Cum Confenfu Ampliß.Senatm Philofopk

L N. % C DISSERTATIO

QUAM

Cum Confenfu Ampliß.Senatm Philofopk

in Reg. Acad. ZJpfalwn/i,

PRASSIDÉ

VIRO CELEBERR1M0,

Mag, P E T R O

EKERMAN,

Eloquent. PROFESS. Reg. & Ordia

Facult. Philofoph. h. t. DJECANO Pro Gradu,

Publico bonorum examwi modeflc fubjick

Nicolaus Laur. Sörström.

DALU

WERMELANDUS.

In Audit. Guft. Maj. d. 26. Maji,

An. MDCC XXXIX.

Hor is ante tneridiem felitis.

UPSALJ/E imvrejja,

V I R O

Admodum Reverend» & Vreechrijjßmo,

Mag. CHRIST OPHORO

RISELL,

PÅSTORI in SSåfjlflb meritiflimo, 5c dißri&us

Daliae Auftralis PRAjPOSITO Adcuratifiimo _y

dVllNCULQ fuo _ifuovu bomre profequeniim,

V I R O

Admodum Reveretido> <& Prtclarifljma,

Mag. LAURENT lO

HESSELGREN,

S. S. Theologie in Regio ad Ciaram Gymnafio

U&CTORI, Cordiftoriiq; ADSESSORI Digniffimo,PA¬

STORI in Jfpaiunmrön ^ac PRAEPQSITG .NaeCénliiim AdcUFatilikiio.

'

V I R O

Admodum Reverendo & Prachrüßmoy

Mag ERLANDO FAXELL,

Eloqiienir. ibidem CECTORI Dexterrirno* &Gon»

fiftorii ADS E SS O RI LaudatÜftmp*.

PATRONIS. PROMOTORIBUS atque

vcncrabunda mcnte

VI RO

Admodum Reverendo &* Pradariflmv,

Mag. £ L A V O

FRYXELL,

FASTORI in 2£dfe()äraD mericiflimo„

Diftridusque adjacentis

P RJEPO SIT O Adcuntijjimo,

VIR O

Admodum Reverendo &1 Praclarißimo,

Mag. JOHANNI ^. EDSTRÖM,

Mathe fi htftotv m-GyrrtnaC Garö&ladll

LECTORI Laudatiffimo, Confiftorii

ADSESSORI Digniftimo„

VIRO

Aämodum Reverendo & Pr&elarisfimo ⁹

Mag. NICOLAO SPAK,

Grase, 8c Hebr. lingvae ibidem LECTORI Solertis- fimo,, Confiftorii ADSESSORI

Laudatiflimoc.

FAUTORTBUS exoptatiflimis ^j» piaac

jugiter cofaidis.

Rafentesbüße Ä- cademicas, _grät i animi tef feram, ob glurima, imo ^-

mera a teneris in fe eoUata beneficia,

cum asfiduis pro per

votis, devote offert & eonféerat, for ^tu-

nasque Javori fuas & gratu ^-

mijß commendat

Admodum Reverend, & Praeclariit

Nomiuum YESTRORUM

Cultor vifervdHfißmta NICOLAUS SÖRSTRÖM.

%

1. N. f.

§. I.

Ants certe pra^flantia eft & dignitas

^sé Latini, tantusque ejus in eru- dirione comparanda ufus,ut artium Iiberalium cukores non immerito

plurimum eidem ftaruant pretii, mulcurrque temporis in illo formando 8c perpolien-

do confumant. Fac enim aliquem in variis difci- plinis Philofophicis pr^ciaras omnino feciiTe _pro- grefliones; fac pariter ilium fusque deque habuifle

Éloqventiae Latins ftudium ; videbis hunc eundem

non utiliter efTe dö£tum > quippe qui infigni caret

adjumento ^, quod eruditioni perfeétae tum acqui*

rend# _{, tum cum} aliis communicanda? _, 8c ad _po- fteritatem feram transmirrendas magnopere inier*

viat. Largior quidem libennflime ipiarum rerum nocitiam certo linguarum generi minime ita efTe

alligaram ^, ut fruftra fefe torquerent ingenia, quot- quoc alio idiomate vel aliis exhibere, vel fibi com-

parare eandem tentarent; af quin lingua ha?cceLa-

tina, per iitcritum orbem j*m diu recepca,erudito-

rum jure meritoque habeatur vernacula, 8c com-

A _munis

t Ht* ) o (

munis veluti interpres, in dubium vocabit nemo.

