• No results found

Dissertatio de praecipuis eruditorum vitiis. Quam venia ampl. facult. philos. præside mag. Dan. Boëthio ... p. p. Carolus Johannes Lindegren, Vestmannus. In audit. Gust. maj. d. 13 Dec. 1788

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Dissertatio de praecipuis eruditorum vitiis. Quam venia ampl. facult. philos. præside mag. Dan. Boëthio ... p. p. Carolus Johannes Lindegren, Vestmannus. In audit. Gust. maj. d. 13 Dec. 1788"

Copied!
16
0
0

Loading.... (view fulltext now)

Full text

(1)

DISSERTATIO DE

PRAECIPUIS

ERUDITORUM

TITUS.

■V·~ . , ■ ■ » Quam

Venia Ampi. Faculfc. Philof.

PR^ESIDE

Mac.

DAN.

BOÉTHIO,

Eth. & Polit. Prof♦ Reg. & Ord.

Ρ. Ρ.

CAROLUS

JOHANNES

LINDEGREN,

Vellmannus.

In Audit. Guft. Maj. d. 13 Dec. 1733.

η. A. M. s.

UP SALI

(2)

S:JE R:^E M:TIS

MJtgw*ψϊί&ο

REGIME ACTORUM REVISIONIS

ORD. REG. de STELLA POLARI

ΈΟΈΤΧΤΙ

JOT^rO,

GENEROSO AC

MZJJLG§WJt<Tit

0&ΠΪΜ0.

(3)

KONGL.

MAJESTÅTS

TRO

TgfEN

ARE

oc

hogAdle herr

PEHR

SÜTHE1,

SAMT

högJdla

MARGAR.

HELENA

SÜTHER

Född

RABEN

WS,

nit bvaä jng kem offra Er!

Men matte Ni den dommen

fålla

Att hjertnts ty

fl

a

offer

?ner

An

flnllets

kalla offer galla.

(4)

S. S. Theologie DOCTORI

PRiEPOS. Contr» Lindesbergens.

DOMINO

JOHAN. LINDEGREN,

PJRENTl OPJIMOx

Munera

qui

quondam,

puero me

digna, Parenti

Ofcula, blanditias,

brachia

parva

dabam,

Jam Juvenis misfo dum

quaeram

feria kido,

Munera quam

vellem

Te

dare digna PatreI

Tempore

crevit

amor, non

crevit noilra

iupellex,

Nec tibi

quod

porgam,

carmina

praeter,

adeft.

In illis utiriam devotam cernere mentem

Posfes, & Temet qua

pietate

colarm

O me felicem! de noflris demta feneQx

(5)

dissertatio

DE

pr/Ecipuis EPvUDITORUM vitiis»

Proemium.

In

at

hoc (tudia

ingenia

mortalium culciora

nifusque

Dottorum

moresque

tendere

debent,

proba-tiores reddant. Si hunc vero fcopum attingere

vo-luerint, non fufficit virtutem &

dottrinam

verbis

fo-lummodo commendare, fed ut fuis "quoque,

quod

contenderint, exemplis

comprobent,

ipiique viam

quam

aliis

monftraverint,

ingrediantur,

necesfe eil.

Licet enim verba, fubito impetu, animos moveant,

exempla

tarnen

altiores

agunt

radices. Tantum

ab«

efl, ut verbis

quibuscunque

nialorum

fidamus

, ut

faepisfime

potius, optima

iilorum

effata ob dicentium

malam fidem, pravo

licet

confilio, fpernamus.

Sic

liber, fata fert aequa

vel iniqua,

non

ad

captum

fo-lum Lettoris , fed ad indolem quoque

Auctoris.

