Tw-y
nmn ln5 D>>T7
TIT ( LI
PSALMORUM
DAVID IS
DISS6PTAT10NE G k A DU Al t
Qualitercunque explicati;
G)uos
Conf. Ampliff. Cot. Phil, in Reg. Ac. Vpß
SllB PR^SIDIO
Plurim. Rev er. atq; Amplißimi VIRl
Mag. OLAVI CELSII
Orient. Ling.Prof. Reg. & Ord'n.
RECTORIS H. T MAGNIFICI,
Publtr# Bonorum cenfura modeße fubmittit
JOHANNES JER. STRICKER
Holmenfis,
in Aud.Guß Maj.add. iQ, Nov. An M-DCCXVlli«.
HOLMI/E, imprcllit j. H. WERNER.
eo Sfvtip
S:ae R:ae M:tis
MAXIMA FIDEl VIRO,
Reuerendiffimo
PATRlac DOMINO
D MATTHE
STEUCHIO,
S.S.THEOLOGIJE DOCTORI
Excellenriflimo, Regni Sveci^
ARCHI-EPISC OPO
Eminentiffimo,
Academiae Upfalenfis
PRO-CANCELLARIO
Magnificentiflimo,
Confiftorii Eccleliaftici PRA.SIDI graviflimo,
MM C ENATI MA XIMO.
/j/j Axime M<ecenas , Heliconis glorit
** fumma^
Efßmul drttoi farna decusque pott*
Pr<eful (f Antißes facri dignijflme c actus, Et patri<e Cleri dux columenquc tu# !
Des facilts veniam, mca quod non culta Mi•
nerva
Ad Tua fic properet limina facra, rogo.
Des rogito veniam > placeantTibi muttera
no fira,
V Uta fint quamvis t nec fat is apta Tibi.
Cur a etenim levis eß j fed dulcia pleftra Da-
vidts
Tpfa fibi pretium conciliare juvat♦
Divinus c it bar ce dus en im ? facer Orpheus.-t
illos
Compofuit pfalmos htaque plettra dedit,
Vexatos quorum titulos evolvere prafens Noflra Thalia cupit, pagina tota refert*
Hot igitur mitts non trißi refpice vultu :
Vignora fubmiff# nam pietatis erunt.
Sufcipe (ed placide, Macenas Magne, favore
Floreat ut femper noflra Camoena Tuo*
Heß or is int er e a felix vita impleat annos»
In coelis donec ftderis inftar agas•
ReverendiflSmi NominisTui
Humillimus Culfoi
J. Stricker»
Maxime Rev er endo Cf Amplisfimo Domino
Dn. MURENIIOrJ
MO MX
S.S. THEOLOGIE DOCTORI. 1
S:se R:x M:ti a concionibus fupremo?
Acad, Upfalienfis ProfefTori Primario»
Paftori Civitatis, 6c DiceceC Archi-
Praepolito, longe meritiffimo, Venerandi Confiftorii AdfefTori Prima-
rio, Gravißimo? ' •
Holmenfis noftrse nationis Tnipeftori
accuratifiimo,
Mascenati atque Patrono Optimo, Quem mihi incumbit, ob beneficia Ion-
:
ge maxima? multis celebrare titulis, j
Hoc qualecunque
Dé Titulis Pfalmorum Davidis j
meletema,
Cum ardentiffimis pro fiduteEjus votift 1
llt Eo ecclefia DEUAcadem 'ta Upfaierifis,
Et prascipuo quodam nomine?
Holmenfis noftra natioy
Quippe cui mültum profuit? quatndiu !
InfpeStor prsfuit?diutißtme fruatur?
in ulterioris favoris fpem?
pia mente manuque D.D. D.
Maxime Rcverendi No minis Ejus
, _
Cultor
J. Stricker»
ClAr i rmo cANDID A TO
JOHANNI STRICKER,
De
TITULIS PSALMORUM DAVIDIS, DifTertationem Philologicam
Pro fummo in Philofophia titulo
Edituro.
JO Salmographi titulo s. STRICKER,
-*• dum rnente fagaci
llluflras. luflrasBiblia tota fimuh
Odis namque fuis, Paéli Veterisque Novique,
Jntexit Pfalt es dogmata fan6lay facris.
Hinc b ene divini, divina poemata vatis
Cana Corona patrum Bibiia parva
vocat ,
Bibit a parva licet limul ac fedBiblia plena,
Verulicä fummi prodita voce Det.
IheCf
H<sc tua, mi STRICKFR, Titulos Hebreea Camcena
Pfalmor um trutmans, voce manujj;
docet,
Eft labor, & vocum veneres. & pon¬
dera rerum
Fön t ib us ex ipßs poße videre facris.
Eft labor egregius, grattis doftisquc probatus,
Eluftrare pils condita v erb a notis.
Hos calidos eeftus mendax Parnasfia
rupes
Nonpibi [upp editåt, fe d venerandct
Sion.
Jure igitur nom enfumit majoris amici
Et Titulo gaudet nobiiiore legi.
ftftego multiplicis Titulum tibi gra-
tor honoris:
Te Titulis cumulet turba noveM
novis.
1 nunc ér feltx veftigiafige bonorum;
I nunc ér codi jus imitare tui.
Jeßiades cantus fidos retineto fo-
dales,
•
Hos etiam comites Pallas habere
ftudet;
POSSiETH.
Eruditione non minus quam probi-
tate morum
Clarisfimo VlRO-JUVENl C ANMDATO,
Dn. JOHANNI STRICKER,
Holmenft ?
De
TITULIS PSALMORUM
Erudicam diflertationem
Prope diem edituro«.
pSalmorum Titulos dum ml
1 STRICKERE hboras
Tradere, Mufarum prcemia l&tus
habe's.
Sic fudajje juvat: ficPhcebi fcandere
culmen
Pr o derit, ut culter nom in a clarct
feras\
Perge p/e;. Sophia gazis Te Dxdala
Pallas
Tit ab it, capiti ér laurea ferta
dabit.
L. M. Q^gratulatur
NICOLAUS CELSIUS,
ClaMsßmo Philofophia Candidato,
JOHANNI STRIKERT,
Cgvum
Eruditam Diflertationem De
TITULIS PSALMORUM DAVIDIS publica lud daret,
Ode Hendecafyllabica.
Tj} Salmor um Uber aureus vocetur.
Queis pafim titulis fit ipfe clignus
Multi ponderis, hinc & erudita eft
Res novijfie, Jgitur dieque notfe Qwtquot Biblia volvitis facrata,
NOST R O fat a- pre c amini benign&
Hic, ut junior, haud recufat tmquani
Rondus gr ande; facr<e vetusMinerv/, Davidique fiuo STRIKERT amicu^
A
a
PET. WETTRRSTEN.'
Pet Fil.
Candido Ledtori
s.tf o.
FAcile ficias bus fuis iturum, perfvademur» profpiciant, qui quin optime neminem in- illi publi» re¬
cum ingenii fpecimen edituri, in ea fe
exercent materia, quam fu t uro etiam tempore fibi infervituram confidere
podint» Si enim , ut monet Seneca, hoc ab homine exigitur, ut prolit ho- minibus, (i fieri poteft) multis; fin mi¬
nus paucis; fi minus proximis; fi minus fibi,4) ea neceflum eft confiderationi noftr^ fubjiciamus, quibusnoftra mini¬
mum ftudia aliquo modo ju vari poflint.
