• No results found

ht. Nomine fefu\

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "ht. Nomine fefu\"

Copied!
20
0
0

Loading.... (view fulltext now)

Full text

(1)

ht. Nomine fefu\

DISPUTATiO A CA DEMICA,

De

PERICLEA,

Quam >

Ex Suffrag. AmphfJ. Senat. Pbilofoph.

in Regia G? lllujiri Academ. UpCalienfi, MODERANTE

CLLEBERRIMO V1R0,

Mag. P E T R 0

EKERMAN,

Eloquent. PROFESSORE Reg. & Ordin*

In Auditor. Guftav. Majori d. 15 Junii

Anno MDCCXLI.

Eruditis examinan dam modefle oj}ert *

Johannes Otto Hagström,

j e m t i u s.

Horts ante meridietn confvetls,

UPSALIAE impreflfa*

J

_

\

(2)

Åämed. Rever. aique 'PfdclavifJ V I RO ,

Mag: ABRAH, A SR. BURMAN,

©tferdahlenfium PASTORI longe Dexterrimo, atque B o real is Jemtias PR/H POS I TO Adcuratiffimo, PÄ-

TRÖNO m&Itis nominib,us devcnerandb»

Flur. Rev er er dis atque Chris*

DN. NICOLAO SUNDIO,

V. f>. CO MM IN I STO ad S. Nico!. Holm. MeritifTi*

mo , AVITNCC1L0 ut Optimo r ica omni , qua de«

cec r pietate & reverentia ad cineres usque eolendö*-

DN, JOHANNr SUNDIO,

Allmungenfium PASTORI VigilantifTimo, AVUNCU-

LO & BENEFACTORI Propenfiflimo>

atatem fufpiciendo.

gpefidtijfimis fif Prudenttffiwls VIR1Sv

DN. CHRfSTIANO SUNDIOr

Officinar. Ferrear. ad Jpattmiarfrt) / & c»

INSPECTORI Adcuratifiimo, AVUNCULO Exo-

ptatifllmoj ob maxima in memerita>quovisho-

*

noris Scobfequii genere femper profequendo*

Dn. AUGUSTINO N. LEN/EO,

Legionis Jemtlandicae CHIRURGO Expe-

rientiffimo , A D FI NI 8c B -E N Er FACTORI IVaviflimoy

xßumatilEmo^

(3)

Ampltjpmo VIRO ac DOMINO,

Dn. svenqni hedengren,

©fficinarurn Ferreartam ad £mbeföi'£/ Q>aDal &c. POS- 5ESSORI Soliertidimo , ob beneficia plus quam

paterna, omni honoris ac obfervantiac cul-

ru iß perpetuum proEeqiendo*

fl.mh fl RIS ac V 0 MINIS,

dn. andrea sundio,

GÖM'MIN I SfRO Ecclef; qux Deo i il S. Clar. Holm, colligitur, Dignififimo, AVllNCULO Benigniflirao,

ob paterni favoris documenta quam plurima

acernom venerando»

DrOLAVO sundell,

E-ccleliar. ©unne/ gpdjidn/ €0?ariet>^/ -^ovberdn/ Jpaln/

GQMMINISTRO Laudatiflimo, AVUNCllLI loco

pie colendoi

dn. nicolao bidenio,

COMMINISTRO in OfferdahJ, Allfen &Mattmar opti»

me Merito r FAUTORI quovis honore perpetira

adficiendo.

Dn. PETRO H AGSTRÖM,

,Verbi Divini PR^ECONI in SSraftforö Pfiilipft. Dignis- fimo, ob maxirnam benevolentiam in c on a ti bus

mcis confilio, re, opera juvandis, nullo noa

«empöre» boaoraado» amand®.

(4)

Spett/it* Fitlei åtque Prudentiå VIRIS ,

Dn. AND RE iE EDSTRÖM,

M ERC A T O R I inter Hernofandenfe» Percelebri*

ADFINI cariffimo.

Dn. ELIM STAF,

CIVI & MERCATORI Hernofand. Confpicuo»

ADFINI diledtiflimo.

Dn. JACOBO HAGSTRÖM,

Officinarum Ferrearum ad $dtuia Suderm. MODERA- TORlDexterrimo, FRATRI optimo.

