Disputatiq
Philosophica
deEt
RO
G
A
N
TI
A,
Quam
Aufpicio-
Dei
& Permifli*
venerand»
Facultatis
Philoiophica;,
InAcademia
Upfalienfi,
FR
JE
S
IDE
Virr
PrdcUrijßmo
Dn»
JOANNE
Infer
Mathem,
Prof,
tOrdinarjo«
Pro Gradu Magifterii?
»Publice
frofofuit
Ericus
WcrmelanduK
Ad diem
Dteerob.
An«o 1679.
Im
auditori®*
Guftaviano majori».
HO
LM
IM,
Eicudit HENRICHS' Reg».
Typograph.
tLLrSTRlSShJMO
st&
CELSISSICMONEROIy
DOMINO
J
©tÄÖSBOffit?
Comiti
de.
Q30gcfunfcu
Libero
Baroni
in
§§roncbfcf
&
Öttffttll:
Domino
in
?0l'pö/
2öapfn6/
20dgel)olm/
SOidnßrorp
ocf>
SJlurop.
a.S.
*Reg»" Majcilatis
Regnig;
Svcci#
Se-natori &Archithalafio
Magno,
ut&
Veft;bothnisr,
Lapmarkia:,,
Jemptiar
atqsHerdalia;
Judici
Pro-nnciali,
nec nonAcademia:
Gothorum
Carolina;
Canceliario.
See,
•s, • t •"i,k
. -- .•
llluflrifflmtj atqvtjCclfijfimc>
COMES,
D
omitte
Gratiofijßme
Um
tanta tuain
mebe--neficia,
£5"ex
multufane
fimum,quod
lltufilfiliorumtuorumftudia
ac mores
formattdosmibi
vo~
«us.
?ti^^«.aufa;.tua^JetfdiMJßmai.be-nignljfime
vocaremeQua-re ex
incomparabilitua
gratiaetiam
ß)e-rareaudeo,Te pat'i
has
tumultuaria
o-pera
ductas
lineas.
tuo
nomine
prteßignes
reddi\
ß
mavis
grati
apud
me
animi
ß-gnum
quam
audacia
interpre-
indiciu
tari;gratia
tua
Dom. &
tarn
diu
hoc
ipfum
mihi
promittere
Vide-tur¥
Quod itaqbeinme
efi,
in
v
Otis,
ad
Deum
babeo
babeocp
ut
Te
ve-Ht
inRegni Svecite
&
lllußrisßma
Tuce
Famiii
&decus
acemolumentum^
ram atatem
florentem
Vigentem<ß
con-Ulnib"
Exc:a Tue
HumiHmus: .
Cliens
Srnfrflan-p
R
JE F
A T
I
O.
Duo
commendari
cumprimis C. 1»
dcbent:
Se&ari
mortalibus
t>ir-tutem,
&
fugere Vit
ta.
Scilicet
vida
femper
duraturam
animam
mort1
ob
•noxiam redd
unt:Viruis
verofragil!
corpori
cum
adlionibusfuis vitam
poft
vitam,
largitur»
Notitia
autemrerum
appetendarura
ac
averfandarum,
huic
fcen«,cum
applaufu peragendx
maxime
infervit. Prifcorum
temporumPhilofo-phi,ad hane,
cum
fru
du
fufeipiendam
provinciam/viam
nobis
aperuerc»Quid
unquam
affiduitate&fcverirate
majo*
ri initituerunt
acvirtutis
cxercitium
>
Ne
autemquis
fruftra
operam
impen-dat
ei
negotio,
velignorando
quidvir-tusfit,vel
tenacius
remilTiufve
inbaren*
do
adionibus
ti-rentibus,
cancellos
certoscuilibet
virturruaturales
adinvenere
£)uos
ultra,<Citroque
nequitcowßßtre
rectum.♦Vina
exceilus
vel defeftusvirtutum,
ab iflis
fapi-entibus
expofita
quoquerepcriuntur
;ne
quis
pro hordeograndi
loliuni,
metat.Sed
multiquoddc-lendum,
eaincuria,ob(eQi funt, in
perdifcendi&
virtutibus,utadtiones
fuasplerafquead
reéti
arnuf-fim
formäre,
nonmagnopereallaborent
}
adeoq,
oprimum5in
mediisetiam
erroribus, fepiusfecon-;
iequtos fuiffe gratulantur*
&
przlerrim
abiis
re¬ bustranquillitatem
mentisfibifingunt.
qu^
pau-lopoftmoieflias
acdoiores
exquifitiiTimos
confci-entia*funt
paritura?*
Cum mihi
incumberetr
fpe-ciminis
loco,
fuper
argumenroaliquo
commentar
ri,
putabarn
nonincommode
de
vitio hocÄrro-gantiar,
nobis
omnibus
fatis
familiari,
aliqua
colli«
gi
polTé
: verum temporeexelufus, tra<51:ationem
juftampollicerinonaudeo5nedumcommentarium.
Excufet propterea
C.
