f.qj DE

(1)

f.qj

DE

ROMAMO

Diilcrtatio,

QUAM

Cum

_conjenfu

_Amplisßmä

_Facult.

Philof. in Regia ÄcademiaUpfalienli

Sub präisidio

VIRl CL.

DN.

_JOHANNIS

_A.

BELL MAN

Eloqu.Prof.

Ordin.<5c _Regii. Publica _exammi _modefte _jubjicit

GUSTAVUS

ISERHIELM.

EvAudit._Guftaviano_{Majori ad d.4.} Maii

Annt MD CG VI.

<§* §-<§*•■ UPSALIAE,

Pér_J._H.

(2)

PRINCIPI

CAROLO

XII. SVECORUM, GOTHORUM,

VANDALORUMQUE REGI,MA¬

GNO PRINCIPI _FINLANDLE,

DUCI _SCANIE, _ESTHONLE,

LI-VONLE, CARELLE, BREME,

VERDffl, STETINI- POMERA- '

NLE,CASSUBIffiEt_VANDALLE;

PRINCIPI _RUGLE; _DOMINO _IN«

GRL9E Et WISMARLE: Nkc non

COMITI PALATINO _RHENI,

BAVARI/E, JULIACl, CLIVLE Et MONTIUM DUCI.

&c. &c. &c.

REGI

_atqüe

_DOMINO

(3)

Screniffime ac Potentiffimc

REX

Domine

_{Clementiflime*}

ELonginquo

_Augußa

_{moYtales confveue-}

re&ius rvcnerari

runt$

&,

_qua

_nihil

_in

_terris

An-gußius

_eß

ac

fanilm

,

Sacram

(4)

Prra-Princips

Adajeßatpn

vel

eminus edlere ac

mirarißlerorurnque

avi¬

um &

voluptos

_eßeßolet

_&

feh-citas.

_Ego

_vero, _ut _ad _Thronum

Tuum,

Rex

_{Augußisßme,}

accede-rem _{propras, tenues}

ingcnii

primi¬

tiv

_oblaturus,

_profeclo

indu-Bus ratione

_fuijjem

,

liquas

tant

i

Regis

_{eminentisßmM}

dotes

_fingularis

_&

inufitatus

plane

erga

(damenos

_fovor,

_multum

ac diu

_{penßtatus,gravisfimis,}

/i-//^ conantem _ärgere _ac

reprimere

folent

j

dubitationum

argumenti

tandem

_exemijßent.

_AidehccU

Tu,

_Augußisßme

_Rex,

_zVz

_omniurd vnrtutum _admirabüi _{concentu, Ä}

Te

_longe

_lateque

Princrpem

oflen-tant,

_hoc,

_vcluti in

cetera-rum

complementum

g cum Dreine

Numme commune _hohes, _?/o//

" '' '•

(5)

tam ad

_offerentis.

_vel

_ctiam

_ob!att

muneris

hamilitatcm,

quam

ad

pi-um &innoxium _conatum

reßvcias:

neque magis

apad

cfe

gratiam

ineat,

qmßdendido

verborum

ambitu,_qua

qui devot

a mente

_pietatemfuam

te-JUtur.

Quod

_nififuijfet,

non ego, tenuitatis men

probe confcius,

levt-den

_{fes bajce pagellas,}

_etiam

inf

ra

conatum

_fubfiflent

es, m

Tuum Au

-guflisfimiRegis

confpe&um dare5

»ow

Ulis,

_reliquo

_omni

_nudatis

_om

amen-to,ra

_numerofa

_gloria

_{Tua de}

cm &

_prajidium

_quarere

_{fußinnijfem.}

Neque

vercor, ^ 7?, A/Laxime

Prineeps,

hmnanes

_boflium

in-fidtus

inaudita virtute cobibes reprmns, bellicis

_negotiis

_intentum,

incomtoboc

_{ingeniolt meifoetu}

inter-pellem.

Habes énim _& _boc

divhii-tus, ut, _qaum

_alios

_*

_fua

quemque

(6)

tan-finguld

teneantaut

fiplu-ra, hac tamen non ex _{aquo eos}_par¬ tiantur _; Te omnia

_fimul

pos-fideant, Tuque

pari

ammo

cunBd

ohiensfinguhs

tamen

abunde

fujfici-as: _quumque

bellica

_{Tua laudes,}

in

prafentps

acfuturi avi

fluporem,

di

feré incipiant, ubi

_{rehquorum Re*}

roum

gloria

_terminatur_\

ad

_togatas

tamen, & mter bas

_Adufarum

ar-tes tam _propitium

_{demittis oculum,}

ut_per

_{Te demum robur}

_accpuirert

-ac indies incrementa _capere

vide-antur.

_Sufcipe

_igitur,

Auguflisfi-•

me Rex,

leve

hoc

_fjpecimen,

&

_non

nifiargumenti

forte dignitate

confyi-cuum,fveta

Tu

a

dementia-,

atqnc patere, ut

ad Regale

folium

Tuum

bicce meus

quahscunque

_ImperaW

fine

noxa

audaciave

nota

(7)

qmt

Jub

Tuo

umbone

rcquiefcimtvs

ciues,

pils

_inter _nos_pro

rncolumita-te _Tua, _id

_ejl,

_nofira

_omntum

fala-te, certamus uotis [ac _precamur:

Fluas

longa

_annorum

ferie

fofjpes

_a_c

felix

5

rede

as

tandem

,

melior

no

fri

_pars,

_domitis

Qf

debettatisho-Jhbus

,

gloriofas Triumphator.

Sacra

_Regiae

_Majeftatis

luae

Devotiflimus fervus

(8)

B.

L. QU

fecundum

um ex

nutu

Deum

ac

voluntctte

vitAm_atquc

ejus,

_omnirLj

ctii,

mea- dcbco_, _ad_publicum _aliquod

exercitium

AcAdemkum me

componerem : neficio' qui

faffum fit, ut materiam eligerem in

RomA-nd _quidern

7 veteris pariter ac recentioris

avij Hifioria facile princip_em_, _fed

, fi quU

reffe_judico, _omnium_{fimul dijfufam maxi'}

me ac _dijficilem. _Videri _fåne

poffum vires

meas in _{confidio minus habuijfie}

•, _quum ad t'

jusmodi argumentum _{pertraffandum primo}

animum _adpcllerem. _Et,_fateor

} accidit

mihif quod fölet ignota tentantibus vada_j

utj quoprocederem longius ■, eo rapi me

vein-ti in _gurgitem _pr_ofun_diu

s fentirem. _ffiuA- 1

re_f

quum inträ Dijfiertationis modum cofi

omnia _nequirent _, _ea _eligere _fatis _habu'h

qu<e ad inflitutum meum_facere _potiffimumj

viderentur. Fixum_itaque_fietit _mihi

7 Im¬

peratorii-, Ccefarei acAugufii _titulorum ortiu

inquirere eaque occafione, qu<e iis innexA fuerit vis acpoteftas7 diverfis temporibus

di-ver_{fa, breviter fimul ofiendere.}

Tuum verQ

erit B L._fi_qu£_{forte omijfa}_funt

y qua noru>

omittiy admijfa _autcm_? _{qu£ non} admittide

bucrunt)in meliorem_part_em _omnia

(9)

i i i i é å i iåéfi'ié åå å é éå

2Å3 ctaeÅ$ eA»eÅj cAac/oeAsCÅ* eAscÅafcAsfitafÄ?cAaétacÅscAseAa

-^f

rys sys rys sys sys syst cya tys cyssy» syssyssyssys syssyssys sysev»

$ § ■§: f _^ _y_{^ •$ ^}_{f ■$ ® ■$ $ 'ff}

Caput Primum.

he

_Imperatore

_Romano,

tempo-ribm

_Reipubiica.

