Dissertatio philologica, de voto Naziræorum in gente Hebræa, ex Num. VI. quam, consent. ampl. facult. philosoph. in regia academia Upsaliensi, sub præsidio ... Andreæ Boberg ... pro gradu publico eruditorum examini modeste subjicit, stipendiarius Nesselia

/ Λ n"ya

DISSERTATIO

PHILOLOGICA,

DE

VOTO

NAZIRMORUM

IN

GENTE

Η

Ε

B

R

MA,

EX' NUΜ. Quam,

CONSENT.

AMPL.

FACULT.

PHILOSOPH.

IN REGIA

ACADEMIA

UPSALIENSI,

Sub

PRALSIDIO

VI R I

CELEBERRIM1,

DN.

Α

Ν D

R

Ε

iE

Β

Ο

Β

Ε

R

G,

L. L. O. O.

PROFESS.

REG.

ET ORD.

PRO

GRADU,

PUBLICOEKUDITORUM EXAMINi MODESTE SUBJICIT. StipendiariusNesselianus,

JOHANNES

MILENIUS,

_WESTMANNOS.

IN AUDIT.

CAR

OL.

MAJ.

D.

XI.

JUNII,

•ANN! MDCCLV.

H. M. S.

1

• i' /i'v

ti

η Ni s. s. τ/ -% ii

iremadmoflum in ceierls _rnegotiis,

ad cultum _{rellgiofum Supremi}

Nu-minis _{pertinentibus}

, popu'um _a fé eléélum DEus a _gentifrus

reli-quis diflin&um voluit_{$ ita pariter}

Ifraélitis certas _{prsefcripfk leges,}

quas in votis_{nuncupandisrite ob·}

___ férvarent:

Namque haecfponte

li-$et ac ultro iufcipere poiTent, _{cavendum tamen}

fuirac-curate, ne ad fuum arbitrium divin! cultus in hifce

mo-dum*, majeftate ejus indignum, aut praecepio adverfurrs

frngerent, atque fibi eligerent. _{Eaque de caufla lege de«} finitum volüit DEus , non folum _{quaenam res voto}

con-fécrari _{poiTent, aut quatnam hinc removendae§ verum}

etiam _{cujus conditionis, flatus vel setatis eiTent homines,}

qu! votis rite concipiendis pares eiTent, _{atque jufle}

ob-ftrlhgerentur.vid;Num.c.XXX. Erant autem vota

aåfto~-WS religiof#, _{quibus DEO fpondébant aliquid &:}

promit-tebant fe pneftiturosy ad.fingulaiem ejus cultum &

glo-riam* Haec _{ipfaιvota, ΟΤΠ3; I lebraeis dicla,,, varii fuiffe}

) 3 (

generis, ex S/literis patet; quseTingula bicenarrare,mm

elt noftri in/ticuii. Inträ limites _{paulo angultiores}

ceér-cenda fuii:tennis h^ece _{opera noftra}, utpote qua

coniti-tuimus, onieam tantum votorum _fpeciem, fed per fe fat _{amptarn & diffufam , breviter confiderare atque} inträ cancelios tum _{ingenii, tutn ardtifiirm tem¬}

poris & facukatum , quod dolerrtus , cogere,, E/t hsec

ΎΙ3 "HJvotum Naziv&u omnium maximum , _quoquis_noη

res _{fuas, Jed feipfum DEG facravit: quaτε&μεχάλψ}

£νχψ dici Philo tradit; ut docet Relandus ki Anilqu. S»

Ρ. Ib c. X. Declarat id _{ipfum Lex Divina Num. VI. 2.}

verbis

_"VifiV

ad _{feparrmdum vel} abdinendumfe

ffe-bov<e. _{Cujus voti excellentiam, in 8. textu defignatarn}

verbo anteeedente , Graeci Interpretes haud teme-re _{crediderunt, ita vertendo : os av peyåhws evfyrai}

ενχην, confentientibus etiam aliis(vid. PoliSynopf Crit.)

Magni certe zeli erat indicium, comroumbus aliorum

erga DEum officiis non efTe contenturn, fed voto fe ob-'

fåringere finguiari ad vitam feveriorem & fandtiorem,

non _{prae vulgo folum , fed & ceteris verae pietatis}

culto-ribus. _{Quod ipforum votum} , quo femet fepararunt a communi rerum _{quarundam ufu , unde Nazirast didti«,}

uti _{fpeétavk haud dubie ad pietatem & vitas}

fandtimo-niam, aliis religiofius fedlandam; unde &alUs

fan&io-res ab ipfo DEO cenfentur, _{Num. VI. g, ita pariter fuo}

quodam fure id meruerunt, ut Eccleftse Judaicte

orna-menta _{quaedam & lumina cenferentur, in quibus DEus}

fpeclale gloriae fuas decus fulgere vellet , utpote cum

A'elut _{anteiignani effent» ad viam plantarem aliis} mon-ftrandam & itudium colendi DEI in _{vulgo ardentlus}

ac-cendendum. Inftitutum hocce Nazirasorum reli-giofum qvum _{attentius paulo contemplari operae}

pre-tium duximus , «gre nobis eit _, quod _pro

digni-tate _{argumenti id prseitare vetet non folum ingenii}

Imbecillitas,» verum etiam _praeiens rerum noftrarum &

facul-'S*# ) 4 (

faeultatum flatus; jada vero hac alea, illa, qure

fefli-nantecalamo _{deproperare licuit, Tuae, Candide}

_Ledor,

benigne interpretation! , qua par

eil obfervantia,

com-piendamus.

§. ΙΪ.