L,properantem
Calamum,
cum materiam
hane,
nonab
omniparte
quem-admodum
debuit,
expofitam
viderit,
Non
enim minus mesequam tua?voluntati,
perfunétoria
hu«
jus
argumenti
delineatio,
adverfatur
:&
qua? ne<ceflitas
imponit,
eoexcufatius
haberi
debent5quo
minus in noftra
poteftate
fint.,
ValcCL«~
& conatibusnoftris
fave*
?. .1
ARrogannam
cum «a«£Wäab
ab
arrogare
derivamus, quod
larino,
&
Grse#
ar¬
rogantem
fignificat,i.e-qui
fernereSc
info-lenter ilbialiquid tnbuit, Sverice 0frt)(Cir<,
@(Or-V- Suidse dicitur ; t otfi\(d? ^utf V311C
Sc inaniter
mcns.Euftarh,
exponit
o* «7ro Tijsci\r}$ £uvt
errabundus vagans* qua*
anaiogia
nonvidetur
in-conraiiens,
liquidem circumforaneum
illud
ge¬nus
hominum,
nugis
ac
mcndaciis
plerumque
ho-fpites
fuos
pafccre folcr,
Alii dcrivare
malunt
ab
«
Epitatico
Sc
ftimo5
utfic dicatur, qui
fi*.
bi multuni aflumit
tribuitqj.
Sunt
enini
ejus-niodi
qui
exterius
quidem
prasferunt
fpe-
-j~C
ciemprscclaram5fed
intenus
nallu
mhabent
fun-damentumcui
digniras
iuperftrui debet
♦
Unde
Diogenes
apudSrobsrum*
Serm,
lO♦
dicit:
r«. Kufaiiois Koclol&tQ luv Ki^ua-ofxivcov o'arAM, a'k oy>Oid loc svlosh"'üh, c. In
arrogontia
quemAdmodum in
armis
deaurA-fis, non
ßmHiafnnt
interiöra exteriöribits,Et
Åri(lote-ies
fc'th-
1,
4- c. 7,yeriionis AutoRicccboni.
A
rr«-A^Arrogms
tjttifibi
vendieat
gloriofa
cr ea fiuipfi
Cv ck majord qmm
adfint*,
O/a-xr/
*•
Csetcrum
nontnodo
arrogansdicitur,qui
plura
quamfas eil fibi
arrogat;verumetiam
0 gi'poty
I
t/
fqui
jufto
minus
fibi<aflumit;
Inveniuntur rnim
qfji
fic ea^quibus pr^diti
funtr
nontamdibi
<le-ivtxTHy
^^"Vmant,
modelli^
quam
commodi
caufa,
Ineoq^
differunt ab aperris
diffimularoribus:
quod hi
po-tU+4\y
7/^7nusiadlanriam
velarroganriam qllentantj
iliorum
I
—~1
{f
fere
mos ac mens
eil,
eo
majorem
fperare digna
-rionem5
quodifCmulationis
arremmelius
calie-anf5 quos
Anü^ Siip^ Cit,
I.
Bxw&eivxgyiifix.delicate
w
-<-«£
verfatos
appellat*
Thcophraftus
:hanc
h^Uv
vo-7^ - *"1 catKarmin™ éri vrgotfyuv v#) tdy*>vid
eft^facfborum
<*"cX" ***
&
dictorum
in dereriusfittionem,
Plurarchus
r
L-J^
«lern
ttPtivK,zffx*£%yat ^•dv.xtjS-»;,-
vafrum &
fallacem apel.
PrrU
#ry>MV
ktf
Qu° fenfu
ctiam Socrates,
utait
Ärifl:.
1.4.7.
77
r.jj
esfe-
&
poftea Afrieanus
apudHuHium 2.deorat.
c.
67*
jlUr^
(r+*+~~'
non
fjnrdicendi
fedurbani
potius-disfimu-iatores. Nam iHi tion ob turpem
caufam,
tarn iimulabant fequicquam
agere authabere
quo-,
gloriaretur
t quam ea qua^habuerunt
egeruntq^disfimulabant,
Quamvis
nondefunt
Philofophi
qui S©cratis>£ö^
nonprobarint
$adeo
fane
utnon dubitarint iW&nxScHrram Atiicnm
nominare5
utipfe
Cicero
confitctur^
De
Nat^Dcorutn
itc^ oy,
tdtJ-K
§, 5,
Didtur
alias
cum eadiftinfbo-
fr
ne,
quod fuperbus fe ipfum extollit,
ob fortunas
aftlatum & opum
acccflionem
5 arrogansetiam
re
quadam inani vel
prorfus
nulla.
Auf.
Popma
inlib.
de
dift
verb;
profert inter
alia
Corn,
Fron-tonisdragm.
ubi-hab
et:fiforitrrff-yrntfa
veroetumin
pauperemcadit,
Inter
fuperbiam
in nativafignificatione fumtam
&
arrogantiam
hoc interefl:|
quod bic
fine
contumelia aliorum
fua extollir &
feipfuni
dedpit
♦'ilie
contumeliofus
eftomnefq;
praefeipfo
defpidt.
Mendacium malum
Arift,
Eth,
1. 4. 7.imprudentu,Plutarch,
de
fui
lau-dibus.
Morbus
C
a;li
Sacer.usRhodig.
I.12,
c, 12tn-foleniiaSvCtÅttvita
Vitellij,
c. 19.Tedijfequa noviboi
storis, SalvianusEpift.