£T. Inftituti ratio» £»5» Qüando Scqüas ob £2. Nomen _Imperatoris.r , caulas fieret.

£6» Digmtas ejus Sc Po-£3. Quid lit Imperator. teftas.

£4. Ritus exeundi. £7. Traemia ejusdem Sc

Infignia.

|Atis conftat,

ejeÄis

apud Romanos

re-gibus, propter

ab-ufum fumrricEillius

- —in terrispoteftatis^

üdeö _poftea _{invifum illis} _{manfiflTe_j} regitim nomen, uc omni in

Repub-Üca carere _magiftratu, _omnemve

cxpenripotius volueriut,quam

(10)

illic amplius reduces vidcrej»

Inde etiam faéhim _eft, _ut _vix _ullaj

unquam Reipublicse forma

exftite-rit, cujus non, detur in Romana-,

hiftoria & _{Republica exemplunu} Neminem enim _ignorare _arbitror,

pro variis iftic motionibus &

mu-tationibus, fubmotos fuifle hosma¬ giftratus,furrogatos alios,

inftabi-les & _temporarios _omnes; _donec

tandem Ccefarum & _Auguftorurrb

temporibus

, fub Imperatoris no¬

mine, (#) quum mjurgere illi

pauk-tim, muniaquefenatus, magiflratuwn, > leguminfe trabere nullo

adverfante,

cceperunt; vere tarnen _regia

late-ret _atque _glifceret _poteftas.

_Jnm

yero _quum_{Imperatorisnomen}_non unum _femper _idemque

_manferit-.)

fedpro varia mutatione temporuin

mutaverit _{dignitatem:inde} _animus

jnihi efl inquirere &in

confpe&um

dare, _quid _primo _fuerit_Imperator,

quid poft multorum decurfum

an-norum v

(11)

-norum fub Qefarum astate;

qui-J

busque artibus

ab initiis,

hon

qui-e.

dem adeo

exiguis , at exiguis

ta-^ men

fatis

in

futurae

dignitatis

com-paratione, ad fummam, id eft,

re-^

giam poteftatem emerferit.

§•

ii.

)i- tmperatoris nomenab imperando,

ec Aeo quod militibus imperaret,

o-\j riginem trahere, nemini, Latinae o- linguas_non plane rudi, ignotunu

fa effe _{poteft; adeo} ut de more

ma-0, , gis quam ex neceflitate-id adponi

heicmereatur. _{Neqüeignoramus}

te- Imperatoris yocabulum tributum_# im fuiffe Jovi; id

quod

fatis conftat on tum aliorum tum ex au&oritate->

■J, Plinii fecundi in Panegyrico,

cu-irn

jus

haec funt verba, de Trajano lo-ius quentis:(b) Siquidem omnisturba_qu*e jrn limen injederat> ad ingreffum tuum

0r, foribus reclußs, illa quidem

uttuncar-ju- bitrabatur Deum, corterum,utdocuit

e-v A 2 ventils,

(12)

confalutavit

Imperatorem.

Neque enim intelligi hoc debet de

cognomento optimi, ( ut quidam

volunt, atque inter hos Catanasus

ad hunc _{locum) quod} _etiam _com¬

mune cum _Jove _{Optimo Ma-ximo}

habuit _Trajanus; _fed

delmperato-ris _nomine, _quod _fatis _docuit

Lip-fius in commentario fuo ad hunc locum.

§.

ni.

AD

_{quidve~fuerit}

difcernendum

probe

,

quis

Imperator,

ne-ceiTe _eft, _protinus _heic

diftin&io-nem adferamus. _Etenim, _tefte

Ca-laubono, (c)in Romana hiftorialm-peratoris vocabulum _triplicem

ad-mittit _{fignificatum.} _Primo _enirru fumitur pro Duce exercitus , qni

imperium belli gerendi å

populo

adeptus , facrificiisinCapitolio

rite

per-(e) InComment. adSveton. in'Vit.Jul.

C<£-farisc. Jö, Conf, Buleng, de ImgerAtott Rom,lib, /. c, i.

(13)

pera£is , aulpiciisque ibi fumtis,

ad_legiones _{vel deftinatam fibi}

pro-vinciam iret. Hic Praetor _apud

an-tiquos appellatus etiam eft. Vel

deinde _pro _viélore _; _quando _Duci exercitus, re betie & _praeclare

ge-fta, foris å militibusuna &

confen-tientivoce_Imperatoris_titulus

defe-rebatur, å fenatu domi

confirma-batur. _Tertiö, _everfa _per _Julium Catfarem _{republica, idem} _ac _Rex:

fignificare coepit. Ca?terum hane

ultimarn_{fignincationer^ad fequefis}

caput transmittimus, de _prioribus

hoc _capite _a&uri.

§.

IV.?

EX

_gi

jam

_{pofle arbitror}

diéhis

igitur

fatis

intelli-, neminem^

apud veteres Romanos alium _ap¬ pellatumfuifle_Imperator_{em, quam} qui exercitui _{prseeflet, å} _quo

reli-qui omnes inexercitu _{penderenti_»,}

». &

penes quem folum

elTent

(14)

cfä. _Equidem

_conflat,

_nihil _fere^

Romanos _inaufpicato

, 8cJine

Deo-ruin _{immortalium ope,}

_cotojilio

, honon

adgreßbsfuijje: Sed tum neceflaria

omnium maxime credebantur

au-fpicia, notanteLipfio, quum

ad

bellum ire-tur : _pra^fertim

quod

nulla alia re _magis _quam _aufpicio

tenerentur milites. _Quum _vero

ad exercitum , vel cum exercitu

exirent, non fine _pompa

magno-que id adparatu fa&um

deprehen-dimus. _Sßllenne _enim _tunc _eral ludos exhibere _{gladiatorios,} _ne

di-micaturi in beilo mil ites timerenl

hoftes armatos aut vulnera &

fån-guinem perhorrefcerent.

Necef-fum enim _putabant, _dare _8c _exhi¬

bere _fpe&aculum

,

(ej

non enervt

aut_fluxum, _nec _quod _{animos virori0}

moiliret ac_fr_angeret

,fed quod

adptil'

era vulnera

contemtumquemortis ac-cenderet. Dabant etiam venationes ad (d)DeMilk'Rom.p.m. 61, (e) Plin. P&"

(15)

neS-ad fumendum _corporibus

anirnis-^

que

robur.

Exibat

autem

paluda-)eo'

tus, non tantum ipfe , fed liköres

oU

etiam _militesque , id quod ad

tu-iriä

bamfa&umfuifTe notat _Lipfius

_(fj.

aui Exibat _denique _amicis

_ftipatus

_&

a, comitatus ; confluente fme

difcri-10

mine turba _reiiqua, _{ftudio videndi}

C1°

novi ducis ; néc fme votis

dcaccla-e.w rnationibus. Quandoautem å

itii-ltu

litibus _Imperator _{falutabätur,}

clä-ll°"

more id faéfcum fuifle _conftät,

eb-en'

que fatis interdum magno. Scribit

xl' Plutarchus in vita _Pompeji, quan-do adbellum _piraticum

conficien-en

dum is _Imperator _å _miiitibus

nun-an'

cuparetur, tantam fuifTe confpira-*!" tionem vocüm _, _tantumque

edi-hl"

tum _clamorem, _ut _corvus _forte

rö

tunc _fupervolans, _convitio _motus

'unf

ac

perturbatus,

in

mediam

ceci-111'

derit turbam. _Quod _utrum _fidem

ac'

invenire debeat nec _{ne, non}_in

ma-ne, gno _ponam _difcrimine_\ _faltem _eo

l,:

A4

valet,

(16)

valet, ut oflendat nobis , clamo.

rem fuiffe _magnum.

