Celsius, Olof, d.ä.
Sahlman, Erik Peter
Dissertatio gradualis de antiquis Hebræorum nummis quam adprobante ampliss: facult:
philosophicæ in regia Upsaliensi academia, sub moderamine ... Olavi Celsii ... publico candidorum examini modeste su
Upsaliæ, litteris Wernerianis.
1719
Uppsala Universitetsbibliotek: Sv. Diss. Ups. 8:o Praes. O. Celsius, pat 6. 1718-19(22/5)
EOD – Miljoner böcker bara en knapptryckning bort.
I mer än 10 europeiska länder!
EOD bokens fördelar!
 Få samma utseende och känsla som med originalet!
 Använd ditt standardprogram för att läsa boken på skärmen, zooma och navigera genom bo- ken.
 Skriv ut enstaka sidor eller hela boken.
 Sök: Använd fulltextsökning för enskilda fraser.
 Klipp & klistra: Kopiera bilder och delar av texten till andra applikationer (t.ex. ordbehand- lingsprogram).
Villkor för användning
Genom att använda EOD-tjänsten accepterar du de villkor som ställs av biblioteket som äger den aktuella boken.
 Villkoren på svenska: http://books2ebooks.eu/odm/html/uub/sv/agb.html
Fler e-böcker
Redan nu erbjuder 30 bibliotek från 12 europeiska länder denna service.
Mer information finns tillgängliga via http://books2ebooks.eulla boken.
 http://search.books2ebooks.eu/
Tack för att du väljer EOD!
Europeiska bibliotek har miljontals böcker från 1400- till 1900-talet i sina samlingar. Alla dessa böcker går nu att få som e-böcker – de är bara ett musklick bort.
Sök i katalogen från något av biblioteken i eBooks on Demand- nätverket (EOD) och beställ boken som e-bok – tillgängligt från hela världen, 24 timmar per dag och 7 dagar i veckan. Boken digitaliseras och blir tillgänglig för dig som e-bok.
books2ebooks.eu Uppsala universitetsbibliotek
Q^F. F. Q^S.
DISSERTATIO GRADUALIS
x>e_j
ANTIQUIS
HEBR/EORUM
; NUMMIS
l\ .£3am
H Aif rob ante AmpiiJJ: Facult: Philofbphm
in Regia Upjalienfi Academia,
,a Sub Moderamine. ""
oi VIRI Aclm. Rever. atq; Celeberrim
|;DN. OLAVI GELSII
h S. Th. Duft. O.O. L L. Prof. Reg.
0(j ii. t. Decani Spedabilis,
Yi Publico Candidorum examhu
modefie Jubjicit
Alumnus Regius i
ERICUS P. SAHLMAN
.v:\-.r. Angermannus. ' >
In Audit. Gufl Map' ad diem xv% Majl
Ann't MDCCXIX.
horis ante meridiem folitis-i
UPSALIAi, literis W ernek ianis,
Reverwdifjime in CHRISTO J"
PATER acDOMINE JIA
Dn.GEORGI WALLIN-T-
S. Theol. Doctor celeberrime, pe
Korlandias Occidentales S«peri,ntea!;'
dens eminentrfTime , ConOft. Herhofar»-''
denfis Prases gravifiime, Gymriaffi- racr:t:
que Regii Ephoke adcuratiflirnc*
MAECENAS SUM ME.
Sifto.
Confpe&ui, Tuo, ■ ff]
REVEREND1SSIME. PATER,
,, .Nommos Hebraicos- V."
Sed. Genuino, : •
Dcftitutos. Nitore.
Patere, igitur. lit* Ex,
Two.
Celeberrrmo. Nomine. rdV..;
Mutuentur. Spiendorern. •. r
.
i Quos.
In. Pii. Animi- Documentum. ''I'd,';
Debitaeque. Obfervantiae. Pignus, ifiihon
Cum.
Omnigena:. Felicitatis. Adprecatione
Tibi.
Maecenas. Optime._
Mente. Offert. DevotifEma.
cult or humiUlmi
Eric us Sahlma;'
VIRIS PL Rever. & Pr^clariJJhm
,
MAGISTRrS,:';
i Refloribus in Regio Hernofandend
!)|? Gymn-a(iofideIi'flimis, & VeneraridiCon- ft fiftorii AdTefloribus dexferrimis, Pro-
ftj motoribus & Faotonbusfumma animi i veneratione profequendis.
ic, ,
.;
.^4 „ ;• .