2,Alias
nonincommode
oduUtio
nominarury obfervato
tarnenhoe
difcrimb
ne, ut
arrogantia in
nosdicatur,
quod in alios
etl
adulatio.
Keekerm.
Syft. Ethic.l.2,
c.Nam
quemadmodum pernidofa arsadulandiplurimos,
honoris
collata: prastextudedpit
:ita Arrogan¬
tia,
inani
iaclantia
atquegloriatione
averacitate
nimium
aberrans,virtutisamatoribus
deteftabilem
■fe
reddit,
ldeoq;
Plutarch:
in
Traél.
de
fui
lau-dibus
ab initioinquit:
Memo
eft HertuUne,
qui
nondit
uttntleßum
»cilliberale
eße
de fe ipfi ad
alt
osloquendo
ali-quam
dilti
fikt
ttatem autfotentiamvindtcare.
Et
Statim
/
A4 iA*X h
I
<KnJi
Euripidem
eitatum<^j|0ö^
infolentiffima
ufum
fu-jfls
ja<flantia,
arguir,
cumdicin
Ven&lis oratio
fiejfe
t mortahbmLandesnemo
fin ipfius
vellet dicere*
Tinne (ex
prof
undo
namquegratis
aereSummerelicet) nemo
nongaudet
die
erc
Tam
falfa
quam veralh»e impune
qnia
licet«
Ambitiom
denique
contradiftingvitur,
quod
cajri
honoribus
ambiendis
occupetur5atq5tunccom-picmeritum
obtinuifle
fibi gratulatur,
cumpluri-buss
prodeffe,
<Sc
mulrorum
obfequium
ope&
au-xilio.fuo mfercari
posfir.
Årrogantia
verof*d*
i-gnavia
majorum
ornamentumpratendit*
Nehufc
inthcat«
Ingenii humam
Ifz.
o 13.§. 4,
Breviter fic
expöfiris
qua?
ad
ipfum
nomen
öve
«vsjxxroAoylccvpcrtinenr,ad
remipfam
fcu
KgfypdoAoyUi,quam
nomenarrogantias
fupponitpe«
dem promovemus. Varie avarijs
exprimitur*
SlCUtTheOphr*
"zrgotrSoKi'ot
hvuv ecyxB-uy ovxw^ Bonorumquadam
qua nonadfint
pradieatio,
verßCafTaub.
Nec
abfimiiiter
PJaro &Ariftorcles,
Hicprsefertjm
^
us
in
loils
clus
naturam
inculcar,
ficut
Erfi.
lf
21
ijM
ac*
Nicom.
I.4,
c.
7.
Sc 1.
j,
7.
Mag.
Mor,
i-*&r
&
\
T~'
*">
3J,Arrogans
efl
fti
plura
quamhabet
fibiafftmit,
aut
ßirentwU
Conf/ctiamEudem
'2.4r&
ijvrt
Vndc noninconvenjenter
kaaE»
aJliunc
. <- » c
modutn definiri
poffe
exifirnnamus.
AlX./fcr*' 0 -tyAC^/^j '
c . , > '
-ta.i?üTrt*l
1
tt*~f A
JrrogAntu
eftStmulmo bom
fit qu&ftnt
tutinanisghri&
^
praUti.
f*
S. 5.
Loco
generis
frmukitontm
pommns.La«"?*-
***!"
^
tius hane fefe extendere quam
Årrogantiatn
cuius
f^
/
y~%'}
\"
genus
proximum eft, velinde
liqucre
potc&l
rtr*<~p'~p
quod
in
penereopponaturveracitari.
Sarpenu-meroenim
fimulatio
finefpe lueri
alicuius
vd
ca--ptarione
glorias
inveniturjquo
lenfu Grammarici,
non modo
gloriofum, fed
qi^tanvis mendacem**«.
&»»nominant. Striiftior verofignificatio,
atque4,,,
inftiruto noftro conveniens finibus fuis ab altera 2
-feiungitur,
Veraciratis
a.exceiTum
arrogantiatn
»www*eile,
reft.
iple Ariftot.
Erh. L2.
c.7, ■/ £g zseorzsotvirts1
, gs/j^ev6srt'7o'pti^oV) 3tyjwv otvlijv
tj
£7r»7oÉkccrlov
r/~l
heonitt >tw iieåv. h, c,
ficiio
ver» i»-m»\m
*rroga»$u,&"'y?i*xTyx^y
aqui
höbet
ifßm
arrogans : InminusdisfimuUtio
-■** '
&
'
läror'
§. <5.
Ådditurporro differentia
vid*
-V3
ordintum,
idq;
exemplo
acaucftoritate fupra
nomi-natorutn
Philofophorum qui
ejus
mentioncm
fa*
cere non
negligunt»
Quanquam nefcio
annoti
asq;
clare
id
quod
inrenditur
perfolam
vocemfi-tnuUtit
exponi
polTet,
fi
modo ad
rnentemno»-. r
ftram re<fte
explicarenuy-
Casrerum inter
Theo-phraftum Ariftotelem,
atq; nos,nulla
hatftenus
Xt
^
r<eft
drffcrentia,
Nam
quasille
»?<&*■** in<t\Ifte
T_
/%(
I < 1 7° • f i/>
jfm v#*■ ^T'
W Ü bon* quÅ non
ådfunt, fivc
qmt non $&*^
,/J!
