Comparatio dvcis inopis et avari, quam, cum consensu & adprobatione amplissimæ facultatis philosophicæ, in celeberrima academia Vpsaliensi, præside ... Martino Brunnero ... publico examini submittit Petrus Wargh Angerm. ad diem [8] Martii anno 1665. in a

BONO CUM DEO.

C

0

&Λ

Ρ Λ R A T

I O

D

V

C

I

_S

INOPIS

ET

A

_VARI,

, Q_U A _M,

Gum

_confenfu

_adprobatione

^Mflispma

Facultatir

_{Philofophic*,}

_{in celcberrima}

Λ cademia

_Upjalienfi

>

Ρ R B S I D β

Μ.

Μ

_ART|NO

_BRU

_NNERO,

Gi'xc.

_ling.

_ProfdTore

_ordin.

Vublico exatnini_fubmittit

PETRUS

28 _{31 ΐϋ @}

_f)

_Angeim.

ad di>m &Martii Anno

in_{Auditorio Guitav»} U Ρ S A L I jE

Sccudit _Henrichs

Cviio _S.R.M, &

/jg

Textus.

Valer.

Max. 1. VI.

_{cap. 4.}

I^w(Scipio

picius Galba

7Emilianus)cw» Servius Sul-

>

&

Λ

ur

dim

Cotta

con

fules,

in

_{[enatη contenderent,}

_adverfus

Viria-z#

_Hifpaniam

_mitteretur:

_magna

_inter

patres

confcriptos

diffenfio

eßet. omnibus

cpuonam

ejusfententiaindinaretur

expeBantibus: Neu¬

trum

_{inquit, mihimitti}

_placet,

_{alter nihil}

habet,

_{e/ϊ /kj&r.}

_jiLque

_{malam licentis}

imperii

magiftram judicansinopiam Qf

avariti-am.

Quo diBo

_ut

_neuter

inprovinciam

mittere¬

tur obtinuit.

Imperii Romani noti modo fubinitiumconditio tenuis &

©bfcura, verum etiam poftquam incredibili felicitate_{, aliis}

aliisque populisfuba£fcis,vires majores

fibi

comparaflec,varia

valde fortuna fuit. Ec _{quamvis interitum minantes caftis >}

poftmodum omnes ita fuperavit, utRomani nominis fplen-dorlatisfimcfitdiffufusj nemo tarnen inficias iverit,ex illis

fortun« iudibriis_{rempublicaminterea plurimumcepiile}

detri-fnenti. Bella_{fingula geftacumvicinis ,qui rei Roman®}

incre-mentisinvidebanr, _{timebantque Tibicommemorarenihil}

atti-net,namfatis &multa>& notailla jam pridemfunt. Saltem

infignioreslllascladesinprsefensrevocarein memoriam

fuffe-cerit; qu« quoerantgraviores, eomajorifuni documento,

quam anceps fubinde fuerit magnitudinis Roman«fortuna.

Interomnes_{conftat Gallorumfevitiåquantum orbitatis&}

éhrs Romanis_{accefierit; qnitantnm}

_{abfnit homlnibn*}

parce-rent,uceciamjo domo? tettaq^efaevirent. A ha ab

aliis illata

damnaraceoi-q·.!« iftortim temporum memoriam

repetenu-bus obvia futit. Secotum eit _longopoft_tempore»

grave.A

defperationi, atqtieexitio proximrmbellum

Punicrm

fecun-dum ; Inquoab Annibale quantumtoncuiia

reiprblica

fue-rit, quantusque Rc mxA per vicinsm

Italiam

extiteru

ti-mori_argunaentoeilepoteft trepidatiopoptili, extrema

omnia

timentis, cum excidiumAvaititatem urbi minitans

fulmi-saret»

Jnnilml ai_{portas.-————}

Bellumau emcum _{Viriaro,cu justumab a!iis,tum etiama}

Va¬

lerio Maximofit _{mentio, etfiprioribus ittis}

_«quäle

_noo

_fuit,

värns ramencladibusnoncaruit. Maximeautem Ducisaftutia

&caliiditas Roraanosexercuit> _quanonminusquam

viribus

nocfiit Intantum _{deniqj hoc bellum crevit,in}variis

R«

mani

pr«toribusarmsiis.miiToconlule

majoribusaufpiciis>vinbusqj»

D ci hac_tempeftate

poteniobviamire

neceiTarimn

duxerint.

