Dissertatio de præstantia philosophiæ eclecticæ, quam approbante ampliss. Ord. Phil. in Reg. & illustri Academia Upsaliensi, præside ... Erico Alstrin ... publico bonorum examini submittit ... Johannes P. Melander, Sudermannus. in audit. Gust. maj. ad d.

Q. F. F Q. S.

DISSERTATIO De

PRjESTANTfA

PHILOSOPHIE

ICLECTICA,

QU AM

Approbante Ampliff, Ord. PhiVinReg

k & lllußri Acadewia Upfalienfi, PRiESIDE

Adm. Rev. & Celeberrimo PIRO

Mag. ER1GO

ALSTRIN,

Log» & Metaphyf PROF. Reg» & Ord"

T Mc ^o Ronorum Examini fubmittit

JOHANNES P. MELANDER

SUD ERMANNUS.

In Audir. Guft. Maj. ad di Jan»

A ν ni cfofoccxxxi.

Horts _ante merid'iem \olitis\

UPSALlAßy liceris Werner;anis. i

S:a R:a M:tis

magna fidei viro,

Reverendiffimo

Patri ac Domino,

DN. DANIEL!

LÜNDIO,

s.S.Theol. DOCTORI Celcberrimo,

inclutac Dicecef. Strengnefenfis EPI-

SCOPO Eminentiffimo, Ven. Confift.

PRvESIDI Graviflimo ^, Gymnafii &

Scholarum per DicecefinEPHO-

RO Adcuratiflimo.

M/ECENAJl ΜΑΧΙΜΟ.

FUlta _Magne quo _Pr® ftant _ful, verticetetta fufcipe vile JQVSE, Munus%

Quod Tibi/φ· precibus Minerva

Dedico pingui.

Reverendiflimi Nominis Tui

fttem devotißmuf

Joh. Melander.

Nobilisßmo atfy Am\)lts[iim

VIR.O ac DOMINO,

D:no O L A VO COLLING,

Regii Collegii Metallici

SECRET ARIO

Adcuratiflimo,

PATRONO OPTIMO.

Excipe propenfamale ^te Camenam, comtam fron ^-

Qu* Tibi Jub hm am nunc revo-

c anda datur.

Cjpto Tuum Nomen longum per du»

ret in _avum,

Sisque diu flirpis Portio clara Tu*·

Nöbiiilfimi Nominis Tui

Cultor humtUimw

Jon. Melander.

Ρ lur. Reverendo _atqiie Erudit'isfime

V I R O,

dn. ericoü3tl9i®/

PASTORI in 0Td|f)Uita vigilantiitimo,

Avunctllo Honor atißimo,

Speftatisfimo Integerrimoque V IR O, dn. johan,

ReeiiRei-Milit* ColJegii ACTUARIO

Dexterrimo, Avunculo Carißtmo*

IN ^ob pignus _plurima grAti paterna & venerabundi Animt in fe coü.ita bene- >

ficiA j & in (pem ulterioris benevolentia % exiles bas pagéllas, cum omnigena fcitri*

tAtts voto, Jacras eße volutt

Honoratiffim- & Car. Ayuncn- lorum

CUltor abfervantiffmut

J. Ρ. M.

u£?f v<?v

^9«eir_

V:—- <<£>"> <<?*> <<^» ssS- vü>-· Vi£>·

<<^-i VC?*> <«£?*»

ic»f3k^ba :MS&T& * xmpj*&ΟΪ w*

A, ig Ω.

§. i.

