• No results found

Dissertatio philosophica de cive academico, quam indulgente ampliss. Senatu. Philos. in alma Upsaliensum palæstra, præside ... Laurentio Arrhenio, ... publicæ eruditorum disquisitioni modeste subjicit ... Carolus Hageman, Stockholmiensis. in audit Gustav

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Dissertatio philosophica de cive academico, quam indulgente ampliss. Senatu. Philos. in alma Upsaliensum palæstra, præside ... Laurentio Arrhenio, ... publicæ eruditorum disquisitioni modeste subjicit ... Carolus Hageman, Stockholmiensis. in audit Gustav"

Copied!
48
0
0

Loading.... (view fulltext now)

Full text

(1)

ro 'f- -

% D. S.

DISSER.TATIO PHILOSOPHICA,

DE

C1VE

ACADEMICO,

Quam

Indulgente Senatu Philofi

in Alma Upfalenfium Palaßra9

PRiESIDE

Ampliflimo atque CMerrimo

Fl RO,

Dn. LAU RENTIO

ARR HE NI O,

Hiftor. ProfelT. Reg. & Ord.

Publica eruditorum disquißtioni mo- defie fubjkit

S:x R:se M:tis Alumnus

carolus hageman,

StocKholmiensis,

In Audit, Guftav. Majori, d. 7 Junif

Anni MIO CCXXVIII.

^

_

Horis ante meridiem folitis*

y*c ^

(2)

C? ■ ..

S:x R:x M:tis

MAGN£ FIDEI V1RO

Et

CHILIARCH.E,

Perilluflri atque Qeneroßffimo

B ARO NI ac DOMINO,

DR GEORGIO LO WEN»

M&QBNAll SUMMO.

REputanti deceat, lucubrationes mihi quid Magnos bafce, jejunas admodum vilesque, Ge*

neroßjßmo Nomini Tuo offene *vi%

aujusfum. Perß?eBis *vero Gratia

radiis-, quos in literarum cultores demittere non dedignantur Mace-

nates,

(3)

nät es 5 omnis mihi ferupulus cppi -

do exemtus efi 5 quin o animum addidere, ? Perilluftris ac Generofiftime Bavo, pagellas hafte

devote voluerim facratas. Patia-

ris itaque, Summe Macenas,

limina Tua Civis hic Academicusy proprio deftitutusfplendore > a Ge*

nerofijjimo Nomine Tuo lumenfibi fcenerari deßderans, adeaty tangaU

Me um erit 5 incolumitatePua>

lllußriffimaque VamiliaTu*, Sum-

Numen mnquam non fup- plicibus venerari votis;

Perilluftris ac Generofisfimi Nominis Tui

Cultor £f cliem

CAROLUS HAGEMAN.

(4)

VI RO

Summe Rcver. atque Amplißimo

Dn. DANIELI LUNDIO

S. S. Theolog. DOCTORI & PRO-

FESS. Celeberrimoj Ven. Confift» Eccl, ADSESSOR.I Graviflimo* PASTORI in

Antiq Upfalia longe Dignifllmo > vici- cinique contradus PR^EPOSITO

,PatresAcademici,Ci vis hic tiucinioVeftro benigne excipia ftrorum,Patroni Magni,in mecumu minaVeftra praefigam, exigit; Non

mem, plura enim funt, quam utco animi gratisfimi fimul ac devotis

na itaque fronte levidenfe hoc re

in pofterum favore Veftro dignemi

vixero, futurus

Accuratiffimo.

PATRONIS 6c PROMO

Summe Reverend, atque Celebert>

(5)

Fl R O

Maxime Rcver, atque Ampliffmo Dn.ERICO MEL AxNDER

S.S.Theölogias PROFESSOR! Cele-

berrimo, Ven, Confift. Ecclef. ADSES-

SORl Graviflimo, PAS TORI in ©OfltU#

tttfltd adjacentisque diftri&us PR./E«

POSITO VigilantilEmo,

TORIBUS MAGNIS.

fiftitur Acädemicus,ea fiducia,ut pa-

tur* Ingens enim beneficiorum Ve- lus, ut rudibus hifce pagellis No- quod hoc modo ea rependi exiftr- gitando ea afiequi valeam ; fed ut

fimi öbfides fint perpetuae. Sere- fpiciatis, meque ut ha&enus, ita 6c

ni, humillimus oro qusefoque; dum

Nominurn fåflromm

Cultor & Cliens humillimus

CAROLUS HAGEMAN.

(6)

Admödmn Reverendo ac Pr&cU*

riffimo FIRO,

DOMINO

M ERiCO HAGEMAN

PAST ORI in Sc ©ing6rt

Digniflimo, Vigilantiflimo, PAREN TI üt Optimo, ita quavis

filiali obfervantia seternum

fafpicienda#

UOetum equidenummaturumjant

mea enixa eft Minerva , qui ta¬

rnen Jucem non adfpexiflet, nifiTu,

Pater Indulgentisfime, obftetrican-

tes adhibuiues tnanus, Neque hoc

folum. Mofcovitis enim regionem tioftram hoftiliter invadentibus, re-

busque Tuis > Mi Parens > penitus exhauftis5 tantum abfuit, ut ?opyw in me prorfos fingularem eo mi-

nuerent, quin potius au&a exinde iir, cum brevi, poft, tempore,me, de ulteriori in literis progrefTu fere defperantem 5 Upfaliam mittebas, admonitionibus fovebas, prorfus-

que

(7)

que vagabundum erigebas,' duce-

bas. Beneficia fåne haec funt, fic prafertim ftantibus rebus, qua? ne-

icioan majora a quadam proveni-

re posfln t. T al i itaque Parente me

utique indignum judicarem, fiobli-

vionis tam éxquifitum Ejus amo?

rem involverem peplo. Sit igitur pra?fens hoc argumentum evidens pietatis mea? erga Te, Pater Ca- risfime, nec non mentis gratisßma?

interpres & documentum ; prius-

que mari aqua evacuetur , quam ulla a?tas, Tuorum* Pater Opti¬

ma , beneficiorum memoriam a-

pud me obliteret. Ad vota poftre-

mo confugio & animitus precor, Venerandam canitiemTuam, ad fe-

nium jam vergentem, in omnium noftrorum folatium certisfimum Su- premum Numen Glementisfime fu-

ftentare velit.

OPTiMl PARENTJS

ObfequentifiimTis filius

CAROLUS HAGEMAN»

(8)

Spett $reborneod)#öa<uftat>e

#emtt/

Qttt ADAM PET¬

TERSON,

görndm ^onCcféman < ©tocftjelm/

mitt 6o0t«wbe «Syuitaee.

SBab Httff« / fom eff Eanb of fturfierMa/

£al(l näc be Brufaé vätt/ 0$ bltfrca n>df antränba/

$r bet jag (Tri mer om i j£>jrar»fb mig otf mäpftttlxt

g)en orätt / of jag bet fßr gber fdc frambra- il of gordlbrar mät* roi jemte annat fä/

£<b lifa (om fil atffé/ bem / fom of alt gobf qiora.

Sftia äfrnen bet ocf (Tibt 1 0$ mä jag billigt föra SötituEtdrrre iblanb tbem / fom främft fbrfiena (ii Sag berfär gunfiigt op ben gäfroa jag framter;

£>äj fa(i &on intet bat* nä'n glänts af Ophirs fmtjcf(I

©ä lat bocf flenne fä bli (Mab i gflrt tpcTe/

©om tacfjamf (tmttS prof / flwarom jagträgif ber.