Quum nota fuerit virtus

& eruditio

Auctoris

cujus-dam, ad fcripta

illius

cum

voluptate

pervolvenda

fi-demque

illis

addendam,

tacito impetu

Lettoris

ani-mus fertur. Ubi vero ignorantias

&

malae

fidei

nota

Auttori cuidam femel inufta fuerit, fcripta

ejus

vix

ac ne vix

quidem

fide digna

pofthac

reputantur.

Hoc itaque opus,

hic

labor,

ut,

qui

alios

initruere,

moresque

corrigere

iilorum voluerint,

ipii

quantum

(6)

6 Ρro e miti m.

fieri

posfit

errorum

&

vitiorum immunes fint.

Nec

juvar, fcientiis & do&rinae folummodo incumbere,

virtuti etiarn operam navare oportet, ut non

nuda

tantummodo recli cognitione

Do£ti gaudeant,

fed mo-ribus quoque

probatis gloriam adquirant

perennem.

Teftatur vero

proh! dolor,

omnium temporum

Hi-iloria, maxima inter mortales ingenia, fuis, nec

ex-iguis

obnoxia

fuisfe

vitiis.

Sic

in

Philofophicis

in-numera habemus contentionum vanarum,

rixarum-que voluminaj in

Theologicis odia nefanda

&

jurgia

vagantur, piosque

vidimus

animos, tantis contra ie invicem odiis ardere, ut jure heic exclamemus

Tan-tccns animts Qce lefilhus ίνα? Inter Poecas semulatio

prsepoftera & Critices ftudium,

in maledicentias & contnmcliae furores fummorum Poétarum ingenia

baud raro vertit. Quantas,

glorias fummorum

viro-rum vitia haec maculas addiderunt ? Quot quantaque

mortalibus eripuerunt emolomenta? quis

iilis

certe

manfisfent, fi viri iiti viribus animisque

conjundlis,

conjunitisque doftrinse

& virtutis ihidiis ducfci, in

hoc confilia omnia & labores direxisfent, ut lucem

& cognitionem per

orbem fpargerent,

nec diro

in-dulgentes

odio vanaequ-e glorise

fpecie

decepci, tem-pus viresque contentionibus

nugisque

iacrasfent.

Quemadmodum quisque locis, in

quibus verfatur,

negotiis quae

obit,

rerumque indoli quibus

occupa-tur propria

& ab

iisdeni vix

feparimda

offendere

fölet mala corporis fanitati ruinam minitantia, nifi

principiis

eorundem obftiterit;

fic quoque in

quoli-bec vivendi genere

ktentia

femina & alimenta homines

(7)

Ρroemium. 7

ad

quosdam animi

morbos proniores

reddunt,

qui-bus

praecavendis

majori

&

macuriori

opus

eil

cura, quam

ad

medelam aliis,

quae

animi

integritatem

per-dere queunt,

vitiis

parandam.

Non igitur

inutile

plane

nec

omnibus ingrattim

cenfuimus, vitia illa,

quibus maxime

obnoxii iint

Do-Öorum animi, recenfére ,

iimulque

quanta

inde

rnor-talibus damna,

Do&isque iplis

dedecus

manferint,

pro

virili demonftrarö.

Scepticißnus Eruditorum.

|Jer

Scepricifmum

,

hoc loco

intelligimus

omnes

illas

■®-vanas, moribus & Religioni inimicas Doörinas, quas

fovere, dcfti foepe deprehenfi fuerunt. Mirum utique eft, quod peftis htcc Scepticifmi doftiora frequenrius quam

ignara pe&ora occuper.

Causfa,

ut

credimus, partim in

paradoxarum illa opiniomim ajfe&atiohe qua

frequenter Eru·

diti laborant, batet. Hac decepti, quavis alia via, quam trita δί vulgari incedere voiunt.