Nter excellentia illa;

qua? SupremutiL»

Numen mortalibus

conceflit,natura? do-

na j etiam reputan- dum eft illud omni«

bus iniltum fapiehtia? defiderium*

Ejus enim beneficio, adrerum Divi-

narum humanafumqué notitiam^

fponte ferimur. Etanc (i du&u reÄas

rationis aiTequi adnitimur, Philofo- phiam vocamus. Quantum vero ha?c

ad benebeatequevivendum prüftet,

cogitatione percipi melius, quam.#

Verbis pra?dicari pöteft. Ha?c intel-

A leåuni

1

leftum modo, _quo exoptata veri·

tas cognoici queat, nontantum in*

ftruit; fed & cognita voluntatem ^,

eidem ut fe attemperet, efficaciter impellit. Hase mentisnoftra; vites;,

in fe quidem, poft primigente fapl-

entise ja&uram, valde fenues admi-

randa virtute recreat juvatque. Fal*

lere quidem ^, haud diffitemur, in-

terdum conceptus noftrosde rebus,

fed magis ex vitio Philoiophi,quam Philoiophiae. Qua? enim datur tam

fortis medicina, tarn rigida diici*

plina, qua* omnes humane mentis

morbos , deterioris conditionis no¬

tas, expellere valeat ? Hinc vide-

mus Piatonern, Ariftotelem, reli- quos magni nominis Philofophos ^,

eam,quam iibi propoluerunt, me*

tam iion (emper confecutos fuiiTe*

Tanto minus autem hujus Vel illius au&oris, cetera probatiflimi,adrnif*

ios errores ipfi Philofophiae impfo«*

gere licet, quanto certius omniuro

animis infixum effe debet illud

abufum feparandum effe abufu,nec

tollere ^rem ipfam, in abftra&o fum-

tam. Geterum , cum extra fubje-

&um , putahominem ^, fruftra quae-

ramus, quam hic laudamus, lapi-

enxiam ; ad nosmet ipfos , quam imbecilles firnus,bene attendentes,

alios etiam in iubiidium vocare, confukum ducimus. Tam magno

autem Philofophorum agmine fe

nobis offerente,qu£eri poiTe videtur,

quos fequi oporteat, vei qua? fe&ae

eorum admitfenda?, ut tuto illis

credi pollic ? Sed ^, quemadmodum

vix ullus Philofophus fuit> qui non fubinde a veritatis via deflexit, &

nulla forfan ie&a in venitur, quae per omnia verum dicit, ilcuti &

nulla, qua? non aliquid ex verojita

quoque qui fapere vult , decerpere

debet ex lingul is id, quod verum & ^*

bonum efl, reliqua vero prasterire, itemque operam dare, ut inventis aliquid addere, adeoque ftudium

Philofophiae ulterius promovere

poffit

poflit. Atque id nobis appellatun.>

Tbilofopbia Ecleälca, de cujus Prsc- ilantia _pauca diöuri, Tuam C. L»

benevolentiam innoxiis nofixis pol-

licemur conatibus.

§. II.

Merito autem ha?c Philoiophia,

Uta fechria, cui opponitur,diftin- gvi queat, Ecleäica i. Eleéliva di-

citur. Exprimit etjarn hoc voca-

bulum officium talis Philoiophi,cu¬

jus eil syJjysiv, linde derivatum

nomen refertur quoque ad ipfiim abftra&um _, uempe Phfiofophiam.

ProaucRore hujus Philofophiae v^n-

ditari ioiet Potamon _, Alexandriens

Phiiofophus ^, quem circa _tempora Augufii vixifTe tradit Snidas. Diog

nes Laertius ira de eo loquitur: prv

terea ver o miper etiam hcleffica efl j äa wtroduäa a Potamone ^silexa*

drino a )t Quidquid ^{vero fit, Pora}

mone hoc longe antiquiorem ef

morem Philofophandi noftrum,at

ab eo tantum majorem in modun commendatum _, iplendidioremque

red-

.

5

red di ^{t um} fuifte, credibile eil. Aliter

enim fieri non potuit, quam ut finguli fe&arum conditores, prout quisque fibi novarn viam ingredi-

endam propoiuit ^, yel ab allis in_»

quibusdam recefiit, EcleéHci exfti-

terint. Et _quam vis titulo eodem

non femper inclaruerint, re tamen.

idem pneftiterunt. Hane ^, quam dixinius Philofophiam ^, fe&am ^vo-

cari vidimus, (ed id forfan exmo-

re , qui obcinuit de ceteris ita ^ap- peltandis; ^cum tamen, quod Se-

ik proprium ^, héec noftra in_·

fe non contineat. Absque itaque

certo nomine & nota in & uiitatam fuifie etiam antiquiflimorum tem¬

porum Philofophis, negari nonpo- teil. Idem de Patribus antediluvl-

anis adierere nos non dubitamus·

Nam cum Caini pofteri illis arti-

bus operam darent, quse volupta-

tes _, honores, divitiasque fpe&ant;

