36
Α. Ο.
I.
Indax
Cogitationüm
DoADPETITU
SENSITIVOs
QuasPermiflu venerandas
Facultatis^
Dhilofophicae in principe
Svionuna
Academia
Upfalenfi,
fub Praeiidiö
VlRl CLARlSSmi
Dn.
JOANNIS
9$ilßcrg/
Geomet*
Ρ
rofeff»
Ordin«,
PETRUS
J.Siep/Ang.
Alumhus
Regius>
exaroinandas
proponic
a.
d.^VMaji
A. Cfo. foC, itXXVllhin Auditurio Gußaviano majore, hor'u (onjuetis.
S.«
R
*M.tii
SUMMTE FIDE! V1RO,
SENATOR!, CÄNCELLARIjE DJRECTORI, Atque ACADEMI/E UPSALENS1S CANCELLARlOj CELSISSIMO HEROI ILLUSTR1SS1MO EXCELIENTISSIMOQVE COM1TI, acDOMINO,
Dn.
BENEDICTO
03C€«axi5S9tJia/
Comitiin
ßttß&olm
&
Libero
Baroniift_»
JÖWrebi)/,
Domino in_»Stofin&erg/
gapurf«
&
Kitfila
&c.Ur &
S* R*
Μ.ύ*
MAGNJE FIDEI
VIRO,
GENERALI,
& per
NORLANDIAM OCCIDENTAleat
JUDICI PROVINCIALI
ILLUSTRISSIMO at% GENEROS1SS1MO DOMINO,
Dn.
CAROLO
Libero
Baroni ία_*groncbcra/
Domino in_*tl!f4fa/^wickrg/&
#olm/ &c:
Celfiffirae
Comes,
Illwflriffiaie
Baro5
Rafagit
ammas,temeriter
tis notam viχ me
effugi·
turum, quirudes hajcepa*
ge
II
as,antepedestuos%Cel-fißime
Comes,deponercj
fußineo^
Scilicet tanta eßmagnitudo
muneris, occupalionum Tuaytum,quibus
infjäesßißinetur
herokumpetita,
utvix
ßeraye
audeam temporisquid
jupevejje
hac talia inter umbram β literarum
oti-um nata reßiciendi}
tantapr&terea
do-Britta,fcientiarumcfe
omntumcognitione
tmbutus eß ca?Iqagnatus
iRe
animustuua-%ut ingenue
preßte
ar,nihiltn
hocferipto
re-periri
pojfe,
quodßducia
altquafu't
conße-clum tuumjubtreaudeatt J^erumtameuita.,iosßtantem me ad
ßem
meltoremerigk
inußtatua,prorfusßngularis Tuus
favör
quo
infaworem
torum, qui proviril*fua
in, l'itieris proflcere
fatagunt, femper
pro-pendtfli
♦fuadetcj
ut tamumfacinia aude*4m£5? ego,quiin mujarum caftris non
mi-litern veteranum* fedtironem tnvalidurn
haflenta egt\
G?
*/?·jubet
me ad limina Tua,gratioftffime*
dominfi adparere^ Nimirum facraPa· trisPatriae dementia non ita
prtdemfa-Bum efi> utinter Qeteros, in bac
dMufla*
rum
palaßra
commilitones, mihifub*
fidii publici
copiafallafit
$ Troinad red*dsndam
aliquo modo
rationem laborM heio exantlati,occaßone hac
commodum duxiTibi>Μαςenatfumrne, kurntäimo peclore
devoii animi
Itterav.umcp
amoreflagran¬
ta tenuesprimittas
commendaffe,
/Iccipe
tgitur>
domine
benignifflme,
levidenfe
hoc munufculum, patereut inter tuosCli-entes. vel
inflmum obtineat
locum,qui
fp&i
fucts,fortunam
om mm, feq;adeoto-tum
magnotuopatroclnio
humiäime
com-mendat.
^eclongis
immoror
exorfis
>qui
b
tafigniflcem,
quareTe,läuft
rißime*
Baro>hoc
temporegefliam
compeäare, h0e% ea agere> qua in primU mihi
agenda*
novu Tammultain heatum meum pa«
rentem>dumin vivü
eßettexßiterunt
gra-tia tu*,Documenta,
at^hodienum
mm*·,
*
4/r*»? viduamexißunt>»/pio animo
reit*
^/'ä/aye
meritoep
effe
poßit nullum
obfequii%
atifepieiatuergatottantadp
beneßcia,
pi-dedtße,
4* Λ?/»·modtorJe non
obferat dicendi
locus, pra» ψfjentem
adripio oecajionemi ξβ
ubilonga
verborumjerie
benignißimi
tutantmilau-*/ßfßruere deberem,
omijßs
omnibua (
Tä*
nAWfy e
logi
adefcrtbere
eßet eadem
dirni-nuere
)
adtua Iimin*demitto
hafcetenelli
ingenii
primittas: humiüima mentecon-tendens>veIisillumnunquam fatü
depr*·
»
dicandum
favorem,
parentesample*
ßi
dtgnatwi
es infit
um porro propagaret * /itantabonitateolimnon
prorfu<s
indignum
eum
dtprehenderüt
Sicde meltoribusfatit
ßbi gratulabitur mea mufay Sic etiam
habebit eadem» quorum
laudibws
decan-tandufe exer-ceat
quam
diu htc fpiritm hos
pererrav'tt artns4
NumenAltiiiümum
Ccliifliroum Comifem>
&
IlluftriffimumBtaronem» i·»
regat, tegat,protegat.
In
honorem.,
juven'ts»ütteris moribus% culüßmi»
Dn.
PETRI
8(0®/!
Ang.
Amici fincere
dileiii,
De
Apperitu
Senßtivoi
publice diipucancis,Jόξ[λης
vXjσαρκος^φαυλα
av&-yva
Hv&ptevofci/
vt κανm vzify, oteå% πopé^etfa
τωνβρ$τίύύν
^ΰναταφΦι
χ^σμω άλίίρω?
"üjg κακών φβ άλήκτφ* Πetpco <τε ταύτα Αυνζ,ξπαμμάκαξίς
τι^φ
Όλβιοι
oiAeatriv»
Οισυσφίγγω
tjJ'e χαλινών τας κα^ίρ-γ*ς ΚβκΖ^ονίας ορμάς» 'ικανοί φβ γcvjz«Α
» / «ö*i.Barcumprolhcafalutarium
profe-äuumgratulatione,acfelicium forroin indem incrementovum
Apprecationefcrtb. occupatiß:
Julius Micrander#
Åå
Virum-Juvenem Percximiuirl
Dn. PETRUM
2104V
Angermannum
ÄnVeumfinceredile&um,de Appetitu
ienli·
tivo egregiedifputantem
A SP1dumluflrasperamosna viretaSopborum,
* * Hon
facti
inäifujwn
Teprobitatisopus:Hafteutccepifii,capttyöeusipfe (ec undet ComprecoY) uttandemprcemiapulcraferai\
fcripfit
Andreas
Spole»
jfuveni elegantißimo
Dn. PETRO
216^/
cum diiTertationemeruditam
de
Appetitu
Senfitivo
ederet
Ν
Aturce
ExpUcat,Ingenium
ingeniodum
confulit ipfefuo*
pulcr'ts
ASPlllS
aufis
verbis
paueiffimis
fedarnico
plane animo
fic gratulari
•*'voiuic
CO
A. S. Ρ.
CAPUT
PRIUS
D Ε ADPEIITU 8ENSITIVO IN HOM1NE.Portio quxnoflrimeUor jubetedere(enfa;
tontetfadere ferVA manne.
