• No results found

Orchestra sive de saltationibus veterum dissertatio; qvam consentiente & adprobante ampliss. facult. phil. Upsal. præside ... Joanne Bilbergh ... publico examini subjicit Isacus I. Mackej Gestr. In auditorio Gustav. majori ad. d. 2 Maji an. 1685

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Orchestra sive de saltationibus veterum dissertatio; qvam consentiente & adprobante ampliss. facult. phil. Upsal. præside ... Joanne Bilbergh ... publico examini subjicit Isacus I. Mackej Gestr. In auditorio Gustav. majori ad. d. 2 Maji an. 1685"

Copied!
74
0
0

Loading.... (view fulltext now)

Full text

(1)

Q.

F.

F. Q.

J. D.

LAC /O

ORCHESTRA

S I V £

SALTATIONIBUS

v ε τ ε r u μ DISSEΕ,ΤAT10} QvΑ Μ

. Confeociente & adprobante

Amplifl,

^

Faeuk« Phil«

Up

Ca!»

FR iE SIDS

Vito celebermmo

)N.

JOANNE

Math. Profeff.

Ordinario,

Publica txamini

fubjicit

Isacus

Ϊ.

Mac

κ

ET

Geßr·

in Auditorio Gußav. Majori add. 2 Maß An.169f,

(2)

S." R."

éM*

SUMM£ FIDE1

V I R O.

SEN ATORI

ET

COLLEGII METALLICI

Ρ R Μ S I D I, JLLVSTRIS S I MO JBXCELLEXTIS SI ΜOQVE DOMINO

Dn.

cl

au

di

3

i e si

sm

3

it β

Γ_ψ

LIB.

BARONI

Ai

ijf

«βί·3ϊί

DOMINO Dl j^rmanfart/ 95oo/ ipninac & 2lfp*n4$

(3)

s."R' MAXIMA

FIDEI

V I R O, & ogcidentalivm nordlandiarvm GÜBERNATORL

ILLVSTRISSIMO GENEROSISSIM.OQVE

DOMINO et lib.

baroni

Dn.

leonhardo

9*3Φ®3?ΐ©' Pel·

Eil*

domino IN ΦοφΙιη/ fiåfåm &c.

(4)

Excellentiflimi,

Uluftris·

iimique

Domini.

F*ore

Judicium

plerosfi

mtum

hie

,

quod pumilum

bunc

ingenii

mei

ftetttm

rudem

imperfeäum,

ξβ

ante

pedes

Veßras,

Bxcellen-tiiTitxii

Illuftriffimiq·,

Do-mini

,

depontre

nan

}

(5)

pra-prafertim

tum

ö*

vi

leve

videatur

dijferbujus

argumentum.

Verum

illis

refpon-fum

cupia}

faltationem longis

re*

tro

feeulis

adeo

folemnem

futfle

ut

fummi

Imperator

Duces,

es,

Viri

triumphales,

Philofnpbt &

Töet

α,

ejus extrcitio

quam

maxi-me

vacarent}

quin

ett

am

confiat,

illo

tempore,

ejus

non

fiudio,

religio

(um

fuiffe.

face

S. literarum

mus,

choreas

religiofo

veneratio·

nis

cultu

dignas

non

quidemaßi-mamust

honeßattarnen, jucun·*

(6)

das,

earumque

ßudium

non

Uli*

citum

aßerimui.

¥

rater

ca.

-fimum

efi,

qua

bumamtate,

qua-que

frontis

bilarit

ate,

Vos

Pa-troni

literarum

Summi,

Mufa~

rum

eultores

omnes

A

c

cedit de

nique

benignitas

V'fira

infignis,

qua

Vos

Excell."1'

&

IllüftriH.mi Domini in

qui*

bufvis

rebus

Vobis

oblatis

-,

fi

vel

minime

dignitati

Veßra

deant

5

antmum

potius

offerentis

quam

oblatum

munus

fpecletis.

Hifce

ego

fretus

opellam

banc

quaiemcunq,

VeßrisExcelLm,s

(7)

äcIlluftriirmis Nominibus

infcribendam

exißimavi;

tion

quo

i

Vobis

ad

maxima

faäis

&

-vioribuspro

falute Patrik,

pitis

,

cur

is,

dignam judicarem}

[cd

quod

occaßonem

captarem

animum

&

aßßtäum

meum

virtu-ti

Veßra

debitum

denudandi:

qua

blanåiftme alleäus

me

quo-que

ipfum

clientulum

exkibeo.

Meum

itaque

munufculum

exi-guum

& levidenfe

ut

benigne

fufciperc

dignemini,

meque

&

meas

fpes,

Vobis»Excellen.rai

(8)

sommendataseße

,

qua

var

animi

eß,

ξβ

oiCervantia

oro

atqut

ton-tendo,

Illuft."""

Exc.rum

Veßrarom

Cultor devotiffimuf

(9)

Eriidiciffimo A UCTOR

Γ*

Amico & Hofpiti Svaviflimo,

Mivoug

φίλ9νϊ&

juSjjü

φίλοι/ ορχ^ύς,

tfctouFn·

Kotj

σν χοξοπν7η&ς

Μ

ΑΚΧΙΕ

γζρψοίμΜ®'.

Scribebat occupatio LAUR. NORRMANNÜS; Preefiantifltmo Dm. ISACO

MACKEJa

Amico Dileåiflim© S. P»

L&tttiam

fu åudum

quam

concepi

defeltci

maximum,

Ύυο

in literis

tion

progres»

poffkm

quinnuncprafertim,cum Exereitium TeJca*

demicum parare eognovi,publice

etiam teßa·

(10)

tam faciam. Seilteet

ingemum

Tuum

nemo

me meliusnovit9quicomes Tibi olim in

literis

tolendu fui. Vetat pudor, quem tn

Te,

mi

Μ ACt\E J, (emper

deprebendi maxime

tn-genuum, muitis in

laude

s

Tu

as tre,

fafficiat

fånuncdixifle>quodmnfemelonteacoram

Te

ipfumaltofque

lunfitebar

: nempe

miratus

[um

femperanimt Tut

indolem fåne

raram,

&

di·

Itgentiam in

ßudiü ilh

pre

(er

tim

atati

fere

ini·

mttabilem, Integrität vita quanta [tt norunt

omnes. tt nefcio quomodo

mihi

vifus

fim

ad(fantes Mujas altquando videre, vote que*

rentes tri(itj]imrty militem quondam in

caflrü

Juis

tamptobum/ftrenuum-atqi

indefefjum

aliud

jam vitagenus

meditaru

Qvtd

[enttarn,

ηο·

ßh Verum ipfemet

Tetum

rem

banepro

ea,qua ßolles,

prudentia

refta

reputabü

via. De

eetero

faußa(3feiipia

quavü

Tibi

ex

animp

adprecor

l

Valt C3utcapißt amareperge

Oceupatiifimus feribebam

d. 14. April. 16S5. Tui

Studioßßimum

(11)

Pag. ί

Caput I.

.

DeDefinitione

Nom

i-nalij Rcali,

Örigine,

atquc

Divifione Salrationis.

Variafententiadenatalibutvotis

'όζ%>ίσίώ(.

