MIRACULA SEPTEM

J B. C. D.

DifTertationisHiftorico-Philologicas

PARS

PRIOR

SEPTEM

MUNDI

MIRACULA

Adumbrantf,

Cohfenßi

&

Ampliß". Ord.

Pbilof.

Sub _PRäSIDIO,

AM PLISSIMI VIR I

D.JACOB1 ARRHENII

Hifb. Prof. _{Reg. & Ord.}

]Placido candidorum examinifubmittit

ISRAEL NASSENIUS

r Dalekarlus.

fV-. v • ...

InAudtt._{Guß.Maj. add.}13 Junil 1707,

borit ante meridiem_folitis.

UPSALIffi,

Si/E

_R:^

V

I

Illußrisßmo

Ge?ieroßsßmocme

Dn

₎

_{A CO BO}

ffi

*

Fahlunenfis & _Occidentalis

Nec non i ©dfCt#5c Sftd&C&ätfcg territoriorü 4 UtriusqueDalekarJia? GU _BERNATOHL

MACENATJBUS

®

Majitis

^

FIDEI

1

RIS,

ReTjercndtsfimo

in

CHriflo

^Dn

CAROLO

CARLSSON

S.SvTheologi#

DOGTQRI

Ce-leberrimo , EPISCOPO Arofienfi

„ Eminentiffimo, Confiftorii

Eccle-ru

fiaftici PRZESIDI Graviflimo,

Re-giicg ibidem Gymnafii

EPHO-m RO Adcuratiflimo.

I

MAX1MIS.

V 1 R o

Nobilißimo

_Amplijjhm

Dn.

_HARALDO

L Y B E C K E R

Regii

quod

Metallica?_pra»eft,

ÄbsESSoRidignif-■

fimo-prudentisfimoque,

ReiMetallica?

_apud

PATRONO MAGNO.

Amplijlimö atque Confultisßmo y

Dn.

_JO

_H

_A

_N

_NI

H O L E N I O

_M

Confuli Fahlunenfi _Juftitia?

asquis-fimo,' _{prudentisfimo,}

Promo-tori certiffimo.

PL Reverendo & _Doälsfmo

Dn. PETRO NASSENIO

Apud

ita ad cineres venerabunda

V I R O

Maxime Reverendo _&

_Amplifftmo

Dn.

_Mag.

_OLA

_VO

€ $

3»

91

Ütriusque

På-stori _meritisfimo,

ejusdemque

Ecclefias _PRM>ÖSITO meritiffimo.

PATRONO OPTIMO.

Pl. Reverendo &Do

_åiflimo

Da

_JOHANNI

S _CHEDWINO

Eccléfiae,qüaeChriftoad

colligituivPaftori _{Ionge mer«ito,} ut

A-vunculo_{optimo, itaFautori}

propentiflimo.

Spetiatiffimo

PrudentiJJimo

Dn.

_JOHANNI

Civi & _{Mercatori inter}

Norcopen-fcs_{intcgcrrimo, obfingularemfavoré,}

ömni fidnorc_profcqucndo. bumiUitttc _{ofßciofeoffert}

Spetfata integritatis

acprudentia

DiOLAO

st«$®9t

Societatis Rei Metallica? ad

Cuprf-montern ab zere ponderando, _ex

ordine 24 Seniorum

integer-rimo.

Integritate

& prudentict

V I R O

Da

_{JOHANN! ®©<}

ataeseeoM1

Cuprimontis,qui

Fahluna?

Cul-torifolertifiimo,inter24

Senio-res _{prudentiflimo.}

Fautoribus & Beridfaétoribus Honoratiifimis^ - £

['HKAHOf aiQ

Dic&t & cotifecrcti

Caput Primum.

_{Pradiminaria.}

§. I.

tin fe Hia _per veftigia

volvi-tur _{annus; ita}

abeunt

rede-untq; tempu¬

rum

viciffiüu-dines Sc _fecla,

Sc omnes fuo circulo _{transferuntur} res. Hinc Tacitus in Annal._Lib.

3.

Cap. 55. Forte rebus

cunåis

tem-porumviceSyita morum vertäutur.. Si

å_{primaabtäte quistotiushujus}

uni-verfi,& lucis hujus cujusvisufune*

filum _{ducat, certe rerum circulum}

Tibi conficiet. Multa mala _majores

preflerunt, eadem&nos premunt,

& _{qaamdm totius hujus univerii}

ftru&ura manet; tamdiu circulo

fuo transferiintur. Cura & _fudor, rei familiaris _{procuratores , dum}

fpiritus trahit artus, per omnem

astatis _{circulum, aprima} inftitutio-ne, in mortales dominantur. Vana

gloria & avaritia omnes regit, ut

gbftis fuis arroganter quafi in

fide-ra fcandere conentur, nomenque

immortali confecrare memoria. A-lii vi£oriis ac triumphis _cum

Ale-xandro _{Magno; alii}

_{incomparabili}

elo-quentia cum Cicenone; alii vita?

fuaer _{arroganti ja&ura cum Marco} Cu _{tio; äl:ii ftupendis &}

admiran-dissedificiis ac molibus cum

Semi-ramide _{Babylonias regina , & aliis}

miraculorum_au&oribus,

inclarue-'

re» Sic omni a?tati xternx memo¬

ria nomen tradere mos fuit. Sed

quid mirandum, quod mortales, vitam

vitam tanto labori _{impendant,cum} iliis finxerit natura os fublime, ad omnes artes

_excogitandas

effici-endas, promtum. Namque

Nä mortalibus arduum _eft, Codum _{ipfum petimus}

_flultitia:

_{Trfoötpwinflua}}

_Lib.

HuicPoéta? fulcrum addere _feptem mundimiracula _{videntur, omni}

or-binota&celebrata. Sed_pedem

mo-veam adinftitutum, a&urus de _fe¬

ptem his orbis miraculis,quoad de¬

bilesvires valeant Obnixevero

ro-go, velis B. L. pro humanitate tua

fblita _{, in favorem prompta manu}

138 iVWKl fufcipere, _{8c, fi qux}

ob-veniuntnon fatis grata _atque

poli-ta, in meliorem partem

intérpre-tari.

§.II.

IN feptem

mundi miraculis

recen-nemfaciunt, variant multi, quos

tarnen _{a?qvusjudex facile}

concilia-bit. Ludovicus Caelius_Rhodiginus

inLe£ionum_{antiquaru Lib.XXIII.}

p. m.885. hunc obfervat ordinera: Ergo in eum venit ordinem, D'tan& in*

primis Ephefi.a temphnn: inde

Maufek-umj hoc eft,

Matijoli

Colof-fusfelis apud Rhodios: Jovk Ölympici fimulacrum9 qttod Phidias fecit exebore:

Muri _{Babylonis, quos excitarit regim}

Semiramis: _{Pyramides in/Egypto, ipfe}

bic, dequodiximus,

_obelifcus.

ab aliis _{difTentiens, raptusque iti_j}

admirationem domus _Cyri

Perfa-rum _{regis magnifica? & ftupend^,} cam _{feptimo loco numerat. De}

qua

'

re alias dicemus. _Cum

Rhodigino

confentit Theodor. _{Zuingerus in_j} theaüro vita? _{humana?, &multi alii.} Nec _{defunt, qui alio ponunt}

ordi-ne; Ted t^dium _{excitaretprolixitas*}

fi _{fingulos , praeter inflitutum}

no-ftrum _{recenferernus. SufHcit}

novif-fe non omnes hifloricos eundernu obfervafle ordinera , fed qui ipfis

placeret; Res tarnen eodem rediü.