Hac videlicet tot divulgata doåorum Virorum fcripta ubique terrarum locorumque proftant, ut

enumerare conantem hora, dies, annus, imo aetas

ipfa, deficeret. Quid, quod fi nemo ad perjucun-

dum illud cum Mufis manfuetioribus adfpirare pot-

erit commercium, qui horum deftituitur fubfidia,

quive frequenti le£Hone ^, & imitatione eorum ani-

mum non pafcit fuum ; fåne idem de omnibus af-

firmandum , qui in debita orationis concinnitate

minus funt, & fuerunt folliciti.

5. "•

Firmitervero fibi perfuafum habeant Eloquen-

tiae ftudiofi , mukös in ifto mari dicam, an freto,

efle prsternavigandos fcopulos ^, in quos ii impin-

gant ^> non poterunt non famae & pr^clara? erudi-

tionis ja<$uram haud _parvam facere. In primis

duo vitia , cane & _{angue pe} jora ipiis funt vitanda:

alterum MaxgoÅcyfa audit, ^qu« ftruéturam in pe¬

riod is quadrandis jufto longiorem adamat, unde &

fenfum verborum derurbari ^, & ipfam orationem

non ram ornari, quam onerari conftabit ; alrerum B^otyvÅoyict, h^c cum concifa, nimiurrque abrupta

laboret brevitate,itidem non evidentiam ac lumen,

(ed obfcuritatem & renebras dicendis adferet. Cui

affinis eft Laconijmus Ltpßafius, de quo me pro mo¬

dul-o ingenii paucis efle a&urum Infcriptio diflerta-

tionis oftendit, Te autem C, L. enixe oro & ob-

teftor,

•m ) ° c i ,

teftor, conatus hofce innocuos ^pro more Tuo,

h. e. benigne interpretari digneris.

III.

A ratione pra?fentis inftituti notierit, credo,

alienum, (i in narales Laconiirni, ornnium primo

inquiram. Derivatur vocabulum hoc a Lacedas-

mone, urbe olim inter Grascas longe celeberrima.

Ratio denominafionis eft, quod Lacones five La-

cedaemonii fingulari in fenfis animi exprimendis

brevitate , adeoque concifo valde dicendi, atque

fcribendi genere nimium quancum dele&arentur,

itatamen , ut prscipue in refponfis edendis, ejus-

modi verborum fuccindorum aculeos frequenta-

rent. Ideoque Plato indicaturus gentium nonnul-

larum indolem , rede vocat 'ASijvac noXiv QiXoXo»

yov TS 7:oXv'Xoyov, Aw/.e$aitxovci ßgcc/jjtoyov ^,

xai TTjV KftfTrjv noXvvvv: h. ^e. Athenas elegantiae

& copia? ferrnonis ^, Laced^monem brevitatis ^,

Cretam vero fenluum foecunditatis ftudiofam a).

Idem docec Gregor Nazianzen. T o Xcwwifyiv ^, é

t£to _ss~iv, cttsf olsly cXiyag avXXaßötg ygatpsiv: åXX<x

7rsfl 7TXeizw oXiyag : Laconiflare, ^non (olum eft,

quicquid cogitaveris ^, paucis fyllabis fcriptum re- linquere, (ed in rebus plurimis paucis defungi ver-

bis b). Quo etjam (pedat illud Ciceronianum ^;

von imitor Xaxmppov tuttm; altera jam pagella proce-

dil c). Exemplo res illuftrabitur: Philippus, Rex

Macedonum , in Graecia cum caput altius extolle*

ret, & a Lacedamoniis quaereret, utrum vellent

le amicum, an inimicum jam jam illis adfuturum ?

A 2 éoSTSgQV

4 ) o c

äShegov i. e, neutrum, refponderunt ^Eidem poft-

ea igtiem ferrumque ^, & dira _{qua=vis Sparta? per}

literas minitanti, non plura refcripfifl' feruntur ^,

quam AOMsfruifiovioi (piÅfoTrcp. Aio/vcriog ^sv KoffoSco.

Hoc autem Laconico refponio, ^vere acuto & acu»

leato figaificarunt ^, idem Philippo non fme caufta

efle pertimefcendum ^, quod comigerat Dionyfio, qui licet pra?porens fueric apud Syracufanos _tyran-

nus, id tamen libertatem popularium opprimendo effecerat, ut regno deraum exutus, privatam Co-

rinthi _, & quidern miferandam ludimagiftri age-

ret vitam. Pariter etjam _{Argivis minas fpiranti-} bus, _atque verbofiore epiftola Laceda?momos, ut

e finibus,de quibus inter ^eos gravis exftiterat con-

troverfia, excederent, hortantibus, nihil ifti _prae¬

ter unicum vocabulum etwa h. e. fi repoiuerunt, quod refponfum ^{, quo} ftiit concifius , eo Argivo-

rum animos irritafle _, & pupugiffe vehementius legimus d). Hinc eft, quod omnis generatim

breviloquenda ^{nomine Laconifmi} _{coeperic appel-}

lari, isque dicatur Laconice loqui, & fcribere,

non modo _, qui vel unica voce, vel effato quodam gravi, longam dicendorum feriem includere &

exhaurire ftudet, ied in integra etjam oratione con-

texenda periodis , & membris» 6c incilis qui uti-

tur breviufculis.

a) Plato Lib. I. de kg. pag. f/7, b) Epi/l. _3, c) Ad famil. ^Lib. XI. Epift. zj d) Cfr. Becmann. Manud. ad L.