•
ßunt,
appellanf
*
nosvocamus
fana
pr&lata^
Sic
cnitn
olimJoqucbantur
boni
ScriptoresfNa(o.
EpiftiHeL
Si modoquem
prafers nonßmulatur
Amor.§, 7.
Forma
arrogantia?
prsetendit
habirum
quempra?cleftionc
acquifivit*
Eft,ca
natura
vir*
tutis^ut
ejus
exercitium
plenam
prsefupponat
af-fvefaeftionem,
Pari
itidem
modo
in
exceflum
vei
defccftumdeflecftentes
aftionesfuum
complemen-tum tunc
confequt^
funt,
cumcreberrime
infti«*
tuta?*
.naturalem
quandam
promtitudmem
fenti'
unt» Formalis enimratio
aftionis moralis
confi-ftir perpetuoin
proerefi
juxta
Ethicos,
Hoc
vel¬
ie ridetur Åriftot. cum
dicitb
4, c♦ 7.x'k
■& rt]$v-volff.ii e?!v o. aXafäv otti ivry &dqoiipi<rßi kut» ttjvj&yyflg, nßi tu
-TaoVh eivm jt e+ TS^on in
faeuhate
eß
arrogans,fed
mprtflcåfaonc,,
namficundnm
habit
um,&
quin
talis
eß,
arrogans
eß.
Et
Antonius
Riceobonus in
cotnmen-tario ad
Ariftotelem,
har.c
remeundem in
rao-,dum
interpretatur,
cujus
verba
fie habent:
form
umarrogantis,
utnonin
facultate
ßpetietur,
ßd
jn
pra-cleclione mendaeü ; quomam
(ecuniitm habit
um, ere/uia
eß
tdis, arrogans
eß.
Ha;c
autemforma ratione
fpeci-ficationis unum cum
fine facit;
nifi
quod
forma
modum 8c naturam
rei,
finis
verointentionem,
fiye
propterquod
fufeipitur
afbo indicat.
f, 8.
Finis
duplex in
definitione
indicatur
:
Spe
quaßm
auttntmis
glorians
ondlfl
ltemur
Ariffco
tei
e
m
ad-huc
fpeciem
quandam
addere,
eorumqui
arro-.gant.es
funt
nullius
rci
caulä,
quofque
ideo
*
*magis
quam
malos
appcllar,
Verum
cumfajpi- /
''
-us
Philofophus
ubi
de
Arrogantia
loquitur,
finem
r'
c
7
•,L
iive addat live
fubintelligar,
definitione noftra
hos quoqve
exclud'
panemur.Idqve
nondubi-,-tatnus facere
exemplo
Philofopht magni nominis '
£C
aliorum. Nam ait Stob^us :
^Arrogantis
nornenv
*|
convenire mihi reffevidetur ils,qui fe
ßmuhnt
ejfe da
ffist
res &
fortiores
quamfint^
dr
ca
fefoff
urospromittunt}
quafr
aß
are neqveunt,idqve
manifeße facere
videntur-,
accipi-endiquipfiam
& lucrandi
gratis
Et
Cicero
inlib,adHe*
renniuttl, £uas ob res iäa, qua
Graci
feriptores manis
arrogantia
caufaßbi
affumferunt
reliqvwus♦
Et
mox|
nouenim
fpe
qnaß
us aufgloria
xonmoti
venintm
ad
fcriben-dum,
quemadmodum
catcri*
Suum codie
cmteßls loco
reci-tare
arrogantia
eß.
IdemCicer©
in
orat, proRofcio,
Videatur prseterca
HorneiusinEth,
1,
c.gé
§, 9*
Arrogantia itaqve
noneft
unaea-demqs Vcl
enim
proptergloriam
inanem
arro¬
gans
fe
abduci
å
veropatitur,
nec
unqram
quic-quam
fibi
proaftruenda
&
amplificanda
gloriati-one arduum Sc moleftum
effe
finit ivel
qusefhri
ac
opibus inhiat, eiq, venationi
omnia
impendit,
moxatqve
furor
ifte
vexareincipit5ac
Vitium
quod
prius fuit5
in
morestranfivit*
Quas
ficut
eftcon*
feqvens
iniuftitia:,
utait Arift.
ita
eammagis
dc-teftatur
acdamnat
adNicom:
1,4.
c. 7.
dicens:
gt livas, o uzv äe'fys »jSipjf, ikluv faxr
or, df o olhafyv. o
cigyugix f o ca éW a^yvgiov
a%tfJ>ovkp£Of.
I. c« Si xlkuttü YClcaufiy
quagloria
velhoneris
caufi}
non valdeeß
vitiiperan-dtu ut arrogans.
