DIATRIBE ACADEMI'CA De_»
REGIS
M Ei S S I JE
Forma , five
PULCHR1TUDINE
Pf 45. v. 3,
CumconfenfuAmpliff:QUAMFacult.Philcfoph;
/?<?£/<? Academia UpjaL
Sub PRaESIDIO
Vtri Admod. Reverevdi &Amphjjimi
MAG. OLAVI CELSII
Ling. Orient. Prof. Reg. & Ordin, Paft, 6c Praepof. in
h. t. Facult.Phil.Dcc.Speétabilis, Tublico bonorumexamini fub'ficit
samuel enander hanss.
Uplandus
In Auä, Guflav. Maj, die XIXMartti Antii MDCCXIX.
Upsalle, typisWern^äianiS;
S:m R:^; Mrris *
MAGNvE FIDFI VIRO
Generofisßmo dtque Conjulttsßmo
DOMINO
Dn.
[OHANNI
ENÄNDERHIELM
Hallandiae BlekingiseqsJUDICI
PROVINCIALI aequiffimo ,
graviflimo, ut patrui loco
colendo , ita Maecenati &
Patrono omnicultu&ob-
iervantia perpetim fufpiciendo.
Ignojce, Magne
kcmique hocfindiorum meorumM<ecenas, quod qua»
ti-rociwwn
miriiumTibidicatum voluerim. Li*
cetenim nullofito ornatu> nulla crudi-
aftimandum fit: materia tarnen
ob dignitatem , offerentisque pietatem
cptimojurefavoremTuumambit. Se¬
rena itaquefronteilludaccipe , meqtte
prteßdio ac patrocinio Tuo benignißi-
mo ampleäere. Deum J. O. M. afft-
dueprecabor, velit TQper annosbene
mukös jalvum <& incolunienconferva-
r*, omnisgeneris felicitate beare, femperfuturus,
Kobilffimi atque Generoffimi
Nominis Tui
ObferPAntiflimw& depotlfßniu*
cultor
SAMUEL ENANDER.
Haaffon.
•gmMSrtUtWUi t Stockholm
©en
.ipijgäljfebotne od) .fpogadjtcite
Jjcitctt
HANS DASSAU
$?inom «^ögtdrobe 3B4ößtwär&
}2fn wfllatttiWof&»ob fraffen kfe
'
fjtrwei'/
£>d;börben fpbotfan meb tacffamt taf>i flW/
©adrjuftylbightt/1\)bnjlujbetenö brtff/
.§mab ia# mö företar/ od) nu bor meb pominner.
«Xa'fgatifFa itijfcfefgobt/ mmjaber^buus förnummit/
Qjtaf $err $anbet$93*an/ bwaraf cp mtnfto bet
SO?t$0$ tiöfaötf bor $ förr blifwn frop*
"pen (let/
m m^uprdfna beterprtfa rotfö ^unrtif.
ty
tag bå gunfitgf up fwab tag f;aY mcb framgifroer
3 ö)t'ni0 taffamfjet/ mot famma aobbef milb. "
pfi$tt\)bdrbaö af/ft)bdtv»tCt mebra tffl.
gvdttpåtaftf/afrounb/bocfmitfm'aegfdrft#
Itng blifmer.
gdrjtoatformobaö o<f afettabpgbigtfmm/
gör bettaringamdifj dnbocfmdrgrdf*
far' far
§tlfTapnab/anftft/(>p/tf>eriaftagen dt
^)i;r macfra mannet mdrcf / faßfdft at
i famman finna.
I ' '• * /
- 3ag' lat#err#anbeldmanefjrgunft t fyw
, tatgömma;
2ftt btmfengberftdbgftgnåbtgttbtfl bete Wittvitmaillgneife/taaflunbeftgf?albe/
3aantiiggpnnanbetbeprtfaalbrigglömma.
£6ga$tat> £mtM£mannett$
. ,
^tmflffyfbtgfletfenarc SAM ENANDER.
f ; Hanfion.
