i/fS ίΓ®»
< QLLESTIO POLITICA,
an
FELICITAS
REiPDBLICT,
ex
LATISSIMO IMPERIO,
SIT METIENDA?
QUAM,
dissertation ε graduali
ENODATAM
CONSENTIENTE AMPLISS. FACULT. PHILOSOPH
IN ILLUSTRI ACADEMIA UPSALIENS!,
MODERJNTE
fr f R 0 C Ε L Ε B Ε R R f Μ O
Mag LAD RENTIO
DAHLMAN
MORAL. ET ΡOLIT. PROF. REG. ET ORD.
PUBLICO ΕΧ AΜIΝI CÖMΜITTIT
olavus m. el strand.
OSTKOGOT Η US.*
IN AUD. GUS T. D, XVIII.FEBR. ANN1 MDCCLX1
Η. A. M. S.
HOLMJ/Ei apud. PET. HESSELBERG.
i/.y^
O
ό"-- - t/i/f/7
D, D.
§.
eominumordinatatamconcupifcendi ratione,intelle&u, quam voluntate,ß> inmimerisex in·
ex illa oriundis vitiis, depravatis-, fieri non
potuit, quin illi in Statu Naturali, .vitam age-
rent inquietam & miferrimam. Etenim llatus ille non
poterat non efie turbidus, cum non niii Lex Naturalis
eilet norma, fecundüm quam homines, inter fe äquales,
fuas dirigerent aftiones. Hxc vero Lex utpote cujus
Violationem pcence non ftatim fubfequebantur, haud
ψ- fufiiciens erat, qua: homines a male&ciis deterreret, quin
potius violentiores, ubi eorum numerus adaugeri ccepit,
falfam iibi formando libertatis notionem, imptmitatem
fcelerum iibi promittendo, & jus iüum ex potentia me- tiendö, ceteros a communi rerum ufu arcere, iibique in
eos potellatem arrogarc ftuduerint. Homines itaque in-
commodorum Status Naturalis pertadi, bellumque omnitim
in omnes evitaturi, tranquillitatis & vitse bonorumque
iecuritatis obtinendoe ergo, (ive vi, five metu, vel deni-
que fua fpoute dutfti, confenfu, fi non expreilo, faltem
tacito, libertati rcnunciaverunt naturali, Quo facilo in
Societates abiverunt Civiles, ea qinctem ratione, quod plures homines fe unius alicujus Perfoncc fubjeocrint Im-
perio, quam tanta exornaverunt potentia, iitilla, nemi¬
nem in his terris fe fupcriorem agnofccns, viribus to-
A 2 tius
<§&· ) o ( «^e»
tiiis Societatis unitis uti poiTet, quibus eam, contra violenti cujusvis aggreiforis impetus defenderé valeret. ·
§. II.
Imperium definiendum eiTe putamus, per Jus per- fe&um Principi competens, adtiones liberas fubditorura,
faluti Reipublicie adaugendre coävenienter determinandi.
Eum, qui ejusmodi jure gaudet, Principem feu Impe-
rantem vocamus; iiii aiitem, qui volimtati ejus obtem-
-
ρerare périefte obiigantur Subditi nobis audiunt. Res-
publicas, primain earum faciem ii intueamur, nec inul-
rtitiidine civiiun, nec iatitudirie terrarum adeo ampla
•fuperbiifTe, variis argumentis probari poteft. Idcirco priiiii earum conditores amfcitione & ddklerio plus
habendi abrepti, in vicinos debiliores irruerunt, eos- que fuse ditionis faciendo, non una alterave pricda con-
tenti, alias gentes adgrefh funt, eaque ratione imperii
iines prorogarunt. Scilicet exiftimarunt, id, quod mul-
ti nunc etiam forte exiilimant, ipfam felicitatem publi-
eam, ex numero fubditorum & regionum vi bellica apr
gendo reftimandam eiTe. Ex iis, qua; §. I. adduximus,
patet, homines nullam aliam ob cauiTam civitates con- didiiTe, quam, ut fecuritate tam interna , quam externa pqtirentur, quo illis.vitam beatam & tranquillam agere
liceret, in qua omnis Talus Reipublicie continetur. Cum
porro hsec ipfa, pro adeo fanfia & fuprema lege fit ha^
berida, ut, quidquid ei repugnat, perniciem ac interi-
tnm Reipubiie® acceleret, in anirnum induximus, pau-
eis inquirere, An felicitas Reipublicse, ex Latiffimo Im- perio dit metienda? Quod opus dum adgredimur, ut
C. L. fe mitem nobis prsebeat cenforem enixe petimus
atque iogamus. 7 V ?