Dpetitus nominein genere
intelleftae veniuriccujus»
cumqüe anitnalis
inclina-tioncs,quibüsidferturin
remTibijücundam,atque
bonamiSenßtiviautem
il-laetantum, quae fenfuum opera
habentur»
quaeque ideoariimancibüs brütis nobifcuni-.
func cömmunes.
Hicprodnusinipfo
diifertationis
limine
loco furidameriti,, cui cetera impofterum dicendainhitideberent, pluribus eiiet
öften-deridUm nondarihifi birias fubftaruias* eai·
que coritradi£lorie iibi invicern obpofitas;
Immaterialemalteram» altcram materialem;
Vel|iadremclariusexprimendamuti
at voeibus adfirmativis* Cogitantetn
éc
cxtenfam. Quandoquidemveroinexercitiis
publiciseandem dodtrinam
faepiufcule
utram· ^ %quepaginatafeciiTe novimus, uttaßtumnort lippisactonibribus, quodajunt,
inolueriti
ficcopraetereundum videtur
pedc quid
com·muniteriuper hoc negocio
difputarifueviti
Crambcn enimrecodiam non facile digeiie·
ritilomachusdelicatior. Verbotancummo·
neo cum, qui ingenerali iubftantiac conceptu
noriadquieverit fcd uiterius mentis acieiTi
ad
penitioremadtributoruin duüm harumce fub·
fiantiarumconverterit, faciliutiquc negocio
colligere poiTe ex
diverfiflimis,
quas deih
inmehtehabetideas, diverfiffimas quoque
eXtare has^ qUac eorum fubjedta, Etenini
quid cogitantis proprietates cum
e&tenfse
jtQuid intelligere, velle, adfirmare, & nega- ,
re, cumdividi, moveri, phyiiceputa
(quid
namque fitmetaphyficemoveri plane igno- .
ro)&c, Quaproptercumadtributa h&c
adeö
difcrepantis
funt
naturae, utquidqüidadfirme*
turdeuno, negeturde altero» nodo
quafi
Gordioconnexum fequlturinterhorum fub-1
jédba,ipfas iubftantiastantam quoque
interce-dere debere differentiam,quanta unquam in
rerum naturacOncipi queat maxima. Adeo·
que dum vel unius proprietates
alteri
adicri-ber« *Ό)
beretentamus,vel mediam quandamttaturam interbinas hafte iöllicitequaerirhus, nonn.fi lateremlavamus. Neque enim deextenfo
feu noncogitantepraedicari poteft ro cogita*
xe,nequeinter duo haeceXtrernamediumcerta
rationefingiputefttale, quod ab Uno habcafc
qaodcogitetjabalteroveroqüodnoncogitet: Seuqtiodnonextendatur ab uno 5 & viciiÜm
quodextendatur ab altero. Implicathoc de
unoeodemque fubje&o mantfeftam
contra-di&ionem. Verumiiceine iatis tuto
agi-tur?
Exdatoprincipiopraetei? cögitahtem 6c
"exteniäm, nequicquamullam
aliam
quserijfub-ftäntiam, ipontevelutfua dimanat conclufio
talis} quod omnisfumftio cUjufvis animalis,
atqueadeo 6c hxc, de quamentio fieri coepta eft, vel adunamearumiblam, veltocum ex'
ambabusper
certasunionislegescompofitunifitreferenda. Ordiamurnunc,utinamFelici omine,abipiohomine. Eft is ex cogitante
& exteniafubftantiis,merite Sc corpore com·
pofitus. Utriulque iuapropriaeftfubfiften-·
tia. Utriufque itidem in operando,
quam-diucompofiti iälvuseile potcritflatusmutua
dieinvicemdependentia,
Eartem velut
iuianimusin corporis pofitus eft iervitio> par-rurfuSejufdemexpers. Interdum Deum
fuiconditorem,
hominesquead
ejuspracé-ptum
vel
inimiciilimos
fibi
diligit
iratioci·
nandoiyllogifmos infe,exfe, &apud ie,
utreiftePhilofophus, neiftitj
univerialia
exfin-gularibus
format, componit,
abftrahit.
In-terdum etiamvidet, audit,guftat,olfacit,tan«
git,triftatur>irafcitur,
cupitadpetitque.
Hdtc8c
ejufeemodicetera partimex
propria
fua habet
eifentia,exclufocorporis^ cui unitus
eft,
com-mercioj partimquoquenonniii
exoccafio·
nehujus,quatenuseidem conjunctum
voluif
utriufque auiftor. Una
nihilo
fecius
eadem-queeftanima,quamquam ut
alius
Vertümnus
in variasfeconvertatformas* Ita mens ea· demeft, quae quatenus corporeaeroachinae
manetadligatanuncupatur^w//ih^,atque
alias
quumjuxtapropriam
eftentiam abique
ullo
ad ifthanc unionem refpeiftu confideratur, honoratiusaliquantoRationalts(igriofcas
quse-io,fi fingulapuramnonufque adeoredoleanc
latinitatem) vocitatur. Quadecaufaftcubi
rei huic fimplici parteis tribuerej atq>
cx non extenia extenfam demum, hoceft
chimaeram facerevideor,rogo cumgranö
fa-Iismea fumanturverba. Quippe fcienduiri
quemadmodumin Deo O. M.
Hnteillo
lon-gefimpliciftimo adcributa diftinguimus,
ö-mnipötentiam
unum,alterum
omnifcientiam
dicen-dicentes: Nonquod realiter
vel ab
ipfaeflen-tia, vel interfe difleranc* fedformaliter
tan-tum , in reipedlu admeliorem
finiti noflri
in-telledlus conceptnm, facilioremque
conbde-randimodum;Ita&hic in Enteitidem
indivi^t
bili partes me agnofccre Ted
formaliter
folummodo diflindlas. Diilindlio verofor-malis, utnotum, inre
ipianuliam
infert
par¬tium diverfitatem,
Ailverominimeillorum clafli me
ad-fcriptum volo, qui partes reapfe
diverfas
mentiadfignare fuilinent,Sola illa
nunquam fatisadmirandabinarum lubilantiarum inunocompofito, quod hominem nominamus,
unio tantumfecit,utbeut quidamdivini foe¬
derisignarieodenaentiae
delapfi
iint) utduas
fubilanrias toto, utloquimos eil, caelo di¬
verfasinunumchaosmifereconfuderints Ita
quoq; alii, mirum quantum deeepti
parteis
menti adfinxerint realiterdiverfas. Etenira
quum experirentur baud raro in
femetipfis
quandam ludlam duorum quafi adpetituum,
oppido reali difcriminepartes mentis a
fe
in-vieem divulfae. Hinc incunabula nadla
di-ilinélio in Phyficis celebratiilima inferiores
inter, iuperioresqj animi partes.