Éfficir,

ut nova tan-tummodo & inaudita meditentur, quibus aliis fe

disfimi-les reddant, qüaeque femel contenderint revocare nolint,

glorise contrarium credentes opiniones

fuas.

non

perti-naciter defendere. Partim quoque tantum ingenio & ε¬

πίditioni hduciam addunt, ut omnia perfcrutari &

expli-care fe posfe, credant. Sic in occulrisfima

profani

pe¬

netrant Religionis Myiieria, cumque aliquid

invenerint,

quod explicare vel percipere nequeunt,

incredibile

illud

& abfonum ja&itant, Diverfas ingresii funt,

Do£ti

vias* quum

(8)

δ De Pracipuis

quum impias fuas moribusque hoitiles

opiniones,

in

lu¬

cein edere voluerunr. Quidam perverfas fuas plane ce-larunt doctrinas, quafi puderet illos fanae adeo renuisfe

rationi, ideoque Libris,quos ediderunr, nefandis

fi£ta

no

rnina praefixerunt. Sic inter alios famofus ille

Scepticus

Bolingbroke, librum edidit nefandum cui nomen:

A

Trea-tije an tbe abfurdity of Religions a). Quem vero nemo

illius opus cenfuit, Ted aliis

injufte attriburus

eil:.

Eo·

dem quoque modo Celeber. Bnyle

P), fua

circa

Religio¬

nern dubia lud commiiit publicee, anrequam pudore o-mni abje£to Di&ionarium fuum ceteraque

fcripra fua,

erudita quidem Ted non Religioni amica,

edidir.

Alii

im-piis imbuti opinionibus, aliam

fecuti funr

, in

doctrinas

iuas promulgendo viam,

omnia fcilicer

rifu digna

red-dere conati funr. His omnibus palmam prarripuit Vol¬

taire. Teftatur hoc iatis fuperque opus ejus Bible enfin

cxpliquee, quod Religionem

Chridianam

dire£te aggredi·

tur. Mos ille quem hoc in Libro fecutus eft, ingenium

fatis perverfum

demonilrat.

Et fane

nifi

abfurda illa,

quae hoc continet

fcriptum,

ingenii

pompa

&

eloquentiae

« apparatu

ornasfet,

tanrum

abeit

ut

placere

alicui

potuis-fet, ut in omnium jainpridem

rifum &

contemtionem

ipfe potius

abiisfet.

Tantam

cnim hoc

in

Libro

igno-rantiam, tantam in judicando

perverfitatem,

tantamque, omnia

λ) Continet hic über farraginem impiarum opinionum, faiibus

mter-fperfam acribus. Tantum abfuit ut hunc ab'quis librum opus Bolin^brokn

principio crederet, ille enim ipfe in Novellis Anglicis (London Magazine}

objeftiones fiftas in hunc librum direxit, utjoccaiio illi esfet obfcura, ίΐ

quae contineret über, explicare, hnsquc mox obje&iones alia indura

perfo-na aüoque celatus nomine, refntavit vel refutare faltim conatus eft. (Cfr.

The Life, of Lord Bolin&roke by Th. Sterne}.

b) Vaga Baylii mens animusque nova femper fitiens, Seepticifmi il.

lius causfa fuit. Nemo vero unquam adeo tacito & calüdo modo Religio¬

nem aggresfus eft·. Multos fub nominibus fi&is libros edidit, de quibus

(9)

Ev uditq v um Vitiis. 9

omnia in lufiim Sc rifum vertendo malitiam omriibus detegit paginis, ut

Bonorum

jam

pridem judicio

damna-tus, malis quoque difpliceret, niii

lufibus ingenii

falibus-que Leétorum animos captaret.

Quanta

Derifores tales,

quamque lare damna

fparferint,

dici

vix

poteft.

Nec ulli

unquam fieculo adeo illos nocere

potuisfe

ac

huic,

credi-mus. Hoc enim faeculum in deliciis habet fan£lisfima in

riium vettere, Sc quo delicatiori modo fuas quis detexerit

opiniones, eo majorem quoque

gratiam

fidemque init.

