DE CONATIS ROMANORUM IN TRAGOEDIA
DISSERTATIO,
QUAM
venia ampl. facult. philos. üpsal.
4
Ρ. ρ.
Mag. JUSTUS COLLEN
Stipendiar. Jungblad,
Ε Τ
CONSTANS KJERNER
A Sacris Domesticis.
Yestrogotbi.
IN AUDIT. GUSTAY. DIE XIII DEC. MDCCCXXXI.
Η. Α. M. S.
P. I.
u ρ s α li ie
EXCUDEBANT REGliE ACADEMIA2 TYPOGRAPHI.
VÅLBORNA
FRÖKEN it o utse b»« it ui tt c
v* yörduadsfullt tillegnadt
c. KJERNER.
DE CONÄTIS ROMANORUM IN TRAGOEDIA
Dissertatio,
Cmftat, Tragicas Romanorum litteras temporis injuria adeö
devailatas eiTe, ut totus hie campus paene nuila re fertilis fit
niil ruinis. Scilicet ex ea icrate, qvä maxime viguit tragice poefis, nem modo auetorem fed ne fabellam quidem iingulareni
renemus, qua legendi cerriorem aliquam perfectioremque de ge·
nere ipfo cognitionem adfequi posfimus; quare nihil ferme ad
rem indaganciam dijudicandamque auxilii inuenimus, praeter vei
parva raraque veterum Tragicorum fragmenta vel parciora etiam
de his ipfis judicia ceterorum Auctorum. De Tragoedia igitur
Romana feripturis, noti poluit nobis dubitatio quaedam non obo-
riri, cum cogitaremus, quam irritum fortaiTe sc parum confen-
taneum viderefur, dediiTe operam rebus, quas & in magna ver«
farenturinopia et, tractatae, tantummodo acerbumquendam dam-
ni fenfum reiinquerent. Quodfi prasterita omnino faspe animum
movent, etia.mfi vilia & obfeura funt; populi Romani utique
monuinenta ea propria vi dignrtateque pollent, ut & fenfum ad
fe attrahant de voluptate quadam fcifcitandi impleant. —· Sic
nobis quidem neque omnino vanum vifum eft negotium et certe tale, quod veniam haberet, circumfpicere tragica monumenta hu- jus populi, et, quoquomodo id fieri poiTet, vefligia aliqua ejus,
quas fuit, Tragoedias Romanas reperire» Quodcum res ita, ut diximus, comparatse fint, nolito, ß. Lector, exfpectare, ut per»
fectiorem quandam fpeciem Tragoediie hujus a nobis expreflara
intueare; tantum nonnulla lineamenta, ipfum vultum quodam-
modo defignantia, videbis! — Ceterum, imperiti ipil tirone»#-
neque novi quidquamadferre potuimus, et valde etiam veremur?