0'^«οθιΐ( & %o(jéveiv quomodo inter Je dtffe*

(·· rtwt'? rpfta&ti deducitur. Salta* tionemå Saliisdiet quorundamefi tuto} A

t- falire

autitu defeendere affirmatur. Saltut &

faltationisdtjerimenj Duotantum ejus genera olfervat Seatiger; Hieron, Meriurial. vero

tres diett faltationis Jpeeies noviffe Homerum. Harum unam noftram facimus*

*Defimttot &

ejusexpofitto. XJnde ortaeß faltatio? Quulam

äJpbparorum

eoelefttummotu,* Alntyra*mdem Hieroniå Sieult ortginem ei dediffe dicum; A , natura auiem innotuit, Antiquißima pedihus

peragebatur. Varittnventoretejus numerantur, Nibileerti de illis concluditur. Ab antiqutßim tnis tmporilut

originem habet {altatio. Éjus divißo.

(12)

ι

altatioGrarcis οξχήΜ di&a, vel etiam op-ορχηςνς, in Grarco derivatur a !Scalig.4(a)

·Ζ3^

tIw

<

όρμην XjTo ex&v , detra-

^

Äaafpirationc, aut

§

opetv*

Aliis

%7riτόύν όρχων, i.e. vinearum

ordinibus

inquibus inter vindemiam

primicias

Baccho oflferentes choreas agebant«

(Å)Nonnullis©^jjiroοξέγ&ν τχςχ&ρρζϊ y confercis enim & exteniis manibus j fic chironomia ; qvaemanibus cxer- *

cetur faltatio. Nobis vero magis ar- [ ridec lententia Euftathi qui ορχεομαι | ab ορίγω per Syncopen dcrivari aic,

qisodmotus& agitacio

eft

manuum

&

pedumj

ορχΖ&ζ

aucem

vereribus

u-iurpatum

fuiile

pro tciv&tebz^,hoc

eft,

moveri · Abo/^eeSz*/ denique opfflrx l>

defcendit. Qvodfignificae Ktmriv ftvA

χάρωνKj

ττο^ων

ριυ£/αχχ

(c).

Inde

Of*

cheftralocus ludis aut ialtationibus

dica-(a)Lib i.Pott.cap.&8. (b) Etymol. Crxcum» k (c) ytuftoreliyml'mag.

(13)

'

, t

dicacus. His iimiiia invenics apud

Pollucem Hefychj &

Suidara*

ο

ρ-χ&ιάζ &χοςίυαν vel idem

videncur

ii-gnificare, velnon mulenτη invicem

a ie differre. ld ramen Grarci inte*

utramqj vocemdiicrirninisftatuunt,

quodτοχβ^ευ«* (It laltare cum canru:

ορχ*ί<3ζautemrychmice moveri etiam fine cantij. Unde Suidas χορεία* ait veteres dixere. tjjY μίτ ω^ς ορχψιν.

Placo χορονdeducit £χα^μς, a gau-dio,quod licqusedam gaudii

telhfica-tio, velquodagaudio

proficifcatur.

Vocabulum lacinum a Martis

lacer-docibus quidamoriginem

traxiile

vo-lunt; nam in lacris ejus cymbala

concutiebant circum aras, mocus

quofdam corporis edebanc, per ur-bem eciam interdum curficabaot(d) fed re#ius Scaliger a falire

lalta-tionem diftam exiftimac. Saliieniin

abeodem quoquc verbo nomen

for-tici (drbt. HincOvidius(*)

Jamdeåeratfaliisa(faltuηminaducunt)

A 3

Sa-(d) Gttil.Stutk Strm.cottvi· Lib j.tAp,a*»

(14)

4

Salireinquit Seal.*eftmoveri in fub-lime vel tanquam medium, veltan¬

quam tnetam, ejus frequentivumfall·

tare; Uode concifum faltare&

ialca-tio. Eadem ex origine

qua ialtatio,

deicendit quoque faltus,quas voces tantumopinor interiediffere, quan-tum apud Grxcos ορχίιάζ iéparatum fuitab illudquod fuic ää£c^,· quem

motum rudem primuminter

paftores

fuifle credere pareft, per certos de-inde modes 3c Iegcsvariatum 3ccom»

pofitum,ορχατινdidjmi. Porro

ilgnifi^

cat ialtus ipfum a&urn faltaudi,(al* tatioautem totam aåioném.

§. IJ, Apud Homerumduo falta»

tionistantumgenera obicrvat Scali¬ ger,locopauloante allato, unumerat

των κυβιςτίρων, quod erat

fimplex;

Alcerum σ-φάρον, quod erat cum

pila. Sed, Saltatorisfive opxfaaf,

trcs fpecies Homeruni novifle

indi-cat Hieron. Marc. (f). Prima

eftr«-biflica quam Xenophon atque Svi* das fcribunt fuiile artemquandam qua bomu

(15)

ί bomines variis modtspedesacmanwton

torquentesin caput[altabant. Sccunda Spharißtca ilvc pila: Ludus, quod e-nim ludencespilafaltarent, cum Ho¬

mert tum Athenaci evincic

teftimo-nium. Tertia eft Ιρχψις vel ialtatio

iiniplicieer di&a. Prioribus jam

reli-åisultimaeric fpecies ialtatoria?»qua? ialtatioiimpliciter dicitur,quam pro modulo ingenii noftri, bono cum

Deo,noftram hic locifacimus,

hoc-quemodo definiri pofleputamus.

i*. III. $diätw

eftmotus

corporis,

adcertos numeros

artificiofe compofitus,

animo hominis relaxando,

Fftmtibusque

fovendis

ac

excttandts

corporique

Vege-tiori reddendo apprtme

ioiiducibtlis.

i. Sicubi alias eoim, ioter

falcao-dum certe corporu motus requiritur.

Νam omois motusex (ententia Ari-ftotelis(^)tmpuliu & contraäu

com-ponitur, Saltantes autem vel im-pellunt corpus

vel trahvantj Idque

velfurium vel deorium,prorium vei

A 3 re*

(16)

6

retrorfuiti, veldextrorfum, vel fiol·

ftrorfutn, a quibus poftea motibus

componitur iimplcx ambulatio,

fle-xus

ialtus,

conquiniiccocia (il fasfit

hoc verbo uti) divarieatio, claudi-cacio»ingeniculatio .manuum conoi· Χίο, coniertio,elatio,pedum pcrmu- %

tatiojquibustotaialcatioperßcitur(^) Ncc ramen excludendseanimi adio-nes ex quibus corporis onmino mo·

tus dependenc: ln falcatore enim

memoriaimprirmspraecellens

requiri-tur; JuxtaCalchanteni Homericum |

necefle eft iaitatorcm(cire» qua (nt,

i-qucefuertnt,qua moxventura trabantur; tefte Luciano ©$ . ορχησιωςj Sed

quoniam adiones meotis non

incur-runt initnius noftrosjdeoque iubder

finitione neccomprehenduntur. Erit

cienique motus artificioie

compoil-tus i alias ialcatio eft odiofa turpis& ά

Incondita*

i. Certit etiam uti Numerü

ne-ceflumhabetialtator,fiquidem

intcr-dum in altum corpus levabit inter-duminlongum pedesmovebit, deni-que (g) H,Merc>/,», #,é,

(17)

7

Y quéalcernis

illos

attollet

vicibus,

&

'

interdum alios geretcorporis

fleius,

utilli diÄicat ratio. Qvare Arifto-,

teles Q>) in principio loa- poeticcs,

cumdixiflet& omniaPoeieos gene¬ rain Hocconveoire, quod

imitatio-^ nes fint; de ialtatiane hxc

conclu-dit; 'At/]w q τω ρυ&μω μιμϊίντια χω&ς

αρμονίας,ii των ορχης-ων, χτιι

των

<^τ\μαηζομίνων ρυθμών,

μιμχνπμ

, ^ 5mfy], vc*ijtj, vi)'ΤΓξΛ^ΐζ.

id eft.