lllas
qui-dem Harum moderationifubjeclas
pronuncia-runt)verum nihilominusea eiledignitate, ut
(#)
imperii jugtimfirpenumero excuterent»
ta-metfiejufdemcum/;#eiTentindolisacnatur«}
quod mihi quidem άτοπονvidetur, Subna·
tus autcm eilhicerror excrailäartisanatomi¬
en ignorantia. Nam quum rudis tantumac
iners crederernr corporea moles, quid un»
quam
iij
eacernituroperationum
ab
ejusani-ma,utprincipio infernofoloa&ivo denvare a.dgreili funt. Itaqueexplante omni princi¬
pio mechanico, operationes omnes anitnat
luntadfcriptn. Tumveromukae quum ede·
rentur a&iones, qu.ae ignobiies vifae qui-bus
ciendis intereifet anima rationis compos,
quacdamignobiliores,parteshuic muneri pa-rés illico conficlx iunt. HincDigeßrix,C
oη-coärix-,Separatnx,Retentrix, Secr.etriXi Adpo
ftetriXjExpultrix, Adtraärix, δζ nefeioquaefa· cultatum caterva inPhilofophicumcampum
eftimrodudla. Sicquiaipfä anima indignum
putabaturcirca expulfio'nem excremencorum occupatametTev id operisperagere dixerunt facultatem expultricem- Scifcitanti veroqui
fiat,quod diarrhaeaad animaenutumfaepenon
iiftatur,reiponfiloco refonuit, (fedreionuit
fine perceptione audiencjs) quod expultri»
facultasiit tunc irntata,adeoq;juffui fuperio*
rum renuat.
(7)
**yojtfyietg
amans videar, faculutumvocL-bns,quaenihil quidquam mihi
aperiunt,imbe·«
cillomeo ingenionequein hunc diemadfe.
qui potui quid reapfe portendant
illa Entia.
Aut enimeruntcogitantia, aut
exteniä?
Sihocunumidemque Tunt
cum corpore:
Sin
illud exmente örtum trahunt. Adeoque
quotpartescorporis»tot quoqueanimae
inu
homineforentftatuendae. Quid quaefo
ab*
furdius? Aftjdicetquifpiam:
eaderaquidem
menshominiineft, (edpertotumcorpus
dif-fufa, dumoperishoc peragit, fortitur no·
menhoc, cum illud rurfusaliud. Verum
refpondeoaeque male tribui menci
totalita·.
tem,utitaloquar,aenafo adfirmationem
vel
negationem. Unde elucet inquoreponen-dum locovetusilludranima eH tota mtoto» Sctotainquaübetparte.
Sed dandum eft hoc veteribus, quod
realeillud difcrimenincogitatione pofuerint5 nequcenimillis omnia iimul innotefcere
po-tuerunt. Pronusin errorem hunciisexifte·
repotuitlapfuS) qul nec
intimiori
fabricae
corporeimachinamenti notitia
forian
erantitnbuti,necadeo diftindboscorporismentisquc
fibiformareadhuc poterant concepcus. Ac-cidet fortaiiis &cnobis, ut mirentur (verba
funtviri olimclariilimi) poileri intarn
Cü)
tisnoselfe hallucinatos. Egoquidem quan-tum inme, veteres excuiätos volo. Etut
eorumhonori velificer lubentiifime voculas
hasfuperion Scinferiorretineo,
tametfiutfu-periusmonui, eadem fitmens, quae nunc
ad-pellaturpars vel facultas inferior,atque alio temporecontrahonoratioriinfignitur
titulo,
utfuperiordicatur, Sic ideascogitationefvc
pureintelle&uales,quas &nunc ex fe ipfaex¬
tra omne corporis commercium habet,
Sc poft divulfionem ab eo habitura
eft, vocarefuftineo partes mentis (uperioresy
ieuipfam,ut barbaroutar vocabulo,
Rationa-litatem. Reliquas autemcogitationes
exuni-one ejus cum
corpore dimanantes inferio¬
resnuncupo, Quales funt fenfus, adpetitus,
Sc adfedUis. Hasillarum diredfioniiubditas flatuo i adeo utfijuperiores tempeftive fuo
rigore uti iciant,infermuminclinationes mo·
tusquereprimere valeant. Quamquam ve*
rocontrarii faepius ientiantur harum motus, nontarnenmiiuna&fimpliciifimaiuntmens»
quippe quae quatenuscorpori ligata inclinat
adid, adquodeam di/ponit corpus j quate- j
nusveroipfarationalitatepraedita
corporeum defiderium vel exfequi vel fedare poteih
Quemadmodum lapis,quinunc dcfcendit,ab I
aliofortiori in altum proje&us alio tempore
adften-(9) .
adfcendcre dicitur> Itaunusmomsinvolun*
tateiccundum unionisjuraexcitatus,
ab
aiio
motu fortiori in eadem facultateper ipiarn
I
Rationem profe&o
retunditur.
Atque
hoc
eft Rationis ininferiores facultates regimen»
dequoplunbus infra5 volente Deo,
agen-dum. Sed propius accedamus
ad
rem_,»Inter facuivates inferiores vel majpme
referridebeteamentisfunélio , quae in
prae-fens eric explicanda. Ira namque
corpori
animusadfidet, utquodeinoxiym
,
quodve
&cu$, haudaliteracremfibimet ipfi in pri^
misgratam, ingratamve,
adpet-at fugiatq».
Quodmultisprobatum iretantomagis
fnper*
vacaneumduco, quantominus propria cu*
jusqueconfcientiaaliquem deadfertionis
hu-jus veritate dubitare friat. Qu isnon fercno ccelo fehilariorcm > af Jove pluvio
trifio-remexperitur
? Caufaefl,quodad hilarita-tem,veltrifitiammagis diipoiitum circum*
geftemuscorpus. Etenim dumaer excernus
fanguinem adtenuat, atque magis magisque redditfubtilem, turgefcit quoque
cerebruin
corpufculis eoiubtilioribus vivacipribusque
quodfanguinis fermentatio optimejam per*
agatur. Undemens nonpotefl:non cogita-tionibusjucundis laetitiam ex tam bono cor¬
poris ilatuperceptam tefatam facere,
(ΐβ)
traqmimacrcontraria
qualitate dötatus
cor-porishumores infercit, fiftitur ex parte fer me-utatio fanguiais, definit generatio fpiri·
tuum, torpeibitcorpus. Qu,o
fit,
.ut mens«olensvolens ex adeo mala machinaecondi;
tionetriftitiamconcipiac, Quarequeritan.»
tes iäepius audirelicet: flüfd dn^cr/ jög
tt)Ct Ct) fOE
Cauiäm
enim anxiecatisquamvisipfimetignorent, angoretarnen
ob
corpus male Habens adficitur mens per ar.
&um, quod eicum corporeintercedkunio» nis vinculum.
Hincoiftumtrahunt amores, &ζ,odia
illanaturalis, quae per αντιπά^ειαν, &
συρ-yrå&etecv, tutiifima illa fupinae ingnorantia
afylaiCxpIicare fölet vulgus philoiöphorum.
