0/< . //ζ
®JP. Ρ g. i
ITER
ctet
ris,
»ut Ori·
IΝ 7«
,//,
c/;fj
^ Annuente Amplijß. Sen. pbtloß
jfll
AMERICAM,
Sub MODERAMINE Ate. Revcr. atque Ampliß'.
* VIRI,
,ln' £>«, O/^Fi
S.S. TheQLDocT.Celeberrimi
\ L. L. O. O. Prof. Reg.& Ord.
S>RQ LAUREA PHILOSOPHICA
Publico Examini fubjicit
JACOBUS J. WAHRSTEDT,
"Westm.
In Auditorio Guftaviano Majori
Die XXV.Maji, Anno Μ Z> CCXXV Horis ante nieridiem folitis.
VPSALJ/Sy Eiteris Wernkrianis,
. > ·;--
ϋϋ å«å!å· ΒΛ S <åå!å-MMåM
* * # * * * * * * * * * * *
********** #**
tföFVVi$£$$$YVS *§£%ψ
L N. f.
Caput I.
Itweri in AmericamfeliciusßJcipttH*
do Diam apent.
5. L
[rum permultia
poijet videri, ter-
ram tatita? magni-
tudinis * ac eft America, qua? or- bi nottro haud multufn cedit > tot
annos a notitia atque commercio gentium Europa?, ΑΠ*εatque Afri-
ca? non minus fuiile alienam , ac tuari vaftiflimo ab illis eft abiciila % adeo ut neque veterum fapientum Vehernens cupido mundum pera*
grandi, necperegrinantiumavari-
tia quasrendi aurura, gemmaspre-
tiofosque lapides terram tam ferti- lem divitemque invenerit. Sunt
itaque nonnuili, qui exiftimant argumentis validioribus fe poiTe o*
ftendere hunc orbem veteribusnon
omnino tuiffe ignotum, & quos- damprirristemporibus vaftum ma·
re trsjeciileAtlanticum inGrarciam ab hac Atlantide five America a );
aiii vero regem potentiffimum Sa*
lomonem anulla alia regione,quam hoc orbe opulentiffimo fuum vo-
lunt deportaiTe aurum. b) Verumj
enimvero qvum Inf. Atlantica du- dum piagas orbis boreali felieiter fit ailerta ; & Ophira regis fapien-
tiflimi regno longe proprior creda-
turfuiile ; ejusmodiconje&uraslu- bentesmittimus. Nonne enimbre*
vius
β) Laet. de originibus Gentium Arne- ricanarum< pag. 100. b) Franci- fem Vatablus in Notis adCap. %.v. j.
Lib. 2f Faralipomi
3 vlusillifuifletJterpermarerubrum*
ubi plenque eruditorum porturrL»
ejus ponunt Eziongeber, ad Ben-
galam, Pegu, Siarn,MaIaccam,Ta- probanam,Sumarram,aliasqipartes, regiones & infulas Indi« orien-
talis,qu«auro rebusque pretiofiifi- misfemperabundavitregnoquePer-
iico, Salomonis vicino , adfinisiuit;
quam ut fuos via longa & plane
tremenda , träns mare , ut loqui folemus, ad aquam mitterethauri-
endam c). Hos igitur fuas magis conje&uras, quam rationem fecu-
tos fuifle, plane conftat. Adeura-
tius etenim ύ perpendere velimus,
quouique «vi antiqui navigationes
atque commercia iefe extenderinf,
A 2 nul-
c) DeNavigationeSalom. Ophiritxvid..
JJpemumpag, 507. Mijandrum in
Delictis Btblicis. anm 1696. p. iiS7»
o4uäoremAcerreePhilol. pag.402-
409. & Bochartum Lib,/, Qhanaan Qap. 46.
4
bullam plane tiobis parSetit mok«?
iliam ejusmodi exceptiones*
§. II.