Numero

veroipfo (ine barmonia imitantur

faltato-res: Ijii triim numeroja

gefficulatiowA

i, varietaie,mores,pafjiones&atlioncs imi¬ tantur, Et alibi falcatoresinimicandis

aåionibus (cnueromovere teftatnrg

Qvomodoautcm hxc per numerofos

mocus eiiiceretur imitatio , unus o~

mniutr» claritTime poft Ariftotelem

expreftit Plutarc. (i) ubi faltationis

tresparteseile oftendit nempe

φο&ϊ,ν

%$μα, & StiPir, lationem,

fchema

&

demonftrationem; fiquidem conlur#

'

git faltatio ex motibus&

habitibus:

Sicuti melos cx phtoogis &

diafte

matt»

(18)

g

matibus,i.c.ex tonis & inteivallisj å

Hic vero maniiones motuum fiaes

funt. Ladonem indicat efle motum affe&uscujuida vcla&ionis t ichenia

vero habitudinem & difpoiltionera

quandam, qujeApollims aut Fanos aut cujuipiam figurana, aut modum r

effingebaceasdemque fornias

graphi-ce aliquantulum fervabat vel

reprar-icntabat. Ultimo dernonftrationent vocat, quando res fubjeåa* utpote

ccelum terra auc etiam fpe&atorcS

hoc ipio declarantur? Hinc ialta- -eionem Poeim fuifle taeitam doceC ,

Volliusinelegantiffimo opufculo

de

viribus rychrai & poHmatum cantu« Ex quibus omnibus apparet occultä

quadam pocentia quodammodo

di-(poni ac fieri habitudinem. Adeo eoim maoifefta eft hzec operatio, ut

non homines ied & brutorumquoque

corporavehementer afficiat,majores-que interdum excicetaffe&us faltatio numerofa quam ulla vox aut oratio« ' ,

Qvare non immerito

pantomimo-ruoipedcsac manus plus olim inter¬ dum '

(19)

dum diferts fuere quam oracorum

lin*

gvxi quod exemplis iofequent. de« clarabimus. Ecficuc χα^νομ,ίαζ men-tionemfeeimus, Γι folam fpeftemut

manum videbitur illa magis

confpi-CU05 & apertos motus habere quam ulia lingva» cum nullis coerceatut

clauilris, & infiguras & formas o« mneslitexplicabilis» Exemplain ho-minibus loquela deftitutisoccurrunt evidentiffima 5 Qvisenim illis eicius

animi ienfa inrelligentibus prodere

poteft ? Et ίϊ verum fateri velimus

magis haec figna naturalis

eile

quam

loquelamipiam affirmabimus. Nulla

enim lingva a naturaeft,quisque

fu-am infans labore nonexiguo

balbu-tiendo difeere cogitur; ufque dum

bngva adnumerosomnes apta ficvo« cabulaexprimendi, & memoriae ea« demfuerint imprefla» Motu« autem

& geftus naturales infantibus non

deiunc, quibus quar grata funt aut oflFendanc exprimerc ftudent; licet

iidem extemplo anobis non intelli« gasuur, Qvin eciam videnius

(20)

«ο

tia reliqua articulato fermone

deftf«

tuta invicem affc&us fuos

geftibus

aliisexpriroere; Qvodipium homi*

nes adultosfadurosconftatdi

velrou-ti fuerint vel lingvam alter aieeriuf

non calleat. Memorabile eft

exem-plum

quod retuliemihi

Dn.

Prsciesi

vidiffe fein Auftria duospueros

quo-rum provedior#tace

defedus

loqve-la, occupatis seftate parentibus

iff

agro, cuftodiae fratris

quadrimuli iu

aedibus quotidie ( ut retulic niaEcf

ipiorum)relinquebatur, Atquecum elingviseflet quidquid agercfurcutn

fratreinterludendum, geftibus

expfi-mereconfvevicj hinc fadum eft ut minoreoidem etiamieniim per

diice*

ret, atquefimilibus quoque

refpoo-deret & cogicata fua exprimeretf Pra:fertim cun»videret vocabula ifta

quacjarödidiciilct apud fratrem

fru·

fira proferri. Hac convcrfatione

cf-fedum eftutgratior infanti hxc ge-fticulatioipia loquclahaberetur,ett'

pitque continao apud parentes

illa

(21)

©j-il

Å

Diii& verbcribus, imo fubtrado

ali-quando cibo,adigere non poterant» ut denuo loqueretur, Unum icaque videbacur remcdium ii fracris

elin-gvis coniortio excluderetur; quod

cum fa&um cflet permenfesaliquot

ad priftinaro loquelam minor rediit$

Jdquc tamen non nifi iumma cum

diföcultace. Valde itaque probo ifta Voflii Literasqutdemmanus&

ar-titulata vocabula depromere nequit, (ed

profefto fi tandundem laboris,acfitin

per-difcendoaltquofermone arti impendamuå pantomimica,baudminusforfan (lare

ani-tninoßri fenfumaperire liceret , ac nunt

lingva

facimusbeneficio. Sed quod ma-gnus illc vir nihil felicicati humans

generis decefiurumputat,ii nulla fö¬ rethominibus loquela, pulfa tot lin-gvarum,verbainneejus,peße &confu* fione, vereor an eruditisipfe probet. Sedde diverticuloin viamredeamus»

Diximus ialcationem eflc Poéiin ca*

ritarn, haud aliter enim ac Pogtae

dum imitantur, alias nomioa fiäa

(22)

alias translata ufurpant, dum vera -remipfamioluccm

produnt, propriis

utuntur nomioibus: fimiliter ialca-tores, lationibus & figuris mores 5c affeflus imitaneur, pnedidis

au-tem indicationibus res ipias decla-rant, & perturbationcs atque

aftio-nes hominuro reprxfencanc.

Videri

cquidempoeeil

faitationes

nonnullas

abfque oumeris

efTe»

ficut rudium

&

agreftium populorumj verum

fi

re-&e ateendamus nec ülis deiunc luac ,

artes quibus utcunque ipiaclehoc

in

genere exornenc.

Sane

enim

com-mode ad pedes muiicos redigi

pos-iunt, aeproinde etiam affeäusapts

funtmovere. Eruntitaque

Salcacio-tjones agreiliucanto gratiores

quan-to illae fucrinc magis ordinär».

E*

enim eil indoles corporis noftri» ut fentiat ie duci affe&u fimili,

quodl

, natura ipia adeo tenaciternobis

vide#

turimpreiliim , ut null» a&iones

Eni

human» qu» homines invicem

ad

h»cautilla non cammoveant. Unde

(23)

altergallicas, alius

alias»

partim ex conivetudine partim ex natura ipfa eftpetendum ; Imoveroialtaodi

im-perftiilimi» faitantibus aliis, motus fimiles edere geftiunc, ieque

ipfosad

aipeäum corum quantum

fieri

po-r

tefttcorpore δί animocomponunt.

3. Qvantum igitur ad animum rt* laxanäum conducat multis ratiofli-busé Phyficaperitis

probari

non ma-gnopere videtur neceflarium, qvura

, lponteiua pateattorpentemanimum

variis modis refici ac foverij utpote

muika;cujus inSäule illuftre & ccr·

1 tumeftexemplum omnibus

chriftia-nis notum, vino, innere per am orηa loca, & exercitiisaliis, inrer qu« non infimumoccupaclocumfalcatio,

4. SßirMufque fovendü; Spiritus fane vitalesinhomine iarpe excitan« di funt; contingit enim nobis

iaepe-numero non fentientibus & invitis,

ut fimus triftes, melancholici &ad

quavis munerapraefertim quxanimo

indigent duce inhabiles i cauix

lub-cflepoflfunt

vari,t, vel in a£re

(24)

14

do, qui inOrdinate pretnit corpore noftra; unde haud alicer aclol effufa

caligineminus eluceicit: ita ingenia

noftra craffiorum fpirituum nebulis

obfepta, minus ritemunusfuum prae-(lare poflunt; Vel in cibo aut potu aut In affe&ibus aliis, paupertate, · miferia,amore,ira, vel odio4 Qvin

etiam non raro hocadco laboramus

morbo ut vel ad deliqvium animuf interdum vergerec,niii

rcfocillaren-tur& exhilararentur ipiritus,

quod

ipium melius quandoque faltationis

beneficio obtinebimus quam

ulia

alia

volupcatc.

