//
CO Μ PARATIO
HOMERIzt
cujus partem primam,
/
FEN! AAMPL. PHIL. UPSAL. FAC.
PRMS1DE
Mag. CHRISTOPHDAHL,
Gr. Litt. Prof. Reg. et Ordin.
PROPONIT
GUSTAVUS ROSÉN,
STIP. HELMFELD. GOT HO BURGENS IS»
IN AUDIT. GUST. MAJ. DIE XXII DECEMB. MDCCXCir,
Η, A. M, S.
1
U Ρ S A L I JE,
LlTTERIS VlDlLS DlRfiCT. JoHANN, EDMAN.
Hög adla Fru Döctorinnan
jf1//Μ G^F&J¥,
fÖ d d Fl Fl SF Fo Fl Fl.
MIN VÖRDADE MODER!
Det är Ό υ, fom med den h el ig af e rättighet äger
det frånta rummet ibland mine Välgörare; Det är frukten af Dina omforger, at jag har kunnat för-
tjena Deras godhet: Dig tilhår fäledes denna förfla offenteliga fårfäkran om min fonliga vördnad och er- känfla. Emottag den, med det välbehag, fom fkal
blifvä upmuntran och belöning for alla mina mödor.
Minnet af Dina förmaningar och vifsheten at hafva
fölgt dem Jkola i alle fkiften Jkänka mit hjerta den
glada tilfridsffällelfe, fom altid åtföljer iakttagandet
af mine ljufvafe plikter; och det Jkal vara för mig
den tilräckligafle ära, at genom kärlek för fanning
§ch dygd) göra mig värdig namnet af
den b Asta moders
tydigge Son,
Gu st. rosésd
C O Μ PAR A TIO
Η O MER I ET OSSIANI
οντι κοίλος
>Έ1 kfos x&f
\ cαζίονικωτατοε
f>sευκλειας txyoov Te
/ iInfliriiimus rum, alterum comparationem Septemtrioni inter örtum par iniigne Poetarum, decus ac Eoi ferme alte¬
prodigium, illum antiquisfimum, quosnovimus, omnium ,
hunc noilrae demum aerati, ex cimmeriis illis tenebris fuis, excitam, Homerum et Ossianum. Et primum qui.
dem, in eo etiam haut videbuntur disiimiies, quod neu-
ter fit, de cujus nataiibus , vita fatisque multa certe tuto dici ac definiri queant. Plurimi Auétores funt, vixisfe Homerum fub temporn Salomonis aut certc Manasfis, Judseo-
rum Regis, annos ante natum Chriftum circiter mille, poft Trojanum bellum, quod cecinit, fu pr a trecentos. Quo* 3o-
co aut genere ortus iir, non fatis conftat: Maonidem
appellatum fubinde, a Meeonia, minoris Afiae regione , quafi patria fua, alii credunt; alii vero, a parente Mceo-
ne quodam. Sunt, qui fummo loco natum exiiiiment,
et Regio genere oriundum , funt etiam, qui humillimo editum, atquc mendicum, in aulis Principum , quo fti- pem cogeret, fua cecinisfe carmina putent: carcum infu- per, ab errore forte nominis, addunt. Poft fara vero, quse .demum cumque fuerint ea , non eft fere , cujus nomi-
ni vel immortalior celebritas vel pervagatior fama exfti- terit. Ut de honoribus enim nihil dicam, quos, pro
§· Ϊ.
