*
DEus Adfit Gratia fua!
DISSERTATIO
T R I G A M
VIR TV TU M
HOM1LETICARÜM
Levicer adurrflbrftis,
^uam
Cum Confenlu AmplifT. Senat»
Philofoph, in illuftri Acad%Upfal.
Sub Pr&fidiö Amflisß
v i r i
DN
atque Qelebérrimi
UREN T il
AR RHENI I,
Hift* Prof. Reg. & Ord*
Publico Eruditorum Examini
ad d, 17. Novemb. 1
In Auditorio Guftaviano Majori
Hurisante meridiemfolkis
modeRe fubmittit
PETRUS €^©@$^-093*
DAUEKARLUS.
UPöALIsE, Liter.s Wernerianis.
S R. M.
magnie fidei viro,
Revr.rndtsfimo C HR ISI Qi
PAIRI ac DOMINO,
Dn. svenoni
camhen,
& S. Theologiae dqctqri
CELEBERR1M0,
DicEcefeosWeftmanno4)alekarlicag
EPISCOPO
EMINENT1SSIM0, Confiltorii PR/ESIDI
GRAV1&SIMQ,
Gymnafii Scholarumque
EPHORO accuratifliroo.
MACENATl
/§l /MMcc'nas mßr<ejubarig»
J WL?m delebile gentis,
«X. IngensAoniiLumenHo»
norque Chori
Da veniam, qudjo , meamuja tenella
penates
Attdeai adveflros quod properare gradnm..
UlihabethiCCjfateor^Jplendork, limine
qttare
ßam peiitexve/tro> quo cdecus.aretipfa>
Bubmißeque rogai, tantos quodfurgat
in auftts, Vertatur culp£ ne vitioquefibi.
Gratia namintenues tua Magna,Pa»
trone, Clientes
Efficit, utßeretcunäa benignatibi.
Primitiasergohas(ludii capefrontefi-
rena ,
Sisquey precor>rebuscerta columna
meis.
Söllicito calidis cceleßiaNumina Votis>
Neflöreosvideasut(ine mibe dies.
Revirendissiivu NoM!isri$ Tui
Ciienshumillimlis;
PETRUS
VIRÖ 4
Nolilisfimo atcjue Amplisßmo3
Dn. ANDREI
S W A B ,
Regi! Collcgii, quod Holmiag
Rei Metallica? Praseft, Adsrssori Digniflimo
ut &
Rei metallica?apudCuprimontanoö
Prjefecto adcuratiflimo.
MASCENATI MAGNO
«!■* nec nok
V1R ° I
Nobiüsßmo atque Amylisftmo DN. JOHANN!
©36fHS3ft©/
JuDici Territoriorum, Sarthe-
renfis , Cuprimontani ac totiusj Dalekarlia?ad orlentem ver-
gentis, a:quiflirno,
MAZCENAT1 0PT1M0.
TYUm mea nunc omni hudatale pore, PatrönlJ-
Ad veftros properat parvaTha¬
lia lares.
Vos precor, heec humil-'smea men-
tis pignora,iaetis
Et leve luminibus relpiciatis o- pus.
Sumite vos chartse mea rnunera
parva, Patroni,
Et rebus noftris usque favete.#,
rogo»
Sic veftra seternis ftentgrandiano-
mina luftris, Vivitefelices, la?tusuterque,diu!
Nobtl, G?5 Amßtjf. Nom.Neß*
Cultor huM:tlitnus PETRUS
- -
VITUS,
Aämoä. Reverendo atqueVrßdarißtMQ
D 0 M I N 0
Mag. ERICO
Ucriusque Ecclefias Fahlunenfis
PASTORI ac PRAE POSlTÖ
Meritiflimo♦ Vigilantiflimo\
Mecenat! Optimo.
Confuhiffimo atque SpetfatiJJimo
DO MINO
CLAUDIO SCHVAN*
Curia? Fahlunenfis
SEC RETARIÖ
prudentiffimo,
NUTRITlÖfuo per quadrietiniurtl propenfiflimo,
Obpalerna beneficia ätatent Colendo*
Plurim.Reverendo atque Pr&äariffmö
DOMINO,
Mag. JOHANNI BIEURN*
RECTOR1 Scholas Triv. qux Fahluna? floret,
Meritiflimo & Frdeliflimo*
Everget#fummo.
