GABRIEL GULDBRÄND

DE VITA ET SCRIPTj§ PETRI APOSTOLI DISSERTATIO.

CUJUS PARTEM POSTERIOREM

VENIA ÄMPL FAC. PHIL. UPS.

p. p.

MAG. GABRIEL GULDBRÄND

G.OL LEG A SCHOLZ TRIVIAL! S ST. CLÄRE HOLM.

ÉT

JÖSEPHUS WINBOM

Vestiogothua.

m AUD1T. GUST. DIE VII. DEC. MDCCCXXV.

H. P. M. S.

excudebaKt REGI AS

U PS ALUE,

ACADEMi iE TYPOGRAPHI MDCCCXXY.

IN

SACRA "VI REGIAM MAJEST ATEM

MAGNiE FIDEI VIRO

ARCHIPRyEPOSITO ET PRIMARIO THEOLOGLE PROFESSORI REGII ORDINIS DE STELLA POLARI MEMBRO

MAXIME REVERENDO ATQUE CELEBERRIMO

S. S. THEOLOGIE DOCTORI

JOHANNI WINBOM

Beneficiorum pie memor

S a c r ^{u m}

voluit, debuit B ES PONDENS.

PROSTEN OCII KYRKOHERDEN

IlåGÅREVÖRHTGE OCH IIÖGlArDE

HERR MAG.

NILS KELLSTRÖM

OCH PR. O STIN NAN HÖgAdLA

FRU

CARIN BRATE KELLSTRÖM

FOHD WINBOM

Tillegnas d{

med yordnad

%

^oc

af EderHü

JOSJEI V

NOTARIEN VID CONSISTORIÜM ECCLESIA5TICUM_,■

E. O. THEOLOGIE ADJUNCTEN OCH CANDIBATEN

HÖGÅREV ördige och höglårde

herr MAG,

JON ARVID WINBOM

OCH

FRU

MARIE SOPHIE WINBOM

F6dd FL OR IN

»nas dessa blad

nad och erkänsla

Ider1tillgifne

5Ef Winbom.

trum non convenire aifc. Si itaque verum eft, quod Pa¬

tres Ecclefiaftici unb ore meraoriae prodiderunt, Petrum epiftolam fcripfisfe, hoc alio modo fieri ^non potuisfe,

quam ut is ipfam materiam cuidam e fchola Pauli _pro- pofuerit, qui ideas genusque dicendi cum diéfcis Paulinis

inultis in rebus convenientia ex iis, quse coram ab hoc audiisfet, petierit. Jam quis eft, ^qui Marcum non recordetur? Hunc adolefcentem comitem Pauli fuisle

methodumque ejus religionis Chriftianae tradendse faepe

audiisfe. Nexum itaque idearum et locutiones, quibus

ille utebatur, indelebili memoria teneret necesfe esfe.

Poftea vero, teftantibus iisdem Patribus Ecclefiafticis,

comitem et interpretein Petri fuisfe. Salntationem ^ver- bis Marci, quam C. V: 13 legimus, indicare, ^eura epi-

ftolam fcripfisfe credibile esfe."

In bis argumentis examinandis ^rem omnino dijudi-

care facile esfet, fi quid a Petro confcriptum, an-

tequam Paulum cognovisfet, haberemus. Nihil tale

quidem nobis reli<ftum eft; orationes vero plures ab illo

ante hoc tempus habitas in Aftis Apoftolorum legimus 5).

Nonne eundem animi ardorem, idem acuinen ingenii,

eandem vim argumentationis, eundem aptum di<ftorum Veteris Teftamenti ufum, idem acre religionis Chriftianas propagandas ftudium idemque tradendi dicendique ^genus, quod in epiftolis Paulinis heic in venimus? Quanta in illis gravitas et vehementia fuerit ad perfuadendum uni- cuique optime ex eo patet, quod uno tempore tria mH-

lia hominum, alio quinque millia ad religionem Chriftia-

nam transibantö). Nos quidem non lätet, dubitatores prse- texere has orationes a Luea, comite ^et amico Pauli fiétas

C

5) Cap. I: 16—22. C. II: _14-39, C. III: 12—2,6. C. IV: g— 12.

C. Vj 29-32. C. X: 34—43.

.6) Loc. cit, C. II: 41. IV: 4.

esfe adeoque nihil de eis revera Petri

esfe. Haec

vero

fententia omni fpecie veritatis caret; et fi res usque eo

in dubtum vocare liceat, ömnis fides hiftorica tollitur.

Lucas id ipfe tunc refutasfet quod narrarione lua

homines

eredituros veüet. Num hoc credibile eh? Eadem etiam lege orationes Jefu

Chrihi,

quas

Evangeliftae nohis

pro-

diderunt, tales non esfe, quaies .revera habitac fint,

Ted

ilios coiorem, vim venuhacemque eis dedisfe contendere

fas esfet. At tunc fundair.ento religionis et ipfi religioni quid fiet?