•£>Döb for migéfrtgt är/ (Taljag meb nbje (for-f/

5lli(labigt !>imfen be / af wälfätb gflr mä gränfFa/

iDcfl aö titta Ipcftté rnäl- ©i(l (Tal jag! ocffä Snffa/

Sit 3 mä flanma mal uti be ©ällaS ort-

Jpogacffat» Jpm £an&d*-

matincné

Jgritfamfic Otmare

CARL HAGEMAN.

(9)

i ©tocffcolro Sl;en Sireborne od) -OogSBil»

öcffabc Jperrcn/

Qm NILS RASE,

ttlin 6$giHMöe &♦ tHo^bro&er*

^3 tW« bårba Sotben bdr

$n ben / fom mot aß ©ob^et pldr

@ taiffamt finne nånftn wifa.

Sag dftwn more Sorben frootv

Söer jag ben fdrlef or från år

WliQ Morbror roift/ fTuE' gldmma prifa,

9)?en jag flål prdgla i mit ftnn/

#roab mig dr (lebt af Morbror min;

$rot*/ at bet nånftn flal förgdtaé.

$il $rof beraf jag nu framter

€t ringa 2£drcf / ocb tySrfamt ber/

2lf bet af wdrbet ej må mdtatf -9

$?en ber at bet ta* gunfiigt op»

SMitt ånflan blir til tljefj min frop Sfttå neb iSorbcnö gtömmor fattad

2lt Morbror fidr meb alt (it ^>u^/

©}å fdgna* utaf lytfané liuä/

$i1$ be afJ&immelfi frögb få mattad

tlliU fcHorbrors

gdtbutibm od) biw

famfft ti'natt

CARL HAGEMAN,

(10)

«I

RESPONDENTEN

CARL HAGEMAN,

j£S&Wn Btütgf prifar bett / tuet) lofod) airtfei Beter/

wV©om tit>en til5rac!f jfn i fucFt ocb aoba feter/

©itf punb ej netergraffc/ fom £€rren barfdrldtil}

Stten uppä bajla [4tl Iii flof bet Del aawani Sit gd epä Helicon blanb larte tüidnrcr flera/

Cd) &4ra Mufers fdttg cd) ei anrodnba mera/

Sftd'n flit ben Idra ratt/ bet fäfangt ar fu all

•£>roab man ber bfobt Apollo baffla toll.

©in lotffra prifaS mä / fom bar fftiosba Bunnfl/

fit bött i StaFwett bar fö matfett framfleg mmtl

©omJ3|5rer hageman : fortt) betmebftgböf

©fort «oje/ beberocb berbm i alla ba*r.

töten trefalf Iptffig bett / Par na (Tum fd Ufiftxf

fit bau fift ihifle/ trete t>d) jmned gdfmor ifer/

Statf btttfer Caftals brunn od) Aganippens fflffl/

Sit jovis bottrar ban Iii Slmmut ßne$ bofft.

©'! fjdt en PhoebiSBöU ttppd Parnafli fådbttf SSetrtfar af fyan öar til »ett oeb »tébomé ftdgber/

©in lib beranfagbf »dl; tneb bugnabman bet fer;

©et »tinar pel bet SBdrcf / fom bön t iiufet ler.

SRu (tuffe alffd jag @bt »atfra ttnsbom trifa/

©er Södrcfet iefe jtelfl jttt SDb^ffar futibe prifa:

So Idtnnar jag bei nu / otb ßnfFat fil ett ftuf/

©et läte Pirolen ölt for Cbr gä tydligt uti

.

V Sffidlmenl lamnaf af

JM Titn|iftplt>i$cf.

(11)

3i(

RESPONDENTEN 3 fWrjta bafi pffrabe

tlf

Pf afgiorb fof bet ar 0$ alman tara/

^ föen ©tab 5c f311/ fom fofaé pö tbrttgtunb/

Sit mittre SKän/ fom namn af roitfbom bara/

Zf)tt naöraé/ fom af fnitte (ja filt punbj

©em wtöbom fin urCaftals brunn b« fuptf/

C# för fin fonfl möng trött« frät 6a Inpit»

£t) 6a ocf t6e fom €ron'oc6 ©cepfer föra/

£mar$ fFulbror trpcfer Siiffeng jlprfel tung/

Jpcft fig Stifef fiörre förbeöl qiöra/

Un för fa föc f^en 6open fom ar ung;

Sagt ©cbolar an / od) boffont folcf upletat/

©om böjt t6* unga plantor fntjjfa metat,

SJJfa Sön / 3 meb 6r I5rba fiaber tagen

©5 nött ufafen Academifjp gaji;

9lt öwar cn folflart fer pö tbenna bagen/

£ur 3 mib bpqb ocb wett 6ört ancfar fajl St) ffal ocf £im'len 6ber pmnigt löna/

Apollo jicif 6r Järba biefa fröna-

Stockholm ben J.Maji

17*8.

P. R.

v

t

CAN-

(12)

CANDmO LECTOR1.

*~VRitum forfan videbit ur, quodTibl

jam fifto argumentum; L.B. &

facilis eqmdem largior, hancce ma-

teriem antea ventilationi invenirifub- jeflarn; tantum tamen abfuit, ut ean¬

dern incederem viam, i><?/ eorum pre-

merem vefligia, gw huic rei operam impendere fuam; quin potius aliaufo

mihi methodo, omitt ere vifi funt, colligere, volupe fuerit. Me ad-

htfc Jvave illudftudiojj nomenadeo de-

ledat, omisjis aliis, qua mihi fup- peditari potuijjent, mat er iis, velJpon-

te fua hac fefe mihi obtuleriu De ctä¬

ter o male volorum nil curo fubfannatio-

ww, //minus polita illis non arri- ferit', nec politioris oculi metumoveor,

cum in Tua, C. L. humanitate, omne mihi perfugium fitum fit, cer to enim perfuafus fumy Te tenuitatem meam fublevaturum.

I. N. I.

(13)

4 * «fr * «f

Ww & Wn W '<

L N. I.

THES. I.

1

Mnes qttidem be¬

ute vivere voUwt,

&qusevis (ocietastran- quilla efle cupit; fed

ad pervidendum i quid fit > quod beAtam vttam efficiat, taligant mtilti * dicefite Seneca»

Cum ttaque fociaKtatetti omnium lndi-

derit animis fummus rerum conditor *

6c nati fimtis ad focietatem communitatem*

qu$ gittms humant \ a) bono cum DEO*

A profpl-

(14)

profpiciendum eft \ qua potiflimum ra<

tione focietas inftituatur > & farta poft-

modum tedaque habeatur. Uti namqiie sedificium> cujus fundamentum ritc non

eft jadum , facile evertitur, 6c mole

ruit fua ; ita 6c focietas 9 nifi firmis in-

nitatur fulcris , facili negotio refolvi &

diftociari poterit* Stat quippe, uti Poe-

ta de fortuna canit, lubrico talo% Quan-

tis autem parafangis rite inftituta focie¬

tas casteras poft fe relinquat, longum

föret attingere , 6c infticuti ratio prohi-

bet; tamen meminifle non pigeat, nul-

lam fe praeftantiorem habere. Majores

enim in illa ß fpedes <> miram deprehen-

des caeteros regendi prudentiam ; fi mi¬

nores, cundos ad obfequia paratos; o-

mnes officio fibi demandato probe de«

füngentes; meminem denique non> con-

junda quafi manu * in id incumbentem

invenies , ut, quantum in le , falutem

focietatis promotum eat* Ejufmodi fo¬

cietas haud facile inopinatos pertimefcit cafus; inveniuntur enim^ qui opitulari»