§.

v.

QUemadmodum

vis _viéloria, _aut

autem

_illata

nonqua?-

_Kofti

cla-oies duci exercitus _triumphum do-mi, ita nec _Imperatoris _nomen _in

b ello _acquirebat. _NecelTu_m _enim

erat, ut _lege _definitum hoftiunu

numerum antca cecidifTet, _quam

Imperatorio fuperbire titulo

pof-fent Ponere autem hic certum

devi&orum , aut potius casforum

hoftium _numerum, _quibus

maåa-tis _Imperatoris _nomine _quisquam infignitus fuerit, tanto eft diffici-iius, quanto de ea re in diverfum magis au&orcs abeunt: _quum

_å

quibusdam fileatur numerus , ab

aliis obfcure _{varieque exprimatur.}

Ad _ha*c, non _femper _{& omni}_tem¬

pore ad veterem confvetudinem

attentum fuifc : fed _prout

magis

magisque

labi

coeperat antiqua

illa

(17)

penesRomanosdifcipiina militaris,

& regnare ambitio 5 ita etiam å confveto illo numero defcitum eft:

adeo _quidem _ut _propter _mediocres

iaepenumero reportatas ab hoftibus

a. viétorias Imperatores falutari vo-0. luerint. nifi tarnen videmurex

Va-in lerio Maximo (g) pofle eruere_>,

ni quemadmodum ad triumphum re-u quirebantur quinque millia

hofti-m um una acie Cceforum, ita etiamad

3p Imperatoris nomen fibi

acquiren-lTl dum parem numerum Et

quo-m uiam ducum _atque Imperatorum

a. quorundam ea erat arrogans

ambi-m tio, ut pro obtinendo triumpho 3c

Imperatoris nomine, falfas inter¬

im dum ad Senatum literas de rebus

å

_fuisgeftis

_{mitterent; ita} _quidem ,

ab ut Cceforum hoftiumnumerum

au-jr. gcrent, amiiTorum autem ex flia_*

xi- parte multitudinem minuendofup-m primerent: fubjungit idem au&or,

ris (1°) aL.Mario& Marco Gatonetri¬

lla v bunis

(18)

bunis _{plebisSiegern} _contra

hocla-tam fuifle. Verba _ipfius _au&oris

ita fe habent: Poenam ehtm _Impera¬

toribus minatur _(fc. _lex _{illa) qui} _aut

hofttum occiforüm inprcelio, aut

amif

forum

fälfitm

numerumi litern

Senatui

auf

effent

rejerre.

_Juhetque

eos, cum prin'um

urbem

intrajfeffl, apud

qmßo-res iirbanosjurare. de _{utroque numero}

vereab bis Senatui _{ejfe fcriptum.}

Ce-terum, ut jam modo di&um eft,

non _femper _confvetus _hic _nume¬ rus obfervacus fuit, Ted, _interve¬

niere ambitione _pariter _ac

adula-tione, ob minores _quoque _res ge-$as _{Imperatores nuncupati} _funt>

nimirum, ubi duo millia hoftium

unoprcelio,forte_etiam_{ubi mille}_tan#

tuoccubuifFent. _Quod_fatis

manife-ftura arbiträr ex loco _quodam

Ci-ceronis : (i) _At, _Jt_quis _Hijpanorum aut Gallorum, aut Thracum mille aut

duo thiüia _occidijfet, _{non eum} _hac

con-Jvéfudine,

qua:

inerebuit,

Imperatoren

appel"

(19)

II

appellaretSenatus

?

tot

legionibus c<zjts^

tanta multitudine _hoflium _interfeda _,

Imperatortum nomen

adimemus?

Quin, neque hic femper numerus

ipfis

cordi_{fuit; fed propter}

leviflimase-tiam, aut _potius nullas _res

geftas

,

Imperatores nonnunquam

vocati

funt, tefte Cicerone (£) ; Etenim

cui_viginti _his _annis

_{fupplicatto decreta}

eß, ut non Imperator

appellaretur,

_aut mintmis rebus _geßis, _aut _plerumque mdlis ?Huic _{adftipulatür} _Cxfar _, _(/) Curionem, quod centum & viginti tantum ex hoftibus cecidiflet , &

quod exercitum omnirerum _copia complevifTet, Impératorem å mili-tibus _appellatum _fuifTe. _Verba e-jus ha?c funt: His rebus_{geflis Curio} fe in caflra eld _{Bagradam recepit,} at-que_tiiiiverfi_exercitus _acclamatione_Im¬

perator_appellatur. _Atque _alibi

eti-am,

_(m)

_apud _eundem _au&orerh

deprehendimus

Scipionem

quen-dam,

in eaåem Örat. _(lj _L. _i._{Belli Ci¬}

(20)

dam, ut _pecuniam _å _{provincialibus}

cogeret,ImperatoremfedixifTe.

ver-ba ita habent : His _temporibus

Sei-pio detrimentis quibusdam circa mon¬

tern Amanum _acceptis, _fe_Je _Imperato¬

rem _{appellaverat.}

Quofafio civita-ubus _tyrannisque _magnas

imperavc-ratpecunias, &c. Sed nec tantum

propter ca^fum & _pulfum _campo hoftem, fed _propter _magnas_etiam devi&as urbes _Imperatoris _nomen

comparari poterat; propter expu-gnatas tamen _{& vi captas,} _&

_ubi

multi ex _oppidanis _eecidiflent,

po-tius quam ü ad deditionem fame

aut alia ratione _compulfi_elTent

In-de etiam _{exemplum apud Alex,}

_ab

Alex. _{(fi) de} _{Marco Craflo,}_qui_cum

urbem Zenodotium träns Euphra-tem imbelli certamine <Sc

incruen-to Marte _devicerat, _& _ob _id _Impe¬

ratoris nomen fibi _{arrogaveraL-»)}

magna? dicitur invidia? fuifTe, eo

quod

non muito negotio tantunu

nomen

(21)

nomen vindicafTet. _Cetcrum

daba-tur etiam _Imperatoris _{nomen, non}

tantum fi _ipfe _dux _fuo _ducfri _tarn^

infignem vi&oriam obtinuilfet; fed

etiam ubi _per _legatos _res _pra?claré

gefta? erant, _{etiamfidux ipfe}

abfu-iffet, aut _{prsefens morbo laboraffet;} ita _quidem, _ut _non _legatus,qui_Im¬

peratoris fungens vice alieno

pu-gnaflet

aufpicio, fed ipfe Dux,cu¬

jusifte ufus aufpiciis viciflet,

exin-de _triumphum _deportaret, _Hinc

etiam _patet, _{quid difterentice} _lit _»

inter illas _pailim _occurrentes

au-äorumLatinorum_{loquendi formu¬} las : _feto _v_el_alt_er_lus _ditdu,

imperioßu-Ipicio rem_gerere _, _pugnare, _vincere _, &c. _{Atque iftius} _rei

präster alia,

exemplum etiam _legimus apudVa-lerium Maximum , (o) de Quinto

Valerio, qui infignem Pcenorum_*

clafTem circa fSiciliam deleverat,

atque triumphum exinde decerni

fibi _{polfulaverat:} _fed

repulfam

tu-lit

(22)

lit ideö, _quod non fupremus in ex-ercitu Duxfuiftet; C.