5. Corpus denique vegetim

reädi-/ar.iangvis circulatur melius cibus^

que citius digeritur. ixpiflime e-nim corpora iana comedunt atque nutriuncur, &multa excremeota

ge-ncrant, quae nid per exercitationes

autalia adminicula ä corpore

efflue-rent pravas tandem difpofiriones

io

corporegenerarent.

Jnter alias

exer¬ citationes hominibus ad fanitatem con#

(25)

Cönfefentes

Antyli

pcnet

Orib. (l)

ut

Wadit Hier. Mercur. ponic fakatio-Dcm;quod Senecaquoque (m)

intel-Iijyic^ Suntinquitexercttationes faciles

brevet;quacorpus fine maralaxentC?

tempöriparcant. Linde Galenus (n)fc plurimos ianicacireftituifle,aliofque

in ea (olius iakationis auxiiio

con-iefvaflé confitetur. Et Söcratesj in convivio

Xenophontis

5 ic fakato-riam tum ad valetudinem

acquiren-dam* tumad robur corporis

procu-randumexercuifle,palamprofitetur?

dicensin ipia ialtatione nuliam

par-tem corporis otiofam eile: ledfimul

&Collum& crura& manusexerceri«

§. IV. Potentiam iakandi cum

ipiarum rcrum humanarum primis

inieiisa SuprcmoNumine mortalibus

inditam eite, qua fe inhibito

cita-(oquegradu, prxeipitiaclento faltu

moverepoftenr neminem fpero

infi-cias ire. Prima enim innocencique illa mortaliuminfan tia,inoeconomia

dominumincondita,cumpoft lapfnm

rudet (1) JeArt.Cym. t. ti.r.xi. (m) lå. 1« Ef.XY

(26)

16

rüdes adhuc atque

üfiis

expérCes

eflenc,naturaad ea potiiTimum mor-talesimpulit, quxinmiiero

illo

fta-tuuntus cujufque vicar

confervanite

tuendxque,quammaxime

neeeiiatia

cflenc. Cujusnullaratione

töne vari«

aco motu ac inceftu aliqua bruca ne

dum homines tutelr defeniionique

iniervire poflent« Qva

autetnocca-iione, in morealium ccrtumprimnm introdu&aeft faltatio autars ialtato-ria, inliquido noneih

Qvorundam

opinio,

prxeunteLuciano,

quod

per-petux cceieftes fphaerx per

ftatas

fuorum ddcrum vices, volubiliaque

& errantia aftra cum concinna lua fociecate, ac miro ordine

harmo-nico complexa, faltatoriam

primo

hominibus patefeccrint. Deconccn*

tu autem fphacrarum legantur

Mar-tianus Capeila, Macrob. in

Somn.

Scipion. adquc

hunc locum

com-mentatiunculx Favonii Eulogii

&

& Eli* Vineti, de apparebic quam

nihilhic ordo ad motum ialtantium

(27)

Si-17 euli Tyranni, fakationeni

Syracufis

prigioemtraxiileprodunt, cum Ty-rannus, interaliamulca di&u nrm»i-tia, Syracuianis immani fzvitia ma· tuatolloquia prohiberecut Tyranni-dem iuam ßabiliret j ηam necdTum tunc temporis habebanc fubdici ejus

pedummanuum oculorumq;nutibus

acgeftibus utiad ienfa animi &

cogi-tationes exprimendas; unde

ialca-tionem primo exortam die dicunt. Verumlonge anteaculca eft ialtatio quamvis forte fpecies quxdam ejus eaoccafione inventafit. Cetcrum u6 ut fiot variae fcriptorum opiniones,

magis tamen veritati ac rationi

re-jpondetquod icilicet ipfa natura in-notuicfaltatio. Hominesenim natu¬

rsimpuHu,pertinaci

cos urgente

for-tuna,velprofpera afflante, varias

fen-tiuntanimicorporisquevicifiitudines & fluéfus, unde varios edunt tno-tus ac geftus, poftea

ad

morus

illos

naturales harmonia accedente & nu*

mero, fafta cft ialtatio. Anciquiill-Saarn ausem ialtationem

pedes

(28)

in

tum & partes corporis inferior

exereuificj fiquidem agreftes priich

certaminibus atque venacionibus aliV ifque pedum exercitationibus quam

plurimum dediti fuere; poilea

ac-ceflTiiie motus & ordinacas

gcflicula-,

tionesmanuum, exquibusconfeåam &fle%et()ov0fiicuit indicatScal.(o).

Eteft

fane ingreflus communior motus quam manu um, quamquam manu-umuiusnobis prior iltquam pedum

quia faciliorncque eniiiipedes

tan-tum admotus fed ad onus corporis

fetendumetiamdaei iunt;manus

au-tem non ita, fed geftantur a

pedi-bus,ipfxnihilgeftant corporis.

§. V. Nec iatis conftat quo fem· pore auta quoprimum inventac funt faltationes. Theophraftus refcrtQ) Andronem Cantanenfem tibicinem

primum cum tibia luderet, corpo¬

rismotus aptos&concinnos

addidis-fe, indequc veteres ΰ-ικιλίζην ialtare dixiffe: Eoft eum Cleophantum The-(o)Deart.Poet.Hb. ι.eap. 18. (ρ)Athen*'»Oci*

(29)

\i *· 'Jtheba&uB*. Örigioemcerce

iakatio-i, nisGrseciad Qrpheum Sc

Mufarum

\t tanquam primos muöcos δί Po&tas u referunt. Suntquiaifirmarcnon du-> bitant quodEraeo origmem

laltatio-> nidedit(^). Chorea«autem

inveniiTe

m Terpilchoren cumraultis magni

no-ft minis au&oribus prarlertim Virgilio

is cxiftimat Qcofridus Linocerius (r).

j- Hasaliaique opiniones deorigine Sc

ni nacalibus ialtationisiuppeditant

icri-a- pcores, utplurimum tarnen illishac

ij inrchscretaqua, necquicquam certi

a- ftarucre poflunt hoc in negorio.

[j<

Qvicquid

verofuerit, luce meridta-na clarius eft non Majorum

noftro-u rum &proavorum memoria,

i'ed

ab

nC antiquiilimistemporibus

caepifle

ial* fr) tatfonem,a pofteris

cultam

&

ad

no-m ftraufque

temporaperduraile. Qvod

[>. Lucianusmuitarumgentiumteftatur

s- exernplis. Qvin eciam tempore

Mo-re fis in uiu fuifle faitationem ex iacra.

m haurire licet pagina.

H«c de

ialea-e- C 2

tio-tit (<j) CaIBlodig.I.antiq,l.7.cap, 4. (t)Liitl*

(30)

tionif invcntore, niodo å£ tempore quorepertaeft,

futficiantj Atqucica

tranfitum ad ialcaciones vatiarqm

gentium

faciamus,

C

αρ.