Et hoc certe fuit, quod me impulit ad ar- duam hancce , de Titulis Pfalmorum, materiam, qute prse ceteris magnopere mihi placuit, pro ingenii modulo, ela- borandam, ac publica luci tradendam.
Licet enim non defuturos exiftimave- rim, qui me in difficillimo hocce argu- taento, (axum? ut dicitur, immobile vo-
A lu-
2
luturum putent, nec fatis quid fer re recufent, Qutd valcant humeri - - - (4) perpendiffe; tantum tamen abeft, ut a lnl
nobiliflimae hujus pariter ac utiliflimz
materite confideratione abfterrere va- ve
leant illorum voces&retfahere, ut po- tius egregium exiftimem inarduisoccu- u
patum, aequalibus prodeffe voluiffe,
mihi etiam fortaüls ipfi potuifle. Quo-,
ties namque occafio mihi data fuerit ia-1 a
crum volumen evolvendi, OL. facile a
vidcre poterit. Hujusautemaffiduale*
&io piee meditationi conjun£ta,quantum j c
facrofanctae Theologie itudio operanv ,|e
addieenti, adferat ufum, nemo non in-' telligit- Ne autem temeritatis ac au- fe
dacise nota mihi inuratur, quafi tenui- a
tatis mese ac mfirmitatis minime con- 1
fcius , ad rem quas plurimis juxta ac tL
maxirnis obfita eft difficaltatibus, expli-
candam provolaverim , modelte profi-
teor, eandefn non femel obicem mihi ^
pofuifTe, Htcc enim hebetior ingenii a
mei acies id effecit, ut non modo per" 11
plurima leviter tantum explicata; Ted e
multa etiam plane inta&a reliquerim- , c
In iis preecipue locis, quse Viros erudi-
tionis ac doétrinae laude celeberrimos
ve-
vexarc potuerunt,ingenuum pnius du-
xi, illud Damoetae apud Virgilium
^ Non noßru int er vos t antas componere lites f)
t a ingeminando , vel iliorum judicio ad-
mx quiefcere, quorum nomina <Sc cineres
va. vcnerari fumma mihi gloria femper erit,
p0. Vel meam qualemcunque criticen pror-
cu. fus fufpendere, quam, fupra vires pofita
pe> tentando j laterem , ut ajunt, lavare#
u0. Et ne ea mihi vindicare videar 5 quas
"ja.| alieno in agro nata funt> candide fimul
;jle fateor, Viros fummo cum honore mihi
le. femper nominandosj praeter noftrx ec-
Lim j clefiae Criticos * Bochartum? vaftiflimi in-
am genii virum , Rabbinos item Davidem
jn. Kimchium & AbenEfram , (quorum
ju- fententiam fere ubique amplexus fum)
ui- facem mihi prsetuhfle, Nullus igitur
)n- dubito, quin Tu, C. & B. L, pro favore
ac tLio ac candore folito, conatibus meis
)]i- oculos & animum commodes benignum*
,fi. &cun&a in meliorem interpreteris par- jhi } tem, Quemadmodum etiam, fufcepti
nii bboris dignitati fi minus (atisfecero, ve-
er- fiiam majorem inmodum precor» Teque
ed Tandem mihi non denegaturum forei
n>l certiflime fpero5 confidoque. Vale!
di- k) Uorat. art. Poet v 38. Libr* de otio
1OS fapicnt. Cap.jo. c) Virg,Eclog.
re- A 2
mrr w nwi hp
o)M r-nrVxn mrr tun
CAPUT PRIMLIM,
Präliminare.
/♦ Pfalmis 9t&urv«u7Jav Divinum au- ;j
ttoritatem vindicat.
IT. Multiplicem illorum ufumy pr £ fl an-
ti am longe maxim am paucis explicat.
III, De partitione numero Pfalnior um
Agit.
IV. Ordinem , quem in hoc melctemate cbfervaturi fumus, coram fißit, de f Pfalmis diffcrit} qui funt znrAO'.
V Au ff or es illorum, quin am fuerint^ in' veßigare conatur»
I
s-1
^Uivis, facras antiqtii foe¬
deris pande&as vel fugitivis,
ut dicitur, oculis infpicienti patet, easdem tribus abfolvi partibus i Moje 7 Prophetis 5c Pfalwif. Hane etiam facri voluminis partitionem falutis noftrce recuperator»
coeleftisquc do&or Chriftus, in Novo Teftamento ip(e exhibet, cumpoftglo-
riofiflimam refurredlionem, quse fuerit pailionis mortisque fuas neceffitas ? difci- pulis demonftraturus, ait:
va» zcrcLrra ra yiy^a.fixera, h vquo)
VIcgftaS , 59 -vfaA/aOlJ,
Luc. XXIV) v. 44* Eadem fere via in partitione facri canonis , fudséorum etiamMaforethae incedunt, cum intres rr^n, feu partes principal es , eun- dem dividunt , qux funt: , mir*
O^TOI 'ex > propheta &fcriptd fantfa, vel ut uno ver bo appellari folent,
«■>'0ypa..pct, b) Hinc non defunt, qui ar- bitrentur Chriftum in loco allato? Man¬
dern facri voluminis divifionem, ut lon-
ge antiquiflimam , refpicere 5c appro-
A 3 bare.
6
bare» Plalmos vero poni pro omnibus *
libris, qui Hagiographorum parte con- tinentur, c) Quum enim aureus hymno-
rum Davidicorum liber ad claflem eo- rum referatur, probabile eft, Servato-
rem, per fynecdochen facrte paginst fa-
miliariflimam , unam duntaxat Hagio¬
graphorum partem, quaePfalmis abfolvi-
tur, nominaffe, cum tarnen omnes, qui Hagiographorum nomine venire folent, libros,ceu totü.intellexerit. Sicutetiam
perfvafifiimi fumus, licet Luc. XVI. v.16.
&t9 nulla fiat mentio Pfalmorum; Lect
Mofis folummodo & Prophetarum; ni-
hilominus tarnen, vel totum Veteris.
Teftamenti canonem, per fynecdochen intelligi; vel Plalmos nomine Propheta¬
rum venire, ut exiftimat Martinius. d) Neutiquam enim exiftimandum eft,dul-
ciflimum nollrumServatorem fuaviflima
RegiiPfaltis canticaex facro canone tol¬
lere voluiffe« quum ipfe teftatus fit, Da- .