Latin, cap. /4. It. Bangii Obfervat♦ B bilolog. Lib. z. pag.

$. iv.

•m) o (%&- _$

§. IV.

Prascipuis ftili Lacini virtutibus merito annu¬

mer atur perfpicuitas, qua? miram prorfus orationi parit venuftatem , & animos audicorum incredi- bilirer demulcet _; requiruntur autem heic ^non rnodo vocabula puras Latinitatis ^, fed erjam con- ftru&io partium ^, & periodorum nec jufto lon- gior ^, nec brevior. Vel hinc , quid de Laconi-

fmo erit fentiendum, faris liquet. Etenim obftri-

&us eft homo non folum ad ideas fu3S cum aliis communicandas , verum erjam ram clare , ut qua?

prolara fuerint ^, ab aiiis inteliigantur ^; intelligi

a tern non poreft oratio Laconica fine adhibica fumma induftria _, & tximia inquifitione fingulo*

rum verborum j quippe quae ftudio abrupta , &

quafi detruncata eft ; qua qui utitur , non puri-

tatem & fuavicacem Latini fermonis , non anirni candorem , non (inceritatem , fed vel ob/curita-

tem , vel fallendi cupidieatem, vel morofam ani- mi fententiam prodit. Etenim ftc pieruraque*

txri canic Poeta t

brevis ej}e laboro ^,

Ob je ^urus fio e )

Et auro cedroque dignum videtur Casfaris Au-

gufti monitum : opus eft dare ^te _{operam , ne}

„ molefte fcribas _{, aut} loquaris ^} quemadmodum

K, M. Anto-niurn idem ut inlanum increpare fole-

„ bat ^{, ea} fcribentem , qua? mirentur potius ho-

„ mines 3 quam intelligant /)♦ XJnde nonnuili concifum hocce dicendi _{, atque} fcribendi _genus Lace.daemoniis virio verrentes _, cauflam ejus pr

A _3.

cipuarn

d 49* ) o ( !§*.

crpuam tradunt bella, aliafque occupationes, qvii-

bus a lirerarum cultura fuerunc avocati ^, atque

eo nomine , quantum in ipfis ^, omnera Laconi-

cam loquendi rationem profcribere conantur.

g) Haec autem cum granö Talis erunt utique ac- cipienda ^{; ne} oratoribus , quorum intereft orna-

te _, apte , & gravicer dicere ^, omnis libertas prae- fcindacur ^, quo minus Laconifmum aliquando

pro re nata ufurpenc , & (ermones fuos variis

tropis ^, ichematsbus & figuris infpergant. Sic

etjam novimus diftionem ftili lapidaris debere La-

conicam efie & argutam, ld ex-gente quaiifate ipforum lapidum & rr.onumentorum , ubi vere

locum habebit illud Ciceronis ^: admirantur fa-

,, pe omnes acumen in tmo ver bo po fit um b). Quin

& increpationibus non raro opus eft ^, atque

durioribus redarguendi rnodis ; hifce autem fatis

commode inferviunt Laconifmi. Veiur enim

„ una aculeata (pina & acutus aciculas mucro al-

,, tias penetrat Sc gravius cruciat ^, quam plures

„ & majores plumbei pugiones ; ita unica ^gravis

„ di&io ^, tempore adhibita majores fa?pe aculeos

„ in animo relinquit ^, quam multa inutilium ver-

„ borum plauftra j).

Horat.de arte Poet. p.m. 529. f ) Sueton. vit. An¬

guß. c. 86. g) c fr. Cic. Brut. Qrat, c. iß. h) Cic. lib.

//. de örat. i) Bang. Obfervat. Philolog. lib. z. p.

$. v.