Naziraeorum denominationem eiTe deducendam a

ra-dice , quae feparandi &

abftinendi fignificationem

ha¬

bet, haud ambigue colligitur ex

ipfius

S. textus

verbis

fupra allatis : Π1ΓΡ5

ad feparandum fe

ffehovx

,

Num. VI. 2; ubi praecipue exhibetur lex Divinå.

inili-tutum illorurn dirigens ac determinans. Ex hac

ipfa

le¬

ge divinitus tradita, non minus

perfpicue conftat,

Na-zirreos, cujuscunque

efTent

fexus, convenienter nomini

iuo fuiiTe obflrldos ad pectdiarevitoe inftitutum, a

com-imini _{reliquorum hominum dlverium5 praecipue vero}

_ad

abftinentiam a certis quibusdam rebus & adior»bus,qus,

juxta recenfentur.

Tria

vero

potiilimum

erant, circa

qux Nazirsei, vota nuncupantes,

abilinentis

virtutem

ex _pr&cepto legis declarare

debuerunt.

_i.)

Interdidus

erat illis vint ufus, omniumque fruduum vitis, _mt

pa-tet ex com. _$ &₄ L cit. _2.) dbiiirtendum _{erat a nova»}

cula, feu tonfura capillamenti, ex verfu 5. Denique 3.)

cavendum erat ne pottucrentur _{a mortuo,} feu ullo

cada-vere. Quas totklem etiam recenfentur in

Mifchna

_"p|3 cap.VI. I. alio licet ordine : ρ

ΠΠ^ΠΠΙ

ΠΚΟΙΒΓΙ

|&Π , poUutio y tonfura,

& quod eqreditur

e

vite,

Er©

hifce autem tribus Maimonidem fubftituHTe denarknn

pracceptorum nutnerum , Nazirseo

injundum,

obfervai

Hottinger in Goodvln. 1. cap. S,

fed

refpedo aiiojj

ec-demque tendentem. cfr j. G. Carpzovii Äpp«

H.

Cr.

m

loc. cit. Sub hifce vero_{prseceptis, cum} lex Divina _nom

expreffe quemlibet Naziroeuei

ad'il

ringat, ut

ad

vitse

£-nem in hoc inflituto voti iui perieveret 5 quinpoems

fpatium brevius pro '-voventls

irbitrio

debgaare

viikatur

vefc-) f ( Zt&jÉ)

verbis, 1ΊΪ3 W

Vs,

In comiTU

4-&

5

loc. cit.

ut

&

2'"iV ΎΡ "JTO DOT1 DH7D in

poiieriori

,

hinc

Doéto-ribus Hebraeis nata

eil

diftinéUo

Nazir®orumt in «VtS

cbV, & ODl ""Tt3,

feu

2Wp

J0t

h.

c·

Nazirxos

per-petuos,

qui

ad

mortem usque

voto

obfiringerentur

j

&

JSazir. dterum, feu temporarws, quorum votum

definito

tempore

exfpiravtt.

De

hifce plurima

tradunt,

atque

exemplis etiame Sacra

hilloria

defumtis

probanf,

non

o*

mnia _{ejusdem cornmatis» atque}

hine

_quoque

inter

fe

dis-(jdentes, Rabbini quse

fingula

heic

enarrare non

per-mittit brevius inftitutum noftrum.

Ejusmodi

eil

qvura

tradunt, Nazir^um nunquarn

pauciores,

quam

trlginta

dies, voto determlnare

pofle. Quod

ipfum licet

Scrlptu-xa S. non definiat* Rabbini elieueruntper

Gematriam

ex voce _HW? occurrente Num.

VI.

v.$

ubi

de

Naziraeo

di-eitur,

quod

ianétus

ΓΡΠ%

erit

Domino af

§» III.

Antequam ad vota Nazir&orum

propius

expendenda

progrediamur,

forte

monuiffe

ju

va

bi

t,

hofce devotos

non

confundeodosefie cum O'TjJ viris

principibus,

qui

hane

adpeiiationern fortiuntur

Gen,

XLIX. 26.

Deut.

XXXIli.

16, Thren._IV.7. & Nahum.IIL 17.

ob dignitatem»

qua»

proe aliis, vel in re

publica

,

vel

in

Eccleiia

eminent

b).

Evidenter quoque adparet,

Nazir&os

non

folura

diftin-gvendos

eile ab

incolis

urbis

Nazaretse;

Ted

etiam

a

Chri-fil & _Apoftolorum

_{difcipulls* qui}

_vulgo

olim,

_atque

etiarrnum hodie Judseis didi funt

Nazareni.

Neutiquara

vero _opus eil, diilingvere

Chrifti

finceros in

religiono

feélatores a Nazarxis , vel Nazarenis, qui non

folum

a

tribulibus fuisJudseis

_gravlilimas

perpeifi

iunt

perfecutio-nes,

a5 Carpzovii Apparat

Hifl Crit.

p

ip6.

b)

Carpzoa.

Apparatp>ipj.

Ni

β

voc.D*"<13D»

ap.

Prophet

am,

alius

for-jtue , compoßtum ve

Iis

cum

Simonis

in

A^c(

F.

ρ

6p6

s

quod

tarneneodemtendit,explicante

Kimchio

ηη6#Π

&&> ) C m

Res, fed a Chriftianis etiam _{gentilibus indlgnas}

crimina-tiones fuftinuerunt. Hifce _{decepfus Epiphanius illos haj»} refeos accufat : & illos _{quidem quinque Moiis}

volurrina

rejeciffe , h.os vero Judalfmurn eurn _{Chriftianifmo}

con-junxifTe ait. Si vero horum _{nomen, genus,}

habitatio-nem, religionem , omnra denique ab Epiphanio _{de iis}

narrata, ita, uti _{decet, rite excutiamus, conftabit,} Epi-phanium n«n modo ex una duas feciiTe _{fe&as, fed etiar»}

haerefeos notam iliis _{inuffiiTe, quibus minime erat inuren¬}

da. Id _{quod copiofe atque erudite demonftravit}

Jac.