6c quavis licita arte, vulneribus i fi quaedam funt> mederi norunt; inftar Medici, experientia incluti, qui gravis-

fimos morbos non folum optimé depel-

lere

(15)

a- kre novit, fed& mature, cqmindicia

ft- morbi deprehéndit, ut effedtu deftitu-

M antur» curare. Hoc nunqWam effet,

>n nifi ad aliquam Cynofuram relpicerent

le ea Reipublicae membra» quibus inferiö-

i* tes morerti gereré, necelfum habent,

& & ad quorum nutum omnia agi debent-

e- a) Cic.de Fin.

e- tHÉS, It

m Ut etgo bafin illam Sc collimnäffl > cul

ii- fociétas lnnixa tam firma ftat atque im-

1- mota, cögnofcamus , necefle eft. Hane

es prérogativam emjnentiamque divina-

l- rum humanarumque litetafum ftudiä

i' fola Jfibi vindicate, eruditi omnes am-

> babus fané largiuntür manibus, quin &

é* ipfa literarum praéftantia plebejum id-

l- ipfurh Fateri compellit. Htec magnos

n oc innümeros in fe reCondünt thefauroS£

n h«ec fecnndAs res örnant, adverfisperfugiutn.

y äc folatium prAent. ä) NeC extrem#

it barbatiei gentes id inficiaS ire poflunt,

i, utilius regno literis nihil efle. Idem

fi énim in Repübl. praeftant, ac in fronte

r oculi: eam namque acCUratius infpicien*

ti e veftigio patebit» tan to minus fine

i- literis aut gubernari * vel commoda ejus

s A a f>

<?

I

(16)

promoveri pofle, cum hx lumen menti*

bus hominumaffundant longemaximumi

(ine quibus turbinequafi involutxeflent,

8c inipiflidimaverlarenturcaligine. Hinc

eft quod proverbii loco dicitur: Civitå¬

tes fapientiagubcrnat. Unde veroilla fa- pientia ? a literis certe, quibus homo

imbutus , imminentes procellas profpi*

cere 8c declinare poteft; duplum enim vi-

dent , qui didicerunt Hieras. Quod &

olim optime perfpexit Macedoniae Rex Philippus» quem hiftoriae commemorant Alexandrum Magnum ferio hortatum,

ut diligenter literarum (tudio operam daret» hane addens rationem : Ne du quando facias » cujus me pcenhet» Probe

fcilicet nota illi erat infignis earum uti*

litas «Sc praeftantia; quare 8c iisdem filium

inftrui volebat» quo aptior clavo admove*

retur Reipubl, Nec folus Princeps illis eft

imbuendus; fingulis, praefertim quos fu*

pra vulgus benignior fors extulit» (efe

magnopere commendant» Etprofe&o>

(i hacce» omnium ftatuum dtreilrice felicif- Regina potentijfma bj, focietas ca-

reret, tanto trgrius jufti & honefti ratio

ibi yaleret» cum quid (ibi yeilet > nelci*

retur» Ted

...

ft<

(17)

*

5 lti- - - - periret jus, fasque bonumque

imi Et vita, mortisque pudor,

nt, fceleribus » omnisque generis nequitiis

inc repagula laxarentur , virtuti nullus efTet

'tA' locus; quin immo» lumma imis & ima

fa. fummis mifcerentur, Sc eflet, ut Cice-

mo ro loquiamat» quafi parietina respubli*

pi- ca, Hujus quoque rei locuples hiftoria

•vi- eft tedis ; Thebanos enim, ob negle-

& dum literarum cultum , regnum ami-

.ex filTe, conftat; c) nec alia ratione fe¬

int rociam fuorum continere potuiffe Sar¬

in, ronem , Celtarum Regem, quampubli-

am ce literarum fludiis in Rempubl. inve-

é- dis» commemorat Berofus. d) Qui af-

>be firmare fuftinet, fine literis tranquillam

iti- Sc beatam efle polfe focietatem» eum am lane praejudiciis laborare » quivis facile

K- videat, Sc veritati in os contradicere, Sc eft \ quantum in fe» literis nitorem fuum de-

fu- trahere, eorumque loeo horrendum igno-

;fe ranti# barathrum introducere, linde

:o, fuo asvo rei literariae lumen & Romanas

:if'■

eloquentias Parens huie obviam ivit af-

;a- fertioni» dum feite admodum Sc nervo-

;io fe dixit : Omni a jacerent in tenebris , nifi

ci- literarum lumen accederet, ej

aj Orati

(18)

é

4) Örat. Cl c. pro Arcb. Poet* c, 7. b) Pop*

\vitz in pr#f ad Metapb, c) Strabo lihfr d) lib, 5, <?) Pro Arcb, Poet, Ctp, 6,

THES. III.

Quanti autem moménti prima fit in*

ftitutio vel me tacente, omnium Tecu*

lorum comprobant exempla. Ex illa

enim pendet Talus Reipubl. 1 fi bona fue-

rit; lin ver© mala, multura ei adfert de*

trimenti 5 nam

A tene ris crimen condifcitur atinis* d)

& a confvetudine plerumque fit natura, Quare rudibus adhuq mentibus eruditio*

nis Sc virtutum femina follicite inftillari debent, dum mollia ingenia inftar lans

pura? ad quosviscolores recipiendos ido*

uea, 8c, ut cera ad quamcunque impref-

fionem atquefbrmationem» apta eft, Mif-

fam vero hane facimus , utpote nobis

uon propofitam ? Sc ex fiiperius allato-

Tum occafione tantum dicimus» nobis ädeo neceffarium efie, fi utilia focietatis

membra fieri velimus, ut prius in Tocie*

tatem conlpiremus Academicam, ut cara nobis efle debet ipfa Reipubh Talus ät*

que emolumentum. Artium enim Übe- tfaiium eipertes) muneribus publicis mi¬

nus

(19)

7

nus idoneos efle > oppido Iiquet. Qui

vero ampla Mufarum domicilia diligen-»

ter perluflrant, eorum multiplici do-

ftrinse genere excoluntur ingenia,& igno-

randa defe&uque vario liberantur» Quo

fit, ut> abfoluto ftadio in Mufarum fede, apti cenfeantur, qui Reipubl. admovean-

tur. Hinc eft , quod tanta frequentia

erudiri cupientium nullo non tempore,

tam in hac , quam in aliis orbis politio-

ris civitatibus deprehendatur. Juvenes

enim, ad fapientiae ftudia ere&i, Mufa¬

rum decora, quae inAcademiis obdnen-

tur, femper anhelant, quo expeditiores

dein fiant, ad munera Civitatis cbeun-

da. Et fi usquam , fåne in Academiis

variae do&rinarum dapes Juvenibus deli-

bändle apponuntur; ibi Do&ores quavis

occafione adire atque audire quibusvis

licet; fic ingenium acuitur , lingva ex- pedita redditur; deüique nihil non, quod

eruditionis&do&rinse nomine venire por»

eft,in ejusmodi ofticinis proponitur;Undea quod Jeju.y]\sL ax-atyuiatf xtiTcLiy vcriftime a quodam di&um eft. Ex di-

