• No results found

laurentii POESIN

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "laurentii POESIN"

Copied!
32
0
0

Loading.... (view fulltext now)

Full text

(1)

U\

ifi

DISSERTATION!?

GRADUALI

POESIN

SVECANAM

'

HODIERNAM,

Jndulgente

Am^hff. Senatu

in

läuflri Sviomtm

ad

Salam

Lyceo

3

Sub

PRiESiDIO

^Ampliff-

atque

Celeberrimi

'IBT,

Dn.

laurentii

AR

RHENI I,

Hill.

Prof,

Reg.

&

Ord.

Publice ventilandam

fiftit

JACOBUS

PRATENIUS

Dakkarlus.

In Åudit. Guft. Maj.

ad

d.7Maji

A. MDCCXXVIIL

Horis ante meridiem folitis.

(2)

0#

ii/feé

Mg?/

9i$©

Cd)

PRESIDENT

i

jÉongf.

Cmicellieod>

Sag*

©(auf

Upfala

Acaåertm

CANCELLER,

4,jjCU

JQ

(3i)lx)0(oßrnc

ttftve

t® sletrtr

ref

GUSTAV

CRONHJELM,

SWin

9Mo>5U!if!ije^)£3iSif.

?lt'

«?ägär

tig

min ftd't til iEbet: Excelience,

faft

tfjett lig

Doppat ej

igulf«

od?

fiifmcnoagar/

Od) baftoanD'

lägger

ner ett cd«

nrtuCt reverenee,

0c&

U)ifcté

ttJOVDrtaD (tn/

febaraf

f)oti

ww%»t.

(3)

£l)cn

«It

for

örifligiitpp

»V bittt<

lené Élötfl ©cl

©In'

Mcrfma ögon

get•/ önn (Mllct

töem i

fern.

^WflC

tro

jag bå förttenc*

i

fern

til en purpur©tel

SO:

ig

tpågnt

(ram

? tjur

tan

jag

öierf*

bet min

förftpfltfl.?

Süicn ©eleu iriftar ej

utaf

jtn

glasfi nån

Deel/

gaft bott

(tn

ffrflj

<:

ötftpt

i

låga

öa«

lar ffliiPcr/

©a tror cd) tPäntar

jflg/

min

Priftictfxt ocö feel SSetflröcs

nåbigt

af

i£x boget

XU>

bes (nioset.

3ag

lägger

pennan ner. 9Htn

öniTan ar oebbür: $3en>are

.fjärten

®uo/

blato

H'ücbytM

Jfnöec/

2£p ^Oßfl

Exce, ti! flllaé

frögb

oct) jir/

©om i tvärt ©mea bo/

bpgtv

{

£>ef

ocb

©tåöer.

igbere6og»ö>refI.excellences

iwfcevbthi>6btnt«Fa|?e tfenave

(4)

Cfreii

£>£gworbige

od>

IPibf>

betombe

&>

0$

Theologi*

DOCTOREN,

mut

N I

LS

BARCHIUS,

T

5\ongl.

öfmt

JpofpreStftmf/

!

0C& 'Väftor Primarius i

Stockholm,

s

fa

nit

'Freies Confiß&ri'P

UrbicttÖCt?

.

y

min

£3gfbeu\;grte25cfbrbMi:e.

Cfen

£>$g

^f)E«v>6rbigc

od?

<3<Sgl<!t:be

fy

ütMag.CHRISTIERN

CHRISTIERN1N,

Sötpcfet

toaffattt

fyrcfioberbc

t ge(<

f

Jenébro

Socfamling/

få ocE

.ßögtbc*

rörnl.

$rcbft

5ft»et

beg omftuis«

ItggtanDe

contraä,

_ i

(5)

€£>««

^)og«l)ceworbig2

od)

^)osl4rbc

»t.Mag.

ANDERS

-KALSEN1US,

!

Äongl.93kj:té

öfmt

^ofprebffant/

(a

C(S

Pr^fes

Cofififlorii

Aulici

% Stockholm, Ulin

t>$Qta\)MbctlTotr»

broixe.

Cljm<^g<4(?rew<5t&ige

od?

•^ofllßcbe Samen

i

ÜCLt

Mag.

NILS

CHRISTIERN

IN,

fS.

ßongl. Gymnajium

,S.

Theolog,

Leilor

i

2Beftet:å(jé

Primarius

tt)iÖ

/

oct

ipögtlwöml.

^rcbft od)

ßptcfio«

bevbe oft»«

SaMunOéSörfamf.