Nos neminemvel _{laudamus vel}

tupe-tuperamus , Ted, ceteris omiffis, cumlaudato_{C^elio, eodem Ariadnis}

filo _{utimur,quo labyrintho felicius}

exeamus, De numero _feptenario

omnes conveniunt _{fcriptores,eum}

fortaffis in finem , uteo magis ad-miraretur omnis _{a?tas; cum, fi}

plu-ra _{ftatuident, fenfim}

augeretur nu¬

merus, & miratio minueretur.

§. III.

QUem

latiné,

ex

abfoluCa

&

per¬

cupamus, eundem Gra?ci _y.åcrpLov

ap-pellabant. Mercurius indé mundum

eile diCtum _{fentit, quod omnia}

va-rieüate _{generationis exornet,<3cFlo¬}

rens _Septimius

, quod in Divinac

Majeftatis ornamentum initio

ex-prefTus fit. Platoin_{Georgia, tradunt,}

inquifc, fapieutes, ccelum &• terram, DEum _{&* homines, fieletate^quadam} & am'icitia^ _{modeftoque ornatu tem¬}

perantia ér juftitia teueri. Et hinc

concludit Plato id univerfum

pro-pterea mundumornatumquenomi¬

6

naffe veteres, non immunditierru

atque intemperantiam. Quem pro-indeidemPlato inLibro de univerfi

natura, DEum beatum _{appellare_»}

non dubitavit. Sed mittimus ha?c.

Notat autem _{aaa-fiog, ornatum feu}

ordinis _{praeftantiam, ut vult} Eufta-thius. _{Undepatet, quodlatini or¬}

natum muliebrem nonnunquam»»

mundum nuncupare foliti fuerint. In _{propatulo eft, multum laudis}

in-efte vocabulo tS _{yJcr/u.8, quod Graeci} viris rationis cumhonefta?_tummo¬

derata? nomina hinc _imponere

vo-iuerint. Duces

ipfeHomerusw^'-Topocg, auafi pra?fcribentes

multitu-dini _{orainem, vocat. Latiné} mun-dum Comem dixifle _eruditos,

au-tumatCoelius. Hsec tantum de

fi-gnificatione & eTv^oXoyioc vocis mundi<3?aucis indicare

_lubet,quid

per mundum hunc intelligåmus,

liquidem hoc fit noftri officii. 0-mittimus variorum varias de

mun-do _{fententias, eorum inprimis,}

_qui

mun-mundos vel tres vel _guatuor

ftatu-unt, tefte Cadio, _{cujus verbahacc} funt, quae ad illorumjudicium

ad-fett :• _{EJJe enimprimum,}

_&

fmtmmm, in cujus

contemplatione

calli-getmens, rerumadobruta magnitudi-ne,bebejcant_{fenfus: Nec ullo} modo_far

fit concipietuU excellentia qualiscunque

&1 _{quantuscunque fit humanus animus.} Ultramundanmnhunc _{intelligtmus,}

exi-mium, _{augußijßmum,}

incomprebenßbi-lem: quem

fcientiffimis

Pbi-lojophis vero etiam inteiledualem mos

efl appéllare. Cujus commeminerit

Pia-toetiam in_{Phxdro, illum aftruens non} fojje pro dignitate verborum copia ulla

vel _{ingerinprxflantia ejferrit, dec}

anta-rique. Proximumdeinde locum habe¬

re, quem

cceleflem

vero,poftremumque, quem

fublunarem

majeßati contrihutus, Jedquem etiam tenebrarumvocent

_{conceptacutum,}

ficu-ti claritatis_{incomprebenfibtlisillum<£n\}

Lib.II. _{Gap,XVIII. Quique}

_addunt

ho-8

hominem, quartum mundum, in_j

quo dicunt eile limulacra

reliquo-rnm omnium Cceliusibid.

Praten-mus etiam _{Origenisfententiam,}

fta-tuentis_{innumerabiles efTe mundos,} ita ut unius fini fuccedat alterius principium, & quidem in

infini-tum; _{itemque Epicuri, qui plures}

autumatfimulexiliere mundos.

Re-linquimus etiam reliquorum

inuti-les &falfasde mundo _{opiniones, &}

vocis t£_{yJcTfjcx (jvvovvfxiav, atq} cum}

Ariftotile in libro de _mundo,lic de-finimus mundum : i<rl_{xorfjiog jj wv}

exuv _{rdfyg ts ti, diuyoafJLYjcrig dno}

re, fcj diu Qsov _{(piXuTio>jLsvY}. Sic}

Cleo-medes de orbium cceleftium

con-templatione: Mundus _{eft conßitutio}

codi _{terrae, &*natur£ verum, qus} intra cluduntur: Hunc nos intelligi-mus _{mundum, & in eo feptemhxc}

miracula, de_{quibus di&urifumus.}

> IV.

QUod

Gr^cia

Suv[A.a>

latium mi-

mul-multorum _{generum. Et}

_Rudi

miracula _{dicuntur, qua;}

_veré

ftukorum _{fpe&atorum, ut}

fcelera-torum _{au&orum, miracula,}

quem-admodumloquiturZvingerus.

alia miracula _{divinay quse duorutn}

generum. Altera absque hominis

minifterio å DEO vel _{inteligentiis}

bonis _{eduntur, quse perplurima}

fa-cercodex nobis _{exhibet, &ha?c ad}

Theatrum _{intelligentiarum}

perti-nent Altera ab höminibus _piis

di-vina ope inftru&is poficifcuntuiL,„

Sic _{Johannes Evangelifta, (quem}

JEfus plurimum amavit) cum å

Pathmo infula _Ephefum revertere-tur, Drufianam defun&am ab ipfo Pheretro, _{quo ad fepulcrum} porta-batur, fanam _{furgere, acdomuro-»}

redire fecit. Idem _virgulta

in#}u-rum, & Saxa litoralia in _gemmas

matavit. Pecuniam ac divitias

pri-ftin;e naturs ac forma? reftituit &

Diana? _{Ephefia? templum}

_fundkus

ever-evertie. Venenum _absque

_damno

ene&os

ad vitam revocavit. Marulus Lib,

II. _cap.IV.

_{&SabellicusLib.il. e.V.}

apudZvingerumVoium. 5.