§jui argenti
caufa.vel e orum quacunqvt
ad argcntnto pertinent,
deformier
eft*
Pharao
Rex/£-gypti
ad
eamdementiam
aiftus
fuit,ut
non folutr.Regibus
terrenis
arrogantiam gloriatione
fuapro-deret:
verum etiam cumomnipotente
Deo
di-fceptationem.de
munerispratrogativa infHruerer;
dicitenim ut extat Exod. $. v, 2. ßjtüeft
ut audiamvocem eim.& demittarn
Jfrae.l f
Tiefet
o Dominum*(jr
Ifiael
non demittam.Goliath
&Nebucadonofak
pari
pefle
infedti,
quorum ille akternas,.hic
tem¬
porales-
poenaså DEo
ob fuamarrogantiam
lue-runt. Inprofanis;
mommienmidem invenimus» Alexander
Magnus,
in
imbedllitate humana
De-um fe
credi-voluit.
Curr*
üb.S.
eis.
Diocletianu$
fratrem folis & luna?fe
vocavir,&
fübditorumofeu-la
pedibus
fuis fanxivit;
Nero
putabac
Majeftä-tifuz-non
inconvcniens
effe?
omnesinfalutaros
prajterire,
necipfe
falutatus,
refpondendum
effe
judicabat.
Sveronius*
Prseterea-quam
multi
lu-cri &
opim*
mercedisobtincndse
caufajafta-hundi?
feipfos
cxtollunr,
arqvc
prudentiam
cx. : - ■ ~ '
Tripode
quafi daram
commendant
,■ muacribus
ampliffimis
eararione
ie
admotun iri
fperantes,
Rex
Ähafverus
ab Amanoperquirebat,quodigna-retur
gloria,
quemRex
honorare
veUer.
Refp«,
debetindui
veßibmrtgiis & imponißuper
eqvtm
cuiRexfoiety
& accipereregi
umdiadema ßiper
CAputfuum inßdere dr
primus deregiis
principtbus
actyr&nnis
teneat eqvum eius,dr
per
piateam
Civitatis
incedens,
cUmet& die
åt J Sic honorabitur quemciinfyvoluerit
Rexhonor
are. Hocipfiim
arroganti
animo tanto
operofius
deferipfit
Aman,
quanto fibi foli eiusmodihonorem certius deftinaricon-iiciebar,quoqve
fe
unumdignum
indicabat, Eflh.
c¥6.y>7. Adeoarrogantia correpti pra^eipites
fe-runtur,ut
impfis
necfanumneeprudensquiequam
poftea
reperiarur*
Viderequoq;
licet aliquos,
qui
certoshomines
habenr
prardicandorum
fuo-rumvirio fibi
maneipatos,
quibus
frequenter
e-feam
(übminjürant
provoeantqve neullam
occa-fionem
äugende
fu;e
gloria?
pratermittant.
Ex-empla nobis
infinirapra^bet
Tacitus
inTibeno
Sc Pluth.de £ui laudibusaliique,
iQ.
Quocirca
Vitiumhoc.*
multis
com¬mune
exiliere,
eominoris
negotii crit probare^
quo
pluribus adha^ret
5adeo
utfere
omnibus ina-Clionibus
inveniatur*
Acproinde,
non
mulcurn
credo,
dberrarem,
fi
ortuseius deberj ftatuereni
amori fui
ipfins
atqvefvaviffima? deinde
titillationi,
qua?
animum
componit
ad
J^titiam, fpe
laudis
eomparaneapud alios,
quando quis bonam
de
noj bisopinionem
habere
creditur
5autanimus ob
a*liquod bonum,
quod
vel
fuit5 vel
efTe
purar^alijsfe
eomparatyatqve.ita
plus
fatis
fibi
tnbuendorfe/p-fum
admiratur, eofqve
ffcatim
contemnit, &
fe
u-num:ca?terispra?ftare. credit»;
Quo
animaAlexan^
der luccederetin locum demortui
patrisJPhilippi,
in medio apparatuPerfici
belli, vei
ex eodarum
eile
poteft
quod.inter
puerosconqueftus
fuerar,
vj(ftorias pa ternasexhaurire
omnemmareriarn in*
clarelcendi;.
Utin,
fupplementis
ad
Curtium
cxtat,
Regnoi
autem,admotus,
laudabili
admini-ffratione
bellorurn,,
lauciem
fe ab omnibus
comfequturum
fperabat
♦nimius
uta?ftimator
gefta*
rum a ie rerum:
fadlus,
omnescontemtui
habere
coepJt, atqve
intolerafoile illud
•&%oex vvuvfuis
Mace-donibus
imperavit.
Hujufiiiodi
arrogantiam'ac-cenduntiétiam
publici
hanores
3exsemulationc
iu-pcrbia:&
faflus
provenit,, Cicero in
Orat,
16.de
lege Agraria;contra
Rullum, Ubi
de Cåpua verba
facit
glori&icupiditate
efferebanturfr
ofterca,quod ubi
honospublice non
eßdbi
gloria cufidttas
ejje
nonpoteßy
not*rulamio,
inSerm,
fiidelib#
cap*Honor
e/vi
cempArativM
eß> dr
aIi
umprdgravat^refiexionem
habet
ma-xime vrvidam y
inßxr
adamantu
autcarburtculi
cumangults
multiplicibw
fifff*
Ita^enixe
hoc
Agas, utcompctitores
tu*
os ß med#
pojfis;
ettamin
itsyitt
cjuibw
ipfi
fummeglorixntur
fuperes♦
Deniqs,
copia
&
affluentiä
rerum,luxus
&
d'elicix
augerit
morraliumgeneri
animum,utquani
primum
fe
fecurum?paupértatisin
huius vitse
tranl-aftxone
credat5
ad quxvis
mala
fe
difTolvat*
Hinc
dominum
paulo
anteegentium
fäft:us.&
gloriatio?
qui
edamquovis
genereluerandi
coégerefummä^
nimis honoris apperentesfa<fti? quid
in
pcélore
reclufumhabent,
pretiofiflimis>veftibusyfplendidis
a^dificiis arq$
faftu
in
congreffibus
publicis &
pri*~
varis^
nonambigucindicant.