IL

De Variarum

gentium

lalcationibus,

cjuae

olim

in uiu fuere«

Scripferunt tjuidemde fpeciehus faltationk olim ufitatv multi; Sed Itbri eorumpertete, Apudomnesgentescumin(actis» tum tnamtck

tonvent'tbtu,adhtbitamfutjfefaltationemcredt«

repar Non Hebraii(olumfedettamPerfis,

ludu,syrtst& Athiop'tbusreceptafuit. Ap^

Grccof

magna exißimattontserat. Qui ettam vartisfaltanonis /pedebus vacabattt, lila du Verfa fortttanomtna. üißotent, "θξμ&

tatio armata vel7π/ζξι%η;^(ΐξονομίΛ^aliaque

jpecies faltationis, vrf factis pera^endis vel

eonviviis,aut theatrisaptt Gratis ufiutafuert.

HecRomanis ignotafaltatio. Salti Ulm

exet-tekant, j» Romanowm lonvwtibut & lu<k*

lulia trau ·

(31)

i. I. 4S

Mulccolim

tioais fpecies,

varizq;

quas omnes re-

fuerimt

tfalca-m

ceniere nimis arduum eft; pauca

coimfunt,quseScriptores hocén

oe-gocio fubmiflrant: ficripierunt eq ii-dem diverfi s ied oraoiaferé illorum

icripta vecuftate exefa deperiere.

Kohriinftitutitantumeritfaltationes

B nonnullascnumerareearum.qusolim

apud Hebraos, Ρerfas,Gracot, J{oma·

nos cthafque

gmtesm uiu fuific pcrhi-bencur, Acprimum quidem ercdibi·

nj, Iceft, tantum non ommbus populis

re. in iacris adhibicas fuiiie faltationes

ek quod ex Divinis imprimis Oraculis

pluribusin iocisadparec, Paria etiam

iniritutaaliarum fuiiie

gentium

pr»-u

lertim Echnicorum, apud quos ho·

\m

diéquecelebrari

conftat, nosdocent

expeditiones eorum, qui itineraria

ut nobis fua reliquere» Confirmat

id-vel ipium Plato(/0& Callifthenes ora*

re. tionefua apud Arianum(f). καιχοφι

'V- τοις

06c~if"itpevTUf,x. TTcuMts cJJnτηςΘεοΤί* aJov-(b)/.8 ieleg ρ. 8;4..edisSteph. (c) de Expedition. I" AleKsnd.I 4»

(32)

omtf: i. c.

tripuäiafaliationefqueDik"

fiuntt&paeanescantantur* Uc aliorum

nunc quidem teftimonia arme non

conquiramhoc in negotio,

pra?fertim

cuminfrafpeciatimquorundam ritus

falcandi circa facraenumerandi

veoi-ent. Suhepulis autem& amicis coo<

ventibus itidem ubique faltationem adhibitam dubitare nos non

finitin-doles humana, fponte fua eo pro*

penfa, acpnfcamonumenta

idiniu-per abunde declarant.

§. II. EtutabHebrarisexordiar

cuminiacristumin privatis illorutn conventibusfuifle falcandi confvetu-dinem cx multis iacrarum licerarum

teftimoniis, haud obicure conftat.

lfraelitas fubvituliillius aureicultu,

choreisacluiibusindulfiflej(d)Puel·

lasquoq; in

celebri Jehovse

feftoial-taile Iiquet(i). Quodcum ex

idolo-latrarutr» morefacercnt,

gravioribus

affedi iuntiuppliciis.

Sed alia

pror*

fus intentione faltationi vacabaot; Maria, Mofis & Aronis foror, qus

Pha-(d) Exad, j u (c)Initt,raf. a i.

(33)

21 ιέ Pharaoneaquis

obrueo

&

delcto

orga-m nisluficac{altavic(f). David ephod m cmåus iineo, cotis viribusSaltatio«

m niftddens corairiDomino(g)}

Muli-is eres occiio Goliato pxana canentef

i- acialtantes (ä). Et

Judithaquxocci-i- ioOlophernc, profiigatisq; Aflyriis»

m tarmen triumphale Domino cecinic

i- oleofamocoronata thyriurn gefiaos

>» & chorum mulierum praccedens

fal

I- tando(7)» Hujusmodifaltationes fan-öiilli homines ad animi lstitiam ÖL if gratiarum adionem erga Dominum

η proacceptis beneficiis teftificandaro i- adhibiiere* Qvodquoque Regiusills η

Propheta

indicat(^)*

t. §111 Porro Hebratosin cotivu

ι viis fuis faltationcm exereuifle abs~

U quelaboremultoindicabo. Iiraelitas l· enimvituliilliusaureieultores,finita

ι- compotationelufifle & choreas

egis-υ feoftendit Mofes(/).Herodein

natå-v litiisfuis convivium omni opolentia ιi exoroari

jubentc, cui non tantura

x

pro-^

, (f)Exod.eap. ι5· ig)

2Sam.6. (h) l.Sam- iSj (i)ludit, ifi (k) Pfalmt 149« (1)£xod.32«

(34)

*4

proccribus fcd

Chilsarchis

&

Prima·

nisGalilese adhibitis in eooipe&u ii* lorutn omrciurn filia Herodiadis fal*

tavit, in co|us ialcacionis pracmium Johanncm Baptiftam hominem

in-noccDtillimum, deiodejugulari

juflic

Merodes,(w) Hocipfumvidere quo· quelicetexcctna illa parabolica qua

Pater iummo affeäus gaudio filium

iuum perditum excepitquum

ad

iani-orem mentem rediifletj ubi fermo eft de choris& Symphonia

(»).

5. IV. Tranfeoad Perfas,

quifi·

cutequicareita &

(altare

dilcunt,mo·

dulatam idgenusmotionem corporis robori conferrequamplurimum arbi-trati (ö) (Jnde faltatio quxdam

diäa

eft 7πξηχη.

Η

sc quoque

*θκλ<ντμ>&

vocatur. Nam inter (altandum

fle-xisgenibus procumbebantj

ad tibi«

cantum(altantes. το τηξπκον

ωξκείνι> %ςοτων7»V 7ΐΐλπ*ς t

ούκλαζί

g

άνίςοτη,tc ταύτα πάντα. cv όυ&μωnr&f ?ov

άνλονίτπ>ί\(ρ). Huic iimilis erat

(al- tatio-(m)Marc eap,6.(n)Lne.tép.ij. (o)G<?· ^b.

ig. cap 18. 4«//'2· (Ρ) Xtnopt.deCj/ri

(35)

Η

'

tatio,quaIndorum iuperfiitioise men-i« tes verique Dei obiits orientcm ίο» il. lemvenerabancur/ non eile plenara

J. Numinis confalutationé arbitrato ni

m adhibitaialcatio fueric (^). Cujus

nu-q. minis adorandj non aUumquam de-Oe pravacam & in divinis citcam

ratio-o· nem iis auftorem fuiiTe reor; qvs

ja ioiem omniaque immenfx

magnicu-m dinis aftra etiam ab hac luce fulgo-\\» rem fuummutuantia, admiraca,eum

10 ünuminterilla iummum & veluti nu-men quoddamiqdicare reliqua

augu-fi. rabaturj qvae de die delifelcentia

no-{j.

&urnotemporeprodeuntia,

jammo-is do prjecergrejGTum ioiem & mox re-,i- veriurum virtutelque iuasbono mor-Ja talium contrjbuturum curfu, erra^

m

bundoqueiuo

volatu, ut lactiexcipe-e- rent,admonerehomincsvidebantur.