Eoque jam eventum eft, ut

Do&os fere

pudeat

Chriftia-nos vocari. Peftis iraque haec Scepticifmi celerrimis jam

diffunditur pasfibus, δί dolere fatis non

posfumus, quod

fummi viri, qui omnibus ingenii

dotibus

inftru&i, innumera

rei litterariae emolumenta adfere potuisfent, improbis

mo-ribus vel improbis faltem do£hinis,

famam adeo

confpur-cent rnfignem, aliosque in

fua

caftra rrahendo

non

fuo

iblum tempori, fed venientibus etiam

fieculis

noceanr. Invidia Eruditorum & Mutua Odia.

Vitiis illis, quae Eruditorum in pecbora

irrepferunt,

invidia quoque annumeranda eft. Vitii hujus

fontem Sc

originem,

prgepofteram

ifiam quse

inter

doäos

regnat

se-mulationem, credimus. Tantum abeft, ut fobria inter

eruditos aemulario noxia fit, ut maxima potius rei litte¬

rariae adferat emolumenta. Cum enim hoc folo semulan«

tur Do£li, ut moribus Sc fcientia fe invicem fuperent,

ut aliorum invenris clariorem lucem adfundant,

gloriam-que debitam quam citisfime illis

reftituant,

neminique

fe

virtute Sc eruditione inferiores patiantur, tunc fane utilis

eft aemnlatio; acuit animos, infiigat illos ad

majora

Sc

utiliora, hujus vero scmulationis fervor, non

folvit

ied

corroborat amicitiae iliud Sc familiaritatis vinculum, quod

(10)

Do-10 De Prtecipuis.

Do£los intercedere debet. Ubi vero longius iverit

temu-lario Sc in odia Sc invidiam degeneraverir, ubi eo non tendunt Do£lorum (ludia, ut praeclaris facinoribus, & in

rem litterariam meritis, majorem iibi aliis gloriam

adqui-rant, Ted tanrummodo ut aiiorurn obfcurando gloriam

fa-mamque, ipfi clariore fuigeant luce, tunc Vitium in

hor-rendum aemulario abir. Tab ex invidia Sc praepoftera

aernulatione , dira inrer do<ftos jurgia Sc contentiones, t

famae fummoriim virorum obtreclationes, Sc immortäles

denique inrer doilisiimos homines inimicitiae Sc odia, fluunt, quae ftudia illorum, in fummum rei litterariae

de-cus Sc emolumentum antea juncta, 'disfolvunt. Premie

glorias femper veftigia invidia, mirumqué ideo non eil,

hiflriones malaeque frugis homines

, labores Sc famam

fummorum virorum inquinare conaros fuisfe. Hoc ve¬ ro maxime mirum, quod fummae eruditionis viri, eo us-que procedere potuerint, ut famae Sc glorias obliri, diro

indulgentes odio, ad humilis usque plebis faeces

defeen-dere, armisque contumeliarum Sc maledicentiae illatarum

uleifei injuriarum voluerint, bellaque miferis cum ho-muncionibus inire, ex quibus fi vifli vel vi&ores abirenr,

dedecus folummodo reportant. Nec minori

vehemen-tia Sc ardore dofli in doflos imperus fecerunt, amicitiam gratum animum, familiariratemque fwsque deque

haben-tes, hoeque, mirum di&u, ob levisfimas plerümque

caus-fas, contrarias nimirum opiniones , majorem alterujtri

al-latam gloriam, praemiumve majüs alterutrius coronans

labores. Dira illa Sc nefanda, quae inter fe gesferunt

Eru-diti bella recenfere, pudet taedetque. Vidimus ab

anti-quisfimis retro remporibus, de Philofophia meritisfimos,

fummos Theologos, optimosque Poetas, vires omnes Sc

vigilias dira in odia Sc inimicitias convertentes.