'Adntodum Reverendb atqtte DettitfimoVira
Dn. magnoleufstadjo.
Pastori in JoMncte vigilantitfimo, a- vuncuJo & benefadori optima>
statem colcndo. <
Admod. Reverendo Atque clariffimo Viro
m»gustav.nordstedt.
Pastori Odenfalenfium & Husbyenfi-
öm meritiflimo>affini&fautori plurimumhonorando.
i..
Spettet* fidei& integritetis Viro
DN. erico tolsten,
REDiTUUMRcgiorum,perBorealemHeJ. L
fingiaepartem,PraefedofoIertifömo>
fautoriquovis honoreprofequendo.
Prudentie ae Fide
DNO, petro
Officinarumferrearum in fratri
f-Jdfcepagellas, ob innumerainficol-
favöris & bemgnitatis, cumomni-
D. D.
Nominum
Obfervantijjimut j.^
n€am.Enani?kr.
SpeBätiffmo Prudentiffimoque Vlro
Dn. hanso g. enander.
Officinarumferrearum,quaeinWesland
& Stromberg habentür, Directori
&Patronofolertiffirno,Parenti
meo cariffimo.
CldriJJitno Atque Confultiffimo Viro
dn. petro castorin,
Hudvikswaldenfium Consuli aequifli-
nio> ut olimpraeceptorifidelifllmo} ita
nuncaffini&fautoriquovishonorc fempercolendo.
SpettAtafidei Viro
dn. olavo frölin g.
RedituumRegiorum,exofficinismetal*
licis Uplandiar, Praefe&o vigilan-
tiffimo> affini honoratiflimo.
Specldtiflimo
enander.
Gyfinge Inspectori impigro*
amantiffimo.
hta beneficia , non finefpe ulterkrk
gw#felicitatis adprecatione
Veftrorum
Cultor
HanfTon.
Exhniti virtutäacEruditiom Juvenil
Dn. samueli enandro,
Tormam CHRISTI» quali humanacai>
neoliminhis terris confpicuus effet, publicådiflertatione delineanti«,
CleroJeusdetorabat honosfrontefagenasfa^
Queisfult, interriscumDensiretHomö.
Sicoculosjfic ille manus,ficora ferebat.
Sicnituit, Virgo5Sponfus amorfetuus.
bionequidcmEoisJürgens,formofior, undis Phcebusagitcur rus? invehiturquepoio•
Hon Tuusi o Dido,TrojanuspulchriorHerosi Quantumvis humeros osfa Deofimilis.
Wc b>tbitusNumendecuit,cceleftevolebat,
Terrenafacie qvum latuijfe jubar.
Nec magishos vultustimuttvefana lubido.
NonminusinSanttumgensfuribundaruit•
Hos tarnen, hosartus>bac tnembraamplexa
Tonantem Aufa efk facrilega conteinerare manu.
,Mufa Juum nova cecpta animo dum fpeUat
ENANDRUM
Volvere,fic monitis exfiimulatftudiumi Vingerequigefli* calamo pulcloerrimaqua."
quef
Pingere quopoffis talia: pinge DEUM»
Quipenitus toto circumferspeftore Chri»
ftum,
Tu ttobü Chriftum pingeredigntueris.
MAGNUSO.BERONIUS.
Caput Primum
PRC OEMIALE
§. ii
t®É§55?Ö§5.OnTideranti mihi nu- perPfalrnum Davidis
W. XLV. in animum fe
f fi eunda:ingefiit meditatioju-
quali,puta*
facie fuerit MefiTias
Rex,dumin terris vi- veret? Formofam utique ab Hieropfol-
te adftrui vix dubitare potui. Verum
non multo poft quosdam obfervare Ii- cuit, qui hanc fententiam non modo
nonapprobarint, fedeontrariam fove-
rint. Seculo inprimis praeterito Fran-
cifcus VavafTor Gallusnegativam tuitus
| eftlibello edito: De FormaChrifti in hl- fa terrk viventü. Cum communis, Sc
'■ A ' vera
#
2
verahaud dubie fententiafit, fuiflefan- ftiffimum Salvatorern gratiarum ac ve- nuftatum dotibus, ultra aliorumfortem hominumrnaximeexornatum. Placuit
igitur liberalis exercitii gratia, quali- tercunque inquirere, quo jure , qui- busquc id rationibus a viro non indo-
fto &fequacibus affirmetur. Qua: al-
lata fuerint, B* L. pro favoretuofoli-
toasqui bonique confulas, conatusin-
noxios finiftrenoninterpretere, rogo.