, ) Ο ( «*§§*
§.- ΠΙ.
Komines, qui Imperio Civil! fe {ubmiferunty* nihil
aliud intenderunt, quam veram totius Corporis Civilis;
laiutem (§. Ii.) cum perfeda fecurstate conjundtam, Eil
autem hocc fecuritas, vel £w»ηα, quse in legitima ,de-
fenfione contra vim hoililem, vel interna, qua: in unio-
ne & concordia civium inter fe fundatur. Principi er¬
go utriusque cura gerenda erit, inprimis cum Jus Im-
perii, ipfi a Populo relidum, nullam aliam adionuna
■ciiredionem, quam qux huic Eni inferviat, involvere
queat. Hinc pvono, ut dtckur alveo fiuit, fecuritatis
Extern« obtinendcc cauiTa,· Jus Belli Principi tribuéjir
•dum effe, quo omnia iila mala, qucc Reipublicee irrkni-
nent avertere, vimque vi repellere valeat. Hoc jure.
i\ Princeps delPitueretur, non video, qua ratione, quis
ab eo exigeret, ut Salutem Publicam promoveret, cum
•facultas medio, in hunc finem neceifario,.utendi, .ipfi
■dcncgaretur. Principis autem erit, fumma aninai folli-
citudine disquirere, qua occaiione ;& quousque hoc ju¬
re uti debeat, tum refpe&u exterarum gentium, cum quibus in itatu scqualitatis vivit, tum refpedu fubdito-
rum, quorum fuperior elf. Duplicem itaque Jus Belli
■fubit conüderationem, Exirlnfecam nempe Itttiinfecaw.
Jus Belli, qua Gentes inter'fe «quales refpicit, ad Jus
Gentium pertinet, Bellumque tunc dicitur juilum, quan-
do ob injuriam iilatam vel certo imminentem fufcipitur,
cum gens illa l«dens, alia ratione, nec moveri, nee
cofi poterit, ad damnum datum reiarciendum, & fecu-
-ritatem in futurum prseftandaril. Hoc in cafu , bellum
ianto magis elf juilum, quanto certius conftat, gentem
illam, ob denegatam juflitiäm, ipfam in cauiTa .eile, cur
bello adpetatur-
& IV.
·5§§Ϊ9 ) Ο (
Praeter hane caufTambelli, alias etiam tanquam tequc
juftascominifei folitifimtPrincipes ainbitioriedueti, quifalu-
temReipublica?,exlatiilimo imperiometitifunt. VicinceRei- public& nimiam potentbm bello rninuendam efife, fiimrr.o jure contendere fibi videntur, inprimis cum eam homi-
num indolem eile noverint, lit ii nocere peflint; ilatim
etiam nocere yélint. Crefcenti itaque ejus potentise & fe- iicitati modum ponere, iieceiTarium, immo juitumputanf, femper clamitantes: pvaftat prarenire> quam pntxHuivi, Fa-
cile autem eft vifu, metum invidiamque heic pro fbnda-
mento belli adfumi, qua; tarnen nunquam jus conferre, poiTunt, gentemaliquam infeitandi. Etenim vimpati pof-
ae, advima&u inferendam, jus non largitur. Praeterea, quamdiu gens qusedam, (iioetäntum confervationi&ielici- tatilludet, minime peccat, cum vicinis eo ipCo nullahi injuriam inferat, nec illis libertatem fua augendicommo- da denegöt. Dantur etiam contra incertos metus & ru«
mores, media hello aptiora, quee inter, Grotio judice
ϊ. B. et P. L. II. C. I. §. 27. Providentia Diviua innoxtx
cautio, per feedera cum aliis tnita, &■ adparatum bellicum
ftabilita, primo loco ponenda funt. Hac ratione fieri po- teft, ut bellum evitetur, larfio ceiTet, pax firma 8: fecu-
Ya obtincatur, ipfaquc Salus Publica augeatur. Res licet
ita fe haheat, nonnulli tarnen, deliderio pnsgrandis irr- periiflagrantes, non modo vicina: gentis potentiäm, fed
etiam disparitatemReligionum, pro jufla belli caufla ven- ditarürit. Sed prfeterquam, quod lieüonem Reipublicae,
ex difpari Religiöne, quam alia gens profitetur accefiu-
ram, probarenonvaleant, «qualitatem naturalem tollere^
vimqueintelleÅui& Über® voluntati inferre ftudent, ve-
ro Civitatis fine neglefto. De ejusmodi Principibus,
idem ferimus Judicium, ac olim Thuanus, L. I. de Ferdi-
4HXU
·*§§*· ) o ( ·*§§* 7
Äatltdo Catholico: In to nihil merito defideres prdterquam f.demi qv.a fub colore Reli&ianij, quam ommbutfats aftionibut
jemper prAtcxtbat, ad ambitionem& inexplebilempropa^andiitn·
pcriieupiditatem ■> mita calliditatc abufus efa
% V.