Lutatiusve-ro Conful , quamvis ea pagna^»

claudus' & in le&ica decumbens

fupremi Ducis obire munus

nequi-viftet, _triumphum egic. Trium¬

phare enim & Imperatoris

infigni-ri_{titulo, nift} _qui _{fummam in} exer-citu_poteftatem _& _fimul

_{aufpicia_j}

haberet,nemo _poterat. _Adeoque,

qnidquid per legatos egregie

fa-<ftum erat, fammo tamen

exerci-tus Duci _tribuebatqr _{propterea-»f}

quod

hujvis

aufpiciis<3t tanquä

com-modatis Diis , commodata etiarru

fortuna ₍ _quemadmodum _iocutos

fuifte _priicos _{paftim reperimus)}

i-fti rem geflerant _Etenim _non

a-liud _magis _erat, _quod _poteftaterru

fummi Ducis _atque _Imperatoris

o-ftenderet, quam quod aulpicia

ha¬

beret: adeo _quidem, _ut _aufpicium hoc fenfu nihil aliud_{denotet, quam} ipfum imperium, lupremamque

iß

(23)

femel cum _apud _alios, _tum

pra?fer-tim _apud _{C. Tacitum} _eadem _vox

* _occurrit.

Spretam vero

aliquan-s _do_faifie _{6c vili}

penfam hanc

aufpi-i- _ciorum

religionem, cum Cicerone

queritur Liplius. Vidimus igitur

propterea , qua;

jam

di&a funt 6c

hisfimilia, _Imperatoris nomen 6c

-» honorem

parari potuiße; ceterum

aliquo tarnen cum tempe-ramento

i- _luec

intelligenda arbitramur.

Sie-i- nim _pari _aut _paulo _minori

impen-) dio vi&oria ftetiffet, _licet _ca?forum i' _i hoftium _numerus

lege pnefcriptus,

non _asquatus _folummodo

, Ted

longe etiam _fuperatus

_fuißet

, i" _Imperatoris

nomen non

concede-a- _batur. _Bellis _etiam

civilibus,

quan-^ do inter _fe _atrociter _invicem fövi-0" _ebant

Romani, etfi maxima

repor-a- _tatae _{fuerant vi&oriae;}

tarnen 6c

tri-m _umpho

6c _Imperatoris _nomine

Du-i.J0 ces excidebant. Etenim ut funefta

iß Sc _exitiofa;_{ita omnium} _maximé

in-^ , aufpicatacredebantur

ejusmodi ar¬

te*

(24)

ma, quibus externus hoftis melius,

periftet. Teftimonium hac de re nobis _perhibet _Valerius _Maximus

(/>)

cujus

hxc funt verba: Verum >

quamvis quisprselaras res, maxim*

queutiles Reipublics civilt hello

gefftjfth

Imperatortarnen eo nomine appellatus

mn eß, _nec ulls _{Jupplicationes}

decn-ta_funt, _neqne _aut _ovans, _aut _currit

triumphavit; quiautneceßariaifla>

I

ta _lugubres_femper _exifiimata

_viåorit

funt, Utpote non externo fed

domeftico

parts cruore. Non ignotumtamen

nobis eft _{exemplum Antonii,} _(\m _<

Imperator, tefte Dione Caffio,

{q)

appellatus eft , Catilina devifto

&

caefo,_quanquam _nequelege

confti-tum caeforum numerum compte'

viftet, neque incruento Marte

par-ta_{vi&oria fuiflet.} _In_fiimma,

quem-admodum_{Imperatoris fere}

_titulum

comitabatur, veluti in_praemii com-plementum , triumphus: ita non

videor _aberrare, _fi _crediderim

pro-pter < (/)Ls 2.c. 8. (q)Hiß.Rom:L,

(25)

; y pter easdem caufas , quibus

datus

; vel _negatus fuit triumphus _, ple-5 _rumque _etiam _concefTum _vel

ne-, gatum fuille Imperatoris _{nomen__.}

atque dignitatem. Recenfere

au-, -temomniatriumphandijura& cau-s _las, _earumque _longura _hic _inire^

numerum , ipfa inftituti ratione _,

% _{quod brevitatis} _nos _admonet,

ve-V tamur. _adeat, _euivolupe eiRdehi-i/ lee cum _alios, _tum _{Valerium Max:}

ico L 2. _integro _capite _{traéfantent.}

Il¬

en la _vero,

qua? diåa heic funt , eo

|uiv

fpe&ant, ut videri

poflit,

_quando

q) & quas ob caufasImperatoriushö¬

ft _nosconceflus_retentufve_fuerit.

An-Hi- _tequam _au_tem _ad

poteftatem ejus

le- & _dignitatem _tranfitum _faciamus

,

ar- _verbo

tangatur nobis, au&ore

Dio-ifl- 11e _Caflio,

(r) ex uno bello non nili

jifl _lemel

Imperatorem appel lari

licu-ffl*

_ijle:

adeo ut, fi quispluribusproe-ion Iiisin uno _eodemque _{bello lue}_tum

ro- & _ordinarium _hoftium _numerum^

ter " _B

(26)

cecidiflet,lion ideo tamen Impera-toris nomen ei _geminaretur _autL>

multiplicaretur.

§.

VI. I

Mperator hoc fenfu, id eft, ftatt-te _Republica, _tantus _{dignitate Sc} poteftate quidem non erat, ut

ad

fummum illud Caefarum &

Augu-ftorum _faftigium, _(j) _quorum

ditio-ne_{mituqiiejnariajerr<£)pax,}_bella

regi'

bantur,zcced£Ytt: attamennequis

putet fuifleinanem umbram &line honore_nomen;_paucis_oftendere

lu-bet, quale illud <3c quantumfuerit-i

imperium. Summum ergo in

hel¬

lo _exercituque _habuifTe _eos _impe¬ rium _conftat, _ita _quidem _ut

_mal¬

tes fuos ultimis afficere

_fupplieiiS)

ü

_{deliquifTent,}

_fummis _vero _ornare

praemiis pofient,

fi

bene

ac

forti-ter fe gemfTent. _Atque hoc

jas

non ad milites tantum, fed ad

or-dinuifl (V) Plin.Panfg.c.4-,

(27)

dinum etiarft du&ores extenfum_»

fiiit,ut ab _Imperatore _vel ignomi-niofe hi _dimitfi, _vel _capite _{etiam_j}

puniri poftent. Tribunos _quidem militumfuum _quoquejus caftigan-di

_puniendique

_milites _exercuifte conftat: _{fed quum} _res _eftet capita-Iis, manifeftum eft _, _adprobai

Lipfio

j

(t)

Imperatorem cucemque

ipium

_plerumque

_rem

_cogrjoviffe,

damnafte. Sed utrum hoc_jus _poft

legem Porciam idem _fuerit, _idem au&or _dicfto _loco _dubitat. _Id _ta¬ ppen manifeftum eft,_Principes_hoc

jus ita imminutum iviffe , ut

gre-gales tantum å ducibus _puniri

per-miferint, Centuriones autem

alios-que _primores

_plecftendos

_fibi

adfer-varint. _Hane _autem _{ab illis}

pote-ftatem_circumcidi, _{nulla alia}_ratio

e-quam ne nimium crefcentem

ulioqui

potentiam, libi ac fuis

me-taéndam haberent. Präsente

eti-Imperatore , neque tribunus *

B i _neque

(28)

nequeilcgatus cum

hofte

decerne-re, etfi optima

pugnandi

copia

ab

hofte data fuilTet, nemo nifi juflus

poterat. Referri etiam interfupre'

mi in bello _imperii _{notas oportere}

omnino cenfemus>

quod

foli

Impe-ratori> ceuuniverfi exercitus Duci

juscompetebat

in

dando

figno

tef-feraque militari;

conveniebantque

quotidie mane ad Imperatorem

Tribuni una cumcenturionibus

at-que

Decurionibus

,

falutandi partim

officio, _partim_ad _fignum

teneram-que fumendam, qua? ab illis per u-niverfum deinde exercitum

diftri-buerentur. In abfentiaautem

Im-peratoris & fummi Ducis å Tri-bunisdemum _daripotuifle _fignum,

non _Imperatore _praefente _,

fa-tis _{liquide oftendunt} _{(u) Lipfius}

_&

Stewechius. _{(x) Huc}

pertinetdeni-que addu&us Caffiaris locus

Üb.