§. II
Voces inter, quas Philo- fophorumordo, proptereaquodvarias
easquc diverfas admittant fignificatio-
nes, appellat, vocabulumForm*, apud fcriptores frequentiffime occurrens}
numerandum eft. Miffisveroplurimis,
quas obtinet,fignificationibus,perfor-
mam heic loci externam cujusque rei fpeciem , qualiscunquedernum illafue-
rit, intelligimus; quamquam non in-
ficiamur eam abfolute pofitamnonuno
in loco pulchritudinem denotare 5 ut
apud Ovidium a)
Farma bonumfragile efi&c»
& alibi:
Si Lib.//,dt Art, amandit
* Si Mihidlfficilis formamnaturancgavit,
Ingenioformadamna rependo mea.
1 $. III.
Pulchritudo, qua?, definicnte Cice#
fone b), efi corporis quadam apta figurA
vnembrorum, tum colorls quadamfvavita-
tej & demente Alexandrino: ruptpte- Tgiot, pisXuv (cpiegw jAST ev%gciets: aptru»
memurorum competentia &" partium, cum bono colore , quanta-m fibi vindicaverit
pra?aliis natura? dotibuspraerogativam,
docentveterum efFata, teftaturqueex-
perientia Ut enim nefcio qua? divi-
nitatisveftigia corporis venuftati inefTe
crediderunt, ita magnorum opcrum non alios capaces putarunt , qnam quos eximia Jpeciedonare naturadignataefi, utloqui-
tur Curtius c). Hinc plurima tamin_>
facris literis quam profanisfcriptoVibus
eorumproftant exempla, quiobfingu-
larem forma? prseftantiamimperiifafci-
bus Tunt decorati. In eligendo Saulo primo Ifraehtarum Rege , ingentis fpeciei rationem habitam fuilfo fcriptura docet d). Homcrus A- chillem & He&ora Iaudaturus » eos
A i infigni
b) In quaft Tufc. c) Lib. VI. cap. V.
v,2pé d) i.Sam,X%23.2f.
4
infigni corporis dignitate ca^térosf fu- peralTe dicit. ./Eneasapud Virgilimrtj
Os humerosque Beofimilis
appellatur. De Xerxe narrat Herodo«
tus Üb.VII. quod in ejus exercitunemo fuerit, qui aut magnitudine corporis,
aut fpecie cum ipfo poffet cotendero,
Et quid multis1 Pleni funtejusmodie-
xe.mplis omnes libri? plena pulchritu-
dinis laude omnis'monumentorum ve-
tuftas. Unde fatetur Cunams e): non barbarorum illud duntaxat, [ed hominum ctjam excultißimorum fuiffe, majeftaterru corporis vener ari , magnorumque opcrurru, illos capacesputare quos eximia fpecie na,'
tura donavlt. , quam quam fpe fua non
raro exciderent, quippe quum Deus etjam in exili interdumcorpore ingentesA' nimi thefaüros recondeVefoleat f) , opti-
mumque fitconfortium pulchritudinis
animi, &pulebritudiniscorporis, jux-
ta:illud Menandri:
Of ijdu xaÄö?, oTctv p£v (TeoQgov*j ffuamfvavis res eft pulebritudo? quan»
do habettnentem fapientem ? Alias enimii decora fueris facie, mo-
ribus 9) BeReptibl Hebr.cap. xtv. f) Vid*
Freinsb,adaüeg*Curt%locum*
ribus vero inhonefHs> caveas ne Dio¬
genes tibioccinat;Ol quambonadomusy
if malus hofy'S.