Lib. IV.

pag. m.1512. Sic

Paulus,

Spi-rituSan&o _{plenum, varia}

_miracula

eodem loco. Multi etiam alii

Di-vina inftrumenta varia miracula_j

fecerunt, qua?recenfere ratio tem¬

poris non linit

Quod

de Divinis

diximüs_{? idem deDjemoniacis}

mira-culis _{ititeliigendum, duum fcilicet}

efTe _{generum. In aliis namque}

im-mediaté D^mon vim fuam exerit,

tk ba?c ad Theatrum _{intelligentia¬}

rum malarumrelegandafunt. _{In_»}

aliis vero _per homines _impios,

qui

nomén ac vitam illi confecrarunt, q

ijßk

_{generali nomine Magos}

appel-

lamus, quorumrationem habitus&

öperationes pra?terimus, aliiscjj

ex-plicanda relinquimus. Fa&a funt-» etiam miracula _{nonnunquam per.»}

Ora-'

Oracula,_qua?,

_Ludov.

_Ca?lius,

fuffultus

in

libro

de_{Oraculis,dicit}

_potiusfieri

_absc$

Sunt&alia Praternaturdia ,utmonr

fträ & _{ejusmödi, in quibus natura}

aliter _{quam confveverat, operatur,}

fuaque infolentia

hominesinadmi-rationem _rapit.

_Qyamobrem

miracula _appellari

_folent.

_Zving.

p. m. 1380. Alia funt

Naturalia,

fequuntur natura?

ordinem, &

fun-damentum habent in caufis

natura-libus; de _quibusagere inparte

po-fleriori» volente DEo, cpnftitui; &

propterea

hic ficco

pede

Sunt <5c _{infuper alia}

_{Artificialta,}

mortale _{caput excogitare,}

_&

efii-cere valet; _namque

Nil mortalibus arduum_efl &c. Horat. Ode lll.

_{TTgbpQoji/yfltiiij}

_{Lib. I.}

De hifce nobisjam fermo eft, in_.

quibus primum

fibi

vindicare

tt

cum videntur,

feptem

moles, _{qua? miracula mundivocari}

folent. A Diana? _{Ephefiae cemplo}

itaque aufpicamur.

Caput

Secundum.

De Dianas

_{Ephefinae templo.}

§. I.

%

E'TVfioXoyfav

vocis

t9

Diana?

primum depofcere locum-M Siquidem vero _antiquftas cum

re-centiori a?tate de _{etymo vocis}

hu-jus

majo-remrei _{evidentiam adducere,}

ope¬

ra? _{prartium fuerit. Tullium}

im-primis adferendum cenfemus, _qui,

alicubi_{profeftus le, partim ab altis}

phiiofophica

et-iam commentum _{elfe» dicit lunam}

nomineDiana? _{venire, quod no&u}

quali Diem conftciat, Porro_quando

Diana, eadem cum _luna,

transmit-tentibus _{HiiLflliiii, Attica? fluvlum}

(un-(undeHilifliades_nuncupantur Mu-fa?) occurrit _{( Paufania tefte)regio,}

quamdicuntincola?_{Kygcts, ubi fuit}

Diana?

_dypoTegxg

pra?terea,

vam _{Dianam vult Cselius, ab}

En-ymione amatamfabulantur,_atque

inde filios efTe enixam

quinquagin-ta;Ted omittimus illasfabuias. Cum

autem _{Diana eadcm (it}ac luna, _ut

fabulantur , in vocabulo tS dies

öriginem inquiremus, quodluna,

ut _{modo diximus}

, no&u quali

diem conficiat. Ca?lius ibidem»,.

Cum ha?c derivatio non adeo

pla-ceat, _{inquiramus meliorem vocis}

denominatioriem. Lubet _{audire_j»}

Macrobium, qui citat Nigidium.,,

& _{dicit Dianam eandem efle ac} Ja-nam, _{appofita tantumlitera D} ante

I, _Euphonia? caufa ac _elegantia?,

ua _{latini variis in vocibus}

augen-is utuntur. Sat. Lib.I. c._9.

Glarif-fimusautemVoflius _mavultnomen

Dian«nöjd _avmlw exDiva&_Jana,

vel Dea 5c _{Jana conftatum,} quem-admodum

_{antiquioribus}

fuitdicere Divam pro Dea.

Sic

iam _Scaliger

_Lib.

_de

emendat_,

temporum.

Multi

latinorum

_di&am

vo-iunt,

5cquidem

dxo

traditur

namque Dianam natam

efle

Apollinem,

eodem

obftetricismunerepoftea

apud

trem Latonam fiin&am, naicente

Apolline. Nat.

Gom.

Mytholog*

Lib.III.c.18- Äliis arridet deriva-tio vocisoiito TYjg dfTftxrjg,

quod

vo-cabulum _congeftum

_eftab

apriva-tivo _ScTépvu,

quod

feco}

fiquidem

laeåe

fed

integra?

vir-ginitatis

créderetur.

VofC

Idololat.

Lib.82. c.25. Dicitur itaque

Strabo-ni Lib. 14. Ärtemü, a voce'dprs-ytfb

qua? notat

incolumem

inco-lumes _{integrosque faciat}

_homines.

Apté(ju$(&

infignire

vole-bantj Dicebantur pra?terea

Dian#

IS

facra_{Artemia, dedu&aåvocemodo} difta. C^lius Lib.20.c. 6. Libanius

veroin _{oratione 3 2de}

_Diana,horum

improbat fententiam,

ftatuens

quod

Siquidem

ho¬

rumcaftranondefcendamus, aliam

ingrediamur viam, inquifituri

cla-riorem vocis denominationem, 8c

quidem in lingua Schytica, eufti,

Diana _{Schytis fuos natales debere}

agnofcat. Quia Dianamultis

mam-mis 8c uberibus tumefcentibus

ef-fingi fölet, haut male

videturno-minisfui _{originem haufilTe å}

Schy-tico _{vocabulo, bi}/ Laétere, velbetja

feu_be$gta

_la&are,

_unde

_diettur

nutrix, _{gtftua Ma/ lac}

_prsebere,

_unde

vel betan in accufativo; in _plurali,

Statta vel betona. Et lic Dianam

invenimus. _{Quam modo Dianam}

adfe-idiPP

ruimus , ejus etiam denominatio- l

nemå Schytico _{vocabulo artemafa}

eruerefacile _poflumus.

3orDetttaja

etiam eam dici _{fcriptores tradunt,}

quod temeDeam denotet\ Dicitur

namque attettt Schytis terra, &

DEus, afa Dea. Plura

fufficientit

fimé videinAtlanticasTom. 2.C.6. beatae memoria Celeberrimi &

de-fideratiflimi Domini Olavi

Rud-beckii.

$. II.

VAriis

cognomentis å

fcriptoribus

Dicitur _{alias, Laphrin, Triclaria,}

Potamia,

_{Alphasa,Lye,Hoplosmia,}

Hecatombea, Bubaftis,Luna, präs¬

ter multa alia _{cognomina, qua?} re-cenfere brevitatis ratio

_prohibet-».

na , multum^quidem difputatur^.