Qjiainrequafuerint ienatns difceptationes} itaut

videmus

dekr_{pfit Valerius, Λ pleniusexercendi}

_{caufa ingenii}

ccnfi-dcrari forelt. Inprafensauremprascipucratio' em

j£miliani

expeudere libet,perqu*mobtinuit, ut necGalb*„nee

Cot"

*dUd bcLumcoiuramertar,

"·>··>«#**

Thefis ϊ.

atis _{opinor conü:at, quanttim in}

utramqne

parteramomentiinRebus _{publicis, beilorum}

forruna, _profpera vei ad erfa habeat.

Sci-bcet _{qusedam imperia feiicitute armorurn} propaganrttr, &capm efferunt: aliarurfus

cladibus minuuntur de randem intereunt.

Qitarctimirafehabeant, _{dibgenter eafuntcuranda, qu&ad} bellumex fentenoa_{conücienöum neceiTario reqiuruntnr}

,qui*

bus_{negleäis, defperatareseile fölet.}

Nempé, nonfinecau#

fa beliicus _{apparatus corpor»humanocoufeirifoletr}

Illude-nimmembro_{aliqno majori? nfus m"tilatum, vel nterit, vel} officio fuomale_{fungitur. Et vi£toria excidereillilolent» qni}

curarum.dc inflrumentornmad belliim_pertinentium

a partem

aliquampetiorem omiferunt.

IL _Quamvis variafintea,qusead bellumrequiruntur,_utr

pote: Pecunia(quam nervumbellt Cicero_{appellar) milites,}

arma, &c. partim tarnenhxc

profutura funt,fi defueritfortis

deinduilriui_{imperator , cujusoperade confiüoprudenter}

ö-mniaadminiftrentur. Ducem fi bonum eile _contingat» mul-tumidetiamcseteris.non onmino_{paribusad bonam fpemva¬}

let. S' fecusdie fit,militumilla_{multitudo corpuseftfweSpintu}

t

ad _{itragem quam defenfionemfuiaptior. ItaLivius olimde} Romanii fenfit. DuctbusfciÜcet valtdiorem_quamexerciturem

Romattam _{<([c. Florus etiämhocnomine}

Hiipanoscelebrat.

Necdefunt_{exemplaafiaqu* idemfiruient. Tbebaniante}

Ipa~

minoadam natum, &pefiejusmeritum, alieno

perpettio

parue-runttmperio. Contraeat quamdiu iüe prafut Retpublica, _caput

fuittotius Gracta Utfimulctim_{«pfo Duce ,eorumpotentiam} ortamde extin&ata videri _{poflit. Ar Xerxis exercitui, etfi}

duceret Xerxes, Ducem tarnen defuifle cenfer_Iuftinus. ut

egregta merito habeatur (ententiavetus_{apudFlorum: tanti}

ejfetKtireitm,quantiimperatorm.

A % III Phiüp. S, Curt.lib. *o.c. 6. Üb.2. c._J9. üb.2.c._17. § 1 j. Nrpos in ejusvitain fiue. üb.2.c.ro* üb.2.c,18*

£Jpw»'. ' . -J. " 1

III. Mulcain_{imperatorereqtnrufttur, quf muneri}

fuobe-nc_{praeeflevolet. Nam inhellofi}

usquatn » nihil

temerécon-temnendum ,in quoia»pe _exminimis iniriis

, maximi eventiis

pendent: &parva erratafiftrenuus& vigilans fit hoflis,

ma-guas fecum trahunt clades. SedboniDucisvirtutes ρlene

f_{ecenfere, &prudentiamimperatoriam,qtioadpartes}

omnes

defcribere, meinoneft_{captus. Cicero in orationeprolege}

§.a8, Maniliain imperatore réquirit: Scientum rei mtlitaris,

virtu-xtf^'Uurr*

Um

J

_{&fcl'tcitAiem. Quibusfpecialiora qusedam additinora¬}

tione pro C.

Rabirioin

fine. Quorumfi quid deeft,aliquid et-iam_{imperatoriistitulis deeffe exiftimandum eft.}

IV. Talis_{igitureligendusimperator , qmillis quibusopus} eft_pollet

_virtutibus.