(6)

öJyiittö«-voll min Clw ml i

ittife*

ft$

llpBi

begtfnm/

Od) fofct

tldjtt

ort)

firbb/

ecfj ftiba på ftft fram:

©å latcn marDa tftån

fixt

Qüoer

tdrtltgt

biifmi

43maD

§mmé

fmagö battb for

fe

Der

iiiggcr

fram.

&X$

tpiflja

dr

bereb|

uieD

öbmtuö

t)ä af prifa

SlXit

ljöga

gimff/

fem

3

for

[;enne

fdcTeé

rnjfa.

2Båt

©menfla

©fafbef

onft f)dr

6ö*

iniuff

Idgge&ncber.

3ag

fifffdr

gterna

töet

/

aten

>

(7)

.<?at

tniftre

orS ocö

runt

fösftmf oc&

ftörre

beser/

$n fom mm

fwnga fid'r tfjett bdr

1'ctictfmtr nu;

S)ocf cm <Sc

böga

gunft

tdfé bentte

glansen gtfroa'

@ä(dr

ben

dbe(

nog/ed)

mdlbeprnb*

S.t

bltf'tv«.

©UX> filte

(i«

tben

Sag

(f.l

toffC

jag

flucligt

ön|!a)

förSrbja

/

fom befar cfj

fafa

bp*

Ca 9314«;

fSlcn bit? iäbr/ i ä!Scr/ mål»

_

gdng

gvöniTa/

Sljet.

mattt

bar/

ort) bitr/ ort)

de

ni{n önffan ån.

3a.£tm(cti

(Idf

forforg forl£bce

aU

(a brage/

3a£tm(cu

Iteff

ort)ftbft

utt

fttrb#*

Sa tage.

63gworbige

^og

flbrmwbigc

Oct>

t^oglrtcbc

.£>Q:>KjK2l3(©

dbmiufafle timm

(8)

SMt

Philofophi#

CANMTATEN,

"^>o0l4töc

Jacob

Pratenius,

«inbra

ciAnaett

mcö

beröm

difputerade

De

PoefiSvecana.

tPJfr

SUfc

3

fJufl' atfma

Salus lärba

frarn/ bfanb

©mannet Qért antra lätcoms prof; om

©raenffcrStBerfemrt/

<£j

tinga

fägnao jag od

fecf blanb

attöra mannet/

©omfrögta

ftg

tberaf/

at

lönen

lernneé

fnatt.

göt

aK Sr

trägna

fl

it

t

<£t

gaget»

frant} (natt

grönfTati

Sag

ben rncb

bälfan

mot

/

St män

nn

troget

önflar

VET,

(9)

Clarisßme

Domine CA ND ID

ATE,

PRATENI,

OLoribut ut

gratis

Dernantid

Prata

refulgent,

Et uario Darie

ptHa colore

micant5

Sic

cjuoquc

do&rina

rddtis

Dir

tute decoris

Splcridet

de

Pratürn

nomine

nomeri habensi

(10)

Clariljimo

Phttof«*phté.

'CANMDÅTO,

FRATR 1 amanufimo,

JACOBU

PRATENIO.

LAudibus ingemas

g

Mufarum

is artes,

de

te*

Et

pdéfin

patriae

"deftribü

arte

tuet.

Qraidor

ingenii

d$tes

an

'imiqiisvi-gorem \

Et Tua doärtna jamaperemw

erit.

ita grAtuht

(11)

/. N.

J.

f

i-Viam

panåit ad

traäationem-%fRtem

Poeticam

å

nemine difci poffö-* perfvafum fibi

habue-re antiqui-nil

(celi-tus Dii hane homini-bus facultatem

con-ceflerint. Quare ita dicit Cicero:

Sic afummls homintbii* , eruditijfmisqut^

accepimtu, ceterarum rerutnßudia, &do* ürina, ($ pneceptis , (f arte conflarz^9 Voetam riatura tpfa valere j (!) mentis

viribus excitari0 ($ quafi divino quodam

Spiritu. ivßari a), Hinc infert»

En-nium appellaflTe Poetas fan&os, quod

quafi beorum aliquo dono atque munere

commendatittobiseßevideanturb). Et

Pia-to eosDeorumfiliosvocat Hoc

(12)

I O ^

vit veteres, ut maximo Poetas

profe-querentur honorej quem ut

teftaturh

facerent , lauro dignos judicarunt.

Et habet fåne ars Poetica hane

digni-ta*em, ut amatores ejus, inter

legen-dum, non potfint non adrmrari

ele-gantiarn verborum,

.&

fenterttiarurru

fplendorem. Pratterquam

enim,

quod

in Poefi lateant arcana Philofophiae,

quae quibuslibet oculis non patent;

invenimus etjarri fuavitatem prorfus

eximiatn * quum miram infundat

auri-bus animisque jucunditatem vocibuS apté

conftrufta

oratio.