,

Zuingerus in theatri humanas vitas

Votum. 20. Lib. 2. _{Jovem &}

Latö-nam _{parentes ftatuit, & hanc}

Dia-»am inmatris faxLatona?_täöpolojot

puerperio

obftetricem

futfTe;

obremDeapra?gnantium

habebatur«,

Lib. VIIL Cereris filiam Diana nu

fuiffe _{affirmat, non Latonae.}

He-rodotus_{Apollinem &,Dianam}

Dio-nyfii & Ifidis liberos fuifle adferitj

Latonam voro horum nutricem ac

liberatricem. Plutarchus in Arato

mavult Dianam lumbis illuftris vi-ri _Epigethis

_Öriginem

_debere*

Bifbrmem etiamfabulantur _Pceta^

utMaro:

Tergemtnamque

Hecaten,

triavir-ginis oraDtana> Quod etiamexpenmensAufoniush*

ternariinumeri _{grypho allulit:}

T'rgemina

efl

Rccate,

tria vitgtnu

ora Diana*

Quia triplicem

facit

vifitationent#

in

Sc

hlcata _{dicitur, quumque}

_dividuäu

eft, & orbe circumaao: hinc ita»

que propagatum autumant

poeti®

Ig

cum illud commentum de

trifor-mi Diana. Cadius lib. 20. C. 6.

A _{Cupidine denique liberam,} Lu-dovicus Vives de Chriftkma femi:

na lib.i. hancnoftram Dianam

vin-dicat, perfabellam difcurfus Vene-ris & _{Cupidinis. Namque}

interro-gatus aliquando Cupido å matre.»

Venere, cur Jovem, _Neptunum,

Apollinem, Junonem, fe

etiamma-trem,

_denique

fuis confixerit 3 Minerva? vero &

Mufis &Diana? ne manum _quidem

admoverit, refpondit: Minerva^,

mihi venienti _{comminatur-, Diana}

öccafionibus obviam it & refiftit, Mufa?vero veneranda? _{funt, &}

fem-per

honeßis

exercitiis

na?majeftatefua-f _{& negotii}

inten-tione, ab amore fe vindicant. Dia¬

na in _{fylvis & folitudinibus errat:}

hsecamorem non haurit

confvetu-dine; multum enim amoris _per

fenfiimfe _{infinuat, quod poftea}

excre-feit. Pellucidum _denique

eftcafti-tatis _{fignum Oratio Diana?ad Jove^}

cum arfverfaretur_mares, quod

viderit

_qi&

ei obftetricata eflet. _Quam

*Cali-macus Hocce verficulo effert:

A_{dgfiol 7rxgTsmv äitiviov unojcc &v*}

AäWeiv.

Da mihi_{perpetuo, utßm virgo , da} Pater alme. Cujus etia votidemum Diana com-posfaitaeft. Infignü caftitatis

Dia-na^onoremmos fuitAthenienfibus

vir^ines,

,vi-ris,huic Dea? confecrare acinitiare,

facraque Dea? nifi obiiiTent, viris

tradi illicitum erat. Et hic ritus

confecrandi _{men® Jjfniario fieri}

confvevit, _{quemaomodum indieat}

Libanius in _{Oratione, quamde Di¬}

an«laudibus. Induebanturautem

vefte, quam Crocotam nominant,

I nec deeimo _{«tatisannograndiores,} nec _{quintOyinferiores; Lis autem}

a®

caufla_ejusmödi

_{indignatiönem}

■fcepifTe videbatur. C^lius lib. i6,

C. 10. _{Qaemadmodum h^c DeaJ}

jnultis numen colebatur fta ei

tem-pta,

non necefTe. Tem_{pli Ephefini Di¬} ana? confecrati_{jam videamus deli*}

neationem,

$:

ni,

Diva? noftra?

Diana?

templum

_quod

E-dicitur omnibus _{Ephefmum.Sitta}

fuit hoc

_opidum

Strabo lib III. _{Jonicarum urbium} clariflima _{quondam 6c praecipua,} condita ab _Amazonibus,

_quemad*

modum _{Juftinus Lib.} 2, _feripfit

&

Plinius retulit fif), _{5. Cap.} 29. Qu°

tempore ha?c urbs condita fit, non

adeo _{certum, attamen fic diflerit} Sab. lib.9. Enn.I.Jones Davidici_re*

gni tempore ex Atticain Afiammi* grafle traduntur, Androclisduåu,

qui

fuit Godri filius. Ephefum, ut

Phc-Pherecydes prodidit

,condiderunt,

ibique Jonum regioab initio

con-ftituta. _{Negat adverfus}

_Juftinum

& Plinium Paiifanias in Arcadicis lib. 7. ab Amazonibus hane

Ephe-! _{fum efTe conditam, verum multo}

ante illorum in Gra?ciam _expedi¬

tionen!, ab Ephefo

Cayftis

fiumi-nis _{filio, <3c Grefo indigena}

_quodam

fundatam , quod falfo potius quam

veritate nitividetur,cum hi fuerint

privati, non tanta facultate

pra?-diti , quanta tanti operis

ftru&u-ra indigebat. Amazones hane

ap-dificafle verius videtur, cum fuifTe

in bello ftrenuas , multasque

ter-ras

opulentiflimas

ditionis

fe-cifTe memoria? traditum fit. Huic

(ententia? fovent, Pindarus,

Hera-clides, Dionyfius, Scrabo , Mela &

multi alii, Reli&is aliorum

Ephe-ii denominationis fententiis, inde

Ephefum

di&um

Heraclides

de Politicis,

_quod

rit Hercules j enim Gra?ci

per-permiflionem

feu

conceflionem di-

cunt. Tuto _{itaque Amazones}

e-tiam Au&ores _{templi hujus Diapas}

Epheiina? credimus, quamvis

mul-ti eant defenfum aliud fentientes.

Noftram fententiam corroborant

Cajus Solinus Polyhift; Cap. 43.

quitemplumhoc fabricam

Amazo-num _{nuncipare haut dubitat;}

_quod

ctiam _{opus iliarum dicit Plin.lib.5.}

Cap. 29. Quo tempore fanum hoc

admirabile inchoatum _{fit, procerto}

ftatuerenon _{pofTumus. Pneftatn.}

conje&uris fupercedere, quam ar¬

roganter certum definire tempus.

Sufficit noviffe id _{antiquitate nulli} alii Afia? fano fecundum _{fuilTe, ne}

quidem

vultPau-fanias. _Quemadmodum omnes

fe-mina? moliiores funt _{viris, ita hx} in_{majoresamcenorum locorum} de-licias å natura _{quafi tradu&a? funt.}

Amazones _{itaque amoenifiimum 5c}

omni cceli & _{agri dementia ac}

fer-fcilitateinträfil#ditionis limites lo- , cum

2?

cum _{eligerunt, quo federn imperii}

füi ftatuerent. _{Omnibus locis}

per-luftratis, inter flumina Cayftrum

& Meandrum tabernacula erigun-tur, _{quibus au&is Ephefum,}ut

an-tea _{dixirnus, oppidum incolae}

no-minabant, 5c deinda? Divae Dianas templum exftrui curabant. Solum

huic deftinatum_{paluftremlegimus,}

ne terra? motus fentiret _fanum,aut

hiatus timeret. Rurfus ne in

lu-brico, 5c inftabiü loco

fundamen-ta fundamen-tanfundamen-ta? molis _{locarentur, ftimulis}

folo _{injunåis, calcatis}

fundamen-ta _{fubftravere carbonibus, dein}

vel-leribus Pliniuslib. 26. _Quanta

fue-rit ha?c _{moles, vel exinde judicare}

licet, quodtotaAfia,ducentis 5c

vi-ginti annis in ea exftruenda

occu-pata fuerit; 5c ftru&ura fub centü

& _{viginti regum imperio}

continu-ata. _{Cherfiphonem primum}

1 archite&um fuifle _nemo dubitat.