A 2 nior
-Χ ) 4 ( ϊ
nior in fuperftitionem, antiquiras ipfi decrevir, atque a-
deo proetermitram, Homerum , pofit mottem , i riter Deos
relatum, habitum pro fapientia? omnis au&ore, cufis nu-
mis do a a tum, diem ejus natalern foilemni ritu ac religi¬
ons quotannis concelebratum j efi: hic ille Poeta, quem
humani increnii veluti miraeulum quoddam, nullä non
»tas obfiupuit:, querrt Greecorum et Romanorum foller-
tisfimi quique, non Poerae tantum ac Orarores, Ted Pidto-
«
res ipfi et Statuarii, in operibus fuis effingendis , ur per-
fedtisiimum quoddam pulcritudinis omnis exemplar, fibi
propofuere: cujus fcripta, in linguas, non Europaeas mo»
do plerasque , fed in Perficarn etiam, Syriacam, Indicam,
funt translara: et, mirum di&u, quem unum hominem
et inter remotisiimae antiquitatis tenebras, nefcio quomo- do, progenitum atque formarum, ncmo, pofi jam tria fe-
re annorum millia , rot inter cultisfimas gentes, inventus f/t, qui, vel ingenio, vel arte, ut fuperasfe ne dicam ,
vix aequiparasfe quidem et adfequi quodammodo poruis-
fe fit vifus. Quibus immortalitatem hane nominis con- fecutus eft , duo inprimis Poemata funt, llias et Odysjea,
nsm reliqua , quae feruntur ä), nulla cerre idonea au&ori-
tate, Homero tribui poterunt. Poemata ipfius ex Aiia ,
in Graeciam primum transvexisfe Lyeurgum, Ρlutarebus
refert. In Graecia vero diu circumferebantur, ut canti-
lenκ quacdam disjecfcde, et Pififlrntus, inquit Cicero , primus Homer? libros, confufos antea, fic dispofuisfe di-
citur, ut nunc habemus.
Immani tocorum ac temporum intervall© disjundlus , pofi: Homerum, fequirur Ossian , utpote qui mulro noftris
A-iebus propior, pofi Chriftum natum, faeculo III, vixisfe
cre-
λ) Batrachomyomachia, feu, ranarum se muriurn pugna, poema lu-
dicrum, Hymni et Epigrammen aiiquor.
/
^ ) Γ (
creditur 1) montina Scotia, Higblandinm appellitant, cri~
uodus c). Florebat fub h<rc tempora, homirum genus,
qui , ut Åoι$οι Grarcis, Tvoubadours Gallo-Frankis, Minnc- Jwger GermaniSj ita Celris Banii Skaldique audiverc: viri
longe omniurn. honoratisiirni, s RtgiLus Principibusque
ferme fecundi, qui, ut tum teropora erant, foli fcre ia- pere v i i i, abrogatis inprimis Druidorum collegiis , in ma- gna videbantur reipublicse parte, er, nunc facro quodarn Tyrtaico furore arma cientes, nunc fecialibus quaii au-
ipiciis eadem abominati, belli han t raro pacisque arbitn e- ranf. Et quoniam hacc artas , b qua alia , rriulto fibi per- vafisfimum habuit, quod eum Pindaro, numquam non pra?
fe tidisfe Poetas conitat:
—-
cTocv v. αλά εξ'όαις , άοι<0χς äreq
τ- — hs ΑΐϋίΖ σταΡϊμον
Ark ξ 'Ay{tui , κενεά πνευσας , Ε7τοςε μό'χβω βςαχυ τε τεξτ:νί\>, Τ/ν Ρ ccötewks ti λόξα
ϊλυκυς τ αυλός a\ot
—ττοίσσει χοίξιν' εχοντι dfufu κλέος
Κ c ξ α ι Π ιεξίόες Δ. ιός d):
nihilque, ii ne vate facro, in vita vel rnorte, videri pos-
fe fatis prarclsrum, folamque laborum quorumvis magno-
rumque facinorurn , eamque maximam, merccdem esfe
nominis immortalitatem, qua, etiamnum poil fata,vivere
A 3 liceat
A) Credit Macfhersonici
,Caracut Principem, quem t Fingale jam juvene debeilatum
,commemornr Oisian , tsfe Caroailhm
,Seveki, Romani Caefark, ve! ut nnncupar hvmc Poeta
,Terrnrnm Domini filium. Morttitis
nurern eft SiVERus A, C. CCXi imperium CaracoUa reHnquens, qui eodem
etiam anno, pscem fecit eum Cnledoniit
,quoium Dux ertt Fingnl.
c) Commemorar Scorinm Tacitwj Agric. c. X. & Gisbon Hificry of
t be decjme ond fall of Roman Eiupire. C, I.
d) όλυμτΓο IX„
■<% ) 6 ( Λ?*
\ v
liceat apucl pofteros: ita Principes in bella iruri, Bardos
illos Skaldosque .femper fibi comites habuere , qui, te-
ilcs fortiter et praeclare geftorum , canerent laudes He-
roum, eorundemque nomina, vel cum vi&oria abeun-
rium, vel etiam pulcram illam per vulnera mortem op·
petitorum in acie, ad feram pofteritatem transferrent.