Poetas åutem vocamus, non

qui-cunque verfus faciunt, licet elegantis-fimarum vocum fuppelle&ilem fibi

Compararint, ac maximo cum artificio

materiam5 quam proponere in

ani-mum fibi induxerunt, ordine difpone-re noverint; graviora enimfunt, quas

requiruntur, atqueex abditis

plurima-rum artium & do&rinarum fontibus

haurienda: adeo ut, fine

cognitio-ne variarum difciplinarum prudenter

ac perité nihil efljci pofie cenfeam-».

Quoscurique enim, five Graccos,

fivö

(13)

•m o■ j

phiac cognitione omnes pené

inftru-ftos fuiife deprehendimus.

Sed, ut pedem ad populos

hy-perboreos promoveam, inficias iro

nonpoifum, quin hane artem maxime fibicommendatamhabueritgens

Sveo-Gothica; nec Poétisejusdem magnanij

qua ornati erant, denegare licet eru-ditionern , quod ex inviétis conftat

argumenta quam plurirriis. Vides C.

L. titulum diflertatiuncislce noftrx

Poe-fin Tibi promittere Svecanam, quarrl

pubiieae

cenfurå?, Tuoque candido

ju-dicio Committere aufu<> fui. Ac Ä

quamvisin amoénos aliquos Möfarum hortos tenuis mea xMinerva Te non_» introdueät} fruåus tarnen* utut non-*

magni pretii, quos Tibi C.

L.

offert, benigne accipias > enixe ofatj quem favorém fiunquam äpud fe

intermori-turum pollicetur.

a) Orat< pröArchiPoetA

t.b)ibt*

dem. c) i derep*

i it

Veterum artem

jkaldicam

paucis

iangit.

QUi

r exercucrunc

antiquis

temporibus hane

> communi vocabtilo

arterrl

(14)

4 *^$41 °

©fate nobis vocabantur, a voce-»

^fflD/ fonum fignificante; undc @fat«

fQ'fonare) vel ctjam venart, quod feilicet

tum clamore & voeifemtione ißa res

ge-ratur?CT'tam cornuum^ quam bominum ac

tanum ßrepitu

> olim quoque7 uti nunc venatio inßituta eH d)3 vel fecundurrLj

alios a voce @ftdUÖq/ quod Vormio

poéticé aliquiddefcribere fignificat e). rli

Skaldi ob eruditionem prorfus

eximi-am , & peritiam multarum rerum

t)e/ eruditum denotante , & @pafe

fa-pientem, nuncupabantur f)j undo

quoque maximoin honore habkifunt*

Ht ipfi principes proprias finas ipfis conju»

gio aßoeiare nön dubitavcrint g).

Genera poematum autem, qua:

veterum Skaldi tradlarunt^ claré non

minus, quam perquam erudité

decla-rat Ampliffimus ac Celeberrimus Dn. Eloqu. ProfefTorFABiANUS

r$édi91&dil

optimé de re literaria meritus , ku

Mfcr fuo de Poefi Sveeana b), ubi

quadruplicem fe obfervafle illorum

u-fum afferit; quörum primum pertinet

ad Gryphos & amigmata, ut ex fagiS

eorum paffim videre licet $ exempli

loco adfert exHerVoras Sagacertamen

(15)

o l-H« T

inter regem Heidricum & Gefterurru,

ubi Gefterus «nigmata regi propofuit; Rex vero eadem ex tempore re(olvic

& explicuit.

. SécunAum erat

incanta-mentorum , quäle efl: lllud Busl« in_»

Herraudi & Bofse Saga i)t quo

gene-re carminis ad colloquium evocati

funt mortui, ut apparet ex Hervor«

Saga. Tertium genus ommum

pulcher-rimum, quod heroum fortia fa&a_,

eontinet. Quartum eft vulgi»

illud-que pedeftre quafi aut tenue

magis»

quod qualibet occafione , å rufticis non modo, Ted & pueris Sc puellis

ufurpabatur. Qualis deinde fuerit

ve-terum Poefis, ex hiftoriis, quasSagat

appellare antiquis placuit» liquido ap¬

parets quippe quze non adeo polita.»

ac caftigata fuit» ac jam eft; attamen

in argumentorum five inventione,

fi-ve difpofitione haud infelices fuerean'

tiqui hyperboreorum Poet«:

quando-quidem eos hanc artern feite caluiffe-*

deprehendimus, ut jueunda verbis fva-vibus, atroeibus afpera, quieta feda-tis, dedu&is humilia» grandibus ardua proferrent k)„

d) Vid* erud\ dffigradx maximé Rev.