Quiaenimfi mihiobviam detur^aliquis
nun-quamanteavifus, adeoqueomnis fuipicionis, damnumaiiquandomihiab ipio illatum
fuif-le,vacuus,cujus corporeaemachinae
humo-rumqueadeo eandem pererramiumcontraria
sneaeprOrius eiletconftitutio,extemplaac in»
traSphaeram aélivitatiseffluviorumejus fifte·» ieturcorpusrasum,odii pailionem adverfus- ι
eundem hominem foveretmens. Ratioeft
di&a. Effluvianimirum hujus, quae contra»
risequalitatis, permeandocorpus meumcon· tratiam quoq,
ipli dum inferrefaragunt
difp
itionem, turbaturfermentatiofangumisj
cor-fusfpiriruu&c.Quaexrc
ejusmodi
obje&um
non
poteftjä}t{quin
averfetur
mens.Vici£
(im autemiuppofito Redtam
Rationem,
(eu
iuperioremfacultatem, inclinationem
hanc,
quammens e corporehabet,
cogitando
nihil
maliabeomeperpeilum
eiTe,
&
id
genusalia,
'
itacoercere,utmihiacei,quem
hadbenus
it?odi,copiapateritfieri communis
ledii,men-fae, atque quotidianae
converiätionis,
certefeniimillam odiipaflionem
remittet
animus,
utdemumprogrefTutemporis
occulta
tnciina-tione i,n ejusamoreinrapiar.
Foriannovi
conjuges&hocipfum
teibabuntur.
Atque
haeceh ratiocuramicitia a puero contraria
plerumque
fit firmior. Undeetiamlatinum
Oratorem toties in fuispraecipue
Epiiboli?
Amicitiaapuetuinitcs, converjationu
familiark*
&quacetera,mentionemfeciifenovit is,qui velprimasearundeminipexitlineas.. Haec&ej,us cenfusaliatantumnon
infinita
clariffimeevincunteameileunionis animicum
corporevim,utquamviseum
poft adium
Cx-pepaeniteat fadbi, nonpoifittarnen
quin
Tob
licitanri(fas fititaloqui)corpori
bcnigminj
praebeatadfenium,averieturquequod cino-xium, quodverofecus (edletur habendi
avi-^u$· £am ipfam
inclinationem
exfer^ijb^
animÄ-(it)
inimalisin menteobortam, adpetitus
fenfiti-vinominevel infimoexPhilofophorum
cho-roiatiscelebrem , nonomnibustamen aeque
probeintelledfam,
rudi
Minervaexplican-dam (utinamfauftisavibus) adgrefTus fum,
Quodut exvotocedat, quumhaecfun.
βίο,ut cet?raeomnes,quasad inferiorem
fub-ftantiaecogitantisfacultatem, leu partem
re-tuli, iitmixta,utpote quse requirat mutuam \
mentiscorporisqueoperamj
confultum
fue-ritvitandaeconfuiionis ergo, diitindieindi-cafTe,quidhtijus,
quidveiilius
inhac eadem
e&pediunda partium
fuerit,
Et
veroExtenfam
quodadtinet, in
capitepofteriore,
ubi
mate· rialiterexplicaturus fum quidquidprseprimis
pertinerevideatur
ad
pratfens
argumentum,piuribushabebitur
probatum,
eamalio
mo¬dohucconcurrerenullo, quam transmi"ei1* dofolamfpeciem corporeamin
Senforium-.
Commune. Cogitansveroadeam ex
obji-gationeinjun&a aConditore
refpiciens,
11objeftum,quod ea
reprcfentatur fuerit
gra»tumvoluptatemj
fin (ecus dolorem
percipit
primum
facultate quadam
paifiva
>Poftea
vi-
fciiTima&ivafacultate fedeterminat ad amQ*
tern iüiiis> fugamque hujus.
Ea ipfa inclinatio in
Voluntate excitata
ORTUSfuicaudamtam mternos,quam
. ,
nosienfusagnofcerevidetur.
Etenim
quuraveliolaimaginatione vel Phantafia objectum quodgratum abfens tanquam
praefens
menti
iiftitur, accedentememoriafuavitatis anteaad
cönfpe&umejusperceptae, experimur
ipfi·
met excitari innobis mocum unum, qui
concupifcentiam, feu amorem
uniendi
hof-met cum eodem,mentifuggerit.
Qui°
&
huncporroinfequi alium, quiad hanepaifio-nemfovendamdiipoiitam magis
porisfabricam\ adeöque efficicut tanto
diu-tiusdürcteaipfa inclinatio, Priorem, ut
di.
ftincie agaturjpofthac
adpellabimus
ab
effc-&u motiim lUclinatiofits> Poßeriorem auterrt
eadem de caujfTadurationis motkrn♦ Utrique
itacombinatijUtraro fineakero iinurn expe-ririliceat. Uterqjetiam nititur fcedereMeri-teminter& Corpus iärtcito.
Jiquidemquod
eundenimotumfequatur eademcogitatio}
hicvero, quod eandem cogitationem,
idem
motus- ρriuscerta certius. Sic quiaprima
perceptio ficcitatis fauciuminclinavitanimam
adbibendiim, quippépotus corporitunc
vi-fiisneceilarius: fit&nunc uthic idem mo¬ tus, quinunciatgiitturisariditatem$
fimul
quoquedeiideriumexcitet potuS.tanqüam rei udlisac neceiTariae, tametfi reVera toticom-pofito,coinftatu minitetur ruinam; Quod
(τφ)
nonfinetnaxrmofui incommodo expentur
hydropica pefte infedus, Nam ut canit
poetai yl,
Crefcitindulgens fibl dirashydröps. Ratio eftdida. Nimirum idem motuscor¬
poris comitemhabeteandem cogitationcm_»
mentis. Quamquam aurcm mens
hydropi-corumitadecipiaturjerroris hota eidem ta¬
uenjure inuri nequit, Etenim,utexemplo
haccevadantclariora,initum efl: fcfcdusme
iii-ter,&quempiam alium,utisextra föres
per-iiftens mihi incameraicdentiaperiatquidun-quamfotas geraturhifcefolisindiciisjquodfi vicetantum unaoftiumpuliäverit
ilgnificare-turmiliireshaec* fm duabusalia;fin ternis
ite-xumalia. Suppononunc advtntaiTehoilesj
quos me feque vita ipoliaturos novit» atque voluiiiequidém eumterna puliätione »
(fcilicet quia itainternos conventumj
indi-eare remhaneingratam,hoftiumadventumj
verumfive vitio memoria decepturn, five
hoftibus extemplo obrutum, oftiumnon ni-fi duabuspercuililfevicibus, quod eile on1-niain vado teftareturj adeoque reigratae in- f
dicinrn* Quid mihi inträcameram
delite-fcenti accideret? Decipererneego, qui for.e omnia intutocredensvitamagötranquillam»
quum tamen reapfe omnia exiftanc infefta*
(">
. . ,mequeadeo ipfum extremo vitae
periculo
ex-jpofitum po'fteaperfentifcatfn
Ak
quis
hü-jus crroris cauiam me dixerit?
judiciuiit
hamque tuli, quodde hacre
ferre
debui*
Ica
quoque (quamquam nondiffitear
omne ίϊ-mile, utvetusregula ionat>eile
diilimile)
mens, anima, feucogitatio certismotibus
corporisek adligata. Adeout,
fi
cohcigeritcumrediremotum inSenforiumComrtiune^
qui nunciat individui katum eile iånum*
quum tarnenfanus minimekr, iånumnihilo·
feciusjudicatmens, fed omniscülpac vacua* Quod latitia eundem motum itiiequentete«· ftatur. Sednec diffitendum in
tantumqui-dem errorem hunc menti impucandum
eile,
quod feniuum inclinationi rationisfuaejfrcena
noninjecerit, priusquamcorporeum
machi«
namentumnitnia potus ingurgajfone
dekru-&umiri ctoeptum. Toflerw ex iiifra dicen-dis quoque conkabit.