B,C. _{deScipione,qui fumto} Itnpe-

rato-(u)'L.c.p. tn, lös.& 180. (in Comment. <

(29)

21 ratorio _{titulo magnas} _pecunias ci-vitatibus _imperavit.

§.

VII. PAuca

netitia _Impcratoris

de poteftate 8c emi-

_{di&a {unt_,;}

alibme?jam vocant praemia

ejus-dem: _quse _qualia

_fuerint,

_eadem

brevitate

_{perluftrabimus.}

Quem-admodum enim ab _{Imperatoribus}

& Ducibus _milites,_qui _{ftrenuéin_*} prcelio pra? aliis fe

gefferant,

aut

in _{pradentia totius} _exercitus

lau-dibus _{efferebantur,} _aut

Coronase-tiam, easdemque pro varie'tate

re-rum varias , in priemium virtutis

decusque

ingens acceperunt:

nec fas_.erat, _{ipfum Ducem}

_8c

Im-peratorem fiio _prasmio _fuisque

ho-noribus fraudari. Praemia autem taec _erant,

_{quod abfenti}

Imperato-ris titulus å fenatu confirmabatur,

& _{fupplicationes}_domi

decerneban-v

tur: _prasfenti _vero

(30)

cellus.

_Supplicatio

_{quid fuerit,&}

quemadmodum ad_pulvinaria

De-um fa&a _{fit, fufius}

explicant cum alii, tum _pra?:fertim _{Peucerus de}

Divinationibus. Heic loci dixifle fat _eft, _quod_{honos juerit}

, qui mm

cum _Imperatoris _{nomine decernebaW}

vidor_{i; nempe}

cumfenatuspopulo

De-um _templa _aperiri _ac_gratias_{Diis, Im¬}

peratoris nomine,agijuhehat. Inhan

fupplicatione,

loquor cum Rofino,

(y)qu$

_aliasplures,

aliaspaucioresdi¬

es _{continuabatur,}

jenatus ad

_ternpk

Deum_follenniter_Je _conferebat,

ibiqut,

facrijkabaj,

^ /;/

_temphs

epu-lum. _Qmnis _autem

populus

agebatfe-flosdies

f

<£r _agebat _Di_is _gratias_pra

fpe

vidoriee, quje

_ajjidgebat;

faciebat, utDii hoc modo_placati,

_quoil

oftenderantb_eneficium_perficerent._Pri'

mis _temporibus _non

nifiperutium

diem duosve _a?gre

permiHa fuit_> fupplicatio, led _{infequentibus} _tem¬ poribus

_longe

_{multiplicatum}

_fui®

die- v

(31)

23

dierum numerura , conftat

exem-piis plurimis.

Pompejo, devidlo.

Mitridate, duodecim dies decreti

fuerunc: Casfari _fubjugatis _Galliis,

primum

quindecim,

mox

viginti:

C. autem _{Oéhmo, Mutinas} _colonia

liberata, diesquinquaginta. Tri-umphus quid fuerit, longum

föret

hic _percenfere; _adhascfquum

paf-fim _{apud au&ores} _reperiatur, _non multis heic _exponi

_neceffum

arbi-tramur. Id dixiife fufficiat, apud

Romanos_{magnificentius}

_triumpho

fplendidiusque fuiffe nihil. Deni-que quod ad infignia attinet, prae¬ ter _Imperatorium

_{Paludamentum,}

cujus in §, 4. mentio fa&a ,

hoc

tenendum _eft,

_{quod, poftquam}

_ob

res _bene _geftas _Imperatores

_å

mi-litibus vocati _{fuiflent, hi} ftatim

li-«dores laüreatos _cumfafcibus,

lau-ro _{pariter ornatis,}

pras fe

ferrent,

literasque

ad fenatum laureatas

de

te _gefta _mitterent» _quibus

confir-v mari fibi

Imperatoris nomen,

(32)

cerni-cernique flipp] icadonem

poftula-rent: _iisque _ornamcntis _eo

usque

ufi func,tefte Stewechio _(z)donec,

triumpho pera&oamacumfafcibus

imperium in_Capitoliorurfus

depo-nerent. _Singulares _quasdam _& _ex<

traordinarias _{prsrogafivas,}_quibus

Imperatorumnonnullos _togatis_non minus _quam _fagatis

temporibus

ma&atos fuifle hiftoria? _{teftantur_>,}

pariter ac qua? de AquilaRomana, imperii quidem, fed &

Imperato-rio _legionum _figno

, dici pofTent,

heic brevitatis caufa _plane _omitto.

(z) in Comment.adFeget.1.2._p._m. _Z13.

(33)

25

Caput Secundum.

De

_{Imperator?poß}

_everfam

Rempublicam.

fi._Reip._{Romanae perio-} _5^._{Prineipis Titulus.}

d'carevolutio. 6.Item_Augufti.

§.2.Imperatorii nomiriis §.7.Domini adpellatio

e-differentia. minentior.

3-Julii Caeläris in Re- g.SicSc Patris Pätria:.

giodeclinandonomine §t9. Majeftatis Significa-prndentia, at regiata- tus.

men_{fub-Imperatoris}_{ti- §.}_io.Reliqua _nomina _&

tulo _poteftas.

pereain univerliim

de-f4-Ortus6c vis nominis notata_Imperatoria

po-Caefärei. teftas.

§.

I. IMperatorem

Reipublica? breviteroftendimus:

ha&enus

liberal

jam nobis_Imperator _{idem audit} atque Rex. Mirariautem

conve-nit,

_Rempublicam

_Romanam _poft

tot _mutationes,

&poftquam omnes

imperandi

artes _atque _modos

ex-pertä_fuerat, _denuo coa&am fuiffe regium unius _imperium _{fubire__>.}

Nusquam

profeöo fingulas

(34)

20

ms formas in illuftriori

pofitasmo-numentb quam in Romana Repu-blica

_{deprehendimus.}

Monarchi-am fub regibus & füb horum _ulti¬

mo tyrannidemetiam fenferat.

In-de,

poftquam

regium fordere

no-men Romanis _cceperat,

introdu-80 _Confulatu, non nifi ad

ordi-nem nobilium _pertinente,_reshaud

dubie ad Ariftocratiam _fpe&abat _j

fed_qua?_non

_multo

_poft, creatisTri-bunis Plebis, veluti mixtura

qua-dam

_popularis

_imperii

temperare-tur. Ceterum neque _ha?c

diutur-na fuit poteftatis _ratio, _quum

ali-quanto poft fub Decemviris ferein

Oligarchiam degeneraret.

Hisve-ro pulfis,

admotisque

rurfus

reipu-blicas clavo nuncGonfulibus, _nunc

Tribunis_militaribus, _molliora qui-dem _experiri _fa_ta _Romana _res vi-debatur.