(16)

6 o

D. Dold. Dan. Diurberg de Skaldis vet*

Hyperb. p. 2, e) Inactd. admonum. Dan, f.jz. f) Refeniusinpraf.

Edd. g)

Thorm.

Torf. Ser. Reg. Dan. lib. I. cap.6. pag. b) C. z. §.f. i)p./<?, 20,2A A.) O*«

ir/V, bon. difc. lib.10. c,g.

§.

i//-De incrementk

Pcefeos

agtt.

DTximus

quam non

in

fuperioribus

adeo politam

Poefin

fuiflfe

anti*

, ac

jam hodiernam

deprehendimus.

Vete-rumautemcarmina[oloinventionisacumine

(ffententiarum pondereaßimanda funtl).

Ut enim omnes difciplinae, priusquam cas per longa temporis

fpatia

excole-re eruditis contigit, rudes fuere ac

impoljtff,- itaetjam non

mirandum

eft,

Poefin antiquam nobis non

fatjs arri*

derej noftra quippe

hodierna

cenfu-ram fubiit & temporum» &

erudito*

rum, ac eapropter dulciorem

nobis

affert guftum. guodenim de Poéfi

La-tina Quintilianus Poe'ma,

inquit,

ne¬

mo dubitaverititnperito quodaminitio

fu-fumt & aurium menfura, &fimiliter de-t urrentiumjfratiorum objervatione efje ge¬

(17)

nera-o 7 veratum m); idem etjam de noftra^

Poefi dicere poftumus, eam imperito

quodam initio fufam fuifle , fed cum

temporibus mutatam , ac indies majo-ra caTpifte incrementa ; donec viri,

eruditionis non minus laude clari,

quam felicitate ingenii confpicui 9

ex-furgerent, qui hane artem ad fummum

usque faftigium evexere. Quos inter

rneritd veneramur Linfcholdios,

Spe-gelios , Sciernhielmios * Columbos >

Arrhenios, ut taceam Laurentium_i

Johannis, qui fe Lucidorem infelicem appellitavit; ceterosquej qui vel

pro-pius ad haec noftra tempora accedunt,

vel ctjamnum hodie orbi erudito

fcri-pta fua quotidie

ofFerufit.

1) Prof. £drncr in Mfcr,dsPoef. Svec*

c.a, §,i. m) lib. p. c. ult.

§.

IV

Poet£

wgeriio &

arte opus

eße

dicit»

TTT, fecundum tritum proverbium ,

^

cujuslibet non eft appellere

Co-rinthum5 ita neque omnibus

Poe-(is noftra fe palpandam fiftit. Qui

e-nitu feliciter in hacarte verfari cupit,'

(18)

prse-g 4M o

praeterdiligentiam, quam in omnibu* artibus adhibere necefie eft, aptitudine

flaturali quadam omnino opus habet:

- -

-neque enim concludere verfum

Ptixerüeffe (atü\ neque,/ quüfcribat,

I ä/Z »0/,

i Sermonipropiord-)putasbum. effePoetam;

Ingenium cui fit> «zz wzzw divinior>

atque ox

Magna, fonaturum? des nominbs hujtu

honorem n).

11t ergo quis fit Poeta felix, requiritur in ingenio perfpicaci natura! quafi in>

petusquidam, feu furor, ut vocanr,

Poeticus, qui fcripturum ita afficiat»

ut aliorum mores & affedus quafi in¬ trä fefe perfentifcat: cui furori fedula

diligentia, in le&ione clarorum

Poé-tarum adhibita, rnirumeft, quancum

fuccurrat; quare Horatius canit:

Naturaficret laudabile tarmen, anarte

Ghtafitutyi ett: ego nec ßudium ßnca div ite ven a>

Nec rude quid proßt video ingemunta :

alteriusfic

Alterapofcit opem res, & conjttrat

A-mice o).

Licet quibusdam non contingat

(19)

clivi-*4i§Hs ° p

clivitas ifta naturalis5 non tamen ne¬

gamus, fedulam curam & diligentiam

ingenium incitare poffe, ut mdies o-peram hane levari fentiant: nihil cnim

tam alte natura conftituit, quovirtus non poßit eniti p). Sed, quibus nec

bo-nitas naturs, nec pertinax cura &

diligentia, ceu artis hujus dus forores

coadjutrices, poefeos noftrs

dignita-tém aperuere; iis eonfultius ducerem,

fi animum fuurn non appellerent, ad tam indigné caftam hane virginem

contreclandam ; alias enim illis ogga-niri poterit, quod haud infeliciter quidam Poéta cecinit:

Jput' mången 5t(åper nufttt tvtffmff

flcmv ml)/

%Bill ftom S;icvrart hampit (ångt éfroet

jlterhov féra/

Cd; tf)ci'Q$ fjoga (of met> ringa orb fu(b

giöra/

93?cn ftclf fdrforar ftg i borfan 0$ i }Tütf) q)t

& paulo ante ita?

