ERICO CA

CQ XvvegySflος τ& GsS. PALMARlUM _EXEMPLUM,

CA

US/K

UNIVERSALIS,

Quod,

Confenfii

Facult. Philofi

in_{Reg. Academ'ta}

_Vpfahenß,

PRjESI DE

VIRO^w.Ä<fx».

CeleberrimOy

Mag.

_ERICO

ALSTRIN,

Log. &Metaph Prof Reg. & Ord.

b. /. Faculi Fhdof. Decano

Speäabili,

In Audit. Guft. _{Mijx d.*u Maji}

Anni μ dcc xxxi.

Publico bonorum examini

_modeße

fubmrttit

CAROLÜS HELLBERG,

wéstmannus.

UPSAUA;, kiteris Weknbrianis.

S:;e

_{R.\e M.Tis}

MAGNiE

FIDEI

_VIRO,

Reverendisßmo'

Ρ

a τ

r

r,

.

Dn

_nicolao

BARCHIO,

S. Theol.

_DOCTOR1

Celebratiflimo,

_r

Dioccef

AroC

EPISCOPO,

Et

Ven. Confift.

_EccIeC

Ρ RAL S i DI Graviifimo,

Reg.GymnafScholarumque

-£ Ρ Η O R O

Adcuratiffimo,

MMCENAT1

ΜΑΧΙΜΟ.

/Gno[cm,

disiime

Reveren-

_Pater,

quod

T

e,

majoribm

äumcuris,

inte

fm. Non

facit

hoc

ritas,

_aqua

_l

JunrJed

_tn/ignis

litas,

mirabili

junäa,

fpem

b

fationis,

pollicetur,

ne

dum

pius

_{e(Je cupio, moleße}

fe-dulus

_fuiffe

_vide

_ar.

Exci-pio

itaque

Te,

Reve-rendisiime

Pater

,

dorn,

Jed meißmili, ideft

leviori.

Patiaristamen,

Reveren-disfime

_Episcope,

_ut

_hoc

ex-exercitium Academicum

_fit

venerabund&

me&

inTcbi-etat®

teßir,

&me'I\bwa-beas

_commendatum,

hunnl-limmrogo.

Ego

praftare

nequeam,

Τ.

Ο.

Μ

_pro

_T'ua

Tuorum-que

perenni fehcitate

vota

femper

fundam

calidtfiima,

Reverendisfimi

Nominis

Tui

Cukov humiUtmuS

$. I.

uam difficulter no-tiones _MetaphyficSe

definiantur, facile^ capiet, qui vel me-diocriter in rebus

hifce fuerir verfatus. Facit hoc natura abftra&orum 5c univerfa-lium , qua? &

multiplicem

pruden-temque requirunt

cogitandi

vrm,

& commoda _{faepe non inveniunc}

verba, _{quibus eorum}

_eflentia

ex-primatur. Quod vero

neceiTaria

fit haecce univerfalium accurata«·

tra&atio & folida _{expofitio, itidetti}

is bene _{capiet, quinoverit,}

_haec

ipfa fundamentalem prsebere de-bere ufum in

_{diiciplmis ceteris.}

Jure autem crebrfor métuendus

eftlapfus, ubi fundamental qua*

influxum in dedu&as inde conclu* fiones _{praeftabunt, catholicam 8c} immotam

_{apud philofophantes}

_non tenuerint veritatem. Si ha?c Ve¬

ra _{funt, ut omnino} mihi eiTe vi·

dentur, Carteilus, de

definitioni-bus terminorum univerfalium

de-fperans, male cenfuit eos

defini-tione _{nonegere, quafi qui melius}

intelligerentur quam

explicaren-tur. Male quoque _{Vulgi ufui,}

_qui

faepe

vagabundus

eft, in re tanti

momenti, te commiferis, loquen-do, ut dicicur, cum vulgo, &fen«

tiendo cum _philofophis.

_Sed

_an

ideo Leibnitius re&e ftatuerit,

ple-rorumque terminorum

Metaphy-ficorum, interque eos eeiam

Cau-fse notiones foecundas adhuc

la-tere,

_{difpiciant har}

_{um rerum} pe-riti.

§. IL

Nos libenter

_quidem

_fatemut*

non efTe noftri ingenii Pudere

no-vam _aliquam

caufa

_{in genere}

defi-nitionem, qu<£ ceteris fit melior;

in _{primis cum parum abfit, quia.}

credamus omnia cauflaruro _gene¬

ra vix commode una _aliqua

defi-nitione _{poiTe comprehendi. Hoc}

certe _{agnofeens Μufens a),omisfis}

ceteris _{definitionibus, qua? pasfim}

apud au&oresleguntur, iliam

Frati-cifci Svaretzii ; caufatit _principium perje

influens

ejje in aliud, ita reti» net, ut, _{prasterquam quod}

confide-retconftruåioneiniilam

_jnfluereejje

in _{aliud, & efTe barbaram &} me·

taphorice ac improprie accipi,

et-jam fateatur, caufam Moralem,quas

tamen vera eft caufa, inde efle»*

exclufam. _{Qiiare definirione}

cau-iae in _{genere etiam caufam}

Mora-lem _{compreheniurus, definitioni}

illi Suaretziana?

_{adjungit aiiquid}

vocula _{disjun&iva, quo}

_ejus

_natu¬

ra 5c ratio feoriim _explicetur,

fei-licet, caufam in aenere effe prine

4

pium,

quod

perfe

infinit

ejje in

aliud,

aut cui rede _{imputatur aliud, citra}

tarnen _{infiuxum in illud. Sed & hu·}

jus

definitionis anguftiam putatL# Mufaeus fe _{deprehendere, & ideo} univerfalem _{cauj<e in genere}

defi-nitionem huc tandem redire facit;

cau_{fa est principium, quodper je in*}

fluit

ejje

in

aliud,

autβ non

infinit,

intenait tarnen &

_aliquid

_{ad ipfum} confert. Celeb,Wolffius

b)

caufam

ita _definit;

_caufa

_{eil principium, α}

quo

exifientia

ßve afluahtas

entis alte*

riusabipfo dtverfi dependet tum

quate-uns_{exiftit, tum quatenustale exifijt.}

a) 6. ii. Infi. Met. £) P> 2;

5. c. 2.

881-5· Πί.

Inter alias diftinftiones

_caufa

Efficientis, cui fpecialiter

iniluxus

(biet _{attribui, eft illa qüoque}

_in

Univerfalem & Particularem.

Uni*

Verfalls illius

natura ita ab

Omni¬

bus tere . explicatur, uc dicatutL»

caufa _{univerfalis, qua? in}

_effe&um

v influxum pneftat indifferentem«,

& _{indeterminatum, adeo ut iimili} modo in _{plures diverfifiima? natu¬}

ra? effe&us fimul _{influat, aut}

in-fluere _{poflit; determinetur vero} ad effeåum talis _{fpeciei a}

concur-rente alia caufa _{particulari. A}

no-ftro _{propofito abefle jubemus, quod}

Ariftoteles & _{ejus interpretes}

_ad

caufas univerfales referant corpora

coeleilia, & _{inprimis iolem, quaii}

~

qui cum hifce inferioribus, tan- .

quam caufis _{particularibus,} con*

currat ad _{generationem rerum, &}

cum homine ad _{generationem ho¬} minis_{c). Praecipuus autem}

_hujus

diftin&ionis ufus _{erit,quandoThe«}

ologi pariter ac Philoiophi

Chri-ftiani certum & indubitatum

ha-bent, Deum cum omnibus rebus

creatis ad earum a&iones 8c _ge«

v

nerationes, ut, cum calore ad

ca-lefaftionem,

cum

_frigore

_ad

fri-gefadHonem,

cum

_fcriptore

_ad

_Ii·

tera-6

terarum exarationem , cum igne

ad _{generacionem alius ignis &c.}

perperuo concurrere. Quo iru

coneurfu _{Deus, ut caufa}

umverfa-Iii, & res creata, ut caufa parti·

cularis fe habet. Eft enim DEI

a<ftio, in quartum Dei,

indiffe¬

rens & indiiereta, ut non magis

hunc, quam aiios diverfiflima? natura? efFe&us_{refpiciac^).1}

c) Cfr. Stallt lnß.Met. cap. 12. d) Cfr. Mujm hiß. Met.

§. IV.

Sed hünc influxumDei, utL» caufée

univerfaitir,

cum cauiis

fecun-dis, ut

particularibus,

ita

aliqui

hégariitit,

ut

dixerint, folas

cau-fas _{fecundas per fe}

_eftefta

fuapro-ducere , neque aliter cum

ipfis

Deum ad ea _{concurrere, quanu}

iiiud eile & _{agendi vim, quam}

_eis

initio _{prajftiteraf,}

_coniervando.

Quare haec & alia , in fuam rernj

7

I.DeusGenef. c.I.ν;ιτ.& 28.

mukiplicationem omnium rerurru

videtur comittere _creaturis,

poft-quam

fufficienter

virtutem ad

il-lam eis tribuerat, Sic rex, data

proregibus poteftate

adminiftran-di regna, non concurrit amplius

per ie ad fpeciales aétus

guberna-tionis, fed a folis

_proregibus

_hi

ipfi

efficiuntur.

II. Nec concurfus

caufeUni-verfalis erit neceilarius ad _aliquid

producendum , quia v. g. ignis

fufficiens _{eft per le ad producen¬} dum _{ignem, qvum effe&us non}

fit contra virtutem _{caufe, fed vel}

2equalis, vel inferior.

III. Si Deus ad _{quamlibet rei} creatae _{operationem concurreret,}

eiTet vel una _{eademque Dei &} cre-aturχ _{a&io, vel eilet diverfa. Neu¬}

trum vero ftabit; _{nonprins^ qvum}

ordo _{agentium refpondere debeat}

ordini fmium. _{Quare ut ejusdem}

aåionis non _{poterunt eile duo}

δ

nes _{proximf & perfe&i: ita nec}

du« caui« eftefllrices , niii quum

vel amb« _{parciatim concurrant &}

una alterius _{iuppleat defe&um,}

vel _{agentibus eodem numero}

vir-tus torr_{petat. Quorum neutrum}

locum heic habebit. Non

_poflerius;

partim quia aéUo capiet diftin&io-nem a _{termino, qui unus eft, &}

proinde una a&io, non

diver-ia; _{partim quia vei a&io Dei}

prins attinget eftedum, quam aåio caui« _{fecund«, vel}

_fimul.

_{Si prins i}

autergo producet totum efFedum,

aut _{partem: Si totum , fecund«-»}

cauia _{nihil aget; Si partem, par¬}

tem _{abquam producit caufa fecun·} da non concurrente Deo. Hoc autem eiTe non

_poteft,

_{fi nihil}

fic

a caufa iecunda

, quod non

im-mediate etiam a Deo efficiatuE-·.

Quod ii a£io Dei cum a&ione-»

cauf« fecund«_{Jtmul attinget}

effe-flum, altera ejusmodi a&ionum

fupervacanea

erit, qvum una

9

tum iatis fit. Quare dum cauia

fecunda _{operatur, praeter}

fimpli-cem ejus Operationen!, nulla Dei

a&io admittenda erir.

IV. Admiilo hoc Dei

concur-fu _{derogabitur caufis tum}

volun-tariis, tum naturalibus omnis

a&i-vitas, & ea ioli caufae _primae

ad-fignabitur. Ruit fic libertas

vo-luntatis, inaties funt omnes

no-ftri conatus ad _{virtutem, pereunt}

etiam _{iupplicia & praemia. Nam}

prohis,

qua? a nobis minime

fi-unt, nullam mercedem aut

pce-nam _{reportare poterimus.}

V. Metuendum fic _eilet, ne ,

admiiTo hoc influxu, peccatum ab homine in Deum _{transferretur, &}

occafiotialifmus recrudefceret.

$. V.

Antequam figdiatim ad argu¬

menta _{propofita refpondeamus,}

pauca quaedam praemittemus, qu« teliciori decifioni iniervire _queant.

*o „

Ec certe veneramur heic Mufamm

e), qui ofteniurus, quomodo De¬

us, ut cauia univerfalis, cum

cau-fis _{fecundis, tanquam}

particulari-bus, concurrat, _{quirique in rem}

„noftrarn notavit. I. Qnod Deus „in omnes efte&us cauiarum fe-„cundarum propria vircute influatf,

„iive effe&us illi boni fint

roora-„liter, (Ive mali. Ex. gr. Deus

„propria virtute in

contreélatio-„nem rei aliena? invito domino

„faétam, sque ac in contre&atio*

„nem rei _proprio aut aiienae ve

„lente domino failam, itemque-» „in caleia&ionem eeque ac in

fri-jjgeFa&ionem infinit«

Seu ut re· „£tius dicam : l)eus aeque

influ-„xum calefaciendi ac influxum-.

„frigefaciendi , seque inüuxunu

„contre£landi rem alierfam, ac „inüuxum contreélandi rem pro· „priam

pr^ftat.

2:do Una

Dei

&

„creatura?, quoad rem eft

a&io·

;;v. g.

calefaélio eil

ignis

&

Dei

cum _{igne concurrentis}

aåio,

_i-4t

temque fcriptio

eil

fcriptoris &"

Dei cum ipfo concurrentis aélio."

3:0

Aélio

quoque Dei

abfolute

ad'c

certam _{fpecrém determinata eil.tc}

Et fic Deus ad omne effe, quoda

in a&ione & effeétu _reperitur,"

tum _{genericum tum fpecifkum"}

concurrit, 4:to _{Quamvis autem"}

aiffio Dei abfolute ad certam _fpe-"

dem fit _{determinata, mquantum"}

tarnen Dei aélio eil, ffve _quate-"

nus _{praecife a Deo, tanquam a"}

caufa univerfali _{procedk, indifi<c} ferens & indererminata eil, adeo,"

ut non _{appareat, utrum calefs&io"}

fit, an

frigefa&io,

vel aiius fpe-tC ciei a&io. _{5:to Quod ergo}

_a&iou

Dei fit abfolute ad certam _ipeciem" determinata, cum tarnen alias excc parte Dei fit indifferens, hoc con"

currenti caufa? _{particulari acce-"}

ptum eil ferendum. v, _gr,

ideo"

12

„pradens Dei a<ftio

eft calefa&io,

„quia eft ab igne , & ideo Dei

„a&io _frigefaöio, quia eft a cor¬

pore frigefaciente. v. gr. nive-».

„Ex parte itaque Dei

a£iio

ipfius

„eft indifferens, h e. non magis

„eft frigefa&io, quam caiefa&io,

„quod autem fit

frigefa<ftio

vel ca·

„lefa<ftio, id unice habet a caufa

„particulari, cum qua Deus

con-„currit.

Prasmittimus quoque hoc; ne¬

minem fcilicet effe, faltem non-·

debere, _{quiultronon largiatur}

_,'effe

Deum,EnsabioIufiiTiime perfe<ftum,

omnibus omnino defe£ibus va·

cuum.

Supponimus quoque, e

Meta-phyficis efie notum, rem quam-libet _{in fuo genere, quia effentia?}

rerum funr indivifibiles, omnia ,

quae

ad

ipfius effentiam

requirun-tur, habere, & _proinde non

dari

quidquam , quod

effentialiter

Sc

Metaphyfice

fit

malum

Sc

π

fe&um. _{Qua?itaque mala funt, funt}

taüa ex accidenti _per hoc, quod

non habeant omnes perfe&iones,

quas praeter

eilenciam

habere

de-bent. Sic fane non eft _{aliquid de}

ipforum

eifenria

imminutum, Ted perfe&iones

qucedam

alias,

incon-cuiTa effentia, _{perierunt. Ε}

deci-iione vexatiflima? illius

quasftio-nis; utrum _{peccatum fit etiam ali¬}

quid

pofitivi

y an in mera privatione

confiflat,

duo

decerpimus. i. Pec¬ catum _{accipitur abftrattive &}

con-cretive. 2:do In _peccato

diftin-guendum eft materiale & formale,

Comuniter _{itaque docent, pec¬} catum abflraäive _{iumtum > nihil}

eile, praeter άνομίαν, adeoque in mera _{privatione confiftere, &}

cau-fam fui non tam _{efficientem,quam} deficientem habere. _{Quamvis non} negetur, Scheie, utin omni priva¬ tione,incaiuobliquo,

_habkonempe

reipedlu ad id, cui adhasret

ανομία*

eile

_aliquid

_{pofitivi. At concretive}

aece-u

acceptum peccatum etiam in cafii

re&o _{importat aliquid poiitivi, cui}

adhsret _{ανομία, Sc quod ab ea««} ανομον appellatur.

Cömmuniter _{quoque docent,} aliter _{ad peccatum conftituendum}

concurrere id, _quod

_pofitivum

_in

peccato

eft,

Sc alirer

άνομίαν

iive

privafionem. Illud materielle

eile,

five _{id, quod peccatum vocatur;} hanc vero formale eile, iive _ipfam

rationem , per quam aliquid

eft

peccatum, [

§. VI.

His _{préeftru&is, ad argumen¬} ta _{propofita breviter refpondernus,}

I:o Commifit _{quidem Deus}

creatu-ris _{multiplicationem,}

_tribuendo

eis virtutem _{producendi alias}

_Ii*

miles, Ted virtutem creatam& ideo

a ie dependentem. _{Quare creatU"} Yx non poifunt _{operari, nec}

aåua-

_v

lern _{pr^bere concurfum per}

_has

virtutes, niii dependenter a

pri¬

15

ma _caufa, a&u _confervante'

vir-tutes _{ipfas , concurfus & opera*}

tiones, & ideo a&u cum eisdem

creaturis _{per fe & immediate con*}

currente. Accedit, _ut ii creatura?

agerent non concurrente Deo ad

a&ionem _{ipfam, agerent}

indepen-denter. Sed non minus eft

in-commodum, agere eas

indepen-denter, quam

independenter

eiTe»

s:do _{Conceditur, ignem,}

_(quod

de _{igne ailericur de ceteris caufis} fecundis _{valebit), ut caufam} fe-cundam & _{particularem, eiFe per}

ie fufficientem ad _{producendum-j} alium _{ignem, quia non eget}

al-terius caufe fecund# concurfu & auxilio ad illum effe&um

produ-cendum. Aft abfolute &

fimplici-ter _{ignis non eß per Fe iuffiiciens,}

ita ut _{primae caufe non}

egeat_,

concurfu. _{Breviter; fufficientia_*}

ignis excludit _quidem

_indigentiam

alterius caufae fecund# ac _particu« lans? Ted non excludit neque

po-16

teil excludere _indigentiam

_divini

concurfus & _{dependentiam a} cau-falitate Dei, quae

creando,

confer-vando &

_{cooperarido abiolvitut-'.}

In eo enim vel maxime confiftit

ratio _{creatura?, ut ficuti ex}

nihi-lo creata fuit a Deo, ita nifi _per·

petuo quaii manu Dei tenearur

& _{juvetur, nihil agere,}

_nihil

eile

poilit*

9:0 Deus & creatura» concur· runt ad eundem efte&um

produ·

cendum a&ione _eadem, ex _parte-»

termini, _{quia Dei &} creaturae

idem

eil terminus & effe&us

_produ&us,

Sic _{quando Deus & ignis gene*}

rant _{ignem , idem ignis}

genitus

eil terminus _utriusque.

_H#c

autem _{aöio, ut eil ab igne, vo·} catur calefaélio, _{ut vero a} Deo,

concurfus. Ex _{anaiogia autem}

_fi·

nium _neutiquam

_concluditur,

_non

poffe unam a&ionem eiici a

dupli-ci cauia _{principali &}

_perfeéla

_&

17

fubordmata fit. Quo

_pa&o

_fe

ha-bent caufa _{prima & iecunda. Li¬}

cet enim _{utraque in fuo genera}

perfe&ionem habeat, prima

qui-dem iecundum rationem

univer-falis concurfus, iecunda iimiliter

in fuo _{gradu & ordine iecundum}

rationem _{particularis concurfus;}

nihilominus fecunda _{prima? iubji«}

citur ac iubordinatur. Haec vero

fubje£iio facit, ut arnöae _quafi

u-nius _{agentis vim obrineant.}

Ne-que fic Deus & creatura? iunt_^

caufa? _{partiales; E« enim partiales} caui« cenfentur _{, qua? in eodem^} caufas genere , eodemque ordine

ad unam illius _{generis caufam}

in-tegrandam confluunt. Quod heic

locum non habet. Sunt _potius

Deus <5c creatoira? cauf« totales &

completa? in fuo ordine. Eft

cer-te_concurius,

quem adhibent,totalis completusaciufficientiflimusdnfuo

ordine_{prima?vel fecund«cauiae,ad}

produäionem effeäus.

18

4:to Patet ex antecedentibus

quod ialvetur

acftivitas,

agenfibus

^

voluntariis & naturalibus debita,

licet univerialis hic Dei

concur-fus defendatur. Omnino autem^ ^

iicnon _{jugulatur libertas}

volunta-tis.

_{Dependet quidem voluntas}

_a

Deo, & concurrit Deus cum νο· lunrate , (ed quantum in ie

eft,

a&ione indifferente & ad certam

aåus _{ipeciem non}

_determinata,

feu, ut alii loqui malunt, non_# determinante, quam voluntas ipia, qu* intrinfeca vi

fefe

determinan-di, pofitis in promtu

ponendis,

gaudet, libere

ad

certam

a<ftus

fpe-ciem determinat. Neccredas,

pe-riifle libertatem voluntatis ideo, quia

determinatio

eft

a<ftus,

ad

quem, ut pofitivum

quid,

Deus

concurrit; Nam _{quarenus vo¬}

luntatis determinatio confideratur

ut _{a&us, eatenus agnofcic} Deum _*

concurrentem ; fed quatenus

eft

aäus , qui

tendit

ad

objedturru

19

hoc vel illud , eatenus folum re-^ ipicitur volunratis libertas.

5:to Nec per influxum hunc

generalem peccatum in Deum.· transiarum efTe _{fuipiceris. Nam}

ut de Dei _{bonitate, juftitia,}

fapien-tia & fanåitate , certiffimis illis

ad liberandum Deum a _culpa

pec-caci teftimoniis , nunc non dica-mus; _{patet certe, Deum, ut} ens abiolutiflime _perfe&um, omnibus-que omnino defe&ibus vacuum,

nullo modo in _{agendo defkere_>}

po(Te. Qvum igifur

formale

pec·

cati in mera confiftat _privarione, & fic caufam folum defirientem

habeat; Deus ad formale _peccati

non _{poteft dici concurrere. Ad} peccati autem materiale remotum,

(nam proximum non caret ανομία)

tanquam ad ens _pofitivum, ac ideo

Metaphyiice

bonum &

perfe&um,

* Deus _{concurrit. Effe&us}

ergo caufae _{fecund«, procedens ab ea,} quatenus fubditur ordini caufae

20

prima?,

reducitur ad

caufam

pri-mam, Ted defe&us cauiae fecund#,

quatenus exit ordinem caufae pri¬

mae, non reducitur ad caufam

pri-maro. Decretus autern a Deo

or-do, bonitati & fapienti# ejus

con-formis,involvit creaturarum con-fervationem , generalemque cum

iis _concurfum, ut effeåus fuae

na-turae _{congruos edant. Et hunc} eundem _{ordinem, utpote optimum}

& _{fapientiiiimum, etiam}

introdu-öis _{poft lapfum peccatis Deus fer- \}

va_{t, fine laefione fu# praefcienti#· '}

Fini etiam Dej convenientius vi·

fum _{eß, Γι peccans 8c}

_concurfu

Dei _{fponte fua abutens,}

_concurfu

prorius innoxio non deßitueretur, quam deftitueretur. Humana ita· que voluntas, vitio fuo non

atten-dens ad _{regulam, ahutitur}

_auxilio

Deo _{generali ad malam}

_aéHonem,

-cum eodem auxilio ad bonam a4 r

éiionem uti _{potuiffet &}

_debuiiTet.

Hinc qvum Deus ita

offerat

con·

cur-curfum fuum voluntati _libera?,

ut _{integrum fit voluntati ad hane}

vel illam _{fpeciema&us eo uti;}

pa-tet ex _{parte Dei, nullam fieri}

de-terminationem, iedtantumex _par·

te hominis.

Inftantiae iftideconcurfu Deiad

totam _{a&ionem, quae peccatunij}

denominatur, tum _{quoad eiTe}

ge-nericum, tum _fpecificum,

_adeoq^

adid, quod a<ftioni illi

infeparabi-liter _{adh^ret, id eft formale}

pec-cati, _{ανομίαv, reåe fatisfit, fi} re-ipondeatur, concurrere Deum ad totam _{a&ionem, quae peccatutn}

denominatur, tum _{quoad eile ge*}

nericum , tum quoad fpecificum,

coniequenter ad id, _{quod ipfi} in-feparabiliter adhasret, fi fit aliquid

pofitivi.

Ανομία,

autem, a<ftui in· ieparabiliter adhasrens, eft

priva-tio & defeåus reftitudinis ineffe

debita?, & fic non eft

_aliquid

_po¬ fitivi

_/).

Quod vero, defenfo concurfu

Dei,

ßccafionalifmus non

22

defcat, ex antecedentibus

fequi-tur,· Ibi enim _{aifignavimus caufis s.}

fecundis veram & in fuo ordine perfeébm &

fufficientem

vira

a-gendi. κ

/ )

Mufieus

hfl.

Met. C,

XV.

$. VII.

Colophonem opellae

noftraekn-pofituri ; melius eile ftatuimus,

nis & aliis rationibus concurfum Bei, ranquam caufae

univerfalis»

cum caulis fecundis, _{tanquam par- ;}

ticularibus, deFendere, quam in-»

alia _{incommoda, quae,}

_hoc

nega-to, _feqvuntur, incurrere, &

Scri-ptura? Sacra?, qua?concurfum

illum

rnultis in locis _{adftruit, parura}

congruere.

viro _juveni

Eruditionis morumque elegantia confficuo

Dn. CAROLO _HELLBERG,

de

Palmario _exemplo

_{Cauße universalis}

eruditc diifercnti,

Jf/iUitur & fallitdelufu imagine vert ,

($uimediasinter caufas vult_quarere

pri-mamy Omina nec _{fas eft adfcribere faußa volenti}

Caufas influxuprima privare fecundas.

Numinis arbitrio_{fubftant moliminarerum}

Atque fuasrepetuntvires ab _{origineprima,}

Nec vetat humana_{poffeßalicentiamorum}

Mentis, _{qua motus} &Uber_{a dirigit}

attw.

Hos etenimnudosmulcet commune_juvamen

Numinis, navü non_{commifceturagentis.}

Pingisathacverequeprobas

moderantcMi-nerva

Egreqionifu,quemvulqas*dulcü amtce,

Matte _{igitur coeptis·, Te pramia}

certa ma·

nebunt,

Pramia,_quameritis Pallasfacratarependel

Verticein _{Aonio, cuiprafidet}

almtis Apolloy

2>ifcipu/üquefuis induIget laurea [erta. ita_{gramlabundus cccinit} Johannes Telander.,

Ώξος rov

φιλομαθέα

τίρ άρίςήςτης

έλτΰος

VSCtVlOLV ΚΑ ΡΟΛΟΝ

HELLBERG,

φίλον τβ >ή συμκαίριώτγ,ν ειλικρινεα πεξι ΑIΤιΑ 2. Καθολικής σνζ^η<τόμενον.

χ,

αϊρε Μχσάων φίλ οπηδέ χαίρε, Εις ο_fog βαίνων Ελικώνος άκρον, Αίτιον νυν ΟνφαλιάηοΊ χαίρειν Ά

_{γλαο]ιμοις.}

Αίτιον _{Χάιρειν νυ Τοκεΰσιν, άλλα} Και _{χασιγνήτοις τε φίλοις 0' εταίρα,} Α1ΤΙΑΝ νυν _{οτραλέως ά-κάν\ων} ν Α μμι

τιθεν%

*Αγλαον

χαλ8 καμάτοιο 7άθλον Ηι'ος _{φοίβσς ςεφανόν Σοι οισεί} νΑνΘεσ\ ον Σοι καρταλίμως ητλέχχην Εννέα _χ9ραι. άκιβέηλως

_{εγξαφεν}