r
1 SK_E F. g. $0.
De
HELSINGIA
ANTIQUA
Differtatio Academica,
Quam
Conjinfa Fener.OrdinkPhilofopb*
InInclito Upfalenf.Lyceoy
Sub Moderamine
Aäm. Rever.AmplijßmiqueVIR1,
MAG. OLAVI CELSII,
Gxxc. Lit. ProfeC Ordin.
Paft.& Praepof.in^oriC/
Addiem 18Decemb.AnniMDCCXIII«,
inAudit.Guft. Maj.
Publko Ronorum examini modeftefubmittit S:ae R:se M:tis
Alumnus
LAURENTIUS $2
Heir.
UPSAU/E, Prelo Wernkriano·
S:£ R:<e M-tu
Maxima Fidei VIRO,
RFJ/ERENDISSlΜ0 in CHRISTO
PATRI ac DOMINO,
Dn. haquino
spfcgiil,
? Regni Svecise
ARCH1-EPISCOPQ Eminentiilimo,
Academise Upialcnfis
PRO-CANCELLARIO
Magnificentiflimo,
Confift. Ecclefiaft.
Ρ R iE S I D I Graviffimo,
S. Theol. DOCTORI
longa Confummatiflirrio,
MYRHAT! SUMMO.
DEmofthenibotfatfuro,olimconjpeädpr/jtgnilpßusapudVhilippumver¬
Maß-
Majeßate, acdäit, utJubitb obmutefie-
ret. Idem,jacram Timm, Reveren-
dissime Pater , Catbedram, w-
neranäam Infulam, intuenti mihi ,fa-
cüe contingeret, ηιβ incredibilis illaco- mitas, ^//^RéverendissimaDigni-
i tasTua allicit & attrahit, 0-
pTimajperare mejuberet, Juvenilem
de VETERI HELS INGiΛ hcubratiim- hm Tibi, Reverentdissime Pater, ohlatum venio; Hoc tirociniimei rudU mentum, 0//£w/ö tranquillo vultu accipere digneris, venerabunda
etiam atqueetiamobfecro, Vivas Ma>
genas Stimme, annosl Sic
Mupsprdhdium,Ecclepis coliimen,ad- P'iäis afyhm non deerit, quo impen- ifius fibi gratulari qiiectnt.
REVERENDiSSIM#; DIGNI- τATis tu#:
devotijfimusciicns LAURENTIUS
Uobilisßmo atque Strenmsßma
Domino,
Dn. JOHANNI
G RUBB,
Legionis Helfingicae
CAPITANEO,
Avunculo longé Propenfiifimo Amantiffimoque.
ÜTdamvifcatavelutvel hamatacatenas, quibusdicuntahmeße
ntße ferunt: ita eas ipßs , queis Vo
nexuißismeam , nonferreas fedpror
citäquidemérpidmente, quxvisin mt
veneratusfum; jam vero, ut hanepu
inqttam ,fludiorum meorum Hbamen
/ flerum conjveto projequamini favöre,
utlor,
Nobiliii at Nominüm
Cultorobfer
LAURENT.
Plur. Reuer. Pwlarisßmocjm
Domino,
MAG. O L A V O
BERONIO,
Paftori inJpuDti&ftaii Sc^^notAd-
curatiffimo , ut & Schotee Urbich
Trivialis Infpe&oriVigilantiffimo,
Euerget^ Promtiffimo.
Wimera,primumque Evergetam, quas- de Jibi animorwn dev'wxerit, inve- bis, Patrom Optimi, tenuitatem ad·
Jus aureasfuiß'e, ingenuejateor. Ta-
fromerita Veßra, in hmc usque diem
blicamgratijßmianimiteßeram, exile,
tum, benigni accipiatis, meque inpo·
fummopere Vos, Patroni, oro & ob«
quePrieelariff.
Veftrorum
Vantißimw
*852B3Ä.
PI. atqve Doäijßmo
domino,
Dn. JOHANN! $B3
Ecdefias Scogeniis in Heliingia
Paftori LaudatsiTimo,
Parenti Optimo.