3våtfnu ti fftinabgtér£ emeflan Idzbt/

ofårbf;

@n Nytnpha

ftdftéö

nu i rangen mcb ©ubmmr/

(20)

io o

Agahippes flob ur

anbra

fdffor

m

ner /

0ö att merJdfa vers ej fpnneémébatt warbt r).

Si quisque denique, qui carmina

vel

fcribit, vel ore profert, nomine Po-etac condecoraretur, quam indignurn

hoc föret, quivis faciIé videt: ficennn

eundem quoque mereret titulum ru-dis ille ruricola, qui cum å generofo

quodam virointerrogaretur: utvales? feu, f)uru flor tiö meo hålfan? (ita ver*

ba formalia fuere) refpondebat; @ar fel att ma* t)ci7

^drjp d'går få galt1 fd7 5ördngtane d* på Jvrogen/

Sbrecfa opp att7 0fogenj

i)t bugga fom fatar/

ta1 bort bå' (lubbar å fTafar5

Qa' bort alt bdJ ja' bar/ £dmna aginte qwar.

Quis non videt, plura heic contra.»

deliciaspoefeosnoftrae vitiaeffe, quam

ipfi funt verfus; qui parum iis diffimi*

les funt, quos Iatiné cecinit quidamj

Johannes Grapp, qui le Novellunu

(fed rifum tenete fodales)

Poetam.car-minalem appellari voluit:

(21)

Mit-■4^1 o (T®r U

MittIt epifiol'tofa lutem Grappus in ißo ;

Sicut decet juvencm » qui amat (uurn^

praceptorem.

Si non bettefoaantf velutiVeßra quoque

tonant-Hfeefumus omnes parest magißri fivt-»

fchqlares j), n) Hor- lib. u Serm. Sat.4, o) id. arte poet. p) Curt: lib. 7. c. ti. q) viä.

Ma?. O. Broms gratul. ad Runnii bud.

part. poft. v.16. r) id.p./ft s) Ep.ob'

fcur. vir.

vol.

2. fp. z.

5.

Quid

per tqnum,

cdfur

am,

rhythmum

& mimertim in noflra

Poefifigm-ficetur, docet.

PRaeter

nem>

accuratam

earumque

rerum

juftam difpofitio-

inventio-nem, quae amb« in omni omnium

lin-guarum poefi neceflario requii-untur5

qüatuor imprimis momenta

adftru&u-ram carminis Svecani obfervanda efife

cenfemus. Quorum primum cft, ut

rationem habeåmusipfius toni, feu

ac-centusj per quem

intelligimus

(22)

11 ®

barum non quantitatem, fed fonum,

fcu elevationem & depreffionem : ubi

obfervat B. M. AmpiifTimus ac

Cele-berrirnus Dn. Profeffor

fupervacaneum eflfe in noftra lingua_.>

regulas accentuum tfadere; utpoto»

cum å pueris, ac å loquendi

quoti-diana confuetudine nobis matum fit,

quarnam fyllabse in pronunciatione vcs

cun>*elevandae fint, quarnam

depri-mendx t). Accurate autern

difpicien-dum eft, ut vera naturalis toni ratio

ferveturj ut deprimatur gravis, ex-tollatur acuta fyllaba u). E. G. Hoc carmen Runnii:

0e tbt foglav btvilfa fara

Unöer #tml>(eng &c- p\

Si Au&or ita cecinifiet: 0e fo^lor tbc &c.

NuIIam invenifiet gratiam, fed erra*

tum maximc commiffiffetj prior enim

fyllaba in voce fog far elevari debet.

Secundum eftutc*furas non

omit-tamus, fed eas fuis locis inferamus;

verfus enim, qui neceflarid caefuras

exigunt, auribus noftris ingrati funt,

ubi ea$ non adefie cernimus.

(23)

O g#* 55

ras aiitem vocamus* cum

mcnofylla-ba, vei ultima vocis polyfyliabicae in

iplo verfus progrelTu elevetur j licet pro diverfitate ipforum verfuum aliutn » atque alium locum occupet ca^fura *■).

Tertium eft, ut rhythmorum juftam

eollocäticnem obfervemus» Rhyth¬

mus nohiseft fecundum Celeb. Prof.