Quin Sc hic fuasfibivendicantpartes
knguli externi. Quarumprimas
tenercTA-CTUM facile crediderim: Ad eum enim
voluptas, Sc dolor, qui duo ienius proxima
inclinationis averkoniive fenfualis exikunt cauia, videntur potiilimum
poile rcferri.
Sedquid vellicatio komachi, kccitasfauciurain mente aliud reknquunt
quam quandam
■■ ·.' .
("O
moleftiae ipecier»? Quid itidem
objeaum
venereum, quam quandam voluptatem?
GUSTUS dein & OLFACTUS cjuia.
r.on longe aTatftu recedunt, non minimum
quoque
huc
conferunt.
Nam
&
irthisfefe
jprodic
aliqua indolentia
,&
moleftia.
Itaex
grato iaporevel
odörehujus,
veliilius
cibi
voluptatem fentio, quae mihi eiumvel
po-tiim hujus alimenti infigniter
comrheridatj
rnoleftiam viciilim exingratö* quae
averfiö-nem fiiadec» Verum quidem eft,
qiiödde-fideria, quae exhifce fenfibüs habemus prd-pirie circa
odores
acfapores
verfentur,
riec exienfufamis, fitis,etc* ortaiintj l^erumfuntilli fenius irritamenta horumob olfacftus, gu-ftuSj Sc ftoniachi temperamenti mutüaniä fe invicem dépendentiarri. Hinc novirrius
gratum quod de
fe fuiidic odorem,
guitii
etiant plerunique percipi bonum.
Qiiod*
que bene fapit*
facillime digcrere
ventricu-lum. Utrumque quoddianaexperientia
fätis Fuperque comprobat. Atquequod cöncoctu
facile
fät
^quod guftil
gra¬tum,incaufa eftcommunisfalivaeScfermen·
ti natura* Quae vel hinc evincitur>
quod
quum in ftömacho
dorttinatur humor
bilio-fus linguae membrana flavefcatj quumme-lanchokeus nigrefcacj quumque
pituicoiui
'albefcat eadem: hoc eit> uno vcrbo, variec
faliyaprout yariaverit
ventriculi liquor.
Itä-quequod benefapit
jamnunc aiäliva
aliquan-tulumeftfolutum: particular enim
fic
divi-fae nervös linguac palatique
titillando
iäpo-rem grarum adferunt. Etvero
quia
hoc
ci-bigenus inccpit
diftolvi
afaliva,
facilequo»
queconcoquitur,iéuadhuc
dividitur
median-tefermento. Sicviceverfa> quod mfipidum
concodtu & diftkillimum, Namid
infipi-dutn fit, quod eum in
modum
afaliva,
hu-more iJlo prorfusnecellario, Sc minimet*· crenientitio fecari nequit, ut partes ejuspo· ros linguae fubeundo nervösconcutere
vale-ant. Åtverofifaliva nequeatejus particulas
afeinvicem feparare, nec
fermenti
viriumiderit, ob notatam modo rationem. Quid?
quod fermentumctiam ad
diveriäs,
proutid
variovariaverit tempore, res
adpetendasnos
inftiget, praeftetque rantum, ut quae antea
fuere infipida
prorfus
, autiaporis ingrati,
dulciffimum poftea iäporem
induant,
Ete-nim dumeaejufdem eft
diipofitio
, ut nuncfaciliusconterathoc cibi genus quam
iliud,
alioitidem tempore aliudj qui
aliter
contiri-get, quam ut peculiaris ejus
conftitutio,
peculiarem quoquenervis
ftomachi imprimat
inotum, exquomens porro
defiderium
0§)
piet unius potinsquam
alrerius alimenti.
Te,ilattir, credo, id ahunde pica mulicrum,
Singularis quae tunc eft fermentatio fangui· «is iingularem etiam
lbomacho
imperutIi-quorems qui rurfus aliam atquealiam intro-dticit faJivae difpofitionem. Adeoquequum Ihiiérse femini res tam iniolitas
eoncupi-icunt, exiftimandum efV, eas eiTe ialivae vires,
utidenialimentum* cujus particulae
fubin-troitu in poros linguac, eandem lacerarunt
lancinaruiique·, Ita alteret, ut particube
ejuf-dem nervös ( qui quoqj aliam forfan nacUconilirutiunem) leviter folummodo feriant, tidllentque, anirnamque adeo ipiäm ejus poiTeilione laetari efficiant.
Poltet Sc alia infoliti hujusadpetituS feddi cauiä, fi exquificaejus radö öbnbiea
me exigeretur. Scilicet acieo pertinacem
fpirituum Sccerebri horumcehominum
eile
diipoiitionem, ut glanduia, proculdubio,femper teneattir converfä adeam partem ce¬
rebri , tibiiitae funt plicae, per quarutnaper«
turam ipeeies unius alicujus rei, E.C.
lapib
lorum, carbonum,&c.itaconftanter
reduci-tur, utnolens volenseidemfpeciei eontinuO
adtenca maneat mens: Imo ut animusinter- j
dum arbitreturrei, quam hic motusreprae*
fentatie uniturn ciTe, Ut patet exijs,
qßi
(>p)
feles, canes, Iupos, gallos
gallinaceos
&c.iédicunt. Sub tcmpus geftationis uteri, quandoianguis per creberrimam circulatio-nem,nimiamque fermentacionem acrior
fa-<Ttus, liquor ex eo in ventriculum fecretus äcrlorisfimulnaturae,vi majori nervös
velli-cat. Quemrnoturnquiaveheinens eft,
per-cipitquidemanima5 Sedejuumnuliaidea eft injmaginationenifi hsecpradens, cuifoli
mi-fere adftri<ftaeld, conjnngithane ideam cum violenta ftomächivellicatione, Sc neutram_»
deineepsab alterafeparac. Hinc eft, quod "flatimacmenspercipitillum ftomachi
mo-tum, oppidoeam invadat cupido di&arum
rerum, ad quarum fpeciesunice reipicit,
la-pillorum nimirum , carbonum, & id
"genus alia,quaefätis mira. Diximentem,quae
tonjunxitnon feparare. Idquidem propria
experientiaedocftiiumuS. Quisenim, qui
lieri cönviViointerfuit, hominis uniusibi¬
demconfpeéVimeminiile hodie poteft, quin illicototiusrecordeturccetus. Itadum
cce-l'urrvhyemalitemporeftellis
corufcans
ima-ginor, non unius aftri tantum, iéd totius
aftrorumorbis memoriameumanimumfubit.
Sedhacc in tranicuriu.
