GEORG VARIO

D. D.

DISQUISITIO HISTORICA,

DE

VARIO

GENTIUM GE NIO,

RESPECTU LIBERTATIS,

cujus

PARTEM SECUNDAM,

CONSENSU AMPLISS. FACULT. PHILOSOPH.

In Reg. Acad. Upsal.

PR AESIDE

MAG. CAROLO FRED.

GEORG 11,

HISTOR. PROFES5. REG. ET ORD.

Facult. Philos» h, t. Decan.

IN AUDIT. CAROL. MAJORI,

HOR, ANTE MERJD, SOLITIS

D^MAJI A. MDCCLXXIII.

PRO GRADU

publice ventilandam slstit

Stipendiarius Nesselianus

Simon Nibelius,

VESTMANNUS.

U PS ALIAE,

Apud Jqh, Edman} Reg* Acad, Typogr,

VIRO

SUMME REVERENDO _atque AMPLISSIMO, ECCLESIiE Sxti NICOLAI, QUj£ HOLMLE

FLORET, ANTISTITI MERITISSIMO, CONSIST. URBICI PR^ESIDI GRAVISS1MO,

S. S. THEOLOGiJE DOCTORl _,

ü^o DAN I ELI HERWEGHR,

In ^tefferam _grati ac venerabim- facra-

AUCTOR et

VIRO

AMPLISSIMO _ATQuE CONSULTISSIMO, ASSESSORI,

avunculo ac patrono

suo propensissimo,

D:no erico tuneld,

di animi hafce pagellas humilli-

tas offert.

RESPONDENS.

ÄUwtori Diflertationis Clariffimo,

Fratri DileclifTuno,

tjromeritos quando jam captas, Fräter, honores*

Aitnuit ^ cceptis Vallas amica tuis, Nec tacuijfe decet, miferum nec pangere carment

Me'tamen hoe pietas intemerata juhet.

Ol Tibi quam lato nunc pectore grator amice!

Nam numeris animus dat meliora vieis.

Caufidico negat officium renuitqne Thalia,

Noh_, ait, lic noftris thura dat ullafocis,

In templis Tbemidos pictis ivijfc cothnrnis

Non datur, htic tantum harbara lingua place?*

Eefeice tu meutern, Frater, non carmen inane, Sat tua te prohitas ingeniumque canunt♦

* * *

Materiam traclas _antpiam genioquc placentem;

Libera nam rixis Svecia facta fuis.

Optimus en! PRJNCEPS nobis hac otia fecit GUSTAVUS, Svecis deliciteque Gothic.

Prißina frenatur feelerata licentia, feanctis Legibus kf rediit, qui fuh ante, vigor.

Jam libertatis vana non pafeimur umbra,

Viudice GVSTAVO, Uber at omnis erit¥

# * *

Res angußa domi, noßros fectata penates, Non dedit, ut latos vixeris _usque dies.

At feerare licet, venient, labentibus annis, Qui tibi, quique mihi profperiora ferent.

Eft labor in magnis, fed in hoe fudore voluptas;

Vincit amor laudis cuncta molefta fibi.

Nominis ut famam ingenio feclarier almnm Ccepifti, ^pergas; Je ^quoque Phcehus amnt.

Cui quoque tarn premtus decorabit tempora lauro,

Hute fortuna brevi munera plura dahit.

Dehita nam meritis fipramia certa manebunt, Faufia tibi Cxlo enneta favente fluent.

Dab,Holmi«,_4.ante Cal. April.

1773» JOH. ER. NIBELIUS,

§. v.

&s

^DJrtecipuas antiquiores

gentes,

ferviTt

nobilita-

^

^tas genio,

ha&enus

contemplan, infigniores,

qasE ex hodie vigentibus harum (imiles (unt,

# examinare jarn conftituimus, _quarum utnul-

lam prope fovent regiones, de _quo lastamur, fepten- trionaleSj (ic exfpe&ato pluribus abundant audrales, inque his prasfertim Afiacica? , in quibus fervitucis

aura, ubique ^eas perflans, omnium animos ineola-

rum ita d.bilitavit, ^ut nihil fere ibi heroici _compe- reris, quodqoe mentem in admirationem _{rapiat, pras-}

ter id, quod 11!» Montesquieu merito appellat nn

heroifme de lafervitude a). Quod _{quam verum (it,}

ut eo certius rtobis conftet, (ingularum Afiaticarum,

quarum confideratio aliqnid momenti trahere vide¬

tur, a Japonica exordientes, ad reliquas deinceps

ordine progrefluri, gentium & regiminis & ingenii indolem, luce, _quam nobis pra>bent intineraria alia- que hiftoriarum ^monumenta bcolluftrare cona-

bimur.

E $. VI.

a) De r efprit des Loix, Liv. XVIL Chap. VT.

b) Defcriptiones, quas CfIarlevoix, Xavier^, KÅmpf-

fer, Duhalde, LeComte, Parennin, Tavernier, Mar-

tiniere , alii dederuntpopulorum a nobis remottffimorum,^cum

multa contineanty qucefidem exfitperare videntur> omnem ?no- vimus Inpidcm, ut, veritate e pluribus collatis^, quoad fieri potuity eruta, genuinam illorum imaginem coram oculis Le-

ftoramfiftamus.

$ )

38 C

£

§. VI.

Japonenfes,

Hxc natio, qux regionem

fncolit, orientem

ver-

fus nobis ultimam, quxque setatem

imperii fui ul¬

tra millies fasculorum millia adlcendere ftolide fin- git, fubje&a

fuit olim Imperator! 7Dairi feu Mikad-

do appellato,penes quem non in

profanis

tantum, ve¬

rum infuper in facris, iumma erat

poteftas,

eaque

tanto major, quod limites non

effent praefigendi ei,

qui, cum

fe

a

Diis oriundum jaöaret, errori neuti-

quam

crederetur obnoxius. Circa exitum

vero

faecu-

Ii XVI. fiipremus negotiorum tam

civilium

quam militarium Praefeffus _atque

Adminiftrator, Qvanbu-

ku iis di£tus, opus annos circiter

CD.

antea

ince-

ptum, pluribusque

beilis inteftinis continuatum,

ex fententia exfecutus, imperium Dairio penitus

fub-

traffum, in amifli compenfationem

inanibus divinis

honoribus delinito, totum quantum

obtinuit,glorio-

fiffimum nomen Qubo-Samct, quod linqua Japonica fpfum imperialem titulum

aequabit, poftea fibi

vin-

dicans* Et ab hoc _usque tempore

binis Imperato-

ribus fuperbivit: Japonia, quorum

alter, dignitate

eminens, fplendorem

majeftatis

ac

magnificentiam

tuetur, alter vero au&oricate praecellens, ea cum po- teftate verfatur, cujus veram

indolem jam fumus in»

dagaturi.

Hunc in finem obfervare

juvat,vafhim hoc

bi-

eeps imperium, in LXIIf. majores,

DOV.

autem mi¬

nores divifum provincias, quibus

fingulis Satrapae

ac Dy-

A or» ( ^0°

^S3 J k ^Ö3

Dynaftas prstfunt, fccuiiduiTi Icg£s gubernari, qua.

rum ferendarum poteftas omnis eft penes Cubo*Sa*

mam^ quaeque in Iis, quae crimina fpe&ant, de po«

pulus

eo melius in officio contineacur, duriflimae Tunt. Ob quaevis enim deli&a, etiam leviffima, gra- viffimas conftituunt pcenas, quae a nocencibus nori tantum , Ted ab iis fimul, licet vel innocentiffimis, qui pro horum moribus fpondere tenentur, _repe- tendae funt. Hac ratione Provinciae vel urbis Gu- bernator _propter vici aut plateae Praefe£bum, hic pro- pter quodque familiarum capuc, hoc propter fingu-

la focietatis fuae membra, herus _propter fervum,lo-

cator propter condu&orem ^, vicinus _propter vici-

num, immo quilibet, cui morum alienorum cufto- dia demandata eft, _propter alterum, exigui licetcri-

minis _reum, five exilio afficitur, live in perpetua vincula conjicitur, five ab officio prorfus depellitur,

five cun&is bonis privatur, haud ^raro ad capitale fupplicium trahitur. Ubi vero quis ejusmodi faci-

nus commiferit, quod non nifi morte multari _poi>

eft, quale eft minima reverentiae erga Principem in- termiffio, ne quid de apertis criminibus Isefas maje-

ftatis aut perduellionis dicam, non lponfores folum,

verum, ne mortem infelicis qui ulcifcatur, fuper-

ftes fit ullus, ^omnes etiam, fanguine cum eo con-

jun&i, nifi gratiam cuidam fccerit Imperans, eodem

die exftinguendi funt. Ut ^autem hujusmodi leges,

qux & vitam & facultates ac proinde libertatem fub»

je&orum in arbitrio Principis ponunt, huic, ex al¬

tera parte,compecere demonftrant imperium, usque

E 2 eo

^ an (

j 4U v. w

co defpoticum, ut dicat Gallus quidem,

qtvil

ne man- que ä ce Monarque

orgueilleux, pouvoir défen<

dre ä ßs fujets, de nditre & de möurir ^{c ömme}

lui

ex altera quoqtie, conditionem

fubje£loruin

adeo omnino miferarn efTe _{arguunt ac} fervilern, ut feliciora faspe efie videantur bruta animantia, ^quse,

ü paucis illis

commodis

careant,

quibns homines,

fervitute preffi, interdam refici pofiunt,

plurimis de-

ftituuntur incommodis, quas ratrone prssditis ex di-

ftin&o calamitatum ienfu nafci folent» Hoc ^autem malö, ex durioris imperii natura emergente, quam- vis maxime affkiantur, qui, tyranno proximi, cre- bra varietate nutuum ejus miferrime vexantur,tarnen

ne ejus exfortes (int, qui longiori intervalio ab ^eo

diftant, quibus demumcunque Prasfe&is in

fua

cui-

que praefeäura, quin & Patribus familias in

fua

cui-

que domo, liberum

jus

vitae & necis c onee

(Iii

m efi:

b). A Pnetoribus autem tam urbicis, quam provin»

cialibus, maxima fic praeditfs proteftate ^{, ne} Impe»

ratori Cubo • Sama quiequam fit metuendum, non modo delatores, quorum fid m fibi adftrinxit, apud

eos habet fubornatos, verum liberos etiam eorum, nonnunquam fimul uxores, in capite urbium, Jedo di&o, loco obfidum detinet,adeo ^ut, fi quid in fuam

alio- /?) Cérémonies & coutumes réligieöfes'. des peuples

idolatres _par Bernard Picart Tome IL Part. I.

I) (Ted une obfervation exaele? que, dans les ti»

ranniques états ^, la fervitude engendre & muTtrpiie la

fervitude å i' infini. Vid. Cönfidérations furies ca ufes phys.

& mor. de la diverfité des Nations par M„ Castiliion.

Liv. III. Chap, IX.

tS®3 \ Jr f cSßj

/ 41 V»

aliornmque fecuritatem ^contra Monarcham fufcepe-

rint, honos & opes & vita ^eornm propinquorumque

oinnium tenuiffimo e filo pendeant.

Ad genium Japonicas gentis animos nunc con- verteiltes, haud diffiteri poffumus, nos deprehen-

dere aliquid, quod cum arbitrario, cui fubjacent, im- perio tegre conciHari poiTe videatur. Hoc enim li¬

cet ifliusmodi fit, quod homines, omni fere iliis ex- haufla ambitione, demißbs reddic, ignavos procli-

vesque ad vitia, a quibus ^non nifi pcena? formidine

arceri folent, Japonenfes tarnen fummas ferunt laudes virtutum,ad quas colendas nullo ftimulo acrius quam

gloriae dicuntur concitari, quam quidem tanti omni-

no faciunt, ^ut voluntariam fibi confcifcant mortem^

quum vitam honoriHcarn degere non poffunt. Hinc

etiam nonnulli libertatis ftudium tribuerunt iis adeo vehemens, ut Anglos eos Afiaticos appellare non dubitarint c). Et ü dicendum, quod res eft ,

fatea-

mur oportet, eum efle gentis hujus chara&erem, qui

nos valde habuerit

fuTpenfos,

ⁱⁿ fervilium claflem

an jure referri poffer. Hißoriam vero illius diligen«

tius infpiciendo, ea detegimus fervilis ingenii docu«

menta, qua, cum niinime tufpech nobis vifa finc, nihil amplius hac in re ttoc^c^s relinquunc. Verum enim

vero gloriam, cujus appecentia animum indicabit 1h

bertatis pknum atqtse (iudiofum, veris virtutibus niti

Sz decet 8z oportet. Japonenfes autem cum potifli-

mum in rebus, quas non

riifi

fpeciem virtutum pras«

E ₅ bent?

c) Confidéradons fur les caufes ^&c„ Liv, III. Chan*

VIII.

'»MM "M1

bcnt, gloria

hujus

umbram,non eflentiam, fe£fcen«

tur, genium liberalem ^minime fic proditum eunt.

Qvid? quod ipfam hanc falfam,

quam

de gloria fo-

venu, opinionem, ad fervilem animis eorum infun-

dendam indolem haud _parum contulifle i), cuiquo

rem curiofius rimanti, fatis, ut opinamur, perfpi-

cuum erit. Etenim ex omnibus vircutibus cum ani- mi conftantiam ad _magnam fibi nominis famam con- ciliandam maximum habere momencum putent, fen-

fus fuos ita fopire ftudent,sf¥eQ:usita compefcere, ut, pro re

nata5fimulantesac

diffimtilantes, rebusin

adver-

fis, ^non fecus ac fecundis, eam femper prae fe ferant

mentis quietem tranquilJitacemque, qux decantatse

änocbhco Stoicorum five _ry iuSvjAix Epicureae haudqua«

quam cedere

videtur. Quoque iiluftriorem fibi

gloriam pariant, eo

gravioribus fe objiciunt

malis,nec quic-

quam fere adeo durum eft ac arduum, quin gloriae confequendae gratia tentent

fuftententque.

Sic famem

ac fitim, frigus ac calorem, vigilias ac labores, quse- que reliquae funt vitac hujus incommoditates, mira patientia perferunt, graviffimas injurias Sparcana no- bilitnte concoquunt, maxima rerum difcrimina in- trepido animo adeunt, irnrno ipfum mortis nuncium,

utut plerisque terribiiem, hilari vultu excipiunt. Qua>

nam

d) L'honneur eft le principe unique, fur lequel eft

fondé le Charaktere des Japonois: C'efl: de ce grand principe, que découlent leurs vices» leurs vertus & jus- qu* å leurs défauts les moins eHentiels. Hiftoire des dif¬

ferens peuples du monde par M. Dorville. Tom. I, Chap. XV.

tP ) 43 C ^w

mm igitur fervitus tanta, qua» firmiffimos eorum animos frangeret? Qyodnam jugum ^tam grave, cui

cervices invici fubjicerent ac triftes? Hinc etiam ta*

les mores iis valde arrident, _quos, ut ferviles op-

pido, maxime deteftantur alii. Maritis ex» gr. mo- rientibus faepenumero uxores dominisque fervi, ven¬

tre fibi difciflo, comites in alium mundum ultro la:«

tique fe adjungunc, ea quidem mente, ut illis etiam pofl fata famulentur, tantoque & fidelitatis & for-

tis infra&ique animi documenco meraorfam fui cum laude perpetuent; quo tarnen aperte fignificant, fe

vitam &, quae inde pendent9 bona pro fuis nec ha¬

bere, nec habere velie^v fed iis pofl funera etiam

confeeranda cenfere , in _quorum , dum vixerunt,

fuerunt arbitrio ac poteftate. Praeterea ^, quamvis ob«

fcurioribus in Japonia locis Sc fecurius vivatur & li- berius, cum ampliort autem dignitatis gradu acer- bior ferviendi fors connexa fit,quaeque fervitus fplen- didiffima, eadem miferrima, tarnen cum incredibili gloriae aeftu flu&uantes finguli altius altiusque ^evo-

lare capiant, afperrimas conditiones, quales infignio-

ribus honoribus ineffe folent, irnmodica: ^ut fiat fa- tis ambitioni, lubentiffime fubeunt aequifiimoque a«

nimo ferunt. Qui opibus affluunt, quo ampliorem fimulque adeo periculofiorem in locum evehancur, palatia magnificentifiima alinsve, quas cariflimas ha»

bent, res non minus fubmifle, quam liberaliter Prin»

cipi cfFerunt.

Quotquot generofiflimis ftirpibus

na- ti funt j ad ipfmn faftigium, quantumvis lubrictim

ac praeceps, manibus pedlbusque aleendere nitun«

tur,

:S^3 "\_{J 4"t}a* (_^ &*h

W

tut₅

quod ubi

^tenere iis conringit,

maxima perfu-

ii vpluptate,ad propenfiones Tyranni, fiudiofifiime

exploraias,

totius fuse vitse radonem» fervorum mo-

re _, inftituunt. Sic licet maxima ac piurima iis fu-

{linenda (int fcrvitutis incommoda, nullo tamen eo- rum t$dio affici videntur, quin potius, quo majo-

ra, eo copidius appetere.

Servilem hunc

genium

illorum optime ulterius comprobat haud exigua a- nimi morumque ferocitas, quse, cum

fummam

impe»

rii duritiern neceflario requirat, nifi in triftem a£him

continuo fit eruptura,, eos fimul non libere, fed

metu compulfos legibus obtemperare arguit. Ne-

que ex plurimis inteftinis, quibus imperium eorum identidem antea quafiatum fuit, bellis re&e infer-

tur, eos, fervitutem pertaefos, communi libertatis

defiderio _captos fuifife; fönt eriim hsec ab ejusmodi

kominibus excitata, _quos immoderata ambitio, quam nimia inflavit potentia, ad iunimum regimen moli-

endum induxit, eorum autem ope gefta ac confe&a, qui aufåores illos

feditiofos,

^ut Principes ac Domi¬

nos fuos veriti funt, quorum figna nifi temere fuis-

fent fecud, fibi fuisque omnibus peflime profpexis-

lent. Et quamvis talem has feditiones habuerint

exitum , quaiem intendit principalis earundem Sator,

inde tamen tam parum emolumenti ad ceteros re-

dundavit, ut longe jam graviori fub Cubo, quam an¬

tea Tub Dairi, torqueantur fervitio* Quod fi vero recentiores Japonici annales nullas ejusmodi publi-

cas tempeftates ^memorent, nec

verifimile

eft, ta- les _unquam antea fuifie exortas, nifi eas fufcitavis-

fet

iöfc, \ ^A £* f SPo

W ) 45 v

rit aut impotens regnandi libido ³ aut imperii in ;a*

liom .transfer.en.di capsditas e).

§. VII.

Sinenfes.

Celebre Sinarum imperium, quod omnuim, m

globo terreftri, ^regnorom ipd

vetuftiffimum efTe ja-

Sant , primordta ej^as longe fupra mundi statem evehentes, _proprer ingentem autem pro inciarum arrsplitudinem a) ac fercilitatem, proprer irnmenfam

urbium mulcitudinem ^. c magnitudinem b), proprer incredibilem incolarom numer um c) ac induftriam,

F omni*

e) Les annäles orieneaux ne préfentent, qu'une fvi-

te éfFrayante de revolutions; mais il n'en eft aucune de

ces revolutions, qui ait tendu å changer la forme du

gouvernemenr; le peuple ne penfe pas

méme, quM

puis-

fe en exifler de meilleure; toutes les confpirations n'ont

eu pour objét, que le choix d' un nouveau maitre, &

jamais ladédxu&ion desfers de 1'efclavage. Vid. Confidera-

tions fur les caufes phyf. & mor. &c. Liv III. Chap. IX.

a) Provindarum, _quarumquindecim numerantur, fin^gu¬

las magna regna re&ius appellari pojje, affirmant Trigau-

tius, Alvarez, Semedo,

b) Secundum Tat. Martin. Martinium urbes ip.67. in

Sina continentur, _quarum plures magnitudine cxcedunt ma¬

ximas, quas farna unquam adnos tillit.

c) 7efte eodem, Jolus virorum numerus temporequo i- pfe ibi cömmorabatur, ad capita

pertinnehat

fS, ^/^, 7^3,,

quem tarnen non ingrediebantur, qui e Regio nati erantJan-

guine, nec Mandarini, nec Bonzii five Sacerdotes, nec Do-

Bor_es, Licentiati ac Baccalaurei, nec milites emeriti, men•

7/W, iique, qui in navibus fere innumeris tunc babitabaift,.

@ ) 4^' (

omnium in orbe maximum, potentiffimum ac feii-

ciffimom perhibent plerique peregrinantium d), ad-

minifiratur ab Imperatore, qui & religionis furnmus

cftAntiftes. Huic in facris pariter ac profanis competic poteftas non modo nomothetica, quam etiamcirca res minimi momenti _exercet, innumeros ritus ^? in vita

communi obfervandos, ferio praefcribens, fed fimul judiciaria, quam usque ad mortuos extendic, ilios

pro meritis, ut fint fuperftitibus exempio, aut hono-

ribus ornatos ad aflra toilens, aut contumeliis af>

fecfcos ad tartara detrudens. Miniftros, & provin-

ciis & urbibus & Collegiis & milicise aliisque maxi»

mi ponderis ac fplendoris muneribus qui prasfint,,

S?- d) Nos clam non eft, _{quam varm} fint B^ non uno*

inter fi nomine pugnantia, qua de Sinenfibus narrari jo»

lent. Pontificii Sacerdotes, in orientem religionis Chrifha-

?ia propaganda caaffa miffi, Mifåionaires Galli adpeüani, B3

in bis maxime_, qui e jfejuitarum Junt ordine, nihil non ma-

gnificam de Sinenfium imperio pradicant, fitis forte induSli

rationibus. Älii contra, qui B" ipfi ad bas orar accejferunt,

de ifla Hominis Sinenfis celebritate famaque baud parum effe

detrabendum urgent, Hinc deprehendimus eruditos, tamprio¬

ri_, quam boc nofiro avo, inflatuendo ^vero Sinenfibus pretioy

miram quantum inter je difcrepare. Qui novimus, quam fa-

cilis obrepat ^error de gente hngifjfimo iocorum intervallo a nobis disjunSia, quaque exteris aditum ad interiöra fui im- perii contemplanda intercluderefertur, propofiti memoresy non patiemur nos bifce immifceri litibus, qua forte binc B"5

iUinc non omni vacaverint partium Audio. LeSlorem itaque

B. ad ÄuSlores ablegamus fup. (f. P. excitatos, quibus addi poterint De Real Science du Gouv. & Anson. Itinerar*

00, ) A*7 (

Sinis

-Qyonfu,

Europeis Mawdarinos di&os, folus

ereat, creatorumque quemlibet, (i ka fibi placitum fuerit, rurfus ab officio amovet, incerdtim capitis damnat, id quod fa?pe levlfiima de culpa, quin &

de nulla fubinde, accidit, cum hic haud fecus, at- que fit in Japonia,qui aliis quocunque modo prae- fe£ti flint, ob aJiena deliéla, ut fponfores,

pleåun-

tur. Sno denique unius nutu & arbitrio bella fu- fcipit, pacis aliaque fcedera pangit, fuccefTorem tbro-

ni eligit, immo omnia exercet jura, quae msjeftaci*

ca dici fvefcunt.

Hxc ipfa poteftas arbitraria efl adeo,ut, quic- quid fub limitum nomine venire poteft ^, nefeiat o- mnino. Qvamvis enim plurimi in Sina floreant Ma- giftratuum ordines, ex quorum fapientia atque au- fåoritate res maximi momenti pendent, Imperatoren!

tarnen tanto minus ad eas fic nec aliter adminiffran- das adftringere poflunt, quod is omnia eorum de-

creta, prout fibi videtur, vel adprobata confirmet,

vel improbata permutet. Nec magis poteftatem i- pfius ipfi circumfcribunt Mandarini; nam licet ve¬

nia his quondam indulgentifllme data fit, Pn'ncipem,

a fcopo civitatis, a tramite maiorum reeeptisque mo«

ribus recendentem, de offieiis _erga popuium fuum

fupplici

libello commonendi naelioribusque confi-

liis impertiendi, tantum tarnen abeft, ut vi vel ne- cefiitate quadam ad ea fequenda adduci pofiit, ^ut ea- dem potius liberrime refpuere, quin &, fi multum difpliceant, ipfos confultores e medio tollere valeat.

Hinc afleverac lliuftr» Temple, Imperatoren» Sina-

F 2 rum

cSfo V AQ ( c5t?3•

rum effe le Monarque le plus abfolü qui föit fur la

terre e), qui, quo gloriofius ^potentiam (uam maje- ftatemque oftentet, quoque facilius honorem dbi coti- ciliet divinum, rumididirno ^{non cancum} utitur titii- lo, nimirum Thiencu -Homgthi, five Filium cadi

Dominumque

^terrse fefe fuperbe appellans, fed &

ipfum Deum, qui propter eflentias frne bmplicitatem eorporeis confpici nequic oculis, im itari (ludet, o*

nines p rater familiam fuam membraque primum fu-

premumque Cbllégium condkuentia ^,

Colaos

iis

du

£ta, confpeftu fiii lollicite privans.

Sub tanta vero imperii acerbitate atque info*

Jentia _quam dura fer; ilisque fubjefforum conditio fir, eum omnes in genere commonftrant, ^eum di- gnitatis gradum renentes, ut ad collbquium cum Prin¬

cipe admkti pofiint, utpote qoibus non nid in ^ge-

nua provolucis ejus conveniendi poteftas contingit,

tum Mandarini in fpecie, qui non modo ftatis vick

bus quotannis in ^certo palacii Imperialis conclavi eum

in finem convenient, ^ut fidem fuam erga eum re-

ligiods venerationibus teftatarn faciant, led & tem¬

pore alio ex alio confedionem omnium, quorum (i-

bi conlcii funt, peceatorum, tam occultorum, quam manifeflorum, litteris exaratam ad eum mittent, ^cu- jusque veritatem vel faldtatem manifedabunt viri,

Colic iingua Sinica appellati, quorum ed fingula Man¬

darinorum incepta ^ac fa£fca ad Fnperantem

deferre.

Qlise fervilis fibrcis döcume.nta>. quxque reliqua funt,

ex-

e'j La vertu heroique.

m \ aq c ^

exhibere qui obnititur,

ad fupplicium

eo gravius rapieur, quo deteftabiliorem ornnibus

fere

facinori-

bas interrniffam erga Patrem patriae judicant pieta-

tern» Nempe docuic celebradffimus Sinicae

Phiiofo-

phiae Coryphxus,

Conflcxum loquor,

qui,

etfi

an-

nos ante ChriO. natum circiter CD. morte deceffe- rit, in fua tamen difciplina fimul ^ac progenie puleher-

rima adhuc cum laude vi vit, quodlibet regnum in-

Aar magna? familiae efie refpiciendum,

cujus Parens

Princeps eft, qui cum fic in

fubje&os,

tanquam

in

liberos, imperium non fervile ac durum,

fed

^pa-

ternum ac molle gerere obligatus

fit, perfe&iffimo

inde gaudet jure ^, eadem ab illis

exigendi ofOcia,

qua? liberi parentibus

fuis debent, Qu® doflrina,

qnantumvis per fe fäna, ultra tamen, quam

fas eO,

extenfa fmperatori anfam pnebuit, gtaviffimas de

iis capiendi ^pcenas, qui

reverentia;,

^quam

fibi debi-

tanv poOulat, quantulumcunque

fit, defunt,

^pro-

pter quod

deli&um

fummos viros

optimeque de Prin¬

cipe meritos de gradu, quem tentierunt,

dignitatis

quam fepifüme dejeélos

fuiffe ajunt. Quid? quod

non ita diflimili argumento hand

leviter

percutiun-

tur vel ii, qui Mandarinis, quorum etjam

finguli,uc

capita eorum , quibns praefunc, coluntur,

folitos ho-

nores denegare audenr. Qvem in finern

hos

in

pla-

teis & foris deambulantes, pari fere ratione, ac Con-

fules olim Pratoresqne Romanos,

femper

praece- dunt miniftri five liköres, fuOibus inftrufti, id quod ipG Monarchae, in publicum

prodeund,

^opus non efl, cum , propcer rationes

fupra allatas,.

tam

foleor«

F ₃ nii

Ǥ% _J\ _5U^ro (

\

ni occafione, omnes aut ab eodemtra&u, qtii prae- fentia ejus honorabitur, difcedere, aut inträ domus manentes, januas ac

feneftras,

quotquot illuc fpe*

£fcant, claudere jubeantur.

Me jam

peryeftigaturum,

^quo animo Sinenfes

grave fervitutis jugum ferant, minime quidem lä¬

tet, ejusmodi naturs dotes iis a quibusdam attribui,

qus, cum in liberiori tantummodo climate progi- gni foleanc ^, a defpotico quam maxime abhorrenc imperier Ea enim e(Te tradnntur ingenii ac judicii vi, ea vits probitate ^ac elegantia, ut ingeniofifiimas

quasque ac policifiimas Europsas nationes smulen-

tur. Quam aurem immerits hae ländes fint, cuique patebit, qui fa£la ac mores illorum, fciiicet ^ex qui-

bus faaec unice lunt asftimanda _, accuratius penfita-

verit* Etenim quid cenfendum de pregreflibus eo- rum in fcientiis, quas a multis jam inde ^annorum millibus ⁱⁿ cot fere Atbenaeis, _quot ibi exftkere ^ur- bes, mirifice excoluifte feruntur, _{tantique adhqc} facere, ut nec nobilitas, _qus in Sina hsreditaria

non eft, ^nec Summa imperii munera ullis, nifi lite¬

ris imbuti fint, mandentur? cum novimus, eos, (i Ethicen exceperis, reliquas vix ^a limine falutafle.

Quid de

induftria eorum ac dexteritate, in artifi- ciis fubtiiioribus

nobilioribusque

tra&andis, a mul¬

tis tantopere celebrata? cum propriis nobis ^eernere

licet oculis, elegantifiimas, quae huc apportantur,

res maxiineque afFabre _fa&as, non tam artis,quam rnateris atque colorum prsftantia efie commenda- biies. Quid de fide illorum _erga Imperantem Sc o-

b*w-

) CT (

bedien tia _erga leges, de iiberali ^ac generofa illorum

indole aliisque virtutibus, qoas calidiffimo peffcore

colere dicunmr? cum confefTum habemus _, illos ad fimulationem, fraudem ^ac perHdiam parattffimos,

non ultro, fed pcenarum formidine officiis fuis fa- tisfacere; & (Imilicer in reliquis. Quas omnia fatis,

ut opinor, argunnt, eos neque ob fmgulare quod»

dam ingenii acumen, nec ob infignem quandam a- nimi magnitudinem dignos efie, qui gentibus liber*

tati addi&is adnumerentur.

AfTerit quidem Pater Le Comte, Sinenfes ty- rannidem vehementer averfarif).

Qaod

licet certo

refpe&u verum ftc, hujus tarnen malignam genitri-

cem, quse eft poteftas defpotica, ac fcetum horrera- dum, quem fervitutis nomine appehamus, ita in de»

liciis habent, ^ut neque illam mitiorem, neque hunc

tolerabiliorem exoptenr«, Qua? monftrofa illorum in- genii indoles ut clarius nobis innotefcat, primum ob-

fervare juvabit, hane _{gentem, quae} pietatem reve-

rentiamque in eos, qui aetate, aut fapiencia, ^{aut au-}

ftoritate dignitateque antecedunt, ut palmariam vir»

tutem commendat _g ), fuos usque eo fufpicere ma¬

jores, ut nefandum _atque implacabile facinus erga

eos fe commiiTuram crederet, (i tantulum defle&e-

ret a tramite, quem ipfi antea calearunt. Hinc non

tan-

f) Memoires^de la Chine Tom. II.

g) Hane pietatem erga mortuos etiam ita obfervant Si*

nenfes\, ^ut cadavera humana aperire ^ac dijfecare nefas ducant, quod quantum prognrfflii fluäii medici apudeos obflitirity qui*

vis, vel me tacente, facile intelligit.

f C'1! (

tantum afperrimum regiminis ftatum, cum talis ab ul-

timis inde temporibus fuerit, ea cum pertinacia fervare fludet, ut, fi ipfe Princeps äliquam ejus mutationem,li¬

cet in utilitatem fubjectorum, iniret, eo fe redderet ^o- diofiflimum, Ted & legibus ac ritibus, quae diuturnitate invaluerunt, rnordicus adeo inhasret, ut ne peffimas qui«

dem maximeque ferviles reformari cupiat, nedum peni-

tus tolli. Deinde ut animi ferviles eo nofcuntur, quod plerumque alte tumefcant, quemadmodum reife obfer-

vavit Claudianus /j), fic & Sinenfes nimio animi tumö¬

re fervilem indolem haud obfcure produnt, Spiritus e- nim gerunt hi ^tam utique elatos, ut, reliquis omnibus

nationibus delpicatui habitis, utpote quas uno tantum oculo videre ajunt, cum fe folos ambobus uti glorian-

tur, de omnibus, _qua? fua funt, magnifkentiflime fen- tiant, nihil reétum, nifi quod fuis moribus conveniat,pu-

tantes. Qyamvis igitur imperium., cuifubjecti funt, ad¬

eo horridum fit,ut fola ejus idea perterrefaciat quemli- bet, in libertatis gremio enutritum, cum tarnen imagi-

nem imperii cadeflis /), illorum fententia, fimillimeeffin- gat, illud, ut optimum perfectiffimumque, quibuscun-

que aliis imperandi modis pracferunt. Nec obftantibus catenis, quas trahunt, quarumque ex longa confvetudi-

ne, qua? leviores eas minusque adeo moleftas reddidit,

prope infcii funt, in eo felicillimos fe judicant, quod

fub Imperatore fibi naici ac vivere contigerit, qui,cum abfolutiffimam in terris exerceat poüeflatem, ad Deorum fimilitudinem ac honorem proxime accedat. Itaque, fi-

ve hic bonus fit, flve malus, omnia ejus dicta juflaque

tanquam oracula, omnia ejus faita geltaque ut incom- parabilia ac ferme divina reputant, nec ullas fere restam vileshabet, coramquibus fe ingenua non proflernant. Et

hasc pro genuino charactere illorum, refpeitu libertatis&

fervitutis, _exphcandOj attulifle fufFecerit. § VIII.

h) Li Eufrop.'I, 176. i) Ccclo anitmrn tribuuht Smeufes, quc.m,

tuJummum Numen, veneram esfceptra totius munditeuere arbarantur.