Aphorismi de principio moralitatis ultimo. Quos cons. ampl. facult. philos. Ups. præside mag. Dan. Boëthio ... pro gradu philosophico p. p. Elavus Signeul, Gothoburg. In audit. Gust. maj. d. XIX Dec. MDCCLXXXIX. H. ante merid. s

Jl

O

01

DE

v £zr&mö,

•S5=W^^==»

quo s

CO NS.AMPL.FACULT. UPS.

Ρ RM SID Ε

Mag.OAN.

_BOÉTHIO,

Eth. et Polit. PROF. Reg. et Orb,

%>RO GRADU PHILOSOPHICQ Ρ. Ρ.

EL

AVUS

SIGNEUE,

GOTHOBÜRG.

IN AUDITe GUST. _{MAJ. D. XIX DEC. MDCCLXXXlIc}

H» ANTE MERIDa S„

V Ρ S A LI _JE,

AP

HO

R IS

Ml

DE

PRINCIPIO

MORALITA TIS ULTIMO.

otisfimae funt _{qusefliones, imer}

_Philofophiae

_moralis

Do&ores _{pasiim agiratae, de principio quodam ge¬}

nerali, quod conftans & unicuique moralitati obnoxio domeßicum, fundamenti loco ponendum esfet in juribus

& officiis hominibus _{injun&is explicamdis} , quodque

omnia eadem in fe contineret _{Notisfimum quoque ed} bas _{quaeftiones pofteriori tempore inrer otiofas & nullius} in moralitare defendenda momenti habiras fuisfe, quid ?

quod contendere hand dubitarunt nonnulii, _{ejusmodi prin¬}

cipium nunquam. inveniri.

posfe..

Cum vel· féntentiärum divorria inrer _{illos, qui de} ultimo moralitaris _{principio quscrendo folliciti fuere, &} idem _{fe invenisfe putarunt, coniideramus; vel}

propoiirio-nes illas _{generales, quibus ejusmodi principium}

contine-ri _{perhibuerunt, examini fubjicimus, fruftraneos huc us^} que fuisfe eruditorum hac pro re labores, fateri cogi-mur; veremur ramen,, ne longius, quain par eft,

proce-dant illi , qui hinc concludunt, ejusmodi principium dari

non _{posfe. Nullam enim, in philofophia rem vires}

inge-nii humani _{fuperare antea contendere, fas esfe puramus,} quam causfae in ipfa rerum natura fundarae adferantnr ,

che eandem fcientia _{attingere. non posiirnus.}

IT.

^ ) o {

jfr;

III.

Monuerimt _{quidern nonnulli , fe non videre , cur}

Fhilofophia Moralis magis egeat

ejusmodi

principio, quam:

fcienriae

_Phyficae,

_{quae cum}

_{fuccesfu cultae funr,}

_quamvis

in illis _{quaeftio de unico & ultimo quodam principio} nunquam inftituta fuerit. Sed magna forfan intercedit

differentia, inrer Scientias, quae naturam rerum, qualis

eft, _{perfcrutantur, & Moralem}

_{philofophiam,quatenus}

qua-les homines esfe deberent, monftrat. In _Antropologia concedimus, _principium unicum & ultimum non magis dari, quam in Scienria rerum phyficarum. Sed

moralita-tem abftrahendo> ab iis , quae homines movent, rebus

mente _{concipimus, nec facile nobis perfvademus,}

ean-dem ita confideratam inter

_figmenta

_{omni fundamenta} deftiruta referendam esfe„

ΪΥ,

In dubium vocari _{posfet, an unquam morraTium}

quis ex fola confideratione jufti redique a&ionem quan-dam _{patraverit, vel patrare potuerit, tarnen manent idese}

jufti redique <Sc vis earum imperans humanis mentibus inftdet, _{Prototypen perfe&ionis moralis formamus &} ad eundem adiones & defideria _{exigimus, quamvis in}

concreto obfervationibus noftris _{pervius fifti nequeat. In} explicanda & defendenda moralitate res ultimo eo redit, ut fciamus, _{quo jure id, quod experientia vel dubium}

relinquit, vel extra illius limires pofitum esfe> agnofcere

cogimur, asfumferimus & pro vero habuerimus. Et hane

propter causfam principium generale moralitatis & queeri debere & inveniri _{posfe conrendimus.,}

V.

Ce'eberrimus _{Kant, cui inter iagacisftmos &}

maxi-mi nomaxi-minis

_Philofophos

_{locum non}

_denegabic

pofteri-tas„

) O ( Jpr

tas, faculratem _ipfam, quam rationem _{appellare folemus.»} crifi _{fubjiciendo, formam generalem}

Syntheticamque

uni-tatem _{, quam ratio dat rebus iive in fenfus incurrentibus}

iive e materia fenfuali concreris felici fuccesfu enoda-vit. Hane vero eandem formam ad volendi facultatem

adplicatam ponere _{generale & ultimum} monftrat

mora-iitatis _{principium his fere verbis}

exprimendum: vmt

fecunduni eas unice vegulas, _{quas in leges univerfalcs träns}

-formandas ipfe pvop&nere velies.

Ade'o

ut ratio ne

cogi-tatione _{quidem concipi queat, nifi ea conditione.,}

ut hoc

quoque principium in fe contineat. VL

Vel nobis non monentibus _{patere arbitramur, non} confundendum esfe boc _{principium cum triro iilo:}

quod

fieri tibi non _{vis, alteri ne factas ; hoc enim fuam}

ne-cesiitatem Sc _{exceptioni non obnoxiam veritatem ab illo}

tnutuatur. Facili _{negotio monftrari poteft, nulla}

non

officia hoc _{principio contineri. Quivero ejusdem in}

ipfa

rationis necesfaria forma _{originem penitus cognofcere}

volunt, adeant Philofophi a nobis laudati _fcripta·. No-bis _{fufficiat, paucis indicasfe follieitudinem de}

principio

ultimo moralitatis inter vanos _{ingenii humani conatus}