Tetigimus hucusquebella, juilitioe-fpecie fuperbien-
tia, re autem ipfa maximé injuiia. Reilat, ut qiiid de
iliis bellis fentiamus, quce priegrandium Morrarchiarum
conditores, & inprimis Romaria RespublieageiTerunt, in-
dicemus. Diximus (§♦ IL). Civitatum primariaincremen-
ta, a fubjugatis vicinis repetenda eile. Pierique antiquio-
rum Priqcipum, fola dominandi libidine, tänquam vera
cur/*, alia licet uti fuerint ΊτροφκΜ du&i, crudelia fufce- peruntbelia, & adverfus gentes, quoe eos nulla adfece-
rant injuria, latrones potius, ac Principes egerunt, adeo
ut de iliis diei queat:
Armati terram exercent, femperque rceentes , Conveclarejuvatprxdas Vviner* rapto, Virg»
Etenirn fpe ampliilimi regni obtinendi, pacis omni
lludioiusqtic deque habito, nihil iliis jiicundii« fuit, ac vi&ricia arma in omnes fere circumferre regiones. Hos
inter, remotiora ut prceteream tempora, nefcio fåne>
an quis Alexandrum Magnum fuperaverit, quamvis difh-
cile iit di&u, utrum.velani#an ambition! ejus plus fit tri-
buendum, cum no ηInagis duos impcrantes in orbe, ac in
telo duos Jo'es pati voluerit. Eo quidem pa&o , nullam
infolentiiefuce veniam meretur, quod Ariftotele do&ore-,
fearbaras eas gentes, quibus bellum intulit, fervos eile
natura, adeoque a le tanquam Domino , falva juftitia
üibjugari poiTe crediderit, inprimiscum longe faniora la-
puerit
Ι' Φ* ) β (' (i$j»
pueritScytharum.Legatus, tefte Curtio L. VII. C. VIII.
Licet celebris ille HiitoricusT. Livius, nullamRempubli-
cam Romana fandlorem, vel bonis exemplis ditiorem
fuiile dicat, infatiäbilem tamen Romanos latifiimi imperit cupiditatem tenuiile, quis -nou noverit? Etenim eodem audore tefte·, adeo crebra betla gefTerunq, ut Templum
lan.0 j, indici pacisbellique , facratum, bis tantum a Numte
Pomp'ihitempore, usque ad ictatehiLivii cläufum fuerit,
Quo ftgniilcaretur, picatos circa omnes populos efie.
Contendimus itaque eoshaud raro caufTasbelli quicfiviiTe,
quo fuampotentiam, & ut illis mens erat, felicitatem. e#
illa oriundam, aliorum ruinis augerent. Felix fcelus, uti aliquandovirttis dicitur, ita qucedam Roinanorum Virtu- tes, fcelera dici poterunt, quibus id effecerunt, ut
omnium fere terrarum potiti fmt, innumeris populis, lam hoftibus, quam· fociis, in fervorum conditionem dejedis.
'
§. VI.