Sethi pofteri res divinas, & quo- modo animus veraimbueretur vir-

tute _, curabant; ut nullum fit du-

A _j biurai

feium, quin Ecledici fuerint & iila

a?tate fapientiores. Infequentiura

temporum antlquitates facras fi e- volvamus, fandos Dei viros eun*

dem fervaile morem conitabit.Mo- fes, fi vel maxime Chymicus fue- Titb), vel fapientiam hauferit JE- gyptiorum c) ·, non tarnen propter-

ea eorurn adhaefit deliriis. Praeter-

ea quoque Joiephum, Salomonem, Esdramque ^, fi refpicias populos, quibüscum vixerunt, etiam a fe¬

ie du iniignes fuiiTe omnino ftacu»

endum eft. Divinitus inftrudus Gentium Dodor Paulus non tan- tum ad Gentilium Philofophorum Icripta aliquoties provocat ^, ied &

talem dedit regulam ^; ζάντα δοχι μάζετε,Ίό ^χαλον χά]έχε]β d). Λ nr

quioris asvi Phiioiophos Gentiles.

refpiciamus,eorum plurimos eidem

fe accommodaile mori demon (Iran

poteft. Socrates reliquorum Philofo¬

phorum fons,ut ^eum Quintilianus, &

princeps,ut Cicero vocavit, docuit

fuper-

t

fupercUium ichoiafticum viro fapi-

enti magno ftudio eile fugiendum;

rationibus anirmim convincendum,

non impellendum au&oritate ^, "ut

B.Buddeus de illo teftatur*). Plura

quoque habentur apud Platonem

/). De Tlatone teftatur J. G. Voflv*

us, ex triplici ie&a ejus Philofo-

phiam efiTe confe&arn g ). Ariftote-

lem non tantum in prseceptorem

fuum recalcitrafle ^, faepe vero fine

caufla, novimus; fedincidifTe quo·

que in (cripta Salomonis, fupera·

tis ab Alexandro Hieroiolymis ,·

contendunt eruditi: unde tanquan*

nova vefte Philofophiam fuam or-ΐ

naiTe creditur. Cicero & Piatoniza*

re & Ariftotelizare, & in Parado-1

xis Stoizare (e haud obfcure innu-

it. Quare quoque dicit: Ecquid efi

igitur ^, quod me impediat, ea, qu<&

mihi probabilia videntur, fequi, qua

contra vero, improhare b) ?

a) vid. jf. G. Voffius de Seft. cap. 212

b) Celeb. Vedehus in Program. de Μοβ

A 4 Cbym*

s

Cbym. c) Aä, 7: Ιχ d) τ.Thejf. c:

si. i)· ^ΐβ. Phil cap. 4. § 10./) hb.

Vi de Repiibl. g) de Sed. _{cap. 12} 6) Cffic. hb. IL cap.

2.

$ ΠΙ.

Seculis autem Ulis^ quibus cri«i

ilas erigere coepit Ponrifex Ro ^ma¬

nus _, jugum quoque intolerabile-»

Reipubiica? literaria? impoiitum eil.

Non enirri; tunc licitum erat pro¬

prio abundare judicio; fed fieuti

blim Pychagorasis ^, in probandis

fententiis fuis, invincihlle _argumen¬

tum erat iliüd αΰ]ος Ιφα ; iia poft-

friodum _, in qualibet vei minima?

fr-aceria? dis^üifitiqne. recurrendum

erat ad au&oritatem Papa? , cujus

in animo _, ii non fem per in ore-s

jFuit:

Sic voto,ßc jukoy ßat pro ratiom

vohntas.