Cum Eichhorniiis contendit Petrum di&ionem, qua in priore epifiola utitur, ex

metho.do Chrifti docendi

^non

didicisie, quia Johannes et Jacobus alio modo reii-

gionem tradant, lubenter

concedimtis

^genus

dicendi Jo¬

hannis et Je!'u intime inter fe cqnvenire. Sed quomocio fit, ut Jacobus et

Jobannes

tantum

inter fe discrepent?

Ut refponfum procul petamus, opus non

eft. Johannes

folus adeo fe in fimilitudinem Jd'u formaverat, ut fuatn ipfius naturam

quafii deferuisfe videatur. Ceteri Apohoii,

Jacobus,

Petrus

et

Judas,

quorum

fcripta ad noftram

usque aetatem pervenerutu*, alio, ac

Johannes, ingenio

praediti fuerunt, et

fuo quisque modo in doétrinis reli¬

gionis tradendis

ufi furit. Inde diverfitas docendi

et

dis-

crepantia inter

Johannem

ceterosque

Apoftolos facile

explicatur.

Magnain fimilitudinem inter

epiftolam Petri

et plura fcripta Pauli

intercedere

non

eil negandum;

cumque

tam freqnenter occurrat, quam in

epiftola

Petri, hoc non fortuito factum facile intelligitur: causfam itaque ejus aut

in conviétu, aut in fcriptis Pauli diligenter leélis, aut in utrisque

conjundis

quaeras

necesfe eft. Etiam

fi,

quod

Eichhornius ipfe concedit, Petrum ^et Paulum ^unum fo-

lum annum una fuisfe, ponamus, iftud tempus illi fuffe-

cislet ad

percipienducn

et

difcendum

multas hujus ideas methodumque eas docendi.

Num

tempus inutiliter

praeteriisTe eosque ra?o

colfoeutos credamus? Nonnepotius

credendum, quafi de certo quodam fyftemate methodoque

doétrinas religionis tradendi et generaiia mornmpraecepta,

a Servatore data, in unumquemque virse humanae cafum

transferendi intereo s eonvenisfe? Htec fententiaaconjeétura

in certam fidem abit nobis recordantibus, Paulum ipfum in

Sacro Codice narrare, fe Damafco redeuntem Hierofoly-

inam Petrum conveniendi gratia petiisfe, iterumqye quatuor- decim annos poft converfionera in eandem urbem re- vertisfe, ut eos, qui eximiae au&oritatis esfent, inter

quos quoque Petrus fuit, deEvangelio ccnfuleret7). Neque in

hac foium urbe, fed etiam Antiochiae convenerunt 8)

eosque adhuc faepius Hierofolymis vel Antiochine una fuisfe, ex A£tis Apoft. concludere licet, quamquam im¬

perfecta

de Petro narratio, quam

Lucas

nobis

tradidit,

mentionem ejus non facit. Etiam fi idese Petri reli¬

gionis Chriftianae methodusque tradendi initio a Paulo discreparent, confuetudo tamen illi fatis amplatn dedit

occafionem rationes genusque dicendi in eum, quem epi-

ftola indicat, cum Paulo confenfum, formandi. Plurimi

etiam illum interesfet methodum dicendi Paulinum co-

gnofcere necesfe

fuit,

cum

initio quodammudo adverfarii

esfent. Poftea vero Petrus ^a fententia fua discesfit, o- mni ftudio in eundem cum Paulo finem incutnbens, fci-

licet ut dodtrinam Chriftianam _per totutn orbem terra«

rum propagaret. Quotiescumque convenirent, colloquium

eorum fine dubio circa veritates religionis Chriftianae ver- fabatur, Si Petrum a Paulo, viro doéfo, meliorem or¬

din^em tradendi et elegantiam lermonis didicisfe pona-

inus, adhuc vero fimilius erit, Paulum ipfas materias,

quas proponeret, orationes nempe, prsecepta et

hiftori-

ain vitae Jefu, a Petro accepisfe. Unde enim eas alio-

7) Ep. ad Galat. C. I: 18, II: 2. 8) Loc. cit. C. II: 11,

— 16 ——

quin petiisfet? Mutua ifcaque idearum communicatio ro¬

ter eos exllitifc. Loca prioris Petri epiftolae, quae Eich-

hornius a Paulo fumta putat, quibusque uterque eorum data occafione utebatur, forfan jam in colloquiis eorum tra&ata erant. Illius _{ergo rion} minus ac hujus esfe exi-

ftimentur. Omnino contra hiftoriam es(et, 11 Petro tarn hebetem naturam imputaremus, ut diuturna confuetu-

dine rationi et diftioni Paulo propriae adfuefcere ^non po- tuisfet. Sacer eniru Codex vividam imaginationem, fen-

icis ardentes et flagrantem veritatis amorem in homine femper fuisfe nobis oftendit. Orationes ejus fupra cita»

tse, ^una cum locis Veteris Teftamenti ab eo adlatis, fatis deelarant, praeclaras animi ejus dotes in juventute, dum

confuetudine Jefu utebatur, magis excultas, quam Eich-

hornius de Pifcatore Galilaeo credit. Praeterea Paulum

non folum faepius, et una vice annurn verteiltem , An- tiochiae fuisfe, fed etiam eccleßas Chriftianas in Syria,

ut ftudium eorum et amorem do&rinae Jefu confirma- ret, obiisfe ex Aélis Apodolorum dilcimus 9), Num in- credibile efi Petrum, qui tempus in eadem docbrina pro¬

paganda pofuit, et Phoeniciam Syriamque obiit, in ea¬

dem loca venisfe, ubi Paulus fuerat, copiamque itaque

multa a do&oribus ecclefiarum audiendi, _quae hic do- cuisfet, ei datam fuisfe? Nonne hac folum via magna

ex parte causfa eorum, quae in fcriptis utrorumque fi-

milia reperiuntur, explicari poteft?