Opus Patris inchoatum

Methage-aes _{continuavit, 5c ill© e vivis}

24

emto _{, Demetrius, Ipfius}

_Dianas

fervus, & Posnius _faftigium ac co*

ronam delubro _impofuit.

§> IV*

\7rIdeamus

nunc

templum

_circumftan-

,

quo

tias. Univerfo _templo

_longitudo

eft _{quadrigentorum &}

_quindecim

pedum,

vi-ginti. Plinius lib. 5 cap. 14.

Philo

vero _Byzantinus

longitudinenL»

templi

quadrigentorum

quinque pedum fuifle adftruit,

cui

decem _{Plinius, Zvingerus &}

_alii»

demunt. Parum certe hac in re_>

difcrepant;nos veronullius fenten-tia? albü addimus _{calculum,rem in} medio _{relinqucntes. Columna?}

cen-tum& _{viginti feptem numerantur*}

quasPlinius fingulas fingulis

regib9

tribuit, qua? furgunfcin altum

fexa-ginta

pedes.4

Exhistrigintafexca?-lata?, una a _Scopa artifice

inligni.

Ex marmore , ut quidam volunt, vel alio _{lapide exfiru&um}

_fuiflfe-»

hoc

_{templum facile creditur,}

tion _{potuifTet tam brevi temporis}

jpatio

inftaurari, nifirudera

reman-iment. Et illud _{miraculum erat,}

quod epiftylia tantac molis attolll

potuerint, & foribus_{imponi. Ab¬}

fahre vero & callide _Cherfiphon-*

impofuit, nam ex peronibus arena

plenis, molle pulvinum fupra capi¬

ta columnarum _exaggeravit,

pau-latimque exinanivit infimos

pero-nes, ut totamoles in cubili fenfim confideret. Adeo tarnen difficil® hoc _{primum videbatur}

imponeretur,ut

rus dedecus

_imperfe&i

ea _{cogitationefeiTus no&urnotem¬}

pore per quietem

vidiffet

tem _{Dianam, cui templum}

_fiebat*

hortantem ne fe _{exftingveret, di-»}

centemque fe

_{compofuUIe lapidem;}

quod poflero die

Faétum

txtouåum

_templum

l6

modo , quem

archite&i

vocant, _{magnificentiflimum}

ftru-öura? genus, ubi columnaria ita_» inter fe _{diftant, ut trium}

interme-dium _{apquaverit fpaciurn, Sunt tri¬}

um columnarum _{genera apud}

Grz-cos, Dorium,Jonicuni,Corinthium:

Tufcanum autem _compofitum

_eft,

ex Jonico _& Corinthio, _Erant

i-taque ha? columna? Gra?co more-i

ca?lata?. _{Suntque partes columnx}

ha? _{fequentes: Bafis feu fpira}

Sty-jobata,

colunv

na?, & fupra fcapum capituhimu.

Has columnas hoc modo faåas

haut dubitare fas _{videtur, cum} ar-chite&os illius a?tatis ha? columna¬

rum _{partes non latuiffe creditur.}

Parietes _{cedrini, variis ornamentis}

inftru&i, exornabant

_templum

_&

tegebant, lapis ne _quis

obfervari

pollet. Teétum fani

_compa&um

fuifle e cedrinis trabibus

adferitPli-nius lib. 16. _cap.40,

qua?

arfrornec

vaj _eCypreflb

_confe&a?

cum Cedro eandem habent

virtu-tem, & _{putatura?terna ; namque^} prope quadringentis annis

durafTe

Id quoque

notandum,

valvas im_»

glutiniscompage

quadrienio

fuiffe,

confifteret.

Tajjfce molis altitudinem aequat_j

fcala, una vite _Cypria

fa<Sa(namcg

! ibi ad _prascipuam

_amplitudinem

_Sc

proceritatemexit)qua

te&um

Scaii-ditur. Plin. lib. _i4.cap. i.

$. V.

UT

eo

melius

intelligatur

hujus

illud dividere _placet.

_Prodromus,

alias

_diétusjg^p,

_primum

_iibi

de-i pofcere locum

videtur, qui

eratan-1

te _{fellum, in quo populi} conven-tus _{fiebat, ultra quem}

progredi

illi

religio fuit. Erat

hic locus ceteris

ambobus _{major, propter}

_populi

■

frequentiam,

cui

potiflimum

ftina-■

itinat9eftlocus

_publicis

religione tamen minor ac fan&ita- 1

te. _{Religiofiflimus & fan&iflimus 1}

Jiunc _{excepitlocus, in quo Deas fi- c}

rnulacrum conftitutum colebatur. i

Erat hie locus

_prodromo

jior, fan&itate vero & _{religione,uC ! i}

di&um _{eft,major. Di&useft}

hicfa-cerlocus _{"legdTSiov feu facrariunij}

quod non nifi unico numini tantü

confecrari fas erat. _Opiftodomum

Intima _{aflignamum parti, ubi ara} In _{qua vi&ima Deas a facerdotibus}

Immolabatur, quifacris _pera<ftis,in

camera huic _vicina,

aqua?

copiain-ligni, abluebatur.Dicebantur

Epbe-liis IUa lacra _{Artemia, ut}

memini-mus _{antea. Demateria}

hiyusfirniF

lacri _ambigunt

_equidem

difcre-pant auftores, & certam ftatuunfc

inateriarn_{j fed iilterius}

propter^ ! Ignorantiae ipiftas nebulas

procede-re _{nequeunt. Mutianus,ter conful,} ex _{his, qui proxime eo vifo fcri^}

?9

quam mutatum, etfi templum^. feptiesreftitutumfuerit, tradit. Plin.

lib. 16. _{cap. 4. Vitruvius}

_illud

eadem materia aclacunaria fuiffe-j

ftatuit, qua?, e

Cypreffo,

modo

diximus, compa&a.

Xenophon-*

illud aureum fuifTe hifce verbis

o-ftendit, lib. 5. mg Avccß, qua?

Gl.

Salmafius etiam aafert: 0 vctczu$

fuxgög (jLsydXu rw sv

s(pécfco

to ^octvov _{eqatsv yunotmcrmv zgvcrco}

ovftu _{s<Qs(tu. Hoc potius}

admirari

quamconariftabilireconvenit. Ce-teri exebeno fuilTe _{tradunt. Siqui}

dem nulla certa au&oritate fuftulti

(imus, rem in medio relinquimus.

