D. D.
DISSERTATIO HISTORICA
D E
VETERI GENTIUM S E P T E N T R I O N A L I U M MORE EXPONENDI INFANTES,
Q U A M ,
y p .N lA A M P L IS S : F A C U LT. PHILOS. VP S A L .
P R E S I D E
A U E R I C O A 4 . F A N T ,
H I S T . P R O F . R E G . F.T ORD.
S. R. S. M.
PRO G R A D U ,
P U B L I C O E X A M I N I S U B M I T T I T
F A L E B U R M A N ,
J E M T L A N D U S .
I N A U D I T . G U S T . MAJ. D. X I V J U N I I , M D C C L XN . XI I . H O R I S A* M E R I D I E M S O L I T I S .
U P S A L I Æ ,
A P U D J O H A N . E D M A N , D f R F C T . ET RE G . ACAD. TY P OG R .
\
V I R O
NOBILISSIMO ATQUE CELEBERRIMO
D«o PETRO W A R G E N T I N
REG. ACAD. SCIENT. STOCKH. S E C K Ë T A R IO , EQUITI DE STELLA POLARI, IMP. ACAD. SCIENT. PETROP. SOCIE
TATIS LOND. ANGL. UPS. GOETTING. NIDROS.
HAFN. MEMBRO*. NEC NON REG. ACAD.
SCIENT. PARIS. CORRESPONDENTI,
P A T R I S A V U N C U L O P R O P E N S IS S IM O ,
EVERCETÆ SUMMO,
SACRUM.
*
DE
V E T E R I G E N T I U M S E P T E N T R I O N A L I U M M O R E E X P O N E N D I I N F A N T E S .
~ ? b ,. rj ' J J 11 j U i 2 î r L » î1V i n • î f ' : - f (. *.
§■ i.
on aliunde, quam fuis e necefîîtatibus, illisque fubveniendi cura derivaffe homines prim am at
q u e originariam omnis moralitatis ideam, atque, q u id ju ftu m licitu m q u e, quid illicitum contra d u c e r e n t, exinde unice æftimaffe, philofophiæ fida du x atque com es hiftoria teflatur. Nihil q u i d e m , fi a priori
& ad noltri q u o q u e temporis experientiam ratioci
nari v o lu e r is , carum illis magis fanfliusque haberi p o t e r i t , quam liberi & , q u o in eos parentes duci (o le n t, affe&us; interim tamen nulla fere gens efl, cujus a red u ftio ri ævo repeti poffunt annales, cui non confuetum fuit, immo publica lege r e c e p tu m , u t has fuas delicias , ubi illis alendis minus fiiffice- r e n t , abs fe abjicerent, atque fatorum vi com m it
teren t parentes. Obtinuifîe hoc quidem conflat po- tifîîmum in prim ario hom inum fla tu , q u o v agabun
dam degentibus vitam atque venatu & pifcatu illam tolerantibus liberorum copia non potuit non illis oneri afle* v eru m ceffantibus etjam his reb u s circum flan
tibus, ita om nem , u t nos loquim ur, humanitatis fen- fum , d u m extiterint, eos exuifie conflat, u t eundem nihilominus fervaverint, m o d o commoditatibus fuis hoc m o d b profpicerent, n eque ille ideo , nifi ferius
A a atque
atque religionis & legum ope, aboleri potuerit. Q u in im m o in politiflimis noftrae q u o q u e aetatis g en tibu s çoçyrjv illam naturalem adeo vincunt praejudicatae at- q u e vita & m o ribus formatas opiniones, u t infanti
cidia com m ittere levioris, faltim in ipfo urgentis ne- cefiitatis m o m en to , ducatur criminis, quam violatae pudicitiæ p ro d e re in d ic iu m , atq u e illiciti com m ercii fru & u m cum ignominia & difficultate alendum tol
lere. Q u o u sq u e invaluerit funefta haec co n fv etu do , non nifi follicito pudori occurrentibus legislatoris fub- fidiis exftirpanda, docum ento eft infantum hanc o b cauflam in m ajoribus Europas urbibus ex p o fito ru m copia.