JusBelli cxtvinfcce fpedatum , quatenus inter illos, quinul.lum agnofcunt Superiorem exercetur, contempla-
ti fumus, idque cupiditati Frincipum, per injufta bella^
fihes imperii prörogandi, neutiquam favere, tanto ma¬
gis elucet, qiianto certius conftat, illud(§. III.) non ad-
mittere bellum, niii ob injuriam vel illatam vel inferen-
dam. Exiftimaverit tamen forte quispiam, eiusmödibel- la, licet injufta fint, tamen multum fecum adFerre utilitar
tis, cum per illa Respublica nova femper capiat incremcn^
ta, &vires"illius augeantur, e'x quibus felicitatem civilem
tefti mandam fore jiklicat. Sed prxcterea, quod -omni-s
adio injufta fit turpis, Legi Naturäli & coidequenter :Juri
Gentium repugnans, eam vere utilem eile negamus. Ut
lux adfuridatur diceiidls, qua rat-ione, Princeps.Juni Belli
Intrin
) ° ( ·*§§&■
fntrinfcce cönfiderato uti debeat, difpiciamus oportet.
jPertiriethoc jus, acl Jus Publicum Umvetjäle-> & Extnnjeeo
multo· eil reilridtius , cum prseter hqitimam Cwnatts defett- fiouem a Principe fiiicipiendam, nihil fere requirat. Hoc
enim padto, homines Imperio Civili fe fubmiferunt, ut
fecuritate (§. I.) quamin Statu Naturali deiiderabant, po-
iirentur, unde patet eos talem iibi expetiifiePrincipem ,
qui ilia ftäbilienda & defendenda, fandlius nihil haberet.
Hinc patet eos, pace, vinculo illo humani generis, ni¬
hil magis profuturum, vel fini Civitatum magis conve-
iiiens riueere potmffe, cum in pace fecuritas vigeat-,
in hello aiitem prorfiis evanefeat. His prsmiflis, nulli
dubitamus afferere, Principem, qui falutem publicam
ex latifiimo imperio metitur , graviter in Rempublicarrt
peccare, St verum Civitatis hnem negligere. Etenim
Ut ejusmodi obtin'eat imperium, nulluni ambitioni po-»
nit modum, fed ea concupifcens, qua: capere non pot- feft, beliis femper intentus erit, St fuhditos ad nova
quaevis molienda impe-llet. Sic autem fiet, ut non ma¬
jor in ftatu '^Civili futura fit iecuritas, ac in itatu na¬
turali, &: öonfequenter videbitur, homines aut nullum, aut fpurium fibi pnefixum habuiile finem, cum hunc
ftatum cum illo commutaverint, Qtite enim felicitas,
qua? tranquillitas , ubi cives continue bellis invigila- bunt, ubi jurä filent,< ubi urbes direptas St agros valla-
tos cernere licet, ubi cum fangvine humano luditur,
Ubi innocentes St noxii juxta cadunt, ubi fervitus 8t<.
ipfa mors periculortim pramia manent, ubi denique
omnia fere fortume fubjedta funt aleoe. Idcirco fi Prin-
ceps , tam irscommoda, quam aneipitem belli eventum,
attento coniideraverit anino, non poterit non ab ejus¬
modi injullo St noxio abilinere hello., ne vana abre- ptus ambitione, veram Reipublicie -falutem deftruat..
B Redle
ίο *§§> ) Ο (
Re&e Metel lus: Onine bellum facile fumiturs cctcrutn agerri-
rue dcfiuit, ηcc in ejusdem pott(late efi fnis ac mittum; fiqui- quidem incipere cuivis, etiam ignavo (:cety deponi cum viclorcs
velint, Salluit. de bello Jugurth. C. LXXXIII.
§. VII.