VIRIS,
Mm. Reverendoatq; 'Vrtclariffimo
domino
Mag.JACOBO
$. Theologiae Lectorx in GymnaC
Arofienf. Primario, Ven. Confift.
Adsessori dexcerrimo , Eeclefias Badelundenfis Pastor i& Pr^p.
dignifBmo.
MMCENATl OTTIMQ•
flur. Reverend.atque Prgclariflimo
DOMINO,
>L CASTER DAHESTEDT
SastherenfiumPASTORimeritiffimo, Laudatifiimo,
Everget<2 SummQf
$peäatifftmo &probat# fidei VlROy
DQ MIN 0,
SIMON! FUNCK,
Curi^b apud Cuprimontanos Seni-
ori digniflimo,
UutritioOptimO'
IMAv^r.ille Summus*
quo. Mulas, nunquam. non*
amplccti. foletis.
Patroni. optimi.
facit.
ut.perleve. hoc.ipecimen,
Fobis.
mente» venerabunda. dedicara atque.
ob. multa. in* fe. collata.
beneficia, feliciffima, quaeque* quae. mente. fingi*
poffint. adprecari.
nec. non.
Feflro,
Patrocinio. &♦ indulgentix*
fe. porro. tradere»
audeat,
Fefier.
Cultor wclefeffus
Petrus «&0©2stds0t
[hil ättinét» de ipfå
virtutis vocabulo multa dicere* cum inter oriines con-
ftetj latinum efTe*
acfbrtitudiiiem de- clarare,fecurtdum Cicefoncmi ap- pellatdéfi ävtföViPtiis!Vividtiteriipro¬
prio, Maxime eftfortitudo a). Ét cum ad corpus rioti fefefätur* pro ha-
bitu ätlimi) ratiöfti cotifetitäUCöU*
furpatuf, ädeo ut omties hoiieftaj
& viris digiise a<äioties generalitef
virtutes Vocat£ fint. Graecis ed äfSTiij, ab digeü eligöj cum maxi*
A m#
«) Cicer, lik2. cap. 4J.
£
%
# '4M ) * t MI»
fit eligenda; vel abccgsem placeo) quonismper virtutem, quis neminl displicetj vel diso rSägeog å Mar-
te, nam iUius vis quam maxim©
in bello confpicitur, ideoque t**n- dem cum Bellona, Dea beIlorum3 nonnulli faciunt. Apud Ebrseos
autem, rnD vocatur , quod vir*
tus modum, menfuram & medi-
©critatem in quaeutique a&ioneob
iervare debet» VocabulumHomile- tices ottot2o<ÅiXih defcendir &con-
verf3ridenotat 5 unde ofjutyTMogil-
le dicitur, qui decenter convi&u
uti novit, & virtus homiletica ea efl9
qua ad conviäum maxim e pertinet»
Sunt hx tres, vernas, comitas &
urhanitas, quarum quaeque fuum
iibi finem propofitum habet. Ven-
tas ro dÅfåég, cujus veftigationi
in converfationefociali operam na- vare, intereft, cum Cicero homi«
hem per Segsmrjvrfjgdty&éiag lau-
dafum faciat. Comitas vero, atque urhanitas to jjJv pro fine communl-
) ° (<?§** J
ter agnofcunt, quarum altera in_*
convi&u ferio»altera injocofo ple-
rumque frequens eft : atqui Homi-
letic# å c onverfatione ideo dicuti- tuf, quod earum ufus in congrefli*
bus manifeftior exiftat»
5- n.
A converfatione nomen forti-
tas e(Te diximus, igitur paucis o-
ftendendum, an cum quibusvis homim?