'Hucquoqqp fpe&abaht plurimade

creta, ab ipfo & Imperatoribus e-

yftfa ¹ dé-non inferetfdis novis do-

grhatibüs-, & certis quibusdam Se-

äis,

#is firmiter tenendis. Quantum«,

vero inde pafla fit Ecciefia detri-

mentum , quam exiriofa errorum monflra a Se&ariis inträ pomsria

civitatis Chrifli profeminan

dici non poteft, fed potius deplo-

rar i. Pythagora?crum μίίθμ-φνχωσις,

Ariftotelicorum a?ternitas mundi, Epicureifmus, Scepticismus, quo- modo hcereticos, imrrio Atheos fe-

cerint homines , oftendic Sturmi¬

us a)\ ita ut non fine caufTa Phi-

lofophia Gentilium :di6fa fit mater

hsrefium. Impium icaque judica-

mus, veteres Philofophos ita am*

pledli, aut jcoJä το$α iequi, ut eo tempore factum incelleximus, quan- do Ariftoteles _{in facris} legebatur ,

populoqjproponebatur, quod fe au*

divifle Phil. Meianchthon teftatur _; quando habebatur praecurfor Chri-

fii in naturalibus, quemadmodum Johannes in graruitis, & vocaba-

tur a Chriftianis,fi diis placet,na-

uras miraculum _, prodigium finis-

A 5 que

10

que humanas cognitionis ; quare^

quoqus ab eo recedere, peccatutn

erat graviilimum. De qua tarnen

hominum Ccecitate plurimi conque- fti Tunt , huncque Philofophia? A-

riftotelicas principatum tyrannidem

vocitarunt. Inventi etenim funt vi- rhcordaci, qui tam rnaie fana in-

fbituta repudiarunt, utpote Jacobus

Zabaretta , qui tale egregium pror-

fus de libris Ariftotelis tulit Judici¬

um : Ego,etß in aämiratione ingenii A- rijhtelts mitti wortalium Jecundus ejfe

moh _Jamen credo ipjum neque omniafcri-

bere, neque omma cognofiere potuijje,

neque etiam veritatem in omnibus, ^qu&

fcripßt, it a ejje ajjecutum ^, ut nun-

1 quam errare potaerit, quippe qui fuit

homoy non Deus b). Poftquam vero

B. Lutherus, & qui cum illo erant,

ilrenuos vindices libertatis ie gere-

re coeperunt,exftitere viri infignes,

qui liberius phlofophati funt, &

cautiores fuerunt ( ringente liceft

Sgåariorum caterva)in

admitcendis

II veferum dogrnatibus, Hos infer e- rninet Carteßus, qui Bro tum qucn- dam egit in Republica literaria, ju*

gum fervitutis Scholaftica; _penitus

excutiendo. Cui,fi non aliud, ilk d

certe debet pofteriras, quod libere philofophari ab eodidicerit. Narr·φ ejus exemplum alii iecuti, urpoce

Hugo Gr onus , Samuel Pufendörfius 8c longe piurimi, qui libertärem Phi-

loiophicam proiiteri ^, eandemque

aliis inculcaré haud veriti funt.

a) de Phil. Seél, in com. cap. 3.

h) vid[ Sviceri Theat. Ph. Theor. §.21, 5- iv.

Jam _quaenam fit alteri prse- ferenda , Ecle&ica an Se$ari&-»

Phiiofophia , proximum eil ut o-

ftendamus.Satis adparetjibertate ia- pientiae fiudiolb coneeila, eum haud fegniter pedem ferre ad aliquam εχλογψ. Haec vero, quam nos pro- bamus, fit, quando ratio bene in- ftituta ex fideli rerum contempla-

tione

*2

tione evideiitiffima fibi format prin- cipia , qua? paria ferendo fcientia*

ram oneri purantar, ad quorum

normam omnia ab aliis di&a, aat

fcripta ^examinat, qua? cum veri-

täte conveniunt eligens, qua? cum illa conciliari nequeunt omitrens.