Neque quod conilat, alius fuit Ossian ipfe, Fingalis
Regis et Filius et Poeta , quem in fene£tute cascurn etiam
perhibent: Ted, uti mos erat Skaldorum, pasfimque ex
Poematis hujus liquet, fuit in eo, Alcao quidem Grte-
co, quam Homero fimilior, quod pugnas non cecinerit
unice , fed easdem etiam ipfe pugnavir: quo, ii contra
Ariflotelis legem illam, άυτον d?; τον ποι-ητην ελάχιστα
λεγειν e), fui nonnumquam in carminibus mentionem Poeta
ipfe injecisfe videtur, fe faltem, ex fingulari argumento ,
excufet. Plura fere, qus vitam fpeclant, per monumen¬
torum penuriam, ne conjici quidem posfunt · fed ut rnul-
ta fuper Homeri natales, tot inter fe certantibus urbibus,
eft disputatum , ita Ossiani qnoque, non eft disfimulan-
dum, in dubium a multis esfe vocatos .· funt, qui falfum
hunc esfe fetum et commentitium plane , magnopere
velint. Sed qiialia nunc ionant Ossiana XXII Poemata/),
alia quidem varii generis, fuis haut raro numeris trunca
ct imperfe£la, bina vero, quae eminent, Fingal atque Te-
€) Ώεξ) ΠοιηΤιχηε c. XXIV* A!:a certe ratio eft in Luftade [Ca-
tnoentis aliorumque , quos, non potes fubinde, quin reprehendis, quique
in Loti^ini c. XXXIII. nnMntn excufotionem inveniunf.
f) Sune aiits.n ei, I. Cathloda , II. Comala, III. Carric - Thuri,
IV. Carthon, V. O natioral, VI. Colna-Dona, VII. Oithona , Vill, Cro-
ma, IX. Calthon et Cohml, X. The war of Caros, XI. Ca t h Ii η of Clu-
tha, XII. Sulmalla of Lumon, XIII. War of Jnis-tbono, XlV. Songs
of Selma
,XV. P iga!, XVI, I.sthmon, XVII. Dar-.Thula, XVIII. Death
of Cuthuliin, X X, Battlc of Loia , XX, Xemora, XXI. Conlnth ct Cu-
thona, XXII. Benathon.
) 7 ( jf*
Tern or a g) , Epos utrurnque , prteter fextum Temora li-
brum , integra plane, Homericoium initar, din. jaöitata
in vulguSj circa medium vertentis iaeculi, in ltinere per
montana ρ a t r i εε, ab incolarum cantantium ore excepisfe Macpberjonium, Scotum 5 qui eadem in publieum detulir,
e Celtica, vei, quue ioror ert, Erfica lingua translata in Anglicam b)> et, ut a fififtvato quondam Gi;aeci Poetae,
in unum corpus reda&a, gravisfimi, cum Blairio f) au- dores nunc quidem non dubitant. Atque hare utriusque
Poetoe vere divina carmina inter fe comparare, animus
eft: fcilicet altera, quse tamquam pwlcritudinis, uti dixi-
mus, omnis, grandis vero prsefertim et excelise oratio-
nis exemplum abfolutisfimum quoddam, omnis diu setas mirata eft: altera citerioris demum adeo non infrequen-
tes delicias, ut nan pauci jam noftrorum hominum fint, qui, antiquatis ferme fuperioribus iliis, has unice opes feda-
g) 'lim-o-ri, Pslatium Regiurn Cairbnri.
b) Erlice numquem in publieum prodiere Osfiana Poemafa; unde,
quam fuae debeant linguse, propriam quandam vim et <χκξΐβε<Μ\>, haut
dubie iufpicemur, interpretem, uti fit, 1'emper non csfecutum» Ut ap- pateat, qui fermonis ipfius hsbitus fir, Ossiaki aliquem Jocum , ut Erfice foncr,· exfcnpfiwus:
Trom is mal, gu Von nafruth,
Gbluats Suil
·inkalla nan rofi tia,
Gblunis as thionts noi le bron : A gorm - Shuil fa Shilln hk.