S/apud Gymnofophißaspenfi diurni frutfuparentibus babebdfttcos, qui nullum
offerendum impranfos difcedere oportuitf
necmemet, nifiimpen(<e Tud> ParensOpti-
me indeaprimisinfanti<eannixinmefacilt qualemcunff,rationemredderem, dtia forte dignum judicem : qvum nuilum temporis
momentu? quantum quidem angufl.a(iverit fupellexf paternoerga mc benefieio volueris
zracdre. EnTibiproin^ Cariffime Parens, fumptus Tutlabarisq- meiAcademicitenuem proventum. . SufcJpebafcepageüas decom*
niuni noßra Patria, HELSINGIAjfronte·)
utfolesjcomiac exporreffia, *Altotemporey
fi conatui refponderit eventtis? e·^, qu<e ex bifcefecutura inteüigas, divino favente
Numine^exfpeilabis. Interim velitOmni'
potensDenstarde eum diemiüucefcereysum
Tci Pate/Carijßme, permenfumtempo¬
re v'itx, mundus habebit piorum!
Oftimi<& Carijfimi Parentis
Filius ObiecjuentiilliP113»
LAURENT. «S232ß3Jv.
Caput Primiim.
§ I.
Omenciaturam, fi-
tum , incunabula>
res geftas,ac idge¬
nus alia, qva? foris
fiint,regnorum, re-
gionum atqve po-
pulorum, ad amuifim indagare &
cognofcere,reseqvidem eft,qvam in praecipua laude literati omni
a?vo deputarunt, atqve hodie de-
putant: attamen ilii ftudio, qvan- tumvis egregio, eo usqve quem- quam immorari, dum occini fibi fentiat illud Alciati:
Romain habilas, nee cura domum fubit ulh reverti,
qvo etiam fit non raro,ut fecun-
> 'dum adagium, foris domeftici,do-
A mi
tni evadamus perégrini; dignum
cordato cive, haud fcio an quis»
quam cenfuerit eruditorum. Plu-
rima enim cogniüu ckra dubium "
utiliffima,fcitu jucunda necelTaria*
qveanquirenda, rimanda ac admi-
randa, folum unicuicp genitale fug-
geret, queis peregrina anteferre
haud decebit, nid nobis di&umve- limus 5 quod olim Aftrologo:
- - ante pedes qu£ junt jita nefcis,
Dijfita tam longe profiteris ftde*
ra noffe»
§ II.
Deinde'cui ftudia alurrmi fua» * nid Patriae* quac eos produxit, o- ptimaeqve inftar genitricis fbvifc
atqve aluk, potiorijure profitean-
tür,haud fanefcimus. Gerte quic- quid in ilJis virium artiurn/qve fue-
rit, hoc,poft pietatem Numinifu-
premo debitam,in commodum at-
que ornamentum Patriae quernqj
cohferre par eft. Vindicanda in' fi
primis ab oblivione virtutum b
exempla) quantum fieri poteib: ti
5 I; i nam
- plusφpatriafa$a referre labor.