Pra?itantiilimum efTe hane faplen-

di »podum irftperte&io homani in*

telle&us eyincit.Tam multa& iub-

limia habemus objecfa confide- randa, ut , qui folus omnia cape-

re valeat, adamantinus fit oportet, im ^na o Γα _pra humanam forte ^m po-

fitus. Aliorum itaque non velle-j

admittere auxilium , ubi propria?

vires deficiunt, aut ftolidi aut de-

fperabundi eil. Unde ergo quae- rendum ? Si efTet aliquis Phiiofo*

phus ^, cujus finum omnium fcien-

tiarum complexus ita implevit ^, ut nihil eum lateret _, firmifiimisque experimentis omnimoda?" iuas co-

gnitionis poflefiionem probaret;ei-

dem cmaino obiéquium debere-

mus

inus. Tuncquoquefe ipfe falleret, ή

qui fe Ecle&icum profiteretur.Quo-

niam vero nemo tantam jure fibi arrogare poteft τανσοφίαν ^; quirL-.

potius,quo quis fäpientior, & ^ve-

rlraris amantior, ^eo paratior quo- que eft fine percinacia refelli, ubi

fe a via declinaile intellexerit; im- prudenter omnino agit, quicunque

in uliius magiftri verba jurat. Con- tingere enim poteft, ut bonus _quoqj dormitet Horn eras. Quam pauca, in- quit Sturmius ^, Junt, qu<e fetmus ; quam wc er t a , qu& hartolamur\quam fine numero ^, qua pemtius cognofcere

totus mundus defiderat a)? Quod cum ita fit _i quis non coniulnftimurrL, ducat, _per iingulas fe&as eundo,

hic & illic iparios iententiarum flo-

res legere,unde, apuminftar, quid- quid praeclarum ^, utile & jucun-

dum eft, perfpicaci indagine que¬

rere, colligere, favisque fuis con- dere poftit? Nec eft, quod aliquis

"btendac _, tali libertati ferenda?

homi-

14

hominum conditionem idoneajn-i

prorfus non eile. Porius iilam hu·

mana? natur« convenientiilimarrL.

eiTe , exiftimanius ; dum modo ef-

frenis illa & noxia licentia, quae

natur« corruptionem (equitur,ca-

veacur. Ettunc eam, qua? legibus

Divinis & humanis fe attemperari patitur, & mite rationis imperium

non fpernit, merito amemus über¬

täte m. Haec utique non civilis modo

Reipublic<s; fed etiam eruditi or b is ma-

gnum eft ornamentum ^, incrementum

& prtffidium. Et fervitus buic con¬

traria , macula e(l rerum public ^{ar um >}

dehoneftamentum Academtarum ^, be-

fliis quam b ominibus, injanis quam Ja- pientibus dignior b). Quantum ita-

que pra?ihjc propriis oculis uti ad

greffiis fuos dirigendum, quam-,

claufos illos habere , & alterius du-

Öum fequi; tantum quoque pr«

fervituce fe commendabilem Philo- fophö reddit legitima libertas. NuU

h _mapir, inquic Pererius, φ c#ci-

15

ts poteß, _quam nihil per Je fäpere, ni¬

hil judieare ^, totum ex aliorum fenß judiciovr pender e c). Hoc _{modo, qui}

facultatem naturalem fentiendi,per- cipiendi, judicandi ^& eligendi ir-

ritam faciunt, fiunt fententiarum mancipia, quas cum lignis, alienis

nervis ad motum agitatis, compa- rari poilunt, aut cum horologiis,

qua? omnis fenfus rationisque ex-

pertia, exaftiffime particulas tem-

•

poris indicare folent: nec multum differre videntur ^a pfittacis, quae voces, quas non intelligunt, edere didicerunt. Sed milites imperium

ducis fequantur; quoniam illis ob«

fequii gloria reliéla eft. In _repu- blica vero literaria ratiocinamur.:

ratiocinatio propriam includit con-

templationem. Breviter: bis decem

funt viginti, ^non quia id caperata fronte adfirmat Magifter, _{fed quia} repetitum denarium in vicennali

numero meis oculis deprehendo^

ut dicit Gundlingius d).

i6

a) De Phil Ech & Sett. b) vid.

Dßut. de mod. liber.Jub Cel. And. Ryd.

Prae/id. c) in Prof. Phyf. Gen. d) in üüoc% ad inim.

$. V.

Sed videntur iitl homines , qui

ex veterum au&oritate 6c judiciis

toti pendent, exiftimare ^, natoranl

3^m veluti effoetam ftupidiora mul-

to, quam oliσι^ ingenia producerö.

Adeoque longius ierri, quam du-

cum fuorum terga viderint, reii*

gioni fibi ducunr. Iii, dicenfeCar- !

teil ο _, fimiles fani bederis ^, quee nun- | quam contendunt alt ins adjcendere ^,

quam arboret ^{, queé} ipjas fuflment.

Jmmo fapé defcendunt. poßqudm ad fi- \

βigt um usque pervenerunt a ). bed ' fallit ^eos, inquic La&anrius ^, quod

major um nomine poßto ^{, non} putent fi·

er i po (Je ^, ut aut u ipfi plus japiant, j quta minores vocantur ^, aut tpfi de- ßpuerint, quia majores nominantur b).

Acque haue mukorum periVaiio*

ijsm cauflam fuiiTe credimus; cur

anciquis

*7

v

antiquiorum placita in dubium ^vo-

cäre ipfisnefas ducebatur. Propcer-

ea enim quod nimis abje&e de fe ipfis fentirent, veteres tantum non

ut Numina habiti funt. Quo ipfo

tamen oculatiorum ludibrio (e ^ex-

pofuerunt. Quis non rider et Mat be-

vnaticum, Theorema Geometricum de quantitate ^an gulor um in triangulo re*

dilineo, quod fcilicet fint duobus re dis äquales ^, probaturum, provocare ad

huclidem & confenfum omnium Ma-

thematicorum ? ut loquitur Celeb*

Wolfius c). Patetitaque, nullos

annorum lapfus * nullam natura?

fene&utem ^verum a falio difcer-

nere prohibere. Nec ipil Magiftri

eorum , quos tanti faciunt fe&a5·

tores _, talem fibi vindicarunc pra?-

rogativam. Omnino^inquit Plato, vi.

dendum _{, non} quis dixerit; Jed quam rede dicatur d\ Et Ariftoteles fortajje prafiare ^, atque adeo oporte-

re videtur _, veritatis tuende caufa ,

vel noflra ipjorum decreta ^ev ert ere e)t

B Idem

FV

18

Idern qüöqtie cur icripiit: pleraqut

verum vetußarum minus funt abfoluU ^j

recentioribus ? f) Cicero quoque cen <

te, inquit, recentißima quaquejunt ]

eorreäamagiss& emendatag)* Tara _j injurii itaque non iimus in anti- ^<

quiores ^{, ut} illis tribuamus, quod ] iibi tribui nöluerunt. Prasftiterunt _j fåne alii _, quantum tempora per. y

miferunt , alii quantum per diver-

ia ftudia licuit; omnes quantum-·

fe potiiifte exiftimarunt. Quod non viderinc omnia, humana? naturaein- firmitati tribuendum eft. Quare neque illi fua laude fraudandi funt, neque nobis ^{, aut} iis, qui nos pof-

ro fequentur, aditus ad eandern

viam debet eiTe pra?ciuius, ^ne fe- gnis & focors femper jaceat Phl·

lofophia.

a) in pr af, ad. princ. Phil b) lib.

II. lnß. Div. c) de verit. Phil. §. 156.

d) in Char tom. IL pag 161. e) Et b.

I, f) ^Acad, Qu a fl* ^2,

§. Vl·

*9

δ· .VL

Ρ( Invetitls majorum non debere acquiefcerePhilofophiam, fuperius

di diu ^m eft. id iiiibertatis, _quam Eeleäicae Philoibphias cribuimus, proprium eiTe evicerimus ^, multum

d* omnino praeftanti^ illius accedet.

od _Et quid impedit, quin literas ma-

int gnis incrementis augeri dicamus,

ubi variis praejudiciis non refcardan-

tur ? Huic aflertioni fidem faciunt

n-» plurima quotidiana? experientixdo-

on cumenta. Negari enim non poteft,

fa* Ecle&icorum in caitris ^, iingulas

ire Philofophiae partes, infigniter pro«

nr, feciiTe, & indies quoque crefcere.