Nuair tbanic i gu cbarric etc.
Anglicei Snd and Jlcw, retired Sul-malda to Lena of the freams. Sbe
roent and of ten ttirntd', ber bitte eyes rolled in ttars. But roben fbt same
to the rock, t hat darkby covered l.onn's vale, fbe looked from ber bnrfling foul, on the kiug; and (unk, at cnce bebind. Temora VII» Peculiarcm,
necesie eft, giatiain hxc haberet lythmica Poematttm ratio , ad muiscos inprimis fonos cantata
,ut ereditur: BtaiR Critical Disjertation on the
Poems of Ossian p. 43quemadmodum REaplodia: Homeric* Athenis»
wood of the Original Genius of Homer ρ» a$.6»
i) Blair ]» c.
*Sv, ) 8 ( ^
feftati, nova quedsm, utcumqne non felicisfima tamen femper, dicendi regna affe£hre videntur.
§· Π.
Quce igitur ha&enus faris pulcre obtinuit, non effc
tamen, quam quacrimus, comparatio: ipfam, quod^es
eit, dicendi rationem in urroque Poeta examinari, et in
quantum vel confpiret illa, vel discrepet, conferri inter
fe, hujus inlliruci ratio juber. Jam omnium primum, hoc
generatim affirrnare pofle videmur, copiofiorem efie
J-Iomerum er perfe£liorem; Ossianum ur folent plerumque
Skaldi, brevem , rapidum, illaborarum, ad Orienrales illos
Sacrosque Vätes propius accedere Illum vero, quidquid
tacet Hidoria, fua tarnen fcriptå fatis commonftrant, teta-
tem vixiife, quae per artium fcientiarumque aliquanto lae-
tiorem culturam, ad alenda et effingenda prseclara quae- vis ingenia, mulco fåne aptior, benigniorque iine dubio
fuerit /), quam quae, mediam inrer barbariem fuam,Bardo
huic contigifie exiitimetur. Svavisiiroa caeli ipfius rem- peries, pulcerrima Juxuriantis nsturre imago, mereaturae et navigationis commercia, urbium exitructiones , humanaj
usquequaque induftriae atquc fagacitatis mira varietas, le-
ges, mores, et ipfius denique loeupletisfima: linguae eximia
quaedam vis atque volubilitas, nafcentem Homerum exci-
piebant: quae omnia nerno non videt, quantas urique opes
di£luro alreri procreatura eifent, dum alteri contra, fera
omnia, omnia pigra, deferca, horrida, pro Joci temporis-
que ratione, ie offerebant, et in orationem ipfius, non pot-
erant, quin vaftitarem quodamrnodo fuam, fuarn inopiam
et afpenratcm transferrent. Peneo igitur, inter Theifala
tempe k) Jobo IV. 15-17. Ossianum in tbe jvtir of Cfirof, p. 162. prarci-
Puc firailem obferver Blair 1, c. p, 3 53·
J) Wood 1. c. p. 305".