_{Quarurnquopluribuscaret, tantominus} cenfeturidoneus. _{Quodcumperpetuoeft obiervandumjtum}

Ulis_{temporibusmaxime,qiubus bella gravia incidunt.}

Prsefer-timfiresantealHiftae, amoritatem_{prudentiamq; Ducis}

fingu-larem_{requirant: & firerror quem antefelicitashqftisincuifit,}

animis militum hocetiam_{pattoeximi debet.}

Ftfuiteatem-peftare illaap,T-d Romanosren sm freies, ut haec talia negligi

©mninonondeberent. Non mirtim_igitur

,quodinrerpatres diftenfiofucric,utfignificat_{nofter, necvitio verti jfLmiliano}

poteft , quod adeuratein moresinquireret eorum_, quihujus belbfummamfibi credivolebant.

V. Paupertatem inhorum altero obftare putabat. Neque

ineo_{fimpiiciter falius eft. Hominesplerumque 5paupertate} abborrent. maximeditiores, quibus illaimprimisonus

mife-rumv;detur di _{grave. Adopesparandasparsmaximaplus} fe-re_{quamopuseft,pronavoluntatefertur : maximefi decsetero}

aliqua emineatd gnitate, cuiinprimis inimicaeftepa»pertas

fölet. Occafioetiamhos_{praecipue irritat}

> neceflitas fortiore

, telo cogit,contra Miamhumanafragilitas,prarfertiminlicen»

tia mmiiimmfirmaelt _{Quä;omnia A his fimilia» inhoc}ne¬

gorio,iEmihanus haberein aniinoporiiit.

VI·_{RequircbatintcraliaCicerojsiimperatore AHtoritaiem.} Qu«

Qiixficutmomnimagiilratu eil uecéfTaria, ita hicquamma^

ximc, ubi ejusdefe&usnimiumquautumaffert damni. Diml·»

nuicurantemillavariisdecaufisi _{quarum licet alias majoris,}

alixminoris fint momenti, intantum tamen omnesvitanda; funr, inquanruurtrei inimperioTummenecefiariae aliquid

de-trahunt. Inter alias_{quas hujusinfiitiitrmodusenumerare non}

paritur,efteriampaupertas·,qua;licetper feplane fitinnoxia,

tiec in fe damnari, vel inrer vitia eenferi debeat, tamen

quia gerendis rebus fiepeimpareil» &'per eoruna perverfos mores, quibus nihilmfi lucrumdulce eibincontemptueife_»

& male audire_{csepit. HincilludOvidii.}

dat_{cenfushonores,}

tenfusamtctttas: pauper ubique jätet.

Idnifällor_{reipiciens Phormio, imperium inclaffem} Atheni-enfium _{recufavit, quod pauper&obxratus eflfet, nec}

fatispÄ<?am

,2

autoritarisfe_{apud miliceshabiturum videret, uttradit}

Paufa-niasin Atticis.

VIT _{Poftquamenim intantopretioopesefiecxperunt}

> ut

nihilferecharms haberent_homines, nec _{acque de}

realiaef-ient_iolljciti > fecundum vulgatum illudHorath:

quarttidupecuniaprimum,

virtus_poftnumtnos ·

&omniadivitiis _{patereeil deprehenfum}· utidem_queri_tuΓ9

faftum eilutlllarum_{plusquam juftoamore accenfi homines,} npncontent!fua forte> qu0vismodo divitiis opibusqj

cumu-landis operamdarent.

Ätq'e

adeö, fi alioρ adtocupitisnon

potirentur,fxpisfimcfcelenbusutifunt, & ru'li occafioni

pt-percerunr, quin iUam ad quaeftum,privatamq:e rem äugen-dam nefarirconvertereilt. _{Hinccxperuntilli quibusresmi¬} nus_{amplaerat vdeshaberi.illisautemmagna}

nrgoiiacommit-ti_{quiamplioribus opibus erant mftru&i., Adjecit& confci«}

entia _{propriorum faöorum , improbitaris in aliis}

lufpici-©aemiWerdum_{juilomajorem. Quia enimaufipfie*}

pauper-tetcad_{cpcs per artesmalasemerferant,autcmerfiile pleros}

ii A _j

a

tili- rι c♦

Sa!luft.in

1_ugurtha.

fciebant,tadem via_graiTariSteos,qui adhncpauprres

érant,

fufpicabantur. Indeproverbiifideminveiut iltud Si'ii: fceleri

proclivistgcßas. Et poifet fortequisfic ^Ebanumcapere, ubi de Socrateincomcedia ab _{Ariftophaneexagitatoitaloquitur: Kal}

γ&ς βχλομΐνωνμαΚλο) ii in παντός σνκοφχντyrxt τον Σωχξάτνιν

trzirzvjåvTUvίκίινων, αυτόνiiars'v»jtös_{αμχ^κατχξχτονοντχ} , τt

ττχρχΑοξον ijvxqyvfiovλα/3ev 4π'xiiVivy tei.