VEflrsi, ren collata di

,

Vntront pie beneficia honorandi , Promotores, quibus , amandique, extollam atquc Fautores> vcrbis nullo , non quibusve tempore, fubmillc- prxdi- in Teve¬ mc

cem laudibus, plane ignoro, Quod enim ego, rebus adverfis femper confliAatus

,

iisdem penitus "non fiiccubuerim, Veßra, poft Deum, bo-

nitati atquc favori debeo. Verum enim veto , pro tantis in me mc- ritis

,

quorum recordatione totus obftupefco , quid Vobis referam,

cum nihil prorfus habeo ? Sufcipiatis itaque ferena, benignaque fronte prolem hane ingeni i mei immaruram , pertenucm licet, grata: ta¬

rnen ac venerabundx mentis pium teftem , mcque favoris ac gratiae Veßra aura porro fwblevctis , vehementer oro. «Sic ego pro perenni Veflro fhrrc atque incolumitatc calid® pe£torc, ardentiffima fundere

vota non definam, Futurus, quoad vixero*

Admodum Reverendorum, Ampliflimorum,

Plurimum Rcvcrendorum & Spe&atiffim.

nominum vestrorum

Cukor tbferv åVtiffiMUS

& indefejfus

Johannes Otto Hagstrom,

(5)

Deo Dztce.

§, I.

N limine hujus diflertatio

nis ne dubius quispiam hcEre-

at, quid voce Svada potifli»

mum intelle&um velimus, pau- cis meutern noftram illico

figniftcabimus. Svada? nempe five eloquentia? nomine infi- gnirur non quilibet fermo , quam demum cunque formam induat 5c fpeciem ; fed is tantummodo, qui ornatus, gravis, fincerus atque acutus audit, quique pro ratione temporis atque circumftantias

modo brevis eft, modo copiofus. Etenim mo-

irec Tullius: ornate, 5c graviter, & copiofe di*u

cere, proprium eile Atticorum d), Quo fpe&ant item

verba Carol. Henr. Langii: virtutes Attica? di&io-"

nis quatuor abfolvuntur rationibus, brevitate ,«

finceritate > acumine 5c elegantia b). Itaque qui"

A adl

(6)

i ) o r w

ad illud faftigium & culmeti, quive ad illam 5c

vim, 5c elegantiam adfpiravit, is de Suada noftra

in finu Tibi gratulerur, necefTum eft. Cum autem

pro modulo ingeni? , quod in me perexiguüm efle

fateor, Svadas Periclese imaginem leviter exprimen-

dam conftituerim, ad tuumfavorem, Humanif-

fime Le&or, confugio, enixerogans, nerigidura

heic Ariftarchum agas, -verum ut opulculum hocce

inmeliorem partem, pro rrore folito, interpreteris«

a) Cic. ad M. Brut, c. f, b) Inßit, Stili Rem»

p. m. zjz.

II.

In vocabuli Suada nataiibus indagandis eo mi¬

nus commorandum e(Te arbitramur , quo certius

nobis perlvafum habeamus, id nerrini facile obfcu-

rum ac peregrinum fore. Etenim UsiSu, Graecisa7r<?

TÜ néiSsiV perfuadendo, Deam quafi perivafionis,

Suadelam feu Suadam vocatam , a fvadendo (icdici, quivis, velparum in literis verfatus , intelligit: ut

fcite fimul & eleganter hac de re Cicero:

„inquit, quam vocant Graeci, cujus effeäor eft

„orator, hane Svadam appeilavit Ennius , quam ,,Deam in Periclis labris fcripfit Eupolis fefTitavifle

c). Sic Suadaf Tulliana, ob miram in Tullio per-

fuadendi vim, fepius apud meiioris notas Audio*

res occurrit d). Cethegum Suad® medullam vocat

Ennius e)% Homerum» Poétarum 5c antiquas elo»

quentia? principem, a Sidonio Apollinari ipfam

Suadam mundi eflTe nuncupatum, Causfinus refert /). Virgilium poni pro fcriptis Virgilii> Suadam-

que

(7)

)of S# i

que ipfam pro deleftu, ornaru atque elegantia fer-

monis, res eft norior , quam ur mulris eam in-

culcare opus fit. Non tarnen negaverim, quin Sua¬

da ha?c, alia fortiri queat nomina : vocatur quip-

pe vis , facultas , ars , majeftas > copia atque ele¬

gantia dicendi g). Defcribitur quoque ab effe&is

Puis : flexanima & omnium regina rerum h), vis

& flamma orationis i), faces dicendi, compofitae

orationis infidiae k). Granris tywxuyuyog , o^yj &a-

xvgog, Uet&u bogmog /), toSs?y.ov itv^ etc. m).

c) de clar. Örat. cap. ty. d) vid. Vojfii Pexie. Etym*

fub voce Suada, p. m. 4 98. e) CU. de cl. O rat. cap. 1 f.

f) lib. /. c, 10. g) Plin. Iib t I. epifl. 20. nee non Cic♦ de O-

rat„ I.3. c. 14. b) Id. II. Ofat. c. 44. i) Cl. Örat. c. 24.

k ) II. Örat. c. f/) Crefoll. Vacat. Autumn. lib. 3, p. 606»

ni) Morbof. argut. ditt. fett. it. c. 4.