åis pronum erit colligere, quanti pra»

privata informatione facienda fit aeade-

njica 5 Nam, ut alia taceamus, per quam

A 4 raro

(20)

g

ra'o evenit, utille, qui gremio femper

alTidet materno, & inträ Jares deliteicit pateroQS > eruditi quid fpiret, Ubi enim exempla, quibus ad imitandum, & in cur-

fu ftudiorum improbe defudandum, ex- citetur? llbi erudita converlatio , quae occafionem rerum cognofcendarum pra^

bet ? Magna enim vir tHt is efi ex er citat to,

cum bon is & eruditis viris converfnri, b)

Ubi amici, qui tantum de folitudine de-

cerpant, quantum ad reficiendum luffi-

eiat? Homo enim [olitudinem fugit , {o,

cium ftudii qu$rit, c) Quid? quod etiam

idoneos non femper inveniant informa-

tores, quos puerorum lateriadmoveant,

cum non omnes paria fpirent defideria, fed hic in illud , ille in aliud ftudiorum genusj, quo public« aliquandoutilitati in- fervire cupit, natura? quodam munere fertur ; ita ut, quantumvis nolentes,

aut invita Minerva, quicquam fufdpere,

autin penuria rite informantiumj dulce ib

lud otium deferere cogantur. Obfervari

tamenmeretur, cavendum, ne pueros,

<k nondum ex ephebis egreffos, & ut loquitur Germanus : mit nicjt rcct)tpPucPfnfeöcrn/ tmbba fte annod) bart*

Uflt) febcilop (inb/ illuc mittentes, nullius

curae

(21)

%

9

curae aut moderamini committancv; fe-

cus fi fit, haud faufto pede inftadio fuo progredi poterunt* cum (edu&ores non longeabfint, qui ad qusevis illicita irri-

tare folent,

a) Ovid, Ep, 4« b) Tbeegnis Poeta. c) Of

C t c. Le i*

THES. IV,

Hifce ita in limine prajmiflis > propius

nos ad propofitum accingimus , Civem

noftrum Academicum defcripturi. Tan*

I to minus autem nominalem ejus defcri-

ptionem nos morari finamus» cum quid

fibi velit Civis > quid AcademicuS nemi¬

nem fugere credamus ; Realem igitur qualemqualem filtere difcriptionerm ani-

mus eft. Mihi vero heic idem accidit»

ac pi&ori, varias perfonas delineaturo;

cum enim diftinfri fint ordinis, pro cu-

jusque qualitate , alii & alii requiruntur

colores i ut omnes ad vivum repratfen-

tet,- ita & in focietatibus Academicis di- verfas plane deprehenduntur animorum inclinationes, quorum alii in virtutes&

honeftarum artium culturam (unt pro- clives , alii in vitia dc qutevis inhonefta

i degenerant,- quos omnes eodemnomine

A f com-

(22)

*

10

compellare, vel pari dignari titulo» te-

mere admodum & inconfultum föret}

quare in honos 6c malos diftingvere illos placet. Priores heic nominantes» ca-

teros ad aliam differimus paragraphuni,

Bonus itaque Civis ille nobis eft , quia

Deo O. M. felicibus naturse donis inftru-

&us ? ideo in focietatem ivit <Academi-

Cam» ut ftudiis fuis melius confulat » &

ad patriae commoda promovenda aptior

evadat. Non tamen eos volumusexclu- fos, quibus tardius conceflit Deus inge-

nium. Ex indefefto enim labore 6c ftu-

dio acuitur} ut erudita qutevis prodere

queant, licet dona tam larga in eos ma¬

nu» ac in ceteros, non contulerit natura,

Verum» ü usquam, fane in ftudiis inge-

nium requiritur 6c /aclJovJcl vS; e%ziu ^il'

nam> prsterquam quod vaftum prorftu

fit icientiarum pelagus» cujus fcopulos&

fyrtes evitare» altioris eft acuminis» quam

ut in qundos cadat ; tanti quoque in-

veniuntur receffus , 6c involucris adeo

circumfufae res , ut cujusvis non fit illa*

rum adyta aperire, 6c exclamare..

Praeter ingenium felix requiritur memo¬

ria » cujus adjumento res perceptas re

tinere , uberioremque indies acquirere

(23)

*1

poflimus notitiam, Agnofcendum ta»

men eft, neminem tantis pEJtcelleredo»

tibus * quin defeäum fuumlonge majo¬

rem yideat; & fi velmagnam rerum na-

&us fit notitiam , hoc tarnen fateri ne»

cefllim habeat: nemo jcit^ quantum nefeit,

Confummata quare, omnibusque nume-

ris perfeda eruditio, fomnianda non eft»

quam

Vix ß>erare hominis, vix eß optAre modefti*

Macerent namque fe utcunque velint,, quiddam tarnen remanet, ad quod per- tingere nequeunt; paueiflimi quoque id

eruditionis faftigium attigerunt, quod

mortalibus fummum eft ; fufficit» quod

ita literis quis ineumbat, ut in commu-

nem ufum ea$ aliquando proferre poflitv

THES. V.

Quemadmodum autem fcintilla, ßali-

menta non imponis, illamque exhalas, fa-

cile extingvitur; ita & in ftudiorum fta-

dio quemvis decrementum pati neceftum

eft, qui incrementum non quierit, nam¬

que ingenium ut f'errum eß * jplendefcet, ß

utaris, rubiginem contrabet , fi reccnda,s ; Vlnde officium Civis noftri requirit, ut xlotes Ina?? quas benigniffimum in eum

con-

(24)

12

contulic Numeri > indies cum focnore ex.

colac. Hoc vero fibi propofito , curio«

fitatem illam vitiofam fugere debet, &

cavere > ne nimium ingenio fuo Juxu«

riet; idque fibi di&um exiftimet, quod probe Anonymus quidam perpenditj di'

Cens Homini, curiofitatis vitio fcientU cupidine dudum lapfo, perplurima Dei ope¬

ra plus admirari, quam cognofcere licet, a)

<Sc curiofus-) dum qu*rit •> quod non debet> in-

venit quod non vult, Prono hinc quoque

fluit alveo, quod? fi ejus eftofEciii inge-

nium fanas do&rin^ pafcere pabulo» er-

rores quam maxime vitare debeat. Omnes

emm trahimur ö*. ducimur ad cognitionis Ü*

fcientice cupiditatem, in qua ex c eller e pulcrum

putamus J lab i au t em, errare, & malum

turpe ducimus. b) Si vero erroribus quis

dele&atur & prasfra&e defendere fufti-

net •, hi inftar virulentas tabis> late in cor¬

pus diffufas, difficile tollentur , inftar ar- bons j quas altas agens radices ? non fine

magna moleftia evellitur. Unde &

fibi, åc publico valde olim erit noxius, Ille porro officium rite obfervat fuum, qui aliorum fe non immifcet negotiis,

fed propria adeo probe obit > ut tri-

tum illud fugiat: Magna vit* pars elabitur

(25)

male agentibus, maxima nihil agentibus, to¬

ta aliud agentibtis. Ingenii culturamquod

attinet, haud raro eam intermittere cogi-

tur Civis nofter, cum prserupta faxa, prasaltique colles Heliconem fcandenti

cccurrunt ; fortuna enim faepiffime (uas injicit moras, quibuscum adeo fepecon»

fti&atur nofter, ut infita ilJa vis Sc vi-

gor omnis fuffocari quali videatur, & fe¬

ie dicat : argento deßitati, mitttmus Car¬

men. Generofi vero animi eft, omnes iftas alto fupercilio , ceu invalidas, quce

eum in officio fuo perpetim remorentur, delpicere; Cumque ejuscemodi impedi-

menta aliquando vincere atque fuperare contingat, locum Senecae illud maxime

obtinetl quod durum fuit pat't illius memi- nifje dulce cfi. Fixa nimirum femper in

animo ejus fedeant virtus Sc gloria, qui-

bus claruerunt omnis cevi rei literarias lu-

mina fplendidiflima ; quae» quoad vires permiferint, imitari, fibi honori ducat,

idem licet dignitatis faftigium nunquam

attingat. Ita vero abje&e d,e fe fentire,

quafi humi femper rependum eflet, no-

ftri non patitur officium: nofcat autem,

qui adeo é velitate fua egredi non curat,

exiftimationem fuam apud alios nullam

plane

(26)