VIII. _{Itaquecum pauperesutidixi haberentur plerumque}

oprm judo magis cupidi, qnoniamparumhabebantipfi, Sc &pudeosomniacum prcttocredcrentur honeßaj non folvm _apud

Romanos, fed etiam _{apud alias gentes opum ratio habita}

fuit.Periculoenimiine dubiononcarebat >nefua·inopiaeine¬

den_{volentes, pliisjudo privatis comniodis fervirent.} Habi-tumtamen_{temporis potiusquam Romanainftituta} refpeKis-fe_{aiiquis ΛΕ-miIianum crederet,cum i tnon Aureliitm Cottatrt}

l'b dif PauPerem> *ta nec avarum

Galbam

in

Hifpaniatn

mitti

vohiic„

I

'17'

1'

Latiori confideratione Scipio Ammiratus inopiam mmiam„

eaagnisviris »queperiCulofamatquemagnasdivitias efle exi· ftimavit, idqueexemplis multis oftenfum ivit» Etcautione hicopuseife& alii dicerent, nefcilicetquidignitare magni»

fedinreminuslauta funt, _{velproprer egeftatemrebusnovis}

iludere_incipiaiit,

_{autobnimiasopes}

_{ioli potitts quamprimi} eße veiint.

IX. Hacde cauiamultisfalntarevifumfuit,in officiorum

munerumque collatione, poft faéhim de necefläriis _cuiqué

muneri virtutibus _{Judicium, de facultatibus etiam}

difpice-re, nevel reifamiliaris _{anguftia digniratem ordinis} obftura-ret > vel de fide magiftratus riimium pauperis

, dubirandi

occafionem cives haberent. Metuendum Sc illud _aliquibus videri poterat, nequiaipfeinopsexre'public£c damno_parum

caperetdetrimenti, deejus falute juitominusföret folicittif.

Itaetiam_{opesaliquandoinimperio}

_{adeundoprjecipue}

fpefta-tas fuiffe cenfet Ariitoteles _{5 Pol.c.f. velutalii diftingvunc} t,Sclib,4.cap/.alias7. Etpraeteralias caufas iupratraditas,

- 1

«na_erat,

quareΓenf'.so!;mRom«inftitutusfuit. _Nimiritra

utde cujus« _{ueopibu judicis}

rn fieri _poifet, & deindefinon

ampjius, faltemgeneraliatiquarationeearnmmodus, in _jure

edeundi _{magiiiratus &eapiendis honorbris}

fpedaretur,

ad-eoquemajonb svelminonbus, aut_{gravarenurcives}

oneri-bus a _{itornarenturhonoribus.}

Idque ServiumTulliumante ocnlos habt'ifle Livius teßatur. _Ccufumenim

inquit, tnftituit ^ ^ u

rem _{faluberrimamtantofuturo}

imperio: Exquo belli pacisquemu c._4ü

ntanonvirittmut_{ante, fed prohabitupecuntarum}

fienut. Quod

Tullii confilium _{quid amplms in receflu hab eric,}

copiofc

ab _{ampltliimo SthefFeroeil:}

expofitum. Obfervaram& hanc Excrcit in

h< usinilituri rarionem _{poßerotempore, idem Liviusdocet}

Liv.Vi. de T Flaminio Proconfule. A _{cenfuinquicns,maxime}

fena- 7"h· tum& iud'ues_legit3 potentiorernqueeam partemcivitatis_fecit3(ui

_**,c·*0·

falv*&tranquilla omnia _{magiseßeexpediebat. Hocenim} pa&o

futurum_{pntabant. utqiam fidelisftme}

negotia muniaquepu¬

blicacurarentur_{,ficuratorumresfamiliaris&}

pecuniaomnis»

©biidis_{vitepignorisque}

lo^o apud rempiiblicameilet. Atque

id nonmodoinmtinerib iscivilibus

,verumetiam bellicisfuit ©bfervatutn, tir exdl derratione f_{'periusallegatapatet.}

X. _{Q^amqnam anrem non negeminrerdumfieri}

nonfine

ratione_{poiTe,utdivirespauperibuS}

»nadenndis magi(trabbus pr*ferantur,pr»fertimubisrquales_{funtvirtntesj &inopia}

Du-civel_{alioquiviromagnoconremptum}

adferrc poteft:

quam-quamλ ver' mfit_{inopes aüquandom} nere ίπο ad_qtunfrim

abuiosfuiße: nihilo tarnen minusDux_{inops, fiavaritise}

cri-minevacat, avaro omnino _{videturpr^ferendus}

Paupertas

enim infeviti-mnon_{eft, & f«peacaulis vttio}

oppofitis ör¬

tumhaberefoler.