Videtur
cnimCrae-fi felicitas Soloni
fapienti
propofita^t
Alcxandri
am*-bitio $
qni
folem
fe
orbis
terrarumvocavit
j
&
Cx-faris
Arrogantia5<qurad falutantes
afiurgcre-nolu-it. Cicero de
lege
Agraria
contraRullum5
huic
rei fubferibit *Campani
femper
fuper
bi bonitate
agrorum^dr fruftuummagnit
udtne,ur
bis
falubritate defcriptione
pttlchrv
tadtne♦ Exhac
copia
&
omnium
rerumajfluentw
prtmum 'tili nataefl
;arrogAntjarfux
amajortb^ noflris alterum
ca-puAcenfolem
poßulavit,
Et
Verulämius
in
Serm*Fide5
? lib- C. 34,fvjfefßo
divitiarum' nulla voluptate
dominum
perf
undit
^efuantumadfinfum
;eß fåne
eußodia ip/arum* Eß
ettam
potefias donativi
aufdißributionis
ycß (jr fama
&
in
flåtio
itb ipfis Unäeirt
Vatiriiutri
dicit
CiceroÖrat.
El
qvonhm pecttnios aliorum defpicis,
de tuls diviiijs
intole--
rAtjjfimeglorUrls,
EtLatinus
PaccatusPaneg» C,
20*Qyum
indifireta felicium
pedijjequafitfuperbU>vix
cuiquam
cwttgit)
&
Ahundxr
cfort
tw& & indiger e arroganti
a, ItetllNehuf*inTheat#ingenii
humani
Lti. C.
iu Luximfuperbia
combat
ur,indignam fort
unamgravi'jßmc
vehement
tifimequé
iaffans.
Vtenimfemel
ex^coeno tenebrifquefils
in
lucem emcrfit-illa terrx ßboles
CyclopicaJajttosfibifpbritM;tan*
tann arrogantlam af/amit, ut non
fit
ferenda*
*♦■11.
Quam
abominanda
fit mortalibus
arro-gantia
paucisdabot
Gum
inmumfitfdutisnetitiapec-catii & qui
peccarefe nefcit corrigi
non
valt
itefte
Sene*
caEpift:2S*
Initium
capitå
t^ediofo
genereoften-tandi?
necquicquam
tamgloriofur» audirc
vei
vi-dere
poteft,
quofe
non
dignum, immoderata
x-ftimatione fui
putauhincarmulatio
illa
mhoneila?
nihil
quicquam
nonadmittendum
mdicat^rixas
in-fidias,
Gardes
&parricidia parvi facit
5dummodo
contingatid,
ad
quod
mentis
ferocitate
acfuroro
abripitur, Opes?honores
imo
munerain
foeieta-tibusampli(Iima?cuni
dedecore
vitsc
&impendio
falutis arternar
feeftatur,
diim
.emincre
prx
carteris
liceat:
namefi
vbiummagnorum in minores♦ Tac» L.
II-£i,4*&Nehufiusin
Theat:
Ingenij
humani
L+
2- II.Videas HUm
fe magnifice
inferre,
omnium rernmprincipatum
arrogare
neminem
prafe
hominem
ducere^lnammobarbaramomni-wnnium contemftionem> in
conviBu
iftimitcmnfpriatem^
tn
tmltit
fitpercilmm
trucis
indiciumfadidij
notes.Ad
c]U;8-ftionem
illam,An utile
eilet
adhibere ejufmodi
in¬genia
ad
ampla
in
Repub.muftera
? verbo fairemrefpondebimr,
Quamvis*
noninfeliciter quibub
dam
negotii«
arrogantespra?ficnmtur:
tameri non exiitimatnus vitium eilecommendandum,cum
vir-rus fola
fufficiarqurbufvis
rebus
promovendis
,qui
hujus
rei ulteriorem
cupie
expofitiortem,
adeät
Sermjfid.
Baconi deVerulamio.
Cap.
3«;,
&p,
Comes utomnium
vrriorum,
ita"
etiamarrogan-tiar dedecus
efi:, idem hie valet, quod
de fuperbia
ctmcludit
Mélarrchton,
Omnesfiperbot ejfe
fatuos,
&'o-mnesfutuos
fupcrbrsmtradit
Camcr.
Cent;
2. c; p»2~t.ec qu
'tcquam
animtshominum
magit
abducat
abofficio
quamArregantia.
Idem CamerJ Cent»
j.pag. m.26z.Exi-tus eft
jgnominia.
Omnitjnquit Cicero,
Athenienfes
dedecus
&ignomini-am folum
confequrijCumSyracuf- arroganti anirao
oppugnare
aggreffi
funt.