Rhenferdius c\

§. IV. Hifce _{järn prarniffis, ipfa}

praecepia, Nazirseis a

DEO tradita _{atque obfervanda attentius}

corrtemplari

ope-r« _{erit pretium, ExhiBetur illorum}

primum, ut antea

Indicavimus _{in cap. VI. Num. v.}

3, his verbis _[VD :'W1 nnW N1? _{fOrn j*}

fon VP a vino & ftcera

abflinebit fe, acetum vint & αςetum (iceroe _{tion bibet,} ce¬

tera. _{Quod ipfum generatim}

prsecepiiTe, legislstori

fum-mo adeo non _{fuffecit, ut in}

negotio majoris haud dubie

momenti, fpeciatim

_'fingula

_{ad vitem ejusque partes &}

frudus , _{omnemque potum}

inebriantem pertinentia,

prohibuifle videretur neceiTarium : _{quod reliqua verba}

ejusdem commatis, aeque ac fequentis 4, evidenter

de-clarant. Ίη _{vocis "Ottf vera notione}

detegenda haud pa¬

rtim laborant _Interpretes,

atquein eo fere _conveniunt,

fignificari potum quemcunque inebriantem, ex _frugibus

paratum d). Aeeti prseterea & macerati vini9 acinorum

quo-c) _{Diftertatione de ficiis ffuåaorum h£reftbus,}

d) id quod fufius declarare _{atque evincere fhtduit}

Gujfetius in Komment. L.Hebr _{fuo loco. Cfr. Coccejus in Lex. Hebr. u*} biRabbinorum _{explicationes pariter aåduitas babebis.} Ad-de Gejer, in Prov,XX. /. _{Clericum in Lev. X- 8*}

prtecipne

vers _{Garpzbv. inapparatu [lift,}

)r(

quoque & omnis ad cognationem vini aocedentis ufure*

rat _{prohibitusj ne horum dulcedine iiledti ab acinis ad}

uvas, ab uvis ad vinum transirent. Qp$ autem hic

fpe-ciatim _prohibentur , ea generaiius comprehendit

Ange-lus, Manoam alloquens de Simione Naziraeo, his

ver-bis : _{P\*"J J&JD Ntf1 ΊΦΝ de omni γ qiwd!}

exit de vite _vinifera> non comedat illa (mater (eil. pueri) Jud. XIII. 13* Mirari autemconvenit, tant®&

dignita-tis & fanåitatis habitos fuiße _Naziraeos, ut ne

Sacerdo-ti _{quirlem Summo, San&uarium ingrefiuro, tarnfolicice}

videatur DEus _{cavifte, in lege ilii pr®fcripta, Lev. X.p#}

de abftinentia a _{vico, quam fuis Naziraeis, in loc. Num.}

dt.ubi _{primaria eil prsecepti fedes Gur vero DEus fuis}

Nazims tamfolieite_{atque aecurate omni prorfus vlni li¬}

fo , atque fru<ftu etiam vitiscujuslibet generis

interdixe-rit, ejus legis rationem paulo fublimiorem meditatus eil Lightfoct. in Hor. Hebr, ad Luc* i. i-y. proximam ne'ae

genuinam, alii accuraiius viderint, Iilam faltem

atten-tius _{expendendam voluifle videtur acutiilimus Critieus &}

Bhilologus» faspius nobis laudatui, J. G. Carpzov. in

Ap-par. Hift. Grit. 1,α Alii communiter eam _exhibent,,

quamipfe Spiritus S. ore & calamo Salomonis _fuppedi ta-vit Prov.XX. ι. ;03ΓΡ· Ώ 731 W Π3Π _pTifr

Jrrifor efl vinum, afluator temetum : & omnis eo

impli-tiitus nonconfipifcet. Uti _{haecvertiiAlb. Scholiens}

inCom-ment; ad h. L aecuratiiiimus in vocab. Hebr. _genuino»

ßnfu _{indagando. Cujus conimentario adjungator Gejer}

in loc. cit. _{geque ae Hillerus in Hierophyt. P. I/}

cap.

XXXIV. III. 48, Q.ui, prseter aIios3 haud temere fusfpi-cantur, hane pnscepti _{haud levem fpifte cauffärrij ut} Nsziraei hac abftinentia eultui S. Numinis eo _{faoåius h}

expeditius vacarent; utpote cum & Saeerdotibus,

mu-nus in Sandtuario _{adnniniftraturis, pariter vini ufus}

fue-rit.vetitus Lev.X #. Aliis _vifum, non folam Judseorum

®£2> ) 8 ( ®S»

atque Nazirceorum contineotiam

fpe&are

hoc

prcece-pturn, fed typi ratione

latius

extendendumad

Chriiium

ejusque vit«

curriculum

fignificandum.

$.

v.

Frsecepfum alterum, Nazirceo accurate

obfervan^

dum, exhibet facra lex In comrn. f, loc. cir. de capiu

nonradendo, & hisr quidem verbis: tfWO

Vy

"OJT

«V

_nyn,

tiovacula non transibit fupra _caput ejus. Quod

praece-ptum ne cuiquam

forte

moment!

levioris

videretur,

ad

finem _{ejusdem commatis, non}

_fine

_peculiari

_{emphafi h«c}

fubjunguntur: lytP JHfc ft\T «Hp>

Janäus

(fingulari ratione DEO

confectatus)

erttΛ

demittendo

co-mam _{capilli capitis}

ipßus,

_ut reddit Schmidiusj

vel/z-nendo erefcere comam, ut Tremeliius; vel propius forte, dum _{crefcere [intty ut habet Michaéiis. Quem fenfum}

nec incommode exprefferuot Grseci Int. aytos hoti

τξε-φων κόμψ: quibus paria ferehabet Vulgatus. Quocunque

aucem modo interpreteris _, five conjungendo hsec verba eum proxime antecedentibus, quod pterisque vifum ,

fi¬

ve fejungendo,* quod Clerico

placuit, poit Vulgatum &

Grsecos,· id faltem evidenter patet, capillitii nutritionem

& confervationem a tonfura, praecepiiTe DEum, ut fi-gnum &

charafterem

prsecipuum» quo

Naz?r«i,

fibi

de-voti & _cowfecrati, a ccetuJudaeorum reliquo

difcerne-rentur. _{Utpote cum juxta conftet ex plurimis} S.