_Abdoloaymo

_{probttas ßevt plerisque}

pront Curtiusautor_{eft,paupertatü caufafuit.}

Philofophietiamvete* _jjj,

4 fa res»_{quodfacerefortunatisrbsiecul sfacibus}

poturrunt,

_fpon*

te_{pauperesfuernnt, ne curaeorum}

quibuscorpuseget, a fa*

piénuarftudiis diftrahtrenfur,verumex^ditimdiquéutaitLa- _Di>in.

jn-ttantius 1mtutem_{ßquerentur, Demque fvlct}

paupertasnon- ftit, 1.14c, nun- *«

lib.

auoquamabi is

proffcifci

caufis, quaecufa8c induftriaevifari aequeuftt,quodperincendia,naufragia,calamitares bellicas,

&id genus alia faspius accidit. Idvero tanrumabeftutvitJO cniquamvertidebeat, utmifericordiarripotlusapud cordatos quosvismereatur.

XI. Necdefunteorum_exempla,prifJs praefertim feculiss,

quilicetinopes fuerint,tanta tarnencumlaude&abftinentia»

domi_{forisque rempublicam adminiftrarunt. 8c tanras respace}

belloque geÖTerunt, utadomnem poiteritatem commendari

meruerinc Tales_{apudRomanosfuerunt phires,quorum}

non-nullos hic_{ipfeValerius Maximus recenfet. In his Valerius} Pii-blicolafuit:_{quiimagtnumquidemfuarumtitulum}

ampltficavit(ytt-1V_c*4*

ba funtValerii,_{)patri moniotarnennequidem ad exequiarum}

im-penfam fujßtientedecesfit,ideoq-, pecuniapublica duttafunt. Mox

iterumaddit: nonattinet ulteriore_{dijputationetanti}

viripaitpevta-tem_{frutart; abundecnim patetquidvivuspejfederittcui tnortuo} le-äus_{funebris &rogusdefuit. Hisfimiiia feré funtqu*deattilio}

Regulo, Cn. Scipione,cietcrisque idem habet.8c Graecorum

aliquot tales fuifle iilentiononpneteritNepos. Utpote

Ari-ftidem, quiintantapaupertatedecesfit,ut quecfferrcturvixrelique'

rit. unde_{faäum eß utfiliaejutde publitoalerentur> &ex}

commu-ni arario dotibusdatiscollocarentur. Cui haud_difpar

Epaminon-das, quipaupertatemadeofacilé perpejfut eß, utde republtca nihil

präter gloriam ceperit. Inhoc jEmilio Paulo haud diflimilis>

quemexditi Macedonum gaza quam inaerarium invexerat, nihilin domum fuam, praeter memoriam nominis

fempiter-nam , intuliife Cicero teftatur. Quorum quemvis _noneil

quod exiitimemusplusnon

potuiflecorradere

, cum8c

maxi-misrebus

_praefuerint,

_nec

_{defuerit occafio}

_{poteftate ad}

_hane licentiam abutendi.

XII. _{Opesantem quamvisad bellum gerendwm}

reqniran-tnr> 8cinopia in tali caiumaximé officiat:

tarnen_{id propric}

ipfam Ducis_{perfonamnonconcernit}tverumRempublicam,

Principemve

> cujus aufpiciorem Dux ahquis gerit. Hujus

autem

Neposin

ejusvica.

ilb.z.offic» €•32.

atffem_{privata inopia.fi deCäfterovirf"tibrs}

itrperatorüsiJleflc in^riiduSjnec in_{«publica malomore^omntsa nnrnmisfit}

se-ftmiatio,non_{magnopereofficit,quandopubhcis impenfis} non

pri vansbellumgerere,&criiinpubheoeftmunere,itidemex

publicofuitenuri debet. Necverendum

_femper,

_{ne res}

angu-fta;llius_{auioricatiquiddetrahat. Reiarcir»}

idoprimepoflet,ii

vimitc&fortibus fadistali_{faltigiofedignumoitendat. Nec}

ea

eft virtutismdole ntdiuinobteuro_{lareat,fedpotiusut}

faepi-lis_{exfplendefcar,oculisq, hominum}

fe ingeratiquofit,utnon iraroante_{contemptos,adalioruni}

usqiadmirationem extollat. XIII. Ävariti« vero& comra,qui_{hoc vitio fußt infedi»}