H

plane efie i & in fe qüadrare quod di-

citur:

Semper ima petit, melius nen fcandcrt nofcens>

Qui porto aliquam officii fuipartem,qiiaj

tamen maximopere ei incumbit, negli- git, omnium confenlu culpandus, oppro-

briumque elfe debet ; ita &nofter;5 fi

alteram muneris Fui partem, in Furiofa

vitiorum caterva debellanda , omittit, Parum namque prodeft > proFecitfe in li-»

teris, deficere vero in moribus. Maxi»

mi ideo eft momentij alperitatem omnemi Sc horridos atque Feros mores procul å

nobis propellere, Quod fi operofi mul-

tum fumus in vocibus barbaris rejicien«»

dis ? quanto magis morüm barbariem lon*

gifiime å nobis removeamus ? Hoc mo¬

do verum erit, quod olim cecinit Ovi*

dius:

* -

- didicijje fide liter ar tes etnollit m öres, nec ftnit ejje feröt»

Uitimus vero leopus, åc finis omnium ftu*

diorum Sc a&ionum noftratum, efie de¬

bet gloria Dei; qui fi obfervatur Sc ob*

tinetur, utique publico utilia, nobis la*

lutaria femper evadent.

ét) Encb. Pbj>f, reftit, p, 197« cujus nomefi

In

(27)

inAnagr. Spes me a efi in agno. b) Of^Cic.

Nefciö autem, quo accida't fat'ö, quod

multi hodie reperiantur,quipratftantiam

literarum quo vis modo fugillare fata-

gunt, etiam ex illis, qui fupra vulgus fa-

pere volunt, quafi absque literarum in-

ftitutione asque do&i Sc prudentes eva-

derent homines* Sunt ctenim , quibus

[ literarum nomen con vitiis pro feindere,

[ hierum eft, & qui, dum ftudiolum no*

minant, omniurnanimalium inutililümum intelligi volunt. Verum, fi homines iftos refpieimus, nullum ipfos in liceris guftum pereepifte, patebit, pwti >eTv, ^htyp^ju-

liaja, utErafmüs dicitj a) fed ut in his*

ita Sc in aliis ingeniüm plerumque quo- vis piftillo obtufius proaere« Undetatfi infipide eos blaterare nil mirum videa»

tur. Propriam tantum produnt infei-

tiam, cum ad littras ccecutiant, tanquam

noftua talpa ad folis facem \ Sc literär um

ßudia oforem habere pojfint neminem , niß ignorantem, Alii iterum, qui Cum ipfi fint prove&iores setate , Sc tarnen ingenio nebeti, mirari fatij nequeunt, mukös

lib. i. cag\ 6.

THÉS. Vi.

hodie

(28)

16

hodie dari eruditos, quos tarnen dernunt imberbes. Sed hi non intelligent, artes

& fcientias quoridie increnienta capere)

tieC fenio detrttam fic-ri % ut veßifi (ed vali• j

diorern pbilofophiami Inde erxim eliiqued

hodie juvenes ad eundem perfe&ionis gradum, quem olim tionnili Viri attige-

runt, perVenire poffint. Ad hoc quoquö

haud parum ingeniotum vårietas facit,

Multis prsetetea honoris Sc do£brina: ti-

tuli gradüsque,qul in Academiis obtineü-

tur, adeö fordent, arroganterqUe Sc fu- perbe defpiciuntur > Ut illos ne quidem

nominari velint. Hi vero, fi illä hono¬

ris faftigia 9 quasi in Republica obtineii-

tur, non oderunt, cur ea> qua? in Mtl.

farum palteftra cuivis ^ngenuo patent s

convitiis infe&efttür ? $1 fo-

cietatem noftram infpicere vellent, prae¬

ter alios literarüm üfus, etiam hic illis liqueret» qüod virtus > literatum praefi'

dio, dignitatem fuam facilius tueatur, ma- jorique corrufcet Ipiendore* Id» quod

litetarum vindex acerrimus Cicero ttö- bis perfpideiidum fiftit* dicens : Si ni¬

hil Ad per.cipiertdam , colendamque vir tutem

literii adjuvarentur, nunquam fc Ad earuni

fittdium contuUffent hominest 6) Qüate/

(29)

i?

ipfa flu dia neque attinger e , neque fenfu tid.

ßroguftare pofemus , tamen ea mir ar i de- ber emus i etiam cum in aliis vi der emus-, r)

& abfurdiflimum ji^dicare, non abufum folum) led Sc ufum odifle & fublatum velie,

4) Epit. Mag, p. m, b) Örat- pro Arch.

Poet, cap, 7, c) iocQ citatö>

TMES. VII.

Ne äutem quis exiftimet* hane nö- ftram y pro Academiaé Civibus, fuperiori

thefi fufeeptam defenfionem, omnibus promifcue patrocinari , Co nomine &

patrocinio indignos indicare animus eft,.

Sicut enim nüllum fine faece vinum , &

nulla neque fuit* neque in terris fpe-

tanda eft focietas, ubi non mali bonis

mixti fuere, eruntque ; ita Sc Academi-

cam, abejusmodi faece& terrse ponde-

' ribiis prorfus immunem efte y nemo fibi perfvadeat. Etenim aliquos focietati

Academicae invenimus adlcriptos, qui*

licet nomine tenus ftudiofi faluteatur, re tamen ipfa produnt, le nil minus i quam id nomen mereri. Libertate quidem illi

ac immunitato quse ftudiofis conceflä

eft i gandent; liberi inde tarnen non

B funtj

I

(30)

i8

funt, tot dominorum fervi 6c mancipia,

quot vitia apucl illos regnant. Pracci*

puum illis eft, quomodo otiofe vivant;

non ut dulce illud literarum otium cor- di curseque illis lit, fed ut quovis prx-

textu focordiam 6c ignaviam illo tegant pallio , «Scita Jongse indormiant defidise.