litera¬

rum teftimonils, _quse illuftrata exhibetGejerus _<?),

He-braeis _{alioquin communiteream fuifie confvetudinem,} ut

tonfis _{capillisincederenti quod ipfum vel ex}

_{hac lege}

Na-ziraeis lata, baud ambigue coliegeris, Nequecoa&e

pror-ius eoretuleris verba

Äpoftoli,

i Corinth. XL 14·

Ratio-nem _prsecepti hujus tradituri Interpretes, adeo _a

fe

invi-eem in diverfa abeunr, ut qusenam prse ceteris

nobis Ht

eligen*

) 9 C

eligenda tanquam genuina atque proxirna,

baud facile fit

^iäu. Erant foriaffe fupremo Legislator! plures cauiTiE

praecepti iui

fan&iffimi

5 quarum tamen

vix

alia

efi;

evi-dentior, quam quod hoc inftituto Nazirseos fuos, comam nutriendo, a ccetu populi fui reliquo dignofci voluerif.

Quod fl juxta contendas,

voluifle DEurn,

ut

hoc

capitis

perpetuo ornamento, tanquam "HJ, Corona

quaciam,

ad

pietatem eandem &fan&itatem

fe&andam

, eorurn

exem-plo, alil pariterexcitarentur, nos

quidem

non

refragabi-rnur. Anne vero_prseceptum hocce interiör_em

nutritio-nem pietatis, _quam hic rneditatur Abarbenel _{-y aut}

poeni-tentiam ac möerorem animi demiffioris, pariter refpexerit;

ut vifum fuit R.Bechai, & poft illum LighiTooto/), qui raligiofum iqualorem & fui

viliiieationem

hiccontuetur;

id _{quidem non seque liquet. Neque}

_omnibus

_fatisfecit

perfeffce

Ubertatis fignum,

quod in coma Naziraei

depre-liendiiTe fibi vifus eft C.Vitringaff)i idque tanto minus,

quo confidenrius fufpicatur Henr.

Äinsvorth

g)

fionum

fuifie_{fubje&ionis, fupremum dominium divinum, cui}

pe-culiariter addi&i efient, agnofcentis; haudaliter ac nu«

ptarum

promifliores capilli

teftareatur, dominio mariti

illas efTe fubje&as5 docenteid Apofioio 1.Cor.XI.5. feq.

In hifce & reliquis flu&uantlum Doétorum

meditation!-bus id fairem evidenter perfpicimus , a fcopo fanéliifimi

Legislatoris longe

aberraiTe

Spencerum, qvum

docet,

hane _{legemex/Egyptiorum ritu ortam, atque ideo a Deo} htarn fuifie , ut judseos avocaret a fuperilitione illorum,

aliorumque gentilium, qui capillos fuos nutritos

refeétos-queDiis

confecrabant.

Profe&o illa

Gentilium

comas

con-fecratio inflitutis Mofaicis longe recentior erat, &

per-verfo _{gentium irnitandi ftudio, ut alla}

_plurima,

_e

Judaeo-rumfacris tranfumta. Hoc ipfum pluribus argumentis,

B de

/) in

boris

Hebr,

ad

/.

Cor.

XI14. ff) Ohfervat. Sacr.

L. L cap. VI- Offert, /, jf.j?. g)in Annotah ad

Num.

VI.

Wx*: ^Zaü. eWkiSA»·

> I0-( ®sg>

4eculiu _{genfilium fuperiti tiofö, evicit J. M.Dllherrus b).}

Quidvero fpeciarim de profsno conatu Spenceri,in hifce

ac _{reliquistenendctm} fi£3 _{copjofe ac erudke decläravit J.}

Br. Buddeus _i).

§. VL

Fneceptum denique erat Nazirads de immunditie

ca-venda, proefertim ut cadavere mortuorumne contamina*

ventur Num.VI.6· _{Qyod his verbis declaratur}: crßj:^y.

£3? »V ΠΏ: ad cadaver mortui non acceäat. _Cujus pra>

cepti rigor in faqv. com. f. tantus injungitur, ut a te- „

nerrimo officio in funere _{confångvineorumr parenturn}

j

fratrurn & _{fororum, iili abftinendum effiet, ii pollui} nol-iet* _{quin & accuraie cavendum, ne vel inopinäto cafu,}

vel error© infcius _{atque invitus redderetui immundusι id}

quod verba com. 9, DttHJi ynDD Vby ΓΌ, haud ambigue

Indicant. Unde elucet faciliime, quantge & dignitatis &

fanéiitatis fuerint DEO eeitimati Nazirsei_{y utpote cum} äliis9 ajOSdue cukui divino addi&is, eadem9 _quce

Ponti-fici Maximo, eiTent injunéla j cui parker interdi&um fuit

Farcntibus _{juilafunebria facere, hifce vert) ultra,, fra*}

iribus & fororibtis,. _{Eoque nomine} , exRabbinorums

©alcuio, facilt crederes, ilios in potiori gradu fan&ita*·

tis collocandos _{prce Sacerdoiibusgregariisf utpote}

qui-bus & horum _{confångvineorum}, quos memoravimus, &

jplurium etiarn funera curare liceret, fine pollutionis

re-atu , Lev. XXI. 2· Hinc & potiorijure cenfentplurimif Nazirteum cum fummo Sacerdote merito _{comparandumj>}

ejusqueinftituti triplex potiliimum fundamentum obfér—

vavit _Ainsvorthj; vi(klicet utrique _praeceptam abflinen«

tiam a vino 5; atque vilandam polkttionem a mortuo; ca¬

pitis denique ornamentom peculiare additum utrique

k).