Indolemfiquis ditigentius _perpendet, facile anmadvertet,

nihil iHo fardius. nihilillishomin>hus fceleftnis

eile> quorem

animosdira_{habendiltbidooccupavit. Qi«tantum abeft}

ut»Ii¬ isfalutariter_{praeefie poifint,ut}

necfibs_{ipßsrede canfulanr,f£}

quidveridodrinafapienrumhabet. Quare utde_frequente

ex-perientia, &facrisliter»snihildicara , talesnihilminus_quam

imperioaptos_{efle.opus forte,}nonfuerit_probare.cumiilis_penc

omniainfint vicia, ä _quibus

_{imperantes.quam}

long»fliméabef-fe_{oportet. QuidenimavaritUqua}

eriminibus _{infinitismpluata c;c}

0fit>

eft jummam cxpluem t Verbovaldc_{fignificantemalorumomni- inpifoné.}

um radicem_appellavit

_Apofioltis

_{ι Tim,6}

» ις>·Nuliwu_{igttur Cic. üb.i.}

tetrius vitmm_{quamavaritiatprafertmin}

Principibus & rempubli- °-· c-zlt

tarn_{gubernantibus.Quaßuienimhabere}

rempnibluamnanmodo

tur-feeft ,fedfceleratumetiam&_nefarwm*

XIV. Mutua _{imperantium parentiumque benevolentia,}

inter fundamenta eft, _{quibus nititurimperiifaius,}

& quod

idetneft,ea_{reipublic»felicitas,fine}

quoidquodelt, hoc eft

refpublica

eftenon _{poteft. Jam imperantesavari,per}

avanti-am , _quantumpofluntad(e_{rapiunt, alteri}

autemfua,im

pri-mis_{qu«advitamtolerendamneceiTana}

funt, ipgerrimc amit·

tunt. _{Quopadoquamdiures}

geritur, quid boni illam admini-ftrationem credemus _{pofie fequi, inqua}

populus nihil fibi tutum, fed lua _cwjysvis libidini

_expofita

_eilevidec ? Et hoc

B

in_Hifpani nie».

Curt.MV,

10.

crimentanto_{magiseavendnm}

eft

belli

_Duci>

quod

_res

illi fft

cummdiribus, q"i_utmolliusloquar

libertatem

plerumque a-mantlaxiorem. Eoqs maximis Ducibusfemper_{ea res cur*} fuit; unde &Tibi _{obfequenrisfimos}perquxvispericula&

qnas-viscalamicatesfuos imlireshabebant. Noraeil Alexandri.Cs-farisaltorumq;inmili>esi*uosIiberalitas,&horufri vicilfimerga Ducesfnös obfervantia. Imo&Viriarui,contraquem

exerci-tus_{jammittenduserat,tanta}fuifitiapr*damdivfit, reliqiiaq; qn«ad devmciendosmilitum animos

rertinebant,

diligentia

tantacuravit,ut_{quamvis exercitus ejusex} plurium _gentium conilarethominibus, nullus tarnenabeo, tantotemporeSc

tarnvariis incafibusdeficeretj q.odtanquam remfingularem

deiilomeriro _{Appianusnarrat.}

XV. Contra_{quid litis Ducibusevenireputandum}

_eil,

_qui non modo in prxdse _portionera periedorum

fociosnonad-mittunt, veruminfuper ordinari sibpendus

fraudant

_s

Certe

vix aliud_{quodeerrra*expe&arepoflint habent,quam}

feditio-nes,turbas,defediones.Λexercitusruinam. Cum enim

et-iamex ra _{pericnla, tale hominum}fit_{ingenium> utvirtutem} fice mercede raro& xgre _{amplectantur, quem}credeirus_in

vitxdiivrimen_{grans fefe conieöurum? pradertirrifi viderit}

fndoresfuos, fangvinemfuum, alienac

avaririsetantnmludi-brium elfe. Et_{quamquamfapientis fit multuro injnriarum pro¬} prer patri«commodum devorare, rarotarnenejusmodi

ho-mines, pradertim jam exaeerbati, idcogitant, rariusopere'

ipfoexeqvuntur. Nequeramenid contendo, femper prsedam

inmedio _{exponendam vulgo militum:aur inomnirepublica,}

antbelloomni _{>omniq;temporeneceiTarium efie, expnblico}

ilipendiamilit.busnumerare ; prxfertim deiinitatemporibus.