videm ev nr e ttxri e) loquutum fühle-
Nec pfalmi ideo a Judads in numerum relati funt, ut illorum aft- thenti^ aliquid detraheretur, quodfu/
fpicatur Reinh. Bakius;/; fed, ut lo-
quitur Hottingerus, ideo a Prophetis Ha-
7
giographa feparmtur , quod non per fo-
mnium , vifionem, auditionem vocis, erfta~
fin, vatum oraeula-, (ed per (piritum Jan-
bi um , immediate aubioribus fuis , integris
fenfibus , diblato^efife dicuntur. gfi) Nam>te-
fte R.David Kimchio, ÖUiro inde di-
åi funt unpn nnn D^ro orm quia
fcripti funt per (piritum fanftum. h) Quum
itaque Hagiographa tantas apud eos fint
au&oritatis > aureo Davidis operi inter
illa jure merito locum conceflerunt
non ultimum. Subdiftingvuntur enimj
ut ordinem illorum fupra laudatus Hot¬
tingerus nobis delineatum reliquit, in
, , duas quafi particulas; quarum prior ccki-
tinet ,m7J0 TOn feu quinque libei-
los, tfyxM itadi&os, inque feftis
peranum legi (olitos, qui funt fcquehtes:
nVjo >H?npowp
"iflDN Canticum canticorum > Ruth,
Lamentationes Jeremias 5 Ecclefiaftcs,
Liber EftherSe; pofterior vero fequenti-
bus abfolvitur libris: ^ WD jD^HH
»QWi "nm «rorp >j*ny »sw*
boceft, Plalmis, Proverbiis Salomonis,
Hiobo, Daniele, Éfra? Nehemiah» Chro-
nicif, quas Grsecis tw* di"
A 4 e\m-
8
cuntur. 0 Reliquis igitur miflis, ad Pfal-" \
mos nos convertimus, quorum titulos
Sc infcriptiones confiderationi noftras
fubjicere conftituimus. Et liquidem
nemini de Divina illorum au&oritate &
QtoTarytvfuz, quam in fuperioribus etiam adftruere alIaboravimus} dubium eft, ne crambem, ut ajunt, bis co&am appo-
nere videamur , ea pluribus probanda fuperfedemus« QuiaenimSpiritus fan- ctus, expreflis verbis Ador. I,i6. &IV, åid foaclt®* th Aaoi) loquutus
dicitur , Sc Hieropfaltis noftri lingua,
Pfalmi XLVk v. 2do "vm Ütf inde audit, neque pueros fummam Pfal-
morum au&oritatem fugere poflfecredi-
mus. Htecce igitur pauciflima ad illam demonftrandam attuliffe contenti, ad mnltiplicem illorum in vita Chriftiana ulurn, Scpraeftantiam longe maximam»
paucis fimul indicandam, progredimur*
a) Pfalm.CXHIII> 25. b~) Videfis Hotting*
Thef. PhiloU P.Il.c.i. Sett.l. p.4jp. Buxtorf.
Tiber.p.yp. c)cit.locis. d} Matth.Martin.
Mem. Bibl- p. 27-. <?) Matth. XXII. 45. /) Pr^ef. Comment. in Pfalm. g) Thefaur. PhiloU
L & C c it. Sett.III.p.440. h) Praf,'* in Pfalm.
0 f. 490 *&feqq*
$. II.
Aureusquidemhymnorum Davidico-
rum Über fiifpenfanon eget hedera, cum
fingula ineo verba,quse pondera habent
certe maxima? fümmam illius prteftan-
tiam&utilitatem fatis fuperque loquan-
tur. Ne autem in fummum Nu men?
quod nos tam caro donavit thefauro?
ingrati fimus? ad utilitatem ejus longe maximam, & uberrimum ad mortales inde redundantem ufum paucis deprse-
dicandum accingimur. Quod dum fa-
cere conamur? id nobis evenire fenti-
mus? quod per fpatiolos campos floribus frequentiflimos obambulantibus acci- dere folet. Quemadmodum enimillis?
dum in pulcherrimis quibusque eligen-
dis occupati funt? tanta occurrit lilio-
Irum decerpant, copia,utfiepe? dubii hsereant quasnam ; potiflimum haud fecus etiam nobis in laudes RegisPfalmifix o-
perisque illius confummatiffimi, ituris ?
> tanta fefe offert fummorum ecclefise Patrum Dodtorumque magnifice de eo loquentium multitudo? ut numerari vix queant. Et id quidem jure merito ab
Ls fieri, nemo ambigit. Naminter can-
tica alia & odas? läcri Davidis noftri hy-
A 5 mni
-ib
mni tantum caput extollunt,
Quantum lenta folent inter viburna cu- preJß.tC)
Et 5 ut verbis B Gerhardi utar,
Quod fol in-c a lo efi> inter totBiblica fcriptdt
Davidis pfalmos Regis id e(]e reor.
Nam fi in fcripto aliquo verborum fen-
tentiarumque gravitatem quaeris: (i re-
rum, quce narrandae funt,multitudinem
&varietatem defideras: fi denique uti-
litatem , & morum vitasque inflitutio-
nem fpe&as, fi cetera: in Davidico hoc-
ce opere illa omnia conjuncta reperies.
llnus enim Pfalmorum liber omnia compre- hendit, futura vaticinatur , hißorias nar¬
rat , leges & mores vit* infiruit , ignaros inßituit , GT pr*ceptorum omnium fere quod-
dam promptuarium efi, Verbalunt beati
Patris Bafilii magni. I) Hinc aliis audit
Veteris Teftamenti catechifmus, totius Sciipturae index, inventariu&nucleus:
aliis fpirituale dicitur Tretbootes, aliis
compendium Theologioe abfolutum, hi-
lloria totius ecclefiae & optimum canto*
rumfiorilegium falutatur/lfz) Hottinge¬
rus vrö-yot>Ma/3cw, hoc eft > ut ipfe reddit, parva biblia, re&e appellari
contendit, caufam addens. quia tota cce-
leftis
1!
leftis doctrina verbo Lceis & Evangelii comprehenfa, copiofiflime Sc mira va-
rietate in libroPfalmörum explicatur <Sc
nobiliflirnis exemplis illuftratur. n) Et
taleomninoeftPlalterium. Quis enim
tanta miferiarum ac calamitatum mole
prefliis unquam deprehenditur, quis
tam profundo aerumnarum pelago im-
merfus , ut a Davide -> qui Gregorio NyfTeno fvavis ac jucundus vit& humana
comes dicitur, p) non reficiatur, Sc certif-
fimum folatium hauriat? Quis tam prse- fri£tee frontis homo, Sc contumax pecca- tor, ut feveriflimas ira? Divinas commina- tiones, inPfalmis ubique occurrentesj
seternac nemeleos metum ei injicere,
eumque a viis ad ultimum ducentibus
exitium retrahere non valeant ? Quis denique tam exiguam Creatoris fui noti-
tiam habet, ut ex Hieropfaltis noftri can- ticis, cum cura Sc attentione perledis»
fufficientem S. S.Triados notitiam hau- rire nonpoffit * Ad hane Pfalmorum Da»
vidis utilitatem Sc perfedionemjudceo- rumRabbinirefpiciunt, quando dicunt:
Si tota lex-t omnes perirent Prophetixj
libros tamen Pfalmorum ad falutern folos fußeere. to) Pfalmos enim totius fcriptu-
rx
Ii
rx compendium, piomm thefaurum,
animse paradifüm , & inftructi'flimum fidelium armamentarium merito dixeris»
Sed ficutfblis tantus eftfulgor , utqua:- vislumina eo obfcurentur; ita fanåifti-
mi Regii vatis in dicendo tanta fuit ele- gantia pariter ac prudentia, ut mihi
lätius fit exa£tifTimum illud hymnorum
opus mirari,quam ineptum laudum ejus
praeconem agere. Qui igitur plura de
fumma Pfalmorum prseftantia & utilitate cupiat, Megalandrum noftrum Luthe¬
rum aliosque, qui in laudibus Regis &
Prophetae noftri dicendis , felices non
minus, quamprolixi fuerunt, adeat*
k) Virgil% Eclog. I, V. 16, /) Pr-ef. in pfal-
ter, m) Vid, B akti Cor/im. in Pfalm; Praf,
n) Tbefaur. Pbilol. L.II. c. 1. fcff» 3* p. 498*
0) Conc. de ajfumt Dom• p~) Cit, Bakio loco AÜato,
$. III-
Hifce igitur h rn*.s'o&($ prsemiftis»
proximum eft, ut de partitione &: nu-
mero Pfalmorum verbo agamus* Quod
igitur ad illam atdnet, certiflimum eft pfalterium in V. volumina diftributum
efte» Illam enim pfalterii divifioncm
omnes»
*5
omnes» quos inlpicerelicuit, Rabbini de
ea loquentes uno quafiore confirmant.
