μ atthij evangelium,

/ å D. D.

exercitationes philologic®

in

μ atthij evangelium,

EJUSQUE

μ ε t a ρ η r a s iν svecan am.

quarüm- PAR'TEM XIL

consens. a μ ρ liss. fa gult. philosoph.

in regia acaoemia upsaliensx,

PR/E3IDE

mag. johanne flodero,

gr*:c. lit. prof. reg. et ord.

PUBLICE VENTILAND,4M SISTIT stipendiarius fegttts,

laurentius strömwall

^,

nericius,

in audit. carol.

maj. die, x

maj!

anni mdcclxvi.

H. A. M% S>

υ ρ s alii;

Krdfia

BefoHningsmantien Adel och Η lgakt

ad

Herr G ÖSTAF

B R O L I Ν G

fainf

Defs Fru, V ålad!

a

Fru ANNA CHRISTINA ROBSAΗ Μ

■'

JT%å jag

nu. i

dagsjufet framter detta korta fhiileprof,

bar *ag fa mycket mindre trodt mig bura fortiga

de flere vedermäien af ömhet och kärlek» hvilka jag af

Flevr Krono Befallningtmannen och Gunfiiga Frun rönt, famt min deraf flytande

förbind

elfe, Jpm en loflig pldgfed ej alle^ηaß tillåter, utan äjve;nen invertcs drift befaller mig

at iakttaga enfa dyr fkyldighet. Öförmögenheten at med

nog utjokta ord kunna värdigt affkildra den mig ärtedda Gnnft, fa väl fom omhghgheten at lifiigen vifå min vörd¬

nad och ärkänfia deremot, upväcka väl någon orolig finnes rårelfeⁱ men då jag ejterfhmar, 'at ädelmodiga finnen ej gärna hora fit egit loförd, forfaller alt bekymmer om det förra, och jag fmickrar mig

åfven

med det hopp, at vil¬

ja och velmening tagas for fullbordan ι detfinare, E-

■mediertid väntar jag efter den dagen, då _jag

återigen får

i fjelfva värket

oeh gjärningen ådagalägga

den hög¬

aktning , Jom nu med crden ej kan befkrifvas. Under o-

uphorligä böner till Gud om et långt och fornojcligt lif famt oafbrutenfäühet", framlefwer med oforändeiig vördnad -efdelQch

tUgaktad Herr Krono BefaUningsmanriens

'famr

Vålådla Fruns:

Ödmiukafte t/enare

LARS STRÖMWALRs

Αβ'cv· ^ r\ %Λ A>'*>W V> J**w Άrtf-t> v*v r,Ai ^ *7v* v* \Ai-«.V»>fvOJ

#<0§ί>&»«©8§ί»<*J3s«0

®3?Sfi®

«53:å®»Si· «®§§®»#

| Matth. Cap, IV,

V- 5t

TpVs

ττολ'ν)

7roci>ot,λαμβάνει

HAMMON

ccjtcv

l)US

c

hac ufus 7ίεξΐφξοί<τει

$ιοίβόKos εις rrjv dy'ocv

ver- ba haecce exponit: tiinc Diabohts eum per aévem fubla-

tum tulit Hierojolymam, Credidit fcilicet, cum permul-

tis aliis, l?icinserpres, non ducfc mi féd vi _{raptatum a}

Satana fuifleChriftum ex deferto Hierofoiymam, _afque

inde in excelfi vcrti:em'montis: &, ut noitrum non ilt definire modum, quo a Diabolo hinc iiluc duchis fit

Meifias, id tarnen quo minus moneamus temperareno*

bis non potiumus, verbum, quo iäcer fcriptor ufitur,

τταξαλαμβάνειν,

^non indicare aliquam portationem aut Vioientum raptum : utiquenon hoc

feniu

alias ufurpatur

ab Evangelifta. Sic enirn, quumChriftus dicitur/zj di-

fcipuios fuos, Petrum, Jacobum & Johannem _{παξαλαμ*}

βάνειν^v&jάναφεξειν hs οξοε υψηλον, indicatur non violen-

to raptos impetu, led comites Chrifto adjunctbs & in

montern abductos fuifie/ _neque alio ienfu dicitur Chri- itus b ) jam mortivioinus παραλαβών Πετξον n&jrås

}υο

νιέε TjsßsbolfB Μξ£οίά)οίί Κυτΐει&αι γ&\ ά^μονειν ^{Quo etiam}

referendum eft Chrifli mönitum c): iccv dg _μη ακέση,

τϊΜξάλοίβε μετά

^{<rs sTtt evet v\}

duo,

Ut adeo ^, fi ex iole-

mni Evangeliibe loquendi more hapcverba explicare fas fuerit, diceredebeamus _neque in hoc loco r® πας*,κ&μ*

βμ aliud _{notare^ quam} deducere, comitem iibi ad

α) Mattbai XFIL ^/. b) Matthai XXFL j<f, c) Mattbai XFllIt /Λ

Aa fei-

Matth. TV. v. f;

'

_ ' - -V ι τ ■. „ ■ , r . - ■ -^,ιιι.ιminiι τ "■' ,·■ · ·- -nt

Icifcére. Ne vero quis

exiftirriet eile hunc

raπάςκλχμ*

ßdveiv üfum facris proprium

fcriptoribus, excitat OLE-

ARIUS d) PLUTARCHUM,

qui eodem prorfus modo

dieit Soeratem ^εκ πχλάιεξο&ε

πο&ξχλκβίίν

rev

'Ευ$υβμον

^>

son certeinnuens per aera

rapéiim aSocrate fuiile Euty-

demum, fed comitem adfurfrtum,

Quas PLUTAPvCH£

verba,ft aiia deforentargumenta,

opponi poiluntTHEO»

i)QRO

BE7JE aliisque, qni, ηt

paflim alias, ita etiam

heic invenilie Tibi videntur latitantem Hebraismum, ex quo fit, ut,

poftto unoverbo, intelligatur confequens,

ita ut, quura

παξκλοψβοίveiv iit

^tantum

adfumere, heic

tarnen· nötet dJßrmtum transferre. Ut vero

Grafcum

^πα*

ξο.λαμβάνειν

in lenfu tralatieio eil focium vel comitem Γι bi

adjungere & aliquo

iecurn deducere, ita in nofixo (er*

ittOasM taga ined

ßg, «andern admittit metaphoricam

notionem 7 ut non male νύιι verbi hujus

expreifiHe vi*

deah.tr SVECÜS METAPHRASTES.· ta.tog

djefvuieH

honom medßg. Ac neicio* an,

quod LUTHERÜS ha¬

bet, verbum' fubrénasque

adeommodatum fit

ac

HEU-

MANN! nehmen (darauf nahm ihr der

teufei,

mit

fich).

Ncc midus adeurate loquitur auRor

vedionis*

^quam

fupra laudavimus,

Abglicän£i then tbe devil iook Jefui

mth him tojcrnßahmc ubi etiamad ientum

magis

qu, m verba refpiciens την dylav

πάλιν reddit j-erufalem Isa

enim alias quoqueV)

in

N,

T. nominatur prineeps illa

Judaiorum urbs,

forte quia ipeciaii ratioiie iaerata fuit To«

lemni veri numinis cultuiv & quidem tarn

iplendido

titulo fuperbiiiTe

illam ölim inter Judäsos, etiam inde

eonftiterit, quod

PHILO

&

JOSEPHUS pailira

quoque

illam vocantίεξάπολιν & kgcev

πάλιν*

d) Ohfrv. Sacr* in Evang.

MATTHßLI ohß XI,

9) Matthen XXßlL jjJg

Matth. IV. V. f.

Kcci 'ίϊησιν clvrcv sm ro 7ir?fvyicv rä Ϊ€ξ&) Qui non.

ductum fied per aera raptatum a Satana fuille ChriiUm>.

contendunt, videntur iibi aiiquid

pradldii jnvenifle

m verbo kccvoci, indicante modum, quo in pinnacuiis tern- pli cum collocaverittentacor, non

abilmiLm

, ut putant, illi, _quo quis

infamem

aut

vinculis conilriftum,

^pre-

henium manibus* velfahiiroerti raptum* aliquo^in loco

eollocet. Sed vereor admodum, ^ut iiioruni ferantpun?

£ta; qui Grareas Vencres

deguftarune.· hi ehim iilos do-

cere poflunt, verbum hoc étiarn moraSem

collocationemt

notare non r3ro: ut, quum Chriilus apud

MATTBdE-

VM f), extrem!.ordinem judicii

pandens, dieit: >^/v

eyjcst τού μεν Ήξοβατα sk

$sj*wv

ciyrs &c, fiOn

aliud indi?

eare videtur, niiifupremi juilu judicis fcutiTum ejlé, ut

alii ad dextraro ad finiftram alii confiilant. Ne vero

quis anxie icrutando quidqpam excogitet, quodbuic

hisque, qua; in icriptis N,

T. obyia funt, exempHsop-

ponat, juvabitaliunde fiim

MATTHET illuilrare. FIE-

GESIPPUS apudEVSEBIUMg ) memoria;

prodidif,

Pba-

rifeos & Seribas Judséorum, quura fciient Jacobum

magna;

au&orkatis virum eile,

atque

ab Ejus

ore totam

ferme pendcrejudaicam .plebem, eo,

admotis blandi-

tiis, illum inducerevolui'ül·, ur, inter pafchatosfolemnia,

coram frequenti hominum

mukitudine

recantaret

data

prius

ampliifima

de

Chrifio teitimonia

.* ut vero,

Γι

^ex

edition loco concionarefut, penitus verba ejus

ad

con- fertae mulcitudinis sures adflutrent& iilabcrentivr,s^rec*

kvtcv sm ro ?.ντεrvyiov rs *w8} quse eadem prorius

fiunö

verba, ac

habetjivangelitla,

Nequeefl, cur

quisquam

hoc ioco forhniet violentum raptum, qjo sr) ro urs*

qiyiov actus a

Pharifieis fit Jacobus,quum

non

vi ied

pre-;

eibus3cbianditiiscogitata perficerc niterenrur,atque

i leo

sr " Aa 2 blan-

f) ΧΧΓ, 33. g)

ßßi kcdefy

U

JU

c.

i<4 Matth. IV. v.

blandis illum verbis primum adfantur: re - τιτεξνγιον rü ίεξΰ, Iva

oiwBsy

r,s e7ii(fo(.\rls κ. τ. λ„ at·®

quehinc, proccdente oratione,

dicit

au&or, h-ησαν

Iv

αυτόν, κ. r. λ. quse ergo ^cr/s· eo tantam valet, ut os- tendaturj ductum ^a Pharifads fuiile Jacobum <?τπ ro ttts-

, atque ibi, illorum monitu, conftitifle: quamno- tionem non infeliciter exprimit Svecum ftdlla, utique

commodius videturτω Satta, quod noder habet Meta- phraftes (och fatt^c honom of^verβ

pd

tinnarna af templet).

Ceterum fiha?cHEGESIPPI ^re atio ficlem im eniredebet, quod non concemnendis perraotus argumentis negatJO-

SEPHUS SCALiGER, b), diverfum fuiiie videtur hoc

T>Tsq0yicv ab illo, in quod perdudtus iitChrdfus. Quum

enim quse popuio non placcbant, de Nitfliadiflereret Jacobus, adfcendunt ad illum exacerbati Phariiari & pra>

cipitem dejiciunt:ex quo cafu tarnen il e ronmoritur,

fcd nixus pedibus. precesDeo admoVet, lapidibus deihde

obrutus: unde niamfedum eft, ^non adeo iubhme fuille hocτϊτεξυγιον, uti älterum illud fuille videtur, quum id

Satanas oftendent Chrifio, tamquam immane aliquod pra»cipit2um>exquoquis, fine miraculo, ineolumisdefer-

~ri^non poiTet. Si vero qusefieris, quis templi locus fm

erit hoc _{πτε^υγιον,} fatemur, quod affirroste refpondea-

mus, nos nomhabere:& fruftra qiiidem, judice LIGHT- FOOTOi) quxritur, quum deficientibusremiliufirat uris

monimentis _{, non} fit invenire.* Sin, quid

probabfle

no-»

bis videatur, aperiemus, non diffitebiraurinclinareanl·.

mum, ut illorum accedamus fententiai, qui porricurn aliquam cemplo

adjacentem

monflrant Videlicet auclor

eft JOSEPHÜS k ), inter alias portions, queis cindlum

eratHieroioiynaarum tempium, maxime conipicuam fu¬

iiie

b) A'iim'tdverf in EUSEBWM i) Nora Hebr. cf Salt», in MA 7 7NEUM. k) Antiqv. Jiid, L. XV, c, 14*

Matth. IV. v. 155 iileςοοίν βασιλικών" primo enim iß immenfum dehifcebat valiis, ita ut caligarent

defpiciéötium

oculi, atque de¬

inde ίLiper hac valle collocaverat Herode? profunda al- titudinis porticum ^, cujus confcenfo redto, non potuit quiscmam fme vertigine, dejc&is oculis, utramqae con-' tempbri conjjun&atn altitudinem. Hoc certe, Γι quod

aliud,precipitiüm dignum fuit, quod Chrifto raonflxa-

ret tentaturus Diabolus, utnon immerito dicere _queas

illud fuifle το πτεξυγιον rS cujus in hiitoria tentatio-

nis Chrifti meminerant Evangelifta?. Neque ß ratio ha-

beatur vocabuiiπτεςυ«/!8, nihil eil, undehaec confirmctur fententia. Scilicet vocabula τττε^όν πτε^υζ Sc

idem ferme fonare, quis eil, qui neiciat: & ^, ut alias

illorum notiones prtctereamus, nionenaus tantum nunc, in ArcbitecluraVeterum _, columnarum ordines vel _por-

ticus ad latcra cxftrudhs vocari πχεξά·, quaß dicas alas sedis, _quum ad ßmilitudinem expanfas alx promineanf.

De ißiusmodi pronhnentiis, qua^Grarcis cocanturπτεξά

vel πτεξυγια, · meminit STRABO /) in defcripcione templi cujusdamThebani apud iEgyptiosr τ£ inquit,

Τίξοναχ TTαξ εκατεξον

ττξόχειτιχί

τα λεγόμενα πτε^α, εςι

$ε

ταύτα ϊοτού-ψΐη ^{τω ναω} τε'χη ϋυο. Unde conflat etiam ^mu-

ros ad latera

projedios

vocari πτε^α τ8 vas. Quid ergo obftat, quominus porticus, &infpccie', βασιλι-φ sodv,

qua?

meridionale templi latus pnuniir,

vocemus

τττε^υγιον

T8 vas. Ida utique fententia majori ieprobabilitate com-

mendare videtur, quam quidem illorum, qui iufpicere

nos jubent altiffimnrotempii verricem, ;aut ingredi con- clave illud, ubi magni Synédrii conießus fuide perhi-

betur.· de

quibus

aliisque fententiis copiofius difierentes adeasOLEARtUM SPANHEMIUM ηj PFAFFIUM

Aa 3 o)

l) L. XVII, m) Ohferv, Sacr, in Matth Ev*

0$

XII. η)

Duk

Ev, LIX,

t$6

Matth. IV.

V. f. ^_ o) &C. Donec ^verocertum non

fit, quid itnfuyls

no¬

mine intclligatur, haut facile

fuer'it

in

venire rel

ex

pri-

mendiE idoneum vocabulum Sveeanum. Åucior Verlio.

nis, iajpius laudatio,

Anglicana? retinet vocabulum,

^pro-

priam exprimens ήτεξυγίέ notionem f

and hav

tug

fet

bim on the wing of tbe temple, he fttid to

htm):

quam fl imitari fas putaveris, dixerls Svethice;

och flalde ho*

mm

på

templets vinge: vel,

ii aliud magis placöérit

nunc

"noifra civifate donatum vocabulum, och ftälde honom på templets flygel {en

flygel

af

templet); hoc utique

no-,

men in Architeflura receptidmium, non ineptum

eil,

ad fignandas

porticus vel prominentias aedium,

quasttt's*

ξά vei

Ti-rsoCyta di£las fuiile fupra innuimus

, ut^,

ü eui

non improbabile videatur

iftiusmodi quidpkm indicari

ab Evangelifta, ab

illo

non

prorfus damiiari

putemus

noftrarn emendationem*

V» β,

%

vsis ΙΓτ?Θε§, /3&A? dsavrcv yJrco) Novara proF-r fus infique textui adveriantem horum

expoiitiopem

^ver¬

borum molicur HERM. HARDTiUS ρJ;

adferit

enim Wtsp{ytov tS ^ve»« fuiile illud conclave, üb) confeifus cele- braoarurSynedrii magni, atqpe ibi, yel de regio titulo,·.

quem Hbi merlto

viniicabat Medias, vel de rebus

Syne¬

drii&Sacerdotii, acriter cum illo difceptaviile Satanarau Quum vero, pergit HARDTUJS,

feryente

diiputatio-

nc, fe in anguitias adduci fentirer adverfarius, juflie

Chriilum abire ^, adcjhis minis, ni fé iilico (übduceret

a Synedrio, hoc

modo;

h υ

ds

ti rS ^· Tune es

fÜi-

ps Dei? βάλε esccvTov κάτω^, prpripc te hinc ^{ocyus, aut}

-

'

_Per

o) Not. Exeg. in t Ev, Maithfiu p) Ephemerid.

PbM

Dijfiru I

'

"

Matth, IV. v. <% 157

per gradus Te ego

pnecipitem dabo, &

tunc

fentiesquam

egregiein te impleatur

efFatum Davidisprtecipiet

^an-

gells fuis, ut Te

Cuftodiartt Jn omnibus femitis tuis-

Sed hoc eft vim inferre Scripturar: non enim id tunc

agebat Satanas, ut

captiofe aifputationis laqueis^Chri-,

ftum irretiretjåutinSynedrio perageretreumvel

adfitmti

temere regii ticuli, Vel

ladas majeitatis diyirta; violatasque

»eligionis: ifta

reftabatalio

tempore

defudanda'palceftra."

nunc ed fpe&abant vaferrimns machinatiönes, ut

ad

quidpiam faciendutn

perlicerét Mefliam, unde malitiofas

crimmationis locus paiefceret, aut divinitatis experimen*

ta caperet. Ut ergo primum intentaps iiium, ita'etiaiti

lieic proponit Chrifta

aliquii faciendum, unde fe Del

eile ηIiurn monftret: I;, inquit, ^vtos $* ts ©«£> fitu esx

filius Deiy ita en·.ni poti s

reddendä funt verba

htecf

quam, ut HAllDTiS riierit, nutri

filiiis Dei

tu

fist

Vel, anfi/ius Dei es? βκλε csuvrov ν,Μτω, mitte, vel re?

ciius, deiice teipjnm deorfum, ^ex loco fcilicet ^, in quo eollocatus es* pperupto, ut.p^e.niqs loquitur

LUCAS

q)^

βάλε σεοίυτον έντρΰ&εν κάτω. Neque male fehfu'm hunc exprimit SVECUSMF.TAPHRASTF.S äftu Guds Son,

få

gif tig bérutfore,

Quod fl

^vero

prefilus

fequi vo'ueris

virn _ξψεωε Graecaf·, dixeris: cm tu är Guds

Son

^t

få

flörta tig, vel, haffa tig

ned\

^* ( harutfore): uti GAL¬

LUS habet, jette toi en aas, <5c ANGLUS, cafl thy felf

down, vel^ex alia metaphraii., thooiv your felf down.

Γεγξοοπτοα yclξ· oft rots dyyskois άντχ εντελείτοοιτΐεξί

Σα) Scriptum enim eflfψιία mandahit angehsfuis de 7h,

reddunt Latini inierpfetes plerique, parum, ut Vide^tur,

memores receptiapröbatiilimis aucloribus Grevels mo*

ris, adhibendi voculurü or/, ubi aliorum referuncur ver*

bäy cujus tarnen nulia in Metaphraß habenda efbratio»

quare

#) SK

158 Matth. IV. V. 6.

quare etiam

ab Erasmo prartermittiCur,

quem

ideo

no- tatBEZA, contendens ut aliis in locis illa redimdet, heic

tarnen omnino non efTe otiofaro, nec nulium ipfi in verfionibuseoneedendum locum. Et damus quidem e- tiam _nos, ut in textu Hebraco το »3, ita in verfione

Grreca particulam cn

inchoare verfum,

^{qui ex}

Pfalnno

XCI huc transfertur: verum ibi contextus exigit iftius- modi particulam, quum eorum, qua;

in

antecedenribus

verüculisdifta iunt,heic reddatur ratio: at vero dum ^e

fua ferie contextu devulfum effatum alienae inieritur orationi, abfonum fuerit retinuifle particulam, qua?, fieundem habebit

ufum

achabet in nativa fede fua, ^o-

rationem gignit inconcinnam. Ob quam etiam ratiq-

nem SVECUS METAPHRASTF.S eam prorius negligit^:

ty

thet dr fkrifvit, Han [kall gifva Sinom dnglom befall¬

ning om pgi

confentientibus ceteris interpreiibus, DA-

JCO} Handfkald gifve Sine änvle

befallning

ofver digt GERMANO, denn es fiebet

geßhriebeny

Et wird Seinen engein

über dir befebl tbuny GALLO,

car

il eß ecrit:

il donnera charge de toi a Ses anges^y Ef ANGLO, for

it is writien; be wil give bis ängels charge ower tbee.

Qni

Methaphraft»

omnes,

ad fua; quisque linguae

^geni-

um, exprimunt

naturalem

vim gqweoos, εντελεΤτοα rolg

uyyékotf τίϊξί

Eay

quä Hebraeam locutionem P3tfbo

yfo ad verbum

efferunt

Graci interpretes: at al- teriusau&or veriionis Anglicanx ad ienfum magis refpi-

cit, quam verba,

ita enim ille: be wil charge bis ängels

to take care ofyou. Svethice dixeris: Han Jkall befalla fina

änglar

at

bafva vård

om

tig. Neque alio fpe&are

illam IvrcAijv, quam Angelis daturus lit Deus, ^patet manifeflius ex verbis quae in hebraeo textu

fequuntur

T3V1^33

"powS

utrurtivero

iubdole

fecerit Diabolus,

quod

non

integra protulerit Pialtas verba, fed

eam

de»

ttuncaycrit partem 3 quam yidit

incifuram eife

omnes

ten«;

Matth. IV. v. 6,

tentationis nervös, an vero omiiTorum

fenfus verbo-

rum inclulus lateatinverbis, qua;

adferantur, disquire-

re nonvacat. Adeas vero, fi placuerit,

hanc periequen-

tes rem, SURENHUSIUM r)

SPAKHEMlUM f) &

OLEARIUM ΙτΓί χείξοον afari Σε)

Et mctfllbus

toUeTit Je: reddic vetas intcrpres, propriam

fecutus ris

οίίξειν notionem, qua^

alias

quoqae

frequens eil: ^ut in

verbis Chrilli apud

MATTHyEUM

«)r

Ζξο*

σα τψ κλΐνψ, & alibi ar), οίξάτε rev

ζνγόν

μα

εφ* νμοί,ε

Quod Γι _ergo Svethice

hane notionem exprimere velis,

dicas; och théfkola lyfta tig

med händerna, vel reellas-

thefiolä uphyfia tig pä

händerna: ad

quem

modum vul-

gatam veriionem

emendandam

putat

BEZA

^*

attoüent

'Tein manus. Neque hatib

explicationem refpuit

prarpo-

fitioiTTty ut quam

conftat Genitivo cafui jun£tam habere

nonnunquam motus

iignificationem: vSic dicit HOME-

RUS, Its υ[7ϊείξΜο εξϋσσχν.

& THUCYDJDES

^>

l7*

γυπτα Uvoa,,&c alioquin pafiim,

sf

ow.x

drtdvoti vel ελοίυ-

νείν, Ceterum vero, quum manibus

tollere foleamus,

quod

ulpls

vel

Kumeris geilaturi fumus, fit

?

ut

ex

confe-

queriti Shgetv etiam

indicat notionem portandi:

quo

(en*

fu ^o rt^PccKyriwSy

apud MARCUM

y),

dicitur άίξομενοε

v7io τεσσάξοΰν, & Simon

cogitur

^a

Judaus cltgstv

rov <?xu·

ξον χξίςχ κ)

Quod

cum

ita fit,

non

imprabamus Meta-

phrafm Svecanam.·

the fkola här

a

tig pä händerna, ita

enim prefiius

fecuti Gracum

textum

loqni malumus,

quam, ut

nofter habet, pä fina händer: idque ad ^ex-

emplum aliarum

verfionum, DANICAi,

oc

de fkuUe

Voere dig pä bänder,

GERMÅNIG/E, und fie werden dieh

Bb auf

r ) in lih. xccrct/kccyric. f)

Duh. Evang. LXL t)

Ohjerv. Sacr. inMatth. Ev.

Ohf. XIII.

6.

u) IX. x)XL

29. y) Il ^3. %)

MATTHXEl XXFIl MARCI

XK 21.

26g Matth. IV. v. 6

aujf denn handen trägen. Qua? quidem loqnéndi förmå Φξέιν r/v« επ) %eiqSv, aiiquid habere videtur

ττύξο,ψι^ε^

turtc ufurpari fblita, quam

indicare

volumus eximium

amorettf & benevolentiam: neque diveria putatur a XÉ-

IX Ο ? ΙΟ*"Τ ΓΚΑ illa, πεςιφίξειν ev τals dyvAhoiis α): ni(ι

dixeris XRNOPHONTEM Tua ζ»ίσει exprlmere tantum

?'Tio.is magnit uc'merh, Hieropialtem vero iolicitam cu- r m, ne quid adverli cafus ingruat. Sed parum inter-

e _■, quam i nftiusmödi cura non ex alio emanet fönte_* q am ex amoris adfeetu $ üt adeo exirnius _amor, & ca-

Vcndi dudiurri, iiéquid ihcidat mali, fintconjun^iitimäi

Μηττοτε 7Τξοσκόφψ τϊξος hlSoV rov TTcdu Es) Ne forte$

reflius, ne quando offendas ad lapidem pedemtuum, quam

ve teris Mepaphrailae

verfidnemimmerito

reprehendit FI¬

KASMUS, quuraQUINTILlAKUS dixerif, _{caput offen-}

dere ad fornicém: riec ifiarn ffav _grseee reddituro aiiud

oceurrere queateommodius vocabulum, quam ve!ττξοσ- ko7Tteiv vel τίξοσ'Αξύειν, vel

deniqué

^πξάσΦξτοίte ivi Quod

poitrerrium.vocabulum

éodem modo & férifu ufurpatur

a PLUTARCHÖ, quo ro πξόσ-κότττειν a PAULO: ui Cilim bic dicit l·), πξόσεκο-φά,ν τψ frl&tö rs πξοσν.ομμοίτοε^

ita ille habet, οι Κ'ι&ω τ/ξοσπταίσαντεε éaci7tcfoi. Sed nec

ådreticendum, verba iffa^expraepöfitione tf§cs compofita

hon femie, _quantum quidem nos mcminimus j alii a

pröfanis Scriptoribus jtirigi. cäfui, quam dativo, cjuum MATTHAIÜS ^contra& LUCAS c ) verfohem fecuti

των o dicant τΐςοήκοκτέιν Ttqls ru Ceterum videtur etiam hsec locutio eile

?%άξάΐμίώ$ηέ,

honabfimilisalii, _qua:aGra?«

ds pfoverbii locö freqiientatur: μη τtc/LcImc tτξοε rov', du»

rov λί&ον _{τττοίιειν)} & ii ienfum qua?jfieris verboriim Davi- dis, non alium invenerls, quam quidem, ^tam folicitam

ho*

s.——— ' · , - . - ,·■■*

a) Vid. RAPHELII adnot, in N. 7, éx XEN&+

ΡHOΝ TE, b) Rom. IX, μ, c) IF* m

Matth. IV. vi 6.

homintim curam ä&uros eile angelos, ut omni cauturi

fmt itudio, ne quoquam modo

laidantur. Quod

vero

ettinet ad verfionem Svecanam at tu icke

[kalt

(Uta tin fot emot flenen),

nihil eil

q

nod in

ea

reprehendi pclTit,

nifi forte dicere velimus indefinite ^ρoiit um

yocabulum

AiSrcv, minus adcurate reddi vocula

definitä,

ftenen;

quod fi ergo hoc minus

placuerit, dicas; ai

tu

icke

πια fluia tin fot emot någon

flen

:

idque praeuntibus LU-

THERO, auf dajfl du deinen jujfl nicht

'an einen ftem

floffcft,

HEUMANNO, damit du mit deinem fuße nicht

an einem (leine anßojfeti enogeß, & ANGLQ^>

Jeß

you l-ruife ^yourfoot

againfl

a

flone.

. ' V. ^■

"Εφη αυτω o 'Ijfcrår

ποίλιν yéygbciprm) Reede obférva*»

VitERASMUS SCHMIDIUS particulam tpc&kw non

leile

iterationis, vertendam iterum^, fed

viciffitudinis

& con- trarietätis: quod non ita inteliieendum,

quafi indicare-

tur, verba a Chriitö prolata

aeiveriari Hieropfalta; effa-

to, quam

omnibus in iocis fibi ipfi concinat feriptura;

ied confert fic Chriflus inter fe hasc duo loca, ut ralfara

älterius interpretationem ex alterins

colladone convin-

tat, Perinde enim eil, ^ac fi diceret:

vénffimum

qui-

demeil, Deum mähdavlfle angelis curam

honinum,

ut

hoc muniti prsefidio, nihil fit^, quod

extimefeere debe-

ant: ied non ideo vult Deus, ut -confidentia impulfi &

temeritate, (e, nulla urgente neeeifitate, in

manifefta

, conjiciant pericula:

id

enim qui

audet, ita confiditjn

divina Providentia, Ut juilos

tranfiliat iimifes. Ut

ergo

re3e dixit David, angelos tutatüros ,'efle

homines,

ita

ex altera _parte dicit Deus ipie, non

téntabis Deum:

^ut

hinc difeere debeamus, qnomodo

intelligendaiflnt Da-

vidis verba,& in quantum fidere deceat

Ängelorum prä>

fidio, Atqueideononimprobandaverfio

Laiina; Dixit

Bb a *

Matth. IV. v. 7.

ei vicifflm jcriptum eft; nee rejicicnda prorfus Sveeana Metaphrafis.· det är ock fkrifvet. Sed ^tarnen melius, ut mihi qiiidem videtur, yim

adiequeris

voculse

ττάλιν, Γι

dicas: Jefnsfade till honom: theremot är fkrifvet. Ne-

que hxcT&

πάλιν

notio

grarcis infoiens eil feriptoribus:

nam inhifee HOMERI Verfibus d{:

Όvrts ra rov μΐ&ον όνόσσετκι, οσσοι Αχαιοί, 'Ου$ε πάλιν _ξξεει ■>

eft πάλιν εξε7ν, interpreteSchoiiafte graco,

idem, quod

rå Ivuvrla ίξείν', contradicére. Neque incommode huc retuieris ejusdem Poet^ verba deAgaraemnone e )

Ώε _yvoo χωομενοιο, πάλιν ά. oys, λάζετο μυ&ον

Quumenirn Agamemnon

convitia prius ingeiTiiTetUlyfti,

mox vero,ubianimadvertit iilum iraéxcandefcere, mu-

tato orationis habitu, blandis iilum permuicere dictis ineiperet, non

fine ratione dixerimus, πάλιν λάζε&αι

μυ-

Sov eile priori contrarium

aufpicari fermonem. Quod

fi vero hxc HOMERI verba ambiguas eile explicationis

dixeris , & pofte etiam

πάλιν reddi heic

iterum,

riirfis,

utique ^non

dubitabis, quin in PINDaRICIS ξό,σεσιν,

ψπαλιν τέξψιοξ

f} &

εμπαλιν

yvάμoos g),

ro ψποολιν ί*

dem fit, quod εναντίον,

'Ουκ Ικπείξάοείζ

νάξιον

τον

Θεό

^ν Σ») JMemoria

fi

re- colerevelimus

quod fupra

ad Ve t

difta funt de notione

verbi

πειξάζειν, inveniemus homines

ex

Scriptura: Sacra;

ftilo dici

πειξάζειν

rov Θέον,

dum infidiofa quafi explo-

ratione ufiex

diffidentia experiri volunt,

an, qua; pro- mifit, prarftare

pofiit, vel comminationescjus adfpernati

caliideexplorantan

icrio loquatur. Utique

^non

alia eft λψζωςhujusnotioinilloDcuteronomiiloco/6 equem,Salva-

_toris

d) IL IX c)

IL. IV.

SJ9-

I) Olymp.OJ. XIL

g)

Pyth. Od* XII. h) IK*

Matth IV. v,

toris animo heic obveriaturri putamus.

Videiicec exie-

rant Ifraélitse ex Algypto pieni

promiiTionibus diyini

auxilii, quarum

veritatis complura pignora quum in

>9Bgypto tum in

itinere in

terram

prcmiilam acceperane,

Ted nihilo tarnen minus, quum aqus

penuria laborare

inciperent,

oblid

tot

documentorum diyina· benevolen-

tise, infeflis querelis

oilendunt fe diffidere Deo &

pro-

miiljo'nibus Ejus, atque

ideo dicuntur tentayiile Deum.

baut ferme alio modo*, quam

Pharifad, dum poil

tot e-

dita a Chriftö miraeula, expetunt e

Coclo iignum, unde

conftareteum eileMeiliam, dicuntur

πε^άζειν

χξ&ον

ζ)·

\ Atquehane notionemputat

HAMMONDUS ädcommo-

dari debere ad verba ha?cceMATTHAiI. Nimirum

jus·

feratDiabolus ChriÜumprrecipitem Se

dare

ex

templi ala,

ütexperiretug,an

Dei üiius eilet, vel,

an

eam fuicuram

gereret, quam piorum

fe gefturum promiferac per Da-

videm* Regent

Chriilus

.·

Deum

non

tentabis, quafi di-

cat; fatis ndvi ,antea eile ^me Dei

filium.,

ut

hujusmodi

non egeam

pignoribus; quod ii jam de

eo

defKderem,

reuseOem ejusdem crimmis, cujus

Deus inümulat Jfraé- iitas,

quos

dimdenfes promiilis divinis dicit tentayiile

Deum, Et fateor

equidem hanc explicationem optime

convenire & ienfui Verborum

apud Molen, & frequentato

alias iignificatui

verbi τρείξάζειν, fed ii

c

tarnen commodis·

iima föret alla expoütio,

liquidem illa rS πείξάζεη notio

itaforet biblica, ut non abhorret

ab ufu loquendi. Sc.

e-

tiam is diciturDeum tentare, qui

judos fiducias cancel-

los tranfilit,b.e. qui in

manifeiliifima feconjicit pericula

plerms

fiducire & quafi exploraturus an Deus cum fervare

poßit. EIoc fenfu omnino tentaturus effet Chriftus Deum,

fi quidem ^ex

templo in fubje&am vallemfe praecipitaret:

_ut

t MATTHJEI

XFL

/.

LUC Μ XL tf.

I&4 ^{Matth, W. v.} %

Ut videri poilet id tentationis génus ob oculos habuiilei

β LIIii dixit, πάλιν ysy^oerfrcci ik ϊκπείξάσεις ^{κυςιον rev} <ζ)εόν

Σ&: in quorura verborum metaphrafi Svecana;

Herren tin Gudfkad tu icke freßa nihil eil, quod reprehendi debeat.