£210&Dv££)$ nihil aliud) quam fimili* tudo foni in fine diverlarum vocnrrLi

&r verfuum.- & lic å propria

lignifica-tione, quam apud Graecos & Latinos

habet, abit, Rhythmorum autem no-ftrorum praecipuus locus

eft

in hno

verfuum; nec omnibus tam facile elfe

rhythmis in unico verfu plura

aftigna-re loca Vidémus, liifi iis, qüi &

inge-nio prae ceteris pollent poetico , Sc

hane artem quam diutiftimé excolue-ret quod E. G. B, M. Runnius

excel-lentifiimus Poeta , abunde hifce

de-rrionftravit verfibus:

tpmem par i brytroara juif/ocf) t vers

botf frila$'0$

6101* t'cfejag b^ar Dag ©vift«

flfrift/

gjft?fniftcrögiffer> .

Ümiarofi 5o?lav

tblan' fr-ar onraip

(24)

Jungem?-34 V Ö

£ter(f?ått åJpternbratttfcop: fftå ofreb*

fammaleDfammafpfloc &c.y)

Alias confodantia vel firmlitudo

fylla-barum Ikpius repetita taediüm pa-rit legencibuSj ut in hifce AndreaÉ

Stregnenfis:

<0>to!^era nu flera/'fom rifebotit

fanrfa

21f ft\fte/ för gifte/fomfatta t)åg tancfat

$n>em tcfe til pricfc/ fan t()ettabargilla/

VitIdrbefltt rodrbeff?e icfefdrfpilla &c.z) Quartnm eft, ut numerum iri

ver-fibus Svecanis diligenter notemus:

il-bi hoc tenendum : tot elfe metroruot

genera, quot

funt

numero

fyllabae*

jjnde verfus componi folent.

t) In Mjcr. de poef. Svec. ti)

vid.

fapltts cit. Mfcr. Prof. hörnet' c. 4. §. 6.

v) vid. Rann.Dud.1 yart. & hymn. intyd'

minic. ly Trinit» v,y. x) Conf.Prof. 2a*

QtltéfMfcr, &celeb. Prof. Nie. Celfii ätit

not. in poef. Svec» y) vid. Runn. Dud.

fart. ptß.pdg. 64. z) pag. 176, téfeqUé eonf. Prof. ^Öl'öer in Mfcr. c.4. §. 7.

i

VI

De

generibus

carminurti

agit.

SEd

no$

antequam

accingimus>

ad genera"

é re eft

moduiflfe*

verfuiitrLfl

(25)

°

rhythmum duplicem efle: vel

mafcu-linum, in quo fimilitudo foni in unica

tantum fyllaba, fed diverfarum tamen

vocum, cernitur, ut ©ut)/ lmt>; jag/

t)ag &c. 5 vel foemininum, cui fimili¬

tudo foni in duabusfyllabisdi verfarum

vccum ineft; ut tnaga/" fraga ? böra/

föra &e. Ubi obfervandum, ad rhyth¬

mum» in fimilitudine foni conftantero,

requiri, ut ante Vocales» in quibus rhythmus incipit5 fint diverfae

confo-nantes a). Ex rhythmo omnes verfus

funt velmafculini, vel foéminini» &,

tit in §. prsecedenti diximus > hoc

te-nendum: tot eflfe metrorUm genera»

quot funt nUmero fyllabac5 unde ver¬ fus componi

folent

b). Hinc trede-cim carminüm genera recenfuit B. M.

Prof. quae ego quoque»

Ut raéariim jam eft partium » recenfe-fem 5 fed quurri» cui volupe eft

poc-mafcribere, qüalecunque demum fit Carminum genus, quod eligere placet*

fatis füperque conftet$ an hic vel illo

Verfus initiüm capiat

å

depreffiono

fyllabae» feuelevatione 5 conftet

quo-q«e, in quam fyllabam cacfuram

(26)

i6 49« o »»•

dere neceffe fit; prseterquam, quod

ambo ifti fummi viri, quos antea

ci-tavi, idem in manufcriptis fuis

erudi-tiffinnis fecerint; in tam ubere medü

fpicas legere, minus neceffarium du*

co. Hoc tarnen notandum cenfeo,

prima quatuorgeneracarminum magis

apta effe, quac aliis verfuum

generi-bus immifceantur5 nec cacfuram in iis

obfervari, ntbené monenteruditi ifti

fcepius laudati audores.

Superfunt adhuc duo genera car-minum, quae extenduntur ad decimam quartam &decimam quintamfyllabam; quorum prius eft mafculinum, & in-cipit å fyllaba deprefia» &csefuram

ne-cefiario exigit in fyllaba odava:

po-ftenus efb femininum, itidem å de?