Caput Secundum
Theßn noftram argumenta aäßrumsl
! ;tr' ' h.i
QUo
nobisprogrediinoffenfo ,
liceat?ut ajunt,
éreeftepede
videturut fententiam , quam*
defendendam fumfimus> hoc
potiffimum loco exprimamus. Status itaque quaeftionis hic efto: Numnefal-
va veritate dici& probaripojfttj Cbrißum fecunäum corpus non tantum fupra vulga¬
rempulchritudinem afcendiße fedetjamhac gloria reliquosmortales fuperafje ? Affir- mativam, quam in fuperioribus no¬
ftram fecimus, in fcquentibus quibus-
dam fuffulcire ftudebimus argumentis.
Neautem quis exiftimet velienospul-
chritudinis faciei Chrifti qualitatem ad
rnuliebris venuftatis humilitatem de- trudere, profitemur in antcceflTum in- telligerenostalem, quae cumviriliau-
A } ftoritat®
6
doritate&fingulariquadamgratiacon- junda eft. Verbo, intelligimus curru Cyrillo Alexandrino KcOh.o$ Seo7T(>e7ree:
fulehritudinemDeödignam> & qu#Deum
deceat , cum in humanam fe induit car-
nemf kominumqus more in corpore appa*
ret. Imo cum Fechtio g) dicimus:
„Chriftumpuerum ånativitate fua, o-
„mnium, quiunquam ex corruptispa-
„rentibus prognati fuerunt, infantum
>,(ine omni dubio pulcherrimum , ve-
„nuftiffimumque fuifle. Eundem in a-
„dolefcentia, quamquamnequecibis ad
„amuffim temperatis, neque numero
„atque pondere femper debito ufum»
„exteros tarnen fui temporis fuasqueL»
„nationis adolefcentes, pulchritudinis 5,-digmta te atque decore facile omnes
„fuperaflcj pulchriorem tarnen perfe-
„veraturum fuifle, nifi ex fpontaneo
„arbitrio illo jam aetatis tempore mut-
„tis egere, multa perpeti, quibus fub-
„inde de venuftate ejus quidpiam de-
„cerperetur > voluirfet. In virilibus
„deoique annis venuftatem cumdigni-
,,tate, qua: atquequalis legatum Dei &
„Prophetam 8c Mefliam decebat, reti-
nuifle»
g) Noff, ChriftJLxtrctt.X,c,/. §*xx*p.jf*»
■ V 1 ' l '• * rå
t 7
„nuifle, donecpaffionum,colaphorum,
»vulnerum, caeterarumqueinjuriarum,
J?quas cx divino confilio volenspertu-
furor univerfum iftud formac or-
„namentum deftruxit,
§. II.
Inter argumentanoftra propulchri-
tudineMeffiae primumfit ipfum Spiritus
S.teftimoniumomni exceptione majus?
quod occurrit Pf XLV. v. j. atque ita
habet ex interpretationevulgata: ffe-
ciofus es forma prafiliü hominum; dijfufa eftgratia in labiis tuis* vel cum Luca
Ofiandro: formofijfimus es »rnnium filio-
rum hominunt c. Ut vis & robur hu«
f jus loci oftendatur , obfervabimus u quodextra omnem controverfias aleam
poneredebemus, totumhunc Pfalmum
de Chrifto agere , atteftante id viro B&t7rvivfj(a Hebr. i. v.8.& confcntiente interpretum faniorum ti) univerfo ar«
dine, unde Calvinum deSalomone e-
jusque cum filia regis jEgyptiorurru nuptiis cxplicantes rede perftrinxit
Gesnerus z). Proinde nifi Judaizaro quis velit & Spiritui Sando in os con«
A 4 tradi-
b) Vid.Gejeri comment. in Pfal. Ttenr Gc
s neruminhunclocum. i) Loc«ciup.tfi.
s
tradicere* de nemine alio hicPfalmus
cxplicariautdebetautpoteft. II. Chri-
ftum hoc in loco non fccundum divi-
nam fcd humanam defcribi naturatUL.