_Attamen?

_quum

Tribu-ni Plebis inträ cancellos 11011 ma-nerent, fed _divagari _latius

_cospif

ient, atque ferere cum

patribus

cer

(35)

certamina,& q neri plebis nomine,

(appartem unam inMemo loc atamim-perio,fe nusquäm allo quam aä

fervi-enäumnatam: rum vero ad feditio-nes fubinde eoncita _plebs _{fenfim_,} omnia _nobiliumjura_fenatui extor-quere, mox fafces &imperium ad

fe _trahendo, _{creatis etiam} _duobus

é fuo _corpore _Conftilibus

,

Demo-craticumftatum firmare_magis;

do-nec tandem _{rogatione Hortenfia_*,}

(qua Plebifcitis in _pofterum

o-mnis teneretur _populus) _res

_eö

procefTerat , ut imperii penes

populum vis , penes fenatumu

umbrarefidereü, atque adeo nihil lere _{amplius ad} _Democratiae

fafti-gium fupereftet. Quin &fuittein¬ fus,

quoRefpublica

Romana, per

integrum

fere luftrum, plane nul-lo _gubernata

magiftratu , fed

Tri-bunitiis tantum

agitataprocellisfu-erit. _{Quem ftatum} _vel _Anarchiam,

vcl verius forte Democratiam

cor-ruptam

(36)

ruptam pronunciare nullus

dubi-tem. Ceterum fatale _propemodum crediderim fuifle _Reipublica* _Ro¬

mani, ut, _poftquam omnes regi¬ minis formas delibafTet; unius tan¬ dem denuo nutui _atque _[arbitrio>

fub _{Imperatoris nomine} _, _pareret.

Diffiifam vero heic tra&ationem_j

exhibere, & in fingula hujus

tra-étationis excurrere momenta _necjj

fert _{imperata brevitas}

, nec capit

hoc _ipfum _{tenuis nofter} _fcribendi modus. Nofcatur a nobistantum,

carptimque oftendatur , quid pen..

Imperatorem heic intelligamus,&,

manente _eodem,perque _nomen

e-jus ftante Republica, quid per va-rios _fpeciofos _titulos _ac _munerum

honores _dignitatis _& _fplendoris,

quid itidem _poteftatis _na&us _Im¬

perator iit , fimulque

exercue-rit.

(37)

29 §.

IL

TAm_igitur

_C.Casfar,

_devi&o

Pom-Ipejo?

confe&isque

illis,

qua?

re-manferant, belli reliquiis, quum

ftio _quidem _par _voto,

_reliquorum

autem in fenatuomnium_major,

do-lnum veniffet: tum vero

univer-fus _fenatus, _quem _maxima _ex _par¬ te adverfum _{fibihabuiflet,} timens,

ne vi&oria elatus crudele

_quid

_{in_»} fe _{ftatueret,ad animum} _ejus

miti-gandum nullos non

honoresexco-gitavit. Praeter reliquos autem

infvetos&inauditos anteahonores, quosipfi

accumulabant,

etiam

fum-raumillud _Imperatoris,

_Ted

_{non__,}

perinde gratum

libertati

nomen__»

erat. _Jam _vero _{hacadpe]latione_j}

intelledhimvolueruntnoneum, qui id Tibi noininis re bene gefta _, vel

militari ftudio vel fenatus au&ori-täte, _{acquifiverat;}

_fed

_qui poten-tiam& au&oritatem in _Republica

fammam _adeptus

_eflet.

_Impera¬

(38)

toris enim nomen

_{alioqui fempeHj}

fuiiTemilitare, praeter alia teftimo-nia, qua? dubionos _{eximunt,etiam}

notum eft illud _Tiberii, _tefte

Dio-neCaffio

_(lf)

_Dominum

fefervorum,

Principem civium , Imperatoren!

militum _dicentis. _Obfervamus porro , ex au&oribus veteris me¬

moria, DioneCaüio _(r) _{& Svetonio} (d) : recentioris , präster reliquos

Lipfio

(>),Bulengero

(

f)

Cafaubono

(g) Imperatoris nomen, quum fu-premam hanc in _Republica

pote-ftaüem _fignificet, _efTe _Pra?nomen&

prseponi, quum vero vidoris, _qiii

id libi nomen inbello _{acquifiverit,}

Cognomen haberi & _poftponi: _ita

quidem ut alius hujus nominis Ti¬ tus alium _prodat _{in Romana}

hifto-ria fenfuiri. Cui rei fidem etiam

facb

(b)Xiphil. Epit. bioniiin Tib. p. fr. 2if>

(c) Ltb.jZ. (d) vit. _Jul. C*[ ('*

76. (e) in Comment.dd Com. Tdcit*

l.j.c. 74. (f) deImperat Rom.IIb.i.c.U

{g)inComment.adSvet. vit. Jul. Caf.

(39)

31

faciunt veteres _{infcriptiones}

pari-ter&numml e,g._Imperator_Cx~

färOétavius_&c.,_ubieit_praenomen:

contra vero M.Tullius Cicero Im¬

perator: Junius Bla^fusImperator ; ubieft_Cognomen.

_vidLipCLc.

_No¬

tetur _etiam, _privatas _ob _res _{bene__j}

geftas fub Principibus illud non_t contigifTe, nifi quos ipfi Principes perfingularemfavorem hoc honore

au&os _voluerunt, _ut _Imperatores amplius falutarentur,

quemadmo-dum _{libera olim} _Republica _faéhiirt fuerat. Fierienim_{aliternonpotuit,}

quum penes _Principes _aufpicia

tan-tumeflent; _{fumpto de} vetere Re¬

publica more, in qua triumphare & _{Imperator audire}

, nifi penes

quem_aufpicia_efient,_nemopoterat.

Legimus

itaque in Corn. Tacito

(^)non

Germanicum , qui fufis &

devi&is Germanis _ingentem _fuo

dudtuvidtoriam

_{peperifiet, fed}

₁

i-berium _domimanentem

,'utcuiim-motum

(40)

motum erat a _capite_rerum _non

di-fcedere, ab exercitu _Imperatorem

nuncupatum. Verba auctoris hxc

funt: Milesin

_locopreelii

_Tiberium_Im¬

peratoremJalutavit, flruxitque agge¬

rem_, _{ér in} _{modum tropxorum}

arma ,

fubjcriptis vidarum gentium

nomini-bus; _impofuit. _Cognomen _autem hoc _Imperatoris _toties _de _novo

fu-mebant, quotiesmagnoaliquo

proe-lio hofles vel _{ipforum dudhi} _vel e-tiam _aufpicio _{devidti fuerant.}

In-deeft> _quod _reperiatur _in

num-mis, _inque _{una ac} _eadem

infcri-ptione vox, Imperator ceu prono¬

men& _cognomen, _e. _g _Augufti:

Imperator Caefar

_{AuguftusImp.lX.}

Trib. Pleb.v.&c.ubi_praefixum_Im¬

perator noüat_{fupremam ejus}

pote-ftatem, fuffixum vero _ipfum

belli

ducemnovies _triumphum _meruif fe. _Apud

_{Corn.Tacitum(i) vide¬}

tur etiam huic _{firniie, utqui} _in

de-fcribenda pompafuneris

Augufti-e-tiam (i)An,l. i. c. y.