Alib tantum temporis corporis ornatui,

quantum prudentiores animo ingenioque

excolendo tribuunt ; Quod utique ani-

mum arguit maxime elatum 6c fuper-

bum, 6c ex quo, tanquam ex fcaturi-

gine , vitia alia innumera jprofluunt di-

manantque J nam fuperbia eft centrum,

a quo egrediuntur line<e ad circumferentiam omnisiniquitatis„ Nonnulli quoque proh!

gul« inferviendo crapulisque totum fer-

me vit« curriculum devovent; Anvero Respubl. viros aliquando ex illis fibiopi-

tulantes , vel commoda fua promoven- , tes, erit habitura ? Abfit hoc dicamus, quin potius, omnium conlenfu, ut pur- gamenta funt rejiciendi, cum macute

inftar, toti locietati deformitatem pa*

riant. Nec hos lolum nominandoscen- femus, qui quanti fint pretii, etiam ple-

beculis conftat; fed «Sc eos heic loci in*

dicatos volumus j qui fibi quidcm literis

.

ledu-

(31)

*9 ledulo ineumbere videntur, publico ta¬

rnen magis fiunt noxii, quam utiles. Eos loquor, qui ftudia fua tantum honoris

caufa & oftentationis ergo tractant, ma-

gisque ad pompam , quam ad ufum, in literis verläntur, nil curantes, quicquid

demum commodi in focietatem inde re-

dundet, Hi majus fane detrimentum Reipubl. accelerare poflunt, quam qui

inertes funt atque focordes: indeenim, quod non reétum ftudiorum fibi propo-

(uerint finem , parum de tranquillitate

focietatis foliciti, plerumque novarum

rerum funt cupidi; cum contra defides

& otiofi null is animum concitent ftimu-

lis, fed eundem fitu torpefcere finant.

Id porroingenua quaelibet pe&ora , nec

non viri fcientiis literarum au&i &orna- ti5 nobifcum fåciles largiuntur , optime

e bonorum civiumalbo excludendos efle*

qui non folum rudioribus literas parvi

faciendi anfam prsebent fkpiflime, fed

& ipfi illas nihili asftimant; cumque pro vilillimo pretio, haud prägnante caufa, illas, quas didicerunt , ubique & cuU yis fiftant venales. Cogitent hi, quan-

tum decedat arti , fi ipfe artifex illam seftimare non noverit, & quantum fplen-

B i dor

(32)

ao

dor obfufcetur literarum, cum illi, qui

in ipfo Mufarum nutricatu > non folum

educari, fed Sc adolefcere cupiunt, tan- tilli eas fieri, faciant. Sed quid opus eft?

ut ulterius Ulos perftringamus ? novit quivis literatus? a nominatorum cohorte

abhorrens ? quinam indigni cenfendi,

qu^ve lllis nota inuri debeat; quare ul-

teriori inquifitione fuperfedemus,

THES, VIII.

Mihi vero nunc arrogantise non ver-

ti autumo? fi etiam bono Academix Ci-

vi talem aflignavero locum , ubi fe plu-

rimis pradatum videat. Cum enim ftu-

dia ejus fint generis? ut magno cultoreS

fuos afficiant honore ; netas loret, eum

ejusmodi poftponere homuncionibuSj qui aut nullam, aut exiguam inReipubl.

emolumentum collocant operam, Ted

fibi ipfis fapere & vivere videntur* Ex

Academiis autem tanquam ex equöTro- jano, Sc diviti armamerttariö profilierunt

Sc afiumti funt viri, tam literis conlpi- cui, quam bonis prsediti moribus , qui quolibet tempore laluti publicte confu-

luerunt. Ex Academiis ? qui Ecclefiam

Dei in his terris iedificant, fumuntuti

quivö

(33)

21

quive ut fidi Dei miniftri officio fuo futi"

guntur. Ex Academiis proveniunt, quo- cunque nomine veniant> qui egregioin

civitate pofiti (unt loco, Denique ex

Academiis bonos 6c fortes miiitum ha- bemus duces, cum ibi> qua? fit vera for- titudoi vel qua? ad rem militarem perti-

neant, ex literis innotefcat; quare 6c Al- phonfusRex, dum, quibus majorem gra- tiam deberet, armisne an libris, interro- garetur > refpondit > arma armorum jura ex libris (e didicijfe. Inconfultum fa¬

lle föret i tam foecundum feminarium, de opimam civitatis medullam , Cives

i nimirum Academicos 3 ( qui ut di&um,

ad qusecunque regni munera obeunda apti redduntur) paleis 6c fa?ci populiim-

mifcere5 vel pari cum illis paffu ambu- lare velie. Quod ne fieret, prudentes

i Imperatores privilegiis & immunitatibusi

nec non ftipendiis illos donarunt, fuo-

que exemplo aliis, adidemprceftandumv

facem prastulerunt.

THES. IX.

Alte fe quoque in Regum 6c Magna-

tum familiaritatem 6c amicitiam femper infinuarunt eruditionis laude confpicui

B j viri,

(34)

22

vir!, & frequentibus exemplis ornnis avi

hiftcria nos edocet, literas amafle* fovis-

fe & maximi illas fecifle Reges ac prin- cipes 5 quod ideo maxime factum credi-

mus , quod imperiis ex literarum cul-

tu 6c dodtorum multitudine maximum

accedere incrementum viderint. Qui exempla vult, hiftorias adeat ; ubi non

exotiea folum , fed & domeftica, illis longe majora 7 inveniet. Reges noftri Septentrionis Gloriofiflimae memoria

GUSTAVI 6c CAROLI ? una cum in- comparabili CHRISTINA ? haereditate

acceptum in literas favorem clementifii-

me fervarunt ? quorum virtutum adeo

aemuli funt FRIEDERICI & ULRICH,

ut in literis promovendis ornandisvene¬

mini cedant, quin 6c omnes longe Eu¬

per ent«

THES. X,

Sed ad civem noftrum revertimur»qui*

cuicunque difciplinarum generi fefe ad-

dixerit, vel ad quemcunque ftatum per- venerit, falutis fuae adeo oblitus non fit,

ut nullum in Theologicis guftumhabeati

vel informari annitatur* Quod fi hsc cognitio in quolibet etfömplebejorequi-

ritur, quanto magis ei? qui rimandislite-

rarum

(35)

a*

far um myfteriis tempfts impendit, pcni-

tiorem & accuratiorem habere incum.

bit, Ne levisfimas quasque quasftiones

aut dubiola ad Theologorum veferre co- gatur pulpita , ipfe difcat

quantum diftent <xra lupinis-t

5c qu£ orthodoxke feu verse Chriftianse

religioni repugnent; idque eo magis,

cum faluti conducat teternas; eamqueob

rem h<ererp maxime in animo debet, quod

vternum beat. a) Optime itaqueillipro-

cedunt, qui hoc ftudiorum genus non negligunt,fedcum cxteris conjunguntdi- fciplinis, quas fibi pertra&andas fumfe-

runt i Thefaurum enim hi, cseteros o-

mnes prsecellentem, fibi acquirunt. Nec,

fi ftudiis rite vacare voluerint, fejunge-

re illud debent, ob ar&iffimum illud

vinculum , quo fe mutua ope locuple-

tant Hterse» In hac prasterea ultima

mundi fene&a variis modis & machina-

tionibus Satan , infenfiffimus veras reli- gionis hoftis, puram & illibatam do&ri-

nam aggreditur, åc multis inquinatam

nxvis propinare cosiatur. Novatores in- telligo, qui fefe Organa, homines fedu-

cendi, diabolo fiftentes, fal fa, fub veras

& genuina* pietatis prsetextu , dogmata

B 4 fpar-

(36)

