Dissertatio gradualis de polytheismi irrationalitate; quam, annuente ampliss. facult. philosoph. in illustri academ. Upsal. sub præsidio ... Matthiæ Asp ... publice ad examen defert Johannes Silfverling, Ostro-Gothus. In audit. Gust. maj. ad d. XII. Jun.

β. Β. V.

VS.

DlSSERTATiO GRADUALIS

POLYTHElSMi

IRR ATIONALJ- TATE;

Anmteme AwphJ] in F

Illuflri Academ Upfal.

Sub PRTSIDIO

CELEB ERRIMI VIRI,

Mag. MATTHIAS

PoéTeos Profhss. Reg. &Örd*

Publice ad examen defert

Johannes Silfverling,

Östro-Gothus.

In Audit. Gufh Maj. ad d. jiii, Juri*

An^i mDccxxxe

UPS A L 1 JES

LiTERis WERNRRIANIS,

Quam

QIres illuflre Dame,

MADAME

La ßaronne & Colonelle

'

ANNE

CHRISTINE

De POSSE,

née de FLEMING.

IL

^ou

vouloir ^{faut étre trop pauvre cn} prefenter ^{ou trop} prefomptueuK» quelque ^encens, chofe ^pour

å

une

Dame de Vétre qualité, & ne prefenter pouf toüt don, que quel¬

ques fetiillets de papier. Oui, Ma¬

dame, oa me pourrcit dire coupable

de

de fun & de Tautre

>

(i je pretendois, qu'une matiere de Philofophie, donc

nous

difputons, balar^ar Vötre Grace,

de Ja quelle j'ai tiré entierement ^tout

ce

que j' ai de bien, & tout ce que

je recois d' honneur. Je n'ofe donc Vous rien dedier de,

ma

fa^on, ni pretendre par lå ajouter le moindre

Juftre å unfe Dame de V6tre merite.

Mais reConhoiifant Γ impuiiTance, ^ou jefuis, de Vous temoigner la moin¬

dre partie de ce qui Vous eil du, je

Vous iupplie de me permettre de

re-

lever

mon

travail par Teclat de V 6*

tre

Illuftre Nom

,

& de

me

faire jouir de l'honneur

^j

que V0tre Gra¬

ce a

daigné m'accorder, de

^me

dire

avec un

profdnd refpecl MADAME

Votre tres

humble

Sctres

obeiilaitt

Ser viteur

jean silfverung;

Deut. 6. ^v. 4*

mir bmw vw

nin·1

Eph. ^{4. v.} 6.

ΕΤς Θεάς *οά ΐΐ&Αξ ποίνιων

^,

é 1%i

τιάν-ίύν, xj πάιΡ,ων, κ) & 7tä- x(fiv

i. Cor. 8· v. 4.

(Ä&te ει μγ, εΐς.

ι # y

/. Ν. %

ί· I.

ΙR/ELIm ^ΝΑ Ris.

|p|||gg|i ruptee naturae ftatu,

utut

revelationis'lu- Ollere hominem

ea

facultate, ut quardam

de Numine ejusquo

cultu, etiam in cor-

ce non

collufbatus, poffit cognofcere,

& a) D. Pauli effatum, & adcuratior fui aliarumque rerurn coniideratio u-

numquemque docere poterit. Sup¬

peditat enim haec principia, qua: di-

cuntur nota natura,

tum quae ex rebus

extra nos

poiitis comparantur: quibus urrisquc fi quis iincero & conftanti

ftudio inhatferit, Π negligentia, maii-

tia

,

perturbatione aut alia quadaiTL»

cauifa ab i]Iis dimoveri fe

non

patia·

tur.non dubium eil, quin iisdem,ceu

lumine quodam, pra:Iucentibus, qui¬

bus alioquin in Divinis eft circumie-

pta humana natura, tenebras eludtari poterit, & ad rerum qualemcunque

A 5 Divi.