(41)

tiam _pönit _Imperatoris _ttotnen

_femet

atquevielespartum. Ceterum, ut_^

jam modo di&um eft , interdum_»

privatis etiam concelfum fuit ob

devi&oshofleslmperatoris

nomen,

cumab_Augufto._tum _etiam aTibe-rio: athocfubTiberio tarnen

defi-ifle in_{Junio Blaelo,}_afcque_illum _ulti*

lnum ex _{privatis (alutatum fuifTe_»}

Imperatorem, hisCorn.Taciti

ver-bis

_docemur(£):

_{feäTiberiuspro}

con-feelointerpretatus( fc.bellum)

idquo-qtie BÜß _tribuiti utImperatord

legio-itibus_falutqretur;_prijco

erga duces ho~ nore, _qui. _{bene gejfa} _Republica,_gaudio &_impetu _viäoris_exercitus

conclama-bantur: _erantque_plures_{junul Impera¬}

tores _, _nec_fitper

c<eterorum

xquahta-[em,

_{ConceJJit quibusdamér}

_Augufius

id_vocabulum;

ac tunc Tiberius _Blxfo

poftremam, Notamu s dillenfum ta¬ rnen _hac _inre _Appiani, _{'7)quifua_j}

«täte, (vixitautem_polt _Tiberium, & _{lub Adriano}

) non penitus

adem-C tum

(42)

(43)

nos _odio, _ipfis

_extorfiflet.

_Atque inde, Svetonio tefte _(w),G. _Csefar,

quumå plebejo _quodam Rex

falu-taretur, ftatim nom en illud pru-dens declinav.it _Osjaren?_je_, _von re-gern _ejje dicéns. _{Neque' minorem} in herede _ejus_{& fucceffore O&avio}

Augufto prudentiam notamus, qui

cunäa _dijcordiis _civilibus _fejja

r nomi¬

ne _{Princip/s fiib} _{imperium accepit. (ii)}

Poft hunc Tiberius etiam non. alio

quam _{Principfs nomine}

Rempu-blicam tenerefuftinuit.

_Xiphil.

_(o).

In _fumma

, abftinuerunt.etiam

reli-quiomnes_Imperarores_Sc

_Principes

negio titulo: quanquam refert 00

Caligula

Svetonius (//), quod non wjdtum abfueril quin fiatim diademet

jyueret,_jpeciemque _principatus _in

re-m _jormam _Converteret, Ceterum manftt tarnen _Principibus

imrno-tum nomeii hoc evitanyt : _atque

C 2 _etiam

('ftpvit.Jul. Ccef.cäp. Jp. (n) TacitAn.

I-1 c. t. _(o) _m _TiberiQn^ _(p) _vit. _C.

(44)

tempore, quo

Aurelianus

diadema & alia _regii _tituli _infignia ufurparet; 6c

Diocletianus

morej regio adoraretur.

Conf.

Becmani

Syntagma

Dignitatum(#),itemque

Seldenumin Titulis Honorum_(r).

§.

IV

CEterum intelligi rite

di&a_{jam funt,} _non _pofle

hxc,

_arbi-

qua;

tramur, nifi penitius aliquanto

in-trofpiciamus,

quid fibi

velint

voca-bula _Gcefar,_quid _Princeps,

_quid

_et¬ iam_Augufti_venerandum _nometi-». qua: tarnen

fingula,'quantumfieri

poteft,

inftitutimemores,

brevifli-me videbimus. Ad nomen _itaque

Caefaris _{quod adtinet, de origine-»}

hujusvocisvaria;ac

proinde

dubia,

inquirenda, non multum

laborabi-rrius ;pncfertim _quum

eruendis

e-tymologiis'vocum

iftiusmodi

nihil

magis elfe

foleat

dubium 6c anceps.

Sive enima ccefarie,five

quod

ca?fus

(45)

utero' materno , five å casfiis Tic

oculis di&us _fuerit, _five _etiam ab alia _{aliqua origine}

_hoc

_nomen.

fortitus fit, non tam facile effcdi&u.

id tarnen conftat _{Julium Casfarem}

non _{primum qui}_hoc _nomen

habu-erit, Ted fuifieante illumJulias gen-ti inditum. _(s) _Neque _plura _de-»

fönte _hujus_vocis; _qui

_videri

_poteft

quum _apud _alios

paflim,

tum in_»

Voflii _{Etymologico. (/)} _Conf.

Bu-leng.

de Imperatore Romano. (u)

Atque hocjam illud eft Casfaris no¬ men, _quod _{å Julio Imperatore}

_ad

reliquosdeindeImperatores

&Prin-ctp€s,

(non manente tarnen eadem

femper

fignificatione vocis) tranfi-verit. Dieebam mutavifie hocno¬

meninterdum_{fignificatum: Cela¬}

ns_enim nomen_primis

temporibus

i.e» å _Julio _Caefare _ad _Neronem-, qui

(^) Seldcni Tit. Hon$r. Pstrt._t.'Cap._J. _§.i•

(tj in _{voceC<efar. (u)}üb. i\Cap. 4.Conf».

,itemAIIium_Spart, _in _vit_A_AL_{Iii Vtri}

(46)

38

qui ultimus

ejus ftirpis fuit,

fami-lias taatum 110m en fuit, _nequé _pe*

culiarem _{quandam nominibus}

Prin-cipurn potentiam

adtulit

;

fed

af-fumieruntillud fibi hiece(ToresJulii

in _{honorem; quum} _utique

_glo¬

rias fibi ducerent, _{poffe ad}

pri-mumfundatorem imperii referrej

genus. Atque

inde apud

Svetoni-ura _legitur, O&avium _per

tefta-mentum å _patre

_fué

_{C Ca?fare}

id

nomen fibi adfumfilfe: cujus funt

verba _(xj: _{in ima} _cera _Cajum

Qäa-vium in _familiam _ngmenque

_adoptavit.

Et _apud _{Tacit. (y)} _{eft de}

_Oetavio:

genitos Agrippa Cajum ac Luciwn

in

familiam

C&farum

induxerat>&*c.

Poft

O&avium inde Tiberius ac reliqui

Imperatores ad Neronemidemuor

men _tanquam _nepotes _vel

adoptitii

liberi habuerunt. _Jam vero po

ib

quamexfpiraverat in Nerone

Casfa-ris _familia, _retinuerunt _nihilo mi¬

nus

(x) vit. Julii C<ef. cav. g3, (y) An. Hb>

(47)

nus _fequentes _etiam _Imperatores

Csefaris nomen. Sed habet ea res

aliquam obfcuritatem. Etenim

poft exftin&am in Nerone Casfaris familiam , id quidem certum eft,

Ccefaris nomen _per _fingularem

di-gnitatem & _potentiam _fequentibus

Imperatoribus inditum fuifte;non_.

autem ut antea familia? nomen fi~

gnificafte,fedaut _ipfum _Auguftum, aut _{Augufti filium.} _Quisvero _in hoc fenfu eodemnomine _primus

u-fusfuerit,ut, quemadmodum hodie

Delphinus in Gallia, _{Princéps Wattiié}

in _Anglia, _ita _Cafar

certum imperii

fuccefTorem_{indicaret, de} _eo

difTen-tiunt _fcriptores. _Quidam _{enim in} Galba initium _ponunt, _{qui primus} L. _{Pifonem Casfarem} _defignaverit

certum fuccefiorem ; _atque inteu_,

hos etiam Becmanus _{(z) fuum}

profitetur nomen. Ceterum his non _{obftantibus, quidquid} _in

con-

trari-v (z) Syntagma,

Dignitatum bijfert,2, cap*

(48)