Hac tarnenforma idolon _fculptum

fuifTe volunt hiftorici: _Capitecoro^

nam geftabat,

pretiociflimis

diftin&am,arcisqjfpe eiern

pra?ben-Item:vultuslinéaméta,natural!

qua-{icoloretin&a,omnium oculos

mi-rantes, iti fe convertit. Procerura

& tenue Collum comacalamiftrata

tegebat,

&

pe&us multis mammis

turne-tumebat. _Infuper

_muliebri

qui-dem

_magnifico

_{mundo, ad}

fimbriam &

_pedes

fere-bat, cui _{Ephelia? litera? infculptae}

erant, qua? fuere magica?, Pauca_j

diceremus de hifce iiteris _magicis

Ephefiorum, fi vacaret.

Ad

hujus

Dea? läcra adminifiranda

facerdo-tes eunuchi conftituebantur, qui

propter

demiflas

ac-cerfebantur _{digni hoc munene->,}

etiam in maximo habebantur

ho-nore, Cum his erant 8c _virgines

facerdotes, qua? facra pra^flabarit-»

Dea?, 8c dicebantur _primum

_JMeBt*

eren, _quali

_delignatse

hinc Hieren, jam _{facerdotes ;}

de-nique Parieren, quali defunfta?

pag.476. Fello,

quod

huic

celebrabatur_{annuatim, nom en}

fu-it_{Thargelion, in quo primitia?}

fru-gum,.qua? Dea? provenerant,

co-quebantur,

8c

hiiic

larunt_{SapyrjÅtov, qui noftro}

potifli-mum _{Aprili refpondet. Hymnos ,}

quos hoc in fefto chorus cecinitL-,,

in cultum & laudem _Dea?, Hypin-gos _{Ephefii nuncupabant.}

Quem-admoclum omnibus Diis _quoddam

animal _{antiqui dicaverunt}

prasci-puum in facrificium, fic Diana?

Ephefina?, cervum, alii veroaliud.

Alex, ab Aex. lib. _{3. cap. 12. Quum}

certam _{fummam huici admirabili}

templo Diana? impenfam

defmireL*

nequeamus, _quippe qua? prorfus

infinita, le&orem ad tabulam

Ale-xandri _{ablegamus, qu#}

vigin-ti

_tajentis

vel_{judicet de magnificentia hujus}

magnificentiffimi

Alexan-drum _Magnum

_{Apelles,ut digiti}

e-minentes & _{fulmen, quod manu}

tenebat, extra tabulam _quafi

omni-um oculos_{rapuerint in}

admiratia-nem fui. Sic _{quoquefimulacri Dia¬}

na? tanta fuit radiatio & _{fplendor r}

üt non minus nocere _{oculis, acfol}

videretur. Fuerunt & alia

_magni*

ficentfce _{figna, qua? le&orin}

ejus-modi fanofuiiTe exiftimare_poterit;

fufpenfoitaquepedeeapneterimus»

Multaetiam de

_Afylijure

hujctem-plo

dato,

amplifi-cato, ab aliis diminuto, ab

Augu-flo tandem Casfare _abrogato, tan-quam noxio: de privilegiis,annuo

reditu, innumeris aeceflionibus ac

donis, dicenda effent, fed

brevita-tis caufa illis hac vice

fupcrfede-mus. Fata tantum _perfequamur

admirandi _{hujus templi.}

QUemadmodum

fanum hocce-»

unquam repertus eft Heroftratus,

qui illud defpexit&Vulcano

confe-cravit. _{Interogatus horno}

fcelera-tus, quam obcaufamadeo funeftuffl

facinus _{agrefTus eflet, eo fe fibi} im-mortale nomen _acquifiturum

re-Ipondit. Sed votifui hautcc

SI

faftus eftj nam poena capitis pen^

totamAüam fancitumeft , ne quis

nomenhominis nequam_nominaret.

Geliius in no<ftibus Atticis. LibV %

fexta, prcetore Athenis Elpine,qua

die

_Olympias,

_Phiiippi

_Macedonurjx

regis conjunx, Alexandrum Ma-gnum enixa eft. Omnes

Ephefif

magnum malum Afi^ hac die

ena-tum _{effe difcurrentes clamabantL*} i fub ipfo incendio, caufam

tribuen-tes Diana?_{\ qua: non}

_incendio

tem-pli, fedOlympiadispartui

adfuiftet«

Latinus, _{fcriptor in 2.Lib.}

deDeo-rum nat. _{ejusmodi de hac re fert^.}

Judicium: Concinneque, utmulta

Ti-maus: qui_cum

in

hiß

dixißet,

mcle natus Alexander _{eßet, eadem}

Diana

_{Epbefia templum}

_{confiagrjaßiy}

adjunxit: minime id eße mirandum >

quod Diana cum partui

Olympiadis

(tdejjevoluißet,

ahfuißet templo.

Huié

autemcommento Plutarchus in

ta Älexandri omnem adimit fidem.

'& _{Hegefium per}

_jocum

DianamzM tS

_jtåwéh

occupatam fuifte, cum templum^

'conflagrarityquo

unquamfri-gidius

ab homine

exifti-matur. Solent fcilicet _ejusmodi

figmenta & mendacia , au&oribus "frigus afferre,quare cum Deam

in-firhulare vellet Vi&orius. Lib. i<5.

Var. led. _{cap. 15, ita lufit, ut}

dice-rét, tantarri vimfuilTeilli_frigori,ut

éktinguere_{incendium potuerit,}quo

templum in cineres reda&um eft.

Sed_{longius evagamur. Rurfus}

re-ftauratum eft hoc _{templum fub} ar-chite&o _{Democrate, au<ftis}

fumti-Biis, ab Alexandro _Magno , e

tri-butiséxPerfiaredeuntibus.

Qvam-obrem Alexander_{Magnus totaAfia}

pacata^iterasEphefiis

portio-hem damhi fe _{redditurum, fi tem¬}

plum .dicarent nomini _ipfius;

_fed

eft locus. InterimAlexandro adhuc

vivo _{templum reltifcutum eft&}

per-fe&um. Srabö. Lib._{14. Templum} hoc _{foepiu? everfum tradunt}

hifto-ric!, & Sexies reftitutum.

Johan-nem _{Evangeliftam illud funditus}

evertifte affirmant. Marulus Lib.2.

c*4. & Sabellicus Lib.2. _{c.5. Scipiö}

etiam_{Ephefi,ex fanoDian#}

depofi-tas_{antiquitus pecunias, ceterasqué}

Deae ftatuas tolli_{juflerat, fed} poft-quam venerac in templum, litera?

eireddita; funt å _{Pompeio , mare_»;} transiiffe cum _{legionibus Ccefarem;}

Omiflis _{itaque omnibjas, iter}

1%^ Macedoniam _{parabat; qux res Ep}

phefia? pecuniae falutem attulit. C.