+jf ) 9 C Ή*
tempe, vel Eurotae iimilis, fluit ille Grarcus Poeta, per amoc-
na late loca, et quaii lafcivit: videt in undis fuis, furgen-
tes a litore fegetes, rura urbesque: placidus, inter argutias
nemorum, mol!e dividir modulamen undarum: mox ardua naclus, incedit plenior maieilatis, fertur impatientior, fer-
vet, infanit: inter fpumantes rupes, prajcipitesque filvas,
q las trahir, cum ingenti viciniae omnis pavore et. ftrepiru,
rapientem cun&a fecum atque ferocientem, vix, modo
qticm obnoxium adeo mitemque admirabare, eiie tibi per·
fvaderes eumdem. Adeo multiplex et fibi numquam fere
iimilis eft Homerus. Vi certe hac haut illi multunr, quod opinamur , Ossian cedir, lenis etiam ipfe aliquando et placidus inanans, fed quaiis, inter triftia tam-en umbrarum,
vel amica lunte filentia, iive Tanais, five Hebrus: aut defertae
ilant ripae, aut antiquis modo pinubus fuis horrentes: ra-
ro ulla, praeter Boream , aura: nulla , nifi qua, ex Alpi-
bus aliquando, feralis alitis vox: rude cun£fca ac lugubre,
fed grande, fed fimplex, fed plenisiimum verendae maje<
ilatis pracbcnt viatori fpe£tacuium. Nemo ignorat divina
illa Acbillis arma, in quibus unis miram illam ingenii
Homerici fecunditatem posfumus intueri, et magiftro ipfo
Vulcano non minor artifex
ΐν μεν ycclotv ετευξ, εν ci'8 ξ av cv, εν Jg θάλασσαν ί?Γ)
et urbes et rura erquidquid omnis rerum natura laetum ac
auguftum , et quidquid varium omnis vita habuerit, Poeta
ille, quamvis, ut videtur nonnullis, juflo diligentior forte, expresfit. His indutus jam, in Aeneam Acbilles,
Πηλείδης ef ετεςωΒεν εναντίον ωρτο , λεων ωε Σίντν\ε, ev τε καί αν^ξεε αποκτά μεν α ι μεμάχσιν, 'ΑΎςόμενοί) πάς $ημοε. ο πξωτον μεν άτιζων}
*Εξ%εται. «λλ' οτε κεν Tis άξψΒοοον άιζν\ων
&8ξί βάλη, εάλη τε χάνων, πεξί τ άφξοε ο^ονταε
Tiyveroci, εν $ε τε οί κρα$ίη στ εν ει άλκιμον ητοξ,
Β OV
w) Iliid* XVIII, 483· feq.
) 10 C
<Jg πλευξοίς τε mc) i<r%laαμφοτέςω$εν
Μαστίεται, εε Ρ αυτόν εποΤξυνει ^μαχέσασ&αι,
Τλαυκιοων Ρ ι$νς φέξεται μένει, tjvriva πέφνη
'Αν άξων, η avres φΒίεται πξάτω ^ εν ίμΐλω
^SLs Άχιλλη ωτξυνε μένος κα; θυμός αγκ'ναξ
Αντίον Ιλ$έμεναι μεγαλ'ητοξος ΑΙνείαο η.)
Fingal autem, adverfus Smaramim hoftem progreflusf),
Fingal, at once arofe in arms. Trice be reared bis dread-
ful voice. Oromla an fm er cd around, tbe fons of tbe dejerts
flood ftill. Tbey bent their blufbing faces to eavth, afhamed
at tbe prefence of tbe king. He came, like a cloud of rain in
the day of tbe un, wben florn it rolls on tbe bill, and tbe fields
exfpeSl the fbomer. Stlence attends its Jlom progrefs aloft; but
tbe tempefl is foon to ar ife. Sm aran bebeld the t err iile king
of Mor ven. He ftopped in tbe viidfl of bis couvfe. Dark
be leav.ed on bis fpear, rolling bis red eyes around. Silent
and tall, be jeevied as an oak on tbe banks of Lnbar, mbicb
bad bis branches blafted of old by tbe ligthning of beamen.
Jt bends cver tbe ftveam: tbe grey mofs mbiflles in the wind:
fo flood tbe king. Tben flomly be retired to tbe rifing heath
n) lliad. XX, 164. fe q. Woon 1. c. p. 218.
•f) Pugna» caufam et exitum fiftit S. R, Lindblom in Di/fert, de Poé'·
tnatis Osfian, p. g feq. Ceterum Argumentum Fingalidis hoc eit : Cntlml-
litiutn, Dncem Hibernorum, ex improvifo adoritur Swaranus, Lochlinirc
(Norvegix) Regulus. Pugtia excitata, fugatur Cuthullin, et oppresfus fuc-
cubuiiTer, nifi opem t u 1 i (Te t Fingal, Dux Caledoniorum. Hic autem Swaranum
vincit, fed virat ufuram, veniainque ad fuas revertendi oras ei concedit.