§• W-

Gra?corum oratores, prifcis temporibus , ad

fummum eloquentise apicem adfurrexitfe, eo cer-

tius conftat, quod & Graecia, tefte Cicerone, in-

credibili eloquentiae ftudio erat incenfa ;/); eamq;

ob caufTam variae ibi Academiae, Gymnafia ac fcholas funt exftru&ae, in quibus muiti pra?cepto-

res , dicendi artifices ac doftores, floruere , qni

veluti rivi uberrimi, varias literarum , morumque

fcientias , animis difcentium inftillarent. In nutla

autem vehementius, quam in Athenienfi Acade-

mia, Mulas, Suadamque flexanimam viguifle no-

vimus. Etenim bonarumartium cultores, profun-

diorem fcientiarum cognitionem defiderantes , ad

A 2 hane*

(8)

4 ^ )of ^

hane, tanquam anguftiffimum rllarum domicilium,

fapientiae ferninariurn, omnisque virtutis publicum

mercatum fefe paifim contulerunf. Ideoque nec

incongruenter hoc orbis mufeum , iiluftri titulo»

rutn agmine ftipatum efle videmus: vocarunte- nim illud såXqcSoq sXX&t . s),7.doc q pxcrEiW, Ttatäsvtnv

§XXd$cg , xoivov 7T2v1w dvS-fJuojv TtctcfevrrjPtw, croQti?

åiKYjT/jam o); [xrjTÉfz jrjq TkOÅvei^äq crofyizg* mnltiplicis fapienti# matrem p). Un de perele ga riter Philoftra-

tus: toVTEg) aic, d%T Cmv dvyctl ra ätt mot evoßaroe &«•

tyctivsTctt t2 ?.öya, h. e. freut radiorum fttlgores Attic<s

voces tii oratione ehtceut q). Oratoribus autem Grae- eis, qui ftupenda eloquendi facukate, 6c velutifiu- mine orationfs aureoabundarunr, Per iclem, Athe- nienfium olim ducem fapientiffimum > atque ora- torem ciariffimum, adnumerare non dubitamiis*

Ante vero, quam ad rem ipfam proprius acceda*

mus, dixiffe fufficiat, nos eo heic breviores effe*

quod id negotii nobis non (umfimus, ut Noftri na-

tale folum, profapiam, educationem, mores,. for- tunas, eotam deniqne vitam muftis perfequamur>

ifta eriim fcire qui cupiunt, Plutarchum 6c Bailr-

um , vitam ipfius fufius exponentesv adeant, rcy- go, fedut S na dam ejus, orbi erudito adeo perce¬

lebra tam , qualitercunque delineemus.

n) CUr. Or/it. c, 7. vid. et) dm, ß place t, Quin til. Inßlt.

firat. I 12, c. io. o )'Kri eg kii diatrib. de peregrinat. Rö¬

nt anor. Acatdem. p. jm p} Ißt rat. in. Ramg, q<) in vi tit Sopbißar. äb, I. §„ ^

§. IV»

Procedat igitur Pericles noder , qui ftella? in»

$ar

(9)

^§■1 ) o ( tfäb % ftar fpfendidiffimae inter reliquos Svadas Åttica? ma-

giftros merito emicuif. Incredibilem & prope divinam ejus eloquentiam quanti fecerit pofteri-

tas, dodiffimorum ftmift & graviffimorum virorurn

judicia fatis fuperque declarant, Cicero, uti fö¬

let, erudrte orrmino, in eligendis atque irnitan-

dis praedaris oratoribus, ita Icquitur ; antiquifli- ,,mi fere funt, quorum quidem fcripta conftent,

Perides atque Alcibiades, & eadem aetate Thu-

„cydides, fubtiles > acuti, breves* fententiis ma-

„gis , quam verbis abundantes. - - Confecuti ,,1'unt hos Critias, Theramenes, Lyftas. - - O-

,,mnes etiam tum retinebant illum Periclis fuccum

r). Ex quibus colligere licet, Periclem vim at¬

que virtutem eloquentia? in fuccum & fanguinem ,

ut dicitur, adeo convertiffe, ut, cum vel invitis auditoribus tacitam fui admirationem exprefFerit,

non potuerit non fieri, quin animos iUorum ftederet, deledaret, inftammaret. Nec mirums illeenim, omnium eruditorum confenfu, ut, quod

de Cethego Ennius , nunc Pericli adplicem,

Idos illibatus p&puli \ Svad<sqtte medulh>

tu xsvtgoi, aculm cum deledatione in audientibus reliquit /), quibus nollent, velienü, eos in partes fuas abripuit, quibus, ulcus quafi tangendo, pupu»

gir, & in arcana velutidomus penetravit. Celebra»E

Po era? fuum Orpheum ,

Arte mat er n a rapidos- morcmtem fluminum lapfus, celeresque venlos ,

Blandum & auritas fuiibus canor is Ducere quercus /T);

idens

(10)

6 -m ) o ( Hl-

idem fere dePericle efto Judicium: eum enim di-

centern orrnes adtcniti quafi

Confbexere; filent, arreßisque auribus adftant;

llle regit dißis ammas , & p ettor a mulcet t).