Qvi iécus aut fentiunt aut fa-
, ~ ciunt, produnt utique animi de-
mentiam & qvoddam amoris deli- qviutn, quos UlyiTes vir fapientis-
firnus, Γι redivivus fit, fummé ab-
e ominaretur; q vem tanto patriae
fuae amore inflammatum fuiiTe ao
cepimus, ut Ithacam, pufillam
r, qvamlibet afperamqve infulam,
t" Calypfus longa confivetudine, im- mb, quibusvis ampliflimae fortu-
r\x bonis, longé potiorem ducere,
nullus dubitarit. Hujus alioruni($
o- pracclara «mulari ingenia, ut nil
nt ίεφ cenfemus pulcrum,itanecfcri-
n- pturis jam.ηobis d'gnius, qvam de
ie- Ithaca nofira HELSINGIA, ar- ie- gumentum occurrere potuit. Mis#
[il- fis idcirio regnis afqve regionibus
at- aliis, cujuscunqve derrum nomi¬
ne nis fint, Regnum delineare Hel¬
in' fingicum, ut quod , pandenti*
am bus prifcis literarum monumen-
rffC tis , multa olim alia nobilitate
n^1 A 2 prae«·
pr^curriiTe evincitur, inanimum,
felici utinam ! aufpicio, induximus
noftrum. Interim qva? in hac o-
pella vel deiiderari, vel contrari¬
us eoqve concinné minus poilta,
Humaniffimus Le&or offenderit,
ea pro iua ^qvanimitate,cumtem¬
poris tum rei noftra? familiarisan-
gufti-e, benigne, uti ipero, condo-
nabit,
$ ni. m:
Tollimusitaqve citraprolixio-
resverboruambages,aula?um the-
atri, primoqve omniumHelsint
gije nomeninfcenam producimus*
Illud autem quod attinet, videmus equidem muitos fnam
»qiiotcapitum vlvunt>totidemftudiorum
Millia d)
varie in natalibus ipfius indagan-
dis defudaiTe, quorum alii ob inco-
larum complures eximiasqve vir-
tutes, åfanåiitate, ( unde etiam o-
mnis Sveonia Elixoia,id eft, a) Harau Lift, Sam, [au u
Itgé 6ja / b) di&a , Kelfingiam quondam, Jpeßge=!£ant) nuncupa-
tamautumant. Alii rrtuner afortli¬
na? refpicientes, quibus Heliingi pra?teraIios prsecipué beati habiti,
å beatitate jped|t$nat>Söttb/ quali
εκ omni parte beatam regionem.
Alii ab S?aU & faß. Alii ab Jpdb
lar/ ob montes loci frequentiores,
quo itidem nomen antiquum Hil¬
levionum trahi video , quos Jpdß
|e#2£dnare / montium rupium-
\ qve incolas, quidam interpretan¬
da. Alii å vocula Jfpdß claro, lu- cido, propterferenitatem cceli,no-
&esque illuftres, di&am Heliingi-
am perhibent; atque aliundé alii,
quorum opiniones seqve ac hafce
nobis memoratas, unicuiqj, qui
- - aufiores noverit omnes
Tämquam migves digitosqve fuos- perfpiciendasmodelte relinquimus.
§ IV.
Etenim iuam cuiqve placere
A 5 Pene-
b) vid. Ml. Rudb. Τ. i,p. 46t. & 469.
Penelopen , fententiamqve hac Ja
re non omnibus eandern eiTe, nul-
Ii non folum mirarnur, fed cum
laude quoqve, quandoquidem ob- Jcura fittä pröpter vetuflatem , re-
rum initia e) au&oribus fuis di-
verfas hafce derivandi rationes, ueis gloria? nationis velificaiTe vi-
entur, remittimus. Interim fen-
tentia? potiflimum eorum calculum qualemcuncpmeüadderenon dubi-
to, qui å Jalubritatey incolis Jpaifft
di&a, Heliingici nominis deducen-
dam originem aflerunt; unde et- Sam, prasvio legum Helilngicarum
titulo, Helfingias partem medi-
terraneam , nomine ©ttttl>bre&
fuperiori a?vo infignitam exiftimat
Celeb: Loccenius d) velut ex ipio
eriam provinciae figillo antiquo „ quod hane repra?fentat infcriptio-
nem : SIGILLUΜ communitatis in
©ItUb&ecb/ obviumeft.Degitnamqj
ar-
t) Curt. de rep, Ebr.jy, d) in obferv*
Hiß. f. ίο.
