r-nrr ^
.Dissertatio Historica
Dc
INITIIS
MONARCH!«
BABYLONIORUM,
Quam,
(>m Conf. Ampliff. College Pbiloß
in Reg. Acad. Upjal
Sub PR^SIDIO VlRt CELEBERRIMI
D. JACOBIARRHENII
Hift. Prof. Reg. & Ord.
Publico ex amini modefie fubjicit
PETRUS m
Gefhv
tn Audit. Gufi/iv. Maj, ad d. tf. Maji.
Anni MDCCV.
v£>> <<£*» <•£?*> ^
UPSALm,
Per J. H. WfiRNER,Reg, A. Typogr.
Nobilißimo, Ampkßimo, Confultif- fimoojue Domino,
Dn. G AB RS ELI
Regii, qüod Holmiae eft, Di- ]
cafterii Adfeifori longe iEquiffimo,
M-xccnati Maximo.
Nobilifllmi Vo: (
Po, I
IN indicium, gratijßmi exiguum animi Jtgnum, hoc <& cer- t
adolefientti ß
mi reverentia, humillime a
NobilifIimorum& (
Nominum }
Nobilisßmö Conßltisßmoqtt?
Domino,
I Dn. LAURENTIO
»3g9i3?S9iO!Ra/
r Per Roslagiam Auftralem Judici
TerritoHali Tquißimo ? & Tel-
gae Borealis Coniuli Vigi-
lantiilimo,
Patrono Summo.
>- bis,
ii Confultiflimique
f; niini,
tijßmum obfervantU & veneratiönis ßte in liter is Rechnen, ex Jumbia am-
e dedicat & offert
<■ Confaltiflimorum
i Veftrorum
Devotijjjmus cultor
P.
PI. Rev eren do atqiie Clariffimo
Dn. ANDREi
% © & <S % ©/
Paftori in Jrötuna meritiflimo & ad- jaccntiuni Ecclefiarum Praepofito
Vigilantiflimo, Parenti Optimo,
PL Reverendo atque Clariffmo
Dn. M. ERICO FORS
Holmenfium Orphanotrophii Paftorl
Laudatiflinio, Affini fingulari ob-
fervantia colendö,
IN(jgmim objervantitf pii nwiquam gratique intermoriturß arirni , &
tejj'eram, cum calidijfimis votis &pri*
cibusy pro Jua^CariJJime Tarens ? tun- qite optime affinis, perpetua Jahte &
incolumitate, paucas hafce pagellzs D. D. D.
Pl. Reverendorum Nominuffl
,Veftrorum.
jplißmus & obfervanttjf. cultot*
A. & R.
r£ TTvtvfletrf^ ky.X,
Caput Primum
Tradit divifionem temporym &
Hifiorix.
'W z
Nfiqüorüm äc'ciira- tiffimi Ginne sevum
diftinxerunt in_*
tres States, quarum
primain ad ro q^uc-'
fit dam wc™, ammam ,fecuri- adévf/iKcvj cor, lertjamdenique
ad tmfyurliKov i membra corporis in_>
homine, appJicarunt: ita tarnen ,
ut, queinadinoclurn anima, cum
•
propter alacritatem in artihus fin- gendis 6c excogitandis ? tuitt pro-
A pterö#
ii*
pterea quod fit, quaft mäter omni-
üm fcientiarum
,primum In ho¬
rn ine merito obtineat locum : fic
prima hxc a?tas quam tu
feu amma adfcripferunt , merito
pr# ceteris eft laudanda, cum in
ea, praeter alia laude digna, vigu-
erit perfeélior quaedam fapientia , quodque ea astate feré omnes In¬
ventar fmt ar tes ; viguerit quoque familiaris patrum au&oritas & ju- ftitia, qua gubernata? lunt omnes gentes. Continet hare artas res
ante monarchicas.
Thef IL
Primam quam tu artatem fcjwca (eu excepit cor di attribu- fecmuky •
erunt: ut igitur ex corde egredi-
untur pravce cogitationes , adulte-
ria , c^des &c. qua? Math, cap.
15. v. 19. enum?rantuf; i ta etiam
Jecunda artate multo magis quam
prima depravatum eft genus hur
manum; ibi enim, pro caritäte^,
qua antea diligentiftiulé ufi rue-,
runt,
runt, tantö hominés odio grailati funt, ut finé fummo generis huma-
ni detrimento exftingui non po- tuerit; quod non tantum ex fcri-
ptura S. verum etiam ex omnibus iis profanis fcriptoribus , qui iiio-
rum temporum Hiftoriam relique-
•runt, evidentiffimé patet. 1 Haec
autem artas extendit fe ad monar-
chiam quartana.