Petrus vero non folum Palaeftinam Syriamque pera-

gravit, fed etiam in alias terras fe contulit, quippe cum Paulus illud ut rem omnibus notam commeraoret 1). His

itineribus fine dubio in loca venit, ad _quae litterae aut a

Paulo ipfo misfae erant, aut ab aliis eccleflis communis

9) Cap. XIr 26. XIII; i—3» XIV: 28, XV: _35-41,

1 Cor. _{IX*. 5.}

catae. Nifi _per fe idem quod Paulus fpedtasfet,

ftudium.

tamen earum cognofcendarum illum ad bas litteras le- gendaS vel etiam defcribendas perduxisfet. Rem quoque fe ita habere ipfe epiftola pofteriori (C. III; 16) teftatur,

quamquam per verba 7roc(7ctts rcus sTTiaroKoas non omnes

litterse Paulinae, quas nos habemus, led ese folum, quae

tunc fcriptse erant, vel Petro notae, intelligendae Ont.

Sententia, quam de i II is fert, fatis probat eum non fe-

mel fed laepius eas Iegisfe. Quae epiftola cum noftra opinione vera fit, nullo alio teftimonio opus eft ad hane

rem probandam.

Quae omnia jam adlata cum una confiderantur, ma¬

gis mirandum, fi epiftola Petri cum fcriptis Paulinis non

confpiret, quam fi inter fe discrepent. Multum itaque

forfan non falliinur, fi Petrum et frequentiore ufu Pauli

et feripta ejus ftepius Iegendo tantum fe in morem

Pauii

exponendae religionis Chriftianae formasfe credamus, ut priorem fuam epiftolam talen», qualem hodie eam

habe¬

mus, fcribere posfet. Nec illa obfervatio omittenda vi-

detur, loca citata tam generalia praecepta continere, ut quisque de his mentionem faciens iisdem fere verbis u-

teretur paene necesfe esfet. De cetero Iibenter

concedi-

inus unam alteramve vocem et locutionem a Paulo peti potuisfe. Nam ex opinione quorumdam vero fimiie

eft

epiftolam hane lingua Aramaeica aPetro confcriptam esfe, pofteaque Grsece verfam ab interprete quodam, antea

comite et difcipulo Pauli 2). In eum itaque confenfus

paucorum infigniorum vocabulorum cum fcriptis

Paulinis

transferatur. Silvanum interea eodem jure ac, ex fen-

tentia Eichhornii3), Marcum hane epiftolam

vertisfe

con- a) Bertholdt Einleitung &c. 6 Th. p. 3077.

3) Metnoratu dignum videtur eum alio loco (Einleitung in das neue Teft. B. I. p. 553) huic fententise magnam fidem non habere»

Verba ejus haec funt; Nur eine einzige Stelle zeigt ihn (Mar-

tendere nobis haud abfurdurn videtur. Silvanas apud

Petrum epiflolam fcribentem fuir. Qui Silvanus ^p ocul

dubio iile eft, cujus Paulus in pluribus epiflolis 4), ut

comitis lui, mentionem facit, et quem, nomine Silaö, Lu¬

cas Pauium in itineribus per Afiam Minorem Graeciam-

que comitatum eique in religione Chrifli propaganda ad-

fuisfe narrat. Inprimis A&t. XVIII: ⁵ et P Corinth. I:

19 comparatis Silam ^et Silvanum eundem esfe patet.

Hic Silvanus nna cum Paulo fui.t _usque ad finem fecun-

di itineris, quod ad veritates doélrinau Chriflianaé disfe-

minandas fécit; tertia Iegatione ejus evangelica inter co.

/nites Pauli, qui ombes a Luca 5) récenfentur, non ena- meratur, fed forfan Hierofolymis vel Antiochiae ab illo

discesfit. Eam deinde ad Petrum fe contuiisfe et apud

euin, cum epiflolam priorem fcriberet, fuisfe credibile efl.

De loco, ubi Petrus hane epiflolam fcripferit, mui-

tum inter do<5tos difputatum eft. Ipfa quidem epiflola

le<ftores ab Eleéta, Zvvskåskttj6), Babylone falutantur, ex quo illam in hac urbe confcriptam esfe conciufum füit.