Ignotumnon eftRomanos,Gra?«»
cos , Phcenices, Trojanos & Ve«
iietos* qui circum omriem ferß
äiavigarunt orbem , litora legen-
do fuas olim iniHtuiife navigatiö-
nes; necfinemetu marisetiam me«
diterranei trajiciendi periculüfecif*
fe, IntercauiTas hujusreipraecipuaS
ftominare fufficiat, quodprifci aevi
homines edo&i non fuerint, quam infigni iis, qui mari fefe commix¬
tum,pyxis magnetica ufuiefTepof-
ilf; quce feraie latuic usque ad an- fcumjervatoris 1300, quo Johan¬
nes Goja, Icalus, ope rnagnetis \h
lam primusinvenifteperhibetur d)d
Nonquidem negamusPoétam Gal- litum, nomine Gujot deProvines*
circa ,
d) PM AtlantmJanJJottiip. ij*
circa annum 1200 , aliquam pyxi-
dis habuiile magnericae notitiams
qua?vero ex vetuftioribus afferunt
nonnulli haudquaquam nos morari
debent e). Ad minimum , (i qua
fides fcriptoribus habenda, nobis
concedendum, ufum pyxidis ma- gnedc^ praecellentiflimumnonniii
poft tempora Gojas ab aliis nautis experientiiiimis majorem in mo- dum fuiiTe excultum; ut tunc pri-
mum levi cum labore penetrare^»
poilent homines ad illas regiones,
quarum notitia per aliquot anno
rum centurias ab ipfa quaiinatura
iilis fuit denegata, Duo tarnen.*
confiderationem merentur adcura- tiorem, dum Iter in Americam aperire nobis animus eil, effe ni-
mirum veroßmile, orbem iftum
jam olim non modo eruditorum-.
multis, qu^terram aliquam inter
åuäusmaris vailiilxmimaxirne ex-
A 5 asiluan-
ä *) Lqco citatq.
6
aeftuanteslatere facile fuboleret,no- tum fuifle qua partem; ied etiam_,
Iis, qui illi maxime fuere vicini.
cap. ii.
Primwn in t_Americam iter ex orbe
noflro, cafu ne, an confilto , terra
ne, an mari, jufceptum (it, quate-
nus ex (acte terrarum bodierna ju-
dicare hceat.
§. l
Slquidemnullacum reliquocommerciavero habuicnovus, nullamquecognacio-hic orbis
nem , quamtur, unde hommes il- luc venerint ? pra^fertim qvunu fciamus Hifpanos, circa fuum in Americam adventum, ante annos
circ. 2?o, tot ibi inveniiTe homines,
quot terra ampliifima"k?ix capere poflet. Conftat hane gentem fuam
mn debere originem hominibus, quos
5 quos ante Adamum nonnulli fiti-
gunt creatos, nec Adamo altero
Americano, quod placuit Theo- phrafto Para elfo, neque Mango-
capae, int r festem homines, quos
in famofa fpjlunca , Pacaritambo,
tempore diluvii fervatos tradunc
Peruani, prcecipuo/). Hoc enim
viderurejusdem eife commatis,at«
que illud , quod inter Peruanos
Gvanchas de lua tradunt origine;
tam illi icilicet, qui vallem ad flu-
men Xauxe incolunt,qui de viro quodam & fcernina , primis fuis parentibus multa fabulantur, eos-
que de fönte, celebratiifimoGicari*
billa ortos dicunt; quam in Anda-
baiia ad Cufcum habirantes , qui
de lacu Sogde Koke fe primum ex- iviile fomnianü, quemadmodumL·
ipii quoque Cufcenfes lacum Titi-
cacam loco matris coluntg). Hos
tarnen
f) t^fcofta de Ναι. Novi Orbis Üb, 1.
Cap. 25. GarcilaJJusde ia VegaLtb%
l Cap. 15. g) Job. Lud\ Godojre-
s
tarnen illisfapientiores haudimme- rito habemus, qvum eo ipfo indi-
caiTe videantur, ad quas oras pa*
rentes eorum primi adpulerint.
Narn, quotquot facras literas debi·
tå veneratione fufcipiunt, neceiTurn habentconfiteri, nullum hominern
nullumque animaldiluviumeffugif·
fe univerfale, exceptis iis>quosDeo in area iervare placuit; ideoque«»
ura monte Ararat, quem plerique
erudirorum in Armenia ponunt,<5c homines & anirralia demum pro- dierunt; ita genti Americana? alia >
vix tribuenda erit origo. Fide Igv
tur non omnino indignumvidetur,
nauras, fupra nominatos , qui li·
tora kgerunt, cafu in mare vaftis- fimum fuifle abreptos,quod fepius
faåum & adhuc fieri novimus, at- que poft multa adverfa, providen-
te Numine, ad novumhuncorbem
adpu-
dusdeIndia Occidentali pag.
