• No results found

Analysis desiderii honoris, quam, venia ampl. fac. philos. Ups. praeside mag. Dan. Boëthio ... pro gradu exhibet Johannes Graan, Dalekarlus. In audit. Gust. maj. d. VIII Jun. MDCCLXXXV

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Analysis desiderii honoris, quam, venia ampl. fac. philos. Ups. praeside mag. Dan. Boëthio ... pro gradu exhibet Johannes Graan, Dalekarlus. In audit. Gust. maj. d. VIII Jun. MDCCLXXXV"

Copied!
16
0
0

Loading.... (view fulltext now)

Full text

(1)

ANA

LYSIS

DESIDERII

HONORIS.

Qua //;,

Venia

Ampi. Fac. Philof.

Upf.

Praefide

Mag.

DAN.

BOÉTHIO,

v *

Phit, Pra ct. Prof, Reg. & Ord,

Pro Gradu Exhibet

JOHANNES

GRAAN,

Dalekarlus-In Audit. Guft. Mai. d. vin Jun. mdcclxxxv.

UPSALI^,

(2)

s:m> k:je. m:Tis

MAGNJE FIDEL

VIRO,

Dioeceseos Carolstadiensis

EPISCOPO

Ven. Consistorii PRvE S I D

I

>

Gymnasii Sceiolarumq^ue

EPHORO,

Reverendissimo

DQCTORI,

DOMINO

DANIELl

HERWEGHR,

MACENATI

MAXIMO,

(3)

ANALYSIS

DESIDERII

HONORIS.

§. i.

Poflquam

inter fe conneSione

vagis

definitionibus

verara

&

folidamque doktrinära

arbitraria

earundem

exfurgere non poffe, compertum

fuit,res

rerumque

caus-fas experiundo rimari, fuum efte cognoyerunt

Phiiofophi,

& viam cum fucceflu in indagandis corporum

proprietati-bus primura tentatam, tandem quoque ad

eruendam &

explicandam mentis humana? indolem

proficuam eile

vi-derunt. Nova hinc Phiiofophias nollris temporibus

facies,

& fi unquam quid a cognifione

fui ipfius

in genus

hu¬

manuni redundaturum fit commodi, iilud a felici omine

iufcepta & flabilita experimeniali

hac

philofophandi

ra-tione exfpe&are liceat. Idearum, quibus

conflata eft

humana cognitio, originem

videTe,

earumque

prima

per fingulas, quas fubeunt,

metamorphofes

cognofcere

fundamenta , primasque cauffas, hoc

Philofophis

opus; ut verum a fallo,certa a dubiis diflinguantur, quo fuis

ad-aptata viribus habeat ingenium

humanum,

quibus

fe

ex-ferat, objefta , & pofitos fibi limites transgredi

nefas

du-cat. Ab hac Philofophia inftru&us dum peculiari

flu-dio defideria & affeitus humana mentis perfcrutatur,

eo-rundem originem, incitamenta &

efficaciam

pervefligan-do, veram felicitatis humans formare ideam difcit-,

e3ndem-que obtinendi & flabiliendi

adminicula

tam

publica

quam

privata invenire&, qua decet, cautiooe

adhibere.

Philofo¬

phia materiarn idearum in fenfibus quserit primasque,

qui¬

bus formata & compofita efi: tota cognitionis fuppellex, &

quibus mentis vires femet exercent,

ideas

in

impreffioni.

(4)

4 Analyfis Defiderii Honoris

bus, per res externas faTis, ultimo fundatas effe, extra

dubium dudum pofuit. Si itaque ideae, quibus

occupa-tur mens, grati quid, vel ingrati, in fe continent aut

fecum ferunt, ultimum quoque illius fundamenuim ad immediatam quandam fentiendi viam eft referendums) Tot vero Sc tam variis agitari poffunf animi mortalium

defideriis, ut haud facilis lit laborprimum & immediatum

boni malique fenfum,a quo ulrimam ducit originem, cui-libet adpetituiadfignare, quod tarneneo magis fieri oportet,

quo cercius ex hoc labore udlem humana- natura

cxpli-cationem unice exfpeTare liceat, Sc, qua; ad movenda vel

cohibenda defideria hominum conferunt, momenta

cog-nofcere & rite adhibere valeamus. Inter alia, qua;

men-tem movent, defideria honoris adpetitus eminet,

foe-cundus fcelerum virtutumque genitor , qui ut alter

Pro-theus variam forrnam fpeciemque pra; fe fereos,

inge-nio tarnen humano infeparabili connexus videtur vincu-lo. Ad fenfualem hujus defiderii originem

oftenden-dam, pracipuasque illius transformationes e veris

cauiTis

deducendas , noftras^periclitari voiuimus vires , non ut

in re difficili & periculi plena jufto leTorum defiderio

o-mnino iatisfacere nos poffe (peremus , Ted ut , qua par

■eft ,modeflia noftram proponentes fententiarr^anfam

qua-lemcunque aliis , meliora forfitan praftituris,

fubmi«

niftremus.

§■ ii.

Binae pracipue in cauflis defiderii honoris eradendis

occurrunt opiniones, quas cum vera & fenfuali idearum

origine conciliare conati (une recentiores Philoiophi.

Ha¬

rt) Conf, Diflert, Celeber. Prscfidis de Origine Idearum moralium P» l7'

(5)

Analyßs Deßderii

Honoris.

5

Harumaltera ab Hutcbefonio, non

contemnendo hujus

fecu-li Philofopbo, primum

tradica

&

explicata,

altera

vero e

pla-citis Epicureae Philofophiae

defumta

fuit.

Ucramque

bre-viter recencere & examinare juvabit, ut expeditiori dein

via ad noftram proponendam analyfin pergamus.

Hut-cbefonius occafionem forfan a

Schafte

shiriams

principiis

nailus , virtutis vitiique diverfam indolem laudabiii

eon-Tilio vmdicaturus & idam per fe expetendam, hoe ve¬

ro fugiendum eile demonftraturus,

imnoediatam

perci-piendi viam animo tribuit, qua,

ad analogiam

fenluum

externorum, voluptatem doloremque ab hominum

con-filiis & aåionibus capit; urque fenfus hujus interni exfi-ftentiam eo firmioribus argumentis tueatur, plurirnis ,

quibus jam animi hominum moventur,

rebus,

quaeque

ab

immediata in externis fenfibus actione inter gratas &

in-gratas haud referri "polTunt, fenlus internos adaptatos

eile

contendit, quos inter eminet ille, quo

deleftationem

a

bona aliorum de nobis opinione capimus & dolore

ex illorum contemtu & imppobatione afficimur. Hunc

honoris fenfum immediads animo? percipiendi modis ,

plurimas propfer rationes , adnumerandum

efle

putat,

quarum pra?cipua: ha?

fere

funt: Experientia

extra

dubium

ponere videtur I;o Neminem unquarn

mortalium aliorum

de le opiniones omnino fprevifle. 2:0 Aliorum de nobis

iudicio nos moveri , quamvis nulla animum

fubeat

uti-litatis, ab eorum benevolentia derivanda?, cogiratio,

quod tarnen fieri debere autumat,

fi hortos

non per

fe,

Ted propter utilitatem expetendus

eflet.

3:0

Laudes

ab

aliis nobis tribuendas, non ab illorum ad commoda

noftra augenda vel facultate vel voiuntate, fed ad eorum

in judicando perfpicaciam, nos aeftimare. Non ii

fumus,

qui his aliisque, per mdubiam cujusque

experientJam

confirmatis, rerum momenris fidem denegare volumus ,

eaque, quae propria confcientia docet,

lophifticis

(6)

£ta-6 AnalyRs Deßiderii Honoris,

&are argumefifis, riubitare tarnen nobis

licsbit,

an,

agni-tis praemiflis , conclufio, quam illis inasdificare voluit

Hutcbefonius, neceffario locum obtineat. Id quidem ex allatis experientiae teflimoniis, qua; lexcentis aliis illuftra-ri poffunt, ornnino fequi videtur, defiderium honoris

horpini efle naturale, hoc eft genio ejus conforme &

in facultatibns, quibus pieedifus eil, fundatum , vereor

autem, ne longius »quam fana; Logices prascepta

per-mittunt, procedereraus, fl ex illis concluderemus im-mediatam & originariam eile perceptionem deleclationis,

quam , ab aliis honors

curnulati, experimur.

Si enim

rerum & flatus, in quo vivimus, neceflaria in facultates

mentis noftra; , dudum notas, efficacia idem procreari

potefl honoris & vituperii

fenfus, & oirmia

illa,

qua

ab immediata percipiendi ratione explicanda

proponun-tur, phacnomeoa defiderii

honoris

per

ejusmodi

deriva-tionem intelhgi poffunt, nefcio, qua de cauflä novum

percipiendi

modum fingeremus,

quo

nodos

in

cognitio

ne humance indoüs ftcatos, non vero folutos,

videre-mus. Magis nobis arrififle fatemur eam defideriorum

humanorum explicationem, qua; inter derivatos volup-tatis & doloris fontes eos omnes refert grati ingratique

fenfus, qui immediata rerum in Organa imprcffione

per-cipi nequeunt. Defiderium itaque honoris ita ab origine

fua deducendum efle putamus, ut iofa originis cognitio

in fé contineat cauflas, cur diverfo & insequali adeo in¬

ter homines vigore agat, cur varias ful'cipiat formas,

at-que ut

eadcm

fimul

vera

&

certa

sdminicula

invenien-di anfam praeflet, quibus excitari & ad common!a

hu-mani generis commoda augenda

dirigi

queat.

§. 1".

Antequam vero ad hanc originem pro

noffra

fen-tentia explicandam

progredimur

,

alteram

quoque de

(7)

for-Analyßs Deßderii Honoris. 7

formatione defiderii honoris opinionem breviter

exami-nabimus. Ha?c vero eo tendit, ut non per fe, Ted

pro-pter utilifatem, raediantibus aliis fenfibus teftiroandam,

adpetendum eiTe honorem monftret. Cujus fententia?

patront eo interdum procefserunt, ut nullum fere in

natura humana hrmum concedifie huic defiderio

funda-mentum, a fuis adveriariis haud immerito accufentur.

Ita enirn calcuios fuos fubducere videntur: Homo Tibi

profpiciens commoda , divitias, voluptates fecuramque

fe&atur vifam , atque ea quaerit, qua: hi(ce defideriis

fatisfaciendis inferviunt. Bona aiiorum opinio

admini-cula ad has obiinendas res prarflat, ergo eandem

defide-ramus, & fi vel aiiorum vel honoris caufTa quid;

per-aftum eile exiftimaretur, id nemo mortalium fecififet,

ni-fi praefentem & expreflam in animo habuerit utilitatis, in fe inde redundacurce, cogitationem. Honorem itaque

ut remedium necelTarium quidem, fed arte inventurci

& natura quafi ipfa renuente adhibendum, confiderarunt.

Crafliorem hanc Epicureorura doårinam plurimi qui¬ dem tam veteresb) quam recentiores c) mitigare conati

funt, tarnen aliquid eidem erroris haerere arbitramur,

contra quem cempeftiva?, fed rerurn natura? conformes,

adhibeantur cautelas necefle eft, ne affectionum , ad

fa-lutem generis humani maxime utilium, nimias edat rui¬

nss. Quamvis igitur fateamur, eo usque haud raro

de-pravataro fuide mortalium indolem, ut nihil fine fpe

pra?miorum, ad exrernam & individualem fuam falutem conducentium, peregerint, tarnen contra indubia

expe-rientia? teftimonia nefas duceremus contendcre, ipfam bo¬

na m aiiorum de nobis opinionem gratura, nifi prae-fens

b) Vide Cicer» de Finibüs. L. 1,

(8)

•8 Analyfis iDefiåerii Honoris

fens fuerit commodorum & ufilitatis cogicatiö, nobis

non adferre fenfum , ad eum enim percipiendum na¬ tura noftras effbrmavit facultates & res , qua* ad

e-asdem excitandas & colendas conducunt, fapienter dif-pofuit.

§. IV.

Hifce jara praemiffis, noftram aperiemus

de

funda-mento hujus defiderii fententiam. Illud

prtefuppone-re ideas quasdam & qualemcunque

facultarum

animi

no-ftri culturam neminem non concedere arbitrarnur.

Sen-lus itaque honoris non primam

facultatibus

noftris

de-dide commotionem, nec inter primas, qu& earum exci-tarunt culturam & confcientiam, cauifas referendum eflfe,

patet. Aliorum hominum

exfiftenciam

eorumque

in

no-ftra defideria effeclurn requirit, in analyfi itaque

hac

videndum, qtiamam primae funt inter homines

relationes,

quae inde nalcuntur

idete fk

defideriorum

primitivorum

modificationes. Homo, fimul ac natus fit', necelütatibus

agitatur, in quibus

fublevandis

ftatim

aliorum

homi¬

num cura & follicitudo verfatur. Primae de aüorum ho¬

minum exfiftentia ideae ab eorum auxilio eorumque tu-tela oriuntur, primam quoque mentis motuum,

ded-deriorum , idearum , opinionum guftuumque

aliorum

hominum cognitionem ex eorundem in

anteriores

boni

malique fenfus efficacia haufimus. Antequam

enim

in-felici habicu depravata mens htec prima

disruperit

natu-rae vineula, in mentem non redit qusedam de aliis

ho-minibus cogitatio, nifi cum (enfu boni &

mali

copulata.

Inde itaque ab eo tempore, quo (e ientit mens

nodra,

hominum in fe efFsåum experitur & cum

defideriis fuis

conjungic, adeo ut, dum reflexione

quadam (ui

confci¬

entiam formare poteft, aliorum falutem eorumque

de

fe opinionem jam pridem fenfui

exfidentiae

fus

(9)

Analyps Defiderii

Honoris,

9

xam inveniat. Cum vero nexus hic non alia

prsefuppo*

nat defideria, quam primos iJlos &

omnibus

hominibus

communes phyficos adpetitus,

facile illius

univerfalitatis

ratio redditur, & fimul patet, cur

omnibus,

quas

facul-tatum cultura primis iftis fenfibus

inacdificat,

dele&atio-nis & doloris perceptionibus

adfit.

Fundamenta

igitur

defiderii honoris in ipfa hominum infantia ja&a, &

fen-fum propter aliorum in originaria

defideria

efficaciam

formatum videmus, cujus effe&us cum facultatum ufu

Je extendit, adeo ut imaginationem ad

futura

quam

lon-giftime extendentes,

ab

eodem

moti,

honeftam

etiam

poft mortem famam optemus,

&

ex

primo

idearum

habitu generaliores

formare

ideas

eruditi,

nullius,

qui

humanagaudet indole, de

nobis opinionem

omnino

fper

namus. Qui de vi aflociationis idearum d)> calu fa&ae,

a-pud adultos dudum & ad rerum nexum

perfpiciendum

exercitatos homines, qua par eft, aftentione

cogitarunt,

facile nobis concedent, ejusmodi idearum connediones,

quibus nos originem

defiderii, de

quo

heic

fermo

eft,

adfcribimus, formatas fcilicet etiam eo tempore, quo

nec rcflexionis nec diftindas cujusdam cognitionis capax

fit ingenium humanuni,

fortiftimas & ab

humana in¬

dole diftociabiles efle , praecipue quum ab iis ortas

fint cauflis, quae femper & per totam nos

comitan-tur vitam. Mutua enim hominum ab hominibu,s

de-pendentia aeque , ac genus

humanum,

antiqua

eft

at-que peraeque durabilis erit.

Haud

itaque

veremur, ne

quis, nexum eorum, quas de

prima

origine

defiderii

honoris tradere non dubitavimus, rite perfpiciens, cum

B

prae-d) Quitdam hujus vei exempla vide apud Lvckiutn

Effais

on

human

unterfhnding B. a» Ch. 33.

(10)

IO Analyfis Defiderii Honoris.

prafiudicatis

opinionibus

honoris

adpetitum adcirco

con-fundat , quod ab

aflbciationibus

idearum

ortus

fit,

maximaro enim inter utriusque cauflas intercedere

diffe-rentiam , quisque videt, qui

conftantes, omnibus

com-munes, idearum cauflas ab iis

diflinguere didicit

, qu®

mutabiles & pro flngulorum fere

hominum

ftatu vari®

funt;ex his enim pr®judicia

originem

ducunt, ab

illis

vero

ver® & conftantes defideriorum determinationes, quas

communis, & a fapientibus perfpicienda, humani gene*

ris falus adprobandas, & quibusvis

rationibus

firnaan-das, jubet. Ex hifce defiderii honoris

fundamentis

conclufu haud difficile erit , quas ob cauflas diverfam

adeo formam induat, & qu® adhibenda fit ab

ho-minibus tenell® aliorum aetati curam impenfuris, &

ab illis,qui fua per externa

incitamenta in

animos

homi¬

num vi idearum illarnmque aflociationum

cauflas

dsri-gunt , follicitudo, ne vel

deflruantur

rel

ad inutilia

& damnofa tendant primi aflociationum habitus. Hinc

quoque ullo fine negotio explicatur , cur

veri

hono¬

ris fenfus remaneat & illius neceflitas femper

agnofca-tur, quamvis per contrarias illique

oppofitas idearum

aflociafiones perverfa fint humana defideria & ad earum

normam in agendo f®piflime dirigantur ; prim® enim

e-jus caufl® femper fubfiflunt & mutua hominum

pen-dentia tolli nequif. Hinc inter graviores

Epicureo-rum errores referimus , quod eo usque tolli pofle per

defiderium proprii falutis, quando remediis, cum

alio¬

rum commodis conjunftis, obtineri nequit, ideam ho¬

noris dixerint, quod fi eandem verbis agnoverinc , in¬

terna tarnen perfuafione de eadem plurimi

dubitave-rint. Aliud enim efl, rei cujusdam veritatem agnofcere

& aliud eandem cum defideriorum habiru , quo in

a-gendo impellimur, ita connexam habere, ut

femper

mentem movcat. Omnes, qu® a neceffitate focialis vit®

(11)

Annlyfis Deßderii Honoris. ii

vits oriri debent & homines fipe&ant adpetitus,

hec

qui-dem laborare poflunt defeclu,

fua

tarnen

veritate

o-mnium animos, ut de iisdem cogitare erudiuntur, ne-ceftario perftringunt.

< §. V.

Ne vero dubii quid huic noftrae explicationi

hs-reat, videndum, an eorum ratio reddere queac phsnoroe-norum, quorum gratia

immediatum honoris

fenfum

neceflarium eile duxerunt nonnulli Philolophorum, De

defiderii honoris univerfalitate, ex tradita a nobis il«

lius origine facile

derivanda

,

dudum

locuti

fuimus,

qui enim, quotquot humans

participes

fumus indolis,

a primis vits initiis ,aliorum

de nobis

opinionem

con«

fcientis exfiftentis noftrs copulavimus, & qui inter

a-lios homines vivimus, iisdemque circumdati agimus,

& ex illorum amore & benevolentia falutis &

fecuri-tatis prsfidia quotidie petimus, non

pofiumus,

quin

falcem , ubi fedatis affeftibus & tranquillo

animo

res

prsponderarous, bonam

aliorum de

nobis

opinionem

magni habeamus, eamque

nobis

praeoptemus.

Ho¬

noris defiderio movemur , nulla quamvis prsfens

fit

utilitatis cogitatio , hoc vero non

(olum

eapropfer,

ut quidem voluerunt

Philolophi,

fit,

quod

facillime

adminicula cum fine, cujus gratia expetuntur,

con-fundat mens humana, verum prscipue ob primam illam aliorum hominum cum fenfu nofiri afiociationem,

ab aliorum ad noflra commoda noftramque

fecurita-tem per totam vitam

efficacia

firmatam.

HENRICUS

IV, qui tugurium pauperis

coloni

fubiens

ignotus,

lau-dum fuarum prsccnio ad lacrimas usque

fe

emofum

fenfit, non quidem magna qusdam

fibi

ex

hifce

Jau-dibus exfpeäabat

commoda

;

fed

cum

aliis

homini.

(12)

12 Analyßs Defiderii

Honoris.

bus inde ab infantia conjun£tus praefidiaque ex

iiiö-rum amore toties expertus, a voce populi & iux &

im-perii fui

fecuritatis

faufla omina

capere

fciebat.

Qbfer-vandum praeterea , in

ipfa

facultatum

viriumque,

qui¬

bus bonam de nobis opinionem meremur,

exercifa-tione earundemque

confcientia grati quid,

hurnano

in-genio proprium ,

latere,

ex

afTociatione

forfan

cum

iis

defideriis, quae easdem primum excitarunt,

recte

deri-vandum. Omnia itaque, quae de prcecellentia

quadam

noftra monent, araamus , virium enim fuarum

con-fcia mens, quae huic confcientiae repugnant,

fpernif,

quae eandem fovent, natura

fuae

convenientiffima

fentit. Omnes vero , quibus excellit mens noftra,

fa-cultates per fbcialem vitam excitatae & audae

funt, &

cum iisdem in quolibet culturae gradu aliorum

homi-num exfiftentiam & defideria copulata experimur. Ni¬

hil igitur ingenio humano

magis contrarium

ede

pot-efl, quam fenfum feücieatis

human« in

ejusmodi

indo-lentia ponere, qu« facultates

refpuit

& tota

paffiva

o-mnera a rerura externarum fortuita imprelTione falutem

exfpe£tat. Ad agendura nati fumus; ipfa virium

exer-citatio grata, ut fecundum eum, in quo vivimus,

da¬

tum moderata & direda fuerit, gratiOlma evadit, & ,

quae ad hominum falutem augendam conducunt,

quae-que amorem & bsnevolentiam eorum nobis concilianf, a&iones mentisque contentiones cum hac virium con¬ fcientia folae neceflario confpirant. Hae ab ipfa natura hominis peticae obfervationes monftrant, quid ad

reli-qua refpondendum fit argumenta, quibus pondus inefle

arbitrantur Philofophi ad immediatum quendam , ab honore jucunditateni percipiendi , modum conftituen-dum, quäle eft illud ab aviditate honoris, in

juventu-te praecipue confpicua , petitum: florentior haec

ae-tas, quae adhuc parum de utilitate & commodis

(13)

-ma

Analyßs DeRåerii Honorts. *3

tat, praecellendi famen

&

adprobationem

merendi cupi»

ditate vehementihime plerumque agitatur.

Sed

argu¬

mentum, cui ad

dehruendam

,eorum

fententiam

,

qui

expreflara utilitatis cogitationem

requirunt,

ut

ad

agen-dum impellatur mens humana, omnera

concedimus

vim,

nulla omnino ad originem defiderii

honoris,

a

nobis

traditam, dubiam reddendam gaudet

efficacia.

Åflbcia-tiones enim, inde a prima aetate formatte, eo

evidentio-res produnt

efFeétus

, quo

minus

trifiis

ex

humana¬

rum rerum perverfo hatu petita

experientia

easdem

fol-vere queaf. fiEtas praeterea

illa, in

qua

fenfus virium

vividior, occahonesque emergendi

luculentiores in

lon-ginquo poficaetiam

faluce

potiundi &

diutius

fruendi

fpem

alunt, animi etiam vigore praecipue

confpicua

ehe de¬

bet & honoris defiderio quam maxime

ardere.

Homini

itaque naturale, hoc

eh,

necehitatum &

facultatum

il-lins confcienti^ convenientiffimum, ehe concludimus,

jucunditatem ab honore

percipere*

&

quamvis

immedia-tum 1Iii denegemus huic jucunditati

adapratum

fenfum,

honorem tarnen per fe expetendum ehe

contendi-raus , quatenus per fé bona

refie

quoque

vocari

pos-funt, ab immufabili rerunn natura

conhituta, &

a

neces-fariis rerum -efiefiibus derivanda , felicitatis humanae

ad-minicula. Magna denique

intercedic

difterentia inter

u-tilitatem, non nifi formata

ratiocinationis

cujusdam fe¬

rie, in quolibet caiu

percipiendam,

&

illam,

quac a

hatu habieuali etiam absque fenfibili quadam

rehexione

cum fenfu exfihentias nohrre copulatur ; illa enim mentem

in agendo rarius rnovet,

nifi cogitatio

illius

habitualis,

evadit, haec vero incipit ab habiru &

rehexione

firma¬

tur , & quamvis ex

ahociatäone

orta per

ratiocinia

ex-primi & explicari

pohit, fallitur

tarnen

ille, qui

illius

originem & fenfum

ratiociniis

adfcribit.

Vertigine

&

metu capimur, dum

infcii in

praecipicia

deferimur,

quam-B 3

yis

■ 't ■ jéNFT r L

(14)

14 Analyfis Deßderii Honoris

vis exprefiam damni a graviori

lapfu, cui

nos tum

pro-piores videmus, haud menti

fiflamus ideam

j nemo ta¬

rnen contenderet, hunc vertiginis metusque fenfum

abs-que experientia qualicunque periculi ortum

fuifle,

Pu-dore haud raro inviti etiam bomines fu^m propter

pau-pertatero fuffunduntur, nemo tarnen

paupertatis

immedia-tum fenfum a natura inditum efle adhuc flatuere voluit. An itaque meliori ratione

immediafus honori

perci-piendo adaptatus fenfus defendatur,

valde

dubito,

quam-vis inter verum dedecus & paupertatem eam videam

differentiam, quod illius experientia prior fit & a

caus-fis, ab hominibus nunquam mutandis, derivata, hasc

vero poflea excitata, a cauflis, fhtoi humani generis

haud indiüolubiliter junclis, fit oriunda. §■!■ VI.

Origine fic defiderii honoris explicata , expeditam

patere arbitramur viam, ad

caufTas

tradendas,

cur varia

adeo vis , variseque ideas honoris vocabulo fubjeclse finf.

Honoris notionem inter complexas numerandam efle, ne¬

mo de idearum indole vel paulullum inflrutfus;inficias ibit

variam igitur aeeipit formam , prout diverfas , plures

vel pauciores ideas,in unura coalituras offerunt huma- , nae mentis flatus & rerum , quibus moventur defideria,

varia indoles. Aliorum in defideria effeäus prima dum

jecit fenfus honoris fundamenta , diverfte quoque res,

quae hos concomitantur eff'e£lus, inde a primis annis

diverfas, quibus ad honorem adpetendum impelluntur,

formare poflunt affociationes ; & dum humanarum re¬

rum flatus & inde oriundae inter homines relationes va¬

riam mutuis inter homines vineulis formam dare pos«

iunt , facile quoque patere arbitramur, in variis huma¬

nas focietatis vieibus rerumque diverfo inde oriundo ad

defideria noftra habitu, quasrendas efTe cauflas, primas

(15)

no-Analyßs Deßäerü Honoris. i$

noftras nlTociationes vel difolventes vel transformantes.

Si ad prima (ocietatum initia regredimur?)

vel

diverfum

individuorum hominum inde ab infantia ftatum

confi-derare volumus, facile videbirous, cur honos interdum in vanam laudis oftentationera transformatus, rebus

in-utilibus, & ab ipfä meritorum cujusque aeflimatione

dis-jundis, pretium addiderit: cur in ambitonem mutatus,

honores & imperium unice qusrfierit, & tandem eur

in-ter diverfos in civitate humana ordines adeo difpari

venditetur fenfu. Haec autem aliisuberius explicanda

felin-quimus, monebimus tantum: de vera honoris idea

homi-nes erudiri afque tandem eo perduci pofle, ut a fen¬

fu virium luarum , earumque ad veram humani

gene-ris falutem u(u , eandem unice aftimenf, & eapropter

aliorum de fe judicia , non ad hominum, ad commoda

fua augenda, poteftatem vel voluntatcm, fed ad eorum

in judicando perfpicaciam metiantur. Sed ne in frigido veritatis aüenfu fubfiftant, necedum eft, ut ipfae affocia-tionis cauflb resque , iilas concomitanres, a primis

fun-damentis rite exftruantur, focietatumque inllituta, ad

comraunem tendentia humani generis felicitatem , animi

vigorem alant atque foveant. Honorem enim

virtutem-que nemo a?ftimat, nifi qui eorum pretium femit ,

quod nemo (entire poteft, nifi qui felici eosdem colit

habitu, habitus vero hin ab externis p imum derivatur

aflociationum cauffis. Hse itaque primum corrigendas;

qui enim nudis de virtutis & veri honoris prjeftantia

declamationibus hominem ad mesiorem reducere frugem

£e pofle fperat, trifti experientia tandem edo&us fatebi-tur, fe furdo narrade fabulam.

7antum.

(16)

—*—->' '■ ■ ( ' -' ' v

References

Related documents

quae confecutiones rerum percipere valet, nobis injun- flam esfe, contendere fas eft; unde etiam habitu ita firmari poteft, ut vi, quam necesfitas fenfualis in bru-. ta animantia

DISSERTATIO DE NOTIONE LEGIS, JURA ET OFFICIA HOMINUM NATURALIA COMPLECTENTIS, quam..

illis adfpiciantur, quippe qui Vitium hoc omnibus com¬ mune do£lis credanr. Hoc igitur Doftis maxime de ani- mo esfe deberet, ut non artibus folum &amp; fcientiis Hude* ant, fed

quseftionem, ubi de iss, quae nulli nifi ratione praedito tribuenda esfe vident, agitur, ad ea tarnen, quae ad ra-. tionem proprie iic ditiam non pertment, ied

DISSERTATIO DE SERVITUTE MULIERUM AP U D GENTES BARBARAS, QUAM,s. VENIA

qais ab aliorum höminum focietate fe removit, eo etiam triitiori eum lab o rare animo usqae deprehendimus,. optimo licet utat ir

rantiae nomine infigniri deberet, «St fieri non potefl, ut fibi in omni vitae discrimine conftans fit lubricis his fundamentis innixum ftudium; in eo enim fi quis pofitus fuerit

muniri queat, pneeipiat, five internas virtutis ideas adornet, per fe Sc independens ab experientia fub- fiftit. Et quamvis e natura hominis, per experien*. tiam folummodo