tf* Sic niii adfuiiTent, qui ruptis igno-

ifl rantise clauftris, penitius naturam

6· univerfi introfpexere ^, facile crede-

ii' _remus, & terram non tam late-»

patere, & ccelum propiorem con^

templationem non admitterej mul-

& tas ilellas , variaque phaenomena,

6· telefcopiorum & fimiiium inftru-

b· _mentorum

ope jam deteda, nun-

B 2 quam

20

quam dari; immo innumera arti-

um inventa, ilngulari cum fru&u

in vita communi ufurparifolita,fru-

ftra quam.Undecolligi poteft,quam

rudis mundus eilet, &quam parvus, fi unius capitis menfura ^totus ejus

ambitus clauderetur. Gertos itaque

terminos humana; cognitionis & fi·

nes conftituere _, ultra _{quos pro·}

gredi non liceat, iniqvum eft,

§. VII.

Quam pulchrum autem & lau-

dabile _{, tarn} quoquedifficile eil Ec-

le&icum _agere; quippe cum a pro¬

prio judicio pendere debeat. Ipfe

enim foliicite debetattendere adfco- pum cujuscunque dicentis,adfontes

6c principia, ad pondera & rationes,

ad praemiffas & concluliones, ad u- niverfalia & particularia; utfi quid

occurrat re&i aut obliqui, iolidi aut fucati; fi quid occurrat quod certo ve¬

rum fitaut probabilitertätum,obfer- vet,notet,probet. Immo adhibitis de- bitis mediis _, circumilantias omnes tite confiderare debet, ut effatum

de

21

de re,quaefub incude eft, folemeri-

diano clarius evadat; utque pateicat,

tenendumne, an, cum modeftia-.

ramen, rejiciendum fit» Atque hoc

opus, hic labor eft; quem effuge-

re tantd minus licet, quanto certius

conftat, veritatem fiepe tanquatiu·

in fpecu delitefcere, & multorum

criminibus, iniquisque judiciis con-

culcatam efle. Hinc intellegitur^,

talia molimina magis convenire vi-

ris exercitatis, quam tironibus. Ab

his enim vix exfpe&ari poteft, ut

tanto oneri ferendo pares fint. Vix

quoque admittit eorum infirma &

inftabilis conditio , ut ab illis vitiis

& praejudiciis, quae caecitatem of-

fundunt, liberi exiftant. Oportet,

igitur, ut ait Ariftoteles, τo>v μαν*

båvovlot, πιςεύειν i. e. Praeceptorem

fequi, & ei aliquandiu credejre-.,

donec , fundamentis pofitis , Judi¬

cium maturum fiat, & aptum , ut omnia, quae antea didicerat, fub

examen revocare poffit. Infames

prim9

22

primo balbutientes quasv is mulieres _ap- pellare matres, poß autem proprium

matrem difcernere folent. Sic puerilif

experten tia omnem Vhilofophiam appel-

lat _matrem, adulta v. matrem ver am

intemofcet; ut icite loquitur Veru- laminus de fcient, Aug. Lib.L

$. VIII.

Pra?terea requirit hxc metho- dus virum probum & candidum.

Libertas quidem conceiTa eft _; led

non omnimoda & illimitata, Con¬

tra leges Divinas & humanas ea-

dem abuti, nefas eil. Nihilomi-

nus tamen effecit multorum Iicen- tia, ut , poilquam libertate donatus iit orbis literatus, major numerus nefariorum errorum ortus fuerit _, quam feculis fervilibus. Hinc plu-

rimos videas Spinoza; & Tolando

iimileselTe, Britannorumque Liber-

tinos amulari, qui eo improbitatis

& audacia?proceiIerunt, ^{ut damno*}

fam Philofophandilicentiampublicis

fcriptis

22

fcriptis defendere auf! fint. Faten·

dum quidem eft,non tam ar&iscan-

cellis libertatem efle continendam ,

ut icientiarum incrementis confuli nequeat. Circumfcribendam tamen eile ejus ufurpationem ^, ne in per- niciofum Libertinismum degeneret, experientia monemun Nec (atis

vaiidum videtur, ad hoc Vitiumre-

primendum ^, internum rationis im¬

perium; fed nonnunquatn necefla-

ria eft externa cohibicioj ne vene- num illud, quod frivolis fcriptis pro- pinatur, in vifcera reipubl. ferpat, eique corruptionem intentet. Hic quoqj reprehendenda eft multorutn protervia in aliorum ^, & praecipue antiquiorum ^, placitis dijudica»dis.