Inter alia, quoe bellorum incommoda augent ,
Ipfamque felicitatem civilem ex latiilimo imperiö nul-
lam eile probant, diflicultatem regiones vi occupatas tuendi referimus. Eteniin licet gens quacdam, armis fubadta, fidem & obfequium vidtori promittere cogatur, multa tamen teilantur exempla, ejusmodi padta, non
diu iervata fuille. -Scilicet genti omni fervitus adeo difplicet, ut jugum libi impoiitum, omni nifu excutere
aveat nec alienigenarn Dominum inprimis , ii acerbe
in eos imperitet, pati velint. Hinc itaque, dum villor
jdiam gentem fubigere tentat, olim vldti nova quaevis,
pro libertate recuperanda, moliri incipient. Ita accidet
vidtori, quod Alexandro Scyths; proedixerunt, ut ad enl·
men peivenire contendens, ipfe cum ramis·) quos apprehevdits
Jecidat, Nec eil, quod miremur, ejus imperium non diuturnum fore, cum pneter metum ac terrorem no- minis fui, vix ull.a vinculä, quibus viclorum caritattm iibi conciiiet, reperiantnr; quce tamen Tacito monen- te, in Agric. C. XXXII. adeo infinna funt, ut ea ii re¬
moveris , quem timere defierint , odijje incipient, Cum ita¬
que vidtori lic bellum ex vidtoria nafcatur, nefcio fåne,
qua ratione ambitionem & immodicum iuum plus ha¬
bendi deiideriuin fedarc poterit, niii aut confkleraveritr
Ruttum eiTe adgredi eos, quos etiamii vicerit, retinere
tamen nan poterit, aut iubditos ad graviffima quieque fobeunda cogerit. Hane Ii elegerit viam, utpote gloria;
eupiditati exfatiandie optime convenientem·, fubditi ipii»
tran-
*?§§£ ) O ( $$$f* ϊί tranqniHitatiS expertés, querendi forte cauffam habituri
erunt:
Quidquid delirant Tlcges p/eBuntur Achivi*
Etenim belli injuiti pert&ii, nec finem periculortmi vifuri, nobis facile largientur, felicitatem publicam ex;
latiffiino imperio non ene metiendam.-
& VIII.
Homines, tam vitte, quam bonorum fecuritatis irn- petrandce ergo, in Civitates abivilTe, & iimul prorruiiiTe fe, (§.· I.) eandem unitis viribus defeniuros fore, ex ipfo
fine civitatis conftat. Scilicet in origine Rerumpubli-
carum, cives iinguli omnia fua jura Prmcipi detuleront,
quo fatftum eft, ut nnam conftituerint perfonam mora-
lem, una & quidem tali prieditam voluntate & judicio,
ut quidquid hrec perfona velit, omnes velie ceniendf
funt. Ex hoc Capite, Pfincipi, jus compétit tributa a, fubditis exigendi, & facultas de bonis eorum dliponen-
di, inprimis cum eum, vi Imperii (β. II.) nihil aliud,'
quam quod faluti Publiece promovendoe infcrviat, velle fupponatur. Summa itaque attcntionc hoc jure uti de¬
bet, ne civibus eminentem injuriam eo ipfo inferat,' quod nimium ejus ufum praeter exvemam nectJftatem &
ujum publicum admittat. Cum autem Princeps Iatiffimum quccrit imperium, fieri non poteft, quin fubditi, ob bel¬
li ailiduitatem, innumeris oneribus, nec non inuiitatis
tributis conferendis premantur. Quemadmodum enim '
pecunke, in omni re, ita inprimis in iis bellis, qune ma¬
joris imperii obtinendi ergo gertmtiir, rerum gérenda-
rum nervus eft, cum nuila quies ab armis dctur, mc aima
fine fiipetidits 3 nec ßipciuiia fine tributis> TacitO mönente
B 2 L. IV.
12 ·?§3$· ) Ο C *&§}}·
L. IV. Hift; kabcri pcfwr, Sic iiet, ut dum pro Prin¬
cipe, qui felicitatem publicam ex iatifiimo imperio me- titur , nee vittc, nec bonis parcerq coguntur , ipii ino-
pes evadant ,;{eciuitaie omni perdita , & ipio hne Ci¬
vitatis negledo. Prteterea veremur,· ne, ubi cives us- que adeo tributis preimiiitur, ut nuifus fere fiiccus,
quo* vitfant* iitperiit., ipfo iriopia paupeitas, liimulos
iliis ad ea perpetrända fubdant , quce horrendam rui-
nam ac caiamitatem Reipubücte. aliatura effent.
