(λ F. F.QJ.
Dissertatio Academica
De
Veterum Gentilium
PRODIGIIS,
Quam_,
Penmfju Approbatione Am- phjjl QoÜegii Pbilofopb.
In
Jikßri Athemeo Upfal.
Sub Pr^esidio VIR I AMPLISSIMI
Mag. OLAVI CELSII
Grxc* Ling. Profeifons
R<?g, & Ordinarii,
Candiäorum Examini mod eilc fubmittit ERICHS Ä3agg3«2m
Joh. F-iL
InAudit. Guflav. Maj. horisante merldiem confvetü, ad diem 27 Aprilis
A. M.DCC.IV.
UPSALIS,
lyjds JHAV'fiRNERl, Reg. Acad. Typogr.
S:;e Rite M:tis SummEe Fidei Viro lllußnsßmo Atque Excellentisfim
QOM1T1 ac ΗΕROI
Bn.DIDERICO
WRANGEL,
Senatori Regio
ac
Collegii Rei Metallica Praeiidi Summo,
Mßcenati Maximo,
Ut Sc
o Illuflrisßmo a,tcß Generofisfimo
EJRONIac DOMINO
) l)n. JAHANNI
CLERCK Ammirali Regio
β-
Provinciae Sudcrmannicx
Gubernatori
eminentiirimo.
Patrono Summo.
n.
ExcellentiiTimc Comes,
Generofiillme Baro!
DEmofthenestifjmuS) apudGrworumThilippumeloquen-Re¬
gemverbafadurus in ipfoßatim ora-
tionis limineflupefädus obmutuit, ma- jeftate (ut credibile eft) tantiviriper-
territus,cfitod&Jane mihi hacoccafw-
11 e accidijfet,niftexploratailla dementia
&favörjingularis,quoVos,Excellen- tiffimiGenerofiffimiqß Domini,tion
JolumTarentern meumfed univer- fam familiam amplexi eftis , metum o-
mnem dubitanti ademiffet. Ignojcite itaque, Maecenates Summi,fubmife
oro,fi in grati indiciumanimi, Exer-
citium hocceAcademicum,quamvisleve, longeque injra Veflram Dignitatempo- fitumfiftereVeftro conjpedui aufusjhn)
qua-
(plaque femper clementtil , vultusqtk gratiofd feremtate me meosque beare
confveviftis, ut in poflerum etiam di-
entulum veßrum dignemini, fummci
Vos animi reverentid , Excellentiffi- mi, Generofiffimique Domini, oro atque obfecro. Ego nunqnam deßnam
ccdidifimis.fujpiriisfupremumfatigåre
Numen, ut Veftram, Excellentiffimi Generofiffimique Domini , vitam
cdeftis gratid in feros prorogst an-
nosyin pdtrw commodum, vefirorum
gaudium , meamque certijßmam falti-
tem! ita ex animo venerabundus vo- vet
Excellentiffimorum
&
Illuilriilimoriim NominumVeiliOrum
Devotijßmus cultor ac
cliens
Ericus Stdiimatt.
A.&Refp.
Reverendtsßmo in CHrißo Patn
Dn.Mao·. BENEDICTO
C A MEEN,
PerWermelandiam & Daliam Superintendenti graviffimo,Eccleil
Carlilad. & KilenC Paftori vigilan-
tiiiimo , Conilftorii Prsefidi dexter-
rimo , Regiique Gymnaf. Ephoro adcuratiffimo,Promotorifum-
ma veneratione perpe- tim colendo.
Exercitium. hocce.^Academicum. hn
gratiidinis. tejjeram,
bene- Cum,perpetuo.
prompte. &,
dicare.vo-
Clariflimorum. No- ßudiofißlmus.
Au$. &
Max. Rev. PracldrisfimotL l^tro D. Mag. LAURENTIO
Di?li)9t
Tempil Cathedralis Stregneni!
Paftori meritiifimö, Archi-Pr^po-
fito diftri&us graviffimo, ut Avun-
eulo cariffimo & å'teneris usque_>
informatori follertiflimo, ita bene- faéfori & Patrono multis nomi-
nibus optimo.
perpetuam. devoti. crnimi.&· debit#.
ob.multa.prtffiita.
ficia.
felicitatis. voto.
obfiquenter.
bin.debuit.
mkium. Veftrorum.
Cultor.
Kefp»
Stil
<*>■
:rttÄflngl.Paj:£
Sßär aUcrnübüjfrciVoiuiiK^od)
Jjemé Xio^uinarc cd) 55argm&
ftare öfroer2Särmdcmt>i / ©άδΚ
od»<£ar(ffo.g«33firg$lager/
•pe».i£bicod><^oSart)t«be^)Ct:rcit
ϊοΓ)αη Kliman
©inomftdrdifTcltge$aber!
2in jagi fortsei et; förflara i)ut' mitt (tntic gorpitebfafwaraborbc orbafbringafretttt
0om jag.af fonitg piici'f ftebj bar i troget
minne/
?0?enm ajlettf frafie ifbctρe η α ηmmdr (am.
S)ocbdr fériréjlanmtn/ afgai)tftdrei;föv<
fbiufcr (af gic;
£)efungbemöojfcv fienfenfobnf>dr 2lf barnfltg ftifdrftcbf fin bonbdr (joätiigw
ter (anffr gör fafianbpgbcnépanf/ Éljrtdcftcé bet
©ίοft drοφdrtflamin:21blIpfefenf beitfcet φαbtvtlfaböbfcnö natt/ ef>r lefnai ba<J
förfar/
Οφ ufaf froppen ef>r ftn utfdrbfidlenliber!
.Oenbagc (t; fefenf/fåönftarjagmm5ar'
^©οηίί&ρίίφί λλ
2Honßeur mon beau Frere
Λ Yant apris que vous étes fur le
-ν IX pointde donner au publicune y preuve de votre capacité,je croy-
' roisne répondre pas a votre affe-
åion, ίι je ne vous témoignois ,
■Η au moins par les paroles, le plai-
ιλ fir que ;je prens a vos progrez.
^ Mais il faüt auiTy avoüer que vo¬
tre modeftie, & mon incapacité,
itt förmentdansmonefprit deuxgran- des difficultes, qui me defFendent
111 également de Loüer, comme je_-»
fC dois votre vertu Sc votre érudi-
tion ·, Toutefois elles ne mémpe-
>ψ chéront pas de dire que , parmi
Ψ tant de nourifsons des Mufes, vous
(jr tenez le premier rang , entre ceux
w qui travaillent, avec plus de foiri_,
fe de de diligence, å monter au haut
irt du Parnaife. Continuez donc,
W Monfieur ce généreux deifein, Sc
$ croyez que les Mufes prendront
, plaifir a vous donner la récompen-
ί ce
η!
ce quieft deüe a vostravaus. Ce· j|
pendant je vous jure, ,qu' entrej #·,
tant d' affe&ions que vous vous m
étes acquifes, il n'y en a pas une_i ¥
qui foit accompagnée de tant dej refpe&s & d' eftime, que la mien-
ne; & queje fuis, commeje dois,
plus que perfonne Ä
JHonßctirmon beau-frere 1
Votre tres hutnlilt $
a Philipftad & tresfidelU
le30Mars Serviteur d
1704 η
J. L.
J e
r r e
t
c
'
./ 41
I
<
Thefl I.
jQ|Rodigia omni tem-
|^pore habita ilmt di-
pfvinae indicia iras, &
te|invariisVUJ.ÜJ naturseUMUUX UVpar-
|tibus' non fme hor-
rore conipe&a, haud
dubise credita funt Deorum im- mortalium minχ,divineequeindigna-
tionisflagella. (0) Grsecorum iapi-
entes licet non multum illis tribue-
rent, quidam tarnen eorum, expe-
rientiå & innumeris omnis a?viex-
emplis convi&i fateri neceilumha-
buerunt, quotiesingentetjunteventura calamitates, velcivitati, vel natiom , filere easpr<enuntiariflgnis.(b) Fue-
runt etiam qui Deorum benignita-
ti (a)Nieefh,Caü,p. S4$. (Jr)Herodot.VI.27.
ti eadem palåm adfcriherent Et Jovis praecipué, cui proptereaφΛ
i.e. fugali, averrunco>pröätgidi>in-
de nuncupato templa dedicafca iunt
ar^que. Sic Romani etiam Pro- digia Coeleftiaappellabant, quodcce*
litus ea mitti non dubitarent, quo
pojftntconjtUo evitari, queeiUisporten- derentur caiamitates. (c) Jovi vero
inprimis & illi eadem tribuebant.
Et Eiicic quidem Jovi aram in A-
ventino dicatam å Numa Pompilio
ad elicienda a Deorum mentibus
Prodigia Livius au&or eil, (d) In*
certostamen plernmque fuiiTe pa-
tet Romanos , cujusnam Deorum
minas velviiis, vel nuntiatisProdi- giis oilentarentur. Hinc apudRo¬
mani fcriptores liiiloriae pailim le- gimus , conipedis Prodigiis, ado-
mniapulvinaria fuiiTe iupplicatum,
ne viaelicet, ii uni, vel quibusdam
tantum Diis facrificia fierent, pras-
teriretur forte, cujus maxime of-
fenfa (c) Val.Max. 1.6.2. (J)L. /.zi.
Et fenfa erat expianda. Quin &,tra-
'lu dente Livio , fenatum aliquando
n- cenfuifTe conftat, ut in hoc cafu
nt confules, quibus Diis videretur^,
o- facrificarent.
2- §. II. Verum enimvero ars ha?e
•m fuit principistenebrarum,quagen-
11' tiles adhuc in regione umW# mortis
ro habitantes , veraeque ialutis igna-
it. rosfuturas pcenae pra2motiitione_,,
Α.- ar&iüs Tibi voluit obftringere. Id-
lo que fecit aftutiffimå veri & ornni-
us potentis Deisemulatione,ücut in_.
n- plerisque ejus quafi fimiam quo-
a- dammodofefegerere geftit. Nam}
m ut excellens quidam Theolo-
ii- gus eleganter loquitur: jQuacttn-
0' quefaluiis humane caufd Deikinftiuiit
e- (ttque agit, ea fere omnia in exitium
o* inortdliumßceemulatur&effingit Ule o-
n, wwiüarchitefius& machinatormalorü
m dcmoiiyvixutuUadiligentiaffpe difierni
z~ atcjfintemolci verum afdjbqueat.At-
>f- que bmcfons(::tfic dieam ) errorum fa p^ne omnium,cmhorninum invitaver-
jantur, featet <cr exiflit, dum qu<e ja-
tanß
taiueflint,ecttanquamDeiipfiusampledi e
hbenterfeequique mortalesfhdent. Et C paiilö ρoft : Quid quod & Prodigk ß
Ddmon, &mirabihafeacmora , qualk q per pios ediderat ßepe Dens omnihu Ii
temporibus, adconfirmandas feuperftiti-
ones, <&*impium Ctätum Deorum eftt- f<
millari conatus? Prydare item Ter- r
tullianus: Qmnia adverfus verhatein de ipfaVeritäteconflruäajunt,operan-
tibus demuhtionem iftam Jpiritibuser¬
roris. Ab iis adulteria hujusmodifahl·
\taris äjfåplmafeibortα, ab bis qneedam
etiamfabuL· immijfee, qii£ dijfemilitu- t
dine fidem infirm'arent veritatis , vel J etiamfepoffent, evincerent, ut tpiiis i- ι deo non putet Chriftidriis credendum·, ς
quianecToetis &Philotfophis: velideo magis PoetisérPhdofeophisexiftimetcre¬
dendum,qiiianon Chriftianis.
§. III. Tantaautemapudveteres Romanos Prodigiorü erat religio,
ut Imperaüorib9contrahoftes ituris
expeclitio fufcipi non poftet, niii ftentis, quas forte vifa aufc nüntiata
erant,
erant, rité procuratis expiatisque.
Quamquam h.xc nimis iuperftitio-
fa cun&atiö non rarö in caufafuifc ,
quod rem minus bené gererent Romani.
§. IV. Neque inter Prodigia re¬
ferenda cenfeo omnia qua? retule-
runt Romanorum vetuftiffimi. Il- lis nihil non å quotidiano ufu vel
minimum recedensterroremincui- fitj Prodigiique loco habitum eft ;
Si coortumforteincendiumpartem urbis in cineres redigeret ; fi im-
berpaulo largiordecideret; fitem-
peftas violentiorleviorem aliquam ftragem faceret , Prodiginm erat.
Si tonaret paulo vehementius ; fi
templum aut araDeorum tangere¬
tur fulminefi terra fubterraneis concuffaventiscontremifceretnori-
nihil, &vel minima cavernafubfi- deret; fi paulo ultra confvetas ri¬
pas exundarefc Tiberis; ii apum examen, vel bubo,vel lupus inur- be confpe&us eilet; fi canes no&u
ulu-
ulularent; &c, Prodigium eratfo- lin
lemnib9 iupplicationibus facrificiis« tai
que procurandum. Haec vero å nc
naturalibus cauiisnonobfcuris pen- gi dentia, qui prudentioresvideri vo- bi
lebant, prorius ΛοηfJbcutTct ftatuerunt, ne
& å Prodigiorum numero exclu- fei
denda. rii
φ. V. Fuere.apud RomanosPro- digia alia majoris,aliaminorismo- C:
menti. Qua? publicis in locisfaåa ri funt, Publica& Majorafunt appei- at
lata; fecus autemqua?in lodsfive fe
privafcis five peregrinis. H<ec fu- vi
fcepta non-funt, fed negLe&aferé, ta
nec digna habita,qu^ expiarentur. g\
Unde Superbus Tarquinius dorne- b
itico exterritus Prodigiocum He- p<
trufci vätes adpublica tantumPro- ra digia adhiberentur,DeIphosadora- ir
culum confulendum duos mifit fi- di
liosTitum& Aruntem. Caeterum ui inter publica multa quoque refere- h
banturminoradi&u Proaigia,(ut-j Ρ
Γι capra Ianata fieret, gallusin gal-
linarri,
b- lina, aut contraverteretur&c ) qua?
s· tamenjuxta cum majoribus omni-
å no erant expianda. Forro Prodi-
[l- gia Romanis erant aliafecundaha-
0- bita, alia adverfa. Utriusque ge- it, neris exempla prakterLivium, Ob-
α-1 fequentem, Curtium, alios , Vale¬
rius Maximusfuppeditat plurima.*
> §.VI. Prodigia non rarofieri ut
3* Chriftiani non negant, ita ab eo-
h rundem interpretatione prudenfcer
1- abftinent, fatiusque ducuntDivinp
fefe comittere voluntati, quam di-
i- vinando aliquam prodere temeri-
, tatem. Perias Magos, PhrygesAu-
r, gures,-Gra?c i μάντης i. e. Vateshå.-
bebant, ( Prodigioruminterpretesap-
pellatVal.Maximus(V ) quorume-
i- rat officium illa interpretari. Ro-
- mani abharuipicibus Prodigiorum rf demonftrationes petebant,iis<#vel
α urbanis,vel exHetruriaaccitis,qui
- HetrufciVätesTuntadpellati.Cicero :
j Prodigia , portenta ad Hetrufcos <&*
haru-
, (e)Lib.I.c, ext.
haruß>ices,fifenatusjujjit, deferuntoff) $
Valerius Maximus : Majores m/tri l;
portentorum depulfa Etrujca difciplim e ejcplicari voluerunt. (gj Hi probte- h
bantur, velja&abantpotiushabere Tj
fe artem Prodigia interpretandi ex- β perientiå obfervationequc diuturnå 3l
ftabilitamconfirmatamqp Quamta- β
mem futilem fuifTe&inanem, mul- Ä
tafuntquaemanifeftbarguanü. Pra?- terquam enim quod eadem Prodi- c gia alio atque alio & fa?pe contra- [
rio modo a variis exponebantun-; e
Quemadmodum Galba imperator \ mulae partum pro betiflimo accepit t
Prodigio, quod Romanorum ea?te- <
ri ut obfcamum oilentum maxime t abhorrebant : (hj docent hiftori# t
Romanse fcriptores eam fuiiTe ple- <
bis Romano fuperftitionem, ut in' ]
numera Prodigiafa&a crediderint, j qnse tarnen auäoribus vulgata IlV
certis& imperitis fidem apud cor- dati- (
(f)Lib. 2.de leg. (g) Lib. /. c. /.§/«
(h)Suet. Galb.cap.4.
{ρ) pfé·
datiores iiivenerintnullarn. Livi-
us: Rom#, aui circa urhem, muha
ea hiemeProdigia facla:aut(quodeve- mrejolet, motis femelinreligioncm aw~
mis)multa nuntiata & temere credita
flint.(i) Item;Prodigia eoannomulta
nuntiatafunt. Qu#·,quomagiscredehaiit Jimplices acreligiofi hommes> eoplura
nuntiabmtur. {Je)
§. VII. Hille fatis conftat > quid
de plerisque gentilium Prodigiis
fit judicanduni , nimirum falfa ea
eile, & åfuperilitiofaplebe confi£ia,
Unde nec mirum hasfitaiTe vates,
& in Diis, qui placari debebant__,,
edendis indicandisque, quo fe ver- terent, liefciviife. Sed «Sc hinepu-
tofaétum,ut peritioresquiquePro¬
digia riderent fpernerentque» De
Marco CraiTovidendus Plutarchus in ejus vita. Ciceronis h^c funt:
Qu£ eft iflad Diisprofeciafegmficatio,
B &
(0Lib. XXL 02. (k)Lih. XXIV 10. conf.
xxix■ 14.tfxxiv. xxvIi.23.37.
CSIII.f.
mc*o)#*
&quaβdenuntiatiocalamitatum ? Quid
autemvokmt Dil immortaUs; primnm
eaßgnificantes, interpretibus
nonpojßtmusinteiligere :äe'wde ea,qux
cavere neqneamus'dÄt hoc ne honunes quidemprobati facitint,utamieis impen-
dentes calamitatespriedicant, qtias Uli
effugere miüo modopojjint: Ut mediet,
quamquam ßepe intelligünt ; taw*»
nunquam tegris dicunt illo morbo eßfc
morituros. Omnis enimpr&didio malt tumprobatur, ad prédidionem,
cantioadjungatur. Quid igitur aut o- ftenta, auteoruminterpretes velLace-
damöniös olim, vel nuper noftros ad- juverunt? qu<eβfigna Deorumputam
dafimt,n/r objeura fuerunt ?β c-
nmutintelligeremus, quid ejfet even-
turum; aperte dedaran oportebat; aut
neoccultequidem.ßeafeiri mlehant.(/)
Et alio loco : Atque heec oflentorwn
genera mirabile nihil habent; qua cum fadaJunt, tum ad conjeduram aliqud
interpretatione revocantur: utUta tri-
tici ( l) Lib.2.de Divin. eap.zj.
■^(ιθΙ&
id tici grana in os pueri Mid<e conjecla;
m aut apes, quasdixifii in labris Platonis
us puertconjediße.nontam mirabtitaJunt,
is quamconjeåa belle:qudtarnen veι ipfa
es falfaejje; velillapr£diδιajorluiiö accD
n- dtjjepotuerant.De ip/aRofcio,poteftil-
B ludquidem ejjejaqum, ut circum liga-
i, tus fueritangvis;jedut incuntsfuerit
m angvis, nontam ejlmirum , inSelonio fe pr^fertimubiadfocumangves mindina-
ilt rijblent. Νamquodharujpkesrejpon-
\, derunt nihil illo clarius, nihil nobilius
0- fore; mirorDeos imworiales hiflrioni
e- futuro clar-ilatemoßendijfe; nuüam o-
d- flendijfe Africano. fm)
7- t §. VIIR QmdLiviitemporede_*
e- Prodigiis Romani fenierint, fatis a-
7- perte hxc produnt: Nonfwnnejcius
ut ab eademnegligentia, qua nihil Deos l) portendere vulgonunc eredunt; neque
m uwitiari admodum ulla Ρrodigiainpu-
m bhcum, neque in annales referri. (//)
ιΛ Eodem pertinet quod Catonenre-
1- fert
iCl (m)&c. de Dhin. Lib. 2. cäp.31. {n)Liv,
λXIII. 13.
(
1 ) fei®· 1
ferr Tullius dicere folitirm: Se mi- c
, quodnonriderethartjpexJoaru- η (picem cum vuf/jfet. (V) Item quod d interpresciuidam Prodig'iorumalte- e ri refpondiiTe dicitur, qüi ad eum_» ft qnaii ailentum retuleraü, fuiffe,do* c mianguem veîumvolutnm_.: h TumeJJet, inquit, oftenturhjimigvem c vedis cireimiplkajj'et. Sic Hetrufci tj
harufpices , qui leonem oecifurrL» *
Imperatoris mortem portendere_>
fignificarunt, cakati funt Philofo-
phis refraganfcibüs. (jf?)
§. IX. InterGnecosparitermuI-
ti Frodigia elevabant & conte- mnenda judicabant. Nicephorus
Caliiftus: Aliaquoqueejusgenerismit- Jatum novoprorfits moao extitere,qtU.
fatis ofietiderunt , non naturallaliqiKt
ratione Imc,ficuti Grete#fuperßitionis jedatores delirantésdicunt,provenire;
fed divin# indignätionis ffageüa ea ho-
mtnibus immitti; (q)Plutarchus in_.
ele- (o) Cher .Lib.z. de Divin. cap.z^.(p)Amm.
Marc.XXIII.iz.{q)Lib.XIII.c.36., "
cleganti de fuperftitione libello hoc
modo loquitur, interprete Xylan-
dro : MuUti mala de medioeribus exitialia redigit Juperfiitio. ^Ari- ftodemus Meßeniorum Rex in hello
contra LacecUmonios , cum canes
lüporum mflar uhlaßent, ér cir¬
ca laresfaiernos agreßis Berha enata
ejjetj animum defpondh, fibiquemanus
intulit. ylc, nifallor, Niciam quoque
Athenienfwm ducem ßmulto eratmelius cArißodemi exemplo füpCrßitione Irhe-
rari, quam metu umbree limx delin- (juentisociofimt federe, dum ab hoßibus
circumc'luderetur , ac deinde XL, mil- Uhusfuorv.m partim oeeifis,partim cd-
ptis inpoteflatem hoftium veniret, tur-
pique morteperiret. Nihil enimmti-
b eff, quodinteiqedu terrje Itma a(ble aliquando non illuftratur & in terr-ds umbramlima certis circuitionibus inci- dit, Jdmijerum eß, quodjuperßitio-
nis caligini incideiis homo ita confundi- tur? rationisque ufus ejus exccecatnr,
tum eujn res maximefiagitant. Le-
(*4) Ρ*
pidum eil quod alio loco de Peri- t andro narratPlutarchus,illifcilicet, de monilro femihumano ex equa_3 l
edito valdefollicifco,· ne feditionem portenderet, Thaletem dixiiTe ;
Ey.i) Lm % fiij tJ
\j)fAtvovj ί7Πΰ'UV ypßovcq yvvcU'-totA ctu\α*ς%(τ} b
§. X* Inprimis autem Epicurus d illiusque fe&atores , & artem divi- Ρ
natricem in univerfum negabant_. ν dari, & oilentprü interpr.etationfern
vanam omnino & futilem judica- v bant. En Lncretiuin tellein: d
Neemirumeil, ineofitemporepurhm ri
- piint - · -λ Ρ
.Falmina, tempeßasque cietur turbiäe ίί
..· ctelo: ri
, aneipitiquoniam hello turhatur utrin- u
, Λ·.. ^
HincflammFf iüinc ventis , humore- 0
que m'ixto, Ρ
Hoceftigmferlnaturamfulminisifß Ρ
perjßicere,&quavjfaciatremquam- Ρ
quevidere: r
Non, (r)InconvivioVII.fap.
#07z Thyrrhemretro volventem car-
minaJruflra
Judiciaocculttf divumperquireremen- tis.(j)
StoiciveroProdigia Divinitus fie-
ri, & hotpinibus utilia eiTe doce-
bant. Quibus nec diflimilia tradi-
derunt Pythagoras , Democritus , Piato, Peripatetici, aliique qui dif
vinationemadmifere.
§. XI. Sedad Romanos reverti, variamque fuperiticionem,quåPro¬
digia procurabant, paucis infpice-
relubet. Vifovel longiusvel pro-
piusab urbeoilento, continuomiift
iiint, qui hoc ad fenatum nuntia-
rent. Himoxin curiamintrodu&i,
ut coram fenatu nuntiata expofita-
que prodigia confirmarenü. Tum
confules de religione Patres confu-
lebant. Patres ad harufpices ( <3c
Hetrufcos quidem, fipublica eiient prodigia ) in fenatum vocatos rem
referebant, quorumeratreiponfa_j
dare, (/)Lib.VI, v.374fieq.
darerin bonumne anmalumverfu-
ra eifent Prodigia , rationemque_>
ea procurandi, docere. Qui fi, propter bella iηter Romanos atqiie
Hetrufcos, aceiriex Hetruriaηοημ poterant, Delphicum Oraculumqui
confulerent, continuo mittebantur.
Simul Duumviri facrorum(5cpoft-
quam illi apud Romanos eiledeiiif*
fent, audio numero, Decemviri,&
poft illos rurfus XV.viri) librosSi- pyllinos, quorum erant cuilodes,
aaire jubeoantur, unde rationern_»
monftrarent & iili, qua fadia Pro*
digia expiarentur. Cseterum fuit?
cum Prodigia, etiam majoris mo- menti,nonfufciperentur,fedfperne-
rentur, negligerenturque prorfus.
Pontfficis autem erat docere, Pro¬
digiaqua? publice iufcipi deberent.
Negledla vérofuifle obfervamus.I·
Quae fadla vel inlocis privatis vel
peregrinis. II. Quse non å pluribus
(ed fmgulis audloribus funt nuntia-
ta. III. Qua? vifa funt cum Hetrufd
Ro-
ρ*
*u- Romanorumeilent hoftes, ut,perL*
;· quos oifenta procurarentur, harur
Ü fpices non erfent. IV. Spreta quo-
que fuiiie Prodigia propter au£o-
u rum humilitatem, & quod longin-
mj quaatque igjiotiori genteeiTent_»,
lir> legimus apud Livium, quem inhi-
fce prxcipue nobis iumiimus fe-
[q'. quendum.
& §. XII. Porro Pontificum colle-
5j. gii erat Deos edere, i. e. Deorumu.
,s nomina indicare, quibus o.b nunti-
ata Prodigia erat fupplicandum»
-o* Quamquam& ab haruipicibus De-
[{f cemvirisque editos eiTeDeosexLi- lQ[ νιο conftet. Sed & quibus hoftiis
ie. aut vi&imis procuranda prodigia,
us. "pluribus ne an pauciorib;US? majo-
ribus ne anla&entibus ? pontifices
ni decernebant Quodtarnen&ipfum
I, ja Decemyiris aliquändo fa&um_».
yel Supplicationujn quoqueferias unius
mS aut plurium dierum, prodigiorum
nverruncandorum caufa , indice-
tfci bantpontifices; qua? peculiaribüs
o- ... . .λ C facris
facris celebratae funt, tum Roma; ^ ad omnia plerumque pulvinaria_j, yj
tum inillo loco ubioftentum appa- pe
ruiifet, tumetiamaliquandoperto-
tam Italiam. - di
$. XIII. Ordinem quo facrificia pe
illa pera&a fint, Livius eleganter cu
defcribit. (t) Supplicatum ibantvi- Cu
ri fkminaeque. Hk \avertencB gi
terroribus in triduum feri<e indi- V
<£?:, per quas omnia delubra pacew vc Deumexpofcentium vtrorummulierum- fp
queturbahnplebantUr. Qi)Hifce facris ut
Hetrüfci harufpices operabantun., u(
prodigiaque expiabant;quamquam
nec raro ipfi etiäm Decemviri le- φ -gantur hoc munus obiiife. Lu- cc
ftrandus ante omnia eratlocus,ubi fi<
prodigium fuerat vifum. Suppli- rc cationibus fepé in Deorum hono- m
•rem etiant ludiadditi. Quin&De- di
cemvirorum haruipicumquemönl- p(
tuDiis dona data , ledli fternium-
quefaåum invenimus, ilernenti-
bus (t) Lib.XXVII, (ujLip.L.III.j.&χ.ιV
bus le&um fenatoribus; item con- yivium publicum imperatum , ac per urbem Saturnalia diem ac no-
åem clamatum, populumque euin diemfeftum habere, ac fervare in perpetuumjuilum. Fuit etiam_,,
cum Decemvirijejuniainflitui,fuit
cum Carmen ab ter novenis vir- ginibus cani perurbem, juberent.
Verbo,quaecunque vel Pontifices , velharufpices, vel Decemviri re- fpondebant, fieriquemonebant,ea_j
utifierent, confulesfine cun&atio-
ue curarunt.
§ XIV. Cceterum ut plerorum-
que prodigiorum expiandi ratio in-
certa erat, quippe ex varia ponti- ficum, harufpicumque & Decemvi-
rorumrefponfioneinftituta;itanon-
nulla fuerunt apud Romanos pro-
digia quae peculiarieodemque fem-
per modo, ilatisque ceremoniis
procurabantur. Sic quoties lapidi-
dus pluiiTe nuntiatumeilet,faÄum
eilnovendiale iacrificium , de quo Li-