Hoc tarnen quominus magna disfenfio inter eos orta fit, qui locus Babylone fignifiearetur, non impedivit, cum, Petro vivo, hoc nomen pluribus Iocis fuerit. E contra-

cum) in der Gefellfcbaft und auf Reifen mit Petrus. Die Mög¬

lichkeit längerer Verbindungen mit diefem Apoflel ift zwar da;

aber für die Wirklichkeit derfelben finden fich nurfchwacheSpu¬

ren in N. Teftament. Man mufs fie daher, wenn man fie anneh-

men will, blofs den Kirchenvätern glauben.

4) I, Thefs. I: i. II. Thefs. I: ^1» II. Cor. I; 19.

5) Actt. XX: 4-

6) Multi funt qui credant Petrum per awiKktKm uxorem fuam in-

tellexisfe; vero fimilius tarnen eum ecclefiam, ixxXyvtxv, Babylone fignificasfe videtur: hoc verbura verfio Syriaca, Arabica et Latina

addit. Vid. Rofenmiilleri Scholia in Novum Teflamentum. No- yitnberg, igo8» Tom. V, p. 463. Ed, V.

rio vocabulum hocce opinionibus et

interpretationibus

maxime oppofitis örtum dedit. Eichhornius ex

ipfo

e- piftoSce loco

concludendum

putat,

Petrum illam fcriben-

tem Babylone non fuisfe. Quidam eum hoc nomine Hierofoiyir.am defignare exiftimant; nulla vero

jufta

ra¬

tio fubeft, _quse talem asfertionem adipittat. Plures au- étores, etiam prilcis temporibus, ^eam fequuntur opinio¬

nen!, per Bäbylonem Romani fignificari.

Catholici

in- primis ei favent, ut eo certius

Petrum Romae fuisfe

et principatum quendam fedi Romanaa datum

conterdant.

Attamen contra opinioUem audtorum Occidentalium

O-

rientales, h. e. Syri et Arabes, quorum teftimonia illo-

rum aequiparari debeant, veterem Babylonem

intelli-

gunt 7 Ceterum nullam

videmus causfam,

quae

Pe¬

trum, ut alio ac proprio nomine Romarn appellaret, nio-

veret. Si enim verum nomen loci, ubi epiftolam icri- pferit, indieare

noluisfet, periculum quoddam aut fibi, aut

ecclefise Romanae metueret necesfe fuit. Primum fi po- natur, juxta periculofum ei

fuisfet

nomen

in epiftola in-

fcribere, ac fi Iöcum, ubi eam fcripferit, indicasfer.

Si

autem quid ecclefise Romanae

metuisfet, ab

ea

falutare

non debuisfet* multo minus Paulus ad eam litteras mit-

tere debuisfet, quod certe ei pericula adtulisfet.

Quod

fi alter eorum ab ea falutare, alter ad illam fcribere non dubitavit, nullum certe periculum cum hac re

conjun-

étum fuit, nec ullam videmus causfam, cur Petrus Ro¬

marn alio ac proprio nomine defignasfet,

fi ibi epiftolam

fcripfisfet. - ^{^}

Abfurditas hujns

asfertionis

adhuc

magis perfpicna

nobis erit recordantibus plures urbes hoc tempore

fu¬

isfe, quibus hoc nomen inditum fit,

Petrum priorem

e-

7) J. D, Michaelis Einleitung in die gottlichen Schriften d»

Neues;

Bundes. Gotting. 1788, £ Th. p. 1468-

piftolam illa

Babylone,

quae

in JEgypto

fifca erat,- fcri- pfisfe, Coptica praecipue

ecclefia contendit8)t

quam ve-

ro opinionem pauci fecuti funt. Alia urbs, Seleucia, a Seleuco Nicatore ad flumen Tigrim condita et una cum urbe Ctefiphonte, in adverfa fluminfe ripa pofita, Ba¬

bylon appellata 9), a

quibusdam

is locus esfe exiftima-

tur, ubi epiftolam fuam exaravit. Yeteri vero Babyloni plurima

objeéta

flint.

Petrum

eo fe conferre potuisfe ibique epiftolam fcribere

incredibile

vifum eft, ^cum nulli Judsei esfent eo loco, quos religionen» Chriftianam doce-

ret, eaque urbs prseterea, ex opinione vulgi, ^{eo tem¬}

pore devaftata et ab hominibus vacua esfet. Vacua cer-

te habeatur, fi cum priftino ftatu eomparetur; fed tan-

tum abeft, ut plane inhabitata esfet, ^ut Jofephus contra

magnam multitudinem Judaeorum ibi egisfe memoret 1).

Cum in memoriam revocamus magnum coetum Chriftia-

norum poft adfcenfum Jefu in Syria colletftum, Chri- ftianismum, inde in Babyloniam finitimam ^ante medium primum faeculum, facile propagari potuisfe intelligitur.