Alio—

b) _{DiJfirt. Aead. IX. Tom. IL}

_i)

_{Uiil.Rccléfiafl. K Ti}

tumalibi, tum in-Per U.S. L jf.31;Confer Carpzcv.Appart· Hiß.Crit. k) Vid· Awiot.ni loa. dtt.

) Μ ( ZLW

Alioqui pollutio ex mortuo cum gravioribus

immundiifél

ipeciebus

accenfeatur

a

Judasorum

Magiftris,

fi

non

Ipfa

omnium graviffima,

_pD

_"»Din,

vid· Num. XIX.

_11.

feq„5

faeile ratio apparet> cur Sapientiilimus DEus cultoribus nominis fui fan&ioribus hane inprimis adeo vitandam

-proeceperit, ut eadem, qua Summus

Saeerdos,

conftan-tia animi communem quaii mortälium*?οςγην in

confan-gvineorurn funere exuifle, aut negiexifTe viderentur,fan-dlioribus medicationibus & curis _{penitus addidli.}

Poiiu-to _{mmque homini cumin aliis praeceptis Divinis vetitum}

eifet , rem ullam facram tangere, aut ex epulo Dero

euchariitico comedere, fub exoidii etiam peena, Lev:« VII. ty. feq- quin & prohibitum in caftr s Ifraéiitarum ac

ccetuhominum communi verfari, Num- V. 2» multoque

magis fanétuarium adire ad facra rite peragenda; facile

patet hujus prsecepti

de cavenda

pollutione neceflitas,

utpote quo negledo, Nazirseus ineptus plane exilieret ad iacrum eultum obfervandum , cui peculiarirer erat

de-votus. Mec vero, licet facUiirnum effet a iege hac

de-viare, eoque fuo jure £t inilituto excidere, propterea

fas erat, de praxepti hujus, cui ultrofe fubmiferai, ni·

mia feverkate _conqueri j quippe cum DEus oftendere baud dubievoluerit, quantam inciiltu fuo defideret

pu-ritatem , quamque alienos nose/Te deceatab omni pec-cato, atque etiam a vitiis fortuitis & clam nobis fubre»

pentibus j ut

& abaliorum peccatis,

ne eorum

particS·

pesreddamur.

Eluxifle

autem,

fub jufta illa

feveritate

Divina, haud minorem gratiam ejus &mifericordiam^

evidenter teftantur fequentia hujus legis moroenta»

qui-bus via _panditur Naziraso, poilutionis reo, ad eulpam iuam eluendam^ atque obiatis facriiiciis «tpiandam5 quas

jatn nobls

coniideranda

fe

offerunt.

VII.

Qvum

fecrsficia

Nazirgeie

injunåa breviter

enarranda

) 12 (

eenfemus, quce in Sacra lege & loco fsepius cit.Num. Vi.

•

©cmmemorantur? mox deprehendimus, illa pro ftatu ac

conditicne Nszir«i fuiffe diveria. Etenim, fi funere

cu-jusquam inopinato

&

improvifo eilet poilutus

,

feptimo

quidem die ilJum

mundari

& caput

tonderi joffit

lex

Di-vina in c. t). 1» cit. Dieautem odavo ad facerdotem

ad-ferendi erant duo turtures, vcl duo columbarum _pulii,

qucrum alterum , ut

facrificium

pro peccato, alterum in

holocauftum rite offerret Sacerdos, ut _culpam ejus

ex-piaret; uti"jubetlex in c. ίο

&

ii,

Hifce

in

feqv.

c. i2}

ultra _{adjungitur offerenrius IfOT D ^33 ? ngnus}

anniculus infacrificiumpro reatu. Quo facto? Uli Nazl-r«3tus renovatus _{fuitj ita ramen, ut} novum temporis fpatium , quofe devotum volueraf, jam

rurfos inchoaref,

non _computatis diebus culpam prcecedentibus _: id quod ultima verba com. _{ejusd. indicant: i~£P DWfiWl D^DMl}

DU NED Ό» dies priores irriti erunt, quin poilutusfuit

Nazir<eatusejus. Votoautern defundti Naziroel, qui

de-finito tempore fe. devoverant, tres pecudcs, nemps

a-gnum in holocauftum, agnam in

facrificium

pro peccato; & arietem in facrificiumfalutare öftere baηt, wbw

TU bv di<ftas Rabbinis. Sacrificio falutari ad

junge-batur, TU ϋώ5 videllcet placentae infermentotte DOT Π1/Π, oleo mixt«, & lagana infermentata ψ'ρΐ

DTO f oleo unda, cum ferto & libaminibtis facriiicio-rum ordinäri_{is; uti hsecfingula fpecialius prajcipiunfur}

in c. i_{3. 14.} feq. 1. _cit. Qu« copioiius quidem fecundurn

Rabbinorum _{placita e Maimomde recenfet Carpzov. 1);} brevius vero Ikenius _{ni). Tantlem facrificiis peradtist}

lex ultra in com. _13, juhet Nazlrteum feniet tondere _aut

cornam rädere ad oftium _{tabernaculi, ΠΝ TUH rD-31} HU Quem adlum Mszirseiiia expreffit Vulgatus Jo-.;

... terp.