,pretfioneprimaefyllabae initium

capiensi

quod caefuram femper habet, faltem habere debet , in fyllaba odaVa. In

hifceB,M. Runnius nobispradvir,

quan-do fic Judit:

barjag ftöt uti m ftm en f)ég in*

v murat) trappa/ ^ ß(t)M tffwerji fatt uft ct|.

(27)

° ty (Bau Mnt «ppd m md altan/ fem

t ett dperT faaf:

%f)cr [ågokronor runot omfritta / od)

fransarutanta<?l &c\ c) a) Carf. Prof

^|erldf/

Prof, ?;dr*

Ilff/ ProfNie, CeißusinA4fr. (/) Pof9 £a$i?f. ds Poef Svec. O Runn. z.bud,

pag»'i$6%

§.

vit

Qitä

prdcipua

in

Poefi

Svecana

notan da

fiunt,

docet.

X-J-dEc

nfitatiffima

, quas

tetig-imus»

fuere carminum genera, Plura_»

quidem effe lubens fateor, qua: non_» infeliciter ad praecepta carminum La¬

tinorum in noftra exprimi poffint

Poéfi$ fed, quoniam non tantum mi¬

nus hoc tempore ufitata fönt, nifi quae

in Muficis adhibeantur; Ted etjarh

fa-tis funt explicata antea a viris

eruditis-fimisj utpote a B, M, Dn. Andrea

Ar-vidi Stregnenfi d)y licet, ille ut

erij-dité demonftrat AmpliCTtmus Dominum

Profeflor

Q&StfftéÉR

f in

quibusdam

erraverit : å B. M. Domino Ntcolao 0> & tandem a wru

(28)

iS o

modö citato au&ore Ampliffimo

Öo-mino Profeflore I cujus

fioméli femperveneror &venerabor;

fciens & volens eadem prattefeo*

jam quarprxcipué

obfervanda

ve-niunt in Poéfi noftra levitér tangamj

Scilicet: Priwö obfervaridum eft, ver»

fus noftrospofle,

vel

fcribi modo u*

nifofmi j ut ß. M, ReVerendittimus Ar-chiepifcopus S£eGf.1 iti

ii

bro* qui

in-fcribitur ®ut)iS tt>nrcf ed) hrudn/., con-tinuo uCitür vetfibiisf&rfbftinis,&

qui-dem tredecim (yllabarufn: vel ita? ut

Vérfus mafculini ftatirtt fcquantur

f<£-rnininos j £. G.

3:09 fiu

Ijaft

r66f

0$

fluffig

(o njutit {

Sag f)<tf i binns met>

fjtfigt

tiéjc futrtt /

firat fntn @ab6atb/ töjag

beffrcf

tben bag/

0om©ut>$ffr fig tiftralf filftenfl

öcj

* roa(:1b cbag f).

Vel vice verfä, ut foeminini ftatinu

adjungantur mafcufinis,

É.

G.

21d) buru fftii dt tftcn/ fom alttb

n>ä^(

fdrndgb

$angidra ftg titaf firt eget finne

frdgb;

(29)

n

i.s&f

4#«! o i»

3o- Sam t ett fattigt ljumt fear alftb gfab«

ijus bagar!

ori Od) fufi fcan mdvcfer bnft/ e^cr^fmer al*

flagarg);

ve- Vel etjam, ut ipfi rhythmi inter fe»

imj mifceantur, ut inter eos fint longiora

rer & breviora intervalla; quod

fcriben-, u' di genus auribus noftris haud

lnju-Ar- £undum eft. E. Q.

in- 2Böt? jag/ min

Eginhard, (jrnab jag

on- filfiSt'nbe roarit/

qiii- 0$ måjV

jag

icfc nu

i

brant)

o#

bo*

, ut i*pr ftåi

fö- ©å fTuIIe Du ett bref utaf min fjanb

di-fart*/

M' ©ött? uti mdrefatt

(M? Ut

tmnbcw

jlrålar gå,

tM 3ag• f?ref■

?

5lvme trat

/

bin

(jalå

dt

nufårlotat/

ffref

#mat>

purpur

fldtfat gibt

(St

båbeti

ofraå bår;

iocf) £)ig bar

bimbfa

Rut

ttü elt>

bö$

utforat/

imj

$t

matbi/ fåfom t>u/ min

Rotting ej

fili)ör

£)•

t)d|

>. Secundo

obfervandum,

ut

diligen-»

ter caveamus, ne in mixtura verfuum

igt); B a com.