Eitenimeumneceiiiias_{temporum, reipublicaz uf:-s &}

coniti-tutio, civium qui imperio parent obligatio, &belligerendi

ratio,djverfilm fvadent Iraqueiilaomniahicexepio.

XVΪ Pr.rtereacum avar-jianihilfit ne^as & _{s'pfa habendi}

ci'pidonuncjuam poilitexplerij quidtammiqviim

/ κ _ΒΜ···a

dum eila quod_nonpätrarefflinebit ilie, _qhemin

omne

fce-lus transverium _{prarcipitemque h«c}

vefaniaagit.

Jniiiitabel-Ia, crndelesdireptionesSc c«des, fine d biotalesDuces

fx-peexcitarenonreformidanr. Pertmethuc_{exemplnmCraffir}

Qui Parthico mhians auro, fiederaante_{perctffa relcidir}

bel-lumque deprecanribus in ulitj quam _{impietarem fua, filii,}

totius _{denique exercitus clade luit. Norum dedecus}

illuds

quodtemporebelliJrgunhini» _{Romans rnajeftati}

nonnul-lorum _{rapacifasattulif } qui}

vi&oriamipfamvenalemhaben-tes»data _{pecunia nfugam concedebant. Ex hisfacile}

appa-rere_{credo, å boni Ducis virtutibus}

longiifime abeiTeavarum : non item _{pauperem: quando jftx du«res inrer fe}

op-ponuntur, necineodem ut loquuntur PJhilofophi fubieö©

conveuiunt> _{quod alias fieri facilepoteil. Avaritia}

ergo

Dn-cis, non-minusquamtimiditas>nbello rem_{perdit: quodtum}

exiis,_quseallata funr conftat

3tum enam exec_{percipi poteil»}

quod Ducumvirturesalias, ίΐquaefuerint _impedjatflc

caligi-netuaii obducat. _{QuoddeCalpurnio obfervavit Salluftjus.}

inCalpurnio, inqujt, conjule voftro, multabon&que_artes λnimi _{pag m..}

&_{corporis erant, qiiAS otnnes} ayaritia pr&pediebat. Simile fuit3*0#

olimRomanorumdeΜ Crallo _{judicium,teile Plutarchoin}

ejusvita; _{adeoque übt divitiarum}eupidoanimum occupayit, ne- ^

dcre'u'

quedijciphna, nvque Arlesbona, nequeingemum ullum fattspol· bi.

ordin?

let.

XVΙΪ· Qu« quam quamitafe habeant, _tarnenubi de

fuf-fragioiEmiüaoi quarrimr, qui in Düteavaritiam Sc pauperta-tem _{juxta sefbmare videtur, aliquid}

pr«rerea obfervandum eft. Vix_{ignoiabatvirgravifEmus» paupertatemperfe} inno-xiam,_{avaritiam per feexinalem eile, Sedquonism in} hjpo-thefiut_{vulgoloquimur» noninthefi ejus verfabatur} delibe-ratio, nonilleiltan» de Sc ieoriim _{fpe&avit fed refpeütetiam}

ad conditionemtemporam,_{Λingenia confulum,} quorum

pro-piorem

notitiam eum

habuilie,

noneil credocurdubi emus.

Vidit_{puto paupertatem Cört«, autverius Cott« furtunam}

Scmores, _aliquidpoft fe trahere,

quod occafiotie

iftiuspa»-pertatis publicenocerec*tuad generale*m >rum

regulas, fina·

piieiter exigi Sc damnan h;te

fefitemia

non

debeat.

Quod Éfe

nihil tafe vidit, fed nudamrantumrelpexitinopiam, minus

de dloexcifando, _quamdeteoenda_{verira e}kboro.