Sic de partitione illa R. David Kimchi:
Sicut Mofes legem divifit in quinque libros\
fic David pfalmos. q) Cui etiam fienten ■
tise fubfcribitR. Haggaon Obadiah hifce
Ver bis : P[almi fl a dividit librum in quin-
que partes, cum beneaiflione DEI fingu¬
las finit. Prima pars continet pfalmos DEUM
celebrantcs pro fuis fupra naturam mirabili- bus, & quomodo Pfalmifla revixit a morbo
fa o, quando defperavit. Secunda pars con¬
tinet preccs filiorum Core & Davidis-> conclu- ditque verfu illo: preces David funt finita^
Plalm. 72. Tertia habet gratiarum aüio-
nes pro b ene fic ii s DEI. In quarta funt va¬
ri<e confeßiones Davi dis & Mofis^ concludit
in pfalmo , cujus fubjeftum funt peccata congregationis totius membrorum ejus,
qu£ fcquuta efi captivitas. fijuinta habet pfalmos de redemtione per Chrfjlum ex ca-
p tivi täte, r) Sed quum hasc ipfius verba
fint paulo ob(curiora-) adireliceat do&if-
fimum Hottingerum ■> qui hane ipfam pfalterii in libros divifionem, diluci-
dius explicatam > expreffis fingularum
partiumterminis ■> talem nobis exhibet:
Primus liber pfalmos habet 41. Secundus
\ n,
H
ji, a Pfalmo 42 ad 7;. Tertius 17,4 75 90. Qu ar tus ittdcm habet 17PJalmo 90
^ /07. Quintus habet 44,4107 tfo, i)
Rationem hujus partitionis fi quscras;
iilaminco fitam efledocetBythnerus,*)
„quod tres priores libri finiant in pK
?,pS!1 Pralmi4i,v.ult-Pr,72.verr.penult.
& Pfalm.89-» v, ultimo» Quartusautem
in T-r—^bn ?qk Pfalm. 106, v« ult, Quintus in folo rp—iSVn Pfalm. lfo. v*
ult. Hinc fuo etiam tempore 5 has quin-
que pfalmorum fediones in Grteca ec- clefia receptas fuiffe, Gregorius NyfTc
nus haud obfcure fequentibus indicat
verbis t Ta-uTcts t®U 7re»Tt raty -\><tX[xay
ut KxQäi&tp Tiycti ßxQfiitt
OtM^A«f U-üTi^oL ZjaTCLS XUTOL 77VdL 1ufycöt
oLXoÅyQlctv KcLTVLvoyiavLVttS ix Tccy eipquéwv dlttpiVOLfjLiY OVfJLilCOVy 077 gJCSCjif T[XYl/dCLT^
vt TiAeurata (putvj qacriv Ttvai tv Aoytf &
ßxcnv TVJS SiclvoIch; <s^y£st(Pscnxv
tavvvj TVy TärpOYjVlKTjUivaV TO ZtTlßCU, y ^
Ttjf <5o£oAoyix,»f TB x, w%xpi<?v <Pcovyi$ r>£
Kvy&W iiAoyviTts x.t^i(<rK gi$ tm guöövä,
•ygvoi-ro, ygVom\ Hoc eft t 12a funt
quinque ffalmor um feff tone s, quas tan quam
If
fcalat allas allis altiores ? fecundum quan- dam ordlnis jcriem confideratas, propriis fignis indiciis difcrevimus ? ^«/4 cujus que
fettionis vox terminum fermoni & metam
cogitationi ponit , circumjcriptis pr#c eden-
tium finibus tali laudattone gratiarum a- biione : benedibius Dominus in feculum»fiaty fiat, u) Sicut alitem in partitione libri pfalmorumamice confpirant; ita in nu-
mero contra 5c ordine eorundem defi- niendo infignis depiehenditur differen-
tia. Alium enim EbraA agnolcunt pfal-
morum ordinem & numerum? alium Greeci interpretes 5c Latini, Ebrtci CL
habent pfalmos, quos eodem ? quo in
noftris Bibliis confpiciuntur? ordine re- cenfent. Grseci vero 5c Latini hunc or*
dinem mutarunt, pfalmum IX&X nec
non CXIV 5c CXV in unum contrahen¬
do ? ut qui nobis eft XI? illis X, qui nobis
XXII? illis XXI audiat 5c fic deinceps,
ad pfalmum usque CXVI 5c CXLVII ? quos iterum difcerplerunt, ex duobus
illis quatuor facientes. a-) NecipliEbrad
de eointer fe conveniunt?utexK.imchio demonftratSixtinusAmama, jO 5c R Ge- daliafequetibus verbis apertiffimeinuit:
DnoiDm
l6
nmi D>"op orw k's,i 'yp on 1
ID'P ont? «"->1 nra Dy imi na1* 'am » Dry1 \D" 1ÖDD3 v id. eft : I
Pfalmi numer o i <;o, A/ii numer ant 149.
Conjungendu pfalmum primum cum [ecundo. >
Ali t dicunt ejfe 1,47, fecundum numerum die' rumjacobi tfc%z) Verfionem quoque
LXX Interpretum una cum Syriacapa- i
riter ac Arabica, ab Ebrtea veritate de- viare deprehenderunt do&i. a) Sed ,
hifce diutius immorari nonlubet, cum htec differentia res fit non adeo magni
momenti; itaque ad reliqua, quse in j
limine tra&ari debent, progrcdiamur.
cf) Pr af in Pfalm, cit. a Viccarf in De' capl• po fl pr af. r) ibidem, s) Thef. Philol.
Lib. IP c. !. />.4^7. t) LyraProph- po fl. pr £- fat. v) Op. Tom. I. Libr. de infcript. Pfalmor»
cap* g. p. 287. junge Tarnov. proleg. in pfält,
pag. 5. feqq. ri) Hotting, l.c.tf Sixtin.Amam.
Antibarb. Bibi» Lib* 5 p. 448« 7) l°c* ctt*
z) in Schaljcb* Hakkabb. p. 68* cit. Hotting- a) loc. cit.
§. iv.
Quia igitur primus? qui in pfalterio
Davidico occurrit, hymnuseft ctTirÅoj», antequam finem prseiiminari huic capiti ^
impo-
17
imponamus, paucisetiamde illispfalmis
i agere conftituimus, qui infcripdonibus
deftituuntur , ut inofrenfo deinde pede
ad ipfam titulorum explicationem, qucß propofitanobiseft, procedere queamus*
f Sunt autem ilJi, präster huric primum,
non plures quam XXIV, inque ordine pfalmorum 2,10,33, 43, 71,91,9?, 94?
96197> 99? 104? 105,107,114, ny, 116,117,118»
n9t 137,147-» Qui enim in Grasca, j Chaldaica, Syriaca, Arabica & TEthiopi-
ca verfione his etiam additi reperiuntur tituli, cum fpurii fint, b) hos imperata
i brevitas nos hic prasterire jubet, fuadet-
I °lue' Qui illos ordine recenfitos videre.
cupit, adeat Sontagiurmc) Nobis vero
in confideratione Pfalmorum knmypcL- occupatis duo inprimis fefe ofFerunt.