In oratore autem quid praeclarius, quid dulcius ,

„quid denique pra?ftantius , quam pofle dicendo

„teuere hominum coetus, mentes allicere, volun-

rares impellere, quo velit, unde autem ve!it ,

deducere //)? qua virtute Nofter, fi quis alius,

certe inclaruit. Ferunt Thueydidem, ab Archi- damo, Rege Spartanorum , interrogatum, uter lu&a praeftarer, ille ne, an Pericles, orator Athe-

nienfis? Refpondifle : rem efie probatu difncilem.

Nam fi ego, inquir, illum dejecero, tamen his ,

qui viderunr, perfuadebir Pericles, fe non lapfum,

(ed viciffe «). Suggeftum adfcenfurus» fedulo precari folebar, ne quod fibi verbum in mentem venirer, quo populus offenderetur; de quo /Elia-

ni , ut aliorum raceam , ha^c funt verba: 'Oadmg yweUsMev sig ryv iwtojvfav notgisvou, yvysTo ij.rfisv

avTcjj pijfjLci hi-KoXdaui TOLSTCV , onefSv epsÅÅsv sxTgoc.- yyveiv rov t/jucv h. e. quotiescunque igitur verba faßu'

rus in concionem prodiret, optabat, ut fibi nullum e-

jusmodi verbum e x cider et, quod populum exajperare

atque irritare pofiet w). Infigne praterea teftimo-

nium faepius nominati Ciceronis huc adfcribere

„lubet: Quid Pericles? de cujus dicendi copia fic

„accepimus, ut, cum contra voluntatem Atheni- ,,enfium loqueretur pro falute patria?, feverius ta-

„men id ipfum, quod ille contra populareis ho-

roines

(11)

4^? )o(

^

7

mines diceret, populäre omnibas & jucundum"

vider? fur : cujus in labris veteres Comici, etjam"

cum illi male dicerent (quod tum Athenis fieri"

liceb3t) leporem habitafle dixerunt: cantamque in<c

eo vim fuifte , ut in eorum mentibus , qui au-"

diffetit, quafi aculeos quosdam reiinqueret. Ec

nonnullis ineerje&is: Itaque hic doårina , confi-

lio, eloquentia excellens, quadraginca annis pra?-"

fuit Athenis & urbanis, eodem tempore , 5c bei-tC

Jicis rebus x). Quod fi Valerium Maximum ad»

eamus, illum quoque hujus Svadaro vehemen¬

ter admirarum fuifle deprehendimus; fic enim il-

le: Pericles feliciffimis naturs incrementis, fub"

Anaxagora praeceptore > lummo ftudio peri^oli "

tus & inftru&us, liberis Athenarum cervicibusu

jugum fervitutis impofuit: egit enim ille urbem4*

& verfavir arbitrio fuo. Cumque adverlus vo-'1

luntatem populi loqueretur, jucundanihilominus,'*

& popularis ejus vox erat. Itaque veteris co-"

moedice maledica lingua , quamquam po-'*

tentiam viri perftringere cuptebac , tarnen"

in labris ejus hominis melle dulciorem Ieporem"

fatebatur habitare, inque animis eorum, qui"

illum audierant , quafi aculeos quosdam relinqui"

prasdicabat y).

r) Cic. Or ar, lib. z. t. zz. f) id. ad Brut. c. p. Jf) J5K,

Hordt. Flacc.Carm. 1. /. od. iz. t) Vtrg. JEneid. lib. t.vers.

//*. tt) Cic. de O rat, lib. i. e. f. u) vid. propramm. eruditis-

ßmumSumm, Reverend. Dn. Dotl. Ol.Cel/ii in Dn, Prafidis o*

rat. introduftoriam Ann. i?i7- Hb, 4. cap, 10, x)de O•

rat. /. /♦ c, 34. y) Lib. /. c.y.

i- v.

(12)

f 4H2) o ( m 1 J. V.

Qu as oratorem quam maxime ornat atque com»

mendat, clara , diftin&a & fonora vox iili adfui-r,

cujus deftia pr^fidio tam iuculenter munitus, fingula fumma protulit, & Trzpprjvix. utabomnibus 6c mo- magno cum adplaufu exaudiri poflet. Cujus rei fidem nobis facit Bailius , dicendo: Ii fe fignala

„par une eloquence extraordinaire, & par un cou- ,,rage intrepide, & il Paccommoda de teile (orte

„augoüc du peuple (elon les tems, qu' ii t' aquit

„une autorité , presque außl grande fous un

,,gouvernement Republicain , quef il eüt été Mo»

narque z). At tela eloquenfiae tanti viri, qti£ nec Ventura filebunt Lußra > nec ignota raptst (üb unibra vetuftas ?

quis, uti deceü , digne fatis pr^edicare poflit?Au-

diamus Ariftophanem , poetam infignem, Comi-

cumque excellentifiimum , hic Suadam Pericleam breviter quidem, fed eleganter cecinit:

-

UsptZAÉrjg ov?,vy.7ticg H£<?gC£7TT£V , ißfOVTQt, %VySXÜy.X 7Y}V 'EAAdSiX a).