$ .11.
Sed ut afiertioni noftrae fidem faciamus, p r im u m e facris Veteras T eftam enti oraculis obfervamus, prae
ter expolitionem infantum Ifraëlitarum in E g y p to , e x d u ra huic genti ibi impofita le g e , & cui obnoxius ipfe M ofes fuerat a ) , A m o r æ is , Cananasis populis gentique Judaicae vicinis, eandem ufitatam fuifie £).
tn Graecia ipfisque omni m o ru m elegantia florenti
bus Athenis m o re m fuifie, infantes, p a u p e ru m prae
cipue, debiles atque puellas, in locum Kwovxçyes dictum
sktISs(t<&c6i , reliquos vero lo q uu n tu r ex p lu ri
mis a u f t o r u m locis c ) omnes antiquitatum hujus gentis
/i) Exod. II. 3.
/>) Ezechielfif X V I. 5.
c) Euripidis Jone, v. 16. Ariftopbanis Ranae, A f t .V . Sc. I. NubeSj v. =J3o. Diodorus Siculus', Lib. V. c. 7. Cfr. Pouer Griechifcbe Archjeol.
F* H. p. 595.
gentis fcriptores. Lycurgi legibus fan ci tum fuit La- cedæ m one, u t infans recens in lucem editus in lo
cum , qui appellabatur, duceretur, in quo cujus- lrbet tribus feniorcs corporis habitum explorarent, q u em fi vitio quodam laborantem deprehenderent, deferrent in fubterraneam vicini montis T aygeti fpe- cum, ct7i.cSyTr,v diffam, ubi mifere periret dj. T h e b a nos autem hanc confuetudinem , ceu impiam & ab humanitate alien am , capitis fupplicio fuftulifie, pau- p e r u m q u e liberos contra e publico alendos fanxifie, au cto r eft Æ lia n u s e). Id vero non impedivit, quo m inus arrififiet Romanis, q u o ru m , ut de expolitione gentis conditorum R O M U L I & R EM I nihil dica
m u s , hac in re immanitatem plurimi teftantur f ) % Q u am licet ad monftrofos partus fuccefiii temporis re ftriftam perhibeat D ionypus Halteam aßenßs g ), duraffe tam en ad pofteriorum Imperatorum tempora p r o b a r u n t alii i>). V eru m maxime hæc illuftrantur illarum g e n tiu m exem plis, in quibus idem mos ad
h u c obtinet. In im perio S m e n fi, ubi maximus ho
m in u m ad primarias urbes confluxus, frequentiflimum efie n o v im u s, u t infantum copia preffi pauperes il
los vel pofl p artu m aqua calida fuffocent, vel in flu
vios p ro jic ian t, vel etiam in plateis exponant, ubi
A 3 inter-
d) A ttu lit hanc legem Plutnrcius in Lycurgo, & fuo comprobavit calculo A rifttttJti Pol. L. V II. c. 16.
O V ar. Hift. Lib. II. c. 7.
^ / > T a n tiu s , Heautontim. A ft. IV . Sc. I. Andria, Aft. IV . Sc. 4.
Cfr. Rofini Antiqu. Rom. Lib. I. c. I. p. m. <?.
g) L ib. II. * 6 .
t ) Htintccii Syntagma Antiq. Rom. Jurispr. U M r. P. L p. 140.
in te rd u m M u h am m e d a n o ru m commiferatione tollun
tur., fæpiffime autem volucribus , canibus & porcis i n p r è d q n i cedunt 7). De Americae Meridionalis in
colis adfert Hvbe-nfon k ) , i 11 03, ubi gémellos edide^
rin t matres, quibus alendis ob du ram , qua p r e m u n t u r , conditionem omnino im pares f u n t, alterum a b jicere folere, idem que obfervari, ubi debilis, mutilus vel deformis fuerit infans, nihil huic immanitati ob- Hante, quam Hifpani ad eam abolendam adhibuerint, eural H u icJ etiam confuetudini ad feriben d u m , q u o d rarilfimurn fit, vitio q u o d am corporis laborantem A m erican u m offendere.