Julius C^efar de bello civili Lib. 5.

c. _{32. Sed ut olim maxime admir}

rundum fuit hoc Dianas _templum;

Ifa ho die maxime miferandum;cu-;r

jusne quidem rudera

fuperfunt.Plu-ranonaddo.Cuihxc nonfufficiunty

adeat LiciniumMucianum, _qui o-mnia, qua? in temploEphefino me-morabilia fuere _annotavit,

referen-te _{Salmafio inExercit. p. 8*6.}

|é

Caput Tertium.

De

Maufoleo,

_Regis

_Maufoli

fcpulcro.

§.I.

PRasterea

is

invaluit

mos,

ut

fta-numenta , mortuorum

fepul-cris mortales adderent. Alii_majora

&_{rnagnifica,pro ratione}

_dignitatis,

facultatis & defiderii _{defun&i, alii}

minora, _{pro terra; more, vel}

pe-nuria rerum.Interim _apudSolonem

pcena fancitum fuit, Cadius.Lib.17»

c. 2o. ne _quis

_cujuscunque

_di¬

gnitatis

fepulcrü pra:tiofius

ma-jus faceret, quam quod decem

ho-mines triduo efficere

_poflfent,

hermas _{erigere liceret, neque}

_de-»

mortui laude , nifi inpublicis lo-eis, nec _{per alium nifi per euno_.<>}

qui publice ad eam rem conftitutus

föret, dici _{permitteretur. Roma;}

Dernerius novum ftatuit modum

fepul-j

fepulcris; qui

fuper*

tu-i _mulum

erigi columellam

juÜit,

trium cubitorum menfuram

exce-dereü. Sunt aütein variis

_gentibus

varia? _{fepulcrorum figura?, 6c liios}

fepiliendi, qua? jam exponere non licet. Columnarumin _fepulcris

mo-rem,fcribunt hiftorici ,regibus,im-peratoribus ac nobilioribus tantüm

fiiifle _{permifTum, quo eorum_,,}

faftigium inferioribus

emine-ret. Columnarum _{inquit Plinius,}

erat attolli _{fupra ceteros mortales.} Dicuntur veroGrascis _ejusmodi

fe-pulcra columnarumgftando. Et de _{ejusmodi fepulcro nobis}

_jam

_quod

confvevit.

§. n.

AD

mare

Afiaticum

_cujus

no

bilis

eft

cipua oppida eft

Halicarnaftus,

quondam regia fedes. In hac erat

lepulcrum

.

Maufolo

quod fecundum

dici-28

dicitur mundi _{miraculum. De quo}

pauciS;

dicamus.

Halicarnafli _{rege, quitreshabuit-»}

filios,

_filiasque

Idrieum &_{Pexodorum,Artemifiam} &Adam e

quibusgrandiorArtemi-fia, Maufolo exfratribusgrandlqri,

minor vero natu Ada fratri minori Idrieo _{nupfit. Strabo. Poftfata}

pa-tris, in.ejus locum Maufolus

fuffe-&us, _{imperium gefiit} tyrannicum,

prudentiam

ejus

conquirendis laudatAriftoteles irL»

Oecon. In _{magnificentiam}

profti-fum etiam

_{fuifle^patet,}

regi-amProconnefio marmore

magnifir

ce extrui_{fecerit,latertiisparietibus.}

Piin.Lib. _{%6.c.6. Diem fupremum}

obiit hic Maufolus anno _{regni 24*}

Olympiadiscentefima?,anno

fecun-do, & urbis Romae anno

tricente-fimo fecundo. Plin. ibid. _Hujus

_poft

re-ginam. Artemifiam translatum

qua? animo heroico ne

Semiramicii

quidem fecurida ftetit, princeps

ejus, adferre rion vacat, qui vero

ea viderc _cupit,

_{adeat Chriftianum}

Mathiae. Perfarum

_{poténtiffimus}

hoc locutus eft : Viri _quidem

exiite-nmt mihi_{femin<£, femin£ atdemviri,}

Herod, _{Halicarn. Lib. 8. p- m. 164,}

Quo amore ha?c Artemifia maritütti

tJröfécuta'fit,' vel inde_judicari po-teft,_{quod defim&i cädaver in}

cine-res redaftüm _{, quotidiäno potu}

ebiberit, _{eique fepulcrum, inter}

Teptem mundi miracula

numera-"tum_{I exftruxerit, & ad}

decantari-das mariti _{laudes, princeps}

orato-rum exGratia evocarit. Val.Mafc.

Lib,4. c. 6. öc Gel). Lib. 10. c. ig.

Pergamus ad ipfum Maufoleum.

§.

IN hoc

fepulcro

exftruendo

_Ccélandi

pne-occupati fuerunt, Scopas, Bryäxis

4°

8c ThimotheusScLeochares;

quo-rum hic cadavit ab occafu , ille a

meridie , ifte a feptentrione,Scopäs

autem ab Oriente eodem fere mo¬

do, quo templum Diana: Epheii, hoc _{fepulcrum extru&um erat. Et} licet columna: _{Iongius inter fe}

di-ftarent, tamen ad _dignitatem ac

magnificientiam nihil deerat. Mar¬

inoreum hoc erat _{fepulcrum, ex}

qua materia magnifica &

fplendida

opera

potiflimum

quod probant inter alia regum &

magnatum fepulcra ac Epitaphia,

qua: hicUpfalia:vifuntur. Ab

au-Itro Sc _{feptentrione patet,}

fexage-nos ternos _{pedes, å frontibus au¬}

tem toto circuitu _pedes

quadrin-gentos 8c undecim. In altitudinem tollitur _{viginti quinque cubitis, &}

cingitur columnis 36, ut Plin.

Lib.

36. c. 5. oftendit. Sed antequam-»

opus abfolvebatur, Artemifia defi-derio mariti confe&a _{exfpiravitL*•} Nihilominustarnen

_{opus,curaIdriei}

4* qui Sorori

fucceftit,

perficiebatur

ab iisdem artificibus : & alii

po-ftea _{accedentes opusauxere, tijnift} fupra pteron pyramis proceritate

inferiorem _{aequans, contraxir fe_»} in meta? cacumen _{viginti quatuor}

gradibus. Sumitate

quadriga

mar-moreamultisfculpta

figuris

exorna-bat, quam fecit Pifis infignis

pi-&or. Plin. lib. 36.c. 5. De tempo¬

re _{hujus ftru&urae, certi}

_quid

af-ferri non

poteft,

hi-ftorici; certum tamen eft plures

annos in ea efte confumtos.

I-nitium autem fa<ftum videtur

fta-tim _{poft mortem}

_Maufoli,

_de

fupra. Etfatetur

Pliniuslib.

5. _{Suo tempore} , in

hoc

fepul-cro conficiendp manus artificum

certafTe. _{Jam verofepulcrum Mau¬}

foli, _{partim'ab a?tate} , qua?

omnia

exedit, _{partim etiam violenta-»} hominum manu, quoe omnia ro-dit , everfum eft,, ne ruderibus

quidem

remanentibus.