Quoprobeobiérvato nec mirtim
am-pliusvidebitur, quodinvitis
nobis
(*o)
tränte ftomachoredeatmos
iäpor
cibi*
quemCum voluptate
aliquando
comederamusj
tametfinonnifi antealiquot
annorumfpati·
um. Videlicetfieri potuit,
hodieque
fit,ut
liliquore
acido
verttremrodente
inobis
copia
fafta,fiatquenuncalimenti
palato
fatis
grati*
ideammotusnervorumlinguaccum
idea
nio·tusitomachi in Senfotio
Communi
combi·
hemus, utüna poftea
fine
altera excitari
né-queat. Quofit
utrtatim
acfermentum
agif
innervös eo,quofaclum
modo,
dutn
gra·
tumilludcibigenus
guftabamus
,reminifca-murfimüljucunditatis
aoteaab
eod.cm
perce-ptae«
Undé
nihil inter
noftrates
fiequentius:
ftdtmerdimni)uru30t tet »ar.
DeniqueVISU
vel
AUDITU
itt
fei
cu*
jufpiam nos
trahi
concupifcentiam
*tanto
minusevenire poceit, quanto
plüribus
aTa-£tuhifenfus diftant paifibus. Neque
quid
noxium quidvefecustam aperte
indicant
aC
ceteri. Eaenim ipforuminnollro
machina·
mentoeft ftru&ura. Audimusfonosj
vide¬
musitidem colores. Hi quidemamorem-»
complacentiae in
nobis
fufeitant»
concupi-feentiaenonitem. All: dicesJ £xeo
fulo>
quodoculis
ufurpem, E.
C.
hoc
jufculumi
Velverbafieri audiam de meafive
amafia.fi'
ve alio objeiko
fenius
demulcentc,
fentio
inme amorem non folum
intrinfecae ejus
perfe&ionis,
pulcritudinis &c.
fine
relacionc
ad memeamque natutam
qui dicitur
amorcomplacentiae.
Sed
quid
amplius,
defideri·
Umputauniendi me cum
eodem
obje&o,
Nam velimδζcopiamihi
fiat
jufctfii
>&po£
feilio amafiae. Verum enimvcro e recft,
l?onevir-,utdiftinftehicagamus, &cquae
fepa-randa funtnontemereconfundamus. Qolor jufc'uli,
(utiniifdem
maneamcxernpÜs
) <Sc
jonusverborum^quaedepuella
tuajucunde
moveriaudis, funtquidem
tibi
fenfus grari
>efßcientertarnen,ut e
ichoia
verba
mutuem, concupifcentiamin teexcitare
nonfuftinent,
fed tan.tum occafconalitcr, quateous
nempe
per eosrevocatur
tibi in
memoriam
proxi-maejus
eauflä voluptas,
quamalio
tempore
inexplendo tuo
defiderio.
expertusreapfe
es.
EjusaucernfinuUainte
memoria,
necullam
remconcupifcentem
facient
aures&
oculi.
Haecdumdico, rogo
explicetur
meusfermo
de materiafubftrata,concupiicentiavera ,feil
adpetitu fenfitivoj cujus
internam
cauiiam
fäepiusinnuiexftare
voiuptatem.
Fruilra
igi-turfuntquotquot
videor
mihi
videre
,nefcio
quo animorumatftu
infoienter
crocitare:
Quomodohaecfibiconitabuntj
Quia
nulla
innobiseft memoria perceptaevoluptatis
ο*)
I
tern*exauro., argento,lapidibus, divitiis&c.
Ergohaiceresnonconcupifcemus? Quid
ab-furdius? Sed Λ facite ne auditurnobtunda--tisfeiquipedalibusverbis. Adpeti ha?c taiia concedo: ied nonadpetitu fcnfiilvo:
nuliani,
enim inmevoJuptatem internamprocreant» verumRafionali, quacenusfuntutilia,,qu3enon
tampropterfe,quammajus aliquod, ad
quod
ducunt,bonym expetuntur. Hoc φu,trem, paucisexpedbm nonfenfu, fedRatione. Ma¬ net itaq> bne memoria,indql.entiae vel
volu-ptatis, nihilfere ad iycijnationemiénfualem
conferre ienjfam vifus5& auditus. Sedvalet
hicillydvetus: ignoti nuliacupido. Et
quod
nos tamfrequenti verfynus ore:
jb<$
mut fcr/ utßräuv ut ei; iSpwi·.
De cetero quam quam animus
di&«
voluptaris non reminifcatur, fola. cerebri ,1. difpoimo eft, quae praeilare poreft, ut
vel
exiolo vifu , audituve propendeamus inrei
all·
cujus amorem, vel odiuin. Etenim quum praeiensaliquando£uit o,bjeftum fuayiter,
vel
fecus cerebrum adficiens, fieri.non potuit,, quinaliquae ibidem perejus a&ieinemexarat*
remanerentplicae,Quaefacillim* pofteaaper·
tu, Has proin quumoculisE. C, ufurpamus aliud obje&um priori aliquadantenus fitnile, denuo fubeunt ipiritus animaies> tantumqj
*
Oj)
prsftan.t, ut;
acculta quadam
inclinatione
ad
hujusipfius proiecutiqneirt,
fugamve
rapia-turanimus.. Sic ieminae in primis., quae i,n·
fenoribus.menns partibus, projnicius
habepas
laxant» occul.to amore» haud fecusacma-gneticaquadam vi, erga
quofda.m
praeceteriS
trahi fe profi.tentjir. Quare
dum
occuUae
ejusinclinationiscaqfam
recordantur,
quod
nempeocuiisearundemfe
iniinuetquid
fimi-le iis, quae inalio antea obfervato
confpexe-rant,haudraroeas ingeminantesaucjire
licet:
3α<$dlflaticnnc/ it; ijanf>ar Itjfa$D$en/$14*
f4/ SDiun/ fom ten<K*r«η.
Ηϊηςtanquam exi"uo fonte
dimanant
averfionesilla?exrraordinariae,qua$in histan-tumvelillis individuisrepcrireeil. Quaruin,
Hiftoriam longa exemplorum
ferie
pertexerevetatpropofitae brevitatisiludium.
Quap.ro-|)ter,
necioquar anin\i
deliquia,
quaeob
felis
prxfentiamperpeti
neceife
haben,thominum
quidamj nec eanaturalis odia, quae paren¬
tumanimos a Iiberis adeo.diilrahuntj utnorr
finefalutisjadurain communicum
his
tugu-rio perfifterepoffint UH,
Quia.quancumvis
nos.per variam ccrporum cpnllitutionemt
Variaqueex iis exhalantia
corpufcula,
cauiås-que aliasnaturalesrevera contigifTeh»c taliaa 3Ghodienum contingere arbitremur$
fa)
«to tarnenvulgo omnia ejufmodi
habemur
iiifpecfta, quod femperdubiam male credat
hiftoriafc iidem. Sed vero unicum foium*
modo adducam exemplum, cujus veritatis ipiemetego eroteftis integer. Eft
mihiami-cus, cujus anirnum tantaoccupavit piicium
dcteftatio uteorundemefum noniinevomb tu perferre fuftineat» Eum äliquando ego
Cumceteris, quituncpraefentes fueruntCie*
brisfuafionibus, amiciique obtcftationibusut
morem in hoc puncfto nobisgerens
certiih-mum averiionis fuaeexperimentum,
docn-mentumve ederet, comedendonimirumpi*
Jfcisportiunculam,adgreftusfui. Negavit
ille,
quantum in eo fuit, hocfe fatfturum,
con-teftans inter adfiduas noftrascompellationes,
amicum noftrum adfe&um , ne ad tam ar-duam fufcipiendam provinciam
impelleretur
invitus: jutejurandopraeteraconfirmans,aparentibus iaepius ad id ada&um eile,
Ted
mox ac bolum deglutiviliet in
confpedk
proxime adftantium crudum
egurgitalle.