6

'

4$^ o

Divinarüm notitiam & intelligentian!

pertingere. Nec fane inutile fuerit

hoc;naturae bonum diligentius exco-

luifTe,cognitionemque inde profedtam conjunxilfe cum ea, qua? ex facratioris Theologis penu depromitur, Etenim alias utilitates

5

rquas ex utriusque fa-

cultatis communione adipifci licet, ut fcientes practereamus, quam id levi

emolumento nonerit, difcrimen dis-

(imilitudinemque perfpexiiTe

,

qua ab

aiterutra fcientia altera diftinguitur ? Atque hinc e{l, quod Poiytheifmum

toties facns Oraculis damnatum, _quo-

ties oratione modo ajente, unum eife

Numen, modo removente feu _negante,

non

eile plura, vel prakter unum non

efTe alia,

non uno

loco pronuntiant, in jus etjam ratioms vocandum exiftb

mavimus.

Patebit, opinor, contra eum

& hane ferre fententiam, &

tameru

judicium ejus & Revelationis fatis ^ma¬

gno inter (e interyallo diftare. Adiit Deus conatui!

a) Rom* t, v, 19, & za.

§. IU

4M β £§§· Ρ

§. II.

Quid Divinitas fit, exponit.

An Divinitas fit, id quidem ^ut inve- ftigetur, ex noftra cura plane omicti-

mus.

Poteft hoc fupponi ut veritas lu-

culentiffime dudum probata, fiquidem

non

de ΰναο%ia, fed νηλνα,ξχία,, non

de defeftu

,

fed excefiu Divinitatis

eliminando fumus folliciti. Id vero quam in arcem cauflae ingredimur an-

te

confticuendum imprimis exit, quid fit, quod quammus, & quod mente re- volvimus, cum Deum nominamus. Sic enim} qui Polytheifmns intelligatur pla¬

num

fiet, & inferius dicendis quafi fo-

lum quoddam & fundamentum locabi-

tur. Paucis, quod in quafftione eft, ex- plicat £)Auguftinus: Omnes, inquiv*

pro excellentia Dei certatim dimi-"

cant, nec quisquam inveniri poteft,"

qui hoc Deum credat eile ^{, quo} me·"

lius aiiquid eft. Jtaque hoc omnes"

Deum confentiunt eile

,

quod ce-*'

ter is rebus omnibus antcponunr.' Tum _ej Tertullianus paullo enuclea-"

tius

:

quantum, ait ^» humana con"

ditio de Deo definire pQteft, id de-u

finio» quod & omnium confcientia"

A 4 agao.

5 "φ? O

agnofcet, Deum ftimmum eiTe ma-<{

gnum, in arternitate conftijtufiim, in-"

natum _,

infedlum &c. Quod & Gen-

tiles quoque homines erudin & Ebi»

lofophi teftati funt. Ε quibus d) Ari- ftoteles, qui Deum appef'at tc αζ/ζΐΜ.

Et _e) Alcinous, Deum

vorans

χάτλιςον.

Qu» & paucis interjec5Eis

^>

bah, ait, ciojx

xatiteov, Ε Larinis

vero

/) Cicero, j,talem eile Deum

^cerra

animi notio-

>,ne prsfentire nos 3(Terit, primum

5,ut fit animans fhoc eil, non inani- 5,mumquid & mentts expers), deinde,

j,ut m omni natura nihil fit

eo

pra flan-

„tius« Et quid aliud fibi i(la volunt, quando, ut Tertuifiani quibusdatn verbis _utamur, amma non tantum fcho-

lis formata, & bibliothecis exercitata»

fed iimplex & rudis & impolita& iciio-

tica, etjamilla, qua? multos fufpicatur

6

vocat

& colit Deos, vario

reruffb

difcrimine pronuntiat: Dens videt a- vinia, D

^eUS

inter

^kos

judicabit

,

Deut 0*

ptitnus Maximus

^,

ni ii uc

omnem

üli excellentiam tribuat

: ut

adeo notio

Entis, quod Dei vocabulo bgmficatur,

vel quovis alio, quo, ut prarctpuc, quac- Übet _gens fua in lingua Deum expri-

mit

o

§-(§£- ρ mit *)> _pra:cipua **), connata, adeo-

que

*) Alias cnim notiones ignobiliores voci fiil^iTe,

ita ur transferarur

ad improprie fignificandum λο-

pusvts;

θ·ικί

I.

Cor. g: iive

tks (ttj

φυσ-ιι ivrat

Gal

4: g, idque, ut Bafilius ioquitiir EpifK

»14.

ad

Cadäreos, vel xard

_χ,Λζ^ν

vel

χ*τλ non

negamus.

*Α) Hinc eil, quod nnllis atheisrni furoribus

pe- nitus

fiipprimi, nulbs iordibus gentilifmi ita oblcu-

rari

poffit,

^ut

nusquam compareat. Et quidem ad peiles illas mortalium, diviniratem negantium, quod

attinet,

_quam

multa,

quam ea

fumma & perfeftifli-

ma exulcerata

coniternaraque conicienria

,

praeter-

tim metu mortis

iiijcftp, vel nolcntibus ipfis, Deo tribuit ?

De

Gentilifmo

vcro

obtervant, qui ejus

monumenta

excutiunt, Enti, quod vocabulo Deus,

vel alio

quodam

^,

ftgnificatur

ea

addi aliquando,

qu£

aiiquid fummi & perfeftiffimi innuanr. Huc pertiuct illud Homericum in Iliade g. circa init»

de

Jove,

omnes

deos deasque ve! renitentes

cum

ipfa

terra

ipioque mari, in coelum traditio. Jam illa

in

icriptis Poetarum Omnipotentis

,

illa homt- numque deorumque Patris & Regis adpellatione, quid

unquam frequentius

r

Quae & alia pailnn obvia

con-

fiderans ClericusTom. 3 Bibl, Scled. ita dißerifj Oti

peut

définir

^{ce mot}

(Dieu)felon le fetis,

que

les Pa-

yens

lui donnoient, unEtre intelligent, plus excel-

lentque

les hommes, qui n* eft

pas

lorti de la matte¬

re

dediruée

de

fentiment,

_{& que}

Γ011 re«arde

com-

tneΓ

objet d'un culte religieux. Mais cette notiotf generale

en

renfennc d'autres plus particuliere^

j

car

unDieu

de

cette

forte peut étre

non

produit {αγίνη·

tos,)

par

confequent exifler

par

lui

meme, ou

produit {ytwizoj) & dependant d'

un

Etre fuperieur;

A

5

comme

*® o

l·®*

que Sc communis» fit Entis (unum ^afl plura feponimus) clv\*v]x ^> infiniti &

recum omnium finitarurrt fupremi mo- litoris & praefidis.

b) L.K åe Doft. Chrlß. ct 7· c ) L. /.

cont.Mär.

c.

3. d) L. tl, /0.

ί) Introd. ad Pb. Platon, c. 10. f) L. /♦ de

N*t. Deoru7n. g) Libello de tefiimonio ani·

m<z%

§. III.

Ex tacito amma tefltmomo de Deo mt

Polytheifm tim rejelht.

Excefius deorum

,

qui ad tcmpera«

mentum

quoddam, ra tio η i confenta-

neum, revo'candus fit, difpicientibusi

non cemere

prstereundum fueric *)

in

eomirie

de

fa

caiilé, Adüiit igitur notio illa entis

dyvyr* fupra iudicata etjåm m gemililmi tenebiiSi

quanqnam

cum

a

11 a quadam fub communi idca iö<

ciata _,

id quod noihx cauflx nihil detrahir,

*} Facile paret; de inftinftu nårurali iermoriemef*

fc, ratioue cujus i

^η

(i

ta

vel potirjs innata Nuniinis eognitio homini nibuitur, Etii enim notitia, quip-

pe qux ipecics i.-nprcilas involvat, tremun actu con¬

ti at a

eil,

tamerij cum

iniiiwftus quidam Qum natu¬

ra

adfit, qui ipeciebus acceptis intelkihiut, cirra U"

lam

aliunde

deiümtam

rationenr,

ad cpgnofcenii'

fl

VC

adfentiendi aftiim determinet, notitia,

qux

d*

Iis ipfis fpeciebus acceptis vi naturalis inciinationis

demimr piudit, ycre innata dicctur. i>icuiuur eni»

° 11

inteftinum illud & tacitum teilimo^

nium, quod exiftentis Numinis e-

jusdemque perfeftionibus an?ma per- hibet

j

ctjam rudis & erroribus occu- pata. .Hoc enim ii & fingularitas Nu¬

minis comraunita fuerit, non poterit

non

Polytheifmus cauifa cadere, cum

longe firm i (Tim um iliud fit teftimoni-

um ,

quod, ceu b) Plotinus ioquitur,

animae nofiriK velut eloquuntur5& quod

ex

fingulis in unam fummam colligi-

tur.

Audiatur ipfe : το έν, ait, é ·Μντννιί

<ί&§μφ ττανταγχ α μα ί'λον ^είναι, κοινή1*

έννοια

φψτιν είναι, οταν ττάντες κινχ/αενοι'^

αυτοφνώς λεγωχι τον εν εκάς-ω ημ,ών1 {

Θεον, άζ ενα

τον

άντον &C. και ετιζί

mi]ων βεβαιότατη αρχή-, ην ωσπεξ αι({

ψνχαί ημών φ^ίγγοντα^, η εκ των κα^'-ιί

ε'καςα συγκεφαλαιω^είσα, Pauciori- bus i) Apoftolus, kd canonica antho-

ritate:

™

γνωςνν, inquit, rx eex (non

&S0ä

v

φνσεμ natura ineffé

non

tan

tum

ων η τελείοτης εκ

φύσεως 7m^cyivijai, η σνμφν]<&> ίσα, ως

τω

λί&ω β

^α

μύτης ^{y η} υςεξον ετηγινομίνη ^,

^ς η

ο^ίβων βλάρκτις

^η

μνειών dTisa

s \ / ν « ~ J (

Kaj τα

ΤΓύφυκοσι μεν ημιν επιχινομενα,

φ^ω^εν τίνος προσ^εομενα 7Γξος την τελειω-

, ut monet

auitpr Conupcataiii Graec» in

^2,

£·

diic,

c?,p, it

12 ο

$εάν) φαν εξόν εςιν év άυτοϊς; phrafi cer-

te

εμφατικού πότη, quali in confcienriis ipforum dixillet, ut exponit Hierony*

mus.

llnde & Syrus Påraphraftes hic

& in fequenti comate habet

cum

alias, fi quidem de manifeiiarione

ab exteriori principio profe&a»fenfusq;

externos

feriente accepiiiet verba, ad linguar genium yOCTdiclum o·

portuisfet. Nee alitcr, quantum qui¬

dem ad noftram

^rem

perrinet, idem Apoftolus, quando *) εξγον r£ νόμχ

dielt "ϊξαττίον εν ταίς καξϊιαις dvräv

^.

( gentiiium ). Si toyov τχνομχ

,

ideit, operofa qua:dam legis notitiä, ergo notitia Numinis, ergounius, cum Nu·

minis etiam, & quidem ^unius, diledlio-

nem

& cuitum lex praxipiat.

b) Enne. 0% L. j. y. /. i) Rom. t: tp.

k) Rom. i: ij.

§.' IV-

*)Hunc Sc alterum locumRom. |! 19. titnobis cri- piat, omnem Iapidem movet Man bias Flaci.us Illyii-

cus inClave

fcripturce lub

voce

lex t ied utrumquc-

å Flacii

depravationibus vindicavit B, Abrah, CaloV.

in

Th.Mat.6cRev,

c, χ.

§,7i~76>

•Φ? Ο %■&· IJ

£. IV.

Veft 'igia huius inftin&us in Ρ aga*

nifmo obfervat.

AgnovifTe μονάδα, τ2 ©εία, & com- muni fermone failos fuifle, qui

Quidquid humus,pelagus, caelum mira- b 'tle ftgnant

ld dixere deos

^{» . -}

mirum forian videri poterir. Loquuri.

tur

tarnen

hoc formula: fupra allacae.

Quibus ex /) Tertulliano« _w)Minucio Feiice, _») Arnobio, _o) Laftantio

,

p) Cicerone & aliis

nunc

addimus: Deut Magnus eM, Deus

verus

eH, Deus bo~

vus

esi, β Deus voluerit

,

quod Deus de- derit, Deo commodo, Deus benef/tcit, kenedicat _Deus, & Deus reddet, & De9

commcndo, & Deus vindex

erst}

Item

jurandi modoS

;

per Deum, ita me Deus

Met.

Ouac teiiimonia de Deo

uno

cum proferuntur ab anima, non_.

quae fchohs» bibliothecis

,

academiis

& portjcibus Atticis _partam fapientiam ru&at, Ted rudi,& idiotica, qualem habent, qui eam folam habent, i Ha

ipfa _decompito, de trivio, de tex-

trino, erjam cum vitta Cereris redi-

mita

J4 ·*§·? ^o

mita ed, & pallio Saturni coccinata»

& dea Ifidis linteata ( verba iunf q)

Tertulliani paullum variata^, qui _pos·|

funt notiti2Er adqmiitar accepta refcrri:!

cum

bac _prona in πλ0(&> &

Qew ifta feratur

,

nec Deum uniim>

fed deorum dearumque turbana &

agmina norninare, impiorare, teiks

& judices conftituere deberet- Sunt

igitur a charadere i 1 ίο natura: inufto

& indelebili. Quam in rem pulchre r)

„Laclantius: lpfos> ait, deorum cul-

„tores farpe videmus Deum fumum )>& confiteri & przdicare. Nam &

,,cum jurant, & cum Optant „& cum

„gratias agunt, non jovem, autcfeos

^multosj fed Deum nominant. Adeo

„veritas ipia cogente natura etjana ab

„invitis pedoribus _erumpit. Subjun*

git deindea ^non in fecundis rebus, qui'

bus plerumque natura dedifcitur, (ed

„adverfis has voces emitti. Quod qui·

,,dem ^non faciur.t, inquit, in profpe-

„ris rebus. Nam

tum rnaxime

Dens

„ex memoria hominum elabitur, eum

„beneficiis ejus fruentes honorem dare

„Divinz indulgentiz deberent. A? ve·

„ro ii _q«z necefiitas gravis preflerit»

„tum

■Φί ° »5 3)tum Deum rccordantur See. Scilicec

ita recurrit

natura,

etjam ii eandem furca expuleris. Quo eodem ex fön¬

te,

non

minus _{quam ex} naturs con-

templatione, ut Poetarum *) Philofo- phorumque fere omnium, quibus ii-

luilrior gloria fuic, confenfum de uno Deo

,

,r) Minucio Felici, t) Ladfaruio,

*) Mornso, x) Huerio

^,

γ) Pfanne-

ro, ζ) Cudvvortho & aliis tantopereL»

quaefjcu & Jaudatum ut derivernus quid prohibet? cum & vim lllam ^natur#

perpetuo niti in aftum ut prodeac, &

hujus pariter & ratiocinationis benefi-

cio

unam

eandemque veritatem poffe cognofci nemo inficias i ^ver i t.

I) L. de teß. dnim<et it. ^rη Apologet*

f.

ij. rn) in Qllavio. η) L.z. adver jus gen»

tes. oy Div. Inß. L. z. c. /· p) L. 2. de Legi.

*) Loquebantur quidem & hi deos; ied aut ti-

mentes

fata Sociaiis, juffi ab Areopagitis cicutan*

bibere

>

quod unicum eile Deum in Audirorio pu¬

blica

demonftraverat aur,

cniod

uiium

Namen

_pro

vufcoi <m<nv, cvfo(> etvjci νζοχμίί, p]uri-

xibus

nominibus

falutandum putarcnt, aut denique, quod

unum

fummum Numen (Utuentcs, alios

com-

pdlarent dcorum

nomine, quos

tarnen ramiftros i!'

iiüs

maxirni

habuere; qua; omnia.id«neis teilimo-

fliis

finnata kgcs apud ffanuerum Sylt, Th, Seat

pwr. c» 2.

ιό

^ο

§^·

Legibus, q) Lib. de teft. anim<e. r) loa jam cit, s) in Off. t) Div. Infi, L. fe-

re toto.

u) De Ver. Rel. Chriß. c. 3. a-) (ßutfi. Mnet. L. 2. c. 1. γ ) Sy fl. Tb. Gent, fur. c. 2. z) Syfliint. ^{c. 4.}

§. V.

Ex natura Divimtatis, fyeäata cum

σγέσπ externa

,

Eolythei

^-

Jmiim explodit.

Pofuimus in fuperioribus, id efTe

Deum, quod axfjuvjov fit, & quod di-

vinis> infinitis iümmeque perfe&is ex rebus conftituitur. Id igitur erit, in

quo infinna fapientia fit, & poteftas,

& boniras, & fi quid aliud, quod di*

vinam

naturam

decet. Oux omnia_<

fi

in

eodem pofueris (pones autem ornnino, quåDeuseib), & porro duos ejusdemmodi eile contendas

^,

quo-

niam

jam & finguli infiniti iunt, in-

finiro

autem

nihil majus eft

^,

nihil perfe&ius» profe&o jam duos dices»

quorum finguli tantundem perfeftio-

nis

habebunt

1

quantum duo conglo-

bati. Tam igttur fufficiet unus, quam duo

,

cuicunque tandem muneri &

curationi eundertL.

^'

pracfeceris. a)

K'

„Duo

■4^ o l·®- 17 Duo vero fumma magna> duo pa-u

ria

cui

opera: pretio

,

cui emoiu-"

mento

deputarentur? Quid interfuit"

numeri

_,

quum duo paria non dif-u

ferant

uno

? lina

en

im res eil, qusea

cadem in duobus eil.· Certe alter fu-tc pervacaneus erst, ίϊ unus jnilar eiTe

duorum poffir. Supervacaneum au-

tem quid in Divinitatem inferre, pujus numerus, ut iterum b) Tertul- lianns, fumma ratione conilare debet>

ii quidquam, certe fupervacaneum eil,

imo abfurdum atque impium.

ä) Tertull. L.

/.

cont, Marc. b) loe, jam cit,

§. VI.

Ex condhiane D'ivimtatis, in β ^con- fiderata, Polytheijmum

evertit.

Quod Π numerus tarnen binarius placet exabundanti, vel paulo afflu-

entior etjam, ex natura & forma Di*

Vinitatis, _eademque in fe fpeélata,

Co

jam deducenda res erit, ut Divini¬

tatem

non

eflfe nifi unam pofle appa¬

rat.

Fatemur enim non eo vaiere argumenta, quibus haåenus utimur,

B Ut

4M o- £<§*-

ut probent, plures uno Deo effe non poiTe, fed tantum non eiTe oftendere.

Et quidem ad filum ut redeamus, ad-

curatiiTime egit id c) Biilfingerus, ut

Divinitati numerum convenire non

3,poiTe evinceret. Suppone, inquit, 33plura> (entia a fe & infinita feu o- 35mnibus bonis abfofuta ) Aut erunt

„perfedione arqualia ant inacqualia. Si

,3ifi*quai\a, alterutrum ^non habebit

jjomnes perfediones compoffibiles,

3,(ine gradibus & abfolute: non igi-

3,tur erit å fe, contra hypothefin. Si i,£qualia, aut perfediones illac eriint 332equales & fimiles, aut acquales &

jydiftimiles, Si diffiwiles compofibiles 1 3,neutrum håbebit omnia, nec adeo

„erit infinitum

,

contra hypothefin.

3>Si diffimiles inccmpojfibiles, fequitur ab¬

surde

^>

realitates pure tales eiTe mu- 3>tuo repugnantes. In eilte enim i

3,fe _praeter realitates pure tales nihil

»locum habet, & realitates, quae mu-

*,tuo non pugnant, funt coro poffibi-

Tes. Non igitur plura entia å ftj

„poiTunt habere perfediones diiTimi- 3,ies. Sed neque äquales & fimiles, xfiole forte numere differentes; föret

„alio-

)11 Ιβ

•e.

d- ut

)Q

t,

0-

nt

31t Si

S1*

Si

nt

&

•t t eo

in.

b-

B-

I bil

tu- Η3

"θ

ii-

et

o-

alioquin aliquid fine raeione fui fuffi-"

ciente. Id ita probo: aut plane in"

nullo differunt illa entia å fe (quae"

dicuntur numero differre ₎ & fic funt

unum idemque, adeo ut nec nume·«

ro

differant _{*); aut} differunt in ali- quo, quod A vocabimus,verbi gratia,«' in fubjefto exiftentiar, quod ^ommu-"

niter concipi folet ab effentia diftin-"

B

t

*) Supponunt haec principium identitatis iudU

fcemibilium, de

_quo

obiervo, illud,

non anti-

quioribus iolum plane ignotum

non

fuiflfe, iéd

et-

jatn in caufla uiurpacum illa, quam agimus, Di- ferte Boetius Lib. de Trinit.

Deus

å

Dco

nnllo dif- fett,

nec vel

accidentibus, vel fubibantialibus dif- fcrentiis

in

fiibjefto pofitis diftat, Ubi

vero

null*

eft difterentia-, nulla

eft

omnino pluralitasj _Qua-

re nec numcms, Ec

Gregorius Nyifcnus t Ε

ι 79% 79

Si)CCtU)JI

t

79

71

Π)φον

χ

(ί 79

évvetjcν ωσαύτως λζγοιτο η 7i α,φΒ&ξτί&χ

£ αίάιότης, (ς

^7ΤΚσα

ευπβης άιάνοια κα

^· τλ _79ν

dvjcv ομολογοϊτο τξότην, στάσης κλ ·

τα

πάντα _λ&γον ^αφσξάζ νφαιξϋ μενηζ ι

Μνυφα,ιρίίται xaf ανάγκην το των 3εων τλη&φ* dm τδ άΐγμ,ατ®*

^»

Nß· 7ηζ

&ά 7τάν)ων τωντννήτ©" εις

τ» εν

Την πίτιν 7Κζ/αγ%Γης. Et Marfilius Ficiaus Lib.

2·

de im

mort.

anim.

ς. j»,

itidem de pluraliute deoruni A-.

ge»s, fi omnino, inquit» conveniunti

nen

duo fuiU

Jim» ied

j ut

cupimus, unum,

ιο

ο £-@1·

,,<ftum> & attribiHörum fuftentaculum.

„Illud ahqüid A vel in aliquo aftigna-

,,bili B diverfum eil in utroque ente y^vel non eft : Si diverfum eIi, habet

„unum fane, cui firmle in altero deeft»

„contra hypotheftn· Si diverfum non

•»eil, nulla dari ratio poteft, cur ens ,,d fe ^unum habest hoc, & alterum ha- ,,beat illud, Ex eftentia enim entis å

„fe peti nulla ratio poteft, iiquidetxij

,,neutrum repugnnt eftenttac ftlius ex

,,hypotheß, & ^extraneam nullam ad-

,,mittit natura entis å fe. LUramauc»

externam

& internam) excludit ,,identitas ilHus A nullo afiignabili B

„tiifcernibilis. Utcunque igitur te tor- ,$queas> femper abfurdum infert. fuppo·

,,Ππο plurium entium a fe. Non igi- ,,turmii unicum poteft exiftere. H$c ; jlje. c) Dil. Phil. Sehl. 4. c. 2, §. ^410*

§■ Vir.

fjnåtcium rat!oms de Unitate Nnmtnis

Ufra id\ quod de eadem re teve - latioms est. jub.ßere

ρ obcit.

Per has & alias quafi tabulas poly-

theifmo damnato, ttfi de fingularitate

Numinis, uc certa & neceflaria

,

lucu-

len-

.. .

21 len tam fa t is; fententiam ratio conftitutt»

tarnen

ii _rem, qualem fcrsptura pmgit*

ipii dijudieandam commiferis, iliarru

non

abionani quidem dicet & uåuvåiijvi

fed fibi

non

ltquere tantum fatebjtur.

Neque enim ad u nitat em τ2 ©εί* Ca«

cris oraculis defcriptam, qUsqueeifen-

tiac eft,absque ulla fiii rtauitiplicatiöne

communis tribus ϋτης&,άσι, realiter in·

ter

fe diftinftis,

^ut

naturali intelligen-

tiå perveniamus ulla vta oftenditur.

Ingredere lllam cauffalitati* : é mundi contingentia

,

é motu, ex finium con-

fecutione, _etjam cum agens mente &

fenfu deftitutum eft, ex inexplicabili

univerfi hujtis pulchritudinej ex par¬

tium varietate &concordia, ex vicis- fitudine _nunquam interrupta, & aliis innumerabilibus, molicorem quidem

& praefidem quendam effe cognofces»

eundemque fumme intelligentem, fa- pientem, potentia volendi prseditum,

agens liberum, omnipotentem &c. at eile in eiTentia

unum

& trinum in per- fonis iimul

non

invenies. Capeife vi-

am

eminentU: perfe&tones fimplicicer

tales varias in creaturis deprehendes,

qua: quoniam tales ftjnt, & non eflent,

in

12 ο

in eiFe&u niii

ante

eflcnt, in caufia., quin & Dee>

auörori

iniint, dubitare

^non

licet.

At

perfe&io., qua aliquid in eßentia

unum

eft

ac

trinum in peribnis, ubi, quatfo, in creaturis oecurrit ? Quod enim ex

mente

humana ejusdemquc facultatibus exempium adfertur, _quam longe infra rationem iftius perfeftio^

nis

deprimitur ? Certe, ut alia omittamus, quae in ifto exemplo valde inccrta lubrica funt

^,

faculta-

tes non funt

perionae,

^ut

adeo ab illis in

mente

ad has

in Deo

argumenta«

aon

liceat. Quod Ii viam negaitonts infiftere placet,

qua

imperfeftiones in

creaturis

obvias å prima caulfa removentur ; du&u

luminis:

naturalis

in creaturis non

deprehcndes im- perfe&ioncm, quas fecundum naturs &c rationis prin·

cipia

per

myfterium Trinitatis pollit å Deo rcmove-

„ri. Neque enim,

ur

d) Hebenftreitius ait, duftu ,,luminis naturs cognofci pcteft, quod imperfeäio-

„nem

importet, unius

numero

cnentiae

unam tan- .»tum

hypoftafin iéu peribn?>m eile, Manet igitur illa veritas de

una

indivila eflentia Divina,

communi·

tribus. νττΒςοίππ realiter inter ie diftindis, rationi

prorfus impericrutabilis, ^cum nulia ex ißis viis in- veftigari poiTit, his autem reperiantur, quscunque

naturali

intelligentia de Deo poßint _cognolci. Qua de

re

etil plura adhuc elTent dicenda,

^tarnen

hic fi«

lutn abrumpendum erit. Qu«

vero

hic & in fuperio-

ribus latis

circumcifa dedimus, magis tcmpori

quam

genio noftro obiecundantes, ea, Benevole Leitor,

ut

azqui bonique coniuias, iummo itudio

contendiraus.

J) Tb» Net, exereit,

u.

Tb.

4»

ξ.

4»

od τη

■»

: .. .

5 ηϊΐ ebrh _γιοο