FALLACIIS
DIS S ERTATIO
DE
INDIS TIN C T JE VISIONIS.
QUAM
VENIA AMPL ORD, PHIL. UPS.
LA UR. CHRIST. EKMAR CK
PHIL4 MAG, STIP. STIEGL.
ET
ÄNDR. FREDR. EKMARCK
STIP, FLOD, OSTROGOTHI.
fei Audit. Philof. Die xxvi Nov. MDCCCVI»
H. a. m. s.
UPSALIJE
TYPIS EDMANNIANIS
i
P)
>7, " V" 3 c :|
l'ASTORI ET PR^P. ECCLESIARUM EKEBY ET RINNA
ATQUE
MARIiE ELIS. EKMARCK
nat/E W3ÉSTRAND
PARENTIBUS OPTIMIS
pro innumeiL beneficiis
F ILIORUM PIETAS.
DE
FA CL A CIIS INDISTINCTiE VISIONIS.
Propfcer oculos non diftin&e, nifi propiora, cernentes,
fingularia quaedam vifionis phaenomena nobis jam pri-
deni obvia fuerunt, quorum adcuratior notitia non prorfus inutilis fore videbatur. In phyficorum autem
libris aut nnilam de illis mentionem jaétam inveniebamus,
aut ineptam paucorum, quas forte commemoraverant,
rationem expofitam. Academicum igitur edituri fpeoi-
men, idoneuin duximus, ad hane materiam reverti, &
in ea inveftiganda noftratn ponere quaiemcunque operanio Quam ob causfam ferie quadam obfervationes inftitui-
mus,qnas nunc defcriptas, et,fecundum principia optica
demonftratas, miti, precamur, eruditorum judicio fub-
mittimus.
At fi quiis eas propria forfitan experientia perfe-
qui velit, monemus ante oronia, ut luce temperata opus
fit, & modicis diftantiis; ideoque, fi vel oculis ad pro- piora ae remotiora aeque flexibiJibus, vel etiam ad lon»
ginqua tantum accommodatis infixuétus fit, ut, idone-
orum perfpicillorum adjutorio, il lam valetudinein repri-
mat, hoc Vitium contrario per mutet.
Obfervatio i.
Si, uno oculo operto, corpus opacum, inträ diftin-
ftse vifionis ab oculo altero diftantiam fitnm, adverfus
A can-
% -U.
candidum coelum ve1 album parfetem fpe&atur, msrgo ejus tenui colore aureo tin&us & umbra quadarn circuiu- datus attentius intuenti apparebit. Si corpus extra di-
ftantiam illam collocatur, eadem fere fpeties exfiftit,
non aureus tarnen nunc, fed indicus color. In ipfo auteni
pun&o diftinflae vifionis & umbra evanefcit & color.
Quo longius ab hoc punfto corpus abfit, träns illud vel citra, hoc etiam umbrae latitudo major eft; indicus etiam color una cum umbra amplificatur, led aureus in certa
quadarn ab illo diftantia maxime claret.
Si tatus corporis circuitus in oculum cadit, magni»
tudo ejus inträ margin«js ipfius jam confpicuos minor,
fed inträ umbrae terminos major, quam illa, quae, pro diftantia ejus ab oculo, vera fit, apparet a)\ quam" ob
rem., fi fat is tenue fit, in minima diftantia fuos ipfius margines perdere, ac esfe totum umbra videtur. Sunt etiam
fl) Ex hac prsecipne causfa album nigro impofitum majus apparet, quam nam albi in eadem ab oculo difiantia sequale nigrum albo impofitum;
nigrique commix^am umbram, albo magis quam nigro fimi- lem, ad album corpus addimus, a nigro demimus infcientes; ha?e
autem in punfto diffin&ae vifionis fallacia cesfat. Huc etiam alia per- tinent: e. gr. circulus auratus in charta nigra fpt&arus, ut ab illo recesferis
*expandere fe paullatim fuper illam videtur; niger autem in
»prata charta minoi & evanefcere;
—opacum corpus inter flammam
& oculum pofitum, illa, parte, quae .flammam tranfit, tenuius, quam alibi, apparet; — flamma candelae procul fpe&ata habet fpeciem cir- culi lucidi flamma longe majoris. Wolfios in El. Opt. Th. XLViir hunc circulum exinde oriri docet, quod oculus in tenebris conjlitutus flammam a fplendore a er is circumfuß non diftinguit, propter nirnis magnam diflantiam; fed falfo; corpore enim opaco ob flammam pofi.
to, & ipfa flamma non latiore, fplendor filé, fi quis posfet esfe*
seque confpicuus esfet; hoc fecus autem evenit.
etiam alia hujus umbrae phaönotnena memorabilia, ab
alits ante expofita bj.
Obfervatio 2.
Si duo corpora opaca A & B in diftantia jufta ita pofita funt, ut inter eorum margines, qui reftilinei fint
& parallell", coeli lutnen paullo nubili, vel alius candor
confpiciatur, manet marginum, quse ifti diftantiae pro- pria eft, claritas, quantulumcunque eorum fit interval¬
lum. Si extra eam vel intra collocantur, Ted am-
bo sequaliter, manet etiam color, indicus vel aureus; um¬
brae autem cum fe tangunt, lineain obfcuram effingunt
in medio; pluresque ejusmodi lineas, fi quadam parte altera in alteram cadat; innumeras denique, fi altera lätiibra tota cadat in alteram c).
Si A in diftantia jtffta ponitur, fed B, fervato mar¬
ginum parallelifmo, ab ea magis magisque recedit, ori-
tur in hoc B, umbra magis magisque crefcens, & indicus color; at fi latitudo feparationis (id eft, angulus, fub quo
A 2 mar-
b) ,Praecipue a Jurino
,in disfertatione de vifione difiinffa & indi- ßinfta, quam, Syfternati Optico Roberti Smith adnexam Kaest-
her una cum hoc vel traduxit vel epitomavit. Ille inprimis copiofe
de umbrae fpecie varia pro varia ipfius corporis figura & magnitudine traftat, fed colorum ne in iilo quidem ulla fufpicio deprehenditur.
Ab hoc Lambertüs in Photometria p. 490, metiendse fiderum cla- ritati ftudens, nonnulla mutuatus eft, atque melius expofuit.
c) Hoc non folum de lucido inter opaca vifo, fed etiam de opaco inter lucida vel adverfus lucidum quiddam fpeftato valet. Vide,
fi placet, Jürinum, traduft. Germ. pag. 506. De tentata ejus exr
plicatione infra loquemur. Phsenomenon hocce nobis in flamma can-
delae maxime fuit manifeftum; quae, fi a diftantia jufta paullo recedi-
tur, duplex, tnox triplex & multiplex, fed auftis porro confufisque ima-
ginibus
,unus
,de quo ante locuti fun us, orbis lucidus esfe videtur.
4
marginum- inter fe diftantia confpicitur) fatis ftierifc diminu-
ta, erit indiern ille color clarior; fimnlque in extimo cor¬
poris A margine, fine umbra, color aureus apparebit»
Si B non extra diftin<ftse vifionis diftantiam ab oculo fled inträ eam ad oculum profertur, eadem quae antea, eonverfis colorum nominibus, recurrent; ita ut B aureunt colorem fuscipiat, qui in parva feparationis latitudine
luculentior fit, inargo autem corporis A iridiea colore fuffimdatur,
Perftefc nunc B prope oculum, cum aitreo margine
umbra circumftifo, ac appropinquet etiam ./tf, fervato pa~
rallelo fitu; fiet, fi feparatio fatis lata fit, ut etiam huic
A fuus in margine aureus eolor, una cum umbra, exfi-
ftat. Si autem
,antequam A ad diftantiam corporis B
ab oculo pervenerit, ifta feparatio fatis m i nu i tur, minu-
etur etiam in A latitudo umbrse, ita, ut ipfe inargo.
corporis ad terminum umbrae, qui manet immotus, ac- cedere videatur d), qua re fpecies hujus marginis diftin-
étisfima denique redditur, fimul autem aureus ejus color
in indtcum convertitur. Hac rurfus au<5ta, recedit margo-
corporis a termino umbrae, quas denique priorem latitu-
dinem auretimque colorem refumit.
Si vero A extra diftantiam juftam ab oculo remo- vetur, manente B prope oculum, orietur marginis indi-
eus color & umbra,, ut in obfervatione prima notavimus,
fi
d) Hocce phaenomerron Melville animadvertit, afnplamque ejus explicationem concinnavit, quae legitur in Priestley Gefchichte
der Optik pag. 515. Eum autem de vera causfa, quam nos exquifi-
vimus, erravisfe, vel exinde perfpicuuna eft, quod apparens hic motus
proveriat, non folum fi corpus opacum adverfus remotius objeétum
lucidum, verum etiam fi in piano lucente wnpofitumTpe&etur,
5
ß latitudo feparationis fatis magna fit; hsec autem ß
minuitur, minuetur tandem eriam umbra, eo modo, ut
exteriör ejus terminus ad marginem corporis, qui nunc
ftatarius efi, recedat; fimulque fpecres marginis diftin-
étisfima fiat, ac indicus ille color clarisfimus.
^Nunc denique A fuo loco perfiftat, & recedat B ab
oculo; diminuetur ejus vis au reddendum marginem A
coloremque indicttm clariorem. Deinceps in dißantia vi-
fionis diftinétse, manet, ut paülio ante di&um eft, corpo-
ri -ß, fi latitudo feparationis fatis parva fit, aureus mar¬
ginis color, qui evanefcit, fi haec augetur. Sed eidem B
trans illam diflantiain remoto, exfiftet, in majori fepa¬
rationis latitudine, indicus color cum umbra, feparatione
autem valde diminuta, aureus-; umbraeque lineis ejus mod i
obfcuris, de quibus paulio ante fumus locuti, confifiere
videbuntur, quo rum numero & obfcuritate crefcente
eveniefc tandem, ut marginum alter alteri obviatn ire vi-
deatur, celeriusque in unain obfcuratn fpeciem confluera
Obfervatio 3.
Sint jam corpora A & B, non ut antea contrario
fitu, fed fimiliter adverfus aeris lucem collocata, ita ut
haec ab eadem utriusque corporis parte cadat, ideoque
inter margines paratlelos non ejus quäedam piagula, fed
illa pars remotioris corporis, quae margini ejus proxima
eft, confpiciatur. Ponatur A in ipfa difiantia jufta, B
Jongius ab oculo; huic igitur enafcetur (Obf. 1) margo
indicus & umbra. Diminuta feparatione, donec^ tandem
margo corporis A extra marginem B, & in ejus um-
bram, cujus fpecies nihil mutatur, pervenerit, ille tenui
linea indica notatns apparebit. Si B non trans, fed citra
diftinébe vifionis diftantiam collocatur, enafcetur margi-
ni A per umbram auream mutationis expei tem corporis
B vifo, idem aureus color.
Perftet nunc B prope oculum, cum aureo margine
umbra circumfufo, ac appropinquet etiam fervato pa-
rallelo (itu; fiet, quamcunque lata feparatio (it» ut etiam
huic A fuus in margine aureus color, una cum umbra, exfiftat; quamquam haec oculo parum confpicua funfcy propter obfcuritatem pone pofiti corporis B. Si autem, antequam^f ad diftantiam corporis B ab oculo pervenerit,
ifta feparatio fatis minuitur, minuetur etiam in A latitudo umbrae, ita, ut terminus umbrae ad corporis ipfius mar-
ginem, qui manet immotus, accedere videatur ; qna re
fpecies hujus marginis diftinftisfima denique redd itu r, fimul autem aureus ejus color, per umbram propioris corporis vifus, luculentior. Separationerurfus auéta
,emer-
git rürfus umbra e margine corporis ad naturalem magni-
tudihem. Si vero A extra diftantiam juftatn ab oculo removetur, manente B prope oculum, orietur marginis
indicus color & umbra, fi feparatio fatis lata fit; haec
autem fi minuitur, minuetur tandem etiam umbra, eo
modo, ut inargo corporis ad exterioretn umbrae terrni- num, qui nunc ftatarius eft:, procedat, fimulque fpecies marginis diftinébsfima fiat, ac indicus ejus color, per umbram propioris corporis cpnfpedtus, in aureum abeat.
Nunc denique A ftio loco perfiftat, & recedat B ab oculo; diminuetur ejus vis ad reddendum marginem A clariorem, ejusque coforem mutandum. Deinceps in di-
ftantia vifionis diftin&ae, ut ante di&um efl,nulla muta¬
tio in A orietur, margo autem i?, extra alterum margi¬
nem, & in ejus umbra, confpe&us, indicum colorem fus-
cipiet. Simili modo träns lliatn diftantiam fi margines &
eorum umbrae in unutn cadunt, augebitur aliquantillum
indicus utriusque color, ceteris non mutatis. Ob-
Öbfervatio 4.
Sit corpus opacnm A duobus marginibus paraMelis
paruinque diftantibus definitum, quorum utraqwe ex
parte candidum coeluin confpiciatur; & aliud corpus opacuin B ita collocatum, ut reéfcilineus ejus margo cum adverfo corporis A margine, lecundum obfervationem fecundain, & cum averfo, fecundum tertiatn
,conveniat.
Si A extra & B inträ diftantiam juftam pofita funt, &
latitudo phgulae aerese inter B & adverliim marginein
A interjeétae minuitur, eveniet, ut umbra hujus margi-
nis A (lecundum obf. 2) recedat ad ipfum marginem,
indico colore infignem; alter autem margo A (fecundum
ob!'. 3) ad fuse umbrae terminum procedat, & aureum colorem asfumat; qua ex causfa to t um corpus A Ioco
fuo paullulum (quanta latitudo umbrse fuerit) decesfisfe videbitur, & diftin&isfimam fpeciem, quse a naturali niagnitudine vix aberret, prsebebit.— Eodem modo plu-
ra corpora, corpori A limilia, parum lata, & tenuibus plaguiis candidis inter fe feparata, extra diftantiam vi-
flonis diftin&ce confufam 1'peciem exuunt, & margini¬
bus pulcherrime colorantur, ftationem quoque fuamfali-
quanto mutare videntur, —• jfi margo corporis alius i?»
fitu cum eis paralleJo, prope oculum, ut fupra defcri-
prum e(i, collocetur ej. Patefc etiam, unicuique lucidae plaguiae interjc<5be marginem, qui margin» B adverfus eft, futurum eslé indienm, alternm autem a ver fum ante- um.
—Quid in alia quacunque corporum A & B pofi-
tione occunat, ex praecedentibus facile intelJigitur.
*
- -Obfer-
e) Eo referendum eft id quod ie Ca t Trade des fens pag. 299
obfervavit, & ex inflexione lurninis perverfe explicavit. Hsee enim, propter fatis magnam pupillae aperturara, ad vifus confufionem nihil
valet»
8
Öbfervatib"^
Mutentur jam vices, ita ut remotius illud A fifc
quacunque magnitudine, attamen rectilineo margine, B
autem oculo finitimum parallelis marginibus, & quidem
diametro pupillae minus inter fe diftantibus contineatur.
Hoc igitur fi ita pofitum eft, ut extra marginem cor¬
poris A adverfus candidmn coelum confpiciatur, & lati¬
tud o feparationis fenfim minuitur, regreditur primum (fecundnm obf. n) umbra corporis A ad marginem ejus
itidico colore fuftiifum, & jam muito diftin<ftiorem; at fi
B, pro diftantiis, fatis tenue eft, oritur mox, antequain
margo ejus proximus marginem A operuerit, ex altera
parte corporis B, alia marginis A imago , mireo colore
affecfta, & candido interftitio a priore feparata. Si mo-
tus eodem tenore continuatur, donec prior il le margo
tecfcus fuerit, manebit altera imago , feque per vacuum illud fpatium dilatabit; atque nunc fpeciem verae corpo¬
ris A imaginis induet, &: colorem aureum, ut ab ejus
confinio corporis B margo umbraque recesferint, in
fuum indicuin convertet. Si autem corpus B ita confti-
tuitur Sc ita movetur
,ut in obfervatione tertia defcri- ptum eft, evenient ornnia pari modo,fed ordine contra¬
rio. Primum énim corporis A margo ad terminum um- brse procedet, diftin<ftior fatftus, & aureus. Deineeps au¬
tem, continuato corporis B motu, prominebit fubito ab
altera ejus parte corpus A cum margine probe diftintfco
& indito, qui nunc a priore illa i magine aurea lucido in¬
terftitio feparatur. Hoc autem, fi corpus A in eandem
partem ultra progreditur, fe dilatat, & extenuat imagi-
nem illam, quae confeftim omnino evanefcit,
Obfervatio 6.
Sint jam & remotum illud A, ut in obfervatione 4,
& oculo finitimum B} ut in obfervatione 5, parallelis
mar-
9
marginibus parum diftantibus definita. Si igitur latifcudo feparationis paullatim minuitur, corpus A totum, fecun-
dum obf. 4, recedere aliquantulum videbitur, ac diftin*
éfciorem, veraeque magnitudini convenientem fpeciem oftendet, vivis denique coloribus tincftos margines prae-
bebit, hidico eum qui corpori B adverfus eft, & aiweo alterum. Continuato autem corporis B motu
,fiet rnox, ut ab altera ejus parte alia corporis A imago exfiftat, iisdem coloribus ornata, primum fubobfcura, rnox diftin-
<ftior, ac priori denique imagini aequalis & fimiiis; quod contingit, cum hoc corpus linea reéta inter oculum &
alterum corpus ficum eft. Apparet igitur fimul duplex corporis A imago, quae altera ab altera feparatur coeli
Candida plagula, in qua etiam confufa imago corporis B confpicitur. — Interdum duplex illa imago non perfecte
discreta eft, fed media parte cohasret. Interdum unam
in medio videbis corporis A i magin em, bene diftinctam,
& ab ejus utraque parte marginum imagines, ab illa
candidis intervallis feparata , ut in obfervatione 5 expo- fitum eft. Interdum non duplex imago exfiftit, led una latior j marginibus diftin<ftis & aureis. Hsec pro vari a corporum & diftantiarum magnitudine pluribus modis va- riare posfunt. — Si motus corporis B ultra continua- tur, fiet, ut prior imago corporis A evanefcat, & alte¬
ra dein vera esfe videatur.— Si, Ioco unius corporis5,
duo valde tenuia adhibentur parum inter fe diftantia,
ita ut fumma latitudinum ipforum corporum & fepara¬
tionis eorum pupillae diametro minor fit, continget non- nunquam, ut objeétum A triplex, quin etiam, tribus B
eadem lege fumtis, quadruplex appareat.
Obfervatio 7.
In praecedentibus corpora opaca ab utraque parte lucidis contigua praecipue confideravimusj de lucidis in-
B ter
IO
ter obfcura vifis multa addere, noftri vetat ratio inftitü-
ti. Unum igitur experirnentum, quod reliqua quodam-
modo comple&atur, attulisfe fufficiat. In lehedulä
chartae parum pellucidae foramina faciantnr circularia, di-
tnidium circiter pollicem lata, et, fi placet, ad regnlaiii
ordinata. Hoec charta in fpeculari fenefixse ita ftgatur,
ut in diftantia jufta per unumquodque foramen difiin<5tus
coeii circulus cernatur. Nnnc fi uno oculo opérto pas- fus aliquot inde regrederis, & alteri oculo in ehartain
intento tenue corpus opacum praeponis, tot eodem tem¬
poris momento apparebunt hujus corporis imagines, qüot
1'unt foramina, una in quoque. Eodem modo fi ad ftru-
em ardentem oculutn eminus advertis
,eique corpus opacum praefers, exfiftet hujus obftaculi imago in quo- vis igneo pun<5to prse vicinis iucido, & etiam in adja-
centibus extra ignem pundtis luce reflexa fpLendidioribUs.
§ IF.
His a nobis jam defcriptis, licet baud pau.ae fint, obfervationibus, innumerae fere aliae addi potuisfent, fi
fubtilitates rei per fe minutisfimae exquirere opera? pre- tium esfet. Quapropter etiam non fingula, quae expo- fuimus
,phaenomena particulatiin explicare, fed princjpia
tantum, ex qnibus, qui veiit, reliqua facile perfpiciat >
noftri muneris esfe exifiimavimus.
Fallaciarum igitur opticarnm , quae ex indiftiri&a vi-
fione proficifcuntur, .in his obfervationibus quåtuör ge¬
nera occurrunt: umbra, motu?, cotor, & objrMi miiltiplicntio,
quae jam ordine confideranda fuiit. Umbrce autem fpe-
cies cum a Jurino fatis copiofe pertraftata fit, eam nos
breviter tantum, & eorum, quae fequuntur, intelligen- do^um causfa explicabimus.
Ocu-
II
Oculo igitur obje<5tum fit planum quoddam ejus axi
HT perpendiculare, quo fecetur in B, & per quem aliud planum dwftum fit, quo iliud in AC, pupilla in FK, re- tina in LO vel etiam SV, imago Vera objeéti in PR fe-
centur. Huic denique piano perpendicularis dufra fit
linea per B, qua objetftum in duas partes dividatur;
atque fit pars AB nigra, BC alba , ita ut illa remotius
iliud corpus opacum, de quo fupra locuti fumus, haec
autem corporis margini adjacentem coeli lucem reprae- fentet Ultimum igitur album punétum, idemque ulti¬
mum nigrum B, cujus imago eft Q, fi haec potae reti-
nam cadat, in circulum cujus diameter eft LO; fi ante,
in circulum SV diffundetur. Extra L, S, nullus radius
e nigra partem isfus ; extra O, V, nullus ex alba; in L, S,
vera albedo, in O, V. vera nigredo; led inträ L & O,
S & V, propter pun<fta tm B ab utraque parte adjacen-
tia, & fimiliter in circulos diftulä, major nigredo propius
ad O, V; major albedo propius ad L, S; — haec omni*
facile intelliguntur. Sed eodem modo omnia punéba li-
neae, quae aibam objeéti partem a nigra diftinguit, in re- tina depingentur; LO, SV, igitur umbram illam oblerva-
tam repraefentat; & L, S, ejus terminum; O, V, vero
marginem corporis opaci feu plani nigri AB vifibilenru
Hane umbram, diminuta pupillae apertura, diminui, &
inde fpeciem objetfti reddi diftinétiorem, in omnibus fere coiiipendiis delcriptum eft. De ftriis autem Ulis feu li-
neis nigris, quibus concurrentes umbrae confiftere viden-
tur, nihil certo perfpeétum habemus. f)
B 2 Sequi-
f) Jurinus pag. 507 hoc ex accesfionibns facilioris transnais-
fionis aut reflexionis explicare conatus eft". Qua in re quantopere
lapfus fit, fi quis adcurate velit cognofcere, legat ejus reprehenforem
12
Sequitur ut apparentem illum motnm expücemns,
vel marginis ad umbrae terminum, vel hüjus ad illum.
(Obf. i, feqq.) Perfpicuum eft, enm exinde oriri, quod pupillae apertura fenfim praecludatur. Nam proferatur
opacum corpus DE ante pupillam, ita, ut radios a pun¬
cto lucente B ad pupillam emislos intercipiat, primum
a minore ejus fegmento, cujus altitudo eft Kl, mox a
majore KHt & denique a KG, patet, imagini circulari LO, SV, pun&i B pariter fiinile fegmentum esfe defe- éturum, altitudine Oo, Ss; ON, ST; GM, SU; id eft, fi corpus opacum AB intra diftantiam juftam pofitum fit, niarginem corporis O progredi ad terminum umbrae L;
fi extra, terminum umbrae S progredi ad marginem cor¬
poris V. Quod fi AB album, BC nigrum feu corpus opacum fit, DE autem eodem, ac antea, ord ine pupil¬
lam operiat, movebitur umbrae terminus O ad corporis
intra diftantiam juftam pofiti marginem L, & margo cor¬
poris extra pofiti S ad umbrae lüae terminum V. Ex
hoc marginum motu intelligetur totius corporis interdum
apparens motus. (Gbf. 4.)
Nunc de cotore agendum eft. Generalis ejus causfa
in diverfa radiorum refrangibilitate fita eft, quae efficit,
ut imago punéli lucentis B revera non punétum Q fit,
fed linea XT, fecund um ordinem prifmaticum colorata a violaceo X usque ad rubrum T. Haec igitur fi tota cadat
pone retinam LO, perfpicuum eft, unumquodque pun- dlum in XT, id eft, unumquemqué colorem, dum radii ejus
nimis fortasfe afperum Robins (Remarks - - on ^urins Esfay upon
diflinff and iniiflindt vißon). Hic fuam fententiam de origine hujus phjenomeni obiter tantum attingit, quae vera quidem esfe poteft, noftro
autem judicio nou fola nec femper fufficit,
ejus a retina excipiantur, in fuum diffundi circulum, cujus pei ipheria ab ultimis hoc pundtum transeuntibus
radiis defcribatur; LN igitur esfe femidiametrum circiili rubri, IN violacei, reliquorurnque colornm diametros intet*
has medias esfe. Haec igitur pundfci lucentis imago cir- cularis, cujus femidiameter eft LN, annulis coioratis confiftet, quorum extremus & maximus erit merus ruber,
iecundus ab iilo rubra-aureus, tertius rubro
-aureo-flavus, et,
poft lex ejusmodi plnribus pluribusque coloribus com-
mixtos annulos, feptimus eft circuhis, femidiametro IN paulio majore, qui omries coiores continet, ideoque fere
albus eft. Quoniam igitur annulus ruber & huic proxi-
mus aureus corporis margini O adjacet, & reliqua pun- dta lucida, quae hoc uno B repraefentantur, in circulos
coloratos eodem modo disperguntur, fequitur, ut hic
margo O aureo colore tindtus appareat. Reliqui Iongius
a tnargine disfiti coiores & inter fe, & cum coloribus adjacentium in BC pundtorum Jucentium commixti eva- nelcent. Quod 11 XT ante retinam cadat, cum violaceus
circulus, cujus femidiameter eft VT, nunc maximus fit, apparet, rnarginem extra pundlum diftindtae vifio-
fionis remoti corporis indico colore fore aflfedtum. — In- telligitur etiam ex conftrudtione, latitudinem annulorum
coloratorum, fi XT pone retinam formetur, cum diftan-
tia decrefcere, fed crefcere, Ii contra. (Obf. i.)
Ponamus jam, aperturam pupillae paullatim obtegi
alio corpore opaco DE intercedente. Quoniam igitur unumquodque pundtum in Q feu XT fuo in retina cir-
'culo repraefentatur, quorum maximus ruber habet dia-
metrum LO, violaceus SV; tantum autem unicuique cir-
culo fegmentum detrahitur, quantum pupillae fegmen-
mentum opertum fit, fcilicet fecundum totorum circulo-
rum
I