7
&r$oa noßra gens iatubriori fub
axe, ut, quod fummum Numinis
beneficium agnofcit, å pefte, fe*
bribus aliisvé graviorum morbo-
rum incommodis, numquam col-
babefa<ßa fuerit, boreo frigore luis
vehementiam in tantum eiudente,
ut fuperioribus annis, Holmias at-
que alibi fa?viente pefte , ab
Heltlngico vulgo pafim diei illud
audiretun^omuUT*Pdftiån§an f)tjt
(ita enim loqui amant) få ffljffC
bon ftor bion af jtg. Multos equi-
diem in Helfingia, pluribus feculis
vixilTé conftat, velut illuftre ha-
bemus exemplum in Gudmundo
ejusqve aileelis, dequibus in hifto-
ria Hervara? ita proditum memo-
riae legicur: Guämunär- i Jotnahei-
mum-vard fno gamall, ocaller hans
wenn, adpeirlifdumarga mansaüdra:
pui truduheidner wenn, ad-afhuor-
ium mannt, er par Kiemr, huerfr
Cott oc ellt: oc wä eingin deya., i. e.
^ertente b»m. Verelio: ©uOiWUjM,
A 4
i3di£al)cmti)art$ gammaicdjafie
t)ané ®ΐαηη/ at tfee itfoe mjng|
- manédlDrar. Οφ troDt>et(>e t
fcenDomcn/ at af ίηυαι* od) en fönt 4 itjt f?cmme / tot'fnnut (tu^om od) ålbevbom/οφ måtte ingentfeerDoe.
i) Sic de aliis etiam alibi quorura inentionem alia occafione, ii mo¬
do voto fortuna fubfcripferit, fa·
cere conilituimus.
§ V
Diverfa alia, temporibu^ di-
verfis, nornina Helfingiam förti-
tamfuiiTe,hiftoria®, vetuftatisnun- 4
> cia?, loqvuntur, Prakteralia,Scythid ,
titulo, å vernaculo fftuta & fft)tte/
prirao omnium maximé eminuitj
& ha?e quidem illafuit Scythia,on¬
de populi omnes in terras quaqua- verfum exoticas,Scythico olimno¬
mine illuftres, ceu ver facrum &
examen quoddam, afFatim proru-
perunt,/) Jotunheima etiam, ieo
terra
i)C*f>.7.p. /. f) vid.Atl.Rudb.T. /,fa&«
443- 444 & 44S'
9
, terra Gigantum (de cujus amplitu-
dine ac fatis praeclarus Juvente P.
Salanus g) erudité diflerit) åNori 4 jotuu, i.e, Noro Gigante, di<Sa >
jfuit, fecundum illud Eddse: Nori jütun bygdi fyrft Jotunheima; b) quo
quidem nomine å Mannaheim, i. e.
Virorum patria, feu reiidua Sueo-
liia, discretamanfit Hisce accedit
& ώίρίΐυαίί/e. Cam¬
pus"Elyfius, nomenå vocabulisno- ilris 2v(i\ & ®αίϊ/ ob continuam^
tempore aeilivo lucem & ierenam
mfalubremque tempei!atem,di&um,
j quo defcripta quidem å Poefis ve- tuiliffimis Sueonia fertur univeria,
attamen,inprimis Belsingiam , tum quoque Medelpadiam atque Anger-
manniam cum contermim, id fibiju-
revindicaiTe creditur. Normannias etiam nomine , ut Sundhedi£ ad- pellationem nunc omittam, qua?fo*
Ii proprie ilc diéheHeliirigia? com*
petiit,
g) in not ad Hiß. Egiüi &Afm. p. ut, b)
Vtd, Verel.in biß,Hervar#p, 4,
petiit, clara oiim fuit, &
iontl Stoi'brfyaifo/ &
balfo&etmjttte/ incofeque 9lorte
manldnDnmßar / Slir&tttaDn: &
9töV&nidll di&i : quin hodienum
NormannosSRotDidttDfltttqflr/Nor-
inanniamcp noftram occidentalem
®dfieiniotianD nuncupari, notius
& deeantatius eft, quam ut mulcis
id adilruere neceflum ducamus.
:$ VI.
Hisce ita le viterperftri$is fuo
cedunt Titus atque limites, de qufe
bus Bureus in hunc modum loqu.i*
tur : Helßngiasnormen eratgenerale reliquasJeptentrioiialesprov'mciascom-
pleäens. /) Comprehendcbat au-
tem Geßrictam , Helsingiam bodier-
mm, Medelpadiam , Jemptiam, An*
germanniam, Bothniam , Lapponiam,
ß'mrmiarn atque Skidfinniam,, ut ex feriptis antiquorum bené multis,
haud obfcuré colligi poteil. Quod
limites attinet^eos å meridie fluvi-
um
i) in defcript* Svec.pag .