bus liceat confociari ? Hujus rei e- videntiam diverfus rtjg bpiXtagfen-
lus nobis fuppeditabit. Loquimur
autem in prasfenti, nonde conver¬
fatione univerfali, latiflxme homi-
nibus patente, cum ad humanuni
genus non folum naturs firriilitu-
dine fociandum , verum etiatiu quadam cognationis neceflitudine
in Imitatem concordem pacis vin-
culo colligandum, ex uno homi-
ne Deus ceteros creare voluerit-^s rriilera quippe generis huriianicon*
ditio föret, di omnis convertetio
A $ ab
* 4$S ) ° (&*•
abeflet; nos itaque animalia focl*
alia efle Deo placuif, & , ad con-
vi&um colendum , naturam (oci*
ale.cn nobis conceffit; Verum, eX hac feorfum dimanantes, & qqan-
fcum extendi debeant* demonftra-
re animuS eflv Harumaliapoliticä9
alia hCclejtaflica i alia Moralis dici-
tur* Primafn quod attinet, ea vel tatiori Vel adßrid'wr eft* priot hominesfitie refpeåufexuum s mo- rum, ordinuffl, genérum vita? ad
religionum > cömmercandi & ne-
gotiandi gratia * ädmittit 9 fiqui-
dem ipfé rerum Arbitermortalibus ad mutua commercia* terra mari*
que exercenda $ facultatem largi-
tus eft« Poforiof autem* omni-
unij fine difcrimine $ cönfvetudi-
nemvetare videtur$cum malorum confortio böni facile corrumpan- tur; fed tantum inter rnembra e-
jusdem reipublica? inreligione con*
cordia eandetn permittere. Ecclefia*
föca, vel externa eft , ac in fre- quen-
•m) o ( 9
f quentandis asdibus, cultui divfno
dfcatis , confiftit, nemini fimplici-
ter prohibita,modoomne feduétio-
nis periculum abfit, & contra ri*
tus externosnihilindecoricommit-
tatur •, vel interna , in profeffione religionis,communique facramen*
torom ufu, cultu divino interno
ac externo infimul patefcens,
quam diflidentibus in religionen plane negatarn inconceffamve effe,
urgemus. Moralis , amicos toter-,
ob morum ßmilitudinern & virtu-
tis ftudium conjun$os eluceicit,
de qua Ciceroß), Qmmum focieta-
tumnulla prtftanmr, nulla firmior,
quam cum viri hont, morihusßmiles, Junt familiaritate conjundi. Mores
enim, ex propenfionibus animiflu-
1 unt, ubi ergo ea?dem propenfio- V nes, ibi & iidem funt mores, &
ubi animi fenfusque confpirant, Conjun<äio interceait aråior. Tan.
A J tum
j* ^
ß) Ith. i, cap. j.ofpc.
tum de converfatione; nunc fingu-
las vitutes homileticas explicabi-
mus: quarum veritas primam ha-
beat federn.
§. in.
Elt autem veritas triplex; r.
Metaphyfica, qu# eftconformitas rei
cum ruteüedu ftti auÜorisyh. e.quan- do res talis eft, qualem illam au- öor ejus efte voluit; 2. Logica, 1
conformitas cognitiom noflr# cum re
cognita, h. e. quando quis ita rem
concipit, prout in fefe exiftit. Haj / veritates noftri non iunt inftituti,
fed 3, illa Ethica , & virtus homi- letica i qua? in colloquiis, promis-
fis 8c convicftu humano adeo exer-
cenda eft, ut fincere omnia fint,qu&
quts de Je dicat, neque in aliorum gratiam quicquam fingatyfuäqtte exag- '
geret vel majora fimulet y) ; quam v ob rem haec veritas eft conformitas Jermonis bumani cum animocogitantis
.
.. / <&*
y)Adam.Rechenh Lin.Philofi Civ.
cap. 19. §f 4.
) o ( $§*• 7
ftgnificata. Vel definiente-»
Jacob. Martin. J*)# Eft Virtus,
verfatur circa verum, tum in verbis
Jermonibus, tum in faflis & atfi«
cnibusin tota vita, /te uüa fpe lucri
& emolumenti. Cui Epaminondam
adeo ftuduiffe, /// yorp quidem
mentiretur, Nepos £) reiert. Dici-
tur Ariftoteli ci^fösicc, Latinis
rito, Sequioris aevi Moraliftis
racitas , licet minus latine, Philo- fophum virtutis formam (jlsctottj^
v tj collocafle non nefcimus $ itaque quxritur, anquis in verdate dicenda
excejfive aut defeÜtve peccare poßit ?