11 lo deicriptione quoque itineris

na-Ca valis in Indiana Orientalen! (r)

ob-g

Servanda

efttripudii cujusdam

Indis

öi» k ufitati delineatio in qua viri&

muli-1- D eres

5"

(<j)Lut. Tom' x. p,918, lidit Iok,Jltn: 'b- (r) Andort0,Μ%Λ^·

(36)

%6

presromiad fonittimaliquaruroarun· dinum iuper quas lamclla chalybea

pofaa eft,organimodoaucclavecyui· bali ialtarunc,brachial pedes

exten-dentes, cotumque corpus contof* quences more Canum, qui

nidnm

egrediuntur.

liefert

etiam ejusdem defcriptionis audor, mIndiaorien·

tali, fecundum leges Indiar Qc

adja-centium infuiarum, poft niariti obi* tum»mulieres, corporeejusflamrois

inje&o ialtandoic defuper conjicerc

& cremariad ionirum diveriorum in-ihumentorum Muficaliumj quasco·

mitari vicinos atque conlangvineos

moris eTat, utmulieribus anirnos

ad-dercnt, hocpromiffo ftitnulantes li¬ las,quod alrerum ingrcflursenunc ef-ient nuiodum,quo ctiam iecum de-ferre «quum erat pretiofiora

orna-rrienta , utalrero mundocummarito

in gaudiopertuo fruerentur*

δ. V. In Syria ialtarionihomines op&ramnavaileprarteralia teilimonia

ex eoJane patec, quod hodie qui

é

gyriaveDiunt, Ghriftianos ibi

habi-tan«

(37)

tantesrefbrtintdierefurreéHöois Do¬ minica alulque ceiebribus feftis

teniplum inirecum lyris & citharis

PialiT os interfe casitanresacfiuiul

ίο-brietarnen & modeite ieorilrn viros

ac mulicres ialeantci(/,). Hunc fal·

tandiin iacrismorerr» vela lakarioni

busqmbusdam

, qü$ in iacris literis

commeinarantur.traxere,vei ab

Eth-hicisiqui falia fuipicione ducli,

Nu-men his cboreis placari & coli

puta-bant; narn ilncefum corpura mens*

& Ipiricus quiete magis & filentio

quam turba motuque Deo placet. Porro fakationemarmatam in Syria Culram fuiife, probat Athen; (t)

di-cens Antiochum

£yrix Regem co-gnomine Magnum in cxna quadam armatumiakaile. Qvoin loco ferunt* cum ad Ηegefian

adem Alexandri-numexTroade Hikoriarum

fcripro-tem laltandivicesperveniflent.écoro iliuni iurrexitfe, altaquevoce, utex--audiri poilet, dixifle. Eligtf, quod

D a ma*

(t) Guil.Stuckantiq conv-äb. j.taf,%i,

(38)

åi

mavis Antioehe, autineptefakantetö mein prxienciavidiere,aut

pecuiiaria

detecarmina, latis pro tempore re-cicancem audirc. Silentio igiturfaåoji cum illum Rex dicere juifiiiet, & multaille carrnma ceu Divino quo·

damafflatu deRegis laudibus j^tofu' diiTet, Regem cxteroique convivaS tantopere obleåavit, utillum pluri-busmuneribus donatumin amicorutn

&famiiiariuixi iuorum album recepe*

rinc.

§. VI, .fåthiopes in

certaminibuS

faltandi artem neceflariam judicao-tes, nonalia quam faltandiratione#

illatis iignis, venerabundi bellum i^*

grediebanturj Nec

quifquam illorum

citra faltationem excuteret fagittam å capite avulfam. Hoc enim vice

pharetrx utebantur, radioruminftar

telacapiticircum ponentes(u).

Quis

iftamanimorum alacritatem

perferre

poffit,& cumtamanimofomilitepe· dem conferre audeat? Propinquam

^gyptum

faltationis mirafam

ex- cel-(«) C*Urod: Hb. $♦cap.}<

(39)

19

éellenciam ejusquoque ftudio

vacas-feex Protei illiusjEgypcii

indole,

in

varias iefe demutantis rerum facies

cernerelicer* Oftendk enim Lucia-nus (x) Nihil aliud

innu-ere illam fabulam quam iaitatorera

eximium Sc adeffingendum imprimis

docilem,ut nunc aquae humiditatem

exprimeret, nuncignis celeritatem„

inmotusvehemencia, nunc Leonis

feritatem immanitacemque,

Parda-lis impetuni ac furorern: poftrcmo

virgultiflexumSe quicquid

velletimi-tareturinftar Empulsecujusdam, cu¬

jus decantatxå Poetis lunc

deforma-tiones. Alexandertarnen ab

Alexi^y)

ubi de variis diveriarum gentium puerorum inilitutionibus agit,apud

/Egyptios ialtationem fevera lege

prohibitam teilatur, Empuiam hane quoque cfle faltatricem, in fabulis tradicam, quaeinformas

varias&in-numeras le mutarc poffet, conjicit

Lucianus locopauloante citaeo. §.VH (χ)Ρäg,919,Tom.i. (y) Iii.a. gm.dier.

(40)

§. VII* Qvod attinefc örxcotj apudeosialtandi pericia éantx cxifti*

matjonisfuic, ut eam iummis laudi*

bus efferrent. Appolljndn Pindarus,

faitacorem nominatjßj

'ορχηςκ ' Αγλΰύοίζ

cUiåvQuv

(νξυφάρίτρ

VAmThov. idcit.

Saltatorfplendoris ac

venußatis

Rex

inßrufte lata pbciretra.

Qvin etiamHomerus Poetarum Ion»

gc

ciariflfimus

Sc

licerarum

parens

(α) cumjücundiifima homini

indigi-tosmittetet,fomnum,amorem,

can-tum poftremo addit ialtationem

ied

prxclaro

deilmxit

epicheco

dicens

άμύμονα,,utquae repraehenfionismor«' (um neicirec. Atquc Soctates vir

iapientiffimus,

.fide

hocipio,

dicen-ti Pychio eil

eredendum,

non

modo

laudavitarcemialtandi, fedeametsami diicere voluit, velut multum eflet

venuilatis in apto concinnoquemotu

Sc corporis afformatione

compofita.

Necverituseil natuiamgrandior

iai-tatio. (z) eitlen:Hl.i»Dtipuofoph. top. 19,

(a) Cti.Rfd,Iii, j

(41)

tationem inter ferias difciplinas ha bere. Ecdenique Lucianus (/)) tanti eamacftimavit,ut parciripemfaceret

omnium ferroé diiciplinarum. Et ex

intiniisearunr» penctralibus efle

peti-tamdiceret. Verum»inquit, ea, quap ialtatorcm habere oportet & rario-nem,quaeum exeiceri pareft &qua? didicifie quibufqueopus munire de¬ bet, jam tibiexpediam,

utnorishane artem non efle ex facilibus &

para-bilibus fedex iis, qur

diiciplin^cu-lusvis faftigium pertingunt non

lo-lummufices, ied etiam rhychmices & geometrices cumprimis vero

Phi-Jolophi«

& Phyficcs Echices &

hi-ftorices* Apud Athenienles certé

tanti pretii,erat utPhrynichumcum excellenter fe gefliilet in pyrricha

ialtatione peragenda fibi Imperato¬

ren» delfgerant(r).

$. VIII. Sicutautem admodum

folcationis exercicio omnes ferme

Grafeldeditifucre ; itavarix fpecies iai-(b)pag 928.Tom.t. (c)fikron. Mtrt>

(42)

**

ialcationis apud

illos

iunt inveott;

quxdeinde nomina

fortitac

funtveü

regionibus

in

quibus inventx,

autin

uiufuere,vei abinvcntoribus*vel

ab

argumento

iubje&o

,

vel

å

corporij

partibus

&

modo

motionis,

aut

ab

inftrumcntis quibus in

exprimendis

allis utebaotur.

