CHARACTER STYLUS,

•3Z

Auspice Et Duce Deo !

STYLUS,

CHARACTER

A Ν 1

_Μ

I,

SPECIMINE A CA DEM _ICO»

breviter _delineatus; qjuod,

htdulgente

Inclyto

Collegio

Thilofopbic$

in _{lllufir. Acad.}

_Upfalienj\

SUB _PRiESIDIO

VIRI _AMBUSSIMT>

Mag. MATTHIiE

Eloqv. Ρ RO FΕ S S.Reg, & Ordin.

Publico bonorum examini _modefle

fubmittit

Laurentius

Brundelius

Sudermanmts.

In _{Audit.Guft. Maj ad d. 18. Dec.}

ANΝI MBCCXXXII. tioris ante meridiem _folitis.

UPSALldi,

literis Wernerianis

S:/E R:/E M:TIS

SUMMiE FIDEI

_VIro,

Ilhifirusfimo

atque

Excellentlsßmo

HliROI

_acCOMITI,

DN

O

L

A

V

O

TORNFLYCHT,

Regis

Regmque

SvecU

SENATORI,

M/Ecenati

Summo.

GnofcM

Illuftrisfime

COMES,

Je

boc

_Specimcn,

_Tanto

Sveciaj

Atlantis Nomine

corußcans, in

-publicum jam

prodeat.

Medice

t

Stylum

_ojfero,

^

menerabun-dianimi Chara<5terem$

idquc

ob

Ρ

lur

ima

beneficia

in

ρ

ater

ηam

do-mum

oratiofisfime collata.

Quod

β Illuilriflimae

Excellentia?

Ve¬

itvx

place

_{at me quoque corum}

compotem

redder

c, tanta gratta memoriam Gf

_{Stylo Gf}

_animo

a-lernitatistabulis

_infcribere

conabt-tur rudis mea Adincroa : _qua,

ad

_{infimas Pamasfi}

_ra

_diets

_ba¬

rens_{,motanuncupat,}

_{fulgentiafimo}

Ίηο

_fidere

_{diutüftmefruamur!}

Illuilriii

Excellentis

VESTR/E

devotijjimus

Caltor

Rev. _{atque pytetariffimo VIRQ}

>

Mag. JOSEPHO LINDAHL,

In _{Gymnafio Wiiing.}

S. Theol. Led.

meritiffi _{ibidemqus 1'ait. atifue Praepol,}

digniifimo»

Affini caruTimo , honoratiffimo»

Plur.Rev. ettque _Clariffiwa DOMifoQ,

Dn. _PETRO

©9iC>3f2)2li)2/

Pafl. in _{0ficptunO. vigilantiffimo,}

Fau-toriac _Piomoton

propenfiflimo, _{omni, quaparcü.}

reveientia aitatem _profequendo.

Ρlur* Rev. δt_{q ne}

Clnrißimo DOMINO

Dn. _CHRISTOPH.

EKEROTH, Concionat. ad Caftellum _Dalaroenfe,

meritifikno, Affini _{optimo,icflumatiifimo.}

PtudcnttA & _{intetrrit/ttecondictio}

ViRO^

Dn. _CAROLO

FORSBERG,

Kacionario ad _{Cafiellum Dalaroenfe}

adcmatilfimo, Affini dile&iifimo.

f-JAs

qtmlescMnque

wgenu prtmiuas

-*■

rima ac_{fere innumera}

infe col¬

at_{que ultertorts javorts}

jpem , Vobir,

cum

_ardentißimo

perennisfelicitatis ac

PracclarifiT_Spe&atifT

Cla-Nominum

eultor LAURENTIUS

Speftäti (flirta Τιdet V1RÖ*

Dn. TOLLE _BAR1J,

Veftigalium maritimorum ad Dalaro

Inipedori perinduftrio.,utFautorioptimo, ita

quo-vis obicrvantix cultu _{profequendo..}

Ttur. Rev. _{atque ClarisβmoDOMTNO>}

Dn. _{JOHANNI BRUNDELIO,}

Paft.inTyreflö& Dalarö laudatiflimo»

Fiatri cariifimo,

Spellata probitatisa cindufiria VIRO-s

Dn. ABRAHAMO _KEIJSER,

Ad Officmam _{Amyl. Patrono ac}

Pof-fciTori _{laudatjffimo,} ut aitea Nutritio ac

Beriefa-dorioptimo,ita nuncFautori _{jugitcrcolcndo^}

Speftatiffimo VIRO>

Dn. Ζ_{ACH ARIA" GILLMAN,}

Inter _{Stockholmenfes Mercatori} lau-datiillmo, ut Nutritio _{benigniflimo, ita}

jugi ob·· fcrvantia _diligendo,

de _{Stylo , chara£ere}

animi,{ohph·

lata _{beneficia , in pignus}

grati animi%

Patroni, Fautorestftf

_{Confangvinei,}

proß>eritatis voto, _{do, dico, dedica}

riiT. atque LaudatiiT, Veftrorum

indefeßtu

Putcerfhnam

_{DiJJertationem}

Des

Stylo,

Ariimi

Chara¬

ktere.

Cpjllod

Stylus poßit teftos aperIre re<>

cejjris

Pectoris,(f lin^ua muncrapulcrafequij

Qujodque fit in fiortdo flumen velociiu avot Tardior at_{fenio Vena relifta pigrO\}

jie media incedat vires _{lönßantior atasy} Parvo nee _{puero frufitis Adejfe tjuear\}

Ingeniapottens monßras /ollerter, amicet Indolis (f_{promif pignora rara tu<e.} Uinc patet in laude/ lamptu viχ amplior

■

. uUni

Vota _{fed ex merito tordu habeto mel,}

οι Taa _{fucceßus habcat fortuna pcrenneSy} Ghi&libet &_{ftmper fit fine nube dies l}

hatcpaucaadpofuit

«ei> <<>.<<£?% vä'OiVÄVÄ «äväv^»^> <5>* <*£?* VÄ «O '<>1 VÄ VÄ VÄ v^>>VÄ vä VÄ <Z*>

Α. ί2.

PROOEMIUM.

HOminibu

fit Summus

t

tot tantaque

verum Conditor

conces·

pr<e ceteris animantibus dorm,

ut illa vix enumerare,nedum celebrare

queamtts. taw praclara dom

ratwiem &- _{orationemomni jure re·}

tuleris. llhus _{beneficio res omnes}

_ficitu

neceßariasiperciptmus, ^i/ί judicamus

atque aliud ex alio wferimus: hujus

vero _{ope, aliis animi noftri Jenfa}

_<£r

quicquid in mente abfconditum

_alioqui

latitaret, _{detegimus. QuousqueigiturJe}

extendit _{ratio, adres videlicet}

cogno-fcibiles omnes, ad fcientias _& artes quascimque, £ö usque etiam feextendit oratio: //0

_quukm

, ut

quicquid

tlla

fugge-ßfggerat atque

diähet,

promte

h<ec

proferre

&

cum

aliis

commumcare

pojjit.

Sed

hoc

mn

fola

oratio

,

ftylus

qtioque

idem

pra:flat. llle

enim

orati-onis vicem_{flvpplet , & tacitus mn}

fo-hminter_abjentesfermo

eft,

juxt_a

iliud:

Γluv

_{εποςαφ^έγχτφτΖΰε}

_λέγω

_ςόμχ\ι

verum ettam res _{gefias in}

u-mverflum

omnes,

five przclaras,

(we

objcuras,

pofteris tradit

ac ietermtati

quafl conjecrcit. De

hoc

tam

eximio

hom'tnum adminkulo ac qu'tbusdam

ejus proprietatibus

breviter,

pro

in-genii

mcdulo, aflurus, favorem

atque

benlgnam cenfluram

B.

L.

anxius

expeto. PARS PRIOR.

§. L

REm ipfam

or _{, etymon}

antequam

_{vocis ,}

aggredi-

_in

fron-tifpicio occurrentis, adhibendum

eiTe _arbitror, ne receptum

dis·

putantium morera prorfus

negle-xiiTe videar» _{Styli vocabulum}

de-rivanc alii a ϊίζω _{pnngo α) ,}

ideo$

cum

cum 1 fcribendum _{contendunt: alii} hoc _{latinum efle autumant}

b). Nee

defunt, qui a ςύλος ,

idc$

_a ςηλη V),

quod a ςοίω vel _{ϊςημι, dedu&um_·}

velint. Eft autem _ftylus

proprie

iditmna , fic di&a, quod culmina

fuftineat _{d): vel detiotat quodlibet} acuminatum, _{iiveferreum, fiveofte«}

um j five ligneum, in fimilitudi*

nem _{columna? formatum.}

Hinc

ςϋλισχοςcolttmella> &επιςύλιον trabs vel _Iapis,

quae columnis

impone-bantur. _{Transfertur deinde ad alias} fic

_{μι]αφοβχ£ς}

_{ςύλος feu columna} di-citur, cui _{respublica vel domusin·} nititur; quo feniu _{Euripides παΐδας}

ä*rsvotQ hmν _{ςυ'λας appellat e).}

Eo-dem ieniu _{Chryfoftomus Paulum-·} & Petrum_{ςιίλαςτης Μχλησίζς}

vocat.

Nec _{infrequens eft ha?c vox in}

N.

T. _{/). Genus etiam inßrumenti}

bellici, cujus mentionem facit

Hir-tias vel

_Oppius,

_ftylum

vocatum

fuiiTe _{conftat; nam de eo ita:}

tfrex*

tra _valium

_(lyli

caci mirabiUm inmo

dum _{confiti g). Pra?terea}

_ftylus

eft _{Graphtum, feu}

_{ferrum illud,}

_cu¬

jus acumine in rabuiis ceratis fcri·

bebanf. Erat hoc _{inftrumentum,} altera fui _{parte , qualiteras}

forma-bant, acutum; altera vero, qua

delebant, obtuium. Hinc Horat,

5apc ftylum vertas, herum qu<e digm legi junt Scriptums - - b),

&Cicero : Verth_{flylumin tabulis juisy}

h. e. de levit , quo fatto

catijfam

omnem

evetjit

_fuam

_i

_).

_Tandem

per μί]ωωμίαν caufTa? , ftylus pro

ipiis chara&eribus, vel pro ipfo

fcribendi genere fumitur. ita

Te-rentius, diffimili, inquit, orati-4'

one facfta funtac _{ftylo k), &Cice-"}

ro: ubertas orationis _{ftylo depa-"}

fcenda eft _{/). Nos quoque in ul¬}

timo hoc fenfu _{accepto vocabulo,}

hancftyli, pneeunte Walchio m\

iiftimus definitionem : _{Stylus eft}

modus & _{forma, qua mentis}

no-ftra?«, _{cogitata fcribendo}

5

mus. Ve! ad inftitutum noftrum

propius : eft facultas, qua ηοη_»

folum aliis animi noftri _{fenfa, loco}

orationis, _aperimus; verum etiam

res _{geftas, quocunque demum no¬}

mine _{veniant, promte ac elegan¬} ter _{fcripto coniignamus , quaeque}

porro nativa fua indole mores 5c

animum _{fcribentium haud obfcure}

indicat.

a) Plin. I 34. 14. Sidon.l._4.epifl.i-r.

b) Walch. de flylo p. m. 109. c)vid,

Lexic._{Steph. d) Vitruv. 1. 4.c. 11. e)} Jnit. _{Iphigen. f\ Tim. γ 15. <&*} Gal _{2:9. g)de hello Afrie.U31.n. 5.}

h) Sat.ult.l. i. _{i) in Verr,}4. k) Pro¬

log,Andr. v, τ2, l) örat. 2 _{£.23. w)}

Walch, _{hiß.eritic. Ung. lat.}

§. Ii.

Stylum 5c ahßraäive5c concretive

confiderare folent _icriptores.

Ab-ftraåive, prout in _{verbis praecipue}

ac _locutionibus

occupatus eft, Ubi

confideranda venit & _{quantitas ejus}

& _{quolltas. Quod quaiitacem}

net, _{ftylus eft circtimdttflus, medlat}

& concifus; _{qualitatern ve rofublimis}

mediocris & bitmilis abfolvunr. Ηse

ambae a _{cogitationibus ita}

depen-dent, ut _{qualis iit cogitationum}

conditio, talis fit etiam verborum.

Unde pater, hane _{ftyli difciplinam}

ita cum arte _{logices eile}

conjun-étam , ut illa fine hujus

ope haud

accurate tradi ac _{percipi queat.Sed}

ut ordine _procedamus

,

quantita-tem _{ftyli primurn}

contemplabimur,

& _{juxta illam , ftylum} circumdu-dum, medium& _{concifum; paucis}

quoque , qualia ha?c ftvli _genera

fint, oftenfuri. Genus circumdu-dum eft , quod longioribus perio¬

dic, commatibus& colis _{utitur, Sc}

multa, _{ornatusacelegantisecaufla,}

ut_{amplientur periodi, adjicir. Sty¬}

lus medius mediam inter _genus

circumdu&um & concifum tenec

viam, in quo nihil abundat, nihil

deeft. _{Perfpicua hasc dicendi for¬}

ma hoc _praseipuum

_habet,quod

nec ob ni·

7

ob nimiam adfluentiam & _copiam

verborum, neque ob nimiam

bre-virarem obfcura fit. Concifus vero

periodos amac breviores, nec

ver-ba, _{nifiqua? fenfui exprimendo}

ma-ximeaptafmt, adhibet. Itaque iu

hoc genere obfervandum eil, vo-ces debere efTe le&iflimas 8c

fingu-lari virtute _{iignificandi praeditas,}

nec _{quicquam adhibendum, quod}

ialvo fenfu abeiTe _{poiTit: quum}

re-rum fententia adilriäis

brevibus-que phrafibus exponi amet. §. III.

Styli qualitatem quando

refpici-mus, eavel fublimis eil, vel

medio-cris, vel humilis. Sublimis circa res

praeclaras 8c magnificas atque ex-celfa _{argumenta verfatur;}

_ideoque

ad _{ejus majeftatem requirifur}

re-rum _{, fenfuum mentis noilr^e 8c}

denique verborum fublimitas //).

Ad res _{quod attinet, dantur}

non-nullcE , quas vel ipfa illarum na¬

tura, vel _{opinio horninum facits}

praeftan-8

pra^ftantes

ac nobfles: de quibus

cum _{loquimur, danda eft opera}

,

ut _{ipfis rebus refpondeant verba.}

Inter res _{fublimes, Heroi>} Jm-peratorum a&iones prajc/puuriL·»

locum _{obtinent, ideoque}

fublimi-ori _{ftylo de iis diirerendum eil·.} Eodem _{qnoque defcribi volunt,}

crudelitas magna, flagitia

atroci-ora; miferia _{ultima, &a!ia: quo}

fpe&ant vehementiores animi

mo-tus, ira, metus, triftitia, &c. qui¬

bus accommodanda funt verba«,,

Etenim _{ftylus refpondere debet} rebus & _{perfonis, de quibus, in}

quarum honorem & ad quas fcri-bimus. _{imperatores, Reges}

acPrin-cipes , pro eo , in quo eminent,

faftigio, fublimes etiam in nobis

excitant _{ideas, ac verba iuas}

Ma-jeftati

attemperanda efTe, tacite

quaii

jubent.

Hinc cum de illis

quid

difTerimus

, cum res ab iis

geftas loquimur, non humi

fer-pere

debet

oratio, Amicos vero,

fami-9 familiäres ac ceteros, quos no-ftro metimur fortunse habitu, vul«

gari magis ftyli genere

compella-mus. Stylo iublimi inferviunt

ipfa etiam verba, non quidem e trivio _{petita, ied gravia,} magni-fica & _tropis

_arfe&a:

_verbo,

quicquid magnitudinem &

fpen-dorem _{fapit o). Mediocris vero} mediam _{eligit viam: quoniam res,}

circa _{quas verfatur, non adeo} magnificae , nec adeo vulgares ;

hinc minori verborum _{pompa &} apparatu minori abfolvitur. Succe.

die _{ftylus humilis, uiitatiflim«}

puri & perfpicui iermonis confve·

tudini fe accommodans -f ied nec

hujus puduit optimos puriilimos-que Scriptores

Claflicos.

ή) Sam. Il·erenfel/, de meteor oyat, _{ρ, 273. o) De bis vide Dio¬}

nys Longin. τζξ\ vψες Majen.

Taldeßr ßyh hb. υ. i6. Q* _Heinf.

erat.

_Panegyrtc.

_{p. 6i.}

δ. IV.

Concrefive confideratur

fly-lus, dum & verborum _{& argu¬} ment^ in medium _{proferendi, ha¬}

betur ratio, _{Arque tum non fe¬}

rnere , iecundum Macrobium, vei

Poéticus, vel _{Hiftoricus, vel}

Phi-loiophicus, vel Oratorius eiTe

di-citur. _{Neque enim, in}

orationi-bus _{Philoiophum, in}

Philofophi-cis _{Oratorem, in Hiftoricis}

Poe-täm, in Poericis _denique

Hiftori-cum _{agere decet. Quod fi rite}

obfervecur, _{unaqu^qne res non} folum _{clarior, verum etiam}

audi-torum auribus fvavior evadet. Dif-ferenei3m _{paucis exponam. Stylus}

Poéticus ut totus ad _fplendoremL,

& deleélationem _{comparatus; ita} & in verbis & in

_figuris

_altiori incedit cothurno: _{quod Cicero} te-ifatur, majorem _{inquiens, in}

Poe-tis ede _{licentiam, quam in}

Oratori-bus, faciendorum

II

aha

_lingva

_{Joqui alt. Atque}

_fiinc

efle _{exiftimaverirn,} cur

Virgi-lium _{ia?pe relinquac illa Felicitas}

ingenii in orarione foluta, & Ci·

ceronem _{Eloquentia iua in}

carrni-nibus deftituat, tefte Seneca. His

tamen _{proximi collocandi funt} O-ratores, _quorum officium _ut,

per-ivadere & _{compofire atque}

co-piofe dicere, eiTe novimus; ita flo*

iculis _{exquifitis, verbis fententiisqj}

decoris, fele&is tamen &

perfpi-cuis, orationes fuas exornare

te-nentur. De his vide Ciceronem

q). Hiftoricus, ut rerum a&ionum-que veritati pr^cipue infervit &,·

ut _{quceque gefta iunt, narrat; ita} nec verbis nimis anxie _{quaefitis ,}

nec figuris verborum _{potius, quam}

iententiarum, dele&atur: _namque

ineft illi fusum _{quid, tra&um &} aequabiliter profiuens. Variat ta¬

men _{pro varietate argumenti 8c}

ingenio fcribentis : pura tamen &

illußri brevicate heic nihil

cius, nihil amabUius. Re&e ita-que Lucianus Hiftoricos moner,

ut _{primum a vocabulis ab ufu re*}

motis, deinde a figurin _moleftis

& affe&atis abftineant. _{Stylus de*}

nique Philofophicus rei _jpfius ma¬

gis, quam verborum, curam

ha-bens, non 3nxius, fed _{purus &}

perfpicuus efTe debet. Cavenda_»

proinde Poétis propria, item al¬

legorin, crebrn iententia?, fche-mata _{vehementiora, longiores}

pe-riodi. Non tarnen fit _{negligens ;}

nec audiendus Seneca : _{qu<ere quid}

Jeri

bas,

non quemadmodttm r), Quod

ii Scholailici _{obiervailent, non tam} fpiffis tenebris fepulta jacuiflet

eo-rum _Philoiophia.

Ρ) cottf* Quintil, Ltb. 10. c, i.

q) Jn orat. Ltb, 2, r) In, _Ep, 115.

conf,

Quint,

Lib, 11. _{cap. 1.}

$. V.

: Neque tarnen fufficit ftyli _ge¬

nera noviiTe _{> nifi acceilerint huic}

necetfaria? virtutes : Caflitas,

per-Jpicuitas & Jvavitas* Nec

im-merito _{primo loco ponimus}

_cafti·

tatem. Facit _{namque illa, ut}

fty-lus limatus fit & terfus. _{Quod ut} obtineatur, requiritur certe

dele-dus verborum _{atque audoritas}

probatae fidei Audoris. Verum

enimvero, difficilius eft apte,quam Latine, (cribere. Verba erunt

pro-pria & genuina : particul-je

rede

& concinne _{pofita?, nifi oratio}

fi-at hiulca & _inepta*

Qu,emadmo-dum enim hominem non

nofci-mus, _{qui larva Tibi vultum}

te-xit; fic neque orationem intelli-gimus, nifi proprios vocum

ien-lus teneamus. Ornata didio hanc

proprietatem fiagitat: hanc qui ne-gligunt idiotismorum incuiantur,

in veterum _imitatoribus non ha¬

bendi» _{Neque diffitenduui,}

quas-dam voces _{per confvetudinem eis}

vitate latina donatas eiTe: ut

ad-verbium illud

_{impr^ntlarum^ quod}

fine

t

fine dubio ex in _{prgfentia rerum,}

exiguo pronunciandi difcrimine,

coniiatum eil, In latina _{lingva__*}

non folum, fed _{eriam in omnibus}

aliis _{lingvis, rnulra reddidic aliter}

conivecudo, quam propria eorum

fignificaiio fvaiic: culpam hujus

rei in matres _{atque nutrices}

transfert Cl. _{Borrichius, a quibus} infanres _{fepe lmiftram vernacuJ#}

lingul pronuntiationem, una cum

laéle materno, quafi fugere dicit.

Hinc Romanus ille _apud

Martia-lem, cum

Infidias

_{dieere vellet,}

Hinfidtas

protulit, & fomw.n,

no-men _{maris, in Hionium}

commu-tavit.

5. Vi.

Virtus _{flyli altera eft}

perfyi-cuitas: _{qua; eo majori iludio}

ad-iiibenda, quo melius finis

oratio-nis _{per eam obtinetur, ut}

nem-Ee

us

clare intelligantur verba,

mentis noilrae ienfa _exprime·

qui*

re _cupimus.

_Rede

_itaque

teles της, inquit, λέξεως άρεΊή σα¬ φή είναι, σημεϊον γαρ οτι ο λόγος εάν

μη όηλοϊ χ ποιήσει το έαν/χ έργον ί)»

Huic _{Qmntilianus conientit,}

di-cendo : _prim_{am virtutem} eloquenti_a

eße perjpicuitatem , <& quo quisque

ingenio minus vaiet, hoc je magis

at-tollere_{atqtte äilatare dchere t). Sty¬} lus vero obfcurus redditur, _par¬

tim ex _{ipfis cogitationibus, par¬}

tim _{vocibus, partim ftrue-ura. Co¬}

gitationibus ; nam qualis cauila ,

talis effe&us: fic ex obicuris co¬

gitationibus obfcurus fluit ftylus.

Ad voces _{quod steinet, qua? erit}

ityli perfpieuitas , ubi inuiitata?,

inepta? & antiquata? adhibentur

phrafes, & ubi fynonymis &

x-quivocis adtsedium usque frequen-tius utimur ? Stru&ura _denique

laborat, ubi inconveniens eft _par¬

tium orationisconftru&io;ubi

gran-diatenuibus, obioleta novatis, vi* lia honeftis in unum chaos

con-tundamus. _{Neque verborum tan}

tum, fed & rtfrurri erit _sequabifi*

tas, ne atrocibus ludicras, aut con¬

tra, miiceamus. Obfcurus vero fit

ilyius, cum caret oratio ordine, &

numerus rite non obfervatur.

s) Lib. 5, Rhet.c. 2. t)

Lib.

2.c.\> §. VII·

Sed ad tertiam orationis

vir-tutem _{jvavitatem pergo. De hac}

ira _{Schioppius: u) Svavitas, inquit,} efficitur, cavendo vitia quadam, qua pronuntiatu auditu molefta funt:

utpote ajfteritas jive ajfier

confonan·

tium _{concurfus : biatus}

_jive

concur-jus in

{ine

pr&cedentium &· initio

fe*

quentium vocabulorum: repetitio

jyU

lübarum : continuatio nomimtm &

verborum, tum longorum _{tum bre·} vium: continuatio _{/militer cadentium}

φ- _{definentium, Jive continuus}

_ujus

repetittonis ejusdem fonty in finefen· tentiarum_{xd). Etenim mirificam vim} ineiie modis _{& numero,ex organis} Muiicis ex claflico _{bellico, ex}

ty

Quid?

quod elegans ördo

habeat

in omnibus rebus eoncinnunu·

quoddam ac numerofum. Remi·

ges, fabri) tritufantes, immo fal®·

tanres certum _{obiervantnumerum.b}

PerNümerum vero

orationisintel-gimus tonctnluto verborum, ex cer*

ta vocitm av _{pedum cvmpofitione re·}

fultaniem: ita tamen, utOratio

(poti-te, non coaéte, fluere videaturk

Nihil enim in affe&um _{pöteft in*}

trare _{, quod in aure, velut}

quo-dam _{veftibulo, offendat}

_Itaqi

v vitetur vocalium _concurfus

in_»

commate vel membro , ex. _gr.

Omnia ea vifta avaritia _habet; eonionantium _{ftridor, qui iiteris}

praecipue R. S.

X·

inefU Necplu-·

res _{fyllabfc breves Vel longae}

con-tinuentur in uno commate. Neö

praecedentis Vocislitera, five

vo-calis, five eonfonatis _{fit, fequentis}

fiat initium _{, ut via ardua: ne&}

adhibentur. Brevibus itaque Ion*

ga follerter

mifcenda

iunt,

Ion-

'

gioribus vero ea , qu<£ pauciores

habent _{fyllabas a). Orationis com*}

pojnio

etiim

nifi

varia

eft

,

ej

fen

cht

jimilitudme

&1

affeftat'tone

deprehen-ditur_{(Quinfil. Üb 9.C.4 ).}

_Quodjam

in _{Ipecie de ftylo latino diximus,} de aüis etiam _{iinguis intelle&um} volumus.

Qui vero uberiorem , deL»

ftylo latino , de mediis ad hane

neceflariis, de viriis, de ftyli

ex-ercitiis, deque auöorum ledione v

& _{imitatione, & quéefunt reliqua,} noticiam haurire _{cupit, illos, qui} hanc materiam fufius _tra&arunt, adeat: nempe Ciceronis üb. Rhet. Cafp. Schioppium de virtutibus &

vitiis_{ftyü Hift, Jac. Maienii Palceft.}

ftyli Romani: Morhofium de pu¬

ra di&ione latina: Sam. Grofleri

Ifagog. ftyli Rom; feu Manuduéh

ad compar. lat» ling. facult. tum,·

in _{abftra&o, tum in concreto}

fpe-äacam: Schefferum de

_ftylo,

_&

Irhprltnis Joh. Geör. walchium

in _{Hiftoria Critica Lingua? Lat.}

Nobis certe fiort licet eile

proli-fcioribus, ad alterum _{penfi noftri}

inomentum

_{frogreituris,}

u) De _{ßyli vir}t

_(&vit,p.

_{ζ. xycfr,} Dion. Hai _περί

_{ονομάτων}

_{ονν$=σε^ςc.}

ί2- _{y) Quwt·}

I-V C. 4. z) ffuveiK

bat yr.Χ. ι. 121. _α)Conf.

_Langü

_inft.

hvg. latin.p.

21· '(fy22,

PARS

_POSTERIOR.

I.

QUemarndodum

corpus

&

animam eft vinculum*

arÄiifimü

in'tef

quud nemo ,

nifi

fans rationis

impos, tregare fuftinuerit 5 fie

quoque inter

ietrnonem

&

ani-mum mutuam eife _relationem, na¬ tura? fecreta _trutinantes

affir-mant

b).

_{Etenim perceptiones &}

ides rebus conformes _erunt;

Voces vero _{ideis congruent,}

adeo-B *

oque oratio rebus åtfemperanda.

Sed _{pro ingeniorum diverfitate}

variant _{ides, variat oratio, vari·}

at etiam _{ftylus. In ftupendam få¬}

ne admirationem _omnipotentis

Summi Numinis _{rapimur, inge¬}

niorum diverfitatem_{coniiderantes;}

nam in toto hoc univerfo vixduo

unquam exftitere, quorum per o· mnia fimile fuit _{ingenium, fimi·}

Iis natura: verum tanta eft _inge¬

niorum _{varietas, quanta vultuum}

difcrepantia, tefte Morhofio c).

Hoc _{quidem .ut excellentiffimum v} artificium Creatoris veneramur:

illud vero ex _{temperamentorum,}

quibus omnes gaudemus,

diver-la habitudine refultat , ii

Philofo-phis, quorum intereft hoc

enoda-re, fides habenda. _Temperamen¬ torum diverfitas vel ex

diver-ils mundi _{plagis, generatione,}

lo-co _{nativitatis, educatione, vel alils}

ejusmodi caullis oritur

d\

_HinC differunt _{cemperamentis, non} ίο-lum

. lum

imiuscüjusque

regni incola?,

fed difterunc etiam _{familia?, diffe·}

runt hominum _finguli.Unde

inqui-busdam _{ingenium dexterius atque}

agilius,in aliis tardius ac hebetius

efte, docet _{quocidiana experientia,}

evincunt _{exempla quamplurima-i.}

Qui ingenio gaudent vividiori,eo«

rum, ut in Poéris videre _{eft, fty*}

Jus _{joco atquelale abundat.} Qui-bus vero tardior _{ingenii vis}

eft,tar-dior etiam eft_{ftyliapparatus. Adeo}

utfangvinei, qui ingenioplerumq;

valenc &facultace multasrerum

i-deas _{colligendi, ftylo utantur}

cir-cumdu<fto, florido&copiofo.

Me-tancholici _{vero,quijudic!0 gaudent,} & ideas ad _{regulas jufti &}

_decori

examinant , ftyium adhibent

con-cifum & _{argutum. Cholerici}

ite-rum _{ftyium amant (ublimem ac}

majeftate plenum. Atque fic pro

temperamentorum varietate &

partium corporis, cum anima coo»

perantium , confticutione, fcri«

ptio-prionis & oråtlonis diverPicas de*

prehendifur. Narr* prout _tempe*

ramenta accrefcunt vel _decreicunt,

quo plus aut minus habuerintu, calidi _{autfrigidi, humidi auf licci;}

Ita etiam inde varia _modificatio

a-öuum _{cogiracionis oritur, unde}

varius _{flyli habitus quoque fluir-,}

Q-iod probe in omnibus a:tatibus

hominis obiervandum _{eft; nam.#}

in illis ex _{alia adaliud tranßt tern*}

peramentum, dicente Huarto _e)

b) l/td. Cl _{QrnqeföliV Dffirt De}

fitblim.

fernu internt. c) Morhofii Pol}k

tom.

I. L 2. c. i. _{§. 9, d)}

Huarti' _{fcrut. ingen. p.}

w. 109, _e) idem pag, m. 132,

§> IL

Quandoquidem igftur aliud

puerorum, aliud juvenum, aliud

virorum, aliud feneöutis & aliud

denique

ex _utraque temperata? se*

tatis eft _{ingemum /); hinc} quo¬

que variat ityli ratio. Quid? quocf

intel-2J

Jntelle&us easdem patiatur

vicis-fuudines, quas in ipfo corpore^ humano & reliquis omnibus re¬

bus, quas in toto

hoc univerfo

funt, reperimus. Nam ut

fingula?

res creatas _{principium certurrl}

habent, incrememum ad tempus nancifcuntur, Sc in flatu iuo

ali-quantum

fubiiftunt

;

ica

tandem

ad declinationem _{vergunt, Sc} in-teritum forriuntur, Quare

ho-rninis aetätem in _quatuor

perio-dos _generales divifere

haud

pau-ci _{fcriptorum: in Puerilem,}

_Juve¬

nilem, Virilem Sc Senilem Qua-rum _prima initium

homini

tribuit,

altera _{augmenta capit,}

_terrisu»

in ftatu iuo nec accrefcens neque

decrefcens fubfiftit, in _{quarta tan¬}

dem 8c ultima fenfim ac fenfim,

vires Sc _{corporis Sc animi}

defici-unt5 donec tandem rerum

omni-um ultima fata _{ingruanr, Verum}

enim vero _quot annis

unaquas-que aetas

abiolvitur,

id

ex

uscü-*4

uscujusque

hominis conftifution©*

dependerecredimus. Nam in qui-busdam anno duodecimo vel deci-moquarto pueritia definit; Juven*

tus ad annum tricefirnum vel tri«»

pefimum _{quintum protenditur:}

Vi-rilis a?tas circa _fexagefirnum abfoi-vitur, & _{quod hane excipit, feniti}

vulgo tribuitur b). Has vero fin¬

gulas aecates adcuratius fi exa«»

minemus,conftabit

profe&Ojquam-libet fuas habere _{proprietates. Ae*}

tatem _{puerilem quod attinee, ut} ex _{tenerrimis & nuper confitis}

ar-boribus nec firmitatem nec

fru-#um _{exfpeéfare pofFumus; ita in}

pueris raro vita? _morumque con«»

.ftantiam atque (olidam do&rinam

cernimus. De _{ftyla itaque hujus}

aetatis non _{eft, cur prolixe heic}

agamus, cum is incomtus adeo 8c impolitus fit, immo ab _antiqua re#itudine in tantum _{recedetis, ut}

β _{quovis, primo intuitu, quaß}

charaöer ineruditi atque _impoli· ti _{ingenii haberi}

_poffit.

25

fl

Vid.

dlåtam Ofert. p. 59. g)

Barclaji _Jcon, ammorum cap. u b)

ςonf■Huart. Scvut. _ing.p. m. 89.

ξ. III,

Ad aetatem iecundam _promove* mus _{pedem ,}

quam diximus efie_»

Juvenilem.

Hsc ut fanguinis plus

calorisque habet; ita inconftanti»

in omnibus _{plerumque rebus} de-prehenditur obnoxia. Qua?, qua?fo,

funtvitia, quibus eo tempore

ho-mo non _{infeftetur? Qui animi}

im-petus , quos lubens non fe&etur?

Verbo: cui rei animum _intendit,

eidem maxime ad _{tempus iniervi«»}

re _{ftudet, donec, alia obveniente,}

illam _{mittat, hane iterum majori}

cum ftudio _{colar,arripiatque. Adeo}

vaga, adeoinconftans, adeo

_deniqp

mobilis _{fepifüme cernitur flolida} Juventus , ut ei difficiliimum ik

modum in aöionibus teuere.

Re-Ipondet animoftylus* ita quidem,

Ut _{fublimem,mediocrem atque}

36,

nuem in una _{fa?pe pagina}

obferve<%

Jdque pro inconftantia irofuum

a-nirni: nam'in _{genere, εικόνα 'ixa*} ςος της savlä 'ψυχής _γράφει τήν

b-πιςολήν Quibus hsc addi poiiunt:

κ} ες] μεν ;ή b% άλλχ λογα π#ν]ος ^

Μν το ϊ)5ος τδ γξάφονίος i). Ex

juniorum

iraque icriptis & eru* dirionis &

_{profiduum teftimo·}

nium haud incertum _depromitur:

(iquidem quantie fint ingeniivires,

non alio manifeftiori _indicio,quam

fermone, δζ,_{quiejus vicem fupplet,}

ilylo, intiQtefcit. Quemadmodum,

ii uti hoc fimili liceat , ex fru&u

cognoicitur arbor, & ex rivisbons.;

ita ex

_fiylo,

_animi

_quafi

_partu,

qualis ipie audor fit, cuivis

accu-rate_{indaganti,haudobrcure pafpf c.}

i) Demetrius Ρbaler, inlib.

iτβ,ξϊϊξ*-μ/ήνείας.

§. IV,

Sed ad fertiam , virilem nempej

.properamus. Qua» plerumque ab

IncqpilantiaUbeuQr, in tramite re¬

åo, media ffere incedere via foler.

H^c setas ad id tandem adfcendic faftigium , ut juftam in fcriptis

methodum , certumordinem &

a?-quabilem ftyii faciem femper

ha-beat; niii certa _{quscdam objedla_»}

certique intervenientes caius,

fty-lum mutaverinc. _{A'-que hinc eil,} quodab omnibus, ftylo cujusdanv

antea _{adivetis, ii vef nomen fuum}

reticeat, & au&or _{cognoici pofiRt,}

& animi _{ipfius charaäer. Hinc} quoque ea eft imkationisneceffitas, dum orationis _{decus, quod in aliis}

admiramur , ipfi exprirnere

diici-mus. _{Legimus fuiiTe quosdam_ ,}

qui de quadam Fanniiorarione du* bitarint, utrum_{aFannioconfcripta}

eiTec, an non: tum Cicero, Fanni*

um verum _{ejus epifioke au&orem}

fuiiTe, defendit, dicens: non esl e*

fusmodi, ut a

plur 'tbus

confufavidta,* iur: unus enimeft_{Jonas totius oratio*}

Μ _{& idemftylus k). Sic etiamVos·*}

fius, cum,

_{mJiüg&dvdßuw}

phontis

efTet,

dubitaretMafius,pro argumento validiffimo, eum hujus

iibri verum_{au<ftorem,ipfum}

_ftylum,

utpote ejus fcribendi generi

apprt-me convenientem , ponit /).

k) de. in Brut.

_/)

_hb.

i.de

biß»

Gr. _{cap. 4.}

$.

V.

Sed _{nec^a?tas Senilis}

praefereun-da, qua? plantis

_arboribuscjj

_fenllm

jnarcefcentibus haud abfimilis

éft. Nam ut _{illa?, tempore,»}

seftivo, fioribus ornata? ac frondi*

bus veftit<e,ineunte au&umno, or«

natu hocce _{plane deftituuntur; ita}

fenibus _{vigor omnis & orrtne cor¬}

poris robur extenuatur; ut nec corpus laborem amplius fuftinere, neque animus fua officia promte

adeo _{exiequi poffit*}

Djficienti-bus _{itaque viribus, non poteft non} ipfe eciam ftylus deficere» Quod

accurate obfervavit _{Quintiiianus 5} veque tam

plmim>

inquiens , &

e-reäum & audax &_pracultum

29 benäi _genus

_fenihis

_{convenit, quam}

pre/Jiim

& mite <&° limatum & qua*

le _{mtelhgi mit Cicero, cum dtcit,} orationem _{fuam ceep'ffe camfcere m).} Hiic _{iraque fatendum, verifiime} cecinifle Poecam:

ömma _{fert ettas, animum}

_quo^·»

Verum etiim _{vero,injurius}

omni-noeiTem, fi omnes juvenes _vel o-mnes fenes eodem mefirer

modu-lo; conftat enim _Juvenibus di-verfum efle _{ingenii vigorem & Se*} nibus diverfas animi vires _η).

m) Lib. 11. _Cap. i. p. m _{707. η)}

conj. jup. tiominut. Di/J.ρ. 6o.

VI.

Ceterum non tantum

rationea?-tatis mutatur _{ftylus, etiam ob}

varios cafus _{ejus facies variatur.} Sic _{quod o&avus}

_Thucydidis

_libér ceteris _{gravitate & elegantia}

_diipar

Hc , id asgritudini au&oris

tri-buendum eile, _{judicat Voifius 0).} Deinde mutant _{quoque eum varia}

obje&a immo vari« _perfon« , de

3°

quibus, ve!

ad

qüas

icribendurft

eft> nunc hane, nunc iterum aliam

poicunt fcribendi racionem; adeo

ut ex ipfo ftylo de au&oris _ani*

mo Sc intentione facilis detur

con-ieöurä. Nam ut cogitatiortes fl*

inulacra animi, Sc _{lingva, quod} di-cfrur, cordis _{eft interpret; ira fly*}

lus animi chara&er. De adula*

toribus & aflentatoribus> qui aliud

dicunt, quam fentiunt , heic

fer-mo non eft; led de iis, _{qui finö}

fuco Sc fraude animi fui fenia ex-»

primunf.

Hi

res nigras albis non depingunt coloribus , nec vitia_a

laudant, neque virtutes oppfobriis

afticiunt, nec bonum in malum $

auc contra, transmucant.Dehispro¬

be tenendum _{eft, quod dicit Bar*}

clajus; quid

aliud eft tabulam ani¬

mi _{proponere , quam fcribere?}

_p)

Sic, quem animo colimus 8c

vene-ramur, demiflis _profequimur

ver-bis :

cujus

rei _exerrplum iubmi*

niftrac Curtius, ubi Coernim coram

exer-5Ϊ cifU5 _{agentem ifa locutum intro*} di clt; Dii _{prohibeanl a}

_nobis

im-pias mentes & profedo prob/bent. /· dem ämmlis _{efl Uns} , quifint femper,

Ire quo nißens, pugnare, perkhtari, Janguine noflro commenäarepoßeritati

nomentmim &c. _{q) Contra}

> quem

fpernimus, quemque parvi

faci-mus,

fuperbe

alloquimur. _Quis

tion videt Alexandrien Dario

re-fpondentem , elato fuiife artimo,

dum h$c inter alia _{proferret ver¬} bs: Decetero_{quum mihi}

fcribes^

me-mento, nonfolum regi

teßjeä

ethm re-gt tuoy te

jcribere

rfi Irati animl

Ifl-dicium _{perlubenc orationcs inVeöiva:, iéu}

de-clamationes t ut Ciccronis Orationcs in Cati-linam &c. lttiino Saluiliiin Ciceronem, _hujusque

rcfponfio, quaä utrum incertas auctoritatis fint, an

fccus, non _{diiquirimus; iufficit, quod rem noftram}

probent. Charaitercm animi iiberi atquefinccrae fim# plicitatis inter alia fiftit oratio _{Scytharum ad Alc*} xandrum, in _{qua quot legüntur veiba, tot fere} fincerianirtii ihdiciå itivéniuiitur s), Sexccrita hujus-irtodl _{exempla recenfeti poiTent, hifi} brcvitatis-limites,_{quos rtobis pro(ofuimus, violaremus lm-v}

becillam _{itaqueratem litori appellendo ex}

inti-mo corde dicimus

6) Ltb i, De tit/}. Gr,cäp. 4) p) Bard. Jcctt λ-ntm.1. jo._{ρ m fog Curt;ltb, 0,}

c, r) Iäer»}

{'fi4'» ί 7· C' 8*

ca

Jpm

RESPONDENTEN»

f

fntlle/ bpgb/ forjtänb/

r£o$ ©bet/ nogjdmtgter tilfidmta ©bart prof

3 forfta gängen gtebtt (iufet; t») Det It)'fer $f tbe!mbba/ fltt/ af tbel låibomé rof.

3 matfert ffrtfroenharom stylen, hur' bett (amma

$r finneté miirra tolcf οφ fdnnemarfe rati·

3 meb all flit οφ bligall boflig fonjlenSamma/

Minerva _{bprefat ba'n; ben magen fråfat tdtt/} ©Om bdt ttl Hélicon ttppä Parnaifi bbgbev/

£it anbvagäbtförut/ atlåra mtéborn/ roeft» £tt 3 ΰ$ <*fmen gdbf/ ai lärafamma flogber/

©om genomlättjaetj/ men genom erbetffebf.

gbrbenifitll Pallas ΐίαίΐ meb Ιϊίδηαη ©ran$ belbna

©I)t flit οφ mbba/ (om 3 neblagtbafmcn^ar/ Οφ fen när liféträn ©br affhirenar / befrbnä

©fall£imUn ljufflmb©&rimebémtgfrono tbet» .

Audittm , qttod _ek prxfeHti ttfiir*

Tuarum hAbitu_{percepi, filentio} plrc-were ne c debut, ne c volui. liinc

balbuti-enti Ungva projpera quuvts Tibi

appre-catui > tnembriammeam Tibi commendo\

eerte_{€ζθ Tut Tuorumqae in memeritorunt}

femper mtmof efe* Vale !

delij Ijpfet

2AC. GILLMAN,

EIDEM.