m17
;S
/Y
f. St.
KF. g. J;
dissertatio philosophica
de
HERMATHENA
SVIO-GOTH1CJL
Gentis Profana,
CujusParticulam Pofteriorem, Ex Confenfu
Amplisßmi Senatm Phtlofophici in
regio Upfahenß Athenxo
SUB PRaESIDIO
Viri oAdm.Reverendi &Ampli/ßmi
Mag. OLAVI Cl· LM I
Ling.Orient.ProfeiTReg.&Ordin.
PRO GRADJ
Kublico candidomm examini modeflc fub~
mittit
S:x R:ae M:tis
Alumnus,
PETRUS WETTERSTEN, pet.f.
Oftro-Gothus,
InAuditorioCuftaviano Majori die2.6. Maji cAn./7//^hori( pofl meridiem folitü.
.tkn1^TÄNIS7
Gir~'vJW* so
S:,e R:^ M:tis
MAXIM/EFIDE1 VIRO,
Reverendisßmo in Chrißo
Patri ac Domino,
D. MATTHME STEUCHIO,
S* S* Theologise Da£tori
Excellentiffimo,
Regni Svecise Archiepiscopo
Eminentiilimo,
Pro-Cancellario AcademÉc
Upialieniis Magnificentiilimo,
Confiftorii Eccleiiaftici pRiF.siDi Graviflimo,
M^cenati Summo,
Ignofcas,
Humillima. Mente. Precor.
Reverendiflime D:ne AROEPI- SCOPE.
Quod.
De.Sacro. Tuo.Nomine, Suum. Mutugtur. Nitorem.
HERMATHENA, T>nella.
Gaudet. ΙΑ*Siap, v
Anni. Superioris. Reputans.Felici-
tatem.
Qua. Ipfi.Licuit. In.Confpe&u.Tuo.
Reverendiifirne. Pater.
Primam. Veiitationem. Inftituere.
Hinc.
Quid. Non. Bona?. Spei.Sibi.Faciat.
. Qua?. Non. Fata. Benigniora.
Ominetur.
Tuo.Patrocinio. Commendata.
Reverendiflima?.Paternitatis.Tuar.
Cultor HtimiUimtit
P.WETTERSTEN P.F.
NoVilifJimo Domino,
PETRO EHREN
Μ>ΕΊΖ,
Patrono Mamo,
Aämodum Reverendis
D:nis MA-
Gymnafii , quod Lincopiae flo-
AdfeiToribus dexterrimis, vigi-
toribus fti-
Quam vobis , Patroni Magni &
ΝAM offero, cum impolita fit,
meris fere , five in domum pa-
neficiis, iubmiiTe precor, ut nigne re-
p.w.
Spßatijßmo,fideique integerriws
VIRO
D.NO NICOLAO (52D/
Redituum maritimorum, qui
Norcopias colligunrur, Pra?fe&o
ac Intendenti adcuratif- iimo,
Promotori omni obiervantia
aetatem colendo.
atque Pr^clari/ßmis
GISTRIS,
ret, Le&oribus , Confiftoriique lantiffimis,Promotoribus acFau- fpiciendis.
Promotores , HERMATHE-
adeoque nec refpondeat innu-
ternam, five in me collatis be-
pium ofterentis animum be-
fpiciacis.
P*F.
B. L
ΡRomiiiris , mey^pellåadL finem partis prio-(ingula ftu-
dior m genera, quac Sveo-Gothi tenudrunt, comprefienfurum; ve¬
rum quod fpes me fefelierit ne ini-
que interpreteris , enixe Te, Hu-
maniflime Le&or, rogatum volo.
Profe&o muita congeifi , quin.
6c praslo paravi ; qua? tamen
omnia fupprimere juflit anguftia
temporis. Ordinem Diiputacionis
meditatus ium eundem, quo co- hasrent humani corporis membra;
ut apparet ex tribus deTheologia, Jurisprudentia, & medicina capi-
tibus. ReftanC Runas Sueo-Go-
thorum & Pöefis: Ethica , Aftro-
nomia , Geometria , Arithmetica,
Muiica &c. quas partes fpatiis iniquis difciufus, aliis relinquo
commemorandas.
HERMATHENT S-Gothicas
partis pofterioris
DE RELIGIO NE
CAPUT PRIMUM.
§.i. Religionis etymologiam, Desrumtjttå apud profanos duglicem ordinem ex¬
ponit.
i. Majorumλ veroDeo adldola tranßtum5 progre/fu temporis,ofiendit.
?· 4._f. Thoriy Othini &Frigga proprietå¬
tes evolvunt.
£ Minorum gentium T)*os recitat.
7· <?. Z)i? cuitu Deorum in genere diße-
runt.
9· Qgis auftor hujtis Idololatri<s fit, exa-· minat.
to. Religionis S-gothic* propigationem ad
ccterat gentes evincit,
Ghod fröns humana eß faciei>
Hoc eß inßudtps, relligtofm
amor.
§. I.
Eligionis late fumto ΦΜ vocabulo , omne id
intenditur, quod pro
Wjjj§c objefto numerL· ali-
quod habet vejneran-
dum-:. Hinc Ladtan-
tiusa)&Voilius,b) vocem religionis i religando vero deducunt, cum fit
inftar vinculi, quo vera Ecclefia vero
Deo adftringitur , falfo autem-hom.i-
"
nes profani. Quaies fuifle veteres S- gothos conftat, cum å benedida Ja- i pheti profapia degeneraiTent,nonuno
eontentiDeo, quem tottantisquému-
neribus obeundis imparem eile exifti*
niabant; fed proutfceda, averfaque lu-
bido animos lilorum inceilit, plprima
- iibi
4) Div. Inf.L. 4. c.tfi b)Cor)f.Vof~f499· V
in voct relig,
fibi numina fingentes. Illorum alte¬
rum ab alterocultu &honore dificre- bat. Qui praecipuas in adminiftratio-
ne partes habuerunt, Deos prima ve- neratione obfervatos vocat Olaus, c)
Alii dicunt Deos majorum gentium. *) Quos vero aut magiafquaeipiis fapien-
tia) iniignis,autpctius iimplicitas gen-
tis noftraea pontificatu vel facerdotio, ahquandö etiam a Regia dignitate in_.
numerum Deorum trahftulit, Dii mi¬
norum gentium funt appellati. d) Cui
qualicunque apud majores religioni
defcribenda? haud infehcem fuccefium pollicemur, fi methodi noftra? ratio ad objedum, materiam,formam& finem fuerit direda.
§. iL
Sed vet in ipfo limine objici nobis pofie videtur : quoniam tot Idola di-
vino cultu profequuti iunt majores>
eos non tantum omni aevo fuperfhtio·
fosadmodum,verumaratione,qua non
duo,autplura, fedunum invenit fum-
mum numen 9 diverfifiimos fuifio.
A i Immo,
c) dpud b. m. Scbef. llpf. c. p. p.m.t γ. *) Rofin% d) Nob. Stiernhöokde jur,Suion%
Qotb, p»jpf·
1*
Immo, ftupidioris ingenii argni, quam reliquarum gentiummulfae, quaeinuno Idolo fubftiterunt. Quibus objeftio-
nibus ut roburconcilietur, argumenta petuntur ex Thori ετυμα>Ί quod alii
derivandum yolunt å Thoro,Magogi
filio; alii ab ur, Igne Chalda?orurrL·,
alii aliter e) ut in feqq patebit. Sed hasc
parum firmoniti talo putamus, LQuia
omnium fere confenfu partes Europas
boreales primum inhabitarunt ex Ja- pheto , Noachi filio, oriundi Mago-
getas,feu Magctbi,noftri majores;non potuit igiturnonverus fimul Deicultus
ad haec cceh climata cum antiquifti-
mis colonis, å Noacho verbi divini myfta inftrucftis, transferri, translatus prasdicari, prasdicatus autemdiu vige-
re; ut iic perplurafeciila, ab antiquif'
iimo in feptentrionemacceftu divina a
S-Gothis majeftas fancfte culta fuerit,
antequam res creatas fufpicere coepe-
runt. Nobis confentientes babemus Joh, Mag./; Nob. Wexionium, g)
Laur. Paulinum b) Bazium /) alios. E"
lias /) Bstz. Invent. hiß. F.céfef L. /, c.Z. g. ézr
f) L. i. c. 2. g)Defcript. Suec. L. 10.
b)Hiß,arcl.L.i.c,38. i)Inproleg*p.$.
liasSchedius apud Ampi. Verelium k)
veram religionem dicit å Noacho, per Tvifconem,eiusque fucceflforesadGer-
manos derivatam. Idolorum nomma non diu ante Chrifti tempora fuiile
nota ex probatis antiquitatis monu-
mentis aiTerit Arngrimus. Quid, quod viris doftifiimis,non paucis,adeo
arrident incifa incippis runicjs, ad fecu-
Ium åNoacho quartum,quintum, fex-
tum&c.referendis, draconum, crucis, agnorurn veftigia, ut non dubitent de
iveraLicet fateantur fe quoqueapud majores Dei noviflfecognitiono.aliam
imaginum f. obliquorum iftorurrL»
flexuumrationerr?nt) dequaubiad lite.
rasGothorum perventum fuerit, quat- dam nobis quoquedicentur. Quod fi Wigerus^P^s: fuperefiet, multa nosille
de gentis noftrae religione , aliaque
liuc facientia doceret. Quapropter
illum five incuriå, five injuriatempo¬
ris nobis ereptum eile queruntur eru- diti. n) Quae cum ita fint, quis nobis perfuadere velit,Id.plum mox adoraffe
A j S-Go-
k) In not. ad cap. 7. Gothr, Sag. p. 3/.
m) IDljfman in antiq. Eccleftafl. p. 6.7.
Baz. hiß. S-goth. L.i. p.ji. Rudb*Atl%
tt) Noh%Stiernhok% p.jpo.
4°
S-Gothos, nomine Thori, füiiMago«
gi, infignitum? Neque ab Ur, Chal-
daeorum Deo, adThor>S-Gothorumj
valet confequentia , ηιίϊ Continus a prima in ardoas hafee terras migra-
tione Idololatriae arguantur> quoci ex j'am dedudis aliterfe habuiilé conftat.
Atque hoc refpedu verum fuit primae
fubtrionibus inocciduis religionis ob- jedum, plaque materia.
II. Succeilu autem temporis, poft-
quamhic cultus ad horrendam magis,
magisque inclinaflet idololatriam, fa-
cileslargimur, majoresa rationedefei-
viile. Verum ita, ut religio hsec fu- perftitioia eos tarnen coarguat, qui
deroeando animabus immortalitatem,
fe ά&έχς, & animam pro fale habere produnt. o) Quis cultus religiofus,
qus infuperiores pietas, quae denique
virtutum ibi veftigia appareant , ubi
docetur cum corporibus ineipero,
crefcere,ftare , deficere mentem hu-
manam? f) Nihil mirum, fipublica &
privata jura feederaque generis huma-
ni folvantur. S-Gothi obdudo jam menti d) Nob. Stiernhookp."$SS· f) vid.Samolx*
■p.ijz.
4*
menti errore, praeftigiis fatanse delufi>
fanas quidetn majorum tuorum tradi-
tiones , & rationem turpi fcedarunt
Idololatria. Divinisnamque honoribus
venerabantur ca, quas & glorioiiflama apparebant,& ad vitam cum hominum>
tum animantium tuendam plurimum conferebant, folem, lunam &terram*
Hinc a fun vel fon , facrificium folis>
funnablot didhim, diesque ci facratus, tÖunOäg. Lunam mane, vel manam
appellarunt, diemque hujus cultui di-
catutn q) Interim,quodali-
quemadhucNuminis, licet illis parum diflinde cogniti,fenfum habuerint,no-
vit quilibet fincerus φιλίταξ. Immo
yrobari poß'e, inqilit BaziUS ,contra pra- conceptam opiniönem Sax.grammat. fui/fe
tum cultum fUpfaliae) prima inftitutione
ad gloriam v eri Dci, non Idolorum dire¬
ctum. r) Ipfeque poftmodum oftendit
ex medio inter Othinum & Friggam
Tliori locoj exfummoipiiuscultu,me¬
moria fempiterna, cultumThoro infti-
tutum, fub veri Dei opinione, Ouod
ΠPhilip,Cluverio ils amicus, qui multo
A 3 libe-
f): Verel. in not. ad c. 7. Gothr. fag.p.j?, r) In proleg.p.q, item 63. 64.
41
liberalius de Germafris, itidemque de
Scandianis loquitur, putares majores noftros intnbus Idolis,Thoro, Othino
& Frigga tres perfonas unius eftentise divina?, inftar fcintillae extenebris den- iiflirmsemicantisj,vidii]e, coluifte. Sol, five Jupiter (Thor)ipfi eft Pater: Ju¬
no(Freia,Τerra eftFibus. Mars vel
Hercules (Othinus)Spiritus fan<ftus. f) Qua? tarnen fententia ipfi fane placeat,
ncbis periuaderi non poteft.
Iii CumigiturextraEcclefiam Chri- fti, nulla fpes, nullaque vita fit, t)
Iiorrendamfatemur hane majorum, ac
reliquarum gentium, fuiffafortem, fa-
ciemque, qua res corruptioni obnoxias refpexerunt, coluerunt. Exinde vero
colbgere quandam in illis ftupiditatem, rudeque ingenium,cujusbeneficiotot fibi, etiam exteris, Idola fabricarunt,
plane abfurdum e(Fe cenferrus. Cui
rei ulterius explicandae occafionemj
fubminiftrabit thef h.c. ultima.
§. III.
Itaquedeflexit arecftaratione mate¬
ria
f) Conf.Verel. not.adcy Htβ. Gothrp.*/·
Rudbeck. Atlant. T. c. 7'7·
ή All, 4: ιζ.
ria religionis, cui congrua eil forma.
Quo quis Deorum major, muniaque, quibus in terra fungi credebatur,gra-
viora, hoc crebrius, inilgniusque llli
litaiTe noilros majoresinvenimus.Tho-»
roquatuorpanes cumobfonioquotidie oblatos teiiaturSnorro : öe fltrue han#
runt (>n>ar Oact 4· .iftie 25roö/ mei> angett
5\ofl ftl fciu Ethoc non tantum,fed inufus facrificiorum infigniores certo-
rum deniqne praediorum reditus cefTe-
runc: £boriUunt)a/ £ orötu-ia/ £*or$*
fd ra &c. åThoronominatorum. Nam- queThorus,velut Jupiterborealis,me-
diohabebatur loco, relfquorum rex&
caput. Neque implacabile ahquodmi¬
men Thorum elTe putabant, fed beni- gniiTinum & utiliifimum, quod toni*
• trusj fulmina, ventos> imbres ad com*
moda generis humani dirigeret. *) Hinc & nometL· Thori dignum a
majoribushabitum,quodcolerentnon
tantum, fed aeternitatis cedro infige-
rent, argumento funt: $börömdtl40 /
Januarius: diesJovis, ^bore
A s §bor#
*0 Cenf Scbef\ Upf antiq, c. to. p. 147·
x) Id,e.f. p.j!.&C.f. p,tf. Rudb. T,1«
9.if>
44
Vtborfii/QbwiitMQboritmunbMWomt*
it/ ^rhorbora / Shorbiérn &c. nomina propria virorum&feminarum, ufu ad-
huc recepta. Concitato in nubibus
fragore* prifci fuas domos fovialibus
pulfarunt malleis, ^borebamrav di<fbis,
rati fe opem IaturosThoro,cumcurrii
veheretur (auko-thor) quem_> gi-
gantes C^Dr^tiitujfarne) tum oppugna-
rent.y) Vulgus hodie dicit,
ben/^oaubbeity &>rnbont)en ufev/ quia copiofior decidens pluvia agros Iastifi-
care folet. ζ) Abeo, fulmen, ^borrct^
gc ι $>?eroia$e/ Thori cuneus. Osk
i.e.deiideratus. Item,tonitru* ^bM'*
åta/ £borDtW £fK>rt>unber/Dtit DtinDer.
Hirci, quibus impofitus erat Thor,
dicebantur Tann» quod dentemfigni-
ficat, quo hirci arbores rodunt. Inde
tan»don, ingens ftrepitus. b) Ita &pra-
voå majoribusveritatis aiTerendae mo-
re acceptojurari folett ^borquD/b. e.
per Thorum Deum. Si ornatum hu-
jus numinis quxfiveris, refpondetjo-
han-
y)Baz in Invent. hiß.Ecclef. L. /. c t Ρ*
64. Job. Μ L, ii e.t\. z) Vercl. in ήφ
ad Gothr fag. p. 4,9. a) Ibid* ρ,-iß, b)
Rudbeck, T. /, ρ. 2ρ, ρ.ροό.
hannes:c) Erat in cafiteejus corona,
in manufceptrum ,atque incircuitu duo-
decim fteü*. Immo & malleum, bal-
teum,manusqueferreas,arma ei con-
venientia , actribuerunt. Inde no-
men Thori feliciter deducit. Nob.
Stiernhielm *) & Polyhiftor nofter
Rudbeck. ex Suec. vocabulo téraS d) Andere,quodde gravibus rebus,nego-
tiisque ufurpatur , qualia Thoro Deo
competebant,cumhoftibus fuisconfli-
&uro. Thoronis imaginern , quas in
facrariotempli Upf hodie fervatur»fu-
fpedlam facitcolor cum oleotempera-
tus. Nam oleo coloresfubigere vete-
res ignorafiTe, &ante duo primum fe~
cula hanc inventam-. artem Ampi.
Scheff. oftendit. e)
§- IV.
LicetOthinus ordineproximus eilet Tiioro, adillam tarnen dignitatem e- vedus eft,ut cultu nonmodoThoror
nemasquaret, Ted & fuperaret. Quod
ße mirum videatur,cum in praecedent.
§' fupremum Thoroni honoris locum
t) Hin./. c.p.ρ ρ.*)Hpud Verel. adHerv♦
jag. p. 4<p. e) P. 48. c, d) Tom. /.
c- 70p»
4<*
affignaverimus»obfervetur fuiife hunc
Thoroni velut oppofitum , omnium*
quotquot accidere poiiunt, malorum
au&orem,teileSnorrone./) 2)er beD funne banb forgitfw fölet' fra iijff/ etter
i>elbvcbf/etter fdrebeiwem anbre v>ü>cfepac/
cctage bO elPr florfe fra bennein/ oc a?fui
äti&t· Ita> fiquidem carere bonistole-
rabi'lius,quam infummis verfari rnalis*
cruciatibusque videtur,g)majoresno- ftfi pinguioribus, immo humanis vi-
durnis, ingruente quadam calamitate,
aut illum placarunt? aut ipfi pro vifto-
rns facrificarunt : inprimis taurum->>
appofito ubertim pabulo ad ferociam
usque faginatum. Idem Snorro h)
tet bur fco tonerna/ uf foDe ben nur fom ojflté fTulDe til Ofin f tnbftl hanö tief mänt)Olm. Pro variis Otliini offi-
ciis, varia ei nomina funt injun&a.
Quia alteram illiusmanum fagittå , al¬
teram arcu munitam Wormius i) ob-
fervat* Johannes & Olausgladioinilru-
dumfuifie,exantiquismonumentis eli-
ciunt, ubi vidris voender, aut Odin el-
dur
f) In vit.odinip„m.%. g) Ampi Schcf Upf
ant:η c. 7. p. Jj. h) In vitaEg'iüiρ>21»
tj Sibef. Upf.antiq.c<y.p. 4^.»
dur h,e. virga, ve! ignis Othini nun- cupaturj itaque hicOthinus idem fuit
Γviga-got7 praliorum Deus) qui Ro¬
manis Mars. Unde &nomen habet,
å noftro obcu k) Qui enim Martis ca- ftra fequuntur,populorum dicuntur ut plurimum & urbium deftiudOres. Ex
eademdeftrudione, indgniumque bo¬
norumdireptionibus cum milites dite-
fcerefoleant,Othinum,opum quoque conciliatorem fecerunt, puta Mercu- riutru/y linde cumOdino remhabere
dicuntur, qui divitiarum.funt aucupes.
Denique tribuebant huic majores im¬
perium in animas, beilo inprimis cac-
forum,quorumqui pluribus vulneribus
occubuiiTet & pra?ftantiorem inaulaO- thini, <2Βαί(>αΠdi&a, gradum dignitatis
afcenderet. Quapropter non modo ftCiifobiYpater ftragis & internecionis,
^aihölltiv mtfir/manium receptor, ve¬
rum&Pluto iPteinférnalis credebatur,
*») Exinde formule. £)ί>εη cuja btj:
odi- b) Jmplijf. Rur)b. T./. c.jl.p.fpj. I) Βλζ.
Invtnt.hift.Ecclef. L.i.c.2 p. 6~j Verel*
not, ac<Hervor,Seg., p.A4, rri) Cl. Verel.
net, in Gautr. & Rolf. Sag, Lund,Samolx. af.§, 2.
Odinuspoflideatte. φΐυαί)obfttéfåfuttt/
quis illeOdini tumultus, vel utWor-
mius explicat: quid hoc mali eft.
til ei^np/apage,vade adOdinum. In0-
denfala, locoSigtunasvicino, Odinum,
dumviveret,habitaile, vero fimilevi¬
detur. Certiffimum autem ? quartum hcbdomadis diem,ObenöDop/ OneDM/
reliquifie nobis majores, utOthinino¬
mine infignitum, ita eidem facratum.
V.
Frigga Thoro fuita latere flniftro, qucmadmoj/urn a dextra Othinus» cui
nupta erat. Eam alii nudam,alii gla-
dio&arcu inftruftam fuiile memoriz produnt, quod fortitudinem arguitfe-
minarum S-gothicarum , quae elirru
iverunt pugnatum. η) At praecipue in
nuptiis invocabatur, in cujus poteftate
poiitum fuifiTeamorem conftare poteft
exnominis έτυμω. Frigga cnim eft a frigan, amare: cui opponitur figanjt-
diiie,inde figendé, gtcttbe hoftis- Vel
deducitur åfre, froe,femine. iOQuod
olim
») Conf.dmρl, Schef. Upf,Ant. c.J p·4)'
Baz.Invent Hiß,Ecdef. L. i. c.z,p>^7*
o) Conf, Ampi Vorel,not, in Gothr, jfljj·
t> i*·
olimmäterhabereturviventiu,eadem-
quenutrix Undeeftj^ugfreo/i^rati/^ru#
fr ^iebap/penultimushebdomadae dies.
Gr^cis dicfta eftFrigga > quaii é\2äau μητηξ, largiens alimenta mäter, p) In S. S. numinatur rT)Dt£/y> Afiaroth*
q) Aftfignificatin linguanoftraveteri,
amorem, unde proverbium: Aft vex med veniuh e.ufucreicitamor. riAlia praetereaFriggaefuntnomina,DiTa,Gio,
vello, å rad. gio,faginare,fecundare.
Hinc ^onelag/t'eqoton &c /) Apulejus eandem facit Venerem, Dia-
nam,Junonem, Bellonam t) Pro felicå
annona verrem Friggae immolatiim probat Herv. fag. tf>öD tvdr ftCmen/a/ <\b
tofacirn$oit tputiflceflanftecf; oc(Mbtala i)an/oc ghfägremi/tilarbotarj i bppfcaft manaba'/ii)c6cvFebruarius feftir ^cu¬
jus facrificii cauifa haec videri poteft, quod verres roftro fuo arationem ho- minibus indicavit.
§.VI.
p) Lund Zamolx. c.j. §./#.20· q) Jud.
Ό. c V. 6. /.re%. c.XI. p, f, r) Ampi.
Verel.innot. adGÖtbr. hift.c.γ p.jj.
Ampi* Rudbeck. T. i. c. ζ. ρ. γζρ* f) Conf. Lund. Zamolx. c,j. §, io.p.
u) C. iq.p.itf*
SO
§ VI.
Atque hi tres Dii majores fuerunt,
quorum regnis feptentrionAlibtif, Suecht)
Gothi<e Daniä&Norvegiteumtseratcultuij (6 unicum templum Idololatvicum Up'alU
ccieberrimum? tefte Hvirfeldio. x) Mi-
noribusDiis, qui longo recitari folent catalogo,an dtvini hon>res fiabiti fint
Omnibus* fcrupulus dubitandi oriturex alto veterum filentio. Methodinus autem, hujus ordinis primus , dicitur quafi cumOdmo,eoquodautcumOdi-
no cultus,autunus exafieclisejus efiet»
De ceterisconfer SchefF.llpf.c.p,
§. vir.
Quae de facrificandi modo,Deorum·
que fimulacris in genere dici pofifunt,
nos eontenti fumuspaucis comorehen-
diiTe. Notandurm itaque nullas ante 0dtnum ofiigies humanas & (imulacra majoribus nota,cultaque, Ted omnem honorem& venerationemDiis fub dio fadam & in lucis , vel fub arboribus»
quibus divini quid inefie credidtrunt.
Adeout mentio ftatuarum religionem quidem vetereminnuat, non primam
tarnen
Λ*) dp. B/iz. Invent, hift* Ecclef L. /. c.
/. 66,
) tarnen & vetüftiiiimam, Hujus rei ve«·
Htatem firmant £l)oriditwt)a/ObinfTtm*
ba/ AröéiunDå &c. loca nemoribus a- rhoena, Deorum nomina haud dubie praeferentia , quorum cultui adftri&a
fuernnt. Undo NobiliiT. Dominus Stiernilöök,y) intra lucörufh umbramlif horroremftetiße·, & OernhieltTUUS z)fub
dioinIneis& c$Uibusafifeverareno veren- tur gentis noitrae facra fuiflfe perafta.
Ejusmodi lucos collesque cautum erat
ne quis exfeinderet) autalioquocunque
modo profanaret. Inde noftratesapel*
Mlunber / facros lucos vocarunt. λ)
Temporis autem progreiTu qualiacunq;
ι In fumriio tedfa, pluvia? arcendae ergo åDeorum imagimbus, &ne fordes in
eas mitterent avcs>nontantum impofi-
ta funt, fed & locus huic cultui fplen- didior, infigniorque, triurti illud fta-
tuarum famigeratiffimum temp-lum Dpf.iedificatum. lnde.<0 furoubav dicla efle hcEC idola vidt Ampi. Schefferus '°)a^sfiui/ (quod olimerat 0fmv te-
Β β: is
)) be Jur.Sueogeth. p397.&399· ζ)Η?β*
EcclefSueogoth.p.103. λ)Loccen.antiq^
Sueogotb.L,i. e.j. b) Jlntiq, Upf. c.φ
t**4* v'..νκty» "4>·
*ι
dis imminentibus, cujus vocis origit
nemb.m.Verelius e) å far« deducit;
Scilicec fuerunt fculpta & coelata non
auro, fed. trabibus ligneis auro indu-
dis. d)
§. VIII.
In hoc temploantepedesThori ara>
ferro cinfta, ponebatur , in qua per' petuoviguiife ignemaccenium teilatur
Arngrimus : Dper fltnbt αίητα ri.tmm
a(Dn ιjloanaDi e) mox huic folennes
preces,denique oblationes,variorum-
que animalium vidfrma: additae funt·
SÖcr bief / ait Snorro, flauet alle jlvqd
qtiea/) equi, puta> galli, canes&ver-
res non tantum , Ted & eo dementia:
vöntumeil,utex humanis vidtimis, ex mafculino tarnen genere g) Deos pla-
carenr* Verumita, ut captiviprimurrij h)poilhac, exigente lummaneceiTitate,
non vulgus , Ted ipii reges calamitofo
huic & nefando. exitio obnoxii eiient.
) iL. Do-
r) Net. in Hervar.fofl. c. i. p d)Schef,
ύρΓ antiq.c. j. p 37. e ApudCl.Sibt{·
deUpf. antiq.c.io ρ /->-? f)jn vitdH>4~
quin/Adοiß.^c,16\Item,Sche.jß.Upf.An' tiq. p.136 ξ) Adam. Bremen(. Stand, p- h) VrocQp. biß. goth* L.j.p-2^·
Docet hoc Sturlefonius de Olao tcija: ^bebrduDe ί>οποηι tnne/cif)rffrabé f)onom Öbm fi'g Ui et ooDt qbr. Item:
£>cn trcbi />ό|έfoimtie faa^uebeiw offbefc
eené/atben bpre t/D».arfottimen fde^ong
5poniatt>$ ffylt) f(ji biibe.tf>ccffre fcpiwtjt
tilOben fikaarpnjrpbe/, oc geh itb i ianbcf igten, i) Mancbat itaque hoc faturri
cos, quos graviter delioquentes puta- ' bantacceleraiie communem patriae ca-
lamitatem, quosordinarie, facroprope
templum fönte , blotabrun aut bloß klbq diibo» immerfos» poft in luco>
öbmPamb/ fufpenfos, tandem vulcano
tfadidere,quemadmodum egregie, pro
more fuo, Rudbeckius explicat. k) De
quo facrificandi modo aliquem crudi-
tos inter diilenfum invenimus i nobis tarnen ratio Rudbeckiana magis placet>
■tot nempe immeriione illa. Terram *
fufpenfioneLunam,adufti-onejfblem fi- gnibcarint. I) Quin &mos* erat5 ut ex
fanguine occifonim aut leniter pro-
fiuente rriftia colligerentj autIseta di- vinarent ex yiolen.to *cppioibque ian-
B ι ginnis
*)tn v-ita Ojai c, 4fk p. pt. $4*&c- k) M*
^ länt, T,z,-p+ i) iipf·. antiq*. t.$0*
ρ> /4/.144« „w
guinis impetu. Quemadmodum &
idem dicendum eft de cordis paulo poft, illiusqtie fibrarum obfervatione.
m) Cogtiito inde felici omine, fparfo-
que,inIaolum,aras, parietes,arbores-
que luci illius iäcratiffimi fanguine vi'
éfimario*magnaparsfacrificiorurrnquas
efui apta erant, nqn omnibus tantum
guftanda, fed& liberius bibendo indul- gendum erat, quod pofterius bara fulÉ
hoe eft, ferre plenum appellabant. n)
Circumlatis itaThori,Friggae& Othini
fcyp-kisy £i)or/ Jrigga οφ Qocne ffaalct/
alios duos ^iagebdgaren & SOhnbe di¬
dos, illumin honorem Heroum> hiinc
in memoriamdefundorum amicorum evacuafte majores noftros Sturlefonius
habett^angebttifc oc faa SSvagebdgare/
bet dr ppperfiae ^idtarém Jpemfc flaae
Icr/·fora öaare flagm t ftrib/oc itgefaaaw
bre Derté afbobe gobe t>eitneré bagare.
Jptin>fenbe faiiabeCOhnbe o)Braga åbraf,
virtuteconfpicuo deducividetur,viros-
<juefortes denotat. $hnbe/memoria, fcyphus memorialisexponitur. Deni-
que, fri) Idemcap.10.p.140, n)Idem.c.10 p·
Verel Net.adCap./, Hervar, o)Apnd
Scheff.p. 14S1
fr que:, ut omnia rite peragerentur, nom mirius, quam Deorum facris, hujuice-
modi conviviis certi praeficiebantur adminiftratores, qui folenni formula,
cibum difpenfarent,potumque , immo ipfis praeeiTent convivis, pra^cipue cum pro fe quisque fuurn quoqne peculiare pocuium , & å fupra nominatis diftin-
chjnn haberet, cui nimium quandoque indulgendorixx& clamores oriri fole*
feant. p)
§.\%.
De numeroAntiititurri)quifacrificio-
rum ritibus invigilarent/non iinit nos
dubitare Snorro in vin Olai : Oc folf
^%n'o öarα JpofDtnaer fik ojfergtfbt; ve¬
rum origo IiujusIdololatriaé, cui adfcri- benda (it, didu admodum difficile eft.
Cumrationondidtethujusmodicultum
numini habendum, ab Eccleiia poftdi- Juviana facrifkiorumfluxiire initinm fi exiftimemus, inde vero cumprimisno-
fttis majoribus huc dimanaiTe, haud å
veritate alienum quid ftatuiile videbi-
, ^ur, qui aliquot jamIocis probavimus,
eomaxime tempore , veram in hifce
lerrae partibus religionem obtinuifiTe.
,· B 3 Omnis
p) ttid.