/) Lihro ek._{p* ijS tn) Antiquität Hehr» Ρ. h cαρ.} XVI _{'§. ip}

) 13 (

ferp. tum vadetur Nazirmts;

fat amblgue,

a quonam ld faciendum; poit verfionem Grascam : cui pariter ac

Vul-gatas in c. feq. 19

prsetermiffum

eft vocabulom facerdos,

in Hebr. obvium 1 ex eorum fententia _{parum neceffa«}

rium, cum 8c priora a facerdote peradia crederent. Ho¬

rum veiligia haud dubie preffit B. Lutherus _in veriione

German, obfervante ,|. Lundio, Exhibet eundem fenfum

eliam Svecus _{Interpr. 5 fed a b. Gezelio in annor.} con-forniatus Hebr&o. Capillos tonios _{in ignem facrlficii}

Euchariitici _{conjiciendos jubei lex ejusdem commatis.}

In _{fequenti praecipitur, ut facerdos armum codium ex}

a-rieteeuchariftico, unaoique piacentam & unum lagafturn

de caniftro, fimul cum pedlore 8c femore crudo

irnpone-ret manibus _{Naziraei, eaque agitaret, ut} iibi

poftmo-dum cederentl _{Atque hifce quidcm rite peradlis,. voto}

fuo folutum ful/Te Naziraeum , paret haud ambigue ex

verbis üitimis com« 20. i Ypfl nnii1 "1ΠΚ1.

§. VIII.

Hifce breviter _{jam viiis, cum fingulans cenfeatui*}

DEI _{gratia, quöd Nazirseos inter Ifraelitas excitaret,}

A-mos. II, 115 noilri eile negotii arbitramur, eos, quos

Sacra _{pagina comn ernoravit» paucis heic receniere, Hos}

inter Simfon Naziraeus _{quidemerat perpetuus, fed non}

perfedlus, ex fententia Rabbinorum, qula non ipie

Na-ziraeatum _fufceperat , fed DEI nutu& juflua communi racione vivendi _{feparabatur, priusquam In utero} conci-peretur, jud. XIII. 3. feq« De quaRabbinorum fenten¬ tia, ut & ceteris, quae hic tradunt, Jdem videtur nobis

dicendum, quod nionei Jurieu : Les Rabbins difent, par

je ne fai quelle tradition , que

Sarnfon

n'

étoit

pas abfo-iument Nazarien > atraché a tous les devoirs du

Naza-reat _ny

_Femmas

_etiam

_Naziraeas

fieri confvevifie,

pa-tet

n) Hiß. des dogm. ifCultt Ih 30, tfr

Leidecker

de

W® ) 1.4 ( «2)

tet ex Num. VI. 2. Inde veronon _{colliges, Naziroeam}

fuiflfe matrem _{Simfonis, ex eoquod vetitus iili eflet vini}

potus, cibusque immundus, Jod. XIII. 7. 14. Quod ta¬

rnen putaffe nonnullos docet j. F. Buddeus_{o), Nec} cre-dere _{convenit, Jephtam filiam fuam Naziraeatui}

devovif-fe; licet immolatanr, ex voto, lud. XI. jf. concepfo,

non itatueris cum mitioribus _{hujus turn votl, tum fa&i}

Interpretibus i qui illarn non Nazireeam, fed nihilominus

ad cultum _{iingularem DEO coafecratam, argumentis}

haud contemnendis evicifie videntur _{ρ). Abfolomum} aufteriori NazLrasorum vivendi inftituto addi<ftum fuif-fe, vero non eft fimile, quantumvis id ex traditione do-cuerint Rabbinorum _quidam , eosque fecutus Lightfoot.

Neque enim ipii ad hane dignitatem tuendam fua fufficit

csefaries; _{preefertim cum S. hiftoria aliud prorfus teftarl}

videatur, 2. Sam. XIII. 10, & XIV. 26. q). Samuelem

per oinrie vita: tempus Nazirseum fuiiTe, facile

cognofci-tur ex voto matris , quo filium nafciturum DEO

confe-cravit; i.Sam. i. 11. Licet vero Johannes _{Baptifta vino}

abflinuerit» & feveram _{aufteramque vivendi} rationem

fecutus _{fit; non tarnen reliquas Nazirseis datas leges}

ob-fervafte _{deprehetiditur, ideoque diverfoab aliis}

Nazirasa-tu defun<ftus _{quibusdam credltu*. Qua de re copiofe ac}

erudite diiTerit _{Carpzov., colle&is etiam aliorum}

fenten-tils r). Präster johannem autem Th. Goodvinus t)

Na-«iraeis accenfendum _{putavit Apoftolum Paulum ex} occa-fione hiftori®, qute öarratur A<ft. XXI, 21 f ubi tamen

non Paulus, fed

οίν^ξεε

_{τεσσαξεε ευ-χ/ίν εχοντεε εφ' εαυτω*}

commemorantur. Horum _{quidem puriiieationi adfuifle}

Apoftolum, a Jacobo admonitum,patet ex com. 24& 26,

pari-e) _{Εφ. Fxckf V. T. II IL§.//. p) Vi&Glaff.}

_Phtl.

S. IV /. Obf 7* Imprimis Buddtus libr* cit. §.10. Confer.

Dnnzii _{Interpr. IV.} ipj. q) Carpz. libr. cit. r) Loc, cit, ρ, ιόο, s)InMoj. If Aaron# libr. L cap. S. //.