Jcoßa de Nat, Novi Orbis Lib. L
Qp. 25.
9
adpulifle, ibique cumfuocomitatu
pace atque concordia mutua ma¬
jorem in modum adcrevifle. Pro-
fe&o a veritate alienum non eftdi-
cere, hoc non iolum a litoribus
Europa?, fed etiam Africae contin-
gere potuiiTe, ubi Nigrita? & Gui-
neenfes haut ita vafto intervallo a Brafilia America? diftant; uti ha?
quoque gentes quoadveftes &mo*
res iatis fimiles habentur h). Pra?-
terea vir maximus Hugo Grotius
Americanos,prasfertimfeptentrio-
nales, originis eiTe Scandiana? con-
tenditj nequeprorfus abfonumeft,
Hifpanos aliquos , five Gothos,
qvum Mauroseffugerent, ad hunc
orbem cum navibus fuisventofuif-
fe delatos. Quod autemLufitanus quidam, referente Purchailo , an^
no 1447, ad eandem terram fiuåi-
bus ja<ftatus, leptem ibi invenerit
civitates, Portugallorum linguam loquen-
h) Cotif. Homium de Orig. t>imeric*
Lib. /. Cap> 4.paguz6. cum 32,
10
loquentes interrogantssque , an nie i
Mauri adhuc vexarent Hifpaniam:, equc credere nefaseft i)Eccuienimnon res?
fubolet,talia efTe confléla,uteoma· neri!
jus in illam terram jusfibi vindica- P°/1(
rent; praefertim qvum Columbus, a Americus, & reliqoipoft quinqua- urfi.
ginta circ. annos nullum prorfus ram ejusmodi urbium invetierint ve· cmr!
Verum enimveroiihomines hoc
modo in Americam pervenerint, · ^ unde igitur omnis generis anima* i.
ha? ingentem enim multitudinem γ^(
eorum, qua? Europa, Afiae & A- Friese a multis rerro feculis nota
fuere, terram hanc alere conilat, ·(
qua? tarnen homines tempeftate ab· rarl
reptos fecum advexiiTe omnem fu-
perat fidem. Nam Fi animalia in* an°
noxia atque humanis ufibus maxi*
ftigium. relic
vel ι re η
$. IL
i) Hornius Ltb, /. Cap,2.
Il
mé idonea, cervos puta, vaccas, equos, iues, agnos, capras, lepo-
res, canes atquefeles, & ejus ge¬
neris alia, navibusexinduftria im*
pofita, transportaverint, undeno-
xii atque voraces leones, tigres, urfi, lupi, vulpes &c. in hane ter-
ram tranfierunt ? Non eft quod
cum Auguftino hxcce , a?que ac
reliqua anirrialia, quibus volando
vel natando in huncorbem migra-
re non licuit, de terra orta k) aut opera angelorum , cum Cafparo SchottOjtranslatafuifTeputemus /);
iedpotius partemaliquamorbisre- liqui vel huic perquam vicinam,
velcumhac terra eile conjun&am,
adferere non dubitemus, Sunt e-
quidern nonnulli, qui, eam procul
dubio ob caufTam , dumiaciem ter*
rarum contemplantur hodiernam, anguftumfolummodofretum fupra
Chi«
' k) Lik 16. Cap. 7. /) Phyf, Curiofi
Üb. z, Cap. 15,
Chinam , ad Tenduc, Tatariam t ab America abfcindere conten·* c
dunt 'y ied quo jure videamus, \
Conftat quidem reinavalis peritos \ occid.& fepc. Americae detegends ] haud vulgarem operam impendii- i
fe, fed huc usque exiguam fatis ejus notitiam nobis exhibere po·
tuerunt; unde omnes geographi,
ubi ultra Califortiiam ventum fue#
rit, denfiflimis quaii tenebrisobfi*
ti, caecutiunt. Etenim majorem
in modum haeiitant, annon ibifre-
tumAnian decantatiilimum? An,ut^
geographorum volunt plures, pri·
rrium aliquot centum miiliarium litora , fuisdiftin&a naminibus, &
ad orasexinde Tatarias fretum mo*
do nominatum illis fit ponendum,
Exiftimant alii haut paulo melius
fe rem conficere, ii multorum mii¬
liarium fpatium , inter Tenduc &
Californiam vaftopotiusrelinquant mari, quam incertis idem adtri- „
buant
η buant regionibus, qvurn cot hac
de re conje&urae fint difcrepantes,
ut multi ingens mare ^ alii angu-
ftum fretum, nonnulli denique nul¬
luni has terras intercedere velinC
tnaris divortium. Sed, qvurn reö
ita fe habeat, confultius faltem vi¬
detur, peritorumexfpe&arenauta*
rumnarrationes fidedignas, & iti-
neraria non fucata, quam conje-
éhiris, quas nobis exhibuere geo- graphi, eorumque difcipuli* dere*
gnis Sierra , Nevada , Quivira at-
que Anian , valde incertis tantarri
tribuerefidem; ut per illa gentiA*
mericanas in fuum orbem viam aty
perire auderemus.