Nomi-nare horremus nota heu! nimis inter Ariilotelicos Sc Ra¬

meosj inter Scholaflicos Sc Carthefianos, inter

(11)

Evuditovum Fitiis, II

tios «Sc Opitios, inter Schefferos «Sc Verelios, Voltairios

«Sc Rousfeauos, bella Sc contentiones, quae fere omnia, fi altius in rem penerraverimus, perfonalia odi»i atramque

invidiam excitasfe inveniemus. Vidit haec illis ipiis in* felix orbis bella, vidit, doluitque fe fummorum horum

virorurn laboribus Sc iludiis privatum, illorumque loco vanis Sc nefandis cumulatum jurgiis Sc contentionibus,

quae ii unquam, quod Dii avertant, ad poileritatem

per-venerint, tanta gratia Sc voluptate opera Sc labores vi¬ rorurn iftorum non excipiet, quam dolebit, fludia

illö-rum, anirn©sque, hancce per invidiam «Sc odia, ab utili-bus Sc praeclaris in nugas de vitia verfos.

Inanis Eruditorwn Glorie Studium Ü3

Superbia.

Ulrimus Erüdirorum laborum finis atque fcopus is

utique esfe debet: ut aliis fuis profinr cognitionibus,

ali-osque, ex fua communicando fupelleftile, feliciores de meliores reddant, Sc quo lacius beneficia. lucemque

fpar-ferint, eo majorem adquirunt gloriam eoque celeriori

penna nomina Sc merita eorum , per venientia transfert fama fuperftes faecula. Qtii vero Tibi non aliis vivunt,

qui gloriae inanis (ludio abrepti, in hoc folum fludia ni-fusque tendunt, ut profani vulgi laudibus extollantur, hos

celeri penna fugit immortalitas, tantumque abeif, ut

per-ennem comparent fibi gloriam , ut a .doftis potius

bonis-que omnibus contemnantur, Sc a vindicepofleritate, ii

le-vius peccaverint, oblivione, ii fortius, odio «Sc pudore ae¬

terno puniantur. Inanis hoc gloriae iludium doftorum

animos in nova de inaudita, in nugas Sc vitia inftigar, efficit ut rebus, quibus nullum ineil , fummum addant

pretium, ut feientiis quarum nulla eil utilitas ineumbant. Sic fefellit gloriae haec vana cupido illos, ad operam

(12)

12 De PrcEcipiiis

navandam Arti Cabalifiicae, Alchemifticoe, Magicae, &c.

& quo nova magis & inaudita ars vei fcientia quo.'dam

fuerit, eo majorem quoque do£ti tales, in illa laborem

collocanr, gloriam fcilicet majorem fe inde reportaturos

fperantes. Non fåne culparida δί

condemnanda

omnis

cupido Novi, hoc enim do&is minime esfet dignum >

aliorum femper veiiigia ferviliter premere, nihilque ex iuo promere fupelle&ile. Hoc vero de

utilibus

folum-modo .artibus & fcientiis valet. Sic omnium init gra-tiam, gloriamque haud exiguam adqpirit Eruditus, qui nobili animi audacia, in Scientiarum δί Artium myfteria penetrans novum quid detexerir. Tantum vero

abeft,

ut

vere magnus do&usque ille fit, quem in novas nugas

abripit animus, qui torquet fcientias optimas δί.

perver-tit, ut novi quid inde depromere videarur, quo vulgum

qui novitatis plerumque furore regitur captet. Sic

detorquent artem Medicam in Magicam, Chemicam in

Alchemifticamj Philofophiarn in Myfticam fcienriam, &

Theologiam faepe in Superiiitionem.