_; Tkr. Rever. &> (Janfftmo Viro Dn. PETRO &Zd\6dJl/
Pailori in ©nntffabfl meritillirho, ut Avunculi loco fufpiciendoritaBene-
fa&ori -propenfiffimo; u? ; i
Plur. Reverendo atq; Eruditijjimo
Dn. EL IE St.0S/\
Paftonin 26fanger dignifiimo Patruo
j( quovis honoris cultu fufpiciendo.
A r.. '
■ '; /
■• ■' "
Viro Plur. Rever. & Do&ijjimo,
Dn. E L I E SALIN,
V,D. Comminiftro in ©tfjjjio Iauda~
tilfirnoj Fautori honoratiffimo.
Tlur. Reverendo Uoinim
Dn. ERIGO SELANDRO
Y.D.Praconi in 25tjbnggcrftt> vigi-
lantitfimo , Fautori de me opti-
me merito.
Quin &
Reverendts ac Do&ijjmis J/iris
Da ERIGO MEANDRO,
V.-'D. Miniftro in SofftMCt
fideliffimo.
Dn. CBRISTOPH. HORN/EO,
V. D. Miniftro in lift angel*
attentiftimo,
t;: ■
... , •i.
Rafce page lias rn grati ariimi mo-
numentum Promotbnbus £f FaktcF ribus futi cum perpctm profyeritatis
DQto conjccrat
f :"• " "• \ '
' '•-
./ •J,' ,—r-
\\
f.■'
;f?
."f.. X. -■''(
■" V
. .■A. & R,
I. N. J.
SifefiE Hebraeo-.
|ylS rum num-
§. I
)%mv
mis paucis
J| acluri a ficio
§§ initium faci*
^ nius
; quip-
0, pe qui regula & cynofura-»
fuit,ad quam reliquinummi
exatninabaimir, Nometu habet a bpv appendit, ponde-
g ' ravtt, hbravit: nam Rebrii
antiquitus non numerabant,
i fed ponderabant pecuniani.
(!> E re itaque eric heic qus •
dam (ubjicere de ficlo uc
pondus confiderato , eoque
prirrmm in argento. Pon«
dus igitur ficii profani ( di-
A ftingvitur
ftingviturenim communiter 03
£nvfaorum& profanum) fait $
quarta pars uncise, | got)/ ^31
itaque capilli Abfiilomi, qui k
quotannis detonfi ( 2, Sam. i3
14:26.) 200: ficlorum pro-:®
ianorum fuer.unt, ponder-a- sr.
runt 50 uncias h. e. 3 ©fdlp. &
4 2. Sacri pondus eratduplo I
rnajus, nempe femiunciale, m Svetice 1 got). Undefcutu* 3
la argentea ( Num.'7:13.-) t, 130 Siclis facris conftatis,
qua finguliprincipes tribuu id Judaicarum,obtuIerunf>erat r, 65 unciarum &refpondebat 1 noftris4 ©fafp. 2 g< In auro, :!1 sere &ferro eadem propor- j
tio obfervatur. PonderatSi* ;j
clus facer femiunciam auri, \ id eft, 4* circiter Hungaricos jj ducatos; & profanus unciae |
quadrantemfi.e. duos. Qua-
4. propter acerraaureaxocon- | ftans Siclis auri, eft 1 o femi- ,
uncia- 1
it
i ^ *
{I gerSla ducater;) & ioSicli 21 profani, quospendebantar-
milla?, Rebecca? a-ferv-o A-
i brahami donate , 5 fenii- (Sen^us•
'I unciarum (20 iUigerfTu du*
idfl cater.) Plura exemplaaddu- l| cere minus necefTarium vi-
ty detut'j qvurn cetera ad eati-
>1 dem rationem redigipoffin&
•ii|: QuareSiclum uc pondus, in
'}> sere, ferroiubetispristereo.
'US.