Sed
quid
exPhilofopho-rum
di<ftis,
prolixiorem,
de
huius
fuga,
dodtrinam
inftituiraus
: cum ea qualongc
majoris
arftiman-da
veniunt,
luculenter
nobis
facrapagina
tradat
5ex
quibus
unumvel
alterum, nobis
ob
brevitatis
ftudium
fkfficiat.
emnis
x^ibmieß
-togws.
Prov,ié.^Deovero
tcncmur
darc gloriam
iuxta
monitum
Jofuse,
Q
7-17*Inftitutionis
ergoPauli in
Epift#ad
Romanos
c,it.
16*
reminifcemur
lémpcr^
r?xvla
its
.x&ijtes
lx
vfaxd
(p^ovisv7e?>
«Kul Tölf uiTrttMis.fuvfizrxytpwoi
lAipfum
invtceMfentientes*
Hon åltå>
fiptentos,
feA,
.bumtlibw
confentientes.
Åtqve
I-tahifce
paucis,
operaplufquam
tumultuaria
eongc-ftis,
finem imponoi
.De
castero,arqvis
quidem
oenforibus,
ii(q$
qui
conditionem
meampräsen¬
tem non
ignorant^fatis
me
probatum
iriconfido
jreliquis
veroqvibus
prartcr
fua
fordent
omnia?non
magnopereplaccrc
geftio,
Pro
concefla
autem hacgratia>
fit tibi>0 DEus Pater,
Filj
& Spiritus
JSan&e, Laus
honor & gloria in
iecula
Eximie
Domine
XJ Oll fruftra cft, quoll fapiéris quu%rn
dixjt
: ad vitiumper-venire facilc effe, viamqve jucuhdiffimam. Mortalibus cte«
nim in brvio illo virtutis ac viriorum coriftitutis. non proclrvius
eil illas ft«fbari, quam bis feie manciparc. Virtutiscquidem,qui«
eunqve fequitur du&um, incum omniscumularrda lause'ft: vrciom
yeroquocunq;nomine raajoris
aftimans,abono
virö'honeftixitülÜ
nonmcrebitur.Gfietcrum ncfcio qua fpecic adco ie irifinuaranimis
h*c maiorum ierna ; atq;cupidrtati alicui
dedito
homini,itablan-ditur, ur non poflit non haec dclinimenta cligeve. Arrogantiam
Horum omnium dctcriiniurn quam delineandana aggrcilus cs,a
do-dis virtutumidcirco appeUatam fcppulum, quis ignorat?
Verifli-mcfanc. Omnesenrm fcfe fubmittcre decet; modcftiamq4, in vi¬
ta communi oftenderc » illa vcrft tenuiflimo Fortunat vento
ob-fecundante vcla implet ac in altum vehi auferriq* hominum iubec
animos. En undiq; vcriantem trahentemq; miicllos, m major*
fcmper
äfFedcnt.
ParumAlcxandro
vidcbaturRegem
dici
Ma¬
ximum ; oportebat &Jovis appcllari
filium,
& nequid
fabulse dc*
cflet) Deum queq; conftitui. Hern ! quanta ambitio,
quid
iu«vit immortalcm dici, mortalitatizsque ceilur<tfj|;ca fcilicet eftnatu-?
raboroinutw, iitmultum allaborcnt, omni^j ineumbant nifu, fu-catas adiones ex oftenratiüire,non cxvirtutcorrumducenres,iblum obvanam gloiiam, mundo probare. Atq;
fic illis
fufficit, quod
iraperii«multitudinisjudicio,
errpribus maxime
obnoxio,viri
Doui
dicantur, inter bonos ncquaquam
cenfendi.
Pr^teiea facilime
ad qvaevis injufta iurgunr animi,
ubi
acjcedit gloria? ambitio. llt
nihil nunc dicam, de rcliqua malorumfegctcliinc pullulante. Ma¬
de vcroTu, Eximie Domine Candidate, quikac tua
diiTcrtatiqiic
ad modcftiam virtutum noninfimam homificsrcvocas» Quantacni'm laudedigni func. qu! eamcofunr, nemmi non conftare
arbt-tror. Gratulor itaq; tibi cztnimo promtum ingenium felicclqve
progreflusatq». ctiam honores tibi vcrc dcbitos; quosnullt
arro-gantiaambitioneYCaffr&afle tc optimo jure rtcum teftari
pof-futn, Vale&Saht, DatumUpfalia, die 14.Norcmb.An. 1tfyp.
J Tm Studioßsßm9
E. G.
0(«ii6otf/
Com,de $8<s<jcjiinb. AdDn.
ERICUM
WnrmeJand, pictatc,
modeftia,
do&rinaq,- Virum Pr&~
ftabilcmän prunifq,comraendabilem
>qaando
fuma
mos in
Philofophia
fufeeprurus
honorcs
,*folcn-ni de i^ARROGAUßtlA Difputucione
fefe
egregie
pneperaflet,
OMnino
nut, Ulpianus, Cajus,ee<fte dummi
ölim in
PaulusRepubp
MadeftmusJÖi.