§. IX.

ApudLacedarmonios,qui

diu habitiIunt

pracftandflimi

Gra:co-rum, ialtandiiludiumnonfuifleince* lebre teftacur Lucianusfi/). Atque

illos å Caftore & Polluce

fpeciem

quandam iakationis

å

Caris

duftam & å Diofcuris primum

infti*

tutamedodos, ad tibiarummoduloJ,

rythmum,

moderatumque

pedis

in*

greilumpraclium

commififle. Qvao·

do ephebi faéti non

accuracius

fiayou quam

faltationem

perdifce-banr. Et ut omni ηϊίυ in iliud

ftudi·

dium incumberent

Lacedacmonii»

faltatioquacdam Laconicaerat

nomi'

neßißutτις, inqua prsmia

vi&oribui

poüea pueris paritcr ac

pueilis.

Jt*

autero

(43)

χt sucemfaltabantutpedibus nates

con-:U tingercot, & numcrabantur quoque in faltus(e). Has mulieres

poftmoduna

ab jereis ftacuis repradcntafle Callima->ris chum ftaeuariumob nimiam diligen-ab tiam,Cacizotechnum öuncupatum dis (f). PlurimumquoqueHormum exer-cebant, ialtationeni adolcfcentibut

qui pariccracpuelliscommuaem,

qui in

co- eaalternatim interieimplexi,

moni-ce♦ le repraefentabant.

Solebat

Adolef·

}ue cens more

Juvenili

chorum

ducerc,

fyi faltans, quod poftea in

bello

ei

ufui

aris föret$illum puella

decen-ter &

muli.

fti* ebri modeftia , fequebatur; ut

Hor-os, mus ex fortitudine & temperantia 10' reéfédicerecurcompoiitus:illavirtus

ao* eft, quamin virispraelucereoportet·

dr Haec,quasmericofeminarum propria

ce· eile debet.

di* §. IX. Armata quoque

quacdam

liii faltatio ia Laconia colebatur, quje

mi'

Pyrrichadiöaeft* ln hau

laltationo

bus * exercebantur pueri a

quinco

ftatim

Ita £ arta»

(e) Volluxlib.

4. cdp.14. (0 AuBorPliniia

(44)

14

artatis anno. Hane fine dubio innuiC

Qvintilianus (g),Lacedtemonios,inquit,

etiam faltationem quandam

tanquam

d

bellaquoque utilem habuijjeinter exem-tationes ateeptmtu. Erat ialtatio haec

armorum quafi inftiturio & non ob

aliud inventa, nid quo virtuce illius

tampueri quam viri & mulieres,mo*

do hoftes effugere modo invadere,

abofquegefius bellisgerendis neces*

fariosperdiicerent. Inarmis enim fie* bat atque möftrabat omnes corporis

flexus,quibustelorum &cominus

pu-gnantium i&us evitarcnt,in aiterum

iciiicet latusdeclinando cedendo

re-tro,

iubfiIiendo,denique

vcletiam

de-mitcendo leic hiuni, imo di aåns

referebat, quibus hoftis peteretur

gladio, jaculo, fagitta, idque öc

ala-criter& decore#(Å) Hinc, apud

Xe-nophontem (?) Paphlagones Mimam

Saltatriculåå

Myio

Pyrricha ialcare

juflam confpicati,admirantes,

Grac-cos interrogarunt, nuoquid

mulieri-bus (gyxb.I»Cip.11.tnfi:orator. (h)Athen.lib>Η

(45)

uic > bus etiaminpugnautercncur.

Socra-Jit, tescerce nullarn aliam intelligere vi-ai detur faltationem quam Pyrricham

m-

hanc,quando

fcicé

tripudiancesroa-sc ximé rebus bellicis eile idoneos in

ob Poématibus iuis affirmac.

'us Qut reBe

feivtre choris

decorare Deos,

hioptimitnbello<

(k)

|

De

ialtatione

hac

Pyrricha

referc

^

Apulejys

(/);

Pnelii

puellacjue,

inquic,

j

vir

enti flor

enttf

atatufa,

forma

conjpicui

)11# )■

veße

pttidi tnceßu

gefiuaß:

Graeameam

im

fahles

Pyrrubam,

difpofitü

ordinatiar

ntbus decorot ambittn inerrabant; nunc inorberotarumfiexuofi, inubltquam tus

lerlern

connext,&

in

quadrztum

patorem

,jf cuneati Öincatervt

dtffidium

feparatL

jde

§♦ X. Pyrricham &

chirooomiam

► candem eileialrationem docee

Meur-fius(m). Erat illaordinatagefticulatio

[re

nranuum,

qua

omnia in

Pyrricha

io-^

lita

aliafque

res una cum caeceris

pra:-^

4iåis

motjonibus

, permanuum con-nexionem, confertioncm, coropc&i«

us »-ν

η 2 na«

l4 (k Athtu. Hb,Oeipnofophé14. c, (1)Miltf.jo„ (in)inOrcb f>ag,90.

(46)

nationens,diftentionem,complexum

& alternationeexprimebant. Quod-quoquebrachiainfaltationemovean<

tur ofteodit Ovidiusf»)

Sivoxeß, canta,fimollia bratbiafalta\

UracbiaJaltantu vocem mpare canentü, Chironomiam hanc dicit

Qvintilia-nus(o) eile( utnomine ipio declara·

tur)geftus legem,ab illis temporibus

Heroicis orcam & å fummis gratcis

viris,abipioetiamSocrace probatam,

% Piatoneinparteciviliu pofitam vir· tutum, & å

Chryfippo

in praeceptis de liberorum educatione compoutis

nonomißam, camque

oratoriaptaiai

fiquidem exindegeitus

motulquefof-manturj ut reftafint brachia,ne in·

dofta: rufticatvemanus,neflatusinde« corus, nequa: in proferendi pedibus infcitia,neCaputoculiqueabahacor¬

poris inclinanone dillideant. Quod autemgeftustili, necmuliebres mol«

les & ad hiflrionum morem compo«

iiti finf,in tertioCiccronis deoratore Iibro, (n) ι.vtrfi j97, &χ.joj4dearte amnii,

(47)

ί7

libro, verba docent Craifi,

quibus

praecepie,ueoratorutstur

inclioatio*

neforti ac virili.

§.XI. Sententiamhanc

Quineilia.

ni ianeveram effciuo iatis exeinplo

probat Dcmofthenesorator,

qui

cum deploraret iuum caium

quod å

popu«

lo femcl atqueiterum exploius

fujs«

(et,tunc fatyrus Mitnus

ei

famihanj

feie Demoftheni condoletefinxitί&

remediumtarnen daturum pollicitus

eft, il Euripidisaut

Sophoclis aliquot

ι verfusprius

recitaftet.

Paruit

Demo«?

fthenes, &fuomore timida molliq» lingva carmina

quardam

recitavic.

Qvx eademcum iatyrus paulo

pofe

retulidet,eogeftueoquevultu

extu-lit uc diverfa plane viderentur. Hao

igicur ratione

Demoftheni

ofteodit

Donartemiedadionemei deeile. Et

uthanc quoque

diffieultatem

ftudio

vinceret.auäorillt fuit HincLu-,

cianus (q) neque

iahationcm

dicit

abhorrerea Rhetorica, ied & iilius

Ε 9 eile

(p) Tlut. in Dmoßhtnepag.849. edit:IiMM.