.§. II.
m Ad Siclum itaque Hebrai¬
st cum in fpecie, eiimque u't
nummum argenteum, pro-
^ peramus. Fuif autem vel
» facer vel profanus. Prior
tl vocatur tbppn Spw quia lege
ml a Deo Fuit inftitutus ad res
« facras, videlicet ad faberna-
b culi 5 vel teinpli {tru&uram
i & ornatum) adfacrirnini-
1 fterii apparatum,pr6cujus-
i que redemptura folven-
A 2 dus*
en*m Ut W qui vis dimidium Sicli fan&i- |1U
tafis in oblationem ipil da- u&
rent; proHtendohsc femiii° lot
cli penlione feDeipeculiutn :iifl
efle , neque alium habere.* ilic
regem veldominum prater <,qi Deum. Inde tarn en, quod ?con dicatur facer , non fequitur jofe
facris ufibus Temper eum ^ adhibitum fuifTe. Cum e- i nirnilli, qui tabernaculo au£ ^ templo ornando aut repa* !0k rando non omnes perfonas jta fa era? eilent, qua? nummos :]n
iiios facros ad ufus tantum K!1 facros adhibebant, fed iisvi- i;jr
dum & ami&ura emebant, y fieri non potuifc, quin Sicli ^ facri ad profanos etiam & ^ politicos ufiis fa?piusfuerint
adhibiti. Valorem ejus cons leusJ. Pkftituunt 20 gene, vei, fe~
-mtxt.
cundurn noftram fupputa- L putationem,
'dimidium tha^
# - v * leri '
% leriimperialis. Erg© 50 Si- . •
[)| cli 5 quibus David emit a-
* ream & boves ad altaris ex-
^ ftru&ionem, faciunt 25 tha- 2&
ieros imperiaies. Vocatuf **
y alias hie Siclus tetradrach#
Jtt! mus
,
quia 4 drachmas At#
N ticas continebat, ficut fcri#
^ bit Jofephus : 0 $s <rfa?,og
£l!« yopit?pot ojVy drliy.de lib. 3.
le' bsyjiai dezyjmq Tscrcrctactq. dgyotioXoy
^ Inferiptiqnem hujus ficli fu*
® iffe volunt ab una parte.*
1$ bpv Sicks ifraelis, ubi
10s urnula mannse plena, vel ok
1 la iheenfionis confpicitur.
vi* Ab altera parte virgam ha*
d(i betAharonisvirencem,cum
il his verbis rr#npn Q^rp
it Jerufalem fanfia.
1 : ' ifon 'twmo'
..: r; f5V.;t * ^
1 §. IIL ' ' ■
f': Heic paucis videndum
!; hobis erit, quinam argente
fuerint,quibusGhriftusSal-
i
•£ vat©£
vafcor nofter aJuda Ifcharloi Jj,
te vendicus fit. ' R-ationes ^'
non furit contemnfenda?, e
quibos facile conjicitur 50^ ^
'
v'*' dpyvpia fuiffe ficlos facros:. • Prima Iutc eft, quia primarii.
facerdotes, quibus ficius fa-,
cer peculiariter a Deo fuitJE 1
commendatus, cum Juda de !m
.
pretio proditionis conv©' nifTe dicuiitur. Porro Zach. J?
V' ■ 11: 12, habetpr bps quod®
nummom argenteum, & in P fpecie Siclum, denotat. Sic T
farniliare fuicHebrafis, quo?
rum idiotismos Evangeli- ;1i:
ft32, quamvis Greece fori- ^ pfertnt* in non paucis fe- sin
qvuti fur^t, ficios fubinteHi- sat
gere ill is in jocis, in quibus
Joh. z>«,_argenteorum, noti exprefta h
den. pbilo- numismatis fpecie, fit men- tin[
log. Hebr< tiormallmc fimplicitet-* tut
mixtus m denotat Siclum^ \®\
Diff.xxviu Hetailirrii > qui argenteusi ar|
;,:rusv £ femper
fern per fait. Ergo 30 ar>
I gentei , quibus venditus
mundi Meffias, ad noftne
ij monetae rationem exafti 15
i imperialibus refpondent,
nil Diximus Siclumefie du-
I plicem aiterum facrum, pro*
j2| fanum alteram. De facro
n ha<ftenus egimus, profanum
3cj jam confiderabimus. Ditftus
^ eft Hobraeis bpv Sicks
rjjj prof anus) polkicus, civ His; vel
Sic nriDH VpU Siclus frovin-
p cialis; vel *pDn Sicks
r{|, regms : quod videlicet re-
fctj, bus civilibus & policicis fo-
sf, lum inferviebat, 3c inter^ f .
(4 mercatores receptus erat.- en'z& 1
|j Valor 3c pondus ejus ad di-
rf; midium tantum ficli facri
r pertingebat; aeftimabatun_# * >
;0 enim decern geris. Proin-
\ de 20 ficli argenti,quibus: a
I fracnbus fuis, mercatoribus
-
Mediae
»
Midianitis venditus fuitjo- feph, refpondent 5 thaleris tiS (
imperiaHbus. Infcripdo ft- !I'e
cli hujus, prascipue tempore Davidis StSalomonis, (pri- fc'1
mis enim temporibus ante :pr legem no'n fignatum fuiiTe f°
credibile eft:) vulgo creditur fcfe:
fuifte ab uno latere - QSr^n1 !:2<
EHpn ytfferufale urbsfantftta- te
'
tkfifanfici) eqm figura arcis; ^
altero ante ha?c ijrai '"jVorf 1h tfi;
!f?DH hdW Davtdrex, & fi- i, 1 Itus ejus Soiomo rex. T
§. V. i
Expofito utroque ftclo
ad partes ejus tanquam fpe- 1 d
cies & diftin&as monetas nj
, nos conferimus. Triplici- 3 (
ter enim ftclus in partes fuit ® divifus, in femiftclum, trien- % Gen.ifM. tem & quadrantem, Semi- u
usxJll- ,f'clus Hebraeisdicitiir „ mna » vei -m qu=e
%:if. k rad- J>Pa > nsn ,|
v"*.V "* *'1Se"
H * i ™
S biffecare-, Siclum hi duas quafi
4 partes dividere fignificant. '
Pi Valor femificii facri fait di-
%. drachmalis, feu 10 gerarum;
|(|< profanivero dimidio minor.
lst Hie pariter addenda eft 111-
'•k fcriptio femificii cujusdam
4 k wafero defcripti , qui ab
fe altera parte virgam Aharo-
4 nisftorentem prober, cum nil; inferiptione fuperiore Sicli
ft integri; ab altera vero-ur-
i',i nula , cum his verbis *£$
b&iW bpv dimidius Sicks I- jraelis. Hujus fit mentio
| Gen. 24: 22. Tertia pars
i| ficli dicebatur Hebraice-»
a hpm mrhw quam Nehe-
| mias e Babylonia redux,#^/<?/#;
sli ad templi reftaurationerru
it 8c confervationem fuperfti-
4 tibus una reducibus indixit.
P Valor ejus ab ipio nomine
s intelligi poteft Infcriptio
f(i vero alterius lateris hjec fuit:
(. A 1 3»
•IO
S&ntr Vpwft : triem jii
Sicli IJraelit; alterius vero ioes
notas & fymbola non alia jilie
fuiffe , quam ficli integrl f
crecfibile eft. Sequiturquar* ji)
ta pars ficli integri, qu<e a mi
numero quaternaries di# air
<fta : ejus mentio fit i.Sam, 0 9:8- Ubi famulus Saulis U ym quadrant em Si* jsi cliargeatei, in manuhabuifTe 4 iegitur, quem viroDei, vir lori:
am ad afinas inveniendas ive monftranti, offerret. ;
■
A , J- vi. »;
Aa reiiquas nummorum Hebraicorum fpecies pergi-
muSp funtque ill! argentei, J
.
quos heicrecenfere animus -
Gerah eft. Eorum primus eft rn.3 1
Gertih< fePius in lacris Uteris j>
lev.zruf. memoratus nummus, tan*
Num.3:47 turn pendens argenti, quan- 1
e> is: 16. turn ponderant fedecim gra*'
Szeeb. na hordeh Quam compu- 3!
w- tandi,!i
i tandi rationem conformant
,!J ornnes fere Hebrsei; fed in*
41 teraliosRJLevi BenGerfom:
1!l *n.ru r bpron xm ma f
"ft Gerah pondere eequatfe-in £x0 c' N deem grana border circitr. l*'
5)1 Proximus huic nummuseft
fTMJN Agordb ejusdem va- A£orab<
M joris acponderis cumGerah;
cujus mentiofit i Sam, 2:36.
Ml i. R«gr 2^-26. 2 , Reg", • 9,
> i Valoris a?qualitatera teftair¬
lift tur verba $£. Salomonis
m nu o")wy rfopmd mux
Agordh ejusdem ponderis eft, cu-
11 jus gerah. Sequitur nunc
? rwvp Kefchitah agnum vel Kefthitah
11 agnam propria fignificans.
11111
Ejus meminerunt loca Gen,
^ 55:19. Jof 24:3 2. Job.42:11 •
18 Primum ilium locum lxx. ' ^
Ii:' vertunt sx&tov dptyfiv, unde
85 volunt nonnulli, Jacobum
P cum agro centum agnos vel
p ,,
.j tfeteres, anteufum numrrta* I
el
e rum mventum ntercaturam
pecorum permutatione ex- ercuerint: alii nummurn es- fat
fe arbifrantur agni vel ovis figora infignitum. Nam ?
certe nummum fignifkare f1
teftatur locus Aft. 7: 16. 9 j®
ftj'wjtrajo A pgtt&y Tiyrjgdpyvpx*
Voluntque Rabbinieum va¬
lor e' &' pondere convenilTe
cum Agorah vel Gerab.
§ VII.
Inter Hebrasorum nurrt*
mos locum etiamiibi vindi- iChron.22: cat moneta aurea jDTli*
7. Ezr.j;. yej magna vera eft de ifo
^para/* or'£*ne huius vocis difcre-
XibLPoly*. P^btia. Brerewoodo dicl a pjfrji/placet Daricus, quafi Da- ;tni
rii Hyftafpis filii imagine ftgnatus, qui turn temporis mi regnavit, cum hi nummi in nu
templi reftaurationem fue» |
runt oblati* Alii volune •;
vocem 1
m
| vocem banc non Hebraic^
nec Clialdaicae,necSyriac^
fed Grxcx lingvse fuos de*
rail bere natales & did a
tij vel » quafi tot oboli
Is rovfyccHci pugiUum vei manum ieusjm
fit® complerent, uti Euftathius /„,f ^
if,; jn Homerum obfervat. Sed
^ miflis omnibus hifce fenten-y
ill fiarum divortiis exiftima- fi mus ilium aurelim PuifTe a*
,
pud Hebraeos nunimum^, ipfisque ante 8c poft tempo-'
i®, ra captivitatis Babylonicas i ufitaturn. Valor feu pondus
ejus refpondet ducato ? hoc fti eft, o&ava? parti uncia? aurb
W §. VIII.
Ii Quanquam rt)D non fue*
D-. rit certus.numm.us,fedfum*
i® ma certa,, rationem tameti ii nummi atque ponderis ha-
ii bet; quia numeratum quad T.
j ac dehnitum, vi fus? ongt- i nis ,' fignificat. Qua re ej us
u confider^cio non immerito
hie
I-
hie inftitoetuf. Mina fuii duplex apud Hebrios, anti- ^
qua&nova: quarum ilia 5©
helps facros pondere fub ^
continebat; h.sec, m-ina Eze- '®5
chielis' di&a, quippe cujus jfl
rnentionern Hie faciat0.45:12. ft
conficiebat ficlos facros vi- m
gfiiti & viginti quinque 8c too
qulndecim h.e. fexaginta_j; fer
Mina ergo antiqua fecun- !o
dum noftram fupputationem ian
eft. 25 thai, imperial, refpe- r
6lu vero auri, ducaroru 200; ^
nova vero thai 30. due. 24-0. Jur
i IX. pj
Pedem denique ad maxp
main ponderis atquenumpii \h fpeciem promo verrras,ttis
quarn. Grxci.Td?,ccv}ov^ Lafi-|er
lii talentum vocarunt. Sics Jofephus tradit: Efymoi psv |
~
l
'* £'7*
itafaSrivxfyxjxfsg Jig os tvjv jc
&PXV10^' fyyixijy [j,5Tafiu}>?daEVov
<rwj crrjfjnxivsi rdXavjov. Porro ^
prout Siclusj ita talentiirn\
vel *
I vel facrum vel profa%u fuit:
I utrumque vel argenteum vei
kj aureum. Continebat talent I turn facrum argenteum ter 1 mille ficlos facros profa- oiji num verb totidern ficlos ft: profanos } adeo ut talentum
)si facrum noftra fupputandi
us! ratione conftituat 1500 thai.
Ml Irnperiales; at profanum di-
» midio minus eft. In,deter*
it minando autem talent! facri
jfpt1 aurei valore ad noftram mo- 100 netam hoc modo progredi-
endum : Talentum aureum
^oooitidem ficlis facriscon-
fiai ftans, multiplicetur 4 duca-
iiri tis(totenim fingulis ficlis
:« facris contineri diximus)ita
Lit habemus 12000 ducatos. Et I fi,c in ceteris. Proinde ab
iitif inftituto non a lie num eric
tjt heic tabellam quande fubji-
j cere, ex qua pecuniae He-
1if braicae cum noftra collate
H innotefcat valor, De
Nummorum
Hebrakormn
Inter
ft
>
&
cum
monetis Svetick
collatorum
valor. Dueatus Ungaric
240 20Q
I20O0 60OO
T?~al'_
]Gcrah
Impcr,
I
Agorah
Kefchitah
20
2 5
IOOO IP
I200
7^0 3°
30000
1500
60000
Adarcon
6000 240
12000!
Siclus
5° Sac
1500 60
3ooo(
s 100
3000 20
MinaAn-
tiqua
I
I5C0|
(K) 1?
MinaNo-
25_ va.
50
Tal.
profj
2 1
Talent,
Sacr,
/
17
Delibatis ita leviter iis, quae
prascipue ad aritiquos He-
braeorum nummos perdne-
re videntur, hauddiffitemur, quin nobilehocceargumen- j turn longe ampliorem re-
\\ quirat explanadonem: ve¬
il rum & temppris anguftia,
|| & nummorum penuria fi-
^ ium a brum punt. Proinde
ea, qua par eft,-* animi ,ve-
jjj neratione CandidamLe(So-
J rem rogamus , obteftamur,
|| velit noftros qualescunque
si conatus , profua huma- 5$ nitate, a?qui boniq;
confulerej.
d Tantum^.
'i
»
V
i
.
i
I !
Clarisfimo
■pbilofophia Candidato,
Dn.ERiCO SAHLMAN,];,
Confangvineo honora-
tiilimo.
Sp ic eft :non eveniuntulli fine Aiarte
y
•' j ■ ten
triumpm,
Nec nifi viSori fulcra corond't
datur. jiff
Ardua uicifli, dilecle J , Hcltconk
..
" tit
m arce
Stas, ubi nunc A4ufiz laureate
fierta par ant, j»
Vena licet gracili, mentejjj
tamen plane fincera adplaufit j.,
Ericus Diupjedius,
£t)ct'DttfTau
M
0tn ftdre ^SroDcr/
|3n unga Clio fan n> nogjamt ftjra/
3a mm&re met) mtnfctftecfy flenapcn*
•
.
na tvnfa
£I)C mjo@pfl m$ lof/ tfte nnttra A%
■
*
-fers .act/
ttttfoftet tcfe dr for f&eratf
tndnner .fp'arD:
^ttr' fom tfje tdclaSHoor p&biomfkr#
fatten fptinga?
^ur' ttje nnt> Minmrs faft ftn 2aget>
fran^av brtnga
2tl fcem fom fcpgben fa / ocf> lax'mn efrerftdDt /• -
tftfcc tmb ilutet t)aa M rdtta mdtet
ttdbf?
S(f fld p& Helicon Mant> (dtl>c 9)tdmier flera/
Sit t)6ra Mufen fang/ ocf) ej amrdnoa
"s<
vnut a
9*1 iVn flit ten Idra rdtt/bet fdfdngt av/
1
ja ait/
^ipaoman Ms ftunga£%otot/
f*-v' " * lA7^l)C\gttut>t talt<
©lea CBcflfjj Den/ fcm Vhuhm ffc
Pefoter SltSjanfltt fc.ifte/ roett oc$ flatted gdf<
xoexbUtl 1
Sldit tuicEcC Cajlds brunn/ od) Agiaw1
nippens faft/
SUyow tettrarban till alitor fpned
.