H

fparguntatque difleminant, Unde illis,

uti di&um eft, qui a vulgo remoti funt,

& Mufis Gratiisque litant, ftudiq Theo- logico prceprimis eft incumbendum, quo alios a veritatis femita aberrantes , in viam, quantum in Ulis .fitum eft, redu*

cere poftint, Quod ft neglexerint, & 1 humana folum fapientia turgere honori

duxerint, caveant, ne ipfi, a veritatis

tramite fedu&i, invia quajvis fequi co<

gantur, & in juftiflimi vindicis iram irv

currant.

a) Eckbardus in EheoU thes. xl

Si quoque Mufis gratus atque acceptus efte voluerit nofter, illarerum adjumen-

ta, quibus eruditio paratur, nequaquana

contemnere debet, Idem enim fore:

Heliconem fine adminiculis fcand&re vel¬

ie, ac mari fefe, remis in littorereli&is,

committere. Hifce autem intelle&um volumus, tamlingvarum notitiam, qua-

rum ope mentem percipimus do&orunv

quam difciplinarum inftrumenta , quo

rum ufu reium nobis aperiuntur adyta-,

& fine quibus vix nobis veritas innote- (cet, cum fine terminorum, quibus utun-

tur

(37)

tureruditi, cognitione, illorum fcrpta

vix intelligemus. Tantoque minus illis

hifce temporibus carere podumus , cum ufus eorum, imprimis in Theologicis,

maxime invaluerit. Id porro noder fibi

inhoneftum ducat, quenquampropteril-

lud ftudiorum genus, cui femet manci- pavit, immeritis inceflere diéleriis, ca-

villisque excipere; immodefti enim ani-

mi argumentum hoc ed, Sc nihil aliud,

quam in propria devire vifcera , ut ita dicam, re&oque Sc honedo conatui tale quid adingere, quäle ne cogitare quidem

licet« Quigquid fiti animum talis pro- dit focietati non amicum, led potius ini- micum, Sc occafionem nobis cum Cice¬

rone dicendi fubmini&rat: Tu ne nunc qui.

dem es civis % n 'tfi forte tdem eße hofiisy «- vis poteft. An tu civem ab hofte natura ae (oco, »o» ani-mo faEiisque difiingvis? d)

a) Paradox, IV, p, THES XII.

Porro y quemadmodum in focietate

Academica animi dominum ad munera in Repubiica obeunda praparantur ; ita

haud induhie concludere pofiumus, ta-

lem quemque futurum , qualem fe heic

(38)

2é>

gerit. Si enim natur« dona , qua: illi

infunt» non fuÄpcati fed indies excolere

fatagit» virtutique litat, fibi de illo Res- publica gratulari poteft; vitiis autem fi

inhiet, & in illis lucrum quserat qüantam publico praeftiturus fitutilitatem, tacile eft judicatu, cum alte radicata confvetudo

a*gre admodum exui pofiit, fecundum

i Hud:

6£uo fetnel cß imbuta recens fervdbit

odorem

Tefta diu.

Virtutibus itaque» ut moenibus» feptus

& ftipatus fit nofter, oportet* ut finem attingat propofitum, Rejrenet libidineh

ßernat voluptates, iracundiam teneati coer

ceat avaritiam, citeras animi labes repeiUh

ad monitum Ciceronis. /i) In omnibus

vero recenlendis virtutibus» qua» civem

ornant Academicum» operofi neutiquam

erimus, cum ante mein eo fudarint alii»

& eruditione celebres non fugiat, quid

le&andum, quid etiam fugiendum. Ne

vero omnino ficco illas pede praeterea-

mus , tres tantum nominatas volumus;

in quibus, uti fons & fcaturigo omnium

aliarum virtutum » ita merito primum

Tibi vindicat locum , Péetas, Ha»c eft,

qua:

(39)

37

quse menfem a cadueis hiimanisque ele-

vat> & ad cceleftia extollit; haec Deum

cum homine» & hominem cum Deo in-

timo conneftit vinculo ,• htec Deo acce- ptum, hominique hominem gratum fa-

J cit, Sine hac torpelceret animus » fau-

fta quarvis exularent , & ceternum tan¬

dem fequeretur fupplicium. Publico in- fuper do&rina, fine pietate,' obeft magis»

quam prodeft; inftrumentum enim dia-

bolo nocendi validisfimum fit faepiflime;

ut taceam Icandalum 5 quod Mularum

cultores impietate fua imperitis prasbent.

Ifietas» ut pergam, nunquam fola eft; il*

< lam enim aliae feqvuntur virtutes, e qua-

rum magno numero Diligentiam heicpo-

nere placet. Illa nullam fine emolumen-

to horam praetermittit» fed indies fcene-

rari cupit, adeoque neceflaria noftro eft*

I ut fine illa vix ac ne vix quidem ftudiis

rite incumbere pofilt, metamque attin-

gere propofitam; ingenioque licet ma-

gnus, fine hac tarnen in literis nunquam

evadet magnus, cum a literarum pene-

tralibus focordia omnes procul arceat.

Diligens autem 6c ftrenuus Apollinis

cultor, fibi lemper obverfari finit hxc Poeti?;

Qtium

(40)

Otium clari fugiunt honor es ?

Nobiles ducit labor ad triumphos?

Sudor inftgnes iter ad Coronas

Monßrat apertum*

Cavendum tarnen efl, ne in exceffum

declinemus ? åc csetera agenda omnia negligamus , helluonisque nobis impo-

natur nota* Tertioloco fefe nobis offert Conftantia, qua ab eo ftudiorum genere?

cui nos addiximus , non temere tranfili-

mus; levitatis enim indicium hoc eft) &

haud bona; mentis nota* Und e Cicero:

Nihil efi, quoä. tam deceat, quam in omni re ge- renda, conftlioq, capiendo fervare conftantiam) , b) åc alio in loco vocat conftantiam animi

divin am + c) Illa telam exorfam non dimi- diam abfcindit ? fed bonis avibus per-

texere ftudet; Illa? ut manu admota ar a*

tro ? non refpiciat a tergo d) civis nofter?

fed quantumvis incommodi åc diflScul-

tatis potius perferat? ut aliquando fuper-

et, quam temere deferat åc relinquat

ftudia fua facit? efficit.

4) Paradox. V p. 4.8$* b) Ojftc. L. I. C. ?4.' c) Paradox, IPp, 4^1. d) Luc.)". 61*

THES,

(41)

a9 THES. XIII.

Haud pauca adhuc reftant, qua* am-

plam de hoc argumento fuppeditentdif-

ferendi materiem ? fed, tam opellas for¬

ma? , quam rerum ratione habita? pedem

heic figere neceffum habeo. De ca?tero»

miflisad coelum fufpiriis? preméntesque

terram genibus? DEUMT\O.M. omnium

bonarum artium ftatorem <5cconfervato-

rem fumum fupplices veneramur,Patrem PatriasRegem noftrumClementiff. ciypeo

falutis fua? protegat? jugiterque fofpitem

jubeat & feliciffimum ? quo fub tegimine Ejus aufpicatiffimo, fvavi hoc Camoena-

rum otio fempet frui liceat, Protege,

O DEUS, Sc fuftenta cundos Maecena-

tes ? quibüs fal vis nutiquam dehaturi

erunt Marones* Conferya probos o- mnes, Sc fanam do&rinam amantesAca-

demiarum Do&ores; Duc Spiritu Sandö

Tuo pubem Academicam? ne vaga huc

illuc jabatur. Fac? ut omnes * in Altifli- miNominis Tui gloriam , Sc Reipublicae

incrementum? ftudia dirigamus; Inde fiet, ut exantlatis in terreftri hacAcade- mialaboribus?Teque, O DEUS? nos hinc demigrarejubente, incoelefti? hoceft,im

seternum? uti Sc nunc,dicamus

TIBI SOLI GLORIAM.