In Ttmnra: i dem Fingal, Cairhiri, Prircipit Fij bolgia? (Hiberniae orientafs),
facinus ulturus, qui Cortnacum, Fingali adfinitate corvjunftunrj, trucidaret ejus-
que regnum ufurpaverat, in Ufflriam irrumpit. Crfirkar Ofceri, nepoti Fingalit,
infidies ilruir, et une cum illo oecumbir. Catbmora, fratrem ejus et iuceeilbrera
•atidem perimit Fingal, quo fa&o, domum revertitnr»
of Lena. t bonfands His pour arounä tbe beto. Darkttefs galhers on tbe bill! o)
Utique iniignis efl Osfiana defcriptio fcuti Cuthmori p)
fed vere ramen dicere poiiumus, eam vel copiam, vei magnificentiam, qua fuum Heroa armar Homerus, haut ufquam inveniri in Ossia.no*: regnare potius perpetuam
quandam di£lionis, quam dicunr, pauperiem aut jejunita-
tem; Ted uternam auguftior ramen ac terribilior jam de·
fcendat in aciem, Acbilles an. Fingal, aegre certe inter¬
preteris, nec, ut hunc, ita ferme alium Ossiani locum re-
perias, quin fimplici quadam gratia fua, fua vi atque fub- limitare, nefcio quomodo, legenris animum vel permul-
ceat, vel percellat. Θανμαστον illud, vel potius ocÅoycv> quod
Ar ift oteles requirit in Epopoea^), et Homero, in fuam cum
Iaudem, tum vituperationem r) fubinde, copiofisiima gen¬
ris myrhologia pracbebat, non habuit Ossian, unde hau-
rire fibi licerer. Quare non porefl fieri, quin Deorum Dearurnqae choris fere femper immixtus, fplendidior ille incedat; hic Acheronta potius movet, et, funebri quaii face fubluftris, inrer trucidatorum modo JHeroum månes, tri- flesque umbras verfatur: accedunt pracfagia, foronia, ja·
öatte temere voces, lyrarum fcutorumque noöurno rem- pore fonirus, mira ventorum fbila, et, id genus, prod- igiaalia, quibus ciere fölet graviorem quemque rerum eventum, dignumque Deo vindice nodum. Sic umbra occifi Catbr/iori, Sulfaalla uxori apparet;
B 2 It
o) Fingal IV. 292,
f) Temorn VII.
q) 1. c. XXIIi.
r) Long:nus t. 'Τψ. j, c. cep. iX. ομηξοε yåg μοι δοχεΊ, *7Scc°~
ξαδιδές τξάυμχτα θεων, στάσεις, τιμο^ξίοίς, δακξυκ, δεσμά πά&η πάμφυξτχ, Τ8£ μεν ΙΑι τάν Ιλ/Λκων άν^ςωτΐας, Ίσον Ιπ) τ%
δυνάμει, Bsés τιεποιγμεναι, τχς Qeés δε άν&ξάπ&ς.
) 12 ■( ^
/i nw tbe fpirit of Catbmor, flal kin g, ^arge, <? g/ev?-
vtiftg form. Hs funk by t be bollow fiream , tbat roar ed be-
tbe 7'itf o/ Sulmalla mre turned to tbe bil/,
Again tbe flately form cavu down. Ske roJ'e in tbe midfl
of ber joy. He retired again in mifl. Gradual vanifb bis
limbs of fmoake, and mix mtb tbe imuntain - wind. Tben
fbe knewy tbat be fe II /).
0% Homero contra, ut fuus eft mos, evocati e ccelo
Dii, protenus abeunt grandiorum rerutn vel nuncii vel
au£tores, et
'Αυτόματα» Jg πυλαι μυκον xgavt, as εχον Ώ.ραι,
Tr\s επιτέτ^απται μ/yas égavos Ο'νλυμπtcs re t).
Eupborbo occifo , HeSlori nuncium ipfe perfert Apollo;
Menelaus, inquir,
ΤΙατξόχλύ) πεξίβάς·) Tξωων τον άξιστον επεφνεν
ΐΐαν&οί'όψ Ευφοξβον, ετίαυσε <^ε Βόυξβοε aÅKtjs li),
et in funere HeSloris mittebatur, ajove ad Priamum^ per-
petuus ille Deorum
— —- .
