarint, ArCana, _{quippenaturae,quaehumanus} intclle&us non_{capit,illiuseftfcire quieadem}

ipfe iotmavit, cui in iecula feculo-rumfit_{honor, laus &}