Primum eft, ut difpiciamus, quas fuerit caufa, cur nonilli, aequeac reliqui,infcri.
ptionibus gaudeant« Pofteriori autem
loco.5, a quibus compofiti fint, demon- ftrandumvenit» Caufamitaq; änrAi'cti
(utita loquarj quorundam Pfalmorum indagaturi, nonaudemus, cumPatribus quibusdam Gr&cis, eandem malitiasju-
* dasorum imputare , quafi illi eos fuftu-
(i lerint, ut loqui amat Gregorius Nyffe-
B iius:
18
nus- éWs TW c&iypoLipM jw^tmvpzw ;v-
Jei£'v Titoi 7n§ié%etv ra uvqwjv, toW?
ä •mpi^aLVTO , hoc eft, quascunque in-
fcriptiones intellexerunt continere quandam
myfteriiDominici demonftrationem-t i Ilas re- pudiarunt, Sed exiftimamus potius
illos ab ipfis au&oribus fuis absque infcri-
ptione reli&os, & tales ad nos transmifif-
fe [udseos, qualeseosacceperant. Haud-
quaquam enim exiftimandum eft, Deum,
qui eloquiorum a fe profe&orum prote-
tftoreft ac vindex fortiffimus, vel mini-
mam canonici fcripturas corruptionem
diminutionemve permififte. Si vero Judad tam infidi rw \oylw t*
quce, ut loquitur Apoftolus , Ulis con-
credita fuere, é) cuftodes fuiflent,de o-
mni facri codicis perfedlione & cer-
titudine aftum föret./) Neque nobis
perfuadere poftumus, illos tam charum depofitum in maximum pofterörum
damfuim, ne dicam proprium aeterno falutisdifpendium , diminuere voluifte,
quum nuspiam legamus dulciftimum no-
ftrum Servatorem, qui zelo domus DEI
excande feens, infen fiflimus alioqui etat Pharifaicse hypocrifeos hoftis, illis ali^-
quam
19 quam facri voluminis dimlnutionem ün- quam exprobraffe.
b~) Hotting T hef. Philol. p. 499. cj In fuo>
de Titulis Pfaimorum Li bro» de titulii ad je- ftitiis a pag. m* 7)6. ftf feqq. d) Tom. t. Libr¥
de pfaimorum infcript. cap. i). pag. toj, feqqf.
e) Rom. III, v. 2. /) Glafl*Philol. facr. Lib'K
1• Tratt* L pag* Li. feq.
§■ v.
Alteram effediximusratquinarti pTal»
morum avg7r»ygot<pctfv aü&ores fuerintj inveftigemus. De eo autem non levis
inter eruditos fuit controverfia* Ali!
enim omnes Davidi asfignant: alii exD ftimant eum focios quösdam habuifTe,
alii alia incedunt via. Et Beatus quiderfr Patep Auguftinus duas recenfet lenten- tias, hac in caufa difcrepantes , quibus
tarnen reje&is, fuam fubnedtit, hunc in
niodum differens: Nonnulli volunttC eosfolos faftos effe a Davide, qui ejus"
nomine infcripti funt. Sunt etiam qui"
putant, non ab eo faftos, nifi qui prfc-(t
notantur ipfius David, qui vero habent"
intitulo: ipfi David, ab aliis faftos,"
perfona: David fuifle coaptatos. Qua:"
öpinio voceEvangelicaSalvatorisiplius"
refütatur, ubi ait, quod ipfeDavid in"
B z fpiritu
2,0
„Ipiritu dixcrit Chriffum efTe fuum Do-
,,minum> quiaPfalmusCIX (nobisCX)
„ita incipit: dixit Dominus Domino
„meo &c. <5ccerteillepfalmus non habet
„in titulo, ipfius David; fed ipfi David?
jjficutplurimialii. Mihivero credibilius
„videntur exiftimare,quiomnes illosCL
„pfalmos ejus operi tribuunt, eumque
„aliquos pramotaffe etia nominibus alio •
„rum , aliquid quod ad rem pertineat?
„prasfigurantibus.Ceteros autem nullius
„hominis nomé voluifTe in titulis habere?
,,ficht ei varietatis hujus difpofitionem,
,,quam vis latebrofam,non tarnen inanem ,,Deus infpiravit.^) Ut igiturde fingulis?
quid nobis videatur, pronunciemus?
fåtendum utique eft , magni nominis
Viros, huic B. Patris fententias fubfcribe-
re ; quemadmodum Chryfoftomum?
Bedam , Euthymium ceterosque ean- demtenuifTe, conftat. /?) Iramo vetéres
quoque Rabbinos eidem adftipulatos
fuiffe, teftatur Rafchi, inquiens : R*b-
bini veter es exponunt omnes ejje Davidis,
licet quid am aliis adfcribantur. i) Veniam
tarnen fperamus, fi ab eo hac in parte tan- tisper digrediamur,adque alios,quorum
rationes firmiori tal o ftare videntur-
transt
21
transfiliamus. Rabbinorüquidem fere o- mnium conftans efl; traditio, Davidem in compofitione pfalmorum CWD? f-vwpy feu X Seniores habuifTe focios. Verba
enimillorum, tefte R.David Kimchio,
de ea re talia funt: ^y "IH H&D 3rO jTWy H"1 fcripfit librum fuum Da¬
vid per manus X Seniorum-i quorum^dein-
de nomina idem Rabbi recenfetfequen-
tia: A dam, Melchifedech, Abraham, Af- faph, Heman, Jeduthun, Mofes, & tres filii Corachi. ^)Sed quandoquidem etiam ipfi innominibus eorum definiendis val¬
de difcrepent,inde certi aliquid de]pfal¬
morum audoribus deduci nequit. /) Tu- tiflimum itaque erit Aben Efrx ampledi
fententiarrijquae Scylla quafi & Charybdi vitata, media incedit via, adftruendo ple- rosqueip falmos efTe Davidis, reliquos au- temeorum, quorum prseferuntnomina.
Vetba ejus Praf. in Pfalt. hasc Tunt:
in? jjsiin mV mrow *raö Vo Dmnis Pfalmus, in quo fcriptum eß ipfi Da¬
vid , eft Davidis y &c. m) Et paulo inferius, pfalmos, qui infcriptione carent, Davidi tanquam au&ori, tribuit. dicens: "h)&
cm pv o^toa mra jw on
forte illa etiam cantica funt Davidis , qua
B j nullum
21
nullum hominis alicujus nomen ßbi pr&fixum habent, Siquidem igitur huic illius fen*
tentia? nihil periculi ineffe cognoverunt Beati Patres Athanafius* Hilarius & Hie¬
ronymus, illamquoque potihimum arri-
pere vo'uerunt;») quoshieetiam fequb
nobis haud abfurdum videtur.
g) De Civ it. De i Libr*XCl[. c. 14, h) Gejer,
Comment. in Pf alm. Proleg* Hotting. Thef*
Phil. p. 4j?r. *) Cit. Eibl* Crit. Anglic. k) Pr<ej\ in Pfalt. Viccars. Decapl. poß. Pr<ef, /) Hotting* l*c* m) Cit. Eibl. Cr it. Anglic*
») Hottings Is c*
CAPUT SECUNDllM,
De Titulis quibusdam Pfalmö-
rum generalioribus.