§. Hl.
Ex veterum fcriptis iuculentef
fatis paret, gentes Scythicas^ Go-
thos, HunnoSi in ampliffimis fuis expeditionibus msgnam peragraiTe
Tatariam, vaftiflimaque deierta&
14
loca ampliffima inter monfes Al·, chaicos, ufque ad Ung &Tenduc occupaile ; quas tamen terras
feris animalibus, quafi propriås di·
tiones ipfa reliquiile vila eil natu¬
ra. Neque ignotum eil, has gen¬
teseadem loca aliquando dereliquif-
ie, ut nefciverint Tatari
quorfum
träns mare volarint Scytha?, qvum regiones a fe occupatas-, poil illud tempusnullieilent, quivailarent./w)
Inde pronum eil conjicere hasgen¬
tes perfretum aliquod, vel iinum maris fuperatum e Tataria in A- mericam tranfiiife, in qua expe- ditione Turcas, Tataros , alios*
que fibi obvios populos iecum fori
te abduxere, qui occafione data , focios fe lubenter illis pr^buerunt;
unde non
exigua gentium diverfa-
rum ,
ni) Pr/. esterCluveriiGerm.AntiquamLib.
pag.44. &jeqq. Atlant♦Rudbekit 7om Cap. 10. pag. *65. &Jeqq„
vidiPlinius,Solinas atquePaulusVe*
netus}refer:Horn\ Lib,3,C.10:ρ.176.
rum, lingvarumqueveftigia, apud
Americarios refidua eile, volunt 5
quemadmodum eiiam barbari,
novam Angliarn incoienfes, Ta-
taricam loqui linguam purantur.
Pra?terea qvum fera animaliaAme-
ricana Tataricis,qua partem, valde
fint iimilia, certum eft, aliquam ef-
fe vel fuifTe viam, quaiterin Ame»
ricam illis patuerit; unde enitiL·.
alias leones atque tigres in hane
terram pervenifie nobis elTetdicen-
dum η). Quod ii ita eft , Batavo-
rum iententia, träns SpitzbergamLr
& novam Zemblam viam in Indi*
am aperiri pofte, exiftirr.antiuiru
nobis magis ie probat Gallorum
confilio, qui ieculis huic proximis,
nefcioperquas ambages maris, iter
in Americam quiefiverunt o) Hos
enim
η) HormusJJb. Gap. 9. pag. 'fyo.
0) De navigatiombus Gallor. in
Americam lege Barlxum, Voyages
de Francots Goreal, de la Hontun
aliosque.