(30)

XO O

commifceamus verfus åfyllaba

depres-fa incipientes cum

vedibus,

qui

mci-piunt a fyllaba elevata > & vice

verfa;

nam, utut ipfe verfus alias nihil in fe

yitii habeat ; ejusmodi tarnen corn*

rnixtio, quoad ipfumfonum, t«dlum

legentibus parit: hoctarnen iq-mufica

& cantu hand invenufte fieri conhte?

mur-Tertio obfervandum eft, omno

Carmen , quod muitis, vel omnibus

monojyllabis conftat, mgratnm efTo>

cujus exempluin ..proponit hobis A, Stregnenits i): t: ? ,

Pr (Wp / néb /- flog / baat/ f>art/

fou'fiji fn'0/ fpätt/ ©form/ fmdt'i

famt

od (for flijt;

v

rät?/ frdfl t pmiftv !of/ toiflji

fåe brott/

*}$#/

rob-/ möt)/ fén/ tf)tt l«j!.

gftirh

obfcrvandum,

ver.fi-bh's vocabulä mutih & femilacera

m-trudantur..^ Cum éhirp in Unguis

re-liquis älumn? nreidibris ehaquii femper

habit? fuerit ^oefis, & urbanitatis ac

lepofiim rma'giftray providendum eft,

ne apud frös fiat potius infcitias ac

(31)

o x "

ftieitatis fequeftra k), Aliquam tamcn

licentiam & veniam Poetis noftris dä¬

ri debere, libenter concedimus, mö«

do licentiaifta, vel ipfi fenfiri >

velet-jara Orthographie non officiat.

6)uinto obfervandym eft:

parcé

' adrnödum

ufurpari deberc vocabula_, &

phrafes

aliarum linguärum: adquod

tarnen mukös proclives deprehendere

licet, quafi carmina lingue 'noftrac

fi-ne vocabblis péregrinis conferibi non

pdflfe exUtirnarent. Sed arguté fatis

prurstcmi eornm eludit Podta

qui-dam Svecus :

Patrono igfyr3 ej bilem

commo-Vera ,

CEndr m eftcv gotxm. inclination,

éj

tftttrtpciå

od;

prae-" "

fuirrption,

^UV (uffcfört) in converfan-^dojdrct:

0foÜ ^xttnbntal c.oficept jIg

rdttrea-lifera,

lä mode faalod) reputation,

(0ß

^oxitwandera 3tå üfljjenä nai«

I fpn

fpijn

/

3

miiPfM

öf mefpris

måv

©twtifla^

r

v' seftimera lj.

(32)

Plura addere nonvacat. Interim, ut,

quas de Poefi Svecana duxi lineas,

in boiiam interpretetur partem Candi¬ dus le&or, eft quod anxius peto

& contendo.

d) Inpoeß Svec, e) Otti (^33CST0fDrt*

ffetT, f) vid. Rev, Spegels sSpHCI paraÖlf^ g) vid, cjusd, ftHjlufneparabtté. h) vid.

Chrifi. v. Hofmans Waldau dpiff>tef p.

9n,?» i^ de Poef.Svec*p.uti. r.tf. k) Prof.

^agci'Winqbferv, in Ung. Svec. c.z, p. iz„

/) And.Stregnenf, c»j, pt m. 2/. zz9

References

Related documents

HANTERA EN ARBETSBOK Skapa ny arbetsbok 15 Markera celler 16 Skriva text och tal 18 Spara arbetsbok 19 Stänga arbetsbok 21 Öppna arbetsbok 21 Redigera kalkyl 22

Inom grenen för industriell elektronik har ämnet el-teleteknik samma innehåll som på den tvååriga Et-linjens gren för telerepara- törer eller dess gren för

Att regissera innebär att skapa förutsättningar som möjliggör lek; att delta innebär att förskollärare deltar på ett aktivt sätt i barns lek och slutligen att observera

Tilt u]'a medlemmar invaldes: reklamlecknere Bo Andersson, Klinteo, stud.. Bengt Arborgh,

bi dies, quod alioquin intelle&amp;us nö- ftri infirmicate , fimultaneam ejus. non valeamus

cus funt dies, dum, per tot ieculorum hauftus, poenas luent fcelecati, nunqvam ceftantes. Ens etjam iummura Mutationis omni* exper$ eile conitat j Si vero deiiftum. qvo-.. St ) «r

Hinc &amp; jus cogendi, in ftatunaturali, jus belli eft; illud vero, feu jus perfedtum tantum datur ad officia perfedta.. ®ÜP &gt;

niri, verum etiam , quod mala &amp; incommoda illa, quae, vel occafione alterius deli£H, vel con-.. lequenter ex pctna alterius, in