ARGUMENTUM-
I. Or din em, quem in fequentibus ob fet'
vaturi fuwus> demonßrat*
IU Explicaticnem communijßmi illtus titu- li, qui a ni'JOb incipit\adgreditur.
III. Quid TDTÖ fignificet-) paucis indic/it.
Ißs Occupatur in explicatione vocis "IH?*
V\ Contendit fuißfe certum quod-
dam inßrumentorum genus♦
§.n
^
§. Vr. De niVvTJ idem fertur Judicium-.
VI. Infcriptionem pfalmi 6ti ex amin are flude t.
VIII. Pfalmi "jmi.
IX. Pfalmi gvi.
X. De fignificatione vocis uDDDD qu<edam
conjicit.
XV Quid fi b i ve lin 11
Aisquirit.
XII. Duos titulos particula pr¬a-
tos confiderat, qui funtt .H?no—&
XIII Quid fit mtyarr-TW invefli-
gare conatur.
t XIV. Agit de pfalmis non Davidis, fed alio-
r*/» nomina pra fe ferentibus, utpote:
4ffiaphi i Hemanis (S> Jeduthunis.
XV. Koracbi) Mofis & Salomonis.
XVI. Brevisfime recenfet communiores
r quosdam titulos, ipfam quafi materiam
de qua agunti indicantes.
H§. Ifce itaque generalioribus r. de exi-
mio Pfalmorum opere in trans-
curfu quafi pramiflis, ad ipfam
titulorum, qui aw®tS prsefentis noftri.
meletematis fubje&um funt futuri, ex-
B 4 pli-
*4
plicationem propius accedimus* Ut au-
tem wfcyjuoyaSK, xarct tol£n hcecnoftra
confideratio procedat, ordinem& me- thodum elegimus plane naturalem,qu£
in eo confiftit, ut a notioribus ad remotio-
ra Sc minus cognita eamus« Primo itaq;
loco conliderandi nobis veniunt tituli
quidam p/almorum gener alior es j quibus
deinde fuccedent infcriptiones ab occAfione
tempore, quando confcripti [int, quibus prafignntur^ pfalmi petita, Sc fic tertia dc- nique clalTis erit eorum, qui altioris ßnt inda-ginis Sc eruditorum ingenia maxime
vexarunt. Hoc praefenti itaque capite
illos primum enucleare conabimur, qui frequentiores funt, Sc pfalmis pluribus prcefixit» in fequentibus deinde ad reli-
quosj bono cum Deo, progrefturi.
S. ir.
Generalillimus autem Sc pfalmis tan-
tum non omnibus communis titulus die eft: '"H1? "MDTD HMD1? > cujus fenfum
ut eo facilius eruamus, ad fingula, qu&
in eo occurrunt, verbaeorumque proxi-
-mam fignificationem paulo attentius arii-
mum advertamus» Primum itaque
quod hic obtutui noftro fefe fiftit eft
9 quod XXXV locis in pfalterio
i repetitum invenimus, & liquidem illud
nomen participiale t* Pihel effe, ne¬
minem, qui vel primis, ut dicitur, la-
biis rudimenta lingux fan&x libaverit, fugere poteft,in radicem,aqua illud ör¬
tum ducat, inquirendumcenfemus. Eft
autem illa ? quas fere m Pihel dun-
taxat ulitata, lignificat: vicit, fuperavit^
finivit, triumphavit, & per metaphoram,
i fr<efuit, pr£feftus fuit^urfit. Nam prxfefto-
rumeftalios virtute &au<ftoritate fupe-
rare & ad officium urgere» Hinc etiam
dicitur 1:0 de operariis, qui ad laboran-
v
dum, 2tdo de mulicis, qui ad canen-
dum, 3Ü0 de militibus, qui ad pugnan- dum 5c vincendum impelluntur. a) Eftq;
adeo nVJD - cum in plälmorum infcri-
ptionibus adhibetur , praefe&us canto-
rum, ad cujus mandatum & imperium
pfalmi cantabantur, live cui commifli
fiiere, ut decantarentur, b) In Ebrxa namque ecclefia, qtfin certse cantorum claffes, inque lingula claffe certi ordi.
nes fuperiores &c inferiores conftituti fuerint, non eft dubitandum, facra in-' primis pagina non üno in loco id ipfum
i docente. c) Nam ut teftatur illa , alius
B f fult
i6
fuit P3b Teu artis muficse prseceptor,
alius TcSr, five difcipulus. l.Par.XXV,
alius tZ—^TVvü'Lrl v£7NV, caput can-
torum (Prsecentor (ine dubio, & Arehi- muficus^Nehem. XII.;, alius ITU, five
cantor, ut ita dicamus, vulgaris. Hinc
cum pfalmis nonpaucis HMD4? noftrum praefigitur, aliud certe indicari non vi¬
detur, quam illos Archi-Mufico , qui
canendi peritiapalmam ceteris praeripe-
ret, traditos fuifle , ut illius duftu ac imperio in fan&uario decantarentur.
Atque ita titulum hunc intelligendum
efle, haud obfeure docet R. David
Kimchi, quem de ea re hunc inmodum
differentem audiamus: TUN NVt rfiUCJl
4m hy rrn
Djärva TDi tzr-oon anow rn czro^D1? drm, hoc eft,
pracentor ille fuit, qui prapofitus eratcan-
toribus, Cf per ejusmodi pr<epofitos pfalmi
etiam videntur effe diElati, a. quibus duban*
tur eis, qui muficis inftrumentis illos modu-
labantur té decåntabant, d)* Eadem quoqj
ratione Aben Efra doeet, HK-dS ver-
tendumefle: Qui excellit9& efi prafi-
ttus aliorum in ntufica* e)
a) Leigh♦
*7
a) Leigb, Cr it, facr, p, m. i JX b) Id. ibid.
junge Lexic, Heb, Suxdorf, voc, HSC. c) II,
Par. XXV, 15. Esdr. III, 10. Neb. X/, 17, X//, 46. Pf Alm. LXVIII, z6. Common t, *»
PfAlm, IV, ef Viccarf Decapl. p> 9»
» 5- IIL
Pergimif/ ad vocabulum hujus tituli fequens, quod "TOTD eft> enodandum.
Quod igitur ad originem illius fpe&ät 1 trahit illam aradice qua: in Kai Sc Niphal, put avi t, prxfcidit, incidit, feeuit
&utavit fignificat, ut ex Lev.XXV,
b & Efa. V, 6, videri poteft. In Pihel
autem j per metaphoram notat: cecinit
voce vel inßrumento > modulatus eß carmen concifum & breve , araputatis omnibus fupervacaneis. Pfallendo enim quafi
cceduntur fides Sr {onus redditur conci- fus* a) Hinc inter. Ttf, Sc ea
intercedere videtur differentia ? quod
tantum ore canere fignificct, [3 i au¬
tem infirumenta pulfare , Sc Carmen numeris diflin&um canere 5 id eft, p(al- lere.b) llt adeo TOTE canticum fignifi-,
cet concifum, & ab omni verborum Sc lyllabarumfuperfluitate refe£tum»c)' Ve-
teres autem Ebraei, quemadmodum di-
cunt certum quoddam cantionis genus
rrfctf
ni^ di£tum fuifle; ita quoque hoc no- ftrum TOTO collocant inter X illacan- tionum genera, quibus Spiritum San¬
num in Davidico hocce pfalmorum ope-
re traduntufum fuiffe, funtque fequen-
tia: IpM feupulfatiIe,quod inftrumen-
tis manu aut pleftro pulfandis caneba-
tur*IlTOTD,hoc eft>pfalmus,IIl MtSVi
IV SoWI five Mafchil. v. TlSnn hymnus
VI rtSan oratio. VII fblO benediftio.
