I
itKi
D.D.
DiJJertatio
DE
OR1GIKB
IMPERII
CIVILIS
Quam
Ådprobante Ampliff Faeulf,
Philoioph. in Regia Aca-
demia Upfal.
PHäSIDE
Viro Ampli
DN. JACOBO
A RRHENIO
Hift. Prof. Ordin.
PRO GRADU, Ad publicum examen
defert
OLAUS Joh* Fil.
Vefrn,
In Auditorio Guß av. Maß ad d+fäl-ß
Martti, Anno Ml) C XCL
Üplalis, excudit Henricus Kcyfar, S.R»
M» & Acadcmi# Typographus,
In CHRISTO Pater
Reverendtfftme
DN. CAROLE
CARLSSON 5.Theol
Celeberrime, ,
Dioecefeos Arofienfis Epifeepe
Eminentißime.
' '
:
k
MäCENAS fummls celebratur
laudibusj Ätque,
TU mihi Mäcenas utvelis
effoprecor.
Nominis Tui
Obfervantiff. Cultor
Ol: @ptwf.
<^dd Juvenem eruditiffimtim atfe per.
eximium
Drv OLAUM
Philofophiae Candidatum,
Cum differtationem iuam ederec
De ORIGiNE IMPERII CIVILIS.
\yf Ajeßasres plenaDei eß,cognatacfe Ccelo\
Åltior humana, mente manucp
Quisqms es, Augußos in origwe fafces; fu Sceptrafoqute veriNu-
minis infiar habent.
feftinans amico ftudio fcripfit
p. ea©<53ieöö3-
LECTOßl
s. i
QUantum ^Jdtgnitas fei Materici ibi,Candidc Le&or, commendatura
fit, fatisfetoy nefeius interea, quid ipfe effecerim. Etenimyquas bic cenfura
T ose oblat as cernis Itncolas, cur rent i ad ^ o dum caUmoduxi, animo iisjveluti
fr&liminanhm9 alta deortu & incre-
mtntts Imperiorum, Interrupt a ferie ßtbnetfendi. Sed ampütudo negotii9
neeeßario ad id oüo bis annis defiitu-
tum me> nec tgnarum quam place ant Leffcri pauciora, conßlium mutare coé- git, manumfi, retrabere tantisper9 dum
ätas ingeniuwtfc fuccrejcat. Ego
ex its Jum, qui Utantur^ quoties d- ,
tior a T « feierefußineas ♦ Te modo
nen malehabeat, quodmea cymba Ii tut
legit. Jccipias itatf hacce> qualiafint,
animo non agroi Jguodfi fecerisfaud
ingratüs me id alid occaßone velle de-
tnererifenties* Hifee quavis Tibi
Uta voveo\ Zoilo meriHmfcubifucrit,
Unt princi-
Jpi antiquo-
rum Philofo-
pho politica,
praeter horni¬
gem varia ge¬
nera animan*
tiurmquaefpc-
ciem civitatis alicujus referunt, na- turaii quådam ratione eongrcgata.
Cui fentcntiae licet non deefle vide-
antur, quae favorem poterint conci¬
liare; Bön tarnen fic focietates il-
lorum civitatcs riuncupandas cenio
mus, ideoque nec ipfä politica di»
cenda. Hömini hane, five digtlita»
tis five commodi, prsftantiam foli
A tri-
tribuerefasducimus® Hic pacifci?
deccmere, imperare, parere nui- tuaque prxftare poteftofficia, qui- busconftituitur civitasatq; contine-
tur. Si enimtitulo infigniendus Poli-
tici non nifi,quicivili gauderpruden -
tia,hane autcm totam experientia a li¬
fo! vant ac fcicntia, valdcimproprié
ratione deftitutis,quorum ccetus at- que regimen nititur tanmm natura®
Ii quadam confenfione, tribui au»
guftum nom en, quivis opinor fa-
cile judicaverit,
I I.
Sed minori licet negotio ifthgec
homini excellentia poterit vindica- ri, non ta men inter eruditos aeque conftat,naturane foli originem debe-
at focietas civilis, an verö alii fimul cabfar. Explodenda meritö eorum efl: fententia, & dudum explola
eft, qui tantum exaccidentiobcKtatti
fuifle civitatem afferucrunt, vim fic univerfae morali difciplinae
inferenres. In genetrice omni-
um natura fontem qusefivere
ple-
pleriqne, rationibus indu&i.uti vide-
tur, haud quaquam afpernandis.
Quam & nos, ut ut impuiiffc for-
titcr metumquoque &. indigentiam negari nequeat, primum tamenac genuinum judicamus ; fi å pacitszbs*
trahentes, quibus intervenientibus
civitas coalefcir, focietates nudas fpeöemus. Quamvis enim inftindu qvodam naturse [ocict&tem appetant
mortales, tarnen, ut civilis fit eadcm,
aliud quid interccdat, necefle cft;
quod faciat, utinunumeundemquc
perpetuum coetum, falutisac lecu-
ritatis communis gratiå, coeant ;
quodque peraäå fuper forma regi¬
minis deliberatione, illum confti-
tuat vel illos, cui vel quibus de-
fcratur coetus regimen, id quod
■pafta appellamuSc Unde in defini-
tione civitatis recepta, pa&orum
fit commodiftime mentio, qvibus
units omnium voluntares, civitatem nobis exhibent unam veluti perfo-
nam, cujus voluntas pro omnium
haberi, viresquc ac facultates,qugs
ei infunt, univerfse, ad pacem ac
A 2. iecuri-
4
fecuritatem communem obrinen-
dam, conferri potfunt ac debent»
Ccterum, quot & quse hsec pada fint, & anunicum fufficiat conftitu.
ific, hujus non eft loci curatiusex- ponere ac difierere.
III.
Apparct autem liquido, natura¬
lem amplius non effe ftatum illum>
in quo antecedente conventione &
fado ejusmodi, homines conftitu-
untur, Ted adventitium Hujus au¬
tem vclut anima qusedam imperi¬
um eft. Sive enim minores intuea-
mur focietates, five majores, liquer,
omnia pada irrita reddi, compa- gem difiolvi & quafi vitam ipfam
civitatis tolli,fublato imperio.Nam
ut focietas diciqueatproprip herilis,
paterna, civilis, hoc folum facit»
P^/?4jitaque,quåin uxorem, libe-
ros & fervos inftrudus eh quisqne paterfamiliås, quåque pollqnt, pe-
nes qvos ipcivitate fumma rerum
eh, nomine imperii folet denotari»
Sicuti vero teftridum ac limitatum
maxi-
5 maxime efife conftat imperium in familiis, quales hodie comparenr,
quod in fcgregibus fortaffrs abfo-
lutum fuir, ita impropriå magis fignificatione ad patres familias nunc transferti intelligitur. Civile autem,
feil quod imperantiurrs in cives eft,
cujus fumma dignitas atque pote-
ftas tfacrå Majeßatis appellationc poftmodum caepit infignki, furav
mum ed atque perfedum, deque
illo participant respubl. cujuscun-
que form#. Ab hac genuina iua fignificatione, transivit impcrii vo-
cabulum inaliam, non quidem di-
verfam fcduniverfaliorem, quaefuo
ambitu comprehendit non tantum
fummamin civitate potedatem,fed
totum coetum &civilem focictatem, quae propriis legibus, inftitutis & jtu
ribus gaudet, nec externo principi autpopulo paret. Quorefpedu cum
republica idem feredenotaverit. A»
liås frequens obtinuit ufus, quovo- cabulum hocce amplioribus politiis
rribuere confvevimus, fcificet iis»
quaepiura tub fe habent regna, fic-
CUti
6
uti regna appellare, plures quibus
fubfunt ducatusacprincipatus. Sed
ut ut per hane diftin&ionem inter
majoresac minores civitates haberi
poftit differential imperium tamen
nonhåcfignificationcheic acceptum volumu»; quippe cum diftinttio inter
regna & imperia, dicente G» Horn»
inortvpol. part. i. fit potius nomina»
Iis quam realis, titularis quam auclo-
ritativa. Quin& intervenere ra- tionesC.Le&ori antea expofitae,quae
mentem ab sfyoyuTici eorurn, quaedc rebus publ: earumq;^« & incremen-
tis mihi concepta funt, revocarunt, adeo ut nunc Imperium nobis tan-
tum (it fumma imperanttum in civ es
foteftas, qua qu&cunfa non illicita il-
Iis imperare> rejraöl artos% digno affi- cerefupplicio pojfint.
IV»
Quoniam autem, quse imperio
accidunt, fingula luftrare non fert
inftituti ratio,ad caufam ejus indagan-
dam celerrimo greflu properamus»
Neque vero hic nobis propofitum
7
eft, fingulas variorumfententias de imperii fonte examinare, quasnam optima fit tutiflimaque earum, quas
hodiefoventeruditi, indigitaffe con«
tentis, Nam fuete circa hane rem
opiniones, quas tanquam fepultas,
cum temporaßoftrainfavorem no- luerint revocandas, noftri noneftar«
bitrii excitare. Pravitatem autem
ingeniorum& ambitiofam violenti-
am, indequeorta bella & aliahujus- ccmodi, caufas imperii å nonnullis
conftituta, filentio plane praetereun- daducimus. Sunt, quibus å juris
alicujus fi ve naturalis five civilis fon¬
te imperium placuit a reellere : Sed
cum jus civile juxta celeberr. Lun«
dium in Samolfe eap. 9* §. 8. illud fit, qued tinaqu&q, civttas fibi ipfa conflituit-, id autem conftituere poffe
civitas nulla intelligatur, fi ea
imperii non dum particeps conci- pienda, jus civile ab imperio po- tius diccndumeftpröficifci, quam ab illo hoc. Cumque objedum
naturalis, morales fint acfus, iique
vel honefii qui faciendi, vel turpes,
ideo»
s
ideoque fug'endi, imperio interim
in ccnfum horum haÖenus non
relatoj neque cum iis multum ne-
gotii nobis interceflurum eftj men-
tem noftram iolum exponere vo- 1 en ti bus, conftitutio humdnaan ve.
ro divini majori prreferenda fit jure, cum, quantum meminifle poflimus, prasciptiaefinthar, de qui-
bus nuncl^kntcontroverfari.
; V.
Httmanam ordinationem ctiufam
conftituere civilis potefiatis vifum iuit
Grotioinde J.B. & P. 1. i.e.4. $♦ 7.
& proiua fententia adftruenda di-
ftum D. Petri ex Epifh Ejus 1. c« 2.
v- 13. adfert. Cumquoidem fere
facit Hobbefiusde Cive c.5.5. 11.
& cap, 6, 5t 13. & paflim. Nifi quod hic duo genera civitatum
comminifcens, nAturdc feuquodex jure belli oritur, quäle paternum eft atquedefpoticum, & infiitutivum
feu politicum, duplicemquoque im- perit caufam formet, naturam alte-
ram, alteramhumanum inftitutum.
De 1
t)c iffefitonc iftanaturse, quae Hob-
befio placet, non audemus loqui,
ne fortaflis ftomachum moveamus,
quibus, in contemplatione natura¬
lis flatus feliciori operå verfatis,nos oblequium debemus» Qu,are ncc imperia naturalU commemorare no*
bisvifumeft integrum ; quia, quod
obiter di&um völumus, difticilicne iftiusmodi concipi poteftimperii o-
rigö, nififimul perfvafumfit, natu«
ralem-ftatum bellum elfe omnium inomnes. Sed ut ad pirius redeamus,
cum imperium certum flt aliquod
genus attributi, rbl phyficae impofi-
tum,leu ens quoddam tnorde^ut ho-
minum arbitrio introdudum fic, ne- ceffe ettorn creatorem ipfum fui emtto-
rem agnofcere debet» Nam quae- cunque Tunt entia moralia, å de-
tcrminationc efitium intelligentium
funr, ideoque vcl divinae impofitio«
nis vel humanx: divina, quia enti infinito placuit a&iones hominum
certis temperare/>W/J, ne, bono¬
rum inftar, cultus morumque ex¬
perter» transirent vitam; humtn* au«
B tern
so
tcm, quia & alia, quae a&ionibus
mortaliumordinandis conducerent, confultum vifum fuit ßiperaddere.