Quid Tibi velit LaconifmusLipfianus patebit,

opinor, fi addiderimus vixifTe Juftum Lipfium ,

decus

4M' ) o ( ■ Hl- 7 decus ac lumen illud ßeJgii ^, feculo poft Chri-

ftum natum XVI, & fuifle virum non rnodo ftu- pends eruditionis , fed de re literaria etjam im«

mortaliter meritum. Hic idem ^, cum inde a puero in Auåoribus clailicis multum ftudioieque efTeC

volutatus , unde orationes periaepe habuit elegan-

tiffimas , & illas quidem Tulliano iepore & nu-

mero refertas , maturior tamen fa&us novum fibi,

& plane diverfum excogitavitdicendi ^genus, quip-

pe quod & antiquata vocabulorum Üexione", &

nimia Ellipfium copia ^, & intoleranda quadam

brevitate ira redundabat , ut parum abeilet, quin Oed?pi ^, vel Delii cujusdam conje&ura in eo in- teüigendo opus föret. Cauffam hujus immutatio-

nis alii ah'am adferunt. Sunt, qui illum praecifa

&incompofita hac brevitate voiuiife obicem ponere fa&ioni Ciceronianorum ^, qua? tum per orbem fere

literatum pervaferar, indicendo fcribendoque tu- iTiidcE fatisque turbarum excitantLé): Sunt, qui

conrendunt, illum ^, nefcio _quo ftudio & ardore

in Philofophiam Stoicam abrepturn ^, elegantiam,

quam in dicendo antea fervaverat ^, dedita opera damnaffe /): Sunt denique, qui LipPium cum An- gelo Politiano oranera imitationem veterum La¬

tinorum profcripfifle putant ^, & fuopte ingenio

cunfla permififle. m) Singula fere nec ipfe difli-

mulare videtur Liplius ^, ita namque jano Ler-

nutio , de Epiftolicis iuis nondum emiilis ^{, icri-}

bit. u Alia quaedam a prioribus meis haec fcri- pcio ^, cui nitor ilie abeft ^, & luxuria ^, & Tul-

„liani

S

) o ( Hk.

„ iiani cincinni: preffa ubique, nec fcio an quse-

„ fita nimis breviras. Quae me ramen nunc ca-

„ pit. Timantem piåorem celebrant, quod in

„ ejus operibus plus femper aliquid intelligere-

„tur, quam pingeretur : velim in mea fcriptio-

ne n). Idem alibi de feipfo profmecur : Si quid

„in oratione noftra aut fhlo probandum ^, torum a

„natura eft, vix a cura. Rationem meam fcri-

„bendi f ire vis? fundo , non fcribo. _{Nec id nl-}

„ fi in calore & inrerno quodam impern haud aliter,

„quam poet#. Si quid operolius paramus : rem

„ meditamur, dis,ponimus ^, verba facile fuccedunt

„ac pame prsecedunt meam mentem. Iftos rideo, 5,qui etjam epiftolas, fi di> placet, lente & veluc

„ad numerum componunr. Verba _examinanr,

„ circumfpiciunt, trajiciunt & mifelli cum omnia

„fecerinc, umbras puces non homines loqui. Ira

„ tenuis tota fcriptio,fine fangu.ine, colore, carneo\

Ceterum de Laconifmo Lipfiano ^cum plurima ipfi»

us teftantur opera , unam tantummodo epiftolam

omniurrs inflar adduxifTe fuffecerit ad Vicdorern Gi-

„ felinum. Legi tuas , ad os apprefli & ad pe£us.

3, O quae penna tibi me fiftat ? Ego ille conftans

„ dejicior una cogitationis hac plag a. Scripta ^mea

„defideras & nugas: Ego te, te. Sed _q lagis?

39ut ex nuntio intdlego ^, perbelle. Gaudeo. nam

„tirrebam, ob fubftraétum nbicinem Moufflinurn

„celeri cafu. Nos fluftuarrus , ut qui maxime.

„Sunt qui ad arma inclinant, funt qui ad Irenen.

„Ajunt & apud vos punda efTe _pro ifta. Quid-

r°( m* _t

;,qnid eft, aut eric, ego re non amo , fed pereo.

„De fcriptis fcripfi ad Ocellum noftrum, non in-

„videbit p).

k) Cfr. Lipf. Centur. HL MifceU/tn. ep. too. & In flit. epU fl o lic. c //. 1) Gottl Stollii Hift. Lit.p. m. 451. nt) Carol,

Lang. Inßit. Stil Rom. p 399. n) Centur. /. MifrcUan. ep ije

») Centur. II. M fcellan. ep. 1. p) Centur. /. Mifcellatt. ep.$%

§. VI.