HTA unde HTO fupra. IX^ canti-
cum. X rTNTH confeffio, five gratia-
rum a&io. d') R.. David Kimchi TO n-ty, feu fpecies laudationis appellat,
in titulumPfalmi IV ita fcribens: *PON
"to iqnj mm -noTon Vn
TDTD3 PD^ Bicunt Rab¬
bin i noflri pia memoria hunc 'pfalmum edi-
tum ejfe trtplici fpecie laudationis, Ulis
"TOTDtf JW,m£3 dicda, hoc eft, ut
reddunt plerique, pfalmo, mufica modu-
latione & vicloria. Nos hanc interpre-
tationemfuoloco relinquimus, illos in¬
terim media, tutiflimaque via incedere exiftimantes, quibuscum nos quoque facimus, qui arbitrantur ÜTDTD di&a
jfuifTe cantica eleganter compofita, ma-
ximaque cumcura exafciata, ac ea pro-
pter
pter five pracentori tradita* ut illiusdu&uacimperio, qui canendi arte
ceteros vinceret, a cantoribusinferioris
ordinis . in fancluario decantarentur.
Hinc Megalafidri Lutheri noftri verfio-
nemj optime fibi conftare patet, c5c Inter¬
pretern etiam noftrumhunc titulum re- cte reddidifte : (5n til at
féreftunga. Licet enim gerundium po-
fuerit loco participii , quod in Ebneo
eft, id tamen fumoia cum rationefecit, quialingvae Ebrtese ea eft ratio, a noftra difcrepans , quod participia Isepe gerun- diorum loco adhibeat,' ceu videre eft:
Prov. X, 17, Hezech.IX? 6. & aliis locis» e) a) Leigh. C rit' Sacr. voc. "O, i t em Bux->
dorf%LeX'Heb,in c and. b} ibid. c^PagniniThef.
Lingv.Jantt# voc HCT p. col, f 86. d ~) Drufii Fragment a. Vet. interp, Grxcor. p- 871. e)
Vid. Gejcr Pfalm- 7, v."]. Forß er. Dittion ar,
Zbr.p.w.
§. iv. ,
In explicatione vocis "THnolumus
varias de *7 hic praefixo fententias re"
cenfendo , propofitre brevitatis cancel-
los tranfire, fed eorum mox apprehendi-
mus féntentiam, qui afterunt hymno- graphum, ex facra quadam modeftize ac
fub-
•
So
fübmiflionis lege audoritatem plalml fpintui fando ; Tibi vero nihil , praeter revelationem fuperne acceptam tribue- re,perindeatque ali»s Prophetas ordiun-
tur libros fuos ab audoritate Divina, e.gr. Verbum Domini fadum eftadje- remiam, Efaiam&c. a) Hanc enimfen- tentiam, veritati revelatte amiciflimam,
ipfa quoque textus originalis lingua ad-
mittit , quippe cui frequentius nihil
efle folet, quam per h praefixum, da-
tivum cafum indicare, Quod autem
interpretes noftri genitivum adhibue-
rint, eidem,quam tupra adduximus, cau- fx imputari debet, nempe genio lingul
noftrte ab Ebrsea longediverfiflimo. Ut
enim nobis vernaculae fua conftaret per-
ipicuitas Sc elegantia , non fine gravi
admodum judicio, dativum textus ori¬
ginalis per genitivum expofuere. b) a) Vid. Sontag» de T it* Pf alm. p, m. 99, ti)
Id\ p. 100.
§. V.
Hic vero, quemloquuti Pumus, titu-
lus non raro alios Tibi adjundos habet quafi focios, etiam pluribus communis.
Sunt autem
fequentes: , vel
nnsw
tzoroD , Vd^-d ,rrnri-% , jviv
<Sc qui func reliqui. An autem illi in-
ftrumenta , quibus pfalmi, quorum in frontifpicio occurrunt, decancarentur,
an vero iplas mclodias & tonos fignifi-
cent, paucis difpiciamus. Alterutrum
enim ftatuamus > doäaribus tam Ebraeis
quam noftratibus id uno quafi ore ad-
ftruentibus, neceflumeft. De fingulis itaque illisj quidjudaei dicant,quid no- ftri7 demonftrare conabimur, In fignifi-
catum itaque primte hic nobis obvicE vo+
eis vel riV33, quse in titulis pfalmorum 4,6,54155,61,67 5c 76a Tu nstOsS fubnexum reperitur, inquifituri?
deprehendimus illam a radice [33 or-
tam, qu£e yulfavit fignificat, & proprie quidem de ejusmodi pulfatione, qua
chordae digitis moventur &pulfantur,
ut fonum edant, fumi fölet, a) Adeo ut
' 0133 hic idem fit ac pulfatio fidium,
five, quse pulfatione fidium effici*
tur , mufica modulatio. b) Hane
enim vocis r-"l-*\53 propriam efle figni-
ficationem docetR.David, quando dif-
férentiam inter D1T4J & 0*0313 indica*
turus,
turus, ait: Öl ÖOTJm HM OH D*Wt ,
T3, id eft : Cantores func, qui
„oret Nogenim qui manu in inftrumen-
,,to ludunt, c) Hinc, ficut inftrumenta muficaalia flint -^JiAacp^m, qu^fidibus
conftant j alia rzmu^aTix-d., five op gana; alia , qute fiftulis con¬
ftant : ^/) ita , per fynecdochen ge- neris'pro Ipecie^ citharam hic indicari conjicit Beatus Pater Lutherus, hoc po- tiftimum argumento addu&us ■> quod epinicia in citharis cani dicantur t. Par*
XV, ut'adeo hoc loco, quod or- ganon illi audit, nomen commune fit in
Ebneo , ad omne muficum inftrumen-
tum. e) Sicut contra citharam GenjV*
pro omnibus( inftrumentis muficis poni
contendit fupra laudatus Gerhardus./)
Hinc etiam in Svetica noftra verfione Biblica 0trdrtge'fpeel appellantur. Si Judxos confulimus , etiam illi quidem j
fatentur, r—ISMJ fuifie certum quod-
dam inftrumentum muficum ; in titulis
vero pfalinorumcontendunt illud figni-
fic^ire melodiam , vel certum notiflimi
cüjusdam cantici initium, fecundum
quod muficum illud inftrumentum, quo
laudes
fl laudes DE1 in templo decantabantur^
j comparatum fuerit. R. Davidis Kimchii
'
de eo verba, quamvis paulo prolixiora,
hic transfcribere noApigebit» quumilla js pr&fentis materia expofitioni multum
pofthac infervitura (int. Sic autem illa
r habent:Nip:n ^Sd Sy moD nvra? un
l] rp:pcuj Nflp:n ^So Sy un ,mrjö
ri tzmyn tzriENJ vn tzrpSsn oy\
>- $S ahn 1—:o r—iSrrinrn irowrn
d i—tSrto nnurt ro ,dSkn yvro wj
r' *mi ncDnn u;a;n myn nya .nnri
r« *
n Sterin 1—H222 msw npSni
i-" SSnSunpcnrruia thuj
J\ n^nSan mmm crSs: en
* Sy D^pSn: tzrSsn vrn .rnnM
ie *npon nrWD un. rhäx nyvr nwa
Si nxSy Sy d^Sd:d *120 moS»
n i Wa: Nnpoty un .ntymoSySy anro^
|s' cro un ,nDtbh dt icnj rprt m
i- foApo cmnD ty v) SAatwo ni po
å mSno orta un ,pw un .area
n
r- Nflpj un mnn um jttoanhw u^fl
: " C ' FT
»4
jd^d ttrn .m-y d-toi p
VIT NTO ->GD TUTP3 pTTPl irtN TT :r-toDnn bxN hoc eft, Exhis
?,autem praecentoribus, (deiis enim fu-
»pra loquutus fuerat,) alius erat praepo-
»fitus inftrumento?quodvocatur Negi-
»noth, alius inftrumento, quod voca-
»turScheminit. Nam adhibitis inftru-
»mentis muficis decantata fuerunt can-
»tica , modulationes & laudationes,
»unumquodque fecundum fuam melo-
»diam, quae tum nota erat apud illos:.