Hane praeterea provinciam focietatem cum urbe Hiero- folymae habuisfe, quoniam Judaei Babylonici ^annuum trb

butum dimidfi fieli in templum Hierofolymitanüm mitte- bant, non lätet a). Nonne igitur paene necesfarium fuit,

ut religio Chriftiana in Babylonia cito innotefceret et ec¬

clefia Babylone oriretur, praefertim fi aliquis Apoftoius

in eam urbem veniret. Omnia itaqne confentiunt ad fi.

dem ei rei faciendam, Petrum in bac urbe faisfe ibiquo epiftolam fum

confcripfisfe*

8,) Michaelis Loc. cit. p- 1470«

9) BaßvXuy, ittgtriKii pvrgOTfoXis, SeXtvxtitc xx\s/uiw, StephanUS Byzaot. de urbibus. Amftel. 1678. p. 149.

1} 'EvSx. (i* Bnät vhqSoi v* Jofephus. Antt. Jadd.

XV; 2. 2) Jofephus loc. cit. XVIII; 9»

Ds tempore, quo Petrus hane

epiftolam

exs-ravent,

tion minus quam de Ioco difputatum eil. Haec

quaeftio

cum quseftione de Ioco conjuneta fuic. Unusquisque

butic

ve! illum annum indieavit, prout uriam alteramve

opi¬

nionen! de Ioco, ubi epiftola confcripta fit, lecutus

ed.

Certum quendam annum definiri posfe negamus.

J. D.

Michaelis circa annum LX poft Chriftum natutri

3), Bert«

holdt inter ^atmum LVIII et LI4), J. G. Eichhornius in¬

ter LXIV et LXVIII 5) confcriptam putat: alii aliter.

Si de priore Petri epiftola multum inter

do<ftos

dis-

ceptatum eft, non minores inter eos de pofteriore ex»

ftiterunt controverfiae; de iis fcilicet, ad quos feripta fit,

de auétore, de Ioco et tempore. Viri ingenio et do-

(ftrina infignes omnetn operam in ea opinione

defenden-

da, _quam quisqüe de hac epiftola habuit, confumferunt.

Jarn cum omoium fententias plene referre et refutare

conari fines hujus opufculi excederet, gravisfimas

obje-

éliones afferre et quae contra eas dicenda putamus pro- ponere content! erimus, ut qnantum in nobis erit, veri-

tas in lucena proferatur.— Primum quod ad illos pertinet,

ad quos haec epiftola data fit, ^ex inferiptione, ut in priore Petri et omnibos epiftclis Paulini«, quinam leefto-

res fint, ^non _patet. Ex Cap. III: ^{1 vero} utramque epi¬

ftolam ad eosdem leéfcores, Chriftianos nempe incolas Ponti, Galatiae, Cappadocias, Afiae Bithyniasque misfam

esfe apparet. Si enim quoque, ex quorundam fenten-

tiis, haec epiftola in dnas partes dividenda

esfet,

quarum pofterior a Cap. III ineiperet; ex Cap. I: 12, 13 conciu-

D

3) Einleitung &c* 2 Th. p. 145S.

4) Hiftorifch-kritische Einleitung &c, 6 Th. _{p. 3072.}

5) Einleitung &c. 3 B. p. 620.

di potefl priorem illam partem

ad ledtores religionis

Chriftiånae gnaros eique jam cognitos, daram

esfe. Quid

ergo prohibet, quo minus utriusque

epidolae Je&ores

eosdem esfe credamus ?

Quamquam

audtor

in

infcriptione hujus epidoiae Sr-

monem Petrum fe appellat; quamquam Cap.

I:

iö—18>

narrando fe una cum Jefu Chrido, dum

illudrabitur

in

monte facro, fuisfe, fete Apodolum Petrum esfe indi-

cat 6)j quamquam denique Cap. III: i

profitetur fe jam

litteras, nomine Petri indgnitas fcripfisfe, hane tarnen e-

pidolam et

prifcis

et

recentioribus temporibus multi Pe-

tro abjudicare voluerunt.

Gravisfima,

qnae contra au-

thentiam ejus didta funt, referemus. Quae in

aiiis

o- peribus ad eorum veritatem

firmandam aflerri folent,

heic, ut contrarium probetur, citantur. Tantum itaque

abed, ut nomen Petri in infcriptione Iccrsque allatis in¬

dicium veritatis epidolae habeant, ut e contrario hoc te-■

ftimonium falfitatis ejus esfe dicant,' cum dudium aucto¬

ris, ut pro Petro Apoftolo habeatur,

judo magis eluceat

falfariumque indicet. In epidola Petri, quae prior

dici-

tnr, illum huic rei tam atixie operam non dare

ajunt;

fatis esfe ei in infcriptione ^nomen profiteri: in poderiore

minus necesfarium futurum fuisfe, Ii audtor ejus esfet.

Cum audtor operis cujusdam, cujus nomen aliorum

audtorum teftimoniis notum non fuit, explorandus erit, Iignum certum et

indubitatum femper habetur, fi locus

aliquis ipfius

operis

certum

hominem audtorem indicet,

Quod

jam

in

hac epiftola

tam

perfpicue fadtum ed, ^ut

audtoris incerti esfe non posdmus. Nihilo tamen minus quidam hoc ipfo argumento contra

authentiam epidolae

ufi funt. Hane objedtionem fatis mirari non posfumus.