11
um Dalenfem > ^ / ab
occafuNorvegiam, ab Orientefinü Bothnicum , å feptentrione verb
flumen Ula, lacum üia*frd|1 ad las titud, gradum 65,fluviosque& fii-
vas fupraCajaniamlonge lateq;dif-
fuias,veteresconftituerunt. Hinc,
ut rem in compendium mittamus, Helfingiae nomine antiquis veniiTe liquet, quicquid terrarum inten..
MareAlbum,Quenlandiam feuter-
ram Amazonum,( quae hodie Fin- nfa, ieu ejus pars Cajania) finum Bothnicum, Uplandiam, Dalecar-
liam & Halogalandiam antiquanu.
comprehenditur; quamobcaufam
etiam finus Bothnicus
gabottt di&usf eft. k) Quin &
pmnis ille tra&us Helfingia? fpatio- fiflimus, apud PliniumSueonise op-
ponitur, quse cum MLX
tarifeu centumpagosin univerfum venditarit, huncquingentos eorum
numeraffe, Amplifljmus Rudbec-
kius k)infr. biß. 0/.
Plinio atque Platone ad o- culum demonftrat. /) Ut igitur
incolarum forte numero Heliingia
illa tempeftate reliquå Sveoniåin¬
feriorexifterit,magnitudine tamen rnultis parafangis eandem anteces- iifie dubium non eft,
Caput Sccundum.
§ I.
DEprimosfingiaipfo sevo, quoindepta fuerit,fuos colonospotiflimumHel-plu-
rimum varianteruditi. Saxoni a) * atque' Sturleionio b) fi credimus,
circa annum xxx falutiferse ducen-
teiimum fexageilmum fecundum,
quo in folium eve&us Oftanus I.
tyrannus, Petro Petreo i) dicitur, Heliingia primum å Norvegis eo- rumqueftrategoTorone Heliingo,
ha- /) T. i. p.481,&490. a) Hb.7. b)
Chron. Reg. Norveg. in vit. Haquint jidelß. Regisque Olavi () in Cbrvn*
f'i'· I ^
* i
habitata fuit Nam velut Jempti-
am åNorvego quodam Ketill Jam- pti nuncupato, qui metu tyran¬
nidis OitanirransalpesJemptlandi-
cas fefecum aliis perplurimisreci- piens, primus eam regionem infe-
derit, adpellationem traxiiTe, ita
etiam å ToroneHeißngo, nepoteKa- tiili, diäam perhibent Heliingiam.
ä) Inquam fententiamipium etiam
B. Verelium pedibus difceffiile, in
confeiTo eft. Sed ut hoc fentiret?
addu&um fuiife Do&iffimum Vi-
rum, aut morum quadam utriusqj
v populi iimilitudine; aut locorum
nonnullis adpellationibus, quse å
noftris haud multum abhorreant, facili negotio potuerit oftendi. Ad- pellationes quidem iocorum in Norvegia hx funt: JpeiieldttM fcc^n ] fKogalatib / Jporbaianfc/
Sig&a'ftift / ©ferfunl) &
funt»/
4) vid. htfl. OlAttReg. innöt. Verel. ad bift. Goth.tiRolv./>./4. conf.hid.
Merv* f. 1S7.