Romana^Viri, Papfnia-
&rc.Quando
Itxiftimant, licqdoqvuntur : caput hominisiibcri aeftimari nonpo¬
teft: iibertasina;ftimabilis res eft: humanücoisporis aeftimatio fieri lujn poteft. etc. - Quo pertinet
illud eiufdern
Modeftini
:in
fti-pulatumdcduci
nonpoteft liberhomo
:quia
necduci
oportete intendi, ntc«ftimatioeius heri poteft : non magis quamIi
homi-Mem mortuum, aut fundum hoftium fueris ftipulatus. Quod ita
licet» aliquando tarnen heri
eft riccefD,
utetiamli
omnino
jufta
tan-Mcftimatio rei iniri neqveat, quafi tamemaeftimatio,
ineuda fitf
prcftitafciliccc abits
caufa,
quocuniimprobitate,
actcelere
fit,
ut pace atq; libertatc, in quam ownesgeaitt,
impertutbaris frui
non liceat; iccircoqve rindi&a publica opusdt:
cumpublice
mterfit
v
-licet eftautcmreveramaximi, libcu-m te
&Iageauiim
natura tflc t
tamencumeocomponi non deber, quo rc hominem dfeerc
podis, Omninoqjioco idipfumcollocandum priorc;quofcilfcetabaniman-rtbuscxteris iramenfum diftes.Quotus autemquifq^cantumcceleftis numinisagnofcit munus.^quis fatispiarevereturmentc?fanequidem
non agnofeunt,non rcvercnturquospéftilensillud ddus adiavit,
ut
fcmetipfos fuaqj bonanéfciant:quottcnctille facermorbus opinio. Illifcilicer,uthtcaliaqu#drneoppidomulta huc confcrri podcnt
trän-Team, vehementer peccantio-Dcum,inPatrum,infaroiliä, in amicgs
dumnlmiafuiignorationcacdiffidentiaea non
fufcipiunr,quibusdi-fcipiendispares-dnt. Inquibus Gharmidcm ilium rcponercItccar,
cuiapudPiatonemau&or eftSocrates,ut remp, capedar. Potuit
c-nim condlio, prsefidioatq;criam ornamentoedrcivibus, Sed
pec-catur magis immodeftit, ac Arrogantia :
c
quofuntilUgcnc»
re, quosaiteroxanftitiu loco $ fumus enira plcriq; omncs fimilio-res Glauconi,homini adolelcentulo, &utcafolccxcas,in
rep.
emi-nere pcrcnpido.eoqucconcioni Arhanicndum fe paranti.
Qucm-admodum autem cum eo dt locurus idem Secrates
,
efFeccritque
utdc(edeinceps fentiret,idipfumexmellitidimo Xenophotuis fontc
iucundins Haufens, quam d Jejune arideq; huc derivetur. Eft
i-gitur,
eds
lanedebet, modeftias laus fumma, quac mediumfc infertinter duas Symplegadcs, humilitatera & Arrogantiam : quu
ut
lcpide Vatro, Saperda? nobis videmur,icum dmus
Tgitiic
ut teneamus illum modum,d quombdeftia nomen accepit,adiduo
noftriexaraineopuseft. Itafciiicec dcducemurad notitiam noftri» deincepfq; ad dncerum Dej eultum, & amorem proximi., Quo¬
rum utroquc in vita humana nihil pulchrius, nihil amabilius, nihil
majus. Sednec; quicquamhac mentium caligine, hacmoturo
cor-ruptela, nimioqvenoftri amore, difficilius. Namvix, ac ne vix quidem erit, utilla
effugiat
crrandi neceditatcm harevcrononpa-riat erroris amorem. Qrjod hac propodta brevrtate plurib non
perfequor. Tibi vero Vireximie,Qlandimeque DominegSX^j?'
non raodo gratulor reditudinern ingenii, vitae
acmorum,
qua proeul abds ab omni co, a quo Arrogantia nomen accep.t, ficque
iicqve non
mihidummt,{ed
&
hiiic
unlverfoatiliferarise
temetre-approbaris,
inprimifqvc
amabilcm
efFeceris
;fed
&
camdo-ärinae praflantiam, qua
jiis
honorcmquc Magifterij Philofophici
redfcf mcritus(is.Qui ut ex voto
tuo,meoquefclicitcr,quod
omnmoecitjcdntingat^adto^v
futuiis
cemporibus
promeriros
laboru
ftuftus
colliga« quamubcrrimos;
Ecclelia:
autemDci, cui
te totum addi-xifti atquc,confecrafti,ridelem
acfalutarem
opcram quamdiutilli-me pr*ltarevalcas,
velie,
qui
unusomnia
valet
poteftque Dcus.
¥aieJcr. Up(al.
d.
14.NovembfAnno
Tibi
qui
folev
omni
officio
Atque Candere
addifiijfi
Johan:
(Bflrtntan,
Jurium
Profefl;
Ord.v'
Eidem* " „•
5ic tibi Palladios fentis
grandcfccrc cenfus?
Sortcquc
maiorcm
tc, cuavita,
probau
Ipfa
fui
tcftis
Frykmannc
MiticrVa laboris,
Itnponct
capiti fl
«rida fcrtatuo,
Et cupit haec
cunäis
augufta
in
luccvideri,
Qu*
potcriuirPatriis
pcrplacuiffe
fociu
Sincere
tffeftu
*ffLu¬
dere Studuit,