Locus certe eft valdeinfignis, ad quem multifcri- ptorum veterum provocarunt; quo etjam perti-

net illud Ciceronianum; Iftorum judicio, fi fo»

„lum illud eft Atticum, ne Pericles quidem dixlc

„Attice, cui prima? fine controverfiadeferebantur:

„qui fi tenui genere uteretur, nunquam ab Ari-

„ftophane Poéta fulgurare, tonare, permifcere

Graeciam diétus eftet b). Hinc Lucianus pulcre

admodum, & fuis quafi coloribus Periclis facun-

diam

(13)

4M > o ( I» 9 diam pingens ; sxstvx', alt., Tag dcpctzfey.oå ßpdv?

rag xal 7TsiSxg ti xévrpov nctgtxXaStivTEs i. e. Uli • us fulgura , tonitrua , & SuadeU quoddam calcar fa*

maaccepimus *). Hunc dicendi modurn quam ma- xime adprobat, inque Pericle admiratur Plinius

Secundus: Non amputaca , inquit, oratio & ab-"

fcifTa, ied lasta, magniiica 6c excelfa tonat, ful-"

gurat, omnia denique perturbat 6c mifcet, reo«"

dus tamen eft optimus; fed non minus non fervat"

modurn, qui infra rem , quam qui fupra, qui ad-"

ftriåius , quam qui effufius dicit B). Sic Heuman-

no audit Suada Periclea , eine durchdringende"

und hertzbrechende beredfamkeit c). Verba quo»f<

que Juiiani de Proaerefio notatu heic funt dignifli-

ma : ikvfyot fyXxvla tv D spixÅsa xoltoc tb q Åoyag»

e'£u tb auv7rgcttteiv xal ovvxvxäv tw såÅafra d). Non

mirum eft eos, qui acri atque excelfo ingenio, fummaque dicendi vi aemajeftate pra* aliis floruere,

in excelfum fama* 6c glorias theatrum pofteris fu- fpiciendum, efte prove&os; adeo ut Suada (ua no*

bilitati, tonitrui fulminibusque haud immerito adfi-

roilentur. Ideoque in Bafilii Magni epitaphio jure pofitum:

Bfovri} csT& Åoyog, a<rsf07ryj $s ßlog. ■ Fulmen fermo tuusy vitaque fulgur erat e).

Confer gratulationem Ez. Spanhemii ad Jvar,

Pet. Adolphum , ubi verba ita habentur:

Et Tulli feSlaris opes > quem Roma tonantem

Vidit , & hoc juperos credidit ore loqui /).

Sic tiovimus C, Plinium in prasfatione ad Cas-

B larera

(14)

*■© ) o t m>

3>faremTit. Vefpafianum fcriberetFulgurat In ntilfcr

,,unquam verius di&a vis eloquentiée, Trrbunitia?

3,poteftatis facimdia. Quantotuore parris laudes to*

„nas? quanto fra-rrrs arras? quanms In poéti»

y,ca es? O magna feecunditas anitim Sic Demo«r fl-henem & Plartonem tonantes vocat Colurneila.

Bene igirur Quintilianns r Nonne, inquir, pul-

3,crnm vel Hoc ipfurn eft ex communi intelie&u ?

„verbisque, quibus ntnntur omn.es, tantum afTe-

,,qui laudis <5c gloria? > ut non loqui ^ ordre 9 fed

„quod Peridi contigit, julgurare ac tonave videa¬

ris ff)o Nec a verirate alienum etfe autumamusy

fi, reftrmonio facrse feriptura? nixi, jacobum «5c

Johan ne m vnegoyrjv ml Sumpav Åcyg, di&os

luille ßgoyrfe , adfirmemus. De qaibus Mar¬

cus cap. 11! vers. 17. himc rn roodum: Y^al l'cexu-

ßov tvv Zsßsoard, ml Yudvwjv ibv ååeXtyov Yaxooßx'

ml iTisBrjKSv dvTolg ovofjLct 10t ßootvsgyeg 9 Ö s'nv, val

ßpovrfe, & Jacobum ßium Zebedai, &* Johnnnem fra*

t rem ~Jacobir em'tfit & impofuit eis nomma Bonner ges, quod efl filii tonitrui g)» Cui adfrnia funü epitheta ßponoömog & ßcovTOTatg eidem Jo harm i ob in-