Jllum cnim alloquitur Propheta, qui
vnttu* eß oleo Utitia fr* confortibtif fuü.
Quid? quod ipfa cum filiis hominurrL»
comparatio idem oftendat, nemoenira Chriftum , quaDeum , cum hominibus conferendum, judicabitv III. Quod,
cum Chriftus pülcher Sc formofus di-
catur, id juxta primumintuiturn Sccon- ccptum de corporis forma fit intelli- gendum* Nametjamfide fpccie Mes-
fix fpirituali fimul explicaripofiit, vix
tarnen negari debet, quin illapulchri-
tudinis notio ad corpus primumfit re¬
ferenda. IV. Male inter fe formaiTL»
corporis Scvirtutes animi, per corpo¬
ris membra apte difpofita relucentes * opponi: utraque ubi occurunt homi-
nem reddunt pulcherrimum , grAtter
énim pulchroveniemin corporevirtutj a- lias illa fine hac laudem vix meretur*
qvum corpus fpeciofum in vitia magis
quam virtutes pronum,fimile fit fepul-
chro dealbato, externam quidem prac fc ferentifpeciem9 intusautem fcetore
re
I
9 referto. Exallato itaque loco optirne
concludit Simeon de Muis k)\ dubium
tion effe quinChrißusvonanimomodoy [ed etjam corporis dotibus & venufiat0? JuprA
caterot mortdlesomnes, quiusquawfunty fuerunt aut erunty cumet] amin histerris
niortalis ageret, exceüuerit.
f. III.
Quamquamporroadulteriorempul-
chritudinis Chrifti defenhonern non_.
parurnconferant argumenta tarn ex u- nione perfonaii , cujus gratia jrav to
vrXvj^apLci ttjg (rupieCjiKcog in Clorißo habitavit l), quamdivihaeimaginisper-
feftione defumta; ea tarnen7 ne fal-
ceminalienamfegetemmittarnus,pne- terimus, ad alia properantes, Apud
cmnesfaniores Philofophos in confeflb eft, naturam femper perfe&iffimum_»
cjuodvis intendere, idque^ nifi aliquid
impedierit, ailequi., eV aorcuri (inquit Ariftoteles) rü ßeXjiovog 'ogsye&cu Qcifitv ty (pv<nv•) in omnibus femper id,
quodmeliusefi, appeteredicimusnatura mj
&alibi: vj <Pv<ng de1 oroTs1 tcov sv&XoyA*
vav 70 ßfXjigrov, natura femperfacit id y quodpojßbilium optimum efi. Ut pro-
A y pterea?
*) not.intf/.4j. I) Col.IIv.9.
I o
pterea , quicquid dcformitatishodio
oriatur, kl vel ex peccatoejusque pce-
na, liberéå Deo immiftä, velexvitiis
temperiei admixtis,aliisquecauftispro- fluat, quaetarnen ömnia in Chriftotan- quamwafutflfoexulant. Si itaquena¬
tura, ex quacunque caufta , non im- pedita excellens hominibus ingenium
cum cgregia corporisvenuftateprodu-
cit,- abfit utdicamus Chriftum ipfa Spi¬
ritus Sandi manu immediate forma¬
tum alterutra harum praerogativarum
caruifle. Quin autem pulchritudo fit
inter corporis perfediones numeran- da, neminemfperamusiturum inficias, ideoque prolixanonegere probatione.
§. IV.