Cum his rationibus fides operum aeftimatur, illa fenpta,

de quibus minime dubitatum

eft, audtoribus fuis abjudi-

6) Matth, XVII: i—8.

23

cabuntur. E »dem lege oranes epiftolae, quae Pauli esfe

cenfentur, e< abjudicarentur, quia infcriptionés- eum au- étorem indicant; inprimis vero utraque epiftola ad Co-

rinthjoS, pofterior ad Timotheum, epiftola ad

Phiiemo-

nem et prae ceteris omnibus epiftola ad

Galatas,

fuppo-

fitae exiftimarentur, quoniam in his mentionem fui facit.

Nemini tarnen in mentem venit talibus de causfis Paulo

has epiftolas abjudicare. — E nexu patet,

au<ftorem

e- piftolae Petrinae fe

teftem

oculatum

illuftrationis Jefu in

inonte (acro profiten, non ut le<ftoribus fe esfe Petrurn perfuaderet, tum enim ab

Jobanne

quoque et

Jacobo fe

diftinxisfet, fed ut oftenderet ea, quae doceret, fabulas

faliaces non esfe, ad perturbandum propofitas, dotftrinas

vero, ab ipfo Jefu originem ducentes, et ut confirmaret

fe eo majore fide leélores fuos de augufto Chrifti redi-

tu certiores facere posfe, qnod fplendorem

Ejus jam

vi-

derat. Eodem modo, cum Cap. III. narrat, fe jam fecun-

dam epiftolam ad leétores fuos dare, eam ob causfam

hoc non facit, ut declaret fe Petrum esfe, fed ut prae- cepta de vita pia et

honefta, quibus

eos

jam inftituerat,

denuo inculcet.

Aliud argumentum contra authentiam

hujus epiftolae

ex eo petitum eft, quod nullus

ecclefiae Chriftianae

au- étor primi fecundive faeculi

ejus

mentionern

fecit, quod-

que au&ores tertii faeculi in dubium eam vocarunt. Ar¬

gumentum hocce fine dubio magni

ponderis eft,

quare illud, quantum vires permittunt,

refellere

et

explorare,

an ex eo fatis idoneae rationes ad eam rejiciendam peti posfint, conabimur. Primum

obfervandum exiftimamus,

imposfibile fere esfe, ea fcripta, quae no&

hodie nomine

Novi Teftamenti in Sacro Codice habemus, primo faecu-

lo colligi et ab omnibus Chriftianis

cognofci potuisfe.,

quia diverfis temporibus et ad

diverfas eccleflas, longe

inter fe disjuntftas, fcripta funt.

Nec oblivifcendum, illa

auéforum Chriftianorum _opera, quae

ad primum faeculum

24

pertinenfc, magna ex parte fuppofita exiftimari. Ea prte-

terea conditione plurimi Novi Teftamenti libri rejiciendf esfent; cum enim Clemens Romanus in epiftola fua ad ecclefiam, _quae Corinthi erat, priorem folum epiftolam

Pauli ad eandem ecclefiam citatj cum Ignatius non nifi epiftolae Paulinae ad Ephefios, et Polycarpus ejusdem

fö illni Apofloli epiftolarum ad Phiiippenfes, Corinthios

et Ephefios, ceteris omnibus omis ds, ^mentionem facit,,

num ex hoc reiiqnos omnes Novi foederis libros, quia

non ii ominanturf taifos esfe jure concludere licet? E fi- jentio _ergo aiuftbrum primi fa&culi contra authentiam _po-

fterioris epifioJae Petri nihil colligi potefh Secunrfo

faeculo libri canonici Novi foederis utique magis cogniti

fnnt₅ nihilo vero lecius quidam eorum funt, ex. gr. epi~

ftola Johannis fecunda et tertia, et litterae Pauli ad Pili- lemonem, de quibus aut mentio non fiat, ant dubitetur ab auétoribus hujus faeculi; quos tarnen recentiora tem- pora veros habeant. Quamquam autem epiftolae pofte-

rioris Petri a nullo fecundi fseculi auftore mentio ex-

presfe fafta fit, ejus tarnen plane ignari quidam non esfe

videntur 7). Lalinse faltem verfiones hoc faeculo faétas hane epiftolam ab Apoftoio quodam conferiptam homini-

bus perfuafum fuisfe probant. Fieri _quoque potuit, ut diutius latuerif, _cumque tandem in Iucem forte prolerre-

tur, occafio de veritate ejus dubitandi inde data eft.

Ex audtoribusy qui de epiftoJa, cujus ^nunc mentio¬

nem faeimus, feripferunt, primus Origenes ^eam expresfe yiominat, qui tertio quidem faeculo vixit, fecundo vero

7) Juftinus Martyr in dialog, cum Trypbon. dicit: aw^KUfitv xatt 70 tipVfAtvov, ort y/Aigu. YLvgiov ^{us try, tis txto} awotyu) quodeum 2 Petr. III: 8 cognovisfe indicare videtur, ^— EademverbaIrenaeua citat; adverf. baer. V. 23. — Clemens Alexandrinus in cohort. ad gentes his verbis utitur: ^rtjv oSov rys xkySttou tjntroh&vrts, quae

cam 2 Petr. II: z fatis convenire videntar*

flatus erat, taraque tempeftive litteris operam

dedit,

ufe

fine dubio ante finem hujus faeeuii opera fcribere poslet.