]am verö non nifi lubitu ejus^ cu¬
jus arbitrio naturalibus cffe&ibus
impofita funt haec cntia, auferri ite-
xum poflunt; ut,quaehominum be- ncplacito funt introdufta, ha?c ab iisdem deleri, a DEO autem impo¬
fita non nifi ab eodem quoque poffint deponi, Judicet verö jamquilibet,an noßrum fit,uti ftatutum quoddam hu- manum,fic imperii notionem aboIere3 utconftet,an/w#/.f originem debeat.
vu
Heic tarnen vix dubitaverim, prima fronte, imo, ut addam, tum
quoque, cum in argumentorum examine non parum fit fudatum, multis vifum iri veritati magis con- fonum, hoc ipfum öfterere, pr&fertim cuminfignes circa imperia mutatio-
nes, humana indußria aut etiam vi
& armis faktas, oculis fubjiciant. Sed nefic quidem imperium ab homine
deieri, ideoque nec pa&orum opus
efie
4 i
i 4
si
cflepoteft. FalKmur,quoties ntodos
& inftvumentu, quo rum bcneficiohu-
ic & rurfusilli fubje&otalealiquod ensimponitquisquamjCÜipfo*»#^
eonfundimus. lnduftria, vis & id genus alia hominum talia funr,
quorum mintfterto uti poteft ens fum*
mum intransferendoabaliö in ali-
umimper/o,non lpfa hujus caufa*
LacefTantfe iavicem armis populi,
quo é jerris iftud ens tollanr, con- veniantinter fe de eo abolendo c-
mnes ; imperiinomen & exiftentia
manebit tarnen, quo ad DEO li- buerit illud abrogare.
VII,
Atneccflltas, inquis,imperii, ut
ut fumma, & connexio, quam
ejus fublatiocum miferrima mor-
talium ruina habere videtur, licet evidendiflima, non tamen infert
prxciféhoc, ut Arbitrium humttnum negari poflit caufa , cum, quac ad ordinemvitae conciliandum etiam humana folertia excogitavit, tanti effe queant momenti, utdelcri non
Bi niij
11
nifi^gre 6c cum detrimenté poflint|
nec nos hoc diffitcmur. Negotio jtaqve huic fi quis confultiusduxe-
rit, ad primordU civitatum refpicc-,
re, certumque fibi formare conee- ptum conditionis familiarum legre-
sum, pa&orumque, quae circa ge»
nerationem civitatis iptervenérc,
non multum refragabimur. Con-
ftatautem facile, non modo non tutum fuifle, verum multis aliis
nominibus incommodum familiis finguiis extra aliarum focietatem
conftitutis ♦ Quare illis maxime
fiitfle proficuum, vivere in aliarum
concordia, atque unione, qua a£tiones
fuas ad commune bonumdirigerent,
& in qua voluntatem £uam & facul-
tates quisque unius five hominis
live eonciiii voluntati arbitrioque
ita fnbjicerer, ut vim fuam & pc*
teutiam in hoc vel illum omnem tranbferret. Efth^ec fufpicio, qugp favore excidere nequir» Imperii
tarnen fontem hic fruftra qu^rin*usf
Ccnfticuant homines, quibus tot*
(ubfmt, decedantque de jure fuo
*5 refiftendi Kqiiisimperantiura juflis;
non tarnen inde enafcitur imperi- ,
um. Nam quicquid inter fubmit-
tentem <5t euro, cui fubmittitur, Intercedit, illud omnc conventio tantüm eft, qua fefe alter alteri obligat ad ca prseftanda, de quibus
inter eos padum eft. Caufa ita- queefie videtur pr o pr i a fubjettionis,
quifealterius poteftati fubmifiranon
tamen ipfius imperit caufa; nam, quo å jus vit a é* ne eis comprehendit, aljusfitorigiuisnecefie eft. Tantum
vero abeft, ut hoc jus å cive in impcrantem poftit derivari, quanto cuilibet fit manifeftius, civcm ^nt?
aliquodp^dum, cum principe int-
tum, ta le jus in feipfum nulluni
habuifle: imponcre enimeuiquam
vix aliquis ppteft, cujus imponen-
di penes eum non eft petefta^
Dicitur qqideon hotpp, qui affedi-
bus (qis dc ^upidinipus frasnutw io.- jicere noyit, fibimet ipfi mptrtifå fed ho,c awptij dich, ideoque huC
p^rqm facerc, aflentietur nobis,
tuam
*4
tuam involvcrc rclationcm prm*
picntis, qui omnia alteri poteft
in jüngere, & obedientis cui facul¬
tas refiftendi nulla reli&a eft, fed
glorias ducitur obfequi mandatis*
VIII.
Supervacancum dueimus, ulteri-
us in gratiam noftras thefcos in
naturam inquirere Eleßionis, alio-
'