Non enim illis iufficit, _quae ipfisab*

furda videntur, rationibus convel- lere; fed addunt _{quoque convicia}

in ipfas perfonas dire&a. Qua de re ita loquitur Syrbius a): hiventunttir

bodie non pauci ^, quibus (atis videtur

ad pr<ztlare & Ecleäite philofopbandi

ratio·,

24

raiionem , alto fupercilio contemmn c antiqua, convicia jattare in Ariflotelem f

& Scholafticos; nugisque difficilhmti ti quavis occafione captare rifum, ji

a) ln prat ad Archit. u

§. IX. Ρ

Inprimis au&oritas Scriptura? a Säcr# Philoiopho Chriftiano maxi- b

me eil obiervanda. In quibus illa—ι ti

nobis facem prasfert, EcleéHcunij ^η

agere non licet. De quorum enim r Θεοπνειςία conviéh fumus, de Ulis v dubirare, ^aut latum _unguem disce- η

dere impium eil. Subjiciendaitaque q

eil libertas rationis revelationis Di- vina* judicio, quod ^non ut fibi ^con-

trarium extimefcere , fed ut fe fide-

liter _monens, exoiculari debet. Ha- q bebit prseterea fana ratio fibi ami- I

cam experientiam, a quarum con# Ü

nubio dilabi fas non eiljnifi forte ex fi

rebus dum iapere noluit Philofo- η phus, fimpliciflimorum corre&ioni t

infuper & ludibrio fe exponere ve- f

lit. Nec fibi tantum indulgeat Ecle- h

d:icus,

re Äicus, ut credat Tibi licere ufitatas

m formulas , confvetosque terminos

m temere ac pro lubitu ^{mutare aur re-} jicere. Si plus incommodi quam«, utilitatis, plus obfcuritatis quanu*

perfpicuitatis habent;omitti poiTunt,

ra? aut emendari. Alioquin valere de-

d- bentex irapofitione. Veriifimum

u tameneft, quod adierit Buddeuse),

tu nos per univeriales ideas & _gene-

im ralia nomina, de iis, _qua? inter fe Iis vel conveniunt, vel difcrepant,in_.

:e- multis accuratius, & cogitare, & lo-

ue qui poiTe.

)i- b) de Not. Term. Ρ bil. cap. 1.5.4.

η- 5· X

e- Nullum itaque nobis dubium eft,

a- quin, il fapientiae ftudiofus, hujus

ii- Philoiophia? in caftris diligenter mi¬

ni litet, & fe poile commodiifimepro-

»X ficere , & fuam philofophandi ratio-

0- nem a fe&aria tantum difFerre fen*

ni tiat,quantum duice libertatisnomen

e* ab ignominiofa diftat fervitute. Sit

e- igitur nofter Philofophus

is, Nullius

2 6

Nullius addi flu sjurare iftverbaMagiflri,

(i modo proprio (lare judicio nove·

rit. Et fane tunc juvabit verfari, jam in veteribus Acaderniae fundis,

jam in Zenonis porticu, jam in Ly-

cei ambuiacris , jam in juniorum-i Philoiophorum auditoriis. Sic au-

tem in iis verfari decet, ut non tarn confiderandum iit, quis aliquid di·

cat, fed _{quam vere} dicatur; utque

fine pr^vjo examine, nihil, ne do-

äiifimi quidem adfertum ^, admit-

tendum iit; ne falfa proveris, &

nubem pro junone ample&atur

φιλαλήθης*

Άλφινφ ΘΕΩ Δόζρϋ·

\