Tandempertinaci oratione vitftus
particulan»
lambetrae comedit. Sedquid accidit? Extern· plo intervariaiymptomata eandem
evomuit»
omnibus nobis in admirationem fummam
effufis.
Aliunde hancaverfioncmproficifcinon exifti* '
eiiftimaverim, quam exeo,
quod
atali ob^
jcdlo valde
laefus fit, dum vel
in
uteromatris
adhucgerebatur, velpoltquam
communis
au-rae particeps fadtus erat. Sic
dum in
cunis.
adhuceifetporrigiforfan
eidem
potuit
hoc ci*
bi genus, quod ob
conftitutionem,
quaetunc erat corporis valdenoxiumfuit;
quaex refpecies glandulae
impreiTa
moxcoinitem_»
habuit alium motum qui nervösiextae com
jugationiseo agitavit
modo,
quoin
odii
pa£
fione fieri fuevit. lmprellio autem
illa quia
fortisproeul dubiofuit,
plicas
majores
in
cerebri interiorifubftantiareliquir,quaeetiam-num fupereife poflunt.
Unde
facile
cail
dem aperiunt fpiritus
animales.
Quod
quum ufu venit, idem motusdelineatur in
giandula, atq» deineeps.
eadem
cogitatio
eliciturin mente, iecundum unionis leges*
Quin&aliusρπείΐο eftmotus,
qui
nervös,ut primo tempore factum,debitos
concutien-do, machinam ita diiponit ut vomitu reni Hanc ut prorius inconvenientem
iibi
ejiciap
foras. Vel etiamadhuc embrio fenfui.ma-j trisiuae compaffus eft primum.
Degebanf
parentesejus, dum inviviserant,honorati^
fimi iis in locis, ubi pifeium copia
quovis
fere anni tempore
fuppetebat
largaj
proin
accidere facile potuit, quod matrem
(*6)
ditatis temporehoc,
vel illud pifcium
gepvfsporterrefecerk,
autob
humorum,
quae tuacerat difpofitionem naufeam crearit»
adeoqi,
ut rem totamverbocompiedbar,aliquomo¬
do laeferic. Quade caulfamoxac rei
inuti-iis idea in glandula parentis
efformaretur,
eademquoqueinconarioEmbrionis iatis
vivi-de eftexpre'iTa, modojam
nominando,
Vi»
delieet fortis quae tuncfadla incerebro
ma·terno ab illo objedto impreilio tam vehe¬
menter nervorum quorundam capilUmenta
perculit, utinfignis in interiori
aiiqua
parte cerebri exftare cceperit apertura; Quamid-circo promtiifime
ingreifi
fpintusproxims
vicini. Hos porro iniecuti ipßusconarii
ipiritus.fub forma eadem. Unde eiquoqup objedtihujus ipecies» ieu idea (iumtohop
in feniu, quo ipecieiiynonomon efl,
voca-bulo ideae) inkxa» Quandoquidera vero matris foetuique glandulas non interruptus
interceffic fanguinis fpirituumque canajis,
quum huc verfus,
vel illuc
inclinabatur
marterna, Embrionis iimul, ob propeniionem,
quamhabuerunt
fpiritus
omnesincanali
totocontenti, fimilem ad modum influendi in
matrisglandem,
iimi.iter
converfateneba#
tur. Haud iécus acduo navigia, quae in
a-qua
fluviali
adanchoras
tenentur,ubi
ven»·tusvehementior ex
oppofito ipirans
nonitu*
pedit, eandem lervant lineamre$am,
idem-que retinentpundlam iibi
ambobus
obpoii-tum. Adeo ut, fiunius puppis hane
refpi-ciat
plagam
rqundi, akeriu.sprotinus
eun-dem occuparet ktum: Tametiivel
Integra
afeinvicem miliaria diftarent, kmododi¬
rectumfluvii curfum non infledlerfcriparum
Obliquität. Spiritus icaque e
giandula
martris exeuntes fub eadem forma in aorta,
re-liquiiquc
arteriarumagentesiniupercuroitau*
Hos deineeps contigui pmnes
ad
giandem
ufqueipiius Embrionis. Ubi
denique
ean¬ demcum reliquiseundi incknationemnadli,
qui jam in procindlu fteterunt
ad
occupan-dosglandulae
poros,ieniim priorem
curiuru
knmutarunt hi: minori enimineppia
eo.de;-lari, minorique cum
celeritate.
ltaque&C
alios ingrediendo poros, 3c aliam
formam
induendo, certam (peciernglandul«
infantis
imprimunt.
Idque tanto fortius, quantohaec materna moliior. Sed neu potuitnon
eademin conario matris
expreß«
ßeri
Emil-lima, quum iimillimus, obdiclas
cauilas,
fup
eritipirituum curius, qui utramqueutrobi-quedeiineavir* Et veroquia tantapareiucr» inter, ac feetum interceffic
συμ,πα,ά&α**
nr.eadem prorius exlhretutriufque conlsituiio,
C»Ö
arq» natura,
mirari
nonfubir,
quod
atrib^
animar idem objeclum , tanquam coropo-fitis valde noxium ayerfat(£fint tunc,
poile-aque quoties unquamipecies,
quaid
re- >i
praciéntabatur
quacumquedemum
de
cauilä
präriens
faéla
iit
de
novoin
fenforio
com·
!
muni.
Verum enimvero
difficulrasadhucnon
minima fuperelTe videtur in eo,
quod
filius
continuoinhuncufquediem
praedi&um
cibi
genus
detreftaverit,
quum tarnenparens,
poftmodum ejus
efu
deletfari cceperir»
Mi¬
hi^facilem
eruditi
le£loris veniam
iibi
polli-cetur puerilis inicitia)
videtur
hunc
obicem
poiTe
removeri
togitando
glandulam
mäter-ham» cerebrique
fubllantiam reiiquam
du·
riorem omnino iuiiTej Infantis vero
nimis
mollem. Atqueea propter idea;hujus
velii-gia iis inlociseile fatis,
ampla
in
infantej.
in.}>
parentevero.inreipe&u quiaem
ad. illa
tenuia
Valde, quae facile evanefcerepoterinc.
Praeterea cogitationem quam cumhoc
mo¬tu conjunxit mäter*
haud
aegreabeodsmie-parare
potuiiTe
jufta animi
lance
perpenden-
;
doobje&um id reveraTibi noxium
none{Ter
verum ob peculiarem duntaxat
humorum
iub gellaiione uteri
conlticujionem
naufeafn
movilTe> autaliaquapiam de
caufla odii
paflio-nemt«)
netttexcitaiTe, ante tarnen palato iuo
!n
pri-tms adriiifle, &$dgenus cetera,
Fiiium
viciilim admödum juvenem,
dum
animus
adhucnon utebatur reminiicentia eandemL·.
pailionem feniiiTe,
adeoque
nominatis
argu-mentis ad
feipfumquafi
vincendum
uti
ne· quaquampoife.