Obftringunt

quidem

principio gloriae ifti Secbarores, novitatis

iplendore vulgi

oculos, vanasque hauriunt laudes, Ted vanitas & critni-na illorum facile tarnen fapientioribus patent, quid?

quod? cum fulgor ille qui vulgum decepit evanuir, in

vulgi etiam rifum δί contemtum puniti abeunt. Tam

arduum eft perennem adquirere gloriam magnosque fie-ri, ii infucata fpecie orbem decipere voluerimus, quum

e contrario gloria δί praemia laeta fequuntur, quos virtus

veraque eruditio gloria praemiisque dignos fecere. Hic quoque inanis gloriae furor Doctorum animos in ma·

jora quam humeri ferre valeant, inlligat. Incitavit

Poe-tas in minoribus optimos,ut majora & fublimiora

aggre-derentur. Vertit mitioris venae δί aurae Poetas in Epicos

furores, milleque flammte blattisque jam damnata Poemata

voluminofa genuir. Ubi haec invaferit Poetas cupido,

(13)

ar-Eruditorum Fitiis. 13

arduum non credunr, Homeros 8c Marones imitari, 8c

imitantur revern iuperanrque illos veiTorum niimero

volu-minumque pondere, Punit vero Apollo audaciam

illorum,

q'uumque antea, debitis circumPcripti

limitibus,

gratiam

ini-verinr legentium , nulli jam placent, Ted Icarium

experti

fatum , Publimioris Poefeos Pole ufti, pudore 8c rifu

cu-mulati, decidunr. Ex hoc glorias inanis ftudio

iuperbia

dodtorum re£lo alveo fiuir. Frequens hoc eil inter

do-£i:os Vitium, ut elatis fuperciliis tacitoque conterr.tu alios

adipiciant. Quantum haec noceat

iuperbia 8c Do&is

ipfis

öc illis, qui a Do£Fis inftrui debuerint, dici vix potuerir. Abalienat a Doftis animos bominum, quos, fi prodesPe

vo-luerint, Tibi faventes reddere, ope Pumma niti illos

de-cet. Scientiam illam quibus imprimis ftudent, hac

quo-que Puperbia 8c arrogantia,

amatoribus

8c cultoribus

Pen-iim privanr. Quum enim duros

& inaffabiles illos

inve-nerint diPcentes, de quibus fcienriam quandam haurire

debent, animi illorum ab illa Peniim defleihintur,

fcien-tiamque ob profitentium causfam

odisfe

incipiunr.

Qiium

e contrario, qui afiabiles fuerinr, qui leera 8c amica ma¬ nu in Pcientias Puse campos alios deduxerint, novos Pem-per illi cultores paranu, lateque lucem

«Sc cognirionem

fpargunr· lubentius enim

ab amico

quam

inimico

diPci-mus. In talibus quoque artibus 8c Pcientiis, ad quas co-lendas 8c in perFe£fciorem ftarum evehendas ,

inferioris

vulgi converParione

&

auxilio opus

fuerit, maxima

fecum

fert damna Sc incommoda iuperbia, iicur in Scientia

Me-dica, Hiftoria Naturali aliisque, Qui hifce incumbunt

Pcientiis, aliorum ope 8c experimentis, quid? quod ? vi« lisPimae fope plebis inftru&ione 8c converfatione opus habent, 8c quisquis Pole clarius videt, quanta huic

Pcopo

objiciat Puperbia impedimenta. Vidirr.us e

contrario

quan-tum contulerit affabilitas 8c mitior cum vulgo

converPan-di modus, ad varia in hiPce Pcientiis detegenda 8c inve-B 3

(14)

nien-*4 De Pvacipiiis

nienda. Vidimusque quam arduum periculisque fsepe

con-jun&um fueric illis 3 hafce arres excolere, qui erudirione fua elati aliorum inftrui cognirione repudiaverint, fibique fe folos fufficere crediderint.

Inelegans Eruditorum vivendi modus.