Locus ille Origenis, ad veritatem poOerioris

epiftolas

Petri rejiciendam adlatus, authentiam

ejus

minime

plane

negat: eam tantum incertam esfe dicit g). Alia ^vero lo-

ca iilam orrinino affirmant 9). Tantum igitur abeft, ut

ab hoc auctore argumentum quidquäm ^contra authen¬

tiam hujus eplftnlae peti posfit, ut contrarius

plane fen-

fus ex verbis ejus eüciatur. Ab Eufeblo quoque ar¬

gumenta contra eam dubitatores eruere voluerunt; ver¬

bis vero illius accuratiori examini fubjedtis, aliam ^ex his

ac ab Origine fententiam non proficifci videbimus; au¬

thentiam enim epiftolae non tarn itnpugnat, quam eam

in canonem nondum relatam dicit 1)- Cum rnox infra

eodem Capite (Lib. III. Cap. 3) alia

quaedam fcripta Pe¬

tri, Aåa fciiicet ejus, Evangelium, Apocalypfin librum-

que de prsedicatione, plane

rejici

narrat,

epiftolam ejus

pofireriorem faifiam non exifliinandam

concedit,

cum in

bis fcriptis numerata non fit. Suis prseterea

ipfius

ver¬

bis Euiebius fatis indicasfe videtur, duas epiftolas ^a Pe-

tro conlcriptas fe credere, cum

omnibus locis, quibus

de illis loquitnr, alteram priorem 2},

alteram poßeriortm

appellet, quod non fecisfet, fi

Petrum

unam tantum fcripfisfe ei perfvafum

esfet.

8) Yltrgos St (aiuv IniaroXyv otuoXoys5/utvfiv mktuXiXoikiv, 'Earu St x«t

Stvriguv u/j.(pißuXXtTKt yxg. Eufeb. H. Eccl. Lib. VI« C. 25.

9)"Petrus etiam daabus epiftolarum fuarum perfonat tubis." Hotnil.

VII: in Jofuam; _{p. 412.} — ''Et iterum Petrus dicit: confortes

fafti eftis divinae naturse" (2 Petr. I: 4). Homil, IV. in Levit. ^p»

200. — "Mutum animal humana voce refpondens arguitprophetae

dementiam" (2 Petr. II: 16;. Homil. XIII in Numeros*, p. 321.

ex verfione Rufini. Opp. Orig. Paris 1733« Tom. II.

1) TV (ptgo/utvyv Stvvtgxy eniGToXw ax ivSixSyxov y.tv iivcti irtu gti\t}(p<xp.tv. Eufeb. Hift. Eccl. Lib. III. C. 3.

2) Hift# Eccl, Lib. II. C. 15. Lib. III..C. ^3- 25. 39.

Authentia vero hujus epiftolae a Patribus Ecclefiaftt-

cis quarti et qainti LemH non impagnatur; contra de-

fenditur ab Äthanafib, Cyrilio, Gregorio Nazianzeno, Epiphanio, A nb°ofio,

Auguftino,

Hieronymo &c. prae- tereaqae in una fic diétarum C mftitutionum Apofbolica«

rum, quae a plerisque doétis ad faeculum primum aut fe-

cundum referantar 3).

Tertimn argumentum contra authentiarn hajus ep?-

ftolae confcendit, eam adverfus Carpocratianos, qui fae-

culo fecundo viguerunt, fcriptam esfe, adeoque Petrurn

auélorem non agnofcere 4). Iilam haereticos quosdam fpeétare videri non efb negandum; fed quinam hi fint,

difiicilümutn erit diéta, quoniam haud nuncupati funt. —

Verba illa Petri, quse, arbitraria interpretatione, contra Carpocratianos di<5ta putantur, eodem

jure

in alios haere¬

ticos transferantur: qusedacn vero Tunt, quae de iis nullo

modo dici posfint. Verba enitn hsecce Petri, quibus de

adverfariis utitur in hac epifbola, (Cap. ff: fo) kv.- Qiorqro? x%rxp°ov8vTX? et

frotxs

^{ov rgspiüTt} ß,\cc,-^)y]lu8vrs£' ad Cu-pocratianos* minima referri posSunt, quia vocabuia

KvgioTV? et

$c>lo&

certas clasies, in quas, fecundum judseos, Angeli diftributi eranfc, hic fignificant. Carpocratiani ve¬

ro angelos multo pluris quam ipfi Chriftiani aeflimabant.,

Iiii creatores mundi

(ßqixfö^&s),

hi contra lervos Dei eos habent. Apololum potius haereticos quosdam vita fce«

lerafca et irnpia Deum denegantes, quam opiniones eo-

rum fyfbemate propofitas, impugnare voluisfe credimns.