, : i! ':iu % n i .
. ., >
A d feptentrionales E u ro p æ pingas q u o d attinef, de Germanis quidem , fuo te m p o re non omni m odö inculta gente, affirmat T a c itu s t ) y n u m e ru m libero
r u m finire, aut q u e m q u a m çx agnatis necare fiagi- tiiifn inter eos habitum fpiffe^ riCril tarhen ideo here;
C ie ris Rom antim Im p ariu m Vaftaniribtfs populis fiftffir infvetum , teftåtur L e x E rifiorum trt% quae infantem
e x utero matris fijblatum necare p ro h ib e t. Certe*
in nobis vicinioribus o r i s , quin & in ipflus patriæ quibusdam reg ion ib u s, m anifefh adeo fe'- p ro d u n t cxoofitionis inrantum inefiefar, u t , cum a V i/dio « ) ,
* atque
i) E.tiw, R echejchps fur Jes, Egyptiens. & les Chinois, T . I. p. 62.
À) Hiftolre å t I'Awerldde^ II. p. 257, ao p . 7) D e moribus G erm a n ic , Cap. X # . , w) In ter legefr G othicas a l^ndnr\brpgio ed itas,,,'H t, V. J-'
• Tn ) Hift. Pragm . R Svetf. p iS ? * • ‘...
a tq u c Botino o ) d iid u m fuerint notata, mirari feile conveniat, eadem fuis curis, q u an tu m quidem nobis c o n fiâ t, præteriifte Lagerbnngium » Edita eft h au d ita p rid e m in Dania de expolitione infantum a p u d veteres feptentrionales ejusque cauffis Diflertatio p)>
quae cum huc pertinentia f a ä a om nium accuratiffime rccenfeat, nobis q u o q u e fequentia ex ipfis fontibus Ifîandicis fubminiftravit. in Iflandia A sb ern u s q u i
d am uxori p ro p te re a , q u o d fe infeio filiam Thor
n y am mercarori N orvegenfi elocaverat, minatus eft, fe non ex illa plures liberos e d u c a tu ru m , quos prae
t e r ipfius voluntatem in c o n n u b k daret q), Alius H iand u s Tor jia s Vakbianderi infenfus G nm kilïo, qui fo ro rem ejus S i^ n y a m fe invito u x o rem d u x e r a t , i o r o r e in ipfo p artu m ortua, q uam genuerat, filiam in fluvium Reykiadalfenfem projiciendam curavit r).
T bo rkillus G e lte n , nobilis H ia n d u s ,fo ro ris U donia a b iv n io Ltome N o r v e g o ftupratae, non vero in m a trim o n iu m d u t b e , recens n atu m filium fervo Frey- Jieno n ec an d u m tradidit s ). Thorgrnna: de Kormfa m arito perfuafit, u t filium, q u em ex pellice habebat, e x p o n e r e t , quoniam eius educatio dedecori efiet fa
miliae t) . T horftenius Hiandus, cui fomnio fuit reve
latum , illuftres duum viros p r o p te r filiam, q u am na- fci-
o) Sv. Folk, Hift. P. T. p. 26, P. II. p. S9-
p) A d Hiftoriam Gunnhugi Vermilingtiis & Fnfuis Poetae, impen- fis legati Magnaani Hafniæ editam 1775, 4:0 p. 194,
q) Finnboga rama Saga, Mfer. C. 2.
r ) H olm verja ed. Horde Grmktllo S. ed. H olum , 1756. 8^0. c. 7.
*) ? J u f T ryfgvafonar S. Skalholt, 1 6 8 9 , Lib. 2. p. 22. 23.