In dubium fane vocari posfet an hic quoque

Do£to-rum error, viciis adnumerari debeat;. cum vero in mo-rum feriratem abierir vitium utique eft. Elegans vivendi modus moresque poliri Doctum maxime ornant Sc com·

mendant. Quu'm enim aliis, quod noverint,

communi-care debeant Do£li, affabili hoc modo faciant necesfum

eft, ut aliis fuas commendent opinionés Sc in caftra fua

trahant. Hanc ruditatem vel elegantiam morum, in

fcri-ptis fuis doch facile piodunr. Ciariorem

enim

Sc

amoe-niorem fequuntur fcribendi niodum, Sc Lectorcs quaii in fuas alliciunt opiniones , qui politioribus fuerint moribusj

Quorum vero mores feri fucrint, quorum animus littens folummodo haeret, tantam fuis fcriptis gratiam nunquam

adjungere valent, omnibusque paginis veftigia imprimunt

morum fuorum inelegantiae. Rudis talis vivendi Sc

con-verfandi modus, moresque incitlti, priftinis temp'oribus

Dochs femper fere adhaeferunt. Quid? quod? morum

fe-ritas indubium eruditionis fignum habita eft,

ideoqué

o-mnes qui incukis fuerint moribus,

σχωλαλωπεζ,

Pe'dantus3

Scbolfucbs, :Lasvurm, di£ti funr. Illosque e contrario,

quamvis pauci fuerint, qui morum elegantiam

eruditioni

junxerunt, vix ac ne vix quidem in Dociorum numerum

admittere voluerunt. Inrer hos nominare licet,

Scnlige-rum, Uppum, Heiußum, ialiosque, qui ob elegantiorem

vivendi modum moresque politiores, aliorum Do£lorum

contemtum pati coa&i funr. Hoc fteculum, quo vivimus

(15)

Evuditor um Vitiis. *S

Pedantifmi juga excusfit. Verum quidem eil, Cironovios^

Rudbeckios, Norrmamios, Robenios

/Q,

jam non exfiilere

qui dies no£lesque lirteris facrarunr, quique libros per-volvendo omnem fete fuperaverunt fidem. Sic de Norr-manno & Rubenio tradirur, quod prior 2000, pofterior

2500 libros pervolverir. Quod vero hoc, iludio legen¬

di & eruditioni iecculum detraxit, Morum elegantia

re-paravit. Er jam folum metuendum eil, ne venientia

fe-cula, m.ollitiei morum, non feriratis dc£los accufenr.

Quamvis vero jam inter do£!os rarior fir Pedantifmus ,

aliquot ramen jam tenet pe£lora , fuo fubjeeta

impe-rio. Oprandum vero esfet , ut juga haec do£li

excu-tiant. Noilris prsefertim temporibus maxime eil

neces-farium ut eruditioni, morum & itili elegantiam Do£li

jungant. Si enim hujus faeculi gratiam inire .voluerit

Au-ctor, hoc opus, hic labor ut guitui'' fseculi quod in

ele-gantiora veiTum eii & politiora, quodque delicatiora ran-tummodo & elegantiori ililo. compoiita fcripta adprobat, non repugner. Nuda enim veritas jam non placet, fed

fpecie & apparatu ornanda efl ii animos vincat. Praecipue

Pedantifmi in Converfatione Do£li accufari folent, Hasc Doclorum elegantioris converfationis ignorantia, praeci-pua eil causfa, quamobrem , a multis & prmcipuo, ma·

gnis & optimatibus contemnantur & élatis fuperciliis ab

illis adfpiciantur, quippe qui Vitium hoc omnibus com¬ mune do£lis credanr. Hoc igitur Doftis maxime de ani-mo esfe deberet, ut non artibus folum & fcientiis Hude* ant, fed morum quoque eleganrite, fine qua inutiies illo-rum jacent labores, nullique grati. Optandum vero ut' non

b) Memoria hujus viri c?e re litrernria meritisfitrit,gloria debira jam

non reddirn eit. In hoc quidem ftudia vertimus nr aliquid de Celeberr.

lioc Viro edere in lucem posfemus, pluiima vero ejus opera & labores,

difperfa tenebris puivereqne obvoluta blntris tineisque pabulum prtebentia jacent; optamus ut grata pcileritas debitum hoc fan&um folvat.