nos affirmamus , hanc , ceu reli-
quas virtutes morales, mediocrita-
(uai-n expoftulare, cujus obje-
öutnli verum, cui nihil aadendun*
1 five detrahendum eft. Exemplo
i rem illuftremus : Qui > verdaten*
dicendo boßt, patrigm prodiderit, is
>A 4
//2partit.metaph./>« 205.ß)Corn+
jV. i;/IV/. Epam. cap. 3,conf. Franc de
Säiignacde la motteFenelon lib.$.p»S9*
&
3 ) o C
in exteßu peccafle cenfendus eft. Qui ]
vero arcavß hoftiumnovit, Jedjuisfe*
ticet, is in defeåu peccat, Heicme- rito qua^rirur,an liceat occultareve-
ritatem, h. e. (mulär$ & (tiflimufa-
? Procul dubio nimis fevere a I
Tulfc£idiåum eft;exQtnnivita(imu- I
lationem aißmulatknemquetollendam,
Non negamuseqm,qui &fimulare& |
dißtmulare quidvis didicit, baudper
Jocum, necmodeftia ulla, (edfui commodi caufla atque cqm alteri-
us damno> maxime eße vituper*
andqm. Rationem vero, pur ß- mulationem omnem ex vita plane cjarnnernus, cum omne mendaciim
baud rejiciafur, minime videmusj dUXböQtolerarienjpi & prudeqcer adhibita,
debet? v* gr. jnter vaferri-
rnos bomines mftituto, ut Jefecurum reddßt, velß i'dejus officii eft, utib \ lorummalitiam deprehendat, certe Ib eita eftßmulatio. ^eftsretquidemj
generi humanp idfelicitatis conti-
giffe, O lik J. cap. tf, Qjfic,
•»?)©( S«-' 9
( gifTe, pt nuIla opus efTet fimula-
tione, atque omnes fehomines de- bitparnorecomple&erenttuyfedve*
ro, qua? jam éft humanarum re-
rum conditio, fimulatione incerdum
vel optimus vir ad fuarp incolu-
mitatem indiget 5 ß enim omnia aperte dixerit, qua? fentit, brevi
fe videbit ab improbis in Iaqueo$
eonjeftum , acmultis periculisim-
plicitum eße. Proin Hugofjroti-
tist})y$xb$\\z\namjnqtiit,cuw necqua
fcias, wc quic velis omnia aperireali•
is tewatit,fequiturUt difjimularequa•
dam apud quosdam, i. e, tegere <&*
occultarefas, /it, Qmnino quippe Ii*
cet fub allqua difimulattone prudenter
veritatcm celarc-, inquitAuguftinus,
qua? & laudem involuit atque ne-
ceflaria, iis pra?fertim, quibusres-
\ pubjica commiffa eft, ducitur$quod
JV 5 infu-
ifj) Bug- Gröt. lik%\cap. r. 7.conf*
Sam. Vufend. lih. 1. cap 10.5.5^4.
deoffic.H. & Civ. Gott/#T//«wfery,
! hunc Locum,
to ) o (
infuper ex imperatorum Frideric!
iEtiobarbi, alias BarbarofTse, patris
Maximiliani & Sigismund] folito axiomate,notum eft ; qui mfcit dif- jimulare, mfcit imperare; cui M.
Palingenius S) concinit.
Tu [altem taceasx mm dtfjtmuhre
tacendo, Maxima plerumque efl prudentia ,
viverenefch
Ut hene vulgus aii, qui nejcit dif- /tmulare, Quamobrem nob. Pufend.C) ve¬
nufte dieit : (ermonem non Solum iit*
ventum eßepropter alm , [ed &pra- pter ms tpfos : ideo tibi aliqua mea in
eo verjatur utditas, neque cujusquam
alterms jus Leditur, licebit mihi(er*
wonem itaformare,ut diverfim ab eo>
quod in animo voluo , exprimat, id-
circo, Patribus Gnecis iimulatio'
* nem
S)in Zod. vit. lib.4. pag.90.1;hb.r.
fap. ioi:§. 4. <r/e offic. H. & Civ. conf\
Jmm.JVeberi objerv, in Pufendorf.
•m ) o r *«•
hem non äimryv verum ciwoyfz»
nominare lubuit, utexillo Chryfö-
ftomi vide ndum eft : r,v$b tzvtzz%
mcxpiGiQ, «AA# ovyxttTußzcrig xotl CM.ovoy.i'<z.
Aliaeftratio, fi cumdolocon*
jun&a fuerit, tum produs profcri«
benda , cum dolus malus in ampti»
orlhgmficatu pro eo fumatur, quod
naturali juri ae zEquitati repugnat, atque inftr'iß'ioriy mendacio a=qui-
paratur. Prifcos dolum in bonam
partem fumfilTe, hand diffitemur,
uiide Piautus x): dolinonfunt doliy
niß afiu colas, Jedmaximum malum, ßidpalam provenit; pariter ac Ju¬
ris confultos Romanos iflum pro- bafle, atque pro folertia & cäHidita-
tes qit£ adverJum hofles adhibebatur, agnoviße, expreffe Grotius teßatur
A). Quare P. Virgilius y): Dolus
an virtus, quisin holterequirat? in-'
terim tarnen malum dolum difcri-
minrs x)in capteiv.aß. i.fi* i.A)hb.yc.in
§ 6.conf.Not.TeßneriaihadGrot.y)hb„
2, meidy verf. 289.