* * *

(42)

JUVENI I

Moribus & Badrina Pereximio

Dn. CAROLO HAGEM AN, ' 2

Eruditam de Cive Academico dif- »

fertationem edituro.

OCilicet utZephyrusgemmantes mol*

^ liter ber bas

Elicit; ut furgant Violie ridentibus <

Enris;

Atqne ut vere Rofas inter c andentid "

cernas

Lilia, Narcißumque, & Apollineos * Hyacinthos:

Sic Juvenes edit claros Pheebea Pa- ^

Uftra,

Clara Virosque olim fubituros munera L

mittit,

Qui Patriam fludiis posfint fulcire t\

falubris,

Asfiduo Ihemidos fervareque Pulpita I

Sande.

Tantum ne Satyros inter [altare Ca-

mcenas

u

Evenht, Comitesve Chelyn tentare Lyaos.

Edo'

(43)

i Edocet h&cTua Nos Pr^clare Hage-

manne Thalia:

Qu£ vis ingenii, Morum qu<s digna

fetpellex,

Eint ut Apollineo peragendaque tem-

fora Civi„

! Hin c pedus renit etgener ofum, & Can¬

dida vita,

Clariä monßrant Te rit elitaffe

Cohorti,

Nec Genium pravo lentum torpere

veterno.

Tu tantum fand os, Fautor, ne jiflela-

bores,

Sed felix pr opera fludium contingere

metam:

Ex Lauro viridem, quam nedet Clio,

coronam.

Munere mox iilo , junget fua pra- mia Vir tus, Pnemia magna Vir os folum comitan-

tia Dodos.

Ivalidå manu raptim depro- Upfalis d. 26. perata cx amiciti« ice-

diril, 1728. dere transmifit

OLAVUS Abr. BURMAN

Wcftr, Bothn»

(44)

Sä €

Jfytl CARL HAGEMAN j

?3etÖmttgett i Upfala difputerade

^ttraöe (in gdgnab fåltDiO.

ä^S^ofroett/btoaruppdltgftöD« ^

•i"' )et Sttffend bdfta SBdt öfwad up i tfjct dr ju nötigt

proatjeftunD: m

9Tt SSoftwtt dftpen fear tpem / fottl j fttt finne fäjla

fig / otf noDtgt dt / od) ftår

pö fafiergtunb: a,

£p / om man tngenftebj tfjet ena fruHe ftitno/ g

•£ut' funöe nögonftn tbet anbra feamgdng tofntia?

@3 toi tji JjögaSDMn/ fom dro ^

fené ©tobet/

öd) fcdga bunt tfjt fd bögt (ja butu

_ nit opp. r

©d gjftoed oß fif finare; of

gpcfao Sftober . Jpamapit egen flit/ täSbe'bfottb

Muters ttopp/

©<n

(45)

6in Jpjårna lagt t bl&t t SSoftoett/

CC& fpenderat

©in bäfia Ungbomé tibi od) ©ig

tfxti formerat Jp ocf dungar n>är ®(ort»or»

Ctgfi uti minne Qif jP)69 0(5 £ungl.5RäD/ tfjegär»

Paö ganfta£ropp SKeb §6rmän flor befrönt/ pä t&et 21je mit ftrt finne 3 Sofweft öftpa up / meb obebtn*

Prat lopp/

D<5 fen / met> SJlanna 2Bett / tbe Jpöga ©pflorbriftoa/

6om ät t5e Satbaö jfpop ett SHite plägar gfftoa.

£nt' f5en (Tal tparafatt/ fom 5iär<

nan fin tull bräta/

3 Studjer; 5uru 5an fin tib flal

brufa rätt;

Sur' fom/ pä Dogbenä ©tfg/ batt

ftabtgt mäfte träta;

SJleb mera / fom flår an/ tfcet toi«

far ganfta nätt

e ®tt

(46)

Sn 2ßdtt| afwiftetf 2Bttt/ o® grägl>/

f m båt cm fttifwer;

2å Jpan ©itt <SniM Ißtof åt SårbaSSBetiDengtfreer.

2t) oct mebJJjetto/ SJtun/ jag Sått gratulerar,

SCt Sått t&et bat bånDt/3fån St Ungbomé 2tö/

2Bib Sala, bringa til / tljct Studjer

man traäerar;

3a! mer; at 3 nu bfot til SSofe

tuet« liufiva @triå:

2§et fan åå ej flå fett/ ndt3 f«

»ett öfrnat;

Sit ju en fitbetd £6n / me& 2iåen/

St förtöftuar.

CARL P. ZIERMAN.

Liter is ac moribus Juveni Pr<e- ßantisßmo

Vn. CAROLO HAGEMAN,

De CIVE ACADEMICO,

egregie diflerenti,

TIT mihi innöt nit, Te, Fautor hono-

tior ande, Specimen Academicum

M

(47)

in lucem eäiturum, tantam me per

'

cepiße Ißtitiam profit eor, quantam ad exprimendam v erb a deficiant,

Gratuhr Tibi egregiumliterarum pro-

greßiim, morumque elegantiam,

fc Te omnibus reddis commendatum*

Gratulor etiam honoratisßmis TuisPa-

rentibus , cundisque vinculo confan- gvinitatis Tibi jundis & amicis, quo-

rum gaudium non potefl non eße ma¬

ximum, Perge via qua ccepifli ad

metam contendere. Numen fupremum ftudiis atque conatibus tuis ita adßt,

nt omni a Tibi ex votisy ad Divin i No-

< minis gloriam, Reipublicee commodum ér frudus laborum tuorum longe über-

rimos cedant.

Ita animo quam calamo

HolmU dab^o.Apr. tiberiori vovet

1728» EIUCUS BODERUS,

Pxdagogus publicus Orpha-

norumy qui munificentut

Regia Holmix aluntur»

(48)

References

Related documents

tam, perfpicere poteft ratio. Quum autem a vero bono,' quod Deus eft , tam longifiime devoluti fimus, alia men-. tem fubire non poteft fpes-, quam ut, nid

namquae nos omnes &amp; fingulos obligat, ut quae conveniant naturae noftrae rationali* faciamus, qua? autem eidem repugnent, omittamus. Verum enim vero quoniam Philosophorum

Nec tarnen naturalis fuit ha?c lingva prima?va, Γι pro eo, quod effentiale nobis dicitur, na*.

tem , fi illa ob fc ur i tas dici debeat_,, 0) Morhof.. 43 qua? magis rebus, quam verbis est tribuenda,&amp; non potius fublimitas.. „• Praeter ha?c contemnimus i a eile ea, qua?

alium quam Hawiibalem, qui urhem. tueretur, fuperejje, h) Iegatos

mdicans juitum, aeqvum atqiie honeflum,quod inter hofpites fervatum fuit, feruarique debet Guam ardua fuertt ha c res, per vafiifeimitm hifioricorum tampum diffiija, licet fe tam,

mus m) Matthaeo hominem , Marco Leonem, Lucas bovem, Johanni aqui-. lam. Irenaus n) autem

quas ii bi vindicat mens peragitqué operariones. Quia vero ob ar&amp;if- fimum iliud j quod inter animam. &amp; corpus