.· ' * S HL
Principem injuiUs bellis intentum, & iiunqüam in pace quiefcentem , ied fangvinem & bona civium fuge
ambitioni iminolantem Reipublicte peilime confulere.*
€0 ipfo , quod tanto labore, tantoque pretio - latiflimo imperio adqoirendo operam det, nuper vidimus. Et-
enim licet id, fortuna faventiore tifus, adfequatur j
tantumque nominis fui hoilibus injiciat terrorem, ut
nemo fere fit, qui äüquid adverfus eum moliri audeat,
veremur tarnen., ne ipfie vires Rempublicam coniiciant, ipfaque aliquanclo iua mole laborare incipiat. Videntur prtegrandia imperia haud difliririilia majoribus navigiis ;·
oute difficulter reguntur ac moventur, quteque vehe-;
inentiori fuborta tempeilate , in fcopulos incidunt i ffanguntur ac demerguntur. Sunt innumera & vix evi- tandi mala, quibus regnum, cujus fines longifiime pro-
£ati funt, premitur, quamvis ca pro diverfa regiminis indo-
le graviora, aut leviora effe queant. Videmus remotiores provincias aliquando fuaruin virium & fortunce pericu-
lum feciffe, ut jugum excutiant , & ipfos cives inter fe diflidia & turbas agerites., in propria vifcera feviiffe.
His malis opes, aeternte alioquin futune, diffoivuntur ,
, i- & im-
«t§§£ ) a ( «ifj
imperium perenne , caducum evadit. Vidcmus ia
tali rcgiio paupcrtatem & pariimoniam contemni, am- bitionem autem, avaritiam & ldxum in tanto haben hö-
nore , ut iis vix carere poilit, qui akius eminere ftw-
duit. Omnes fere contra hasc mala, remedia pollulant,
ea autem ocqüo aniino no η ferimt, led fimilcs funt xgrotis, qui conyalefcere cupiuut# medicina autem kauiia, rationem vivendi, a medico prxfcriptam obfer-
vare nolunt. Periit Alexander Magnus , nimia domi-
nandi cupiditate occcecatus, ipfaque Monarchie Gncc&·
evanuit. Reipublicχ Romansc, qua nihil in orbe au-
guilius fuit, ipfa ejus magnitudo ac praevalentes vires
cxitium adtulit. Digna funt verba Livii, perditos fui
feculi mores defcribentis , qure legantur: üuanto minus
verumj tanto minus cupiditatis erat, Nuper divhia avaritianiy
N) abundantes voluptates, deßderium, per luxum atque libidinem pereundi perdendique cvmia invexere. Audiamus Fiorilm ,
L. III. C. XII. inter aiia huc fpe&antia , ita differen-
tem; de nefcio, an Jatius fuerit Populo, Romano Sicilta
/ifrica contento ejje , aui bis et;am infis carere, dorniriänli in
Italiafv.a, quam eo niagtiitudmis crefceré , ut viribus fuis eou*
f.ccretur. [duse enim res aha furores civtks peper-it, quam »i«
tnis felicirai? Syria prima jus vieis corrupit-, tnox Aßatiea
Regis Pergament bxreditas. II/# opes atque divitis ajfixere fe¬
culi moresi merfamque vitiis fuis·, quaß fenrimi, Renipnblicant peßumded.rtnt, Flurima iciem probantia C. L. in Tacito
L. II. obfervabit, uM ex nimia potentix cupidine, &
au&a imperii magnitudine, feedas omnes libjdines, dif-
feniiones civiles, contentiones de prineipatu, omnes- que Reipublicre Romanx calamitates derivat, Qtiid-
quid lit, Rcspublica tarnen Romana, felicitatem ntillant
ex latiflimo imperio perxepit, Ted diu poftquam fua la-
boraffet mole, reifere cecidit, & adeo quideffi cecidit,
C ut
14 «#· ) 6 ( «£§*)
ut horrendam volubilis fortunse memoriäm reliquerit,
nec quidquam fere fu£ dignitatis retiniieriU
§. X.
Finem antequam huic imponimus opellce, rrtonea-
Riils neceffe eit, nos non eos eiTe ? qoi felicitatem pu- blicam , eo majorem fore, quo minorl terrarum fpatio
imperium contiiieatur, putamus , cum hoc fuis etiam
morbis laborare queat. Laudamus eos Principes, qui
multas terras tenuerunt, omnesque cives vere felices
reddere valuerunt, quique mala ex latiifimo imperio
oritura feliciter removerunt. lllam tamen Rempublicam
feliciffimam judicamtts, qucc «quis legibus.regitur, quie
Principem fecuritatis & internié & externs ftudiofum
habet, qui imperium non metu y fed amore civium fil¬
mat, qui viribus fuis eum modum inipo ηitV ut nec ex-
#ris injuilus , nec civibus fuperbus videaturl? quique
in omni fua actione, Salute Publica nihil
fandfius habet.
TANTUM.