4-o

trarium alii _{ftatuant, oftendit}

Sel-denus _{(a) Adriani} _demum _tempo¬

re Cajfaris _{titulum, fenfu}

excelleti-tisetributumcerto_{fuccefTori, iniüiü}

fumlifTe. Id _quod,_praeter _aiiorum

confenfum_fcriptorum _probat_etiam

ex his _Spartiani _{clariflimis verbis:}

(b) /Elms Verus _{adoptatus ab Adriano,}

nihil habet in vita_fua _memorabile,

_niji

quod tantum G/jar efi appellatus, tion

teflamento ut anteajblebat, nequee» modo quo Trajanus efi adoptatus,

fed

eo_pr_ope

genere, quo noflris

temporibus

ävefira dementia_{(ad Diocletianum}

fcribit _{) Maximianus}_atque

Confianti-nus _{Cxfares diäi funt}

, qitafi

quidant

Vrincipum filii virt

defignati

An¬

guß£ Majeftatis heredes. _Julius et¬ iam _Capitolinus _{in vita iElii} _Veri

(ej lic habet: ab Adriano adoptatus,

primus Cxfar efi diäus, & in eadem flatione confiitutus perut* Hasc

Cx-faris

(a) in Tittils Honor. Part.z. cap. r. § 1. (b) inALlium _{Verum. cap. 2.} _p. _m. _//#•

(49)

AI

faris vox ab _ipfis, _{quoque,utmodo}

dixi, _{Imperatoribus} uiurpata fuit,

fed _jun&a _cum_{Augufti titulo,}

quo-cumfimul _tanqüam

Praenomenfu-it: _{fed quum} _fucceflori _certo

tri-bueretur, folitarium nomen.

Me haud _pcenitet _inhocC^faris

1, nomen _paulo _{curatius inquirere} ;

jt prasfertirnquumadintrofpiciendam

n hiftoriam _{illam C^eiarum &}

Augu-ftorumåprimisImperatoribus

pau-d lo remotiorum , multum imo

to-is tum _pasne _{conferat harum} _vocum

ii proba _{atque cauta} _diftin&io. _Ab

i- _{Imperatoribus} _{itaque &} _Auguftis

m Casiares _{diftingvimus,}

quidignita-u- te, _{potentia, ornamentis etiam}

ali-t* _quanto _inferiores _erant. _Dignitas

ri tarnen illorum & _potentia _fumma

is, fuit, ut _quar _proxima _ab

Augufto-m _{tum; neque}

_exfpe&atione

tantum

e- conftans & _{honoraria, fed}

poteita-is te & eminentia fuffulta , & talis,

2. qua? tantum _non _{Imperatoria? Ma¬} ja. jeftati _cequaretur. _Cujus _potentia?

(50)

notas fatis efie- manifeftas arbitror

ex _eo, quod _Ca?far

quam maxime

vel Conful fuerit cum _Imperatore

fimul, vel Confularem aut

Tribu-nitiam _poteftatem _habuerit extra-ordinariam. _Qua _ornamenta _&

Infignia in eo potiftimum CaAares ab _{Auguftis differebant, quod}

Cx-fares _purpura _quidem _{fed iineauro}

uterentur: _quod _{fatis videtur} _ex

e-piftola

Commodi

ad Clodium (d), qua

obtulit

ipfi nomen C^efaris at-que infignia : Imperator Commodus

Clodio ^Albino. fAlias adte

publice

de

_fucceffore

_atque _honore _tuo _miß _: ₁

fed hane familiärem & domeflicam->

omnem _(utvides} _manu _meajcriptam

Epiflolam dirigo , qua tibi do

facul*

tat_em,_ut^fi_{necejfitasfuerit,}_ad_milites

prodeas

& tibi Cxfareum nomen

af

/urnas éfc. Sane ut tibi

_Infigne

_ali*

quod Imperialis Majeftatis accedat,

habebis utendi coccinei_pallii

_facultas

tern me _prxjente, _& _ad

me

fårquuM

me*

(51)

mecum _fueris habiturus &1

purpu-viim, _fed Jwe auro; quia ita &

pro-avus meus Verus, _qui _puer vita

fun-dus _efl, _ab _{Adriano, qui} _eum

adop-tavit, accepit. Itemque ex

Con-ßantii oratione _Julianum _Csefarem

creantis _(e) _Ego _eum

_pfrafente

_nutu

Dei _{cceleftis, amiän}

_{prmcipali velabo.}

Dövr, moxque

hidutum

avita

purpu-ra _Julianum, _Cuparem_cum

exerci-tus _gaudio _{declaratum, bis}

_aclloquitur

contradiore vultu_fnbmceflum

Di-adematefoli _Imperatores_{uii funt_.,}

, donec tandem feculo odlavo

Con-1

ftantini_Copronymi_tempore, _etiam diademate coronari _Cafares

ccepe-rant. _quanquam _nec _defmt _, _qui

ftatuant etiam antea in ufu fuifle-»

CoronasCaefaribus_imponere _quum

adoptarentur.(/)

Atque ex

num-mis, _{inferiptionibus, teile}

_Seideno,

ig)

& Titulis Refcriptorurn, ino-

mni-(e) hane vide _apud _{Seid, Tit.} _Hon. _part _z.

p-m. ii. (_f)Conf. Seid. Tit. Hon. loca (it, _(g)_Tit._Honor-part_z, _cap._i._§_Z,

(52)

mnibus _antiquis_codicibus _8c _bona; fidei Hiftoricis _{deprehendimus}

hu-jus C=e(aris Titulum hac

fignifica-tionead Alexium_usque_Comnenum

Imperatorem Orientis

perdurafte.

Sed _{poft hoe} _tempus _C^faris

titu-lus in Orientis _Imperio(quo

_jariLi

dudumfedem fibi fecerant Inperata-res)nonamplius denotavit

fucces-forem certum, _viliusque_haberi

cce-pit, &aliqiiibus nominibus poftpo*

ni, _primo _{quidem Sebaftocratoris,}

inde etiam _Defpota?.

_Sebaftocra¬

toris _nornen, _quod _idem

_fignificat

ac _Augufto_-_Imperator, _ab,

_Alexio

I vei Comneno introdu<ftum fuit_» Anno Chr. _MLXXX; _ea

_quidem

occaüone _quod _Imperator_hic pro-miftis obftri&us affinem fuum

Ni-cephorumMelifenum Casfaremcre-aftet, 8c non ideo tarnen

imperii

fucceftbrem vellet: fratrem fuum propterea Ifaciü Gomnenum,quem

fucceftorem _{malebat, hoc} _Sebafto¬ cratoris nomine

_{infignivit,fecitque}

(53)

(54)

4

6

tempore priftino

fplendori

tandem

reftitutum eftCasfaris_nomen,quum

eo titulo_Imperatores_hodierni

gau-deant _infigniri. _De_qua _re_vide

plu-ra in _capite _fequenti,

§. v.

SAtis

_C<efaris

jam,

_tiüulo

&

vereor

_egimus

plus

_ac _honore.

fatis

de

Videre nunc _lubet,

_{quidPriricipis}

_Ti¬

bi vox velit. Notiores autemiftb

us _fignificatus _non _neceffum puta-mus recenfere :

quum nemo

ne-fciat,fumi eam _pro_primario_f!

pra?-cipuo,primo etiam :

_utapudCorn.

Tacit. _{(Jo) idem} _dies _accepti

_qnondM

imperii

princeps , & Jupremus

fuit,

Erat aute _apud_{Romanos olimmos}

Principem Senatus yocitandi, qui

in _legendo _Senatu ₍ _id

_quod

_pem

Cenfores , pera&o cenfu,

fiebat)

primo loco recitaremr, & in feff-tenüiisferendis_primus

_{rogareturf/).}

Qui

(h)An.I.i.c.p. _(/)A. Gellii Noll. Atta*