Abfit tarnen, & _quam longiflime abfit ^a nobis

id arrogantia?, ut tantum pltbis literaria? antefigna-

num vd follicitare nos auderemus, nedum Laco-

nifmi affc&ati accufaremus ^, nifi hoc in negotio pneeuntes viros magni nominis habuiflemus, ac

mafculse Latinitaris tutores fummos, Jofephum Scaligerum in ipfo mortis articulo conftitutum,hoc

aancYjSeg novi ftili Lipfiani admodum exfecratum

fuifle , & fevera voceedixifle, quod fibi nunquam

probatus fuerit, quippe plus jufto concilus, refert

Barlius q). Idem docet, omnes, nifi qui deteriora

fibi ad imitandum proponere velint,non poflfe non Lipfiano ftilo longe prasferre Manutii & Mureti:

„Un ftile , inquit, qui va par (auts ; Sc par bonds,

„heriffé de points,& d' Eilipfes ^, a un ftile bien lié

„& coulant, & qui developpe toute la penfeé r).

Jacobus Pontanus & Marc. Velferus ^, utut Lipfio

amieiflimi, ingenium & do&rinam ipfius cum iau-

darent & fulpicerent, ab ejus tarnen idiotilmo 3c excogitata hserefi in fcribendo to'i abhorruere , il-

lam , ceu novitiam & plus a?quo exquifitam, imo

affcåatam diäionem iroprobantes. Nec aliter ju-

B dicat

i» 4M ) o (

dicat vel Marefius,qui in illo reprehendit antiquo-

rum verborum nimium ufum, audaciam in (cri- bendo , didionem parenthefibus & interrogatiun-

culis mterruptam s}, velMorhofius ^, qui in epifto»

Iis Lipßanis carpit argutias, adagia, hemiftichia

& Cåraecas fententias _, adeo non fuadendo Jeåio-

nem Lipfianam ab inexercitato, & nondum juftum

In ftilo robur confecuto, effe fufcipiendam, & inde

flofculos aliquos in fuccum, quod ajunt,& fangui-

aem convertendos, ut potius diffuadear t). Sic in arguta brevitate Plinianas commendat epiftolas Ja-

cobus Thomafius, Lipfios ^vero» Puteanos, Pan- theros,; Canutos & Crucios indignos judicat, quos

„nonainet i borumenim hiflriomca difiio vtrum gra-

„ vem dtque deceaty ctc fciffa ^ve (Iis ér verjicoior u) Tan¬

dem ciaudat nobis _agmen Chrift. Aug. Heumannus, qui de orationibus o&o, Jena? potiflimum, a Liplio

häbitis reéte pronunciat: In bis Lipfius nan utitur

3» ftilo Lipfiano , fed Ciceroniano ^, h. e. non fcatet

^argutiis, non verborum aiiufionibus, ^non ftudet

„ttudiolse & antiquaria? brevitati,("ed profluenti uti-

2, tur ftilo ^, facili, amceno, adeoque legends ha; o-

„rationes & commendari poftunt ftudioi# fuventuti

M ad augendam eloquentiam x).

q) ln Difthnar. fub\, art. Juß. Lipf. c fr. Jo. Bur c k.

Mienchen. Charlataner. _{p. m. iqz.} r) Ibidem, s) Ep. Lib.

I. q?j t) Polyhiß. I. Lib. I. c.zq. u) Ejus dem pra fat. in

Pauli Manut.Spiß+Lib« x) Vid. edit» Jenenf. Jo. Henr. Kr o*

wa/tr*. ; 1

§. VIL

4M ) ^ö (tW 11

5. VII.

At magnam dixeris _partern eruditorum in con-

trarium niti, & Lipftanum fcribendi _{genus, ut-} pote quod Catonis gravitatem, quod Gracchi im«

petum ^, quod Lalii lenitatem , quod Calvi _argu*

tias , quod Ca?faris fplendorem, quod Saluftii _par- iimoniarn, quod Ciceronis denique ^acumen referat,

non pofTe ^non commendare. Contendunt eloquen-

tiam tili admodum _promram, facilem atque redun¬

dantem fuifle, & nemini fere tantas in ftilo obtigiflTe

veneres: brevitatem vero toti admirantur, cum multa paucis fic incluferit, ut fingula in animos in- fluant & fua veluti fponte fefe diffundant. Unde in

effigiem Lipfii cum plurima eflent elaborata epi#

grammata ^, hoc _{prae ceteris omnium tulit} pundum:

Lipßcid<e ^, velum efi Timmtis, _imago; videri

Sol quoque Jub picea non ritfi mibe potefl%

Ad objedionem de didione Lipfiana obfcura atque antiquaria regerunt iidem, non id viros fuba&i in-

genii, aut fupra vulgi captum fapientes fentire:

quid, quod, fl vel maxime vetuftius & concifum

quidquam in fcriptis ejus exftet, loco, argumen- to, & perfonae, cui fcribitur, ^erit hoc ipfum tri«

buendum condonandumque. CaufTam fuam vivus

prydare egerat Lipfius : Nempe in criticis ^, in« u

quir , ubi ex profefio literaria & antiqua trado:"

quid mali fit, vocem aut phrafin efTe interdum an (i

tiquiorem ? Ut in epiftola ad virum fubtilem &"

dodum: ^{cur non} brevius, aut eruditius fcribäm?4' Facit Cicero ille dt variavit, cum adLentulum

ß 2 Pom-

fl 4M )• M*

Pompejum^ Caelium aut Atticum fcriptltaret y\ "

Ec poft fata, inter alios, fui propugnatorem na&us

eft Fridericum Taubmannum, qui påtat nemi¬

nem in Au&oribus majorum gentium ^cum fide ac

judicio verfattfm, ^negare, orationem Lipfii, qua

„verbis, qua phrafi ^ita feorfim confiderata, efle

pro argumenta propriam & (eleéhm ^, & cujus

„fortaffe neminem vel ab ipfo xvo Ca?faris pceni- },teat. Addit [dem ftilum Lipfii aliquid habere

f, vividum ^, alacre, eruditum, & quod fepiusre*

„pecitum placeaü ^, licet in toto orationis contextu

„non periodos, membra & numeros eo conforma-

„ ret habitu ac fi-lo ^, quo folent fere ceeeri z). Ta-

cebo Valentinum Acidalium , qui Lipfium non mo¬

do antiquitatis & do&rina? omnis coryph^um ä- gnofcit ^, fed per om nia diis, quam hominibus in»

genio propiorem , uti lumeti unicurn & numen ae- vi fui colit & veneratur et) Nimium magnifice

ifta jadari Sc (entiri ^{nemo non} videt* nos vero»

quoniam noftram hac de re antea aperuimus Ten-

tentiam , ad imitatores Lipfianifmi ^, miieradone

an rifu digniores , jam pedern promovemus.

x) Cfr. Auber t. Mir £ um in vil. Juft,. Lipfii. y) Centur„

III. ad Belg. p. Z$. z) Dijfertat. de L. Lat, p. m. 2$. Ü fequa.

s.) Lib. IL. leciian. Feüejan. c. pg.

§. VIIL

Se&as fui (Fe in Philofophia omni varias Sc to»

fo>» quod^ajunt, ccelo diverias ^, neminem pra?teritr

eadem etjam habuifie fata ftudium lingvae La tina?

ipaululum in Hißoria literaria verfata non pocerie

«tJ e CH* »'*

efTe obfcurum. In antiquiora temporä inquirere

non licet, poft avdsctvw vero fa<Sam bonarum ar-

tium literarumque exftirere pra?poftera ftili imita-

tione fatis nobilitati dpulejani, obfoietae antiqui-

tatis adfeSatores ab L. Apuiejo Madaurenft ^, qui

fcribendi genere utirur hepe ftolidiilimo, ita di<Si£)j

Ciceromani ob fuperftitiolam Ciceronis Emulatio¬

nen! pernoti c~): Fhtlippki, qui Philippum Me-

lanchthonem ducem & antefignanum in Latinita-

te fua elegere d) : Lipßani tandem ^, qui cum iß Lipfio delicias quasdam, (uo palato vehementer

arridentes , deprthenderent, illas non artificro

quodam imitandi ^, fed fcrupuloio & more pecu- dum, prEeuntitim veftigia, ^non qua eundum ⁹

fed qua itur ^, premendi ftudio ita arripuere, ut hunc unicum, ceu exemplar in dicendo fcriben-

dove fibi proponerent & intuerentur \ utque e£

hoc eodem fönte 5c fententias , modosque loquen«

di , 5c ftili ftru&uram ^, & robur omne haurirenty quantumque in ipfis, ex äffe exprimerent. Hinc

in lucern prodire ccepit Ltpßamfmus, & Lipfiana

illa Kctacfytia tantopere exagitata. Quam adeo de-

miratur BeIius , ut in h$c verba proruperit j;

„C'eft une chofe étrange, qu'un ftile Latin aufli

„mauvais, que le fien ^, alt pu créer une fe<Se dans

*>la Republique des lettres e). üignus eft , qui

hoc in nt gotio audiatur Nicol Heinfius: Non de

funt Lipfio Tue veneres. Habet nefcio quid, ^quo4«

le éiorem trahat, & quod prorfus im probare non**

poflis, Ut non tam Uli fuccenfeam, quam ine-

„ptiftimi^

*4 «tW ) o (

j, ptMfimis mortalibus ^, qui imitandum fibi illum

^proponunt, idque tam pr^poßere, ut vitia ejus exprimant plerumque ^, virtutes non afiequan-