^igiefunb / ®cf!cvaia/ & qu$funt reliquae, quibus refpondent inHei- fingia: JgjdifltiglanD/ SRogfta&focM Jpootélanbftprope Hudiksvalliam,
®9όη/ 38j8*flHfo/ ^orala/ ÄoDiC*
ilia/ atqué pagi utrobique iexcen- ti, quorum nomina in $n$er exe-
unt. QucE etiam de panibus Nor- vegicis fklfcbtOb di&is,, Helfingis
verb iunbrbb/ & penariis, quse quatvor humilibus columnis im- ponuntur,ftoipMbbft/aliisquenon- nullis narrat Pet. Claudii Paftor Undalenfis e) apud Heliingos pa-
ria prorfus reperiuntur, Sedvero
hoc nomine, quo minusDanisfcri- ptoribus iuffragemur, utpote qui
forte ad quseftum callidi,
— reditus nam quisque fuosamal%
& fibi quidβ
Utile, follicitis cemputat articuüs,
Olim regibus fuislucellum quibus-
dam hac dere comraentisaucupari adlaborarunt, multa funt quse dis-
fva- f) in tiefer. Norveg, Caj>. xvu
fvädent. Primum enim, ante0-
llani atque Toronis memoriara, cüitores fuos oram regionis hujus
tnaritiinamhabuiiTe, Snorroipfein
citato Chronicof) iatetur. Dein-
de in vira Erici iv. memoriam Haldani celebrant hiftori^,g) qui,
infaufto commiilo prcelio, fogafibi
eonfulturus, in Helfingiam perve- niens, åpugileVitulpho, opportu-
no hofpitio tuerit fuiceptus. Idem
Haldanus nobiles aliquot pugiles5 utpoté HartbenumHelfingum, no-
vem,cubitos longum, Egtherum,
Grimmernm atque Ebbonem, fm- gulari congreifus certamine fuftu-
liife dicitur. h) Unde in propatuio
eil, utramquehane tragoediam,ubi
& nominis Heljmgi<e> & Hartbeni
athleta? in Hel/wgia quondam de-
cantarilfixni, mentio fit, ante tern- pora Oilani transadlamfuiife; nam
probé animadveria ferie Regum
an-
f)Z*g> 73' g)3°k>M.j. tß.h)vid ktf.
Haid.BerggramsagudCelté.LoictK.g.i.f
antiquorum, Oitanum hunc T,Hal-
dano longé pofteriorem fbiffé, fa-
tis fuperque liquet. Itaque vel ad
Oftani regimen, vel ad Toronem, HeliingicE primiim habitata^ cuna-
bula minime referenda: quin To-
roni Heliingo potius ab Heliingia,
quamHelfingiae abipfo nomenhas-
iiile videtun /)
<5 ii.
Ut de Sigtrudo Rege,quemin- gravefcente olim annonse caritate,
ex prudenti Dife cujusdam con-
ίΐΐίο, aliquos ad iilvas boreales ex- icindendas terramque incolendam ablegaiTe dicunt; k) narrationem
dudum interfabulas å viris do&is- iimis reje&am non recoquamus : maximé huc faciunt qusede Toril-
daRegneri novercaliteris mandata
videmus, eam nempe Regneram
propecudibusregiis excubaturum,
dimiiiiie in Hel/wgiam, pariter ac
vi-
i) vid Loccen.inObf. Hiß.p.10. k) Mejfen.
Scond, lllußr. Ί\ ι.ρ. 4»
ty vixifle anno s Mundi plus minus
30;τ. I) ut <5c quse de Starkatero
ifflimgonarranthiftoria?. £ Habuit
ille domicilium fuum in Ahpotté, Heifingi# quodam loco amcenifli-
mo5 nec hodie ignoto. Ita enim
au&or hiftoriiE Hervora?: Starkadr Aludreingur bio pa vid Ahipotta ni)
Hunc autem in vivis fuiile anno å condito mundo 3760, Ciariilimus
RudbeckiusinChron: demonftrat.
Ha?c aliaque plurima, qua? ex hi-
ftoriis repetere arduum non eilet,
»quamquamquitatemtamen ratione,fatisgentis Heliingica?oftendant,fed breviter,exanti-ean-ipia dem demonftrare lubet.
§ HL
Tradit- Mofes, fcriptorum an-
tiquiffimus , infulas maris inter Ja- phetifamiliamfuiße divifas o) Hasau¬
temexconfenfu Doflorumnonalwnu¬
meravi,quaAngliam,Hibernia, Sveo-
B niam
i) L-qcccw. Ser. Reg. Svec, m) /.