Quippe
qui
necodii
hu-jus cauiTarn novit, nec eum
cibüm bene
imquam fibiiapuiiTe
meniinit, &
quaralia»
Quia vero impreflio
ifthaec
eft inVeterata,
hefcio nuninc aliquando eam
averfionem_»
diclus vir ex iuo animö penitus
evellere
poffir, quum continuo
tedeat
vel ad
folum
hujus cibigeneris
vifum
idern
motusinSen-forium Commune> & coniequenter
eadem
ideainmentem. Adeouthaudincommode
huctranftulefisillud: Si
EXpellaffurcatarnen
ufque
recurret.
Öico tantum ci firmum huic
Paifioni
reludtandi propofitum
conftantiaque
Her-culea erit in ea moleftia perferenda,
ii
votaaliquando impleviiTe
ie
intelligat.
Sed
haec obiter.
Porro DURAT Senfjalis
illa
inclina-tio in mente, quamdiu motusipirituum
,cuijundiaperc£ptio
voluptatis
eamexcitantis,
ia corpore. £um
durationis
motumfupra
dixi. Quem in eo
fundari
putavi
?quod
ex
0°)
exvi unionis,redeunté eaclem eögitatione-jf
pérceptione, Scinclinatioiie iii mente,
rc-vertatur ocyus idem motusin glandula
fpi-ritibuique. Adeo ut hi verfus ea mox ifluere incipiånt loca quae antea primum.* öccupäränr mente fimiliter, quamquarrU
erga objedlum
diverfum
adfe&å,Quod
neminem proprra expericntiä Jatére(mit.
j Sic diverfum omnino fuit primum amoriS obieftum ab eo, quod hodienum earidempaffionem cietj
eandem
nihilomimiS
incli-nationem idem in iifdem corporis partibuS
infequitur motus, Sic quia primum dumL» objeftum* qjawbnos adhucinträ nlaterna
clauftra delitefcentes amore amplexi fimuS
(növüs ille nimirura
fuccns
ek inteiliriisve¬niens, quodcalori, atque adeototi
compofi·
to fuftentando confervandoque efiet aptior) ,
varie agitati aipiritibus nervi ieXtae conjuga· tionis, inprimis qui ad cor protenduritur»
quippe quibusdatum eft adventlim ejuS
citif-iime maturare: (Qnod diligertter exfecuti
in parteis
huic
muneriobéundoparesdefcen-
j
dendo faciliime, quumviac, qua-eorumcur· .iuminfledterepoITcntadhiicexftarent
null*)
nunquam Schodierno die p'oiVquam
adölevi-rous, talis inaliquod objedium,qiiodcumq»
demumiiludFuerit menti ihelTe poteit pro·
o>; ..
penfio, quin
eundem
iniifHem
iocis
reliri-quant Ipiricus animales eftecftum. Hinceft, quod praeienre etiamnum objecftograro
fen-tiaturcalorin eordefolito major, puliufquc ianguinis frequentior, Hinc eft, quod
ft&.
tim ac odic mens alimcntum illud
inconve-niens ad cor accedehS, machinamentuffu.
corporeum advomitumdifponebaturihun'c
quoque quäle quäle fuerit obje&um, quöcl menti eam paftionem liJggerit corpusad
ft-ftiilem funitionem
producendam
difponat. Hicipiedurationis mutw eft, quipluribus
perfuafit federn Adpetitusienfitivi
efte
ineor¬de. Ecénimquumiubipfo adpetirionisadlu iri-folensdeprehenderéeurcircapraeeoirdia aeftus, conciamaturn iliicoin corde etiatfi eam
fun-«ftionemperagi. Sed quaargUmenti vis?
Quianovi quidientio circa cot", dumfenfii* alis in nie oritur inclinatio, ergocordi eä
abicribenda? Hcquid, video arcemin collö
mulus pailibus hinc iicam j intueoritidemu
fuleminfinitis propemodüm parafangisamji
diftanrem: Ergo mens ar'cem cernenseft in colle, & foieminfpiciensin ccélo, nonverö
in cerebro meo. Quidquid dixeris adpe?.
ticus quacenus eft adlus mentisj quxrenduS ntique eft inea corporis tuiparce, ubiprinci-fem federn obeinecipfamens.
4-bttratidnu vero epitheto motus
ille
pratcipue ea decauia infignitur,
quod
praeftet
is, utineademcogitationediutiusperfeveret
mens. Nam inclinationls motus primutfL.
quidempraeiens fiilit menti
objedlum,
cujus
ex intuitu aniorem ejus, odiumve
concipit,
veruminhaccogitatione mentem
diu
retine-re uequit, Quippecefiante
objedli
externi
a&ione, vel noftra imaginatione,
ftatim
quoqjceilat ipfejcumquoporro
perit
eadem
glandulae poiitura,
vel
unoverbo, eadem
ipe-eies corporeas cumquehac iterumuria» ea·
dem idea mentalis. Novimus autem &
clauiis oculis, Sc obturatis auribus
externi
objedli aéUonem nos
perfaepe tollere,
quin
Sc imaginatione rei
alius
cujuipiam
glandulae
litümmutare, ut aliamprorfus cogitarionem animo volutare incipiamusj recurrente ta- »menpaulo polteadem corporea
ipecie,
ea·demque animi cogitatione.
Quocirca
erit Scalius motus prioris conies, quiut
co-xiarion pnorem occupet
federn,
curfufquc
lpirituum fub eadem
incedat
forma,
atquc
adeoeadem cogitatio
revivifeat
quaii
in
men-te, efficic. Isipie eft durationts
hicce
moWi ob rationem jamjamdicendam.Scilicet
fpi·
ritus, qui ex fangvine tali
vel tali vi,
modo·
«|ue
ebullientc,
proucad hanc,
illamve
paf
fioTiem requiritur, recmentomninoeundem, quantümfieri poteftmotum* cundique pro« penrtönem cum humore* ex quo fecreti, faciiius iccirco quam ceteri glandemperme»
ahdöj ideam eandern ibidem efformacam_#
fervant t qu<e rurius animam jneadem
cogi-»atiohe, inclinarione, averiioneve fixam qua-fi retinet. Quamdiu ergo durat idem mo-tusincorpore, eidem quoqueidea: vacarc heceiTe ertanimurrtt
Denique intelle&is probe iis, quse
tle duraciohe ejufcemodi inclinacionis
diiTc-ruij ievinegotioex oppoiito elucefcit quid
ieandem SISTAT, TOLLATQUR. Nimü
rumabeunte e Senfotio Communihacipecie
fcorporea, abic& haec idea mencis
Con-iingitautem id ipfurn, vélquando corpus
i-, pfumitaertdifpoiuumutcelTetduraüonis mo¬
tto, atque iponte velutiuaahjhoc litu rebliaf
vωμα, Sic infame
quüm jaiiiv
huhcinVentriculo pratfto eft* inquod liquof acidus fuasvires convertat, iiltro ceilatmot·
iertailla famis perceptio. Idea enim glant
dulae, exvioienta ncrvorum ftomachi
agita-tionetemporeinediae
impreila, ültro
velutiSenforio Comrnüni_valedicic, fuccedente
alia iatietatem deiiunciartte, Sic in ίΐςί
poftpotum^ Sicderiiquein Venere.