(16)

ι6 De Präcipuis Eruditorum Fitiis.

non do^is folis do£ti placeant, fed

elegantioris

quoque orbis applaufus habeant, ficque

larius

prodesfe

valeanr,

gloriamque majorem

Sc

perennem

adquirant.

Abiit

vero

ut elegantias Se placendi ftudio

decepti,

folida

fepofita &

utili eruditione nugis folum

elegantibus

fludeant,

quos mitioris ingeriii dotes ,

doftos

esfe volueruut.

Heic

non

fiftimus,

ideo quod

praecipua

plura aliaque

Do&orum

vitia

vitia

in

Docborum

recenfentes;

pe-ftora irrepere nequeant,

fed quia

hoec

illa

funt vitia

qui-biis maxime Eruditi occupantur, quacque faciliorem

ad

Dootorum animos viam invenire

folent.

Sunt

quidem,

quod fateri

pudet,

fuerurirque

inter

Doctos,

qui

non

tji-fce folum fed & aliis deledtantur vitiis, qui

ingenii,

rie-fandis moribus, excellenriam obfeurant; quique

infigbes

animi dotes, quibus innumera

Orbi

commoda

afferre

po-tuerinr, malo decepti

coniilio, in

immenfas ilrages

ver-terunt. At fuere ramen, funtque

quod contendere

gau-demus, decora &

delici<E

generis

humani, qui

Eru-ditioni fummse, mores optimos

junxerunt, qui in hoc

ftudia nifusque verterunt, ut

ingenia

mortalium

non

fo¬

lum eultiora, fed mores quoque

probariores

redderent.

Qui exemplis

fuis

integerrimis

fcriptisque

optimis, in

virtutis & eruditionis viam

mortales

duxerunr.

Quique

non fuis folum temporibus,

fed

venientibus

quoque

fae-culis profuerunt,

quique

integris

gentibus, totisque

ter-rarum partibus lucem

&

facem

prastulere.

Finem

jam

huic

ponimus opeliiE, benevolentiam fperantes

Lectoris

eo

lubentius

nobis

con-cesfam före, qno magis nobis Μ1a opus fuerit, matenam deücntam

adeo &

periculorum plennm tradaniibns. Ultimam

jam

perficimus

lineam,

vota

fuiv

dentes ut venientia tempore, majorem habeant aniam de virtutibus Ej

ndi-torum exfpotiandi, quam nos ad vitia illorum

reprehendenda.

TANTUM.

References

Related documents

Antca vero quam hxc reperta (int prineipia, 8c quod univerfali adprobatione dignum. eft, ab illis, qui judicio in his rebus

omnibus aequalem, quae aequalitas a jure herili turbari vel tolli non poteft; fed quae, ab altera quoque parte, cum detrimento hujus juris valere nequit.

nexum, quam illum, quem inter moralitatem 8c res extra moralitaris ideam petitas obrinere nuper indicavimus:?. neminem enim easdem debita attentione

Libenter fciiicet fibi blandiuntur homines ma- gisque, quam par eft, fe fuaque aeilimant, unde, quan-.. tum fieri poteft, a defe&amp;uum fuorum

dam laudes iibi adquirendi occaiionem haberent, quam iibi ipfis denegatam esfe videbatj atque eve-. nire posfe metuebat, ne palmam iibi

cua judicabant praccept», ea non fibi folum data esfe refte. exiftimaverint, in eo verfabarur Sapientiorum

ris imperat, ea fola reverentiam excitare poteft, quam itaque perfonis reO;e tribuimus, quatenus legem mo¬ ralem ad illas pertinere videmus. Lex

non tantum illas vocamus res, quae fenfui immediate. gratse funt, verum etiam illas quae