ι6
enim nodum In fcirpo qu£fiviffe^
iatis liqvet, illos vero ad 80 gn ' pervenifle, ibiqueviam in Chinam
inveniileviderelicetexobfervacio«
nibus variis Ifaci Voffii. p)
i IV,
Prseterea exifiimant nonnulliva*
lidioribus ie oftendere pofle argu- mentis, quod aliam orbis invene-
rint partem, qua? ad auftrumArr.e*
iic^ propius adjacet, quam ulla ajia terra; Ted qvum nullus Mer«
curius certiores de ejusmodi
Atlantidehaäenus nos reddideritj
aliud hac de re ferre non poftumus judicium, quam quod tertius hid
orbis cum fuis Sevarambes qua
rnaximam partem fit effiftus,
Non quidem negamus , terram-»
fub äolo quoque auftrali, & ad ipium usque polum fe exten- dei©
ρ) Pag. I§8.
tf dere poffe; fed ea,qua® de ejus k-
, titudineanontiullisnarrantur,fideiti
nequaquam mereri exiftimatrius*
Horum temporum nautae de inco-
gnita terra aufirali multa tradunt$
quod feil, tant# fitmagnitudinis ac
ipfa America > quodque ad zonas
frigidas non minus, ac torridas 8c
temperatas fefe extendat; ut ejus
litora in latitudinem, mille millia*
ria fuperantem, excurrant, ejus·
que regiones #que fintfertiles^ ac
noftra eft Europa> incredibilipror*
fus multituditiehominumprocero-
rum atque fortium occupata® q)
Quod fi quis oftendere pofiet, ter-
ram dos Popös, Carpentariam,no-
vam Hollandiam, aut aliam Indiae
orientalis infulam propius orbi ad*
hagrere auftraii, & hane dein tet5-
ram in varias, & longe ä fe invi*
B cerri
q) Vid. ^Auäorem libri déSevaram*
besy natione in terra attßrali tnco*
gnttahabitante , pratet Orteltttffl$
Mercatorem aliosque.
cem diflitås iiifülaS tlöti eife diffe-
&am, fed fere continentem Usqué ad Magellanicarfi* func fåne eon-
cedipoiiet,noiiexrguam hominum
fnultitudinem ex Ada & India ori¬
ental! orbem inundaffe auftfalerfi#
& feniirn in ipfam penetraile Ame?
ricam , fuperatis frefis Bremers? Mauritii, & Magellan!, quo rum diftantia?anguftiores circiterunum
Vel duo milTiariä aequant. Qvum
autem horum omniurn ,■uti di&um eft, nuIlam habeamus certitudi- nem, tempus potius expe&ernus.?
qüod certiores forte de iis aliquan-
donos reddet; quam denfiiTimis ignorantia? tenebris circumfeptiJu¬
dicium feramus de re incerta.
i V·
Supereff unica , qua? America?
adfinis dici poteft, Grönlandia,
qua? fub polo, uc volunt quidarrLj.
lita eft aräico, non quidemomni"·
no cognita, notiör tarnen iis, de
quibus Kaöenus diximus, cerris 5
itiv-
19
Imßnmis quöad éa, qüse verfus Is*
■ landiam, Americam fpe&anc Iico-
ta. Sunt qui Gronlandi#, utidt-
ximus zeiiith ipfum ponatit polum
äräjcuiti; terram alii pbtant efle
contitiuäm usqué ad Spitzbergam
&novam Zemblam ; alii verohaec
Dmnia fide habetit minus digtia r).
Pejftrmlti denique rrtagiium ixétum
Davifii Grönländiam inter & Ame¬
ricäm ponunt r) y ubi tameh alii
hullum has terraS intercedere ma-
ris divortium ; fed GronlandiarrL.
America? feptentriönali plane efTé
conjun&am contendunt. Quicquid
fit, fufficit America? Teptentriona-
iis fines haud longe aGronlandia^i
eile remotos.
5. Vt.
Haneviam perfeptentrionem^
Ämericam adituris nort pauci eru*
ditorutn maxime fuiiTe pucantido-
B 2 rieam.
Y) Vid Torjtfi Gfönl: ^Ant'tqii\ Cap0
l p. 2i. Et mappasadjeäasGrön»
Imuhß αηύψβ..