,, cur. Imitatus neminem Lipfius, ac proinde ne-

5, mini imitandus. Quod nifi o Savuxciog Scaiiger

„ juventuti noßr<e peffum eunti faiubnbus fuceur«

,,ridet monitis, in Lipfii locum ^a Curatoribus hu-

„jus Academi« _opportune fubrogatus, futurum d?vix erat, ut tantam tot prsclarorum ingeniorum, ,>quce,annis 50 proximis,in Batavia nofira eluxe- .^runt, meflum mirarentur exteri. Nec labes tan-

» tum illa folos Beigas & Germanos , fed etjam

,, Gallos infecifle videri poteft t). Huic addimus

Jo. Guil. Bergerum , qui de novis ißis Lipfii ^, fed difpari judicio, ^mulis pronuntiat, eos brevitate

„ prascifa & incompofira, fuperiore feculo, Belgium

„mali , late pervagati ^, labe contaminafle, finiti-

„mas etjam gentes in communis vitii partes craxifc

>,fe ^, neque dum defiifte irritare multos atque fru-

„ ßrari g). Nec prstereundum cenfeo ad Lipfia-

nilmum hunc profiigandum librum editum efle Francfurt. 1595, hoc titulo infignitum: _{de Lipfii}

Latinitate , ut ipfimet antiquarii antiquarium Li¬

pfii ftilum indigitant, Pateßra I. Henrici Stephan!,

Parifienfis, nec Lipfiomimi, nec Lipfiomomi, nec

Lipfiocolacis ^, multoque minus Lipfiornaßigis.

Liberias v oh fit Latmitati Sed lic en tia nolo detur Uli b)

Inter fimias hafce Lipfianas jure referendi funtBer-

tilius Canutus Danus, Erycius _{Puteanus, Petrus}

Gruterus,CceIius, & Jofephus Laurentii, qui cum

•m ) ^o i» t tf

in fcriptis fuis partim allufiones frigidas vocesque

antiquatas frequentent , partim inepta brevitate

atque interrogatiunculis jufto licentius luxurient,

non potuere non meliora edo&is, 6c iftorum flribli- gine nondum afuefa&is lele deridendos propinare/)*

Aft in ipfum Lipfium tam improvid^ imitationis cuipam conferre non audemus, quippe licet amico cuidam fcribat fe difcipulos habere 6c brevi fedam facere , ibi tarnen non anxie quafitum ftiium iau- dat, (ed naturam ducem, fuo ipfius exemplo ^, in

confilium vocandam cenfet k). Acriter vero in perverlos iftos fui imitatores, adolelcentulos, in- vehitur: quam mulci , inquit , in juventute nos<c>

«emulantur ? 6c rideo, quia aut a me procul illi ,<c

aut procul certe ego a redo. Nihil magis brevi ^- "

täte am o, fe d ii (implex: nihil magis brevitate ody*"

fed fi adfedata, Quid etjam fi fucata ^{nam ver}

ba eaiendicant _, 6c abltrufiores aliquot phrafes ;**

ad quae non dicam ^, rifum ^non teneo , vix ir^rn/*

Comprimarn pubjico aliquo fcripto ^, 6c de imita-**

tione tota , quid mihi videatur ^„ rnonebo. Nam "' ego ut mutern , ferum eft, Arbuleula haec five<e reda , five al i ter ^, crevit 6c induruit in hane for-K

raanv Cicerone m amo, olirn etjam imitatus

alius mihi nunc fenfus vira /),

b) Stoüii Hiß. Liter. _{p. m.} 461*, He-inecc.fundam. fiil. _po.

2po. Burebard. fat a L. Lat. in German, p. 458. Feber, biß. La- tinit. p.409. Hallbaver.de SeElis Imitat.. §. zo. c) Burch. tnod&

citat. p. m. 489' Feber. cit. _{p. m. 4:14...} Hallbaver. cit. , §. 24^

Taubmann. dißert. de L. Latin., p.. 22. d) Btirch.cit. _{p. jze«-}

Taubrnan _{p. io,} Feber.p.jöz. e) In DiEHonar. fub artic. Jufl

tepfe.. f) Gjf. Merkof, poljbißr lib.l, ^c,Zft g) NaH. BuUré*

W 4®* ) O ( *§*•

i ad. ordt.p.fäß. b) C fr. Bur ch. fat* L Ldt p. 411. it.Vcbert

hiß. Latinit. pdg. yg i. i) Cfr. Morhof. Polyhiß- lib. i. c. 14,

k) Cfr. Cent ur. Il, MifceUan.pag. ² /) Ibid. eg. 10,

$ ix.