»erat enim notitia muficct ars magna,
»quae etiam animam fapientiae, feu ra¬
tionalem excitat: unde & inter artes alias externas recenfetur & connume-
»ratur. Ceterum inftrumenta muficai
»quibus Divinae laudes in templo con- tinebantur, haec erant: nablia, citha-
»raca cymbala, cornua &tubte: fuerunt-
»que inftrumenta illa divifa fecundum
»varias melodias, feu pulfationes mufi-
»cas, quae apud antiquos notse&inufu
»erant; Quaedam autem ex illis appel-
,,labatur alamoth , ut illo in j^loco fcribitur; in nabliis cantabant fuper
AU-
?r
^//*w0//>:(i.Pai\XV"oio.) fcriptum etiamtf
eft : Canticum fuper Alamoth. ( in ti-u
fulis pfalmoruirO Aliavocatur rvUU. '6
&ad illam hic pfalmus (4tus) decanta-'4 tuseft. Alia alia Dr~C:alia<'
fr: alia nbV2 : alia nUW t alia"
fm Ex ipfis etiam inftrumentis eft,cC quod vocatur inpy, aliud njiy , aliud D'PÖ appellatum fuit. Ethorum quod-1' übet fuum tonum, feu melodiam diflin-tC dam habuit, ut notum eft apud artis"
muficte peritos* Htec ille. £) Et polli-
cem ei premitR, AbenEfra» hunc inmo-
dum de eo differens: rn.Pl] eft concen- tus Poeticus pfalmi initium, ficutHam-
maaloth, Alamoth,Mafchil, Jonath Elem
&c. h) Hane utramque igitur fenten- tiam, <5c Judaeorum & noftram » integra
veritate confiftere» atque inter fe con- ciliari poffe» exiftimamus. Nihil enim
obftare videtur, quin uno eodemque no-
nune &inftrumentum»quo adhibitocfe-
cantatus fuerit pfalmus» & ipfam ejus-
dem inftrumenti fymphoniam & fonum
indicare voluerit pfalmifta, quum inftru-
Qientanon raroafono, & fonus ver fa vi¬
ce ab inftrumentis faepius liomen fortian-
C i tur*
tur* Id quod in fyftematibus noftrisor*
ganicis, quasSvetice OvqOV appellantur*
apparet, quorum tibiee, quia alias hunc
alias illum referunt fonum, inde etiam alia ffölt^alia trompefcftdmma audit* Quic- quid fit, id tamen certo conftat, rUJJ fignificare certam quandam mufici cu- jusdam inftrumenti pulfationem, cujus
rationem poft Judaicas fynagogas ruinam
licet fruftra quasfiveiis, florente tamen inEbrasa gente ecclefia, notiflimam illis
fuifie^non eftcur dubitemus. Adeoque
ftatuimus ni^JSJ fuifle genus quoddam
inftrumentorum , ni valde fallimur,
■4^Aa<p>iTCF j i) cujus melodia & jfonus, idemquoque nomenhabuerit.
a ) Le ig b.Crit. Sacr. pag. 140. b) Buxdorf*
lexic. voc. "-"O. c) Comment. in pfabn,
LXVllU 26, Grotius in B [alm. IV. cit. Bibi.
Crit. Francof. Tom.ILcol. 1140* d~) Gerhard.
Comment. in Gen> IV. p. 154, edit, Jen. an.l6]p
e ) Op. Tom. 3. Edit. IVitteb. p.\64» /) loc. cit.
g} Comment, in Pfalm.IV. h~) Viccarf.Decap!.
p.p. t) Vid, Eman, Tremellii annot ad Pf.IV.
§. VI*
Inter reliqua a Kimchio modo allata
inftrumentorum mulicorum genera, .
quas melodiam fibi propriam Habent, eft
etiam
etiam illud , quod appellatur , cujus mentio licet per totum facrum vo- lumen, nifi in titulo pfalmi quinti, nori
occurrat, nunc tarnen explicandum no- bis fumimus. Ne autemquisexiftimet,
nosfineratione a methodo$»Upr0pofi-
ta, qua titulos pfalmis pluribus non com- munes, & explicatu difficiliores capiti
ultimo re fervandos diximus, hic tanti- fper ad titulum, unicoduntaxatlocoob- vium, digredi: indicandum eft , nos
qualicünque rar explicationi, reliquorum inftrumentorum , qute a Kimchio b c- recenfentur, expofitionem eodem, quo in facro codice conlpiciun-
tur , ordine commoditatis ergo (ubne- ftere, ut illis deinde miftis, ad titulos, qui reftant» pergere poflimus- Elfe igi-
tur rnhTtJ nomen plurale foemininum
tS tfrMia omnes vident , quid vero
fignificet, &unde defcendat, inquirere
hoc opus, hiclabor eft» Si enim inali-
qua re interpretes unquamdiftentientes
inveneris, hsec certe eft» Nam ut va-
tias Rabbinorurn explicationes ornitta»
L mus, quorum alii per hereditates red-
dunt, vel de aureo vitulo, vel de DEO
C 5 ipfa»
.
ipro, qui portio eft popuH fui, vcl alio
quocunque modo id intelligentes ; alii ' flwnina vertunt , &c a,) ftint praeterea
duse praecipuae de hoc noftro
fententke, quse probabiliores yidentur.
Prior illa eft , qua jViTnifl-^N reddi-
tur: fuper hereditates, adeoque a ra- dice deducitur, qua: proprie pojje-
dit t hares fuit , hereditario accepit&C♦
b) fignificat. Haec Symmachi & Theo-
dotionis eft verfio, quam LXX quoque intcrpretes retinuere, uxip t>,s xA^poyo-
^x'ctas reddentes. c) Retinuit quoque illam Beatus Pater Lutherus, & hunc fe-
quutus ■> interpres nofter Svecanus, qui
ita habet t @rn ^falttl SDauiDé til at föW ftunqa för arfVoet. Quibus autem ratio-
nibus nixi, hane interpretationem fe- quuti fuer.nt, oftendit ipfe Megalander
Lutherus. Pofterior eft fententiaillo-
rum, qui cum Emmanuele Tremellioa
radice /711 illud deducunt , qua: voXi
cum de rebus inaniröatis adhibe-
tur , idem eft ac perforavit, excava-
Vft6cc.e) Adeoque per intel*
iigi dicunt ea muftcorum inftrumento-
rum
Ii® rum genera , quse tubulata funt atque ilii excavata, cujusmodi fuerunt facerdo-
•
