• No results found

De erroribus Justini Circa res Judæorum, L.XXXVI. Dissertatio academica, quam ex indultu ampliss. Senat. Philos. sub præsidio ... Laurentii Arrhenii ... publice bonorum disquisitioni modeste sistit Petrus Strokierk, Philipstadio-Wermelandus. in aud. Gusta

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "De erroribus Justini Circa res Judæorum, L.XXXVI. Dissertatio academica, quam ex indultu ampliss. Senat. Philos. sub præsidio ... Laurentii Arrhenii ... publice bonorum disquisitioni modeste sistit Petrus Strokierk, Philipstadio-Wermelandus. in aud. Gusta"

Copied!
44
0
0

Loading.... (view fulltext now)

Full text

(1)

.mir oira

ERRORTBÜS

j

U S T I N I

C/Vr^ Res lud&orum,

L. XXXVI.

D1SSERTAT10 ACADEMICA,

QU/IM

Ex indultu Awphjjf. Senat. Philofl

süb pr&sidio

Ampliff. atq> Qelebemmi FIR1,

Dm. LAURENTII ARRHENII,

Hift- Profess. Reg 5c Ord.

Publicabonorum difquißtionimo- defte fißit,

PETRUS STROKIERK,

Philipftadio- Wermelandus.

In Aud. Guftav.Maj. die 30 Martii

Anni MDCCXXVllI.

horis ante meridiem confvetis

UPSALlAi, Literis WerneRianis*

(2)

S:£e R:£e M:tis

magni: fidei viro,

Reverendisfimo

PATRI ac DOMINO,

Dn.

joanni

STEUCHIO,

S. S. Theologie DOCTGRI

Celeberrimo^ per Vermelandiam &

Dahliam SUPERINTENDENT!

longe Meritiflimo , Senatus Ec-

clefiaft. Carolftad. PRZESIDI Gra-

viflimo, Gymnafii EPHORO Adcuratiffimo,

MAC ENATI SUMMO.

T accipus , Mate¬

nas Maxime, /olito,

b♦ e. benigno favoris

affe&u , hmc pingvioris Adtner-

(3)

vafoetum immaturum panter av

impolitum ? utque finasenmfplen-

didisfimo Tuo nomine exornari G? mclarescere, eß quod humil-

lime oro atqueobtejlor. Adppicias,

Maecenas Summc,opellam hane,

ut tefjeram venerabunda & hu-

millima mentis, cahdisßma Ju fpma, pro Tua dmturnaprojpe-

ntate, perpetuo flore GTfelicita-

te omnigena fundere nunquam

mtermiffura.

ReverendisfimiNominis Tui,

cultor devotiflimujf P. STROKIERK.

(4)

Admodum Reverendo atq; Pr<zchrijJ.

DOMINO,

MAG. iRVIDO GRUND,

Taftori 8c Pr<epofito in Ö&V Meri- tiffimo, Avunculi loco, quovis

obfervantise cultu aeternum

profequendo.

Fl RO

Generojo ac Nobilijfimo ,

DN. LAURENTIO

von N AC.HREY ,

Officinarum Ferrearum in 9tDöt

& Sftoqftötl/PoflefforiDexterrimo, PROMOTORI OPT1MO.

SpeäatijpmIntegritatis

Dn. JONi

BRAT T,

Officinarum Ferrearum inSJftUtft' foré & SRotttetoé Patrono & Di>

reåori foilertiffimo, Fautori qua*

vis venéracione colendo.

(5)

Admodum Reverendo atq; Praclariff.

DOMINO,

MAG. DIONYSIO

CHENON,

Ecclefia? Phibpftadienfis & adja-

centium Paßori & Pr#pofito dexter-

rimo , ut Evergetae exoptatiflimo,

ita quovis honoris & obfervantiae

genere perpetim fufpiciendo.

Admod. Rever.atq; PraclariJj. VIRO,

Dn MiTTMIf

KRUSE,

Gymnafii,quodCarolft.viget,Leäori

Theologie & ConfiftoriiAffeflori

Primario , Paflori in (Bt'ClftDfl Me-

ririffimo, ob quaevis praeftitabenc-

neficia omni honore femper colendo.

tzc Prudentix VIRIS,

. Dn. JOANNI

K O C K,

, M. Senatori inter Uddevaldenfes prudentidimo,QfHcin.Ferr.in^olfe*

t'UD(Scc.patrono perinduftrio,Avun-

culi loco femper Honorando.

i

(6)

SpeSatißm£ hitegritatis

Dn. LAURENTIO

BRATT,

Officinarum Ferrearum inSfiutlfc*

foré Patrono &culfori dex- terrimo,Prornotori vario#obfervan*

tiae cultu Venerando,

Dn. ANDREJ

N B O H M,

Officinarum Ferr. in ©åblftö Pa-

trono 8c cultori Laudatiffimo ,Be- nefa&ori non funplicinomine

colendo

Dn. ANDREiE

21 © Vi

Officin. Ferr. in / Dire&o- ri perinduftrio, Fautori

certiffimo.

Dn. NICOLAO

Civi Philipftadenfium per-

/quavis venera-

(7)

ac Prudenti<e VIR IS,

Dn. BEN E DI CT O

G. G £ G E R,

Officinarmn Ferrearum in UDDCs»

Ijelm & «Bofton PoffiejoH &

Patrono adcuratiffimo/Fautori benigniffirno,

Dn. J. O N iE

SAHLIN,

Officin. Ferr. in 23iöt:£efc Patrono

& dire&ori follertiflimo,Fautori plurimum fulpiciendo,

Dn. S V E N O N I

B IUGG REEN,

Mercatori inter Philipftadienfes

Maxime confpicuo, Fautori propenfiflimo.

•BRÜNS TRÖM,

induftrio , Parentis loco tione colendo.

(8)

LEviufculas. Halle*

In^enii* Sui. Primitias.

Vobis.

Patroni. Promotores.

Et.

Fautores. Optimi.

In. Grati Animi. Tskurlov.

Ob. Plurima*

In. Se* Collata. Beneficia.

Dat* Dicat. Et. Oftert.

Admod. Rever. é

Speflatijf.N

eultor obfervantiffimus P. STROKIERK.

(9)

2yy Om

$. I.

Uam nobis fåcra pagina de Judaeis

cradit hiftoriarrpfin-

guli fere gentilium fcriptores tam fri¬

gide tra&arunt: ut eorum fenten- tice, non modo fcripturse noncon- veniant, (ed porius eam ((i fieri poruifler) divellere 8c in diverfum plane fenfum detorquere conentur.

Sunt enim coeleflia oracula & infti-

tuta fulelhim, ab infidelibus ad tur¬

pem KOLitotyjXiciv translata Sr mifere depravata a). Quid, quod fcripta

A eorum

a) Benz, Hiß, Ecclef.proleg.

(10)

2 / «Ii O §ü»

eorum perlegens, vix fine indigna-

tione deprehendet , pleraque fa-

bulis involuta, ac mirum a ve ro

diicrepantia , malitiofe confi&a_»

mendacia & fcedas obtre&ationes.

Tanto enim odio non in Juda?os

folum , fed ecjam in facrum codi-

cem flagrarunt gentiles : ut laudi

ducerecurCajojAgrippa? filio, quod

per Judaeam profeäus Hierofoly-,

mis hoftias non immolaflet £). Jo- fephus memorat militem quendam

Romanum libros Legis difcifTos

combusfiffe c). Scelus nefandurn_!

fed neque hoc fatis. Alius namque

Judéeos vocatgentemcontumelia nu-

minum infignemd)f alius impiam <?).

Hic Juperflitionibus obnoxiam & re*

ligionibus averjam f), ille /acrilegam:

ut Juftinus; cujus figmenta,* ad

facram 6c veram hiftoriam , exa-

minare

b) Svet. invit. Aug.cap. 93. c)De

Bell.Jud. 2:11,d) Plin Ltb.XUI. Hiß;

natur* é) Flor\ Lib. lllv 5. fj Facit, Lik K Hiß,

(11)

»i o

miliare animus eft. Tuumveroe- rit , C. L. fi omnia non fatiscom- mode videantur exhibita , juveni¬

les conacus excufare, Nos präster- mittentes verborum , quce in fron- tifpicio diftertationis occurrunt,

ivpoÅoyiav , absque circuitu ipfio- peri manus admovemus.

5. ii-

Judasorum hiftoriam traditurus Juftinus, ab ipfa origine gentis, ut exiftimat, initium facit, Non qni-

dem cum Strabone, /Egypto nata- les fuos debere fingitg);nequecum lacito Gretas infal# /a)(ed Syriae,&

quidem Damafco, urbi ejus nobi- liflimas. Quoad regionem non a- deo Scriptune contrariuseft, quo¬

ad urbem vero eidem adverfatur, quippe juxta quam Judasisnoneft origo Damafcena, fed Chaldaica.

Orti enim erantex Ur Chaldaso- rum, (ut per 7rgoÅY}7tciv hiftoricam

A 2 dicitur,

g) Lib. XVi Geogr.p, m. 879. h)L>

V. Hiß. cap. 2.

(12)

4 , l! o P

dicitur, quam quam non eo tem¬

pore exiftebdt -ro unde nomerL-»

traxitc)) vel, ur Stephanus mar¬

tyr dicir,cx Mefopotania/): quod perinde eft. Tam late enim anti-

quiores Geographi extenderuntL^

halce regiones , ut & hane lubilla,

&illamiub hac comprehenderinfg).

Damafcum urbem nommacam in_»

hiftoria Abrahami reperimus ; &

dicitur Elieler fideiiffirrus ejus

fervus exinde ortus h . Hoc förli¬

tan occafionem prasbuit Juftino ,

Domini originetn quoque inde de-

rivare. Conditorem urbis facit Da¬

mafcurn quendam , fed fallo: Vel

enim eam condidit Eliefer ; fifi-

des habenda erit Hieronymo /).' vel, ut veritati magis confentane*

um videtur,UtsSemi nepos exA-

räm k).

§. 111.

é)Bochart. Thal. Üb. II 6.&1Tud.

Hiß. Eccl p. 257./) Aäor. 7. g)Boch.

loc. cit, h) Gen. 15: z. i) apud Stooh.

in, voceyvDl k)Bochart. cap&lihcit*

(13)

•S o i& " £

§. 111.

Pofl: aliquot reges Damafci tan-

dem quoque regnum cefiifTe A*

brahamo, aflerere nullus dubitat Juftinus. Neque hxc fenténtia fo?

la ejus eft: non aliam enim fovet

Nicolaus Damafcenus,in lV:to Hi"

ilorum lib. ita loquens: Aßgdpufi ißuo-iXevas vctyacxx sitir\kig% uvvg-^x'

tu ädpiyyhog va tyjg yr.g rrjgvtiefßöt*

ßvXüvcs yuTi&im Xeyoyér/jg. Abram

ham regnavit in Damafco advena, uP

qui cum exerätu venerat e regione, jupra Babylonem (ita,qua Cbaldaorum

dicitur p). Neque hane fententiam

omnmo improbare videtur Hugo

Grotius , rationern infuper , quare regio infigniti fuerint titulo, ad-

dens: Reges hos, inquit, utNicola-

us , fic TrögasPompejus dixere, quod

infuis familhs jus regium obtinuerinfr

q)% Sed ignarus förlitan fuic, hos

A % non

p) apud. Jofepbum^Ant. Jud\ L, g q)deverit. R> C. Lib? I §, i6r

(14)

6 o

noii reges, fed onna rra drei c) h. e. Capita domorum patrum eo*

rum. Nulium enim facra pagina^j

anteSaulem tltulo t9 exornat, fed omnes dicunturraN&DWi.Re- gia dignitate multo fplendidior ho¬

nos habitus eft Abrahamo: dicitur namque D'U fion patev tnulta»

rum gentiumd) & tocty^ Ttdnmräv

Wfevonooy e). Quid , quod ipfum.,

nomen q-qn , fatis clare ejus di- gnitatem teftetur. Neque debita^

laude eum defraudarunt gentiles,

quorum in fcriptis paflim egregiis

celebratur encomiis. A Berofo no-

minatur MxctiogavYig, yéyötg vt&i roc

isgctvia eyrtei^og:A jofepho verovir fapiens & fatis eloquens vocatur/).

led hsec oJg ev 7t<tyc$u

S. iv.

Jjacum plane pra?teriensjuftinus, ab Abraharno ad Jacobum progre-

ditur

c) Fxod 6:14. d)Gett. 17: 5. e)

Rom. 4: 11.Gal. 5: 7. f) apud jfofep.

Ant. Jud. Lib.I:

(15)

o $$» 7 chtur , cui fi cum fcriptura duode-

eim affignalTet fiiios, a vero non_^

v difcelfjflet a). Accuratior fåne in

recenfendis ejus filiis eft laudatus

ilie Judaeorum fcriptor Jofephus,

tam rite, quicquid de illis in facris

continetur literis obrervans, ut et-

jam explicationem ipforum nomi-

num adhibeat: Sic Leui firmato-

rem civitatis ; Danjudicem figni-

ficare dicit b). Sed redeamus ad Epitomatorem noftrum. Quodcir*

ca divifionem Cananaea?pronunci-

at, propiusad verumaccedit:dum-

modo vocabulo regni fubftituatur

aliud quoddam commodius. Dua-

büs enim illis diftributiombus ,

Gigale c)Sc Silunte d) fa&is, divila

erat terra fan&a , non in decem^

regna , fed partes , novem tribu-

bus cum dimidia afiignatas. Ru*

ben verö Sc Gad cum dimidia Ma-*

A 4 naflis

a)Gen. % <>: 25. b) Ant. Jnd Ltb.

1, 19. c) Jof. 14. d)ibid. \

(16)

8 ti O i*

naffis träns Jordanem fedes fuas

fixere e). quoque hane

ateingit Jofephus;fed difpari cum fucceftu: Prsterquam enim, quod

non nifi unius divifionis Siiunte^

fa<fts meminit,Scripturs adverla-

tur, cum fmgulos, afingulistri- bubus, ad defcribendam terram_

miflbs ait. Non enim unum , fed

tres ex unaquaque tribu ele<ftos

fuifle aperte tradunt facraeliters/).

Porro Juftinus , Jacobum filiosfu-

os a Juda, ftatim poft divifionem

demortuo > Judaeos appellafte fin- git; ejus memoriam coli jnflifTe^, portionemque fratribus affignafle.

Quis enim ; qui vel primis labris

facras literas guftayit, nefcit, Ja-

cobo Superftitem fuifte Judam ? Quis Ifraelitas poftmultos bene an- nos, tempore demum Ahas , ju¬

daeos appellatos g) ? Quis unquam äudivit eultum apofteris fuis fuif¬

fe

e) 13:Jvid. "Bud. Hiß, Eccl. p, 840. & feqq, g^ 2, Reg. 16: 6.

(17)

«&§ o ggi 9

fejudam , aut ejus portiotiem ce-

teris cefiiJTe ? Cognitum,forfitatiuj

per famara V3ticinium Jacobl de_*

Juda male intellixit Juftinus ,& de

divino cultu explicavit. Hare de_j Jacobo & Juda.

§. V.

Sed ad Jofephum pedem pro-

moveamus: Hujus hiftoriam véra falfis irnmifcendo nobis tradit ju¬

ftinus. Scripturse conveniens eft:

quod excellenti fueritingenio:quod

afratribus peregrinis mercatoribus

venditus, ac ab iisdern inÄLgypturn deporcatus : quod per fapientiam

fuam brevi regi fa&us fit per ca-

rus:quod prodigiorum fuerit iaga-

ciflimus & fomnia interpretarerur:

quod nihil divini humanique juris

ei ineegnitum vifumfit: quodfte-

rilitatem agrorum ante multos an-

nos providerit, periiftetque omnis Äigyptus fame,nirnonitu ejus Rex

lervari per multos annos fruges

jufliflet: quod tanta ejus fuerint

A 5 expe-

(18)

jo «8§ o

experiments , ut non ab fromme;

fed a Deo refponfa dari videren-

tur. Hinc celeb. Buddens: Non prnrJus ergo , inqnit, a vero aber-

ravit Jufhmis: & Paulo poft; inter muta mendacia aliqmdtarnen verieß: L exceüentijcilket eum(ui(Je ingenio,na-

tur# arCava, qua ferie jtib magiCa¬

rum artium voce deßgnat, eum inAL- gyptodtdtcijje:peritia quoque interpre-

tandi fomrtia eum praditum fuijfe &

reliquä a). Ha?c quoque verbacom-

mendac in adnotarionibus ad li- bellum Grofianum Kcecherus, di-

cens, ea digna fuiffe, quaeaGro- V

tio allegarenrur b). Sed in eo fal»

litur Juftinus, quod minimum ab¬

täte vocet Jofephum, cum tarnen

minorem natu fuifle Benjaminum

ex facris literis feiamus c). Dein-

de errat quoque, cum dicic fratres

veritos excellens ingenium eunu» i peregrinis mercatoribus vendidif-

fe. Non enirn hoc, Ted propenfio«

rem

a) Introd. in Thilof. Heb. b) vid.

ejusd. adnot c) Gen, 35.18.

(19)

<83 o P* 11

rem patris iu eum afieåum, infer

caufTas ponic cum icriptura d), Jo- fephus e); incujus tefleram pater

quoque eum tunica oxö > h. e. ut LXX.vertunt yyrmt 7rc/x*Aw,dona-

Y verat /)• Huic quoque acceflerunt

fomnia illi per quietem oblafa5quas

non fine indinatione , ut praenun*

cia futura? in fe dominationis, in- terpretari Patrem audiverant fra-

tres^). Tandem quoque a vero alienum eft, quod dicat Jofephum

magicas artes in AEgypto perce-

pide, quippe quas , ii naturalem

intelligit Philcfophiam, potius a patre didicerat, omnium Philoio- phiae partium , pra?primis natura¬

lis peritiflimo kf); Cujus fåne non aliud luculentius teftimonium dari poteft , quam quod nobis, deovi-

um colore , ad fui gregis augen-

i. dum

d)ibid.37:7. e) ant. J. Lib. 2:2.

/) Gen. 37: g)vid. Dtfjert.de Patri-

' arch. jfojepbo b) Bud.introd. in Pbil:

Heb.

(20)

11 4 o !•

dum numerum immutando fac ra

pagina fiflicA Qusd, quod illum

noo ab /Egyptiis do&um, fed illos

docuiile memoria prodat regius

ille propheta David k). Non mo¬

ramur , difputando cum Ullis, qui

diaholicas artes illum didicifle ex«

iftimant; qua in lententia fuiHe__>

noftrurn > extra dubitationis aleam poficumeft.Unicuique certe facrum

codrcem perfcrutanti conftat irse-

ras efTe nugas , meras caiurnnias,

meras obtre&ationes. Celeb. Bud- deus ita in hunc locum com- mentatur : fi magicarum arttum nomine vanas quasdam , fflicitas &

fuperflitiolas inteUigas,ab tisJofephum

toto ab borrui(Je animo pietas virtnos credere jubet l). Foitremo Patriar¬

ch^ inventionem artis ovsLgoxgiri-

ySjg tribuit Epitomaftes. Quo jure

nonvideo. Neque hoc novit 5.

fcriptura , ante Jofephum fuiffe^

fom- i) Gen. 30.77,98- k)Pfalm,105:12.

l)Bifi. Eccl p, 405-

(21)

<$§ O Sgl EI fomniorum interpretes memorans.

ni). Unde clare fatis concludere

pofliimus, hane hnelligentiam an-

tea in u(u fuiffe. Abrahame origi-

nem debere referc Svidas n). Jure

ne ei an injuria adferibatur, nobis

non plane conüar: a Joiepho vero

profe£bm non efTe , firmiter äffe«

rimus. Eleganter pro more fuo,

hunc quoque locum examinatBud,

deus,cujus verba afFerre haudpoe-

nitebit: bivmtknempreeterea , om-

fozfmxfe Jofepho[juilinus tribuitjum

diett; fomniorum primus intelhgenti¬

um condidit. At id quoque perperam

Etfiemm non tantum ipß (ömma divi-

nitus oblata (vit, (ed & , qu£ aliis,

pr (ertim Pharaoni obtigerunt, inter¬

pretatus (it; hoc tarnen non ex ar-

tis cujusdam regidis fecit;/ed Dtvina

hoc imputandum ejje revelatiom ipje-

met agnovit Gen, 31 : x6. o) H^c

Budeus.

§• Vi.

m) Geno 37: n) Svid.in Vocehßgot-

äfi o) Hiß. Ecclp. 405,

(22)

14 I63 Ö

$. VI

Tandem pervenimus ad Mofen,

de quo vix veriora , quam de ce-

teris refert Juftinus. Facit euirb

filium Jofephi, cum tarnen ex pa-

tre Amram e tribu Levi natus fit

a). Ob paternam quoque fcienti-

am, puta Jofephi , cui artes ma-

gicas tribuerat, eum commendat, Gentiles audita de miraculis aMo«

fe in Aigypto editis, fama , arris magicceeum infimularunt b).Quid quod, miflis aliis in eum calumni- is, prohpudor! Janni, principima*

gorum, ut preftigiatori peritifli-

mo, eum addidere c) Pulcre vero ab iniquis hifce criminationibs e-

um defendit Celeb. Buddeus, di- ftingvendo inter miraculm proprie

diäum h. e. in quo natura? Iegesre-

vera fufpenduncur;& apparens,cum

aliquid per naturalium cauflarum

&

a^Exod. 2:i,2. b) Vilnius 30.

Tacit• Lib. V.Hift.c)Apulejusapol11.

(23)

O'fr 5 5

& quidem occultarum cornbinati-

onem mirabile videfur d). Felicior

fåne in fuis conjeéturis fuifTetEpi-

tomaftes , ii eum /Egyptios audis

ville dixiflet: fecum enim habuif let non (crfpturam folum , aperre«»

eum Troufevbrfm TeecrqffoQliz diyvit-

Ttuv afferentem e): fed ecjamjofe- phum, juxta quem fi ei fides hoc

loco erit habenda , multa alias er- roris plena de Mofe hngenti/), fa-

cerdos fuit,Manethoni iub nomine

Ofarfiphi latens ; Sacerdotum ver6

in AEgypto erat,Japienti<e ftttdia ex- colere , propagare & cum aliis com

municare g). An iingulis Philofo- phia^ partibus fueric imbutus, ca-

cente fcriprura, non adeo pronurn eft dicere De veritate di&o-

rum a Philone dubitat Buddeus^)*

Verba

ä) Hiß. Eccl pag.512^51

1- f)A. Juå. Ltb.il: 5. g)Bud. intr,

in Philof.Heb. b)Hiß. Eccl.pag.485.

& Introd. in Philo]. Heb.

(24)

*6 «si ° .

Verba Philonis haec funt: Jtaqiie im¬

meros,freeArithmeticam Geometri«

ä;» univerfam, Mußcam,Rhythmteam, Harmonicam, Metricamßvepercm•

templationem, ßve> per inßrumenta

vocesque promentem je vank modis aeeepit ab AEgyptiis chäoribus Scquss

fequntur /). Vera rie ha?c an falfa

fmc aliis difquirendum relinquen-

tes, verbis Scriptura*aequiefeimus,

illa enim Chemiam & Medici¬

narn, ut ut a viris do&isin utrarn*

qoe partem dilputetur, ei cogni-

tas & perfpeåas fuifle ciare telta-

cur k). Reliquorum quoque par¬

tium Philofophi^e, civilis puta,&

moralis quin peritifiimus fueijitLj,

nuili dubitamusneque dubitarenos

finunt ejus fcripta. Porroquodde egregia ejus forma dicitur bene_»

fe habet /).

§. VII.

Rurfus a verodifcedit Epitoma-

tor, cauflam ut exiftimat , na&us idoneam

i) devitaMoßsk) Gen.50:20. Deut»

9: 21 /)Exod. 2; 2. -

'—O A

(25)

O 17 idcmeam, qua Jud^eos Äigypto ex pulfos ftatuat: fcilicet ne (cabies<5c

iepra, quibus laborabant, ad reli-

quos quoque deferperent. Mirum

prorfus figrnentum, cui fi gry qui*

dem veriineflet, rifu dignurn non dicerem. DifTeminatum haud dubie

hoc eft ab /Egyptiis, quorum cum

(umrno dedecore excefferunc Ifra- elicze.Hi enim,ut ait Buddeus, diris ulceribusvexati, utimperitis cahginem ofjunderent & ignominiam iftam a fe

averterent 9 Wehrlos a fe expulfos

commenti [unt a). Praeter alios,fuas fententiae'propugnatorem habet Ju-

ftinus Cornelium Tacitum b)? fua mendacia, ut Grotius exiftimat,

ab iEgyptiis , praefertim Man*

nethone , Lyfimacho & Chae-

remone comrnodanfern*;). Saniora

vero ut plerumque, ita quoque«*

circa exitum ex iEgypto , tradic^

Jofephus , noniinatos iEgyptios,

B m

a) Hiß. Eccl pag: 55*0. b) Lik 5.

Hiß. c) De Ver; R, C.

(26)

ig v ii o i

in duobus conrra Appionem IlbriSj

mafcule refutatos mendacii con*

vicens d). }

$. VIII.

Pergit tandem Juftinus, partim

vera, partim faifa narrando. Veri-

ti ti conféntit, cum Mofen exulum ducem vocat: Eidem vero adver- fatur, cum (acra ZEgyptiorumfur-

to abftulifle Ifraelitas dicat. Neque

enim illi unquam furtum eommi«

ferunt, utut miiltis, etjam ex iis, qui Chrifto nomen dedere , hujufce

vitii illos infimulare placuerit: ne*

que facra ab /Egyptiis, fed va(a_j

aurea 8c argentea nec non veftes acceperunt ; ut Exod. XII. 3-5:36.

clariffimeconftat,quem locum,quo*

niam fcrupulos movere lolet, cum verfionibus adferre lubet j refura-

tis leviter abfurdis fententiis 5 ad- ditisque eruditorum obfervationi- bus, quo clarius ipfa veritas elu- celcat; Deus, autor hujufce rei, a

culpa *

(27)

.«i o i#

culpa, atque Ifraelita? a fufpiciöne doli, mendacii & furti iiberentur.

g. IX.

Primum adferamus cextumHe- braeurn , ut in ipfissfontibus oc-

currsc. Exod. r 35. verf.

ctodö i^wi rwo mm wy

fn: mm $6 3m F\DD

o%xun cmxo \rya byn }n nx

nx ibx'Jl Verf. Schmid.

& wfuper fecerunt fflii IJraél fixta verbiim Mofis ffi mutuopetierunt ob

PEgyptm vafa auri ffi va}a argentt dfi vefes. jebova autem dederat grat

tiam poptilo in oculis /Egypttorumut darentipjtsmutuo,atque ita eripuerunt JEgypto. Tremellii:Filii autemIjrdélis fecerant (ecundum ediélumMofchis,peti*

erant enim ab /Egyptiis inflrumenta

argentea £r inftrumenta aurea ér ve-

fes. Et Jehova redderat gratiojnm

populum hunc ante oculos JEgyptwruM

adeo ut dedennt eis petentibus : ita

Jpohaverimt JEgyptws. Nervus fere

omnis controverlice confiftitin vo~

cebxtfiN quam Sehmidius, utoften-

lum eft,vertit per mutuo petere.fc

in

(28)

lo $$ o ««i

in hiphil per commodare. Haie "len*

tentia? plerique & tancum non o-

mnes accedunt: non enim aiiter Buxtorfius,neqjOpitius,nequeSto-

chius: ita verfio Arabico Latina, ita Samaritana, ita Syriaca : Pe,r

£etf)Cten Beat. Lutherus , per 2dU'

tt Svecanus interpres. Cum Tre-

mellio facere videntur LXX, vo-

cabulum äiTSiv heic adhibentes.

Cajetanus, ut obfervat Danhaver.

a) ita vertit:& fecerimt eospetere, h> e. induxerunt quafi ad petendum,

nitro offerendo, huic verfioni favet

quoque Calovius, Kcepkenhts Prof.

Roftoch; in difT: ad hunc locum per donare, cujus quoque fenten-

tiam, volente Deo mox addemus.

$. X.

Nunc ad adverfarios progredia-

mur; Non vero res nobis eritcum Manichaeis & Marcionitis, Deum, proh pudor! Fraudi & dolo indul-

gere, perperam ex hocloco tnon- ftran*

(29)

O 111 ftrantibus. Non cum Zvinglianis

& eorum diftin&ione in volunta-

tem figni 6c beneplaciti: non cum Pontificiis exiftimandbus,non pec-

catum fuilfe, quoniam in sedifica-

tionem templi erat adhibitum«. ;

quippe quos refutare alieni eft fori,

nobis enumeraffe fufficiat. Cum

iis vero in arenam defcendere pla-

cet, qui aut hoc fa&um furtum«»

fuifle, aut feptimum prasceptum

heic difpenfatum exftimant. Pi-

lum ducunt, qui Ifraelitas furtum

commitifle volunt, quorum alii

provocant ad vocabulum^^,quQd

commodare vulgo vertitur. Unde

concludunt; Quicunque aliquid mu-

tuojumit, animo non reddendi, Me

furatur. At lfraelita 6cc. E. Mino¬

rem probant ex Gen. XV. 13* 6c

feqq. Ubi prorniflio Abrahame fa-

&a de liberatione ex fervitute«*

iEgyptiaca extat, pariterac de ter¬

ra Canaan, quam, adjuvante Do»

mino, fui juris fa&uri eÖTent; Hinc,

B 3 ajunc

(30)

ti tg§ o p*

ajunt, fcire potuerunt, fe nunquam redituros. Hi vero f\ didicerint, Deum heic, ur fummum omnium

rerum Dominum ac pofleflbrem, Ifraeliris, bona iEgyptiorurn in ju-

ftam rnercedem tor laborum adju- dicafTe, concedent fåne torum ar¬

gumentum , Deumque pariter ae Ifraelitas convrciis profcindere ab-

ftinebunt. Quid? quod ex ipfa~>

definitione furti refutari poilunt.

Eft eriim furtum attreäatw rei dlienét invitö domino a) Ifraeiita? vero non

invitis iEgyptiis vafa illa & veftes

accepere, fed ulrro, corda eorum

excitante Deo, gratiamque coram

iEgyptiis concilianfe. Qui profua

adftruenda fententia verbum urgent, vel decepti funt a fyriaca

verfione Latins, illud per furan

vertente: vel diftinguere neiciunt Furari & fpoliare:/>) quo-

rum pofterius licitum eftaliquando praefertim contra hoftes,quo nomi'

, ne

a) Puff J, N. G. LJ: 2. b) vid.

Duk Vex.

/

References

Related documents

nitas Spifcopatum luum, &amp; annis 0* v/W- bust munerij quod hic obii(li

mifceri, &amp; in eodem pe&amp;ore non melius fit honeftorum turpiumque confortium, quam frugum in terra. cum fentibus &amp; rubis ; adeo

dafum faciat. Comitas vero, atque urhanitas to jjJv pro fine communl-.. ) ° (&lt;?§** J. ter agnofcunt, quarum

(4) Interdum idem eft atque AUGMFN- TUM PRETII, quod conftituitur

it, quod tamen maxime fpe&amp;at ad conjugia credentium, tanti enimDeus facit hane fuam ordinationem : utpro- nunciet eam eile eLyviiotv, caßitatem, puritatem ,

eft defenfor impietatis. Quid? quod ipfum regem ita poflidebant Litur- gilbe, ut animum ejus quo vei-. lent cunque

«ertus annorum complexus pratfcriptus erat, ante quem non liceret adolefcentibus, honores petere, lnfignis enim juvenili aetati ineft fervorj inert pro&#34;. -Caritas; inelt tementas

puduic, ea conditione, quod nun- quam poftea adverfus eum arma. moverent. Cum