Vel hin c cuivis conftare poterit nos non pofle

non fuperftitiofum iilud imitandi ^genus turr circa aÜoSjtum in primis circa Lipfium optimo jure pro*

fcribere, quippe quod felicloribus in ftudio Eio*' qüentiae proteéhbus obftare omnino exiftimamus.

Pra?terquarn enitn quod iilud Horatianum magno- pere diflvadet:

O imitatores , fervum pecus , ut mihi fiepe

Teilern, fipe jocum veßri ^movere tumultus \ m) Utitur, &fere ^butitur Lipfius periodic,membris 5c

incifis brevioribus, tofumque Tibi in eo pcfuiffe E- loquentiae ftudium videtur, ut multa paucis, non aequepure, non perfpicue,non concinne, explicet.

Habuit vero peculiare ingenii ^acomen, quoquide-

ftituuntur alii,fruftra veneres ejus _arque elegantias,

quas ipfi non plane denegamus,furüi imitacione re- ferre ftudent, unde plurimis accidifTe conftat, ^an-

xiam nimis curam in Lipfianifmo collocantibus, quod fö¬

let humili ftatura & ingenio tardiori praeditis, quindo

magnorum virorum incefifum, habitum, formam & ge- ftus exprimere aventj ut qua cetera longe difpares, vo«

to non folum excidant fuo , fed aliis fi non ftolidi, fai¬

rem ridicüli obveniant. Etenim ad judicium B lfaci de

tanto viro noftrum libenter adfcribimus : Lipfe écpit"

prince parmy les do&es de fon temps & un de triumvirs,u

comme ils le nommoient,de la Republique des lettres;

car Scaliger & Cafajubon eftoient les deux autres, m) Lib. I. ep. iß. ») Cfr* Stoll. Hiß. lit. p.m. piß«

SOLI DLO GLORIA,

Stances å L' AUTHEUR.

Le ^{Choeur des Mufes tout} _joyeux

Sur le haut du doéfe Parnafle, Discourant de ce qui le pafle

De plus remarquable entre nous;

On vint a raifonner de Vous,

Mon eller Coufin, en faifant gloire

De vous voir briller parnii ceux,

Qui s'en ^{vorit a} fon promontoire.

: - As T envi la ces dodes Soeurs Se mirent ^a Vous loiier toutes.

Mais enfin on forma des doutes As quelle Vous appartencz.

Chacune difoit, Soeurs, tenez, 11 ^m' appartient ^a jufte ti tre,

Car je P ai vü fuivre mes moeurs$

Apollon ^en lera 1' arbitre*

Alors I' oraele d' Apollon

Vuida de forte leur querelle,

J' approuve, Soeurs, votre ardent zele.

£t pour vous concenter, je veux

Qu' ^a K appraudiflement des Dieux Chacune _{ait part} ä fa couronnej

Et quand il vient (ur 1' Helicon A* chacune alors je le donne.

JEAN MAG. ARVJCANDER.

Pfur. Rcverendo _atquc Clariflimo D.w C AND I DATO,

Confanguineo diieäiüimo»

Afoxofay fiiv igt ccgq to h tuv Totg mxcrüv juctXigot _ogog xotl ijipyjÅoit xctfJLctw ^ts txot\ irtijfqg of- Siov dväßotheiv, föfyc fö ^-ryg xctÅiJgyjg xotl 7tuodt itot*

wi t ok vSv eypmt ivfoxifjluitdtqg å£iov tyna toitu- yjci^fjux. So! §v ^, ß {piXraTS Svyysvsgog ev tw ttctgom tntsvfötg 7tsfl tut o ég fidXtgot (bixortfufusvog

tv [Actia ys eixoTug viv <ruvY)$o}xcti xotl tstx tü ogfuj*

fjlxtog, xotl T<wv otååw $s aitdnm, _witeg xot^ug ts xotl (rotpüg Soi (asXsi ngotrén fö ysvofxsvrjg (jloi fåy)

ryjg ßsXjfc/jg ctQogfjiijg t» Qavsgov kolt ctg Yjtroti äg sv*

fjisvug ts xotl <piÅo(pfdmg ^it$og %s dtdtxs^uoct ^, ijxtc vvv

d&atefoloog h)/éfjLSvog ^, Qnug «' ptfoov dg Td%tga tm xct^ÅigiuV t^g QiXoTtovtotg la dgtgsmv /ists*/},ig, dxxx

XOtl fJLST67tStT0t Ttigl TOV UTtOtVTOt SSQCVTÜ ßiOV $lCtTSÅ$g xonofiuvotg.

NICOLAUS RISELL.