£·> 2. o) Gen. x* v, /.
niam 8c Bantam, adilruit Ampliff.
Prof, Ol. Rudbeckius p) Nec de- funthujus rei indicia iatis luculen-
ta, in nominibus pr^lertim quam-
plurimis, qua? variis regnis atque riationibus Europa?is, aut ex fiiiis japheti aut nepotibus olim impofi-
ta, hodieque retinentur. Sic anti- quiffimi Gothi noftri Magogae q) Magogetas r) 8c Getas s) ä Magogo,
quem in feptentrionem Lazius migrafTe refert; denique Cimbri &
Cimmerii å Gomero. Sic reliqui,de quibus Hornius inArcaNoa?. Hos
autéinde usc$åmontibusGordyaeis,
ubi area h<efit Noachi, per Tarta- riam, Mojcoviam, atque Ftnnoniam,
in orberri hunc noftrum deveniffe, probabiiis fententia eft. t) Denit^
haud p) Atl. T.f. c.io. conf Baz lib. i.c.i. ρ.
1p. (f. jo.it. Eric, Pomeran.de origgent.
Dan. initia,cf) ap. Job-magn. inhb. /.hiß.
fveog.c. 4. r) in Orat.perillttflr. Job.Scytte Marpurgibabita. s)aptidifidor. I.ρ Orig, fol. 7Ϊ· 0 Pufend.initiabiß. Svet. conf*
Eric. Upfal. hb. /. p.io.
baudtempere & tndigenis & vicinis 3
Grotio judice, u) creditum eft, quo
primum tempore poß magnum di-
luvhim ex Afia homines in Eiiropam
je infundere cdperunt, bas regiones (icilicet boreales) inter primas abiis injejjas & regna ibi conjlituta5 Hoc fcilicet argumenta celeberrimus Atlantica? fcriptar Seythiam ve- ram & proprié diéfom foli. noitro
ieptentrioni, atque fic Helfingia?, fepofita parte Sveonice auftrali, it vindicatum. Atq; hane Nympham
adventantes procos ocyus reliquo
Sveonia? traåu in amorem fui al-
lexisfe, & in obfequio diunus re-
tinuisfe facile credimus.^
§ IV
Non equidem ftatuo, plagam
hane ar&oam initio pra? cererisOr¬
bis noftri fegionibus mitiori fu- iffe facie, quippe qua? tum tempo¬
ris ex tequo omnibus tarva ac rigi- da, haud dubié fuerity fed nec i-
Ö 2 deo
u) in Proleg. ad Prficop, ρ, γ.ξ$ g.
deo dubitamus g am qua:·dam nobi-
Horum praarogativariim praebuiile
indicia, quibus capifacilime acHe¬
llniri primi adven.e potuerint.
Primnm enim, ut pra&cipua fairem perfequamür, temperiem aeris
heic ialuberrimam eos inveniiTe
indubium eft. Deinde nec å ve-
ro videtur diifentire, gentem illam
fedibus adeo incertis vaganrem, fub fecula prima, queis ob iiIva- riim & arborum deniitatem terra
ipfa vomeri raftrisque minus ido-
riea erat, hämo atque retibus vi-
&umqueeritaife,adeoqj locaquaevis
tiemoroiiora,flumina lacusqueca-
ptaile potiffimum; horum autem
omnium in Heliingia citra dubium
vis longé maxima fuit deprehenfa»
Adha?c, fegetum paicuorumq; fer-
tilitate Heliingia bauddubie omni¬
um iρils nobiliffima viia ; quam-
quam enim arvis,> pratis atque
convalhbus non adeo vaftis ac fpa~
tiofis gaudfeatj dum tamen exigua
22
fua ruracolit, aliorurnque ingentia laudat,fuå meruitiingularifcecun- ditate, ut de mercimoniis Helfin- gorum vulgo dicatur : JPutljtttgf*
fot«/ ftriDt torn:J5>dljtngeifm6r/gobt fmor; quo quidem proverbio, de
loci natura praeftantiilima publice/
teftari audimus quotidie ornnes.