42

mus nunc _quam

_fueric

_j

hocxelebre ac famofum apud

ali-a?9lntes.

I

$. IV.

QUam

fuerit

Maufolei

fama

cele-^telligere poteft,quodnumeratum

iit inter miracula _mundi;

_Quodqj

omnia _{regum fepulcra}

_{fplendida_.}

acmagnifica hinc acceperint

nomé

& vocari _{cceptafunt Maufolea. Sic} fepulcrum Ccefarum , quod

extrui

fecit _{Auguftus in campo Martio,} inter Flaminiamviam & _ripam

Ti-beris, & in quo ipfius corpus

con-ditumeft, vocaturMaufoleum.vid,

Sveton, in _{Aug.c.ioo. & in Vefpaf.}

23. add. Flor. 4. 10» ubi fit mentio

Maufolei

_Regum

ru

CAPUT R

'

Caput

_Quartum.

_apud

_Rhodios.

§. ii.

ANnotatum eft

a

quibusdam

,

figna & ftgilla'nuncupari, cubitale» palmaresve,& (i qua? efTent harum

quota? partes, lila? ftatua? qua?c$

fa-8ik in honorem bene meritorurrL.

& _{fapientum virorum , qua? eosC}

pnefentarent, pariles dicebantun*

Magna? vero qua? regibus

impera-toribus &c. _{data?, continebantutL,}

infra_{fefquialteram Statura?;}

_Majo¬

res, ad alteram _{qua? excreverant,}

majores didbae,folis heroibus dica*

bantur, quorum memoriam &

no-men omnis a?tas veneratura erat»

Statua? vero maxima? qua? _ter

hu-mani _{corporis ftaturam}

continue-runt , quamvis eas

fibi Barbari &

Romani _{reges vindicare} fuftinue-rint,_{prpprie tarnen erant}

_Deorum*

4-4- '•

& ColoHi lunt nominal , velab

aucl'ore

_jipfo,

_{Feftus, vel}

ab noxia radiorum effufione, _qua?

potillimum oculos

laedit

ejusmodi magnifica opera &

rno-3es; vei a fpecubus, vaftaqueinfus

jnanitate. _{Zving. vol. III. Üb.}

_IX.

_teile

Brodeolib. _{4. Grec. Epigr.}

Statu-as _{eas, quae in Deorum cultam ac}

honorem _{erigebantur é$oÅa} nomi-nari; qua? autem beroibus

qua? regibus ac imperatoribus

w-qua* fapientibus & qu:e bene meritis viris ßgorsct.

Ce-Irusfic etiam Hb. xvu.c. xvi.

Co-lolTos maximas ftatuas _nuncupari

flatuit, hiantis vafta? inanitatis

ra-tione, <& velutixoXovoovov.

C^lof*

laf-fkudine _{argumentatur Matth. Rö¬}

derns, auélore Barthioad Stat.Silv.

p 3$. Sunt autem Colosli moles

ftatuarum curribus _pares;

_quaüs

_M.

■ i n ■ 45 LuculloexApollonia_Ponti

urbe,tri-gintacubitorum , centum

quinqua-gintatalenrisfa&us. Incampo

Mar-tiotalem dicavit ClaudiusCa?far

Jo-vi, _{quia vicinitatetheatri}

Pompeja-nus_populo

di&us

Lyfippuset-iam talem fecitTarenti

quadragin-torü _{cubitoru, Plin.lib.34. c. Hi}

quamvismulta fuerint

magnificen-tia, Scadmirationem rneruerint,

o-mnibus tamen _{longe praeftitit}

Co-loflas folis _{apud Rhodios,quem}

a*-tas vehementer admirans inter

fe-ptem orbis miracula conumeravit.

%H-f IT coeca _{antijuitas numina} fua,

^veri Dei a?muloscoluit,ftatuas,

obelifcos,

_{pyramides, CololTos}

quifo-lem numen coluerunt Arabes, _op<

pidum ejus in honorem asdificave* runt, haut _{procul Memphi}

in/Egy-pto; Plin, lib, 6. c. 29. Rhodii

au-tem dederunt _ipQColoflum

_inRho*

do. Et _{quidem ex a?re}

_juxta

ten-4«

tentiam Plinii, 5c eorum _qui

Plini-um _{fequuntur, alii vero ex}

marmo-re fa&um volunt, _{quod verilimile} non videtur.

5. III.

POftquam

paucis egimus

gene-minemuseum quoad pra?cipuas

e-jus cireumftantias. Ut Svetico a

-dagio dicitur, merfrt piifat nrnfta* ren; fic ex ipfa hac mole

zeftiman-dus venit au&or & artifex Chares

LyndiusexperientisflmiLyfippi

di-fcipulus,qujColofluhuncfecit,prae¬

ter _{quem fuere & alii Colosfi ibide}

numerocentum ; _{quorüfinguli}

po-tuiflent _{fingula nobilitareloca,Plin.}

lib.54.c-7. ColofTum bunc noftrum fcriptores dicunt fuiffe altitudinis

cubitorü _{feptuaginta; quarenemo} miretur omnesin _{admirationeejus}

abreptos. Quam fuerit craflus hic

nofter_{ColqfTus, proportione fua_j}

indicataltitudo. _{Quseutmolesma¬} ximas_{exegerit opes, ita}

_volenti

Derne-47 Demetrio rege trecentis talentis

e-re&a efTe_traditur,6canis _duodecim,

cum _{magna opera longym etiam}

requiranttempus. Exduobuspra>

cipue intelligitur Colosfi magnitu-do, _{quod digiti ejus}

_majores

fue-rint, quam alias integrse ftatua?, 6c

pollicem admodum pauci

potue-rint_{ample&i: quodque navis}

qua-liscunque

utraque femor^absque

injuria

po-tuerit

procedere.-5. IV.

C/Ed_{quemadmodum resomnes}

fa-^tis fuis obnoxia? _{funt; itafextum}

& _{quinquagefimum poft annum,} terr-e motu illis in terris _frequenti

proftratus eft hic Coloflus ; 5c fic

etiam_{jacens miraculo erat. Vafti} fpecus hiabant de fra&is membrisy

& _{fpe&abantur intus magnce}

mo-lis faxa quorum

pondere

conftituens. Ha?c _{ipfa infula regü}

primum imperio

fuberat,

cum Afia inRomanorum veniebaC

pote-48

oteflatem,cuminterea Gr^cieam

abuiflétfub fua ditione &dominio;

poftremo

Saracenorum venit

poteftatem Anno iocxv , qui

Co*

loflTum abftulifle, 5c a?re ejus

quin-gentos

quadringentosve camelos

quidem eam Anno ciocccvin

E-quitesJoanitse ,

Ted

iterum amifere , occupatam

å

Solymänno II.

Tur^arum

impera-tore. Cluver.in Geograph. Lib. IL

cap.xxvi. Atque He

abfolvimus

ea,quae nobis de hifce miraculis

erant dicenda, de ceteris adturi in

difTertatione altera fi DEus volet.

Cui fit honor & _gloria^