cornparabilem &lub!imem eloquentiam adfignata/ffy,

z) DlcYion. Hißoriq. & Ciitiq, fub Avticulo Beridet. a) Acharnenf Att. 2. Scen. j. vers. J2ß, fjo. B) ad M. Brut*

t"- 9. *) 'm Yiemofib. Encom,. p, m. 693. b) lib. L epiß. zoa c) Abt. Pbilofopb. Totv. HT. p. 197. d) epiß. 20, c fr, Ari- ßepb. fol. m, ni, h not. Ludolp. Kuß er i. ej Crefoll. vacat, autt, p. rn. 607. f) Ip. P. Adolph. MeduU. Orator, ff) In- ßlr.Orat. c. 16. g) vid. Augufi. Pheif. dub. pexat. lot.XVIII, N< T. p,m, ?opt b) Morkvf, Pol) hiß, Tom, Ijibj, c, 12. §. iop

& VL

(15)

*Sf ) ° ■( Ü* tj

$. vt

Sed ut -eo jam revertsrnur > unde digrefii

fi]mus 5 baud facile quis negaverit huiic Na¬

ttrum , primum förlitan m Graecia exftitiflfe, cu*

jjus fcripts orationes Infigni ornatu atque elegan-

tia corulcarunc. Cui fententias accedunt viri

quam plurims, deque re literaria optime meriti.

Forte Pericles ( verba funt CrefoHii) primus intC

Graseia videatur opus oratorium ■> ut lotige o-<É perofittimam, elegancifiimamque pi&uram, bo-'£

no in lurnine coilocavifie: fic enim de i! I o Sui-<£

das, UspixXrß npÄTcg ypxTTov Åöyov iv Simsypiu hiref*

réov 7Tpo otujü Fxe&afyfltöy h. e. Pericles primus

fcriptam orationem in judicio habuit, quum i 11

qui ipfum anteceßerant, ex tempore dixiflent

i). Et quidem a Plarone åicitnTTräfléWTeÅsuTaTog

Tr/V pfflofixyjy yevscr&cu i, e. omnium perfe&iilimus''

orator. Unde fuiffe nominatum vXvpMov ait Plu-É<

tarchus ky Dubitari tarnen porett, num illa"

ingenio tretus Si naturs praettantia, quam e-a

ruditis Anaxagor^ difputatiotiifeus acuittet, fi*f{

ne ut'o dicendi artifkio, admirabilia illa proe-<c

ftiteric , qua; feruntur , an via quadam &<{

ratione in orando fit ufus. Nam Plato quidem«

ait Periciem ex Anaxagorss confvetudine men <£

tern atque exercitationem hl ty}v tuv Ao'yav r/pg--?

vrjv , ad eloqitentids artificittm prydare rradu 4i

xifTe : contra Cicero nullatn doéhinam tum di-4*

céndi fuifie contendit» Mihi vero dubium nul-c<

lum ett, quin Sophiftas Pericles audierit lange'4 poiiciffimos , a quibus, fi B non perfe£iionemu

2 quaa-

(16)

i* ® c e»

„quandam artis ceperit, plurimum tamen in con-

„cionando (it adjurus. Nam Damonis fuit audi-

„tor, quem hiftorias monuments åxpcv <roQi<rqv, fum*

„mumSopbißam * vocanc, (quique proprer exceiien-

„temanimi prudentiam fuitAthenis ejeétus) &cum ,,primis clariflimis iilis verfatus, quilumina fuerunt

„Sophiftarum /).Huic fencentiae album quoquecaicu-

„lutn addic d'ecusillud Suadas Rom ana?, Cicero: ante

>,Periclem, ait, cujus fcripta quaedam feruntur, &

„Thucydidem, qui non nafcentibus Athenis , Ted

„jam adultis fuerunt, littera null a eft , qua? qui-

?,dem ornatum aliquem habeac, & oraforis eile

videatur. Quanquam opinio eft 6t eum , qui

j5multis annis ante hos fuerit, Pififtratum, &

9,paullo (eniorem etiam Solonem , poßeaque Clr-

^fthenem , multum , ut temporibus illis , valuiffe (jicendo m). Et paucis inferpofitis ita fcribit: hujus

5jfuavitate maxime hilararae funtAthence:hujus über-

^tatem 6t copiam admirata?, ejusdem vim dicendiV

^terroremq; timuerunt.Hsec igitur «ras primaAfhe- ,,nis oratorem prope perfeåum tufit'»).Verum hasc.

ipfa in tranficu a no bis diÖa efle velim ; nam iL*

lam iirem , difertiorne quispiam Pericle prius fue¬

rit, an orationem fcriptarn coram populo habue-

rit, dirimere, neque noftri eft propofiti, neque

ingenir.