Hinc pecudes "etiam fuas Torilda
in Helfingia ftahulari voluit,procul
dubio pabulaticnis gratia, quam
fupra reliquas regni provincias
heic praxipuam eife inaudiverit.
Si frigoris inclementiam quisquam
nobis objiciat, refpondeo huic ar- cendo filvas ipfls abundé fufleciile,
quarum infigni copiafepta ubique
& obilta terra in hunc diem viil- tur, quem admodum quoque Egilli
8c Afmundi xvo, de quibus hiito-
ria å B. Salano Sveticé reddita: De
ginge hu Dt i flogen (Borbet* Dit
^dtt&eru) od) flioto ftg Dturοφ fog*
Um til mat-fter meeh lebe De af flogen fom tiXa lonberjleet Deras*
B 9 fieU
tidter-Qm gång fågo be fram fot(Ig
cn baal/ genem t)ttriifen en åd fram#
fott/ M)cn böer mcb flata ftranber/
fampt iWngltggmtbe i)ogar/ (legat
ed) bergwarpttybeltgen ferfcbö: H*
reftcnflorboop getter metfeta boctar gtngo ί ^öaii. x) Atque ha?c é
multismemoraiTefufficiatHelfingiae bona, qua? utalliciunt adficiuntque
adhuc plurimos, ita advenientes primum Japhetidas vel eorum fal-
tem partem , retinere poterant, &
haud dubié retlnuerunt.
* v-
De tempore primi horum ac- 1 *
ceiTus, difficiie quidem eil certum
quid pra?cifé definire, quandoqvi-
dem teftimoniis veterum deftitui-
mur. Interim peritiffimisantiqul-
tatum Patrik fcrutatoribus Stiern-
bjelmio, Rudbeckio, Verelio, &
adm,\Rever. Celeberrimoque Dn.
Doft. Danieli Diurbergio Patrono
* & Praec. fummopere obfervando,
in.
*) W/, M'
in luculento de Helfingia? antiqui-
tatibus icripto, quo non parumme
profeciiTe profiteor, lubens calcu- lum addo meum, primosque in- colas,ipiisPatriarcharum tempori- bus, fuos heic penates fixiile, pro
indubio ftatuo. EiTe etiam depre-
hendo , qui hoc pro antiquitatis
maxirnohabeantargumenta,quod, cognitis plerisque aliarum in Eu¬
ropa nationum initiis, GentisSveo- Gothica?, adinilar Aboriginum, primordia prorfbs ignorentur.
Sed hifce breviter,protempore,
di&is, demifTo fipario pedem
é theatro movemus.
£ D* t. α
Ormtijßme
Du. LAURENTI 91252031/
Trattv acAmice perdileüe!
ADvenit,aures measTe, fni Fräter,non ita pridemper-fpecimen quoddam Acadernicum, HelfingiÅ no-
iiraAntiqva,dignum, jam janieife edi-
turum,qvonihil optatius, nihil jucun- ,v
diusmihi -potuit obtingere. Tuus e- . nim, Fräter, in virtutis itinere pro-
grefliis, meum gaudium. Et argument
ti fåne , qvod elegifti? perqvam arri-
det venuftas; Laudabilis non diffiteor qvin quaeqvefit materies, 3 fapientice
penu depromta, nefcio tarnen num
alia qvaepiam tantummereaturadplau-
ftim, qvantum in patrise laudem ex-
planata. Huicenim, utpote communi
noftrasmatri,imo, benignaealtrici, cui
etiam & non nobis nati fumus,omnes obftringimur, ejusqve ad honorem, quidqvid penes nos eft, conferre de-
bemus .· brevi alias raaiores noftri vir- j
tute clari, oblivioni traderentur, nid
Mnfarum quibusdam alumnis cordi es-
fet ernditis fuis lucubrationibus illos é
Cimmeriis quafi tenebris erutos, luci
prae- ·