I* 4M ) (W*-
minis caufTa dixifle, quem perw#- tbinationemquandam altertus decipien-
digratia, qvumaliud )'mulatur all' udagitur, definierufK.
$• IV, ||: J •
Oppofitum veritatis eft menda-
(tum, quodeft, vitium, quo quis
veljermone doloje fläc) vet alm frgnit
alterums qui jus veritatem ex ipjo cq•
gnöfcendihabet, dataopera fallit. /Vö• /)rå mw mtndaciumtion admittit, »i- ß dolo mak & deflinata ex mali- tia, dtverfa alt ammifuifenten-
tiaprofert, fine, ipßnoceat,
fpe illudat v). Materials ergo wendacu eft verborum cum rebus &-
animi lenfis dijconvementia, forma-
le decipiencli fallendi propoßtim
ßtque intentiof Et enim in majorem
rei evidentiam adque mendacii in- dolem fatius pernofeendam, pluri*
mum fcire confert, quodnam jure
mendacium adpejiitandum fit, quo-
niam
y)Ad.Recbenb,hn.ph.civ.psuc% 17.§.4*
'•Itt )*(*#• H
fiiam vulgo mendaciorumnominemuU
ta venwnt, qu<etalia nonjunt, utver- bis Ad. Hochftetteri£) utar. Qua-
propter examini mendacium fubji*
ciamUs ♦ qUödJen/u latiori univerfas
fpecies fub fe comprehendit* flri-
Biori autem } löquelcé üfitato figni-
ficatu accépte & rei difcönveni-
entia* cöntra obligatiönertt inftitu-
ta y glifcit. Et quemadmodum
priori fenjufuffltuffi, interdum cul¬
pa vacat atque licitum eft, quando
cum jure alterius baud pugnatö);
ka pottertori* tlaturaliter illicicurn,
C)uia maximo alteri.ua damno con-
jun&urii, cujusnotio generalis in i- pfädi(erepantiaamente proferencis*
& repugnantia Cum jure eXiftente,
vertiturt), Quaeritur adhuc,num
aliquod mendacium licitum ? non de- funt, vulgarem mendacii diftindi?
onem in officiojum, jocofum 5c perni*
ciofum,
<z)inCotleg.Puf.ExerC.7.$. 12.p.284.
o Ad. Hochfl, loc ciu 7FjconfM.Grot*
#.3, cap, n J. 11.
14 4^; o (
ciojttm'i nullam dari pofTe1 au- tumantes; interim tarnen , aliieam
fovent, difcrimen inter mendacium perniciofum (ive morale <&*faljiloqui-
vum Logicum, inculpatum ceu ttidiffe»
rensprobe adhibentes, adquorum pofterius, mendaciumjocojum, dele*
{talionis, atque cfficiojum, je acahos juvandicaußa, referunt;quamquam
prioris, nimiru mpernioiofi& mora¬
lis concelfio detur nulla, cum fit voluntaria & proaeretica loquelaeac rei difformitas in alterius damnum dire&a , agnofcensque pro fcopo
tolodere, fub cujus nota, omnes verborum aequivocationes, fimula-
tionesdolofae& relervaiiones, quas
quidem Jefuitas fub mentaii vei 11-
mitatione ftrophica vel alienatione
Verborum exerceri pofTe, perpe-
ram contendunt, intell/gendae funr«
Verum enim vero, jocoßim& offici-
o/um tolerari queunt, quorum pri-
us to deletfarepro fine habet, atque ad urbamtatis officium communiter fpeäat,
; o (
fpeäat; quippe eft illud, quo quis
faceto leporefolers,nonihilper eum intentione alios obleétandi atquefi- bi gratiam condliandi depromere
caller, Poßerius vero, profine t®
prodeQerelpicit, ac neminem lasdit,
verum potius in bonum aliquod tendit, quo inde inftans difcrimen
evitetur, atque falus fibi aut aliis procuretur; quam obrem, medium
tffitgiendorum malörum, [ive ftrata-
gema, aut prudentia, qua cordati
cailide quiequam reticent, nonin- eleganter cluit; jam, quatenusno-
xa: exfors, plane inculpatum, ac
injuria mendacium appeiiatur f) ,
cum hujus materiale rem continet gratam , confervationem nimirum fui ipfius five proximi, Igitur Hy- permneftra? facinus ab Hugone
Grotio memoria? proditum hocno*
mine
f) covf, Sam. Frid, WiUemberg. fici»
lim. juris Gent. prud. Ub„3, cap.1, Qy.