0 V atndæla S. Mfcr. C. 35.
fctëurà erat Jofridii u x o r, fe invicem fore p e r e m tu ro s ,
•huic in comitia profictfeens m andavit, u t in fa n te m , fi fequioris foret fexus, e x p o n e re t, cui illa r e g e f f i t , inepte hoc di&iim a v iro , qui & divitiis a b u n d a b a t
& amicis ?/). Paganicæ q u o q u e religionis facerdos Lift erui, ad Deos p ro p te r annonæ caritatem p la can d o s , infantum expofitionem Iflandis injunxiffe n a r r a tu r v). In N o rv e g ia G u d b ra n d u s, ob d iv o rtiu m , q u o d a filia ejus A fta facere voluerat H a r a ld u s , nepotem ejici voluit, quoniam liberos Haraldi alere nollet x ). Etiam alius vir nobilis N o rv e g iæ A s g r im u s infantem fuum p rim u m exponi juffit ; m o x a u te m luftrari & educari y). In Rudia ( G ardarike) a t q u e regione A ldejoborg B ja rtm a ri Jarli filia S w a fa in fan tem feminam gen uit, quam non educandam fuafere multi, q u u m ejus fexus nulla bona indoles ex p a t e r na ftirpe fliiffet cognita %). G u d m u n d u s Glyfîsvalliæ R ex , cum in Jotunhoim iam expeditionem fufciperet, ex p o n en d u m filium ex illegitimo toro natum fervis com m ifit, p ro p te re a q u o d talem in regione educari legibus effet prohibitum a). Arnfinus denique Hol- fàtiæ Comes filiam, quam ex forore h a b u e r a t, u t deleretur inceftus infamia, fervis necandum tradidit b),
_______________________________________ §. IV-
u) Gunnlaugi O^tnstunga och Skaldrafni S. Hafniæ 1 7 7 5- -• 3/ v ) Vigs Skuto S. Mfcr. C. 7.
* ) Olof S. Helga m in o r, cujus Cap. V f. citatur a Verelio ad HUI.
Hervor a ; p. g j.
y ) Landmanna S. Skalholt 1688» Lib. V. C. 6.
a) Hervara S. a Vcrtlio ed. C. VI. p. 84-
a) Samfonar F agra S. ed. a Itfurnero in 'Nordijkn Kdmpadater, C. 14. p. 22.
bj O laf Tryggvafottnr S. ed. Ifland. Lib. L p. 7. & Heims Kringla,
§. IV.
Sed hos & his fimiles cafus fpeciales fortaflïs dixeris & adjun&is femper Angularibus adfcribendos elle cauffis; verum neque hos admitti potuiffe, nifi invaluifiec jam antea confuetudo, facile patuerit: im- m o & m ore non tantum , fed & legibus receptam fuifle certo conflat certius. Sic ad hifloriam ‘Ih o r- fte in i & J o frid a fupra memoratam addit au&or, quem Sec. XII exeunte vel ineunte XIII vixiffe putant e- d ito re s, ufitatum fuifle, cum tota Iflandia religioni ethnicae addi&a effet, ut qui pauperes erant; fed m ultitudine liberorum g rav ati, liberos fuos exponi c u ra re n t, q u o d tamen Temper male faftum cenfe- batur. Confonat cum his Codex Flateyenfis c), ex Thorfieint T a u ri pedis vita adferens, legem Tec. X fuifle, u t p au p eru m liberi, fi ita placeret, expone
r e n t u r , q u o d tamen fa£tum turpitudinis nota non caruit. Q uin & Tborgeirerus Liofavatnenfis, Iflan- dias L e g if e r , cum legem de recipienda religione Chrifliana ibidem circa an. iooo ferret, veterem il
lam de expolitione infantum abrogare aufus non fuit;
fed coa&us eft ad tempus ratam habere, praefertim c u m , interdicendo carnis equini efum, parte alimen
to ru m h a u d minima pauperes incolas privaffet d).
Quas autem curas impenderit Norvegiæ Rex OLA-
\ US H A R A L D I , u t hic Chriflianis indignus mos tandem in Iflandia penitus aboleretur, vel ex unius
B Stur-
r) O lnf Tryggvaf. S. ed. Ifland. Lib. IT. p. 23.
<i) Ibidem , Lib. IL p. 24.4.