Vidimae, quasfub antiquoimmola-
bantfoedere, Chriftumuttypi antity-
pum praffignificafle , nemo dubitatj
qvum autem illae, juxta feveriftimum
Dei mandatum, debuerint efte perfe-
diftimce, fineomnilabe&macula,quis
non credet, oranc vitium a Chrifto quoque efte removendum, quiproba-
ta, leda &gratapatrifuturus eftet ho-
ftia> Atque hane in vidimisofferendi«
diligentiam & deledum gentiles quo- que
11
que tam fbllicite obfervarunt, ut fa-
crificiis defhnaverint animalia pingvis-
fima lepidifllmaque , hedera, lauroim-
mo auroetjam&argentodecorata. Un-
de rede inferri poteft, Chriftumquoqj uthoftiåmDeoofFerendam, nulli, vei in corpore,defeétui fuifleobnoxium.
§. V.
Quid autem in Chrifti corporevitii,
äut deformitatis efle poterat, quumil-
lud non tantum omnisTceditatis mora¬
lis expers, fed nec in eo ulla caufa_o origo aut principium cujusquam defe-
dus vfuerit ? Docemur å Liica Evan- pelifta Chriftum divina Spiritus Sanéli
tirtÅtvrei in utero materno fuiffe con-
ceptum, qua fa&umeft, utcorpusejus
ab omni impuritate fit praefervatum, &
taleredditum, quod origine deformi¬
tatis careret. Idcm illud corpus po- ftea temperanter vivendo non potuit
non pnlcherrimum confervari; qvutn
quicquid morborum malorumque ex- perimur mortales, ex gula fere atqufc
venereoriginem trahat: hincenimva- letudinis perpetua infirmitas, hinc
lues venerea, hinc ftomachiintempe- ries, fociei per viccs pallor & rubor»
& ante annos denique langvida ftné-
<ftus, ideoque temperantiam auxilatri-
ccm pulchritudini confervandae porri- gere manum* praeterfapientum moni-
ta, ipfa docet experientia. Chriftum
autem ornnium mortalium temperan- tifiime vixiflfe, vix quisquam negabit, impium enim Sc facrilegum eil cogita-
re vel ad momentum eum cibi potus-
que non fervaflfe mediocritatem, nam Ii in vita aliquid admittere potuifletin- decori, jamnon ampliusvitas nobis et
xemplumfuiflfet. Nunquam enimcogi potuit ad cibumpotumqueabundantius
quamvplebat fumendum: necnifi for¬
te rariuS) paupertatis onerc prefifusj
continere fenecefifum habuitåquotidi-
ano &neceflario cibo* Cum interro- garctDifcipulos: Ghiando miß vosfine faceulo &pera & calceamentis, nunquid Aliquid defuitvobis ? mc fcilicet? tan- quam patrevobis filiis de omnibusne-
ceflariisprovidentc; refponderunt: ni¬
hil unquAm. m)
§. VI.
Ad verba Nicephori Callifti, for-
mamfaciei Chriftidefcribentis, pedem
promovemus. Eum hacde rc, ex La¬
tin»
m) Luc%XXIV IS-
tina interpretatione loquentem audia«
mus: Porro, inquit, effigies formas«
Domini Jefu Chrifti , ficut å veteri-«
bus accepimus , talis propemodum_
quatenus eam craffius verbiscompre-«
hendere licet, fuit. Egregio isvivi*«
doque vultu fuit. Corporis ftatura_/c
ad palmosprorfus'feptem, Casfariem«
habuit fubflavam> ac non ädmodum_>«
den (atu, Jeniterquodammodo adcri-«
fpos declinantem: fupercilianigranon'*
perinde inflexa. Ex oculis fubflave-"
fcentibus mirifica prominebat gratia.«
Acres ii erant, &nafus longior. Bar-«
bx capillus flavus, necadmodum de-*' rniflus5capitisporrocapillos tulitpro-«
lixiores. Novacula enim in caput e-«
jus nonafcendit, neque manus ah-<c
qua hominis, praeterquammatris, in«
ten'era duntaxat aetate ejus. Collum«
fuit fen' rn declive, ita ut non arduo«
& extento nimium corporis ftatu es-«
fet; Porro tritici referrens colorem»« / nonrotundam aut acutamhabuit faci «
, fed qualis matbis ejuserat , de-«
orfiru paulum verfus vergentem, ac«
n üdice rubicundam; gravitatem at-«
que prudentiam cum lenitate con-«
jun&arn
junftamplacabilitatemqué,iracundiae«
expertem, praefeferentem. Lüben-"
tes fatemur tiosfidem huic folifcriptori
non habere, neque certo fidere pofle
iisQjnnibusquae abeo narrantur, qvum fciamus nobiliores quosqueCriticos å-
tro eum notare carbone Multorum
tamen affirmatur confenfu, Nicepho-
rum fuaaliis deberefcriptoribus,longe antiquioribus« Profedfo, quamquam
hoc å Nicephoro allegatum teftimoni-
um? in pari cum fuperioribus, gradu
non Collocemus , haud tamen ratio-
nemvidemus, curhane de formaChri-
fti reJationem) apertae fraudis& falla*
ciae accufemus.