21.&Becman.Dodr.MoraLcap.y.^xu
2bomas. jurisprud.Div. 2; 8* 60«
l<* ) O (
mine laudari fölet% atqüe HoratlüS
canit:
Splendidemendax, & inommVirgd
Nobilis av um.
Quippe ea in ar&iflimö vit# cä- fil, aliquid falfi hofti fcite pfölocd-
ta eft, ctim slitet* falvafi nequiret^
& ille åtetri facittofis perfeÖionö
haud fecus averti poflet* Etenim*
iftiusmodi faptofem vita:prötége-
re, Socialiias* ptoXimi dileäio ac til-
primisgloria divinajubet j 6c lingvä
fine culpa fe&e adhiberi potefter)*
Quapfoptef in tali necefllfate acvi*
tx aifcrimine aeque licet ffientifl*
(quod TeitullianusinUr deliäa quö*
tidiand inturfationiS ponit, quibusfirt- gult obnoxii jimus) ac illi, qui amert- tibus , iftofdm ütilitatis gfätia $
notittihil fi&i objiclt/ unde Andren
nicus RhodidS de medicö apud ae- grotum tiientiente * inquif : Deci- pit quidem, at decéptor nött eft, nött
mimpropofitumfibt habet agrotum de- cipéréé er)Ad. Hochß. in Coli. Puf.pag.z&T*
•WS ) o ( §•§*• *7 apere. Qua de caufla, fa&um ob-
ftetricum /Egyptiarum (qu<e men-
tit£ d'icimtur) 1 elogio profequitur
Mofes.
$. v.
Secunda homiletica virtuS, co-
witas vel humamtas eft, qua? itidem
moralis, inconvi&u, fermonis&u negotiorum communicatione fefe"
prodit, per quam homo, quam"
tum honeftatis ratio permittit, "
externa perinde fpecie erganotos"
& ignotos fe aftabilem praebere ac placere (ludet\ tarnenita, utvub"
tum & geftum ad dignitatem ac"
gravitatem infimul componatr),"
(alva medietate. Ab Ariftotele (piÅia
dicitur, neutiquam quod eadem
cum amicitia fit, fed quod viam
facillime ad hanccolendampandat.
Inter eos, qui eximiis ob QiÅoirpo*
eyyopfav lauaibus ma&andi, etiam
B Atti-
t) Ad.kechenh. lin.pbil.civ. part.u
cup. 19. §. 5. conf. M. Dan. Omeißi,
Campend.. Ethic.part.prior*[ett.2p, 154,
r% ) o (
Ateicus & Miltiades (unt, de qui- bus Nepos in eorum vitis confuli poteftj pariter ac Tims Vefpafia-
nus, qui propter hujus virtutis temperarnentum, amof & delicioé
generishumantdidus efl. Huic virtu-
ti ut ftudeamus, ipfi legi naturs confentaneum eft* imperanti, ne
proximo molefti fimuSj Objedim
comitatis funtdtda &fafla. Extre¬
ma adulatio & moro[itas; quarum tllct
in exceffu* h<ec iti detedu, peccat.