S tu r ejorw narratione conflare poteft 0- In N o rv e*
gia vix ante reform, run; a M A G N O E R L I N G I filio codicem Qulathingenfem f ) inter m ajora crimina n u m erabantur infantum a parentibus commiflæ caedes;
tum vero conflituebatur, ingenuum , (i p ro p riu m in fantem , five baptifiatum, five non, ex p cfu erit, eo,que occiderit, bonis & pace m u lta n d u m , illamquc m a gnam caedem vocandam ; immo ultim um J u r e E c d e - fiaflico Thoria ko - Kettilli ano, an. 1I23 p r o m u lg a to , diftin&io illa inter monfirofiim atque in tegrum fœ tu m penitus evanuit, cum ju b eretu r, omnes, qui nafcun- tu r, liberos, q u am prim um fieri pollet, baptifandos efie, q u acu m q u e dem um effent formae g ) .
§. V .
In patria noflra quin antiquitus invaluerit, q u e m fic apu d viciniores gentes obtinuifie vid im us, m o s, non eft d u b itan d u m , licet forte ideo pauciora ejus
dem fuppeditet fpecimina, q u o d mitior cceli te rrx - q u e tem peries m ajorem praebuerit alen do ru m h o m i
n u m copiam, q u am in duriori .Jovi fubjeftis N o rv e - gia atque Islandia. Certe nulla ejusdem in m o n u mentis SvioGothicis remanentia indicia c o n lp ic im u s , priusquam fublatum etiam vel reftri& um faltim lo
qu u n tu r. J u s Ecclefiaflicum Vicenfium cum fee.
XI. con fcrib eretu r, majori forte ju re Norvegiae ad- judi-
e) F d. Svecica, T . T. p. 436, 440, 6or.
/ ) Pnvfu Colleft. Legg. Norveg. T . I. p. 31 - 3 3*
g) Difiertatio fnpra cit. de expolitione in fartu m , p. 238> ex qua etiam allegata loca, quæ ipfa adeundi non fuit occafio, attulimus.
judicandum erit, cui tum adnum erabatur, quae Sve- ticis fceptris jam p a re t, praefectura Bahufienfis. Ita vero illud ex vertione binnœo - Bjbrnfiierniana h):
A le n d u s cjt infans quicumque in hunc m undum n atus fu e r it, b apti fandus & ad templum ferendus, ni f i n X vis fu e rit ob fit us. Magnos habeat navos ne•
cejje efl, f m atri non licet cibum ei dare, in quo calx ejt in loco digitorum pedis, £ / hi in loco calcis.
M e n tu m inter fcapulas, occiput in pefîore, fu r a an~
tro rfw n v e r fa , oculi in occipite ; t*e7 phoca pedes habet vel at put caninum, ille in abjcejjuni (ad ne
cem ) ferendus eft, ibique ligandus, ubi nec homines, nec anim alia tranfeunt. Hic enim eft abfcefjus mali*
StriCtius jubent Leges Gothlandicae / ) , quiscumque in ea infula natus fuerit infans, educari, non autem exponi. Reliquae SvioGothicae hac de re plane fi
lent , unde haud abfonum feret colligere, nimium q u a n tu m antiquitatis illis adtribui, ubi fupra Chri- fiianifmi tem pora revocentur. Certe in legibus Oftro- Gothicis k ) infanticidium capitale judicatur crimen, quin & ubi involuntario atque ex improvifo commis- fum fuerit cafu, nihilominus purgatorio juramento ex
p iandum jubent Vefhmnnicæ /), atque Uplandicae m)>
pecuniae m ultam alias ei, cum Dalicis «), imponentes.
Z>) DilT. Acad. ed. Upf. 1761. p. 2.
») Cap. II. Cfr. Cnlonii Diff. a. Jure fervorum in patria, p. 16, qui quo fundamento nixus cum Vildw reftri&um jus exponendi Hberos
O d i n o adfcribat, equidem non video.
k) Edsôris B. FI. 21. 22.
/ ) Manhâlgds B. FI. 10.
tn) Manh. B. Cap. VII. §. 2. C. X III, §. 4.