) ι5 C

pariterque

fumtus

expiationis neceiTatios föciiTe, eoqug-iirnul fuiiTe fånélificaturn; ipfum vero pro fuo Nazirseatir quidquarn

pr^ilitifTe,

nusquam Sacra hujos negotii hifto«

ria indicat. Id quoque pluribüs dernonilravitfsepe

lauda-ius _Carpzov. I. _{cit. Majorem} forte _{Nazir^atus fpeciem}

prosbettonfio Pauli

Cenchreis.

faélä, Ä&. XVilh ig> Ce-~

terum ii _ejusmodi fuilTet _{vofuni Apoftoli, folutio ejus"}

debuifTet _coojandacum iäcrificiiseiTe, quae _{Hierofolymis^}

iine mora unice offerenda erant. Paulus vero _{per tan*} tam locorum diftentiam illa _{jam ofTerre non potuit. Num.}

Vi. p. to.15»féq. Proinde verba illa %i%?·γάςευχψ, nora*

ad _{proximum κείξοίμενόε referenda,rationem redduntjcur} Paulus in _{Syriam proteélus fit« llluc nempe contenderat,}

ut inde _pergens Hierofolymis poiTet _{agere feftum, cui'·}

celebrando ie voto _{obftrinxerat, cum lege ceremonialP}

non obligaretur» ih gratiam _{vero Judceorum comam to·}

tondit, quam antea Corinthiorurn cauffa, Corinthi

ver=-fåtus , alüerat; ut a receptis cuique genti moribus _noir

difcederet; i.Cor. IX. 20.

§. IX.

Poftquam in anteced. §. iliuftriora & genuina

Nazl--raeorum exempla in f. literis obvia breviter leceniuimus^

non alienum företa praeienti_{argumento paucls declarare,.}

hane Naziraeis obfervsndam _legem ,· rftusque

eofpeéhn-tes, nonmeras nudasque fuifife ceremonias, aut praecepta* fölum moralia , tum ipfis, tum aliis popularibus fuisad

pietatem utdra, féd pariter ac reliquos culttis Levitici ri—

tus ac _{inftituta, ad fcopum fublimiorem collineaffe.}

Ce-terum _{ejus rei} accurattorindagatio, cum segre inträ

fphae-r?e noftrae ar&ioris ambitum coerceatur, contentosnos·

eiTe decet brevi recenfione eorum_{imprimis,quse Viri}

Eru-difi circa enodationemfenfus locivexatiiiimi Matth II._2p

sri Ν

κζωξοιΐοΰ

_y,

fuppeditarunt

_{5 ea}

potißimum'

5 ϊδ c &&

contemplaturos, quse argumentum noitrum proplus

vi-dentur _{attingere. in aditu autem hujusinftituti} confen-fum fere communera faniorum doélorum in eo

depreherx-dirnus, quod Nazirasi iili prifci varia ratione typum

Mef-iise adumbraverint _{,· anne vero Chriftus ita antitypum}

exhibuerit vita fui _{fanéliffima, atque externo etiam cor¬}

poris habitu, prsefertim longa csefarie, qua o!im dcpl&um

tradidere_$ nec noniingula obicrvando, quseNazirasis fue« re _{prsecepta; atque hinc}

Ναζωξοαοε

_{diceretur; ea de re} merito dubifant _{Eruditi, atque id haud ternere negant,}

quantumcunqueid demonftrareη tatur Lundius t).

Nhhilo-minus id _{negari nequit,verum fuiiTeNaziraeum, eminen¬}

ter fic _{di&um, Nazineorum typicorum antitypum&}

com-plementum. Ipfe enim nonfolum fuit fm&us innocens, irnmacularus &a _{peccatoribus feparatus,Hebr VII. zdj &}

fan&orum _{ianétiflimus, Dan. IX. 14; fedetiame toto}

ge-nere humano _{fegregatus feipfum DJEO confecravit, ut} nos _{per ipfum coafecremur, Job. XVII. 19. Num vero} addudta Matthsei verba hoc _{potiffimum intendant, id ul¬}

tra _{jam ijifpiciendum. Profeélo funt viri Eruditi, qui}

di-cunt, Matthaeum_{refpexiile ifla loca, in quibus Jofephns}

& Simfon nomine Naziraei _{honorantur, Gen. XLIX. 26,}

Deut.XXXIII, 16._{Jud. XI]I.} f. 7.XVE 17, Curn enim his

& _{multiplex alia cum Meifia intercefferit conformitas, &} ifta _{quoque, quod uterque Nazineus vocatur, Matthäus} id _{antitypoapplicult, quod detypisolim dicebatur,}

Chri-ftus _{igitur, quoniamresceremoniis Nazirseorum}

dehgna-tas, non _{ipfas cerimonias praeftitit,} nomen quod ex

Na-zlraifmo obfervato obtinere non _{potuit, alia ratione}

for-tiri _{debuit; ut typis (bis nomine etiam fimilis eilet.}

Pro-inde _{Jofephus & Maria ab /Egypto reverfj, divinö utique}

inftm&u, Nazaretse fedem fixerunt» ut ex educationis

ioco Chrifto illud adhserefceret nomen_{j quonctaretur &}

SS2> ) «7 ( ®*I>

C^ndUmonia ejus perfeélifiima, & votum pro noftra fe¬ ilte _{fufceptum. Quamvis enim hoc nonien Judaei per}

contemtum & probrum in vulgus ei tribuerent;

DÉus

tarnen fuis innuere voluif, nunc adeffe omnium , qui

jpEO confecraii erant, faciie _{principem. Quse huic}

Cenientise _{cpponuntur, erudite confutavit Spanhemius}

ut & _Theoiogus Harderovicenus Cremer , quem a

Carpzovio citatum adire noη contigst. Alii videntur

Éibi ea inveniiTe, _{quas propius ad jEfu Nazareni}

no-men accedant, _{quod Judaei per '•IVU efferunt, Herm,}

Witfiusw ) enim & auélores des _Hebopffers,

quosWoi-£us x) citat, iila oracula heic attendi _volunt,

ubiChri-ftus "WU vocatgr; ut Exod. XXXIV. 7. Job. VII. 20,

Pf. _{XXXI. 24· Prov. XXIV. 12. Ef,.XXVII.}

3. Quo

praeftru&o , tale argumentum ne&unt: JEfus _, DEO ita _{gubernante, multos annos Nazarette habitavit,}