10
iieam. Qnod fi hiftoriarumIslan·
dicarum & Grönlandicarum ali- quam habuiiTent notitiatn,rationes
in fua? iententia? afTertionemadfer-
re potuitfent validiores. Nam ab illis edocemur a Scandia in Grön¬
ländern, antiquistemporibusfuif-
fe navigatum. Si vero veteres
Scandiani Grönlandiam petiere-j, quid obftatquo minusdicamus ul·
teriusquoque, &inAmericam fuif*
fe progreffos. Sane Au&or Grei-
pla?, hiftoria? veteris , loca A- mericx , quae ultra Grönlan¬
diam obfervantur, omnia hifce"
commemorat verbis : Nu er ad"
feigia,hvad til motzvid Grcenland"
geingur, ur fjeim botnum, fem"
fyrr eru nefnder. Furduftraun-"
dur heitir land: Jjar eru froft mi-"
kil, fo er obyggianda , fo men"
viti &c." h. e, Jamporro dicen-
dum eft, quid Grönlands occurratab alteraparte harum, quasjamaperui-
mus ueßgnationum, Furduftranduf
21
(litus horridum ) vocatur terra,
ingenti frigoreobfita, ica ut fit in-
habitabilis, quatitum fcimus j),
quaeterraeffe videtur Eftotilandia,
h: e: infulas inter freta Davifii &
Hudionii. '*Sudur fra , inquit<c
porro, er Helluland jjad er kallat"
Skrcelingaland. h: e: Ad meridiem
ei efl Helluland (terra faxofa), qua alias vocatur terra Skrahngorum;
ita forte adpellata ex incondito in*
colarum fermone, eaque, qu$ illis
eiTetintima, cumSkraflingisGrön¬
lands cognatione. Hos enim de-
fcribit Arngrimus Jonas & Snorro
Sturlefonius eodemmodo t) atque Americanos horum temporum pe- regrinatores u) quod feil: partim
B 5 habi-
s) Perelius, inNotis ad hiß\ Hervarar
Cap. I pag, 27. t) Prater^Arn-
gr, Jona Gr'onlandiam Anttquam,
ubi agttdeSkrdingnvidSnorroTom.
1. pag. 525. & feqq. nec nonTorf.
Gr'onl antiq. p. gi. hiß, Ketilli
Hangii Cap, 12, u) HorniusLib
2£
habitent in cafis, argilla atqueave*
naceo culmo confe&is $ partim-»
etjam in rupihus montium ; qupcj
ftaphasacoriis & bitumine haheant cpnftru&as, utantur arcubus, ml·
rentur fecures 3 quqs antea non
vjderunt; qua? proc'ul dubio terra eil Nova Canada. In hac Hellulan- dia veterev Svio-Gothos, Norve-
gos atque Hibernos fuamexercuift iepiracicam, <3c illinc res fecunu deporraile pretiofiifimas paftim in hiftoriis legimus antiquis v) Por-
roaudar Qreiplse: J)a erskämt til"
Vinlands bins goda er fumer menn ajtla ad gangi af Afrjca, h. e. inde
non procul eft Vinlandia bona ( A- nr.erica) quam aln exiftimant A- frieae tifecontinentern w). Vinlan¬
diavero bona adpellata eft a frugh feris viribus pvisque mellifiuis' x\
quas
i "
HK Gap·. & pag, 160. v) Vid biß. Halfdam Oftenfomi Gap, 29·
w) Eodtw kfo. f) Snprrojn. Ιβφ
2Ϊ
quas nonminusAnglosinVirginia
y) ac Hifpanos in Florida, Mexi-
cana & Nova Hifpania inveniflb
conftat s). Quo fané argumento probatur, antiquosScandianosma¬
gnarn etiam Americaemeridionalis
b'abuifle notitiam ; quum nonnui-
li putarent hanc terram Africa? ef-
fe conjun&am, Nam quum ni-
gros ibi vidiiTent homines, quales
Africam alere non ignorarunt ä)
longaquelitora, qua* verfusorien-
tem a Carthagena ß)uique ad Per-
nambuco y) excurrunt, b; e? ipa-
tium
OlaviTryggvaforin Cap.χo
y ) Campamus inPenfylvaniaLib.2,
Cap, /. ζ) Meli[fanteι Tom. 2*
Cap. 10.p: 6zy. & Lucas de Lin-
da indejcript: orbis^>.232. et)Vid*
(^Atlant: Tom: 5. p. 29g. φ* Dijk-
man inde Runarum monumentis la*
pideis, übt agit delapideKülftadenfu
ß)Subgradu 299,latitx & 11.longiti
7) 34?· Ι®™'·& 9· ώ^.·
'iftiürncire#6oomilliariumSvec:facile fnduci poterant, ut crederent Afri·
cam ab Americanon longediflitam
fffe.Hirceprobe perpenfis,non diffi-
cile nobis eritjudicatu unde inex- haufta? opes auri lapidumque pre-
tioforum, de quibus permulta ve- teres Scaldi locuti funt, in oras
pervenerintfeptentrionales, quum
nonexiguam eorum copiam Grön«
landia proferat cT); ied etiam Efto- tilandia & Terra Laborador auro
ξ) atque America meridionalis
gemmis Japidibusque abiindetpre-
tiofiflimis ς), Supereft in eadem hiftoria argumentum memoratu
digniffimum, quod mirum in mo-
dum iter veterum Scandiotarum per Grönländern in Aroericam in^
ftitu·
i)foh.AventinusinAntiqxDan. Serm*
Paß 97« Ο Lucas de Linda in
Dejcnpt, America Vtapag. 16ι.