Paulus enim et Jefus Ipfe 5) eodem modo obtrecba-

3) (BtßXix) ot, TXT fcrrt rvj! xxwtjs ^xStixfji', suxyyeXix ^rts-

<jxpx NlxrSxix, Nlxgr.Xf Axxct, Itjxmx, UxvXx sttiutoXxi ^ikxtsjcrx(>tsf

ITfrpis irriaroXxi Svo ^x, v. X. Rossler, Bibliothek der Kirchenväter.

Leipzig 1777. Th. ^4. p. 257.

4) Grotius Annott. in II. Petr. II: 1 feqq,

5) Matth. XXIV: 11. II. Thesf. II: ^3, I. Timoth. IV: 1. II.Ti-

moth, III: 1.

torum et falforum prophetarum, qui

dodtrinis vanis mul-

tos feducent, et a fide discedent, mentiooem

fa ti

unt,

nec ideo tamen contendamus, illos eos haereticos, quos liiftoiia memorat, inteüigere. Si vero Petrus certos quosdam haereticos

fpeéfcet,

certe

Chriftiani

e

feéta Sad-

ducaeorum funt, in quos, flrgiriofe et disfolute vi ventes,

angelos esfe negantes, nec immortalitatem

animi, refur-

reétionem mortuorum et adventum Chrifti credentes,

verba Petri perbene transferri posfunt, Hi

jam fasculo

primo exftiterunt, quamobrem ea ratione

hsec epiftola

Petro not) abjudicanda.

Diverfutn hujus et prioris epiftolae genus fcripmrae

occafionem quoque dedit, cur pofterior a Petro

icripta

-esfe negetur. Disfimilitudinem quandam

ftiii harunj epi-

ftolarum esfe concedatur, fed ut diverfos earum auétores ftatuamus, opus non eft. In

au&ore,

qui tam pauca fcripfit, quam Petrus, et

de

cetero

infuetus fcribendi,

ex quibusdam paginis genus

fcribendi adeo plene discerni

nequit, ut certe dici posfit, quid ab ^eo exaratum

fit,

quid non. Si modo ideae, verba

fenfuumque continuatio

in univerfum conveniant, plura jure ne poftulanda fint.

Haec in duas Petri epiftolas plane cadunt, capite fecun-

do pofterioris epiftolae ^excepfo.

Disfimilitudo

vero

illa,

quam heic reperimus, ex

diverfa materia, haereticorum

fcilicet erroribus vitiisque impugnatis, bene explicari po-

teft. Jam fi, ut quidain opinantur,

b

se c quoque

epiftola

Jingua Aramaeica confcripta fit,

ad

eamque

vertendarn

alio, ac ad priorem, homine Petrus ufus

fit,

ut

Hierony¬

mus narrat 6), disfimilitudinem ftili, quam

perhibent,

6) Habebat ergo (Paulus) Titur» interpreter»-, iicut et beatus Pe¬

trus Marcum, cujus Evangelium, "Petro narrante et illo fcribente,

compofitum eft, denique et duae epiftolae, quas feruntur

Petri,

ftilo inter fe et cbaraftere discrepant, ftrufturaque verborum. Ex

quo intelligimus, pro necesfitate rerum

diverfis

eum

ufum inter-

pretibus. Epift. CXX ad Hed,

haud ioipedire, quominus hic Apoftolus ufcramqne epi¬

ftolam fcriplerit, nos fatis declarasfe credimus.

Cetera _{argumenta, quae} ad authentiam hujus epifto-

lae oppugnandam afferuntur, ex, gr. Petrum omnts Pauli epiftolas cognofcere non potuisfe; I. Petr. V: 8 et II.

Petr. II: 4 inter fe discrepare; eum partem epiftolae ^a Juda fumfisfe &c. nos partim

jam

refutasfe, partim tam exigui momenti esfe exiftimamus, ut ex iis nihil, quod

veritatera epiftolae infringat, deduci posfit.

Petrum hanc epiftolam fcribentein setate jam prove- 6tum esfe ex Cap. I: ¹⁴ perfpicue pater. Quot annos

poft priorem haee

confcripta fit,

certo

definiri

nequit, an¬

no vero LXVI vel LXVII forfan fadtum eft. Eum cum

epiftolam fcriberet, non amplius

Babylone,

fed Romas habitasfe, credibile eft: alias enirn ab ecclefia, quae in illa

urbe erat, le&oresfalutasfet. Cum nuntius esfet do<ftrin3e coeleftis, quae homines ab erroribns ad veritatein duce- ret, jam in vincula-fortasfe conjedtus erat, vel metuit,

ne hoc cito accideret, quoniam de morte propinqua di-

cit. Nec difficile erat ei praevidere, fe tunc mortem obi-

taruui ob religionem, cui propagandae fcotam vitam im- penderat. Propterea ei cordi fuifc leétores fuos ad redte

vivenduin adhortari, ut, cum ex vita ad Deum discede- ret, quo ipfe praeisfet, illi confequerentur.