(48)

;*

efle participem,quaecnus mores & affe&us demon ftrat, quos ipfi etiam

Rhetorcsexprimere ftudent·

§. XII. Xeipovoptou>hane ialeantes

Lesbonax Mitylenxas plane vir ho¬

nettas & bonus, χ&ροσΒφχς, id eft

,ma¬

nu (apietues nominare folebat.

lllo-rum Theatra quam faepiilimé

fre-quentabac quaii meliorlubinde rever-lurus, ut Homerus (r)loqultur

mul-torum

gnarm βmul oble£1atus abwtU HincCacl: Rhodig, (altationem vo-eatbonun»νπλυριχσνν, multipbcis Ici-enciaej icientiarn imitationis eorum

qüae conceperit, enunciatricern ob-iciirorum; latencium illuftracricem.

§. XIII. Hoic faltationis fpeciei

vac-abatlaltatorilleegregius, qui

ca-ram Cynico Dgmetrio, cui viltor erat lalcatio , artem iuam profeflus.

Demetriusillefaltationem damnabat tanquam inutilem gefticulationem

manuum,motum adhibentem vanum

& ab intelle&u fejuo&um omnino, dicenseiletantumtibiarum & fiftula-rum (r) Lnc.pg.910.

(49)

Si fumparergaquaedara,nihilargumeii*

η toipio confercntia. Qvod cum

lal-tandi quidam arcifex mirus non

im-s prudens nec rudis j ledfi quis alius r

cum hiftoriarummemoriatumgeftus

clegantia prxccilens audiviOec, artfs

iuac vindicare gloriaincupiens,poftu«·

-I

labat

ab

Demetrio,ut

ieialtantemfua

praefentia hone Rareveliet, idqj nullis

incinentibus eibiis aut cantibus de«

nuilcencibas? aflenius eft Demetri¬ us.SaltavitilleHomericamfabulam,

aduiterium Veneris & Martis, ambos vulcani vinculis irretitos adamanti-nis,Sole prodente » Diis caeteris

ex-hibicos, iuffuiam rubore Venerem a

Varios Deorum ailjftentium affeéhis Mercurium optantem talia vincula* Martern daun rtacum & quaccunque

aliahaec fabula compleéhtur,omnia tamiubtili acartifici geftu ,tantaque

ferum,quod difticilimum eft „perfpi-cuitacc, tanta deniquevenuftacis

gra-_ tia, tamplaufibili ingenio fecit^ut

plane exhilaratus & obleåatus ex-clamareC Demetrius.

(50)

4°, , v ,· * . v

'Αχ,έω kv&pmrt & vrcih? x%ty®fiom, j

ei^clfMt αoxei$ TOff xtfxriv aureus λαλώ. > β i.e. audioboeno,quafaeü tneevideofo- j. lumt(edetiamnumipfis manibus mihi vi- j,

demioqui (/)# r

§. XIV. Äd tnufam Polymniam t %ης χΜζονομίχί refercur inventio (t) c

Hisfunt addita orebeßarum loquacißima ρ

rnanwylingpo(idigiti,elamofum fdentium,

ρ

expofitio tauta, quam mufa Polymnia v

repertjjenarratur, oßendens beminespojje f

fineorüaffatu fuum vette declarareφ Et 1 u

Anonymus in carmine de Mufa- t

ruminventisvocat inventricem Chi- t

ronomiae Polyhymniarn.

Signat cunUamatm loquitur

Polyhy-

f

W2tt?/3 gefiiit ^

Porroiicut Grarci homines in cultu t numinis neminicedere volebant: ita r Deorumquoqueiacra falrationecele- u brarcnonneglexerunc. Ünde Luci- ^ anas ialtationem vocat exercitium

j

f Divinum ac myftieum. Nulla

pro-5

feäoapudveteresiacra,

nulla:

felli- vita-(i)Cd.Rod.lib.5.ap.(t)rar./.4.Σpißo

(51)

41 Vintesjceremonis, initiaciones iine

ialcacioneperagebantur. OrpheusÖC Muisus cum honeftum quiequam

ianxirenc, rhythmo & ialcacione eos initiatos efle tradic Lucianus(#)♦

Co-rybaruesin Phrygia* Curecae in

Cre-ta ,in Rheae honoremCujus erant

ia-cerdotes ialcacionem,exercebant;nec

parum ars eorumillis profuic» qvips

pe circumfaltantes iervarunC Ja- *

vem , proindeque arci prsftantiflim*

ϊμςρα,id eftialucis concributac

praemi-umdebet j quodpaternos

dentes

ia|-tatione iliorumlupiter

evafiiTe,

fer-tur(χ).

§. Χ V. In Delonuilum obibanC iacrum, cuifaicatio & muficanon ad?·

hiberentur. Ingreifipuerorum chori,

tibia & cichara prscinentibus

,quo-rum iele&i perieiflimi

ialtabanr.

Ab uiu falcationis cantilacna: iliorum di-äaefunt

vmf>%yp&Q>

> cum

ad

pradcri-ptum Poecarum (altarenc (y). Nam olim Poets mgenuis

modos

(alcatio-F nuia

(u)fag- 918. (x)C*l. Bj)od-Iii. $♦ SAi'i' (?)Mwf*inQrub,φf>.$8«

(52)

4*

öuuipr«icribcbaiii,figuras piogentes.

quae cantionum eilent quaii not*.

Quod virile ac generoium erat, le· dulo prseicribebanci ad quod pr*·

ieriptum ialcationes inftitutae iunt.

Nec cantum motas figuracos edoce·

bant Poéta?, Verum & ipfi interdum

quoque faltabant* Nam Thelpias,

Pratinas Cratious, Phrynicus Poet*

omncs, idcirco ialtatores nuncupa-bantur\ qvianon modopropria

dra-mataiuterialtances chorosreprjcleiv tabant;veru eciamextrapropriaPoe· mata,omnesI altare edoccbaot(^).

§. XVI. Tria hymnorumgenera

obierva* Cacl. loc.fupracitato: Pros* oäion , Hyporchema & Stafimon. Profo*

dion ÅtTuvtidCwc fupplicacio dicebatut

cumhymno quando Deos adirent

fa-crificium ad aftare proferentes, Hy¬

porchema canebant in ambitu altaris

faltantes åc curfitantes dum hofti# cremarentur.Cumautcmquieicentes

canerent,vocabaturStafirrion. Hyp" orchematicen illam viris &

mulieri-bas (a) Hm.Μmur,deart.gymoafl,/.a.c.7,

References

Related documents

cent, qui non voce tantum, verum etiam o- culis quafi aiiisque corporis partibus, geftibus conformandis deftinatis, auditores alloqvun- tur, iignis equidem ii npn magis certe

cedit eorum qvi perpetua eile fidera volunr ,qvos intcreil. Cornelius Gcmma cenfens ftellashas in

lyfi» Hic vero iubiifiendum mihi eile video, ne prster jcjunam tara nobilisr*. ^gnrnenti trailationem,

vare. Id quod recentiores etiam Ju-. dsi haud neglexifle videri

gregatis impofuerit Adam nomen ge» nericum » id enim antea illis fuiffi ^onftat 5 Sed nomina fpeciervtm; e. iqui, bopit% dquiU, dnferü y

fe videtur, haud dubie prefuit. Quod fi ex quorun-. elam calculo dccefferit anno fere decimo

Qui progresfus ingenii humani in vero &amp; bono quse- rendo obfervare ίϊbi proficuum esfe exiftimant, exiftima-. mare vero debent omnes,

(quem apud Horn, in areivNoxp.. 9Q.yElianus XII Hift. aniinal; T.hfk gamum, Caftor Rhodius