Galbaru

enim_{quodfpe&ar>iraipfum}

_{Appiamisdefcnbir:}

_β

_F«.λβατ

Ακχυ'λλ» _{φίΚο-χ^νρΑΟίτωτΐξος w},οΑ/γχμ%υτινχ της-

Α«W

vjf $(>&■·

τι λ in3i£&y _{oAiyoi τοκ φίλοκ, τχ Aomx} ii _{e erφετερ}A^'sra _,

ρ^ύτοιττλχτιωτχτοςω*o/xSti Ρωμαίων «λλ χ^'εκτί?ΐΐξΦΗ φ/xirh

»ντον iixAw&v faviopevQV _τε ^ού εατίΟ^κίκτ*iix κίξάη

(Vic

quamin DucemeFeancurnotam, ve! ex

praßeedennbus

colli-gipoffe exiftimo. Hsec ergo inj'udicio viri

fapientis

Galbam

facisremovebant. _{Νequetarnenad Cottam}

_admittendum

(a-tisvalebat_{ejusquam visinnötenspanpertas,cum nee}

_dinores

proriitsdeeffent ,quiaft-fpicione

avaritixitidem

erant immu¬

nes,

XVIII· Cseterum licet hoc*n_negotio prüdester

fitaferk

jEmifratm»,ratiotarnen_{ipfiuslquam, adeht valerius: tquemt*}

Um Hcentit_{tPtpcrümagifhaiH effeimpum& avaritiAtn, vix}

folt-da eft»ft_{feparaeim iftaefpeéfcentur,uti)amdi&um}

_eft.

_Narrt βmDtiee_aliquo conjun£foß fint, _{utprästermopiam» etiani} a varitiafaboret» jamres& ratioaliaeft. Atqnettimquidera fenfus _{faret, Cbttamopumcupidumeffe: &mopiam eins} haneacuerecupiditatem. Galbam_vero

habere quidem

_opes, fed avarttiam_{ejus©flfeinexptebdem. Ita}

_{forte hoc}

_in

_loeo

_de

Iiisvirisverumeffe_{pocnit*alias (emperverumnon}eft. Natn

ut_{ftipra oftenfum eft,egreg'cinopesfä:pe}

_fitere

.qui

nihil

mi¬

llus _{quam avart extirertinrΓ quos nee paupertasqua»}adimt,

neeavaritia_{qwtabfuitf, ad fcelera cofnpellere potuit. Nam}

fale_{quidpermaUmmagtfitam hocloeointelligi}

_exiftimo.

_Hu¬

manst enina naturs _perfemagna

eft

adverfumdtirum hoe

_te·

Inminfirmitas. itvttvirtusavarnia?_{oppoiita , eam}

_adverf

_m hocmalumfirmare folett Ita dejicit eam pufillanimitas illa

aaims, qn*probro

fibi effe

ducit, inreminut quam

«qiwles

/ κ

mmmm

lautaeffc. Intranfverfum vero eam_{rapitinfanacumaliis in}

corradendis _{opibus xmulario, quaifomeseitavariti», vitii}

quodre&itudinem illam animi,quacadverfuscaecas opum

cn-piditateslu&aridebebat, prorfusproilernit. Et impendioma¬

gis dominanttir peifimse h* magiitrac in litente imperio. QuS

phrafialiquid licenti* notari, nihileilcredo, cur_ambigamus.

Sen licens dicas_{quod aliis eil Ücentius* fen licere, id eil} ve-nale efle_{imperium.feu figura quadam fermonis, liceri}

velli-citari dicas_{imperium> quandoimperantesperabufum}

pote-flatis, fub_{fpecie aliqua juili» injufte aliquid ad fe}attrahunt,

malis artibus nefarios exercentes coaftommaut_turpiumob«

fequiorummercatus: aliquid quod ad_{lieeotiam pertineasdi·} eis. _{Vel quocunquefenfu alio,perbasc verbacongrueimpe¬} riuminlicentia_{pofitumfignifieaveris. Sic enim locumab in«}

terpretibus

fere omiflum

capere

licet,

paratus tarnenimo

cu-pidus hicutaliaseruditiores audire. Poflfenthic,

imodebe-rent_{pl·raaddi, ego veroingenii mei, &}

_inilituti

_rationehe*

bita,hic finemfacio.

QUÄSTIONES.

I· An bona(it illa _{reipublicv forma, inquaimperium}

tan-tumeft penes_{divites,idqueobdivitias, quomodocunque}

in-telligaturlocisfupracitatisAriftoteles? Neg*

II. An _{femper & fimpliciter non expediat magiftratum}

committere_{viropauperi? Negr.}

III. An_{aliquisindicenda fententias} exemplo^milianivi-tia_{collegarum rede palam(«terisperßringat}

_?

_Djft.