ζ) Cluverius inGeogr. f. 660. &
hicasde Lindap% 232,
25 ftitutum, conffrmat; verba ita__."
habent: Milli Vinlands ocGraen-"
lands er Ginungagap. Jjad gein- "
gur ur hafi J)ui er heitir Oceanus"
päd hverfur um allan heim, h: e:
Inter Vinlcindiam bonam ér Grmlan-
diam efl Ginungagap, qnod ex oceano
difcedit, qui univerfum terrarum or- hem circuit. r\) Nam per Ginun-
gagap, quod Greiplainter Vinlan-
diam bonam & Grönlandiam po- nit, fretum, uti nuncvocatur,Da¬
vis intelligi videtur; quamvis nos
nonfugiat, alios hacderealiter fen-
tire; dicentes Greiplam Vinlandi-
am bonam male confudiffe cum
Vinlandia five Finpiarchia, a qua
haud longe remoatm fuifle volune Ginungagap. Neque nos abnui*
mus, quoddam Ginungagap juxta
Finmarchiam fuifle. Inde tamen
nonmagisiequitur, Greiplaminter Grönlandiam & Vinlandiam bo¬
nam
r\)Vereliusin Notisad hißtHwvartfro Gap. I pag. 27.
z6
nam Ginungagap male pofuiffeLi,
quam ii quisdiceret, Gröniandiam
aliquam fruiira quseri verfus occN
dentem, quum terra ejusdem no*
minis ab hiftoricis antiquis verfus
feptentrionem ponatur. Quodve^
ro per ijlud, dequo locuta eft, Gi¬
nungagap fretum Davis defcripie*
ritGreipla, velindeluculenriffime
patet, quod illas, quas ultra Grön¬
iandiam eiTent, deijgnationes fe aperturam dicat, quodque hoc fre¬
tum fecundum Qreiplam in Ocea-
iium excurrat. Si vero mirum alicui videretur; fretum, Vinjan' diam bonam & Gröniandiam di-
fHnguens, Ginungagap nuncupafé
fe Greiplam, q^umnullam ejus fa-
ciant mentionem reliqua? hiftoriae Gothic#} dicerem hocnomenpro
Jubitu, fortaflis ob eam, qu#huic frefo qum mari Bothnico interce-
dit, fimilitudinem, impofitum ab
^liquo fuiiTe. Si enim exmappis, qu# exftant, geographicis collatio horum inftituatur marium
y qua_*
*7
latitudmem ejusdem fere effe ma·
gnitudinis videbimuSo
$. VII
Pra?terea copiam ejusdem gene^
ris animalium non exiguam in A-
rnerica feptentrionali ®ionibfts
borealibus inveniri novitnus., cer-
vorurn puta, urforum* vulpiumi,
leporum &c. Credi igitur poteft,
animalia in regionesverfus lepteiv*
trionem defertas., quum fe peti a-
nimadverterent, magis magisquq penetrafTe , donec viam aut in no·?
vam Zemblam, aqt in Samojedi-
am, atque iliinc per Grönlandiarq
in Americam , invenerunt. Huiq
rei documento nobis funt noncon«
temnendo martes Scythica?, iåi»
des atque muftei^ Alpinae , quas
animalia,mapusyenatqriseftugien-,
di cauila, ab una in aiterarq ml·
grare folept terram\ a Svecia puta