Conmlto praeterimus fententiärri
Plinii t») ^ qui exceffum comitatis
vocatpetulantiamy quoniam comi- tatis eft, honefte ac innocentet* Jo- cari* quos terminos tranfit petu«
lantia, & illi indulgens utomrog at- que inquietus exiftimatur, prout de
Nerone Svetonius refert 4>);
dulatorem examini primum fubjici-
mus, qui aflentationis artificio, gratiam alterius plerumque aucu-
patur v) tib. 8- Ep. 2i. 0) in vit* Ner*
cap. 42. &Jeqq>
) ö
pätur, 6c in fingulis didtis Fa&isque
laudando placere fludet> fuiipfiuö commodi ac quseftus caufla. Ta¬
lern fub Gnathonisperfona Teren-
tius <J)) fuilus depinxit» 6c Fabula
Menandri > quam Na?viuS & Plau-
tuslatine verterunt) adhuc accura- tius expreffit. Morofitatisgenusdu¬
plex , alterum eorum, qui taftidio-
Fis 6c perverfis moribus* omniaad
ungvem fuumque animi fenium fi-
erij feverepoftulant) 6c praeter ra*
tionem > tiemini) vix quidem in
honeftis a&iönibus voluttt placere*
fed tetricos 6c contentiofos fé pra?- bere* aliorumque eun&a di<åa Sc
fa&a improbare fatagunt; iraque
jure litigiojos appellamus» Alterum
vero eorum ^ qui ex adverfo o*
rnnem plane converfationem Fugi-
unt> ut Hylobii in India> 6c aiii iii-
veftres homines prorfus impoliti*
qui ideo truculenti dicuntur* quas
n>ox de homine ufurpatur, a volu-
B 2 pta*
v tf>) in Em. aä. 2.Jc< 2»
i® ; o (
ptatibus cundtis, quibus tempera*
tur haec vita, abhorrente.
> VI.
Ultima? jam virtuti homileti«
ca?, Urbamtatiy convifåum joco-
fum dirigenti, paucisimmoremur*
Hane Stoici redle virtutem appella- runt%\ Ejus officium eft honefta fermonis jucunditate aliorum ani-
mos recreare. Eos non defuifTe,
in aprico eft , quibus in amb?guo fuir, anparia cum ceteris virtutibus
hacfaciat. Plane exiftimantes, eam omni homini ac tempori non poflb
convenire , undepronulla eam vir- tutf agnofeunt, verum explofam $
corifortio humano alieniffimam fa- ciunt %p). Nos cauflam non vide¬
mus,cum y.É7ov kudabile,re<fta?que
rationi & honeftati confonum ob-
fervaverit, cur fir profcribercda.E- jus objeäum funt ludi & joca, quas
nos laboribus feftos refkiunt. Li-
eec
X) tefleCic.lib. fam. ip) &
Gerhard.mSM. piet.&AmbroJ.\u
offic. c. 15.
( o ( *i
cet enim natura haud fic genera- ti4imus, ut ad jocum fa<fti vide¬
amur, verum ad feveritatem po- tius, interea tarnenjoco utamur,
cujus nemo iftapax eft, etil quaUter , quia fi non aftive, tameti paffive ejus fumus compotes h e.
jocantibus honefte auresarrigere poftumus, licet facultate jocandi
ipli non polleamus. Invertentibus
porro , urbanitatem ubivis non ex-
erceri poffe, utpote a proceribus
in curia, fub muneribus publicis,
fufticit refpondere, neque cun&as
Virtutes omni loco decere : illici-
tum enim eft ftremio medtafubcon- cione ferrum (Iringere acfortitudinem juam prodere. Urgente tarnen ne- ceftifate, abfonum haud videtura*
hquidjoei in feriis confultationibus
afferre; proin mentionem facit Flo-
rus«A Menenii Agrippa?, facundi pariter ac fapientis viri, qui,cum
aliter fieri non p®ftet, fabula ple-
B 3 bem
C#) lik I« cap\ 23.
** Jo C Sel¬
bem Romanam reduxit. De cete^
ro, quod effatum Paulinum attti-
net fjLYi$s åvofjLu^sBu ev $pfiv}dtcrypo*
,?*)$ ml (JL®?oÅoytQc f) ivTfcmsMa,
Tot dwjxpvm m, id potis-
fimMm jocum illiberalem, in obfcceni-
tatem&indecorum degenerantem,(pe- cificative refpicit, qui apud Ariita- telem nomine ßyy,obo^ias venit ; eo igitur fenfu,
ab Apoftolo heic ufurpata eft. Jq-
cus autem , ab omnis generis irn- probitace immunis, tempeftive ad-
hibitus , ac mcdiocritate circum-
fcriptus , omnino licitus eft ,&/<?-
cetus dicitur,falique non male com*
paratur , fine quo vita humanior degi nequit,
5, va
Tandem, paucis oppofitaurba-
witatis expendamus, Horumalterum
Sn exceffu , Scurrilitas, alterum, in defe#u, Rufticitas dicitur;priork a-
4nantes, jcurraså fequenao, quafi
feWr"
et) Ephes, 5; 3» 4,