§. VII,
A t, inquis, quorfum haccpertinebit Nicephori relatio, utpotequa?&mon- ftrum potius, quam hominem depin- git, feptem enim asquare palmos ho*
minisexceditformam, 8crciulierculam quandam é vultuMariasmatrisfua?quafi
expreflam fiftit? Verum ad prius quod
attinct, etjamfi facil i negotio contin-
gere potuerit ut autNicephorus in ex*
cerpendo dcfcribendoque exvetuftio-
ribus 9 quos fequutus eflc creditur»
Jeptem
Jeptem profex pofucrit, aut etjam hie
error ex durioribus hujus operis fatis profluxerit; tarnenipfadefcriptio,ju- ftam hominis flaturam non adeo fupe«
rabit, fi imprimis vocem de pedeRo¬
mano nonexpiicuerimus»/»/V*»««, te¬
ile Cafaubono n) Aliarum gentium pes brevior, quare ctjam nonnullos ad no- vem afccndiflepcdes multis exhiftoria
Graeca probat excmplis. Itnmo
(inqnit Cafaubonus) flaturA *fiimatio-
neRowauafenumpedumcirciterfuit,quem
modumfcrVAtum in Nerone fcribit Sveto- nius, in confcribendn ex Italtcüfenumpe- dum tironibus novA legione, quem Magni
xilexandri phalangem appellabat. Q^pd
| Nicephorus Ghriftum matri fuze fimil- bmum dicat, id dignitate formae nec
quidquam detrahit.- lila enim fimilitu*
do non alitereft intelligenda» quamu-
tnusque fexus ratio patitur. Nonne quotidie fieri videmus, ut filii matri-
btisperfimilesgenerentur? Cum tarnen
inde non fequatur, eos cum forma a- nimum quoque gerere möllern & ef- feminatum. Id unicum evinc 'fJEn x
exem -
#) In Not adSvet, Tid,Nencap,LXFIL iag.
\6 ; .
f # '
cxemplum, quem Virgilius defcriptu-
rus9gratiam å maternis lineamentisco-
loribusque eidem conciliac. In hunc
vero modum de eo canit o\
ReßititJEneas,cUrdtfo inluce refulßtj
Of humerosqueDeofimitts, namqueipfit
dtcoram
CdfAriern nätogenetrix, lumenfy juventa Purpureum&Utos oculis Aäfltirat hono-
res.
Zjhtale manus addunt ebori decwtf tut
übtflavo
Argentum 9 pariusve lapis circumdatur
auro.
Quod fi hane Virgilii defcriptionetru
circa virum militären) & fortem nom»
toleramus tantum f (ed etjam multis przedicamus elogiis 7 cur id vitio ver-
temus Nicephoro, quodmaterna for¬
mas decora7 quantum virilis gravitas permittebat, in filio expreffa fuifle &
nituifledicat. Quae ha&enusdidafunt
confirmari poiTentmagnorum quorun- dam virorum confenfu , fed jam tem- pus eft, ut adverfam fententiam p2U-
ciffimisexarainemus.
CAPUT d) Lib,/.Mneldosv.jßZ.
17
Caput Tertium
Argumenta aäverjariorum refeüensl
§m I,
NOftram huc
defehdimus,-gumenta>usque
pronuncrationcfententiam
mcthodiinftituti*ar¬
ra¬tio , ut adverfariorum quoquc
mentem explicemus, argumentaquo>
quibus nituntur, folvamus poftularcvi¬
detur, Quaenamfiteorumopinio ? e£
quinque Vavaftbris propofitionibus fatis fuperque patetj clariftime tarnen in-,
tertiaproponitur,quamhocmodocon- Cepit: Fit admoåum probabile} Chrifium
tntercives acmunitipesfuosißapotißimum corporis Uu.de, &forma qualitunqueglo*
rta non exceUutsfe, nequeeximium autme¬
inerabilequiequam prater cateros bab'uiffe.' En confeflionemingenuam! Nunc tc*
la quibus hanc defendere Sc prppugQjK*
fc fatagant, videamus.(
5- II.
Objiciunt ex Efaiae LIII. V. & 42
Noneßßecieseinequedecor, vidimuseum ffnon(ratadjpeftttty &deßdtrafimuseum\
\ d'ß*%
is
defpeßum & mviffmum hontlnum; vlrunu,
dolorum&oxpertuminfirmitatemf &qua'
fiabfcoHditui vulttu ab eo, defpectus, nec
repntavimus eum. Sed fpe fua , quam»
de Achillea hujus argumenti vi aacon- vellendam noftram fententiam conce-
perantfacile dejicientur, fi confide-
raverinttotumhunciocum non de na-
tiva, fedadventitia Chrifti formaloqui>
quod adeo clarum &perfpicuym eftj ut
omnesveteresacrecentioresinterpre-
tes in id confentiant. Quid ? Quod
S. S. quoties illud Efaiac de Chriftova- ticinium in Novo Tcftamento adducit toties ad defignandas ejus paffionesad-
hibet, ut Matth. VIII. 17. 1. Petri II. ,
24. i.Cor. V. 21. & alibi. < Cumita- que pulchritudinem Chrifti » non qua ab hoftibus externis injuriis, vulneri- bus & flagellis foedatam, fed in fe fua-
quenaturalis adventitiispnecifis, con- fideratamdefendimus, nihiladnosde- bellandos hoc argumentum proderit,
§. nr.
Annon tarnen, inquiunt, negligen¬
tia? accufandi rideantur Evangeiiftae » qui cum mcmientaneum Chrifti trans-
ßgurati fplendorem tam accurate de-
ferif
Y fcripfiflfent, eonftantemtarnen ejusper
omnes vitac gradus pulchritudinerTL.
prorfus reticuerunt? Seddiverfaeftra¬
tio. Ciarificatio illa Taböriticafuito-
pusextraordinarium, ideoqueEvange-
liftis tanta cura recenfendum; caetera
autem ordinaria fi itanotanda fuiffent, profedlo & accufarcntur, quod ea o- mnia, qua: inträprivatos, utita dice-
re liceat, parietes toto XXXannorum fpatio, priusquam minifterium ingre-
dcretur , pari modo filuerint* Non pertincbat fcilicet ad Salvatoris offici¬
um illuftrandum quacunque orisfigura
eflfet. Optime JanasHuardus in Scrut.
Ing. cap. XVII. pag. 54g. Bvangeliß*
in eo eccupatinon fuerunt, utconflitutio-
nemcorporis Chrißi<> Rcdemtoristtoßri>re- ferre voluerwr v quoniam adeumJcopum
querntpftpropoßtumfibi habcbant, prorfus
nthilidfacitbat,
§. IV.
AdPatrum» fententiae noftrae adver-
fantium, Tertulliani videlicct, Orige-
nis^ Jrcnaei > & Clementis Alcxan- drini tcftimonia quod tandem confu- giantj tanquam cauflae fuse parum ft-
B i dentes
/