&

inde _{vulgo didtus eft Nazarenus 5 ut ex intentione}

DEI, _{myßice fignificaretur, JEfum} eum _{ipfum eiTe,}

quem Prophetae, Jobus, David, Salomo , Jefaias nomine

indigitafunt. Haec autem fententia _{neque Marckio,}

neque Wolfio probatur; cum _ampla de Meflia debeat eile traftatio in iis _{locis, ad quae Mattheus}

refpexit, ii

hac _{argumentatione cum robore ufus dici debeat.}

Prte-terea is rstionem daturus erat _{, cur Nazaretae}

, non

autétn-Bethlehem! , habitavent Salvator. Atque hane ait effe illam , ut appareret , Prophetas _vera dixiiTe,

quando de ea ita locuti funt , ut de Nazareta Ledro-res _{cogitare poffent. Hac tk cetera}

, quae meditationi

Witfianae _{opporiuntur , fatemur lubenter non levioris} c/Te _monientij licebit tarnen, pace tantotum _virorum,

C _cum

u) In dubiis Ev_{ängel w) Witfii}

_Dijjert.

_{de ,7Efu} Nazareno, in Meleteleiden/, _{χ) Wolfii Gurte Pbilol}

) W ₍

<sum Witfio monuiiTe _{y e nuilo Scripturse S. loco väft·}

oiniurn t#rn clarum _{produci poiTe > ut omnem hic tok}

lat

_fcrupuium.

_{Sufficiat igitur in hac conjeéluray}

prae-ter affinitatem _{vocabulorum, id evicifie,}

perfpicue

fa-tis Meffiam in locis adduftis _{defignari. Etenim Exodl}

XXXIV. _{7. Patery de filio iermonem faciens, eum}

vocat fervantem _{gråttam. Chriftum vero ut}

ta-lem _{proponi in N. Teftarwento}

r quis jure negaverit? e, _{g. Job. I. 16; 17« Qiiodnam quaeib fvavrus}

tefti-monium illo _Jöbi , quando fiduciam fuam in DEum

teftifrcans , vocat eum "iSMJ cuftodem

, aut fervatorem

hominum ? _{quod exile eiTet ad communem erga genus} humanum. _providenfiam ita _reftringere , ut excludatur

id v quod in fervittione prsecipuum eil, & quod _a

Goe-le fuo _{potilTimum exfpeélabat.. Exfmia certe e/t}

pro-miflio Ei. XXVII. _{3. de benevolentiilimo Chrifti erga}

Ecclefiam affe&u _{^ dicir enirn t Ego Jehova fum}

cufto-diens eam _{, feil, vlneam vini rubenfis : v· 2,, Ii.}

e*

Eccléfiam , in qua vinum pr$itantiilimum , nempe

mcritum & beneficia Chrifti diftribuuntur ad momenta

jjngula

irrigäbo eam. Irrigst autem Chriftus _Eccléfiam,

dum eam _{fangvine fuo adfperfam juftiikat,}

per

do<ftri-nam _{Evangelii confolatur , & variis Spiritus S. donis} exornat : _{quas fufius declarant S. Literarum}

interpre-fes. Hceccine vero Tibi _{fuiiciant, Candide Le&or,}

ad robur _{hujus explicationis agnofcendum}

, prae

cete-ris, ipfemet videris. Witfio certe, in hifce & rell-quis fagaciiiimo , non ultra fuum acumen heic

fatisfe-cit, quam ut ceniuerit tandem r hane interpretatiomm„

βtion teteris omnibus _{anieponendam, nulli eerte}

pojlpo-nendam. _{Quo- quidem anne pertingat confidentia no¬}

ll_{nr, adhuc dubitamus, dum veiligia rnagnorum}

Viro-rum , utut nonnihii vacii!anéiay B. Lutheri, Glaflii,

Waltheri,, Chemnitii ,, Calovii 6t ab hujus

%$2) ) 19 C ®*2)

vlx _{usqtiam tutforis f Grotii ; quin & Spanhemii,,}

Wolfii, Hilleri» Carpzovii , ceterorum, aliorfum

ten-dentia, noftris obfervantur oculis, fuo fplendore

fat-illu/tria* _{Neque abfonarn omnrno} , aut aiienam

arbi-tramur eorum fententiam y qui fuipicantur,·

Matthae-om anriquiifimum _{aliquod Prophetarum vaticiniam}

tempore ilio non ignotum , licet totidem literis antea non fcrfptum _{, in animo} habuiiTe. _{Neque vero inde}

fraditionibus Pontificiorurn non _{fcriptis quidquam}

acce-det : _{quia prophetia hsec , etfi per tempus}

_aliquod

non _{feripti manfiffet, a Matthaso tarnen Canoni}

in-ferta eft. _{Objicifur quidem ; fi tale exilitifiet}

vatici-nium, utique non au/i fuifient dicere Chrifti hoftes:

Joh.. VII. 41. An e GallUa veniet Chrifius ? At qui-libet, _qui rem accuratius penfitaf, dubicare nequitr hoc

prseJudicium örtum fuifie ex odio, quo Judsei Gali-laeam Gentem _{profequebantur y) , non minus ac iliud}

Joh- VII. jr2: Vide num e Galiläa aIiquis furrexerrt

Propbeta: cum certe Jon« Gatchepherenfi, &

Na-humo- _{Elkofchenfr, ceque ac Prophetis aliis,}

patria fuerit Gahkea z).·

y) Spanhemii Dubia Ευängel. ρ. 6ιx Conf. Calevit

Eibl', lllufir.inMatth ti-23. ζ) Vid. Hambachs

Jbrfwan*-fkaåe informator p. 2yo* Conf. Wolfiieum

Philologie#

5,

in h, locum.