a
ne, inftituto opellas coarctafam, rerum copiam noilrå ultro dis-
icrendi penuria extenyaiTe videamur. In quo nosmet ipfos qui-
dem 11 non Audio, at curiofitate quadam fatiatå confolabimur;
Te vero, B. L., Tuåpte maxime in nos benignitatc, fperatA,
ieniemusl
Ömnino il hifloriam Romanorum adfpexeris, 11 virat ctif-
flim religioiisfimum, il eximiam morum gravitatcm, il animi
iilammagnitudinem, in grandia etexcelfa nitentis, posfis quodam-·
modo fperare, ut in tragico poefeos generc vel pratfUntes eos
vel maxime fuos inveniaSr Attamen ea res longe sliter eil com- parata. Seilicet, quamvis et magno prasditos ingenio et omni'
laude virtutum Aorentes, conilat, co» adeo unice ad res agendas gerendasque, ad negotiofam virat communis focietatem aptos at-
que adcommodatos fuisfe, ut fere vel a dignisfimis quibusque
et(ummis rebus, niil ad vitae ufurn pertintre vidercntr , abhor-
rerent. Quodad mores honeflutn et grave, quod ad rempub-
licam illuftre esiet atque fruGtuofum, hoc Romano curat fult
nosfe, agere; {cientiaruin iubtiles labores, venuilos arrium iudos
jam neglexit jam non fenfit fatis. Idcirco factum, ut ad hujus-
modi res non niil lente et quail inviti et aliorum maxime ducru
accederent. Ita ferme omnem eiegantianr artium, ira poefin
prope totam, a Grascis tenuéte traditam. In qua etiloptime ver-
fati funt et opera reliquerunt memoriat immortalitate dignisfima,
raro tarnen quidqvam proprio Marte aufi ore fuo ipfi quamvis
mite crimen tantoruin imitationis exemplarium produnt. Quod quidem ii jam in aliis poéicos partibus accidit, quae ipfa indole
fimpliciora et magis communia funt; quanto magis id in tragoe-
dia fieri oportuit, quas, cum & omnium maxime in hoc, quod ^
ideale vocamus, adfcendat et artis firnul ufurn multiplicem ratio-
nemque praeceptorum perfectisGmam deGderet, ilngulartm qusn·
dan* et unicain et ad id ipfum aptam ingcnii· excellentiam pos-
3
«at1 Neque vero hoc non adteßantur Iitterarum monument*, ut
<quac o/leadant, Tragicos Romanosmulto, quam ceteros poetas,
rel diutius vel propius fequentes Graecorum Veiligia, tum ipfas
res ex horum fontibus hsuihfe tum flilum totamquc'dicendi for¬
man» ad Gi.aecorum maxime exempla compofuisle. His .autfin
ira comparatis,, grascisfans ifla tragoedia, quia, ad rem intelli-
rgendam fruendamque, apud legentes ac fpectantes vel adcuratis-
imias hiitoriarum et religionuin et morum Gtaccias notitias, vel
prarcipuam quandam et eam ipfam quodammodo graccanicam in«
genii ftnfusque icdolem poflulabat, neque omnino commendareie
nifi fupremis et eruditisfimis civium potuit, et his quoque ipfii
magis novifate genetis ac fpeciofo artiücio, quam rerum vi et pulchritudine commotisj a ceteris autem, necesie iuit, ut non
modo non in aliquoprctiohaberctur, quippe reapfedoctior quam
blandior, fed protinus «tiam refpueretur ab animislibentiusoccu- patis iila ludoruin mimicorom poefi, quac, etil genere longe infe¬
rior, tarnen et dotni adoleverat & a moribus hominumnon alie·
na erat. Atqui sie et populus in tragoedia et tragoedia in po-
pulo hospes manfit; quse, in malignum translata folum, ii et
tarde crevit et .floruit nunquam — quotoeuique id mirum
; vidcatur? — v
Ad tele fatum avertendum una erat via., ii Tragrci Roma-
Horum ad hiüoriam, religionem moresquepatrios tractandos feie adplicavisfent. Etenim ii verumeil, omneni poßiin, cujuscunque
generis fit, ita tantum nativum nliquod ilbique proprium ac v*·
getutningeniunifervare posfe4 ii a moribus vitaque populi atque