*) Sophiß# olim dicebantur Rhetores, vid. Lud. CrefoH,

Theatr. Vet. Rhet. IIb. I. c. /„

i) vid. Suid. p. m. 4$f. Ut, redd. ab /Em Wo Porto. i6i.

cfr.StoU.hiß litter p. 160. k) invit, p.m. 1p4.it.Causfin l. 4 t.jf.

c) Crefoü. Theatr. vet. Rhet.lib. 1. c.f. w) Clav. Orat.c.7.

n) ibidem c. u* VII.

(17)

4H ; O- C Mh 15

5. VII.

Praeter fermonis ornatum , verborumque flo*

fculos, veritatem pariter in dicendo hic Nofter i«

ta feåatus eft, ut a bhanditiis vernilibus, ceu pe- fte nocentiflirna , totus abhorruerit. Prydare ö- ronino monuit Cicero: objurgationes etiam non'J

r,nunqoam incidunc (ob hominum feil, injuriam

6c petulantiam , aliasque res) neceftariae \ in qui- ,,bus utendum eft fortade , 6c vocis contentione

»,majore, & verborum gravitate acriore 0)* In-

dicat videlicet oratoris efle peccafa baud retice-

re , verum modefte 6c gravifcer caftigare; tamen ,,ira proculabfir, inquir, qua? enim cum afiqua per-

„turbatione fiunr, neqj conftanter fieri poflunt, ne- ,,que ab iis, qui adfunc, adprobari p ). Ideoque

in id diligenter incumbaf orator, ut famofos a- dulationis fcopulos prudenter atque feliciter praetervehatur Quae in dicendo virtus miriEce

Periclem condecoravit t ide enim in bello Pelo- ponneftaco, cum Princeps eflet Athenienfium ,

verbis fa<ftisque pr^clarus, faepiffime Athenienfes

propter nirniam eorum in bello gerendo cupidita-

tem , acrius increpavit, feveriusque exhortatus

eft, ut patriae falLtem vita? prsferrent q). Quod

fide dignifTimus Thucydides teftatur; OVcTf,

fcribir, y£y ocaSono ti dvrig 1ragd xottgov vßm Sctta&j.

tuq, Xsyav xur/TrXyjovev enl ro (boßsurSar kul fe&otote

du dXcybjQ, uniza&it'/) tuålv enl to Sutisiv, sy iy v st o

ts Åoyco fjlsv , tyfjlqkgtttiat , U7to t£ 7rfbjtz dv kkdpxti i« e, quotiesicaqj inceiligebac eos quidpiam<{

intern'

(18)

14 )o{ psfc

mtempeffive f-erociterque ccnantes , oration is a-

crirronia deterrebat: quoties ab re formidsntes ,

Furfus ad fiduciam etfgebat. Denique verbo quidem populads flatus, re aueem ipfa, pe-

P)nes primarium virum principatus eratr). Si quis autem nobis objecerit, Pericli nos nirnium forte tribuifle 9 dum nihil, icripti, prakter plebifci-

ta reliquerit^ unde de ejus eloquentia, a mul-

tis adeo celebrata, certi effe polfirous ; refpon de-

mus j id omnino adfcribendum effe non ipfi, fed injuria maxime temporum: nam de veritate hu- jus rei eo minus hzefitamus, quod & quampluri"

mi, magna licet invidia in hunc flagrarint, pras- claris magnisque elcgiis ejus Suadam honeflarunt.

Huic fententiae brmandas aureos fane verfus Eu-

polidis adferre heic non pigebit, ita enina iile:

Updg ds y dv töTW Tay f)

TIeiSä Tig strsydssto tcvi yéiteeiv.

0*VT6og lyjyjÅsi, kul piovag räv gtfropuv,

T$ yJnfov syymsXms rcier dypaupisvoig /),

Quid, quod ipfe Thueydides , magnus ille o- rator, Periclis acerrimus a?mulus , eique inimi- ciflimus , quippe ab eo in exilium expulfus, fum-

mis laudibus Noflrum extulit, variosque ejus fer-

mones inamortalitati in fcriptis fuis tradidit, im-

mo ipfi au di t ävrjp kolt srslvov tov yjpojov , irgdnog A"Byjvdiojv > T^sysms , yjxi %pdtrcrsiv dwoltuharog-h. e.

vir , ut iüis temportbus, primus Athenknjium in di-

cendo & agendo präflantijßmus f). Icaquejure me-

ritoque Q'Atfymog falutandus eft hic Nofter in di-

ceti-

(19)

) o c m

cendo prape deus: dignus tam fplendido titulo,dl-

gnus fanto honore! Plura qui defideratin argu-

mento hoc longe jueundiflirno, Fabricii Bi- bliothecam Graecarn, nec non Voffium deRhe•

tonest natura & conftitutione e vol var.

o) de offic, itb, /. c, 18. p) id. loc.eit. ej) Tbucyd. de hello /V-

loponnef. Hb. i.p. m. ff, r) vid- Bailium loc. ett. f ) c fr*

Z>hd. Sicul. I. ti. c. 40. (f) Ub% 1. & z*

VIIL

Habes fic B. L. breviter & rudi penicillo a no-

bis delineatarn Suadam Pericleam. Lubenter ia-

temuF longe plura fore addenda. Ceterum, cum

temporis ratio , «5c facuitates noftrae pertenues, vela differtacionis heic contrahere, inque portum re8a curlum dirigere non tam fuadeant, quam ju-

beant , id coronidis loco opramus, ut omnes ho»

die oratores , omnes veritatis vindices & duces,

omnes denique omnium virtutum antiftites, ftu- pendas hujus Suadae clypeo veluti armati, viciis deditos terreant, fra&os & jacentes erigant,Pal-

ladis eulroribus calcar addant, provinciam fi»

bi datam ornent, femperque vi&ores triumphent.

SOLI DEO GLORIA.

(20)

Perexlmio at& Erttdltiflimo DOMINO,

JOa OT, HAGSTRÖM,

Populär! & Amico perdilefto.

INter conciliaturas, artes liberales, nefcio multum profetto 5c , publicis, an SU" DA feu 5c privatis eloquentia, rebus fplendorii ubi- que clariffirne elucente, quidquam majus fuaviusve excogitari poffit; id-

tirco tantarn hujus curam veteres, pariter ac recentiores femper habu-

ifle conftat

,

ut nottes diesque ad eandem addifcendam exomandarri que incubuerint. Hinceft, quod Grxci; hinc quod Romani SUADAM vcluti Dcam, rcligiofo cultu diu .fint profeciui : hujus enim ope fxpifll-

me plus fe effeciffe videbant, quam fortiflutui Imperatores, maximis li¬

cet copiis inftrutti. Non itaque mirum eos iplos, qui admiranda di- cendi vi pollerent, vocari FULMINANTES, h. e. qui fulminis inftar aifi-

fiparent quidquid Suadae fuas triumpbatrici refifteret. Johanni 5c Jacobo ,

in numerum Apoftolorum reccptis , impofiiit Salvator ipfe nomen

£«ciregyuv , filiorum tonirrui, quoniam, tefte Chryföflomo , magni, fublimia 5c ftupenda divinitatis cditta per orbem terrarum diffunderent

,

voce tam fonora, ut tonantes, non loquentes illos dixifles, Sicut toni- ,,tru, verba funt Chcmnitii, feu vox Domini, ex Pfalm, XXIX, commo -

,,vet, concutit, terret; ita Jacobo 5c Johanni impofitam efie adptllatio-

„nem hancce, quia futurum erat, ut prae ceteris acrius 5c vehementius

„adverfan'is fefe opponerent, 6c illos tonitru fuae praedicationis reprimerent»

Quo etjam tendunt verba Salomonis : Suptentum cffatA funt tnßar ßt~

muforum

,

Ecclef. XII: tl. Hoc lpfum pulcrc monftras, Amice atque

Popularis integerrime, In Difiertationc Tua , de SUADA PERICLEA.

Gratulor tibi prseclaras ingenii dotes, ex fincero' animi adfcttu optans,

ait conatibus Tuis pukerrirais .conflans fortunae aura femper adfpirct!

OLAVUS G R A A N.

Michael. Fil.

References

Related documents

eadem etiam, illius juftitia nobis im- putatur.. lllum enim, qui

Ifta perfe&amp;io non fuit iubjftantia animce, Natura quam Dens infpirando creaverat, nec proprietas ex- cjusdenp inde neceflario dependens: naturalis tarnen erat, &amp;..

inter humanam atque brutalem, utita dicam, loquelam Sntercedat. Nempe cum ad alia, quam quibus effutien-. dis fuerunt adfuefa&amp;a, eadem fenfim

e fönte limpidiffimo dimanaverit Eloquentia, fiexanima regina rerum, in gente Ebrsea, cui cognationis vinculo propiore adnexus fuit Mofes &amp; Aaron. Atque adeo magis oratorie,

Bruises on fed steers and heifers cost the beef industry $1.00 for every animal marketed according to the 1992 National Beef Quality Audit conducted by Colorado State University

certum &gt; quod Gothi fuam Magogo ori- ginem debeant, &amp;quod isprimos huc. traduxerit inhabitatores de

derent, quam teftimonia, quibus hujus noftrae antiquitatem, dignitatem, am-. plitudinem imo &amp; bonitatem

mine Jehova feil, tantum innotui fed etiam nomine -np ^ Sic R. Saadias 6c Abarbanel: non folum- modo in elTentiaemeae