1 '
infiamationibus, everfionibus & de-
popuiationibus non vacua effet, fen- fim tamen oblanguefcere incipiebat;
quapropter cum feu mem- bris humanis ceteris comparataeft.
Nä'ficut vires membrorü iene#ute
languefcunt; fic etiam haec term
^tas circa everfionem regnorum, virtute quHem quotidie defecit,
pravis autem vitiis profecit. Vid.
Wagneri InfLHift, p, 188. & feq.
& apud eum Chron, Car. lib. i. p.
Theß III
131.
i31. 132, Item. H. Grotium Jib. 1.
de jure belli & pacis cap.3. n. XVI.
XVII. XVIII. 6cc. de fummo iti>
perio diflferentem.
Ikcf 1K
Huic pe habent témpörfidivifioni nonnulli hiftörici: parS pro*
triplicem errim & Uli Hiftoria? dl*
ilin&ione öbfervant: prim am enim éäfatäy fecundum uv$m, tert tam
adfcripferunfc. Vid. Horn. in 3rca_j Noas p. m. 7, 8- &c, Cenforin. apud Hug. Grot. in not ad lib. 1. de ver.
Relig. Chr. p. 71. & alri. Gum rgb
tur profanarum hnjus xvi hilto-
riarum maxima pars incerta fit fi*
$a & falfa ( ut apüd Horn. in area 1
Noa:p. m.84. Dionyfius Halicar«
jiafleus hifce verbis teftatur; 1h
inquit) 'Aarvgjav <&p%v} thz^cucc rk
ygj ii? Thq jUvSwXf cf.v&yty.6 ;i f , chyü nios \\cp9d1a1 t5 'atnctA ftzpXf. Antiquuni
illud Afjyriorum imperium retro W fabulofa usptie pettingens t empöret, mo*
die am p.imdam Aß<e part em pbtpmit\
id-
idcirco Scripturam Sacram ob ocu- losponemus, ubi nec nec ftvStzn datur, ut ait Hornius , a t- que inde tantum fumemus , quan~
| tum ad materiam noftram pertine-
re inteiiigimiis.
Caput Secundum
Quam brevijjime agit de MonarcHa Ajjyrtorum,
cIheß l
IN paululum fronte hujus quidem difTertatiunculae locutus fum de antiquorum auétorum divifione temporum in tres States, cui tra- ftationi ulterius immorari mihi
quidem animus effet, fi intellige-
rem aliquam illuftrationem ex ea
peti pofTe, qua? conatus hofce meos
juvare pofTet. Sed quoniam idex- fpeftare non licet, bona bonorum venia, in medio reiinquo, & frhnam
& tm 'wn astatem * ex,fecund# erue*
re cupiens , qu^ nd levern Hane
materiam proprié fpe&are viden-
tur. Neminem tarnen efle exifti-
xno, quivitio nobis vertat, fi pau- cis folummodo verbis Monarchiam
Äftyriorum attigerimus. Cum eo !
confdio illud facere ftatuerimus,
ut firmum irnic diftertatiunculas fundamentum
'fupponi pofftc.
ThcjC IL
PRimus quorum igt in tur S. Seriptura AiTyria? regum_, injicitur J
mentio
,eft Phul. Hic regnante
in Samaria parr'cida Menahem, I-
fraelitarum terram ingreftiis ,non__»
prius inde egreftlis eft , quam Me-
nahem fibi tributarium fecerat Qui Aflyria? regi Phulo mille talenta_j
quot annis pendere coa&us eft. 2
Reg, 15. v. 19. zo. Qua ex re fa-
dum eft, ut reges Aftyriae caput
erigerecmperTntfupra alios , regu- los quibus antea 'erant äquales»
I heß III,
SUcceftit Phulo Tigl at Pelesser quem
7
(quem apud Horn, in areivNoxp.
9Q.yElianus XII Hift. aniinal; T.hfk gamum, Caftor Rhodius in Chrom
utEufebius refert, Nimm vocat)qui aegré ferens quod PekaRemalia? fili-
üs ( 2.Reg. 15. v.25 & feq.) Pekaja
filium Menahemi interfeciffet, ae
fe regem conftituißeü ,m Samariam
cum exercitu venit, 8c occupavit Hijonem, Abelum , domum Mahn-
cx j Janoachnm , Kedefchum , Chatzorem, Gilhadem, Gaiilxatry
& totam terram Naphthali, & eo-
rum incolas abduxit in AfTyriam.
Pekas v ero, uthaiic ja&uram refar- ciret, fcedusiniit cum rege Rezi-
no, quo flbi afTociato , Acham re¬
gem Judas bello periit. Quare mi¬
ßt Achas literas ad Tiglathum re¬
gem Aflyriae, qui moxei venit au- xilio, 8c vi&o rege Syria? Rezinoy
regnum ejus occupavit; afque Tic
reges Aflyrix viribus adhuc magis
font au&i. 2Reg. 16. v. 7. & feq. -2
Chron, 2S« v.i6.Ef.7. v.4,feq.
Thef. IP:
ExcepitTiglathü qui , cognifo Hofeani Salmanassar* ^regem
Ifraelitaruffi feciffe fcedus cum re-
ge A'gypfi So, ut jugum fervitutis
excuteret, in Samariäm copias du-
xit, & poft trium ånnorum obfi-
dionem Samariam occupavit. Ofe-
am regem Éipendiariumfecit, ma-
gnamque pöpuli partem abduxit $
quam in Media & Mefopotamia^
locavk j & in locum eorurti in Sa¬
mariam novos reduxit colonos ex
Perfide &Babyionia. Unde con- llat* Medos & Babylonios Affyrio-
rum imperio hoc tempore fuifFe_>
iubje&os. Hunc effe, qui Ptolo- j
mxo & Cenförino vöcatur Nabo- naffar, contra Scaligerum accura- tius demonftrat Elias Reufnerus in Appendice Ifagoges Hiftoric#
f. 51,
Tkf. p:
REgnum nacherib poftea , qui adeptus bellüm ffiövifc eft Sk-
eon-
contra regém Judas Hifchiam, eum- que Tibi tributarium fecit, 2 Reg.
Tß. v. 13. & ieq. Sed bellum ftatim repetit & mittit magnum exerci-
tum ad eum oppugnandum: verum 185000 armatorum ab angelo Der
unano&e trucidantur. 2 Reg* 19.
v. 55. Ipfum verb, reverfum in patriarn occidunt filii ejus Adra- Melech & Sar-Ezer in templo Nis- rochi, quum facra faceret. loc,
cit.v.37.
•
Thef.VL
pOftremus * omnium fuit Ailar-
haddon, filius Senacheribi^ctem
ac Sardanapalus; cum quo ever->
trtur hSt imperium per Medös Sc ftabylonios.
Caput Tertium
habet infiitutum noflrum. -4
T ef, l
T^Yrius quä ad ipfa BabyL Monar- - chise. initiaperveniamus, f>f%
moneomosnönafturosdepri*
B "™ '--leo
fco & antiquiflimo Babyloniorum
regno, quod condiditNimrod,Gen»
X.;v. 8-9-IO. quodque , cum ali- quandiu duraffet fub fucceÖbribus
Nimrodi ( Chömusbolon , Poron, 'Nechuben,Abion,Oniballon,&Zin*
ziron ) qui ex Julio Africano re- cenfentur apud Rupert, not. in Befold.p.26. ultimo vi&o & intér- fe&o, ceilit AlTyriis. Piod. Siculus üb. 2. 1. apud Rupert.p. 26. & Ju¬
lius AFricanus apud Calvifium ad
>
annumM. 1878. &Rup.p. 2g. Üt
re.&é fenfifle exiftimandus fit Au*
guöinus, pofterltatem Semi vicilTe,
&.gjgantis (Nimrodi) regn um ob-
riniiiife. Rupert, ibidem. Quocir-
ca eosa vero aberrare puto , qüi docentimperium Aflyriorum con- ditorem habuifle vel Nirarodum >
vel ejus fiiium aut Nepotem . at*
que huic dant plures fucceflores*
Vid Rupert. cap. JLp. 2 5. &c. Si e-
niin Sacrum codicem confulere->
velimus, facili negotioexgenealo*
TI
gia Nimrodi 8c Afluris re periemus*
doinos eorumfuifle plané diverfas,
Nimrod, qui fundavit antiquum^
Baby-Ionicum regnum, erat ex Chami pofteris,& quidem ejus ne-
po.s Gen. i o v. 8. Affur autern, con^
ditor regni Affyrii ex Semo Gen.
io. v,. 22. Fruftra ergo notator act
Cron. Lauremb. p. 14. dicit Belum,
celebrom in S. Scriptura Affurem,
mortuo patre Nimrodo, occupaffe
Babylonem: Na in texta eflL 1. c. n.
nr\x:pft wk ar tfjnn p>sn p ideft, de terra hac exiit Affur, &
sdificavit Nineven. Non licet ergo fic interpretari hunc 1'ocum, ut ai-
eamus
,Affur, hic pofitum el- i fe, pro -iwvb 5 Ledffur, feu -n wk, Affiirah, 8c ex nomine viri fabere
nomen regronis. Affur autem le-
rat Semifilius,qui,cumidololatri^
am Nimrodi, quam fecum, ut vo-.
lunt, in terram Sinear introduxe-
rat, tolerare non pofTet, reliquitij
Babylonem, 8c in Syriam aufugit,
ibique condidit urbem, cjfux poftea
å reftauratore, Nino fortäflis, di&a eft Nineve. Qua occafione etiam
mutatum yidetur nomen Syri# in Aflyriam.
Thef. IL
Obis-prop.afitum eft ragere de_>
i Tregno. Babyloniorum pofterio-
re & recentiore
,quod poft fecula plura conditum erat, tempore»quo regnavit ap.u_i Judaeos Ezechias ,
deficientibus Babyloniis & Medis,
& conjun&im principatum Afly-
riorum evertentibus. Jofeph. an-
tiq. 1. X. c. 3. 6. Sed qua* fcripta funt fupra, eo fpe&ant, ut diftin&io-
nem quandam faceremus inter i-
pfa initia regni Babylonici. Re- deamus igitur ad ultimum AfTyrio-
rum regem , unde divertimus
TheJi III.
Circa nis, qui initium poft obitum regni Senacheribi, AiTarhaddo-
gubernaculis regni admotus erat,
aefecit ab AliyFiis,regnumque fibi
con-
condidit Babylone, ejusprcTfe&us, Merodachus, profanis Mardokem- padus, Senacheribo clade. divinl-
tus perculfo, & å filiis necato. Ne_>
vero quis putet Merodachum hoc
tempore AfTyriis fuifle fubje&um,
probat 2 Reg. 20. v. 12. <3c Efa. 39. v.
i. eum mififTe munera, literas 8c
legatos, ad regem Juda?; quod non
potuiflet, fl obnoxius fuiflet impe-
rio AfTyriorum
,8c non fuijuris.
TheJ: JK
MAlé nafTarem ergofaeiunt multi Nabo-
hujus re g ni condito.- rem, vid. Rupert, c. III. p. 54. &
Scalig. de Emendat. Temp. L.
V.p. 214.8c feq. ubi tribus argu-
roentis conatur convellere {en ten-
tiam veram. Ad argumenta ejus
in fequentibus refpondebimus.No-
ftien, Nabonaflar, veteribus plané eratignotum, ipfo latente Scaligero
i°c. cit. cui addatur Hornius in ar¬
ea Noa? p. m. 93.8c feq. ut å Ptolo- ntso, vel Hipparcho, quem Hpr-
nius
KMZ-* JZte-
nius nominat, confi&um eredatuf;
aut å Sälrnanaflare velNabdlaffare, qui Nebucadnezar primus Bero-
fo apud Tofeph. contra Apioné ltb.l.
p. 828. oc feq,& fealig. loc. cit.levi-
ter mutatum. Nec defan t, ratio-
nes, quibus probctur per Nabonaf-
farem non alium intelledlum Ptq*
ioma?o, quam Salmanailarem, ma- gnum Aflyriorum' Monar c h a uu,:
cum & ipfe in canone, quem fun-
damentiloco ponunt, faciat Nabo-
näKTarem regem non Babylonio-
rum, Ted AfFyriopum & MedoruiU'
Vid. ipfe Can. apud Clavifium.
Théfi V.
VErum ta-, quibus revertamur hic pugnat adargumeiv Scaliger
I. c., qua? tanti non fiint, quantifr
pfe puta vit, atque propt-erea facilli-
mo negotio refu-tari pofFiinfc. Ad
primum quod adtinet, fumfit illud ,
e diverfitate primarum partium u- triusque nomiiiis; dicens Nabonaf*
fatisprimaui, Nabo, efle regum
i Chal"
l
Caldaea? non Äflyria?. Contra Sal- roanafFaris primam, Salman, regumAlTyricenonChaldcea?. Quod
licet ipfi concedamus , indé tamen bon fequitur, eum, qui Afyriis 8c
■■