ab ea, quse vit.ae huic Jfuam dignitatem et tenorem conciliat, re- ligione profieifeatur; iflud quidem praeeipue in illam valebit,
qu«, cum propoiituin habeatut, tragieas fortis hümanae fum-
mas complexa» imagine dramatis, vitse imitatrice, exprimat et interpretetur, ipfa quidemtotahabitat inreligioneetinmoribus. Si
Ί hanc igituc viam Romanam Romana Melpomene ingresfa esfet,
non ea quidem graecas illas formas molles, fubtiles, acthereai,
non vividam illam et fublimem et tamqitam voluccem ingenii
*
νϊιιι adiecjuutura fueratj »t conclpiae tarnen furi oporruiife, nt
excelfse magnanimitatis et integerrinise ju/litix et rcligiofisfli»»-
pietatis et pro Re Publica invictse fortitudinis et cunctarum de-
nique virtutuin Romauarum exetnplis ifla fua quantacujjque da-
mnaconipeufaret.—Verum cniin ut Romani fequi hane rational*
posfent, oportuit(credimur) exantegreLa patriå, Jyrica epicaquc,
poeii', quas hiiloriarn Romanam jam ad id aptinu et elaborattm
reddi'disfet, velut ex fönte quodem Tragocdiam derivari. Sic apud Grsccos ea genera poefeos, qua: antea diverfa Deorum
Heroumque laudes celebrabant, pofl in dramatieam poeiln, tarn·
quam in commune quoddain receprseufum confluxeraut. At
enirn heic occurrent aliqui, neque Romanos omnino tali geners i) caruisie, promcntque iortasfe totam eorum prifcam hiftori-
am/' poeticis decoram fabulis"" et fpiritu ε'πεοε 2) vere Romani·
1) Cicero Brutus Cap. 18, ig, - "atque utinam exftarent ea carmi-
na, auae muitis faeculis ante fuam cetatem in epulis esfe cantifata
a fingulis convivis de clarorum virorura laudibus, in Originibus
fcriptum reliquit Cato." Ceberr. Niebuhr, Romifche Geschichte·
«:ter Theil, pag. 178, citat hunc locum ad confirmsndam fén-
tentiam: "Rom hatte einft Lieder vom Lob grosfer Månner
welche an Gaftmåhlern bey der FUVte gefungen wurden".
2) "Aus diefen Liedern (vide notam pricrem) ift was fiir uns jezfc
Geschichte der Romifchen Konige heifst, inprofuifche Erzahrung, aufgelöst. Sodie Gefchichte von Romalus^ welche für fich eine
Epopoe bildet: — — — aber mit L. Tarquinius Priscus beginnt
ein grosfes Gedicht, welches mit der Schlacht am Regillus en¬
digt, nnd diefes Lied der Tarquinier id roeh in feiner prof;-
ifchen Geftalt uobefchreiblich diehterifcb: wie es eigentlicher
Geschichte fremd ift. Seine Ankunft zu Rom als Lucumo: feine
Tbaten und Siege: fein Tod: dann Servius Geschichte: Tullias
Frevelhochzeit:, der Mord des gerechten Königs: die ganze Ge¬
schichte des leistenTarquinius: der Fall des Königs und die vor¬
bereitenden Wahrzeichen: Lucretia: BrutusVerkeilung: fein Tod:
Porfenas Krieg: endlich die völlig Homerifche Sehlacht am Re«.
gillue > bilden eine Epopoe, die an Tiefe und Glanz der Phar-
tafie alles weit zurückUsft, wasdas fpåtere Rom hervorbrachte5'.
aclßniam; colligemqae fortasfo connulia quoque tlia, quibes de-
inonstrent, reipfa sdfuifse poetica quxdam tragoedise cltimnta.
Neque nos ca non fciiiius et quodanmiodo conccdimus. Ve¬
rum etiam Γι non dubitaver's, quin carmina ifta ad hancce rem fatis locupletia atque conformata fucriat, conitat tarnen, ea a populo ipfo, perindc ut hic armis, cuitu, potentia provectus fit,
magis magisque neglecta fuisse etobiivioni data. Itique quo tem¬
pore illa vigebant, populus etianitum iocultior fuit, quam ut
ex i is copiis tragoedia tffici potuisfet; contra, cum, ipse eru-
ditior factus, suis fortasfo viiibus geous iiiud txperiri potuerat,
maximam partem illa dudum vel incognitavel coniemta jacebanr.
— Quam quidem ipsam rem Γι primis illis auetoribus crimini tri-
rrbtris, qui, quum tragoeciim ceteaque Jgrscca Romarn importa-
renf, fimul Italicas camoeuas °obpresfcnm"; nihil cquidem hos
purgamus , at majori tarnen in culpa popu'um ipsum ponimus,
qui, quam haberet patriam poesin, e*m pcitfus fit obrutam ad-
iiuentibus a Grascia anibus interire.— Verum gens ÜlaRomulea,.
a-d bellicos civilefque tiiumphos magis quam ad jiue.ratos r.ata, si
vel in tota poefcos ratione neque alieni adfectati ncque fui neg-
lecii crimine abfolvitur; in tragoedia utique maguis excidit auiis»
ncque mediocrem libi confolationem paravif, fentata arte, quam
ex ingeniolisfima ipfa Grascorum natione folas illae Athense et inve-
nire et bene coiere poiueruut. — His iqitur aufpieiis ingresfa
i.' c. — Atque multa quidem ex latiriis auetoribus colligi pof-
senf, in testimonium de prisca illa & nativa et puichra Romano¬
rum poesi. Sed hsec poesis fuit ex istis rndimentis carminum,
quse primord'iis fere omtiium populorum communia sunt; indicat-
que omni.no nihil aliud, quam id: adolescentiam Pop. Romani, fi-
eut aliarum nationum, peeticam fuisse. Sequens setas roonstravit
indolem gentis reipså a poesi alieniorem. Quod ipsi etiam Ro-
ni agoscunt eo,quiasua carminum vetustate neglecta,— etsinon potuerunt quin inteidum eam reminiscerentur — tantum posterio¬
rem illam et graecissantem poesin pro Romana haberi volnerunt..
6
fcenam Rominam, Trsgordia qualem omnino nactura esfet lia-
bitum qualefve fuccefsus factura, jam velut prxcipere cogitatione pofiumus. Quin »eriem ipsam succedeotium Tragicorum adtcn-
diinus, et, quantulum quidem id fieri poterit, quid quisque ad
rem promoveudamadju- verit, dis.picim.us? — ——
Ztiviur Andr-onicur3), a. C. 240, ordinem ducit.
;Qai non modo Tragoedise red et Dramaris unieersi theatriqus ordinarii Romanis condiror fuit. Nam primuui
immutato jnore rudium eorum ludorum, qui, ex Hetruria ad-
sciti, post paullatim in Romanum inseiiuium., nominesaturarum,
verrerant, nnam illam maximamque rem., qua; ad dramaticum pertineret genus, eijfecisfe perbiberur, 4) ut ^argumento fabu-
lam sereret ^rernque simplicem et uno tenore proponeretactio«
nemque congruentem adjicerer. Idcrn etiam (id quod fecisje
traditur cum quando., more veterum tragicorum., ipse suarrim fabellarum actor , a spectantibus saspius revocatus vocera obtu-
disfet) alteram addidit novitatem fabulamque qua: prius uni fu-
erat agenda ita diftribuit, ut histrioni diverbia solum peragen·
da adsignaret, tibi vero gesribus actionem exsequendam sumerer.
Quod ab ilio institutuin fcquenti quoque tempore mansif. 5)— 3) Natus Tarenti beHoque Tarentino a Romanis captus. Servas pri-
tnoet& institutorliberor.utn, M. Livji Saiinatoris Consuli«, deinde libertusfactus, moresolitonomenPatroni adsumsit. Scripsisse quo*·
qoeqnamalteramvecomoediara verisimileest(Vide Flogel, Geschich¬
tederKomischen Litteratur4Th,,pag85);reddidisse Odysseam lati-
ne & hymnuns in Junonem composqisse, certum.—Magni igitur
Graecia oriundusipse ·— ut Ennius — si Romanam "barbariem'*
non nisi Graecisroo mitigari posse putavit, id quidem non oifeit-
dit. Romani vero eutn velut patremlitteraram suarum venerati
■nnt.
4) Vide Livium historicum L. 7. C. 2. ubi breviter exponittam pri-
mordii ScenaeRomanae tum etiam a Livio factajn mutationem·
§) A.W. Schlegel, über dram. Kunst und Litteratur, jure qnidem,
aeetbetico sensu1 inyentum Livii vituperat; ceterum magnitud»
7
Fabelias Livianas —- fcripsfifse omoino XIX pcrhibetur — Ciee^
ro judicat "non satis dignas esfe quac iterum leganm!*, (Bru¬
tus Caq. i8.}quod, efiamsi durius dictum sit, indicat carte ma¬
le imitatum Grascos fuisfe» In quo eo facilius quid'em excusa- tur, cum primus Latinorum rem tentaritac linguam reluctantem
vcrsibus dictionique invenerrt. —-Fragments 6) quidem tam parca
exstant ut vix in exemplum dictionis adhibeii queant; tituli vero Gr«canrci produtit imitationen» sive translationem AEfchyli, So- phoclis, Eviipidis. — De Cn. Noevio 7}, ejusdem setatisetiam pau«
ciora novimus. Safyiis quidem et comoediis valde ditavisfe
Romano!um lifferas confrat, Aristophanifque fuisfe' iruitatorem.
Tragoedias solumpaücas fcipsit, in Iis Liviüm »muJatus. —-Excipif
hos Qm- Ennitif, 8) paullo »täte inferior. Qui quantum contulerif
theatrf et usus personse non partim roinuit ineptara istad Livia-
pae ißstitutioni««· Videsis Flöge!', Geschichte der Komischen Lit^
teratur, ^:terTh, pag. 87» 88 et Crusius, Lebensbeschreibangj der RÖro. Dichter, übers, von Schmidt 2:ter Tbeil pagg. 247. seqq.· — Praetereapatet, mutationes istas non nisi ad eas partespertinuisse,;
quassingulss personae, (non cborus) agebant.·
6^unt onfnia ferrae horura Tragicoruin fragment'a ita comparata quocirca eorutn aliquid adferre parum idoneuntr duximus.
Tantum tarnen ex iis colligi videtur, dictionem versificatio- neraque tamquam gradatira, a Livio usqüe ad' Ättiura, per- fectara fuisse et excuJtam;; quod quidem cohsehtaneum fuit. Pa- cuvii Ättiique reliquiae reipsa produnr linguam jam facilem et ele¬
ganterem. Tituli omnium fere Graecanici sunt, idquodjam per
$e verisimile reddit, fuisse opera eorum, tnaximam certepartem, vel imitationes vel translationes.· Videsis Delrtl Syntagma Tra-·
gotdiae Latinse, Antwerpiae 1593, pag. 93seqq.
7)Praeter cetera, Bellum Punicutn Tr'raum vereibüs satnfnini? cecfblt, quod poema "iucnlentir scriptum" fateturCicero, (Brutus C. 18).
qui ibidem inVehitur in ipsum Enniüm tamquam Naeviani carrainis
spoliatorem: "Vel sumsisti multa, vel, si negas, surripuistf'
8Wat'usRudiis propeTarentum, Roman» cumcoticessisset, in familarem Scipionis Afr. & Catonis araickiaöi receptus,, aitborum in graecis·
8
non minus ad ceteram ptCfin qmm ad Trsgoedkm excolendun
confentientw laudes Ciceronis, Horatii, Ovidii cetr. signifi·
cant. Cetcrum & ingenii magnitudine & prxstantia artis meru-
it ut *'Patcr poefeos*' adpellaretur; fed ita meruit, ut idein ta¬
rnen maxime omnium et intulerit Graecismum inter Romanos et
exetnplo fuo venerabiiem ac tamquam fanctum eflecerif. 9}
Fabo!χ quidem Tragicce —ques ΧΧίΙίcondidic—etfi jam rii-
ctionem versusque adcuratiorcshabuerunt, et materie quoque ipfå eiegantius tractata fententiisque gravibus iliuflrata eminuerunt,
tarnen Grstcis Triuinvicis, et maxime quidem Euripidi pleraqtie
fua ornamenta debuerunt. Fragmenta vero, qux valde minuta exitant, verfufque a Cicerone aliisque adhibiti fubdurum etiam-
ttim dicendi genus et obsoletis plenum vocabulis ostendunt. —
Stquuntur deinceps, a C, 150, M. Pacuvuis et L. Attiu; 10);
litteris magister, illius simul comes domi belloque est factus. — Praeter Tragoedias, Satyras qnoque et Epigrammata scripsit et
versibus heXametris (quibas perficiendis omnino multum dedit o- perae) Historiam Utfcis iibris ig continuatam, et epicum carnien
"Scipionis" nomine insigne, aliaque nonnulla: utnon magiselegan-
tia quam multitudine scriptorum rem Rotnanorum pceticam auxerit 9) "Ennius der ernsthaftglaubte Roms ersterDichterzu seyn weiler die alte einheimische Pcerie ignorirte, verachtete und mit Erfolg
unterdrückte". Niebuhr 1. c. pag. 179, —
— "scripsere alii rem
•versibu', quos oliro Fanni vatesque canebant,
quom tieque Musarum scopulos quisquam superarat
nec dicti studiosus erat" — — gloriatur Ennius de/Se
ipse, Nsevii Bellum Punicum tångens. Cicero 1. c.
10) Attium *pn minus quinquaginta Tragoedias condidisse, ex ti·«
tulis reliquarum credibile est. Hartman, Geschichte der Poesi a:ter Theil, pag. 6o5. — Praeter eara, quam dos in textu indicavimus»
fragment! particulatn, exstat quoque minuta pars dialogi ex fabu-
lå Afctiana Prometheus inscripta, quam Schlegel ipse (qui fere se-
cundum Graecos omnia decernit) 1. c. concedit i'haud indignam AEshcylo esse et versibus elegantem"«
9
quorum operihis verbis judicat Quintiiianus (Institut. Orat. L. X.
c. i.): "Tragocdise Scriptores veterum Accius atque Pacuvius
clarissmi gravitate sententiarum, verborum pondfcre , auctoritate
personarum. Ceterum nitor et summa in excokncis opciibus
manus magis videri potest Icmporibus, quam ipsis cduisse. Vi-
rium tarnen Accio plus tribuitur, Pacuvium videri doctiorem, qui
docti esse aftectant, volum''. Quanto aurem ceteros supcrarmr,
ex eo intelligi potest, quod eorum fabulte, usque ad Cicero-
nis setatem, fere soke placebant spectabsmutque. Neque vero vel illi non perrexerunt tractare maxime Girecas res girccaquc
exemplaria sequi. Una omnium Tragoediarum Romanarum*)
in Romana versata fuit historia , iabella Attii, qua?, Biutus insciipta, ruentem imperiorerum Tarquinium Superbum exhifeuit;
sed ea quoque cum ceteris interiif. Exsfat autem inter reliquias hujus poerse paullo amplior panicula tragoedisc , quas tiiulum:
"TrachiruV3*^gessir; quam quidem, si locus pateretur, vellemus subjungere, in exemplum tum dictionis versificationisque jaui
satis excultas tum facilitatis haud parva in Gra:cis carminibus vertfii-
dis. Atque hoc ferme auctorum numero vetus illa Tragoedia Ro-
inanorutn concluditur.
Quorum quidetn cum decessu non continuo ars ipsa de scena
cesfir, mansitque etiamtum diu vel magnatum msxime studiis et liberalirate vel aliis ejusmodi adminiculis sustenfata. Poftquam
vero, exhaustis sensim grascis illis fontibus, evanescentibusque sU
inul in dies novifatis blandimentis, jam Tragoedia civilium tur·
barum "pro severitate morum voluptatem in vitam hominum iu- duxir; necesfitate quadam sequutum est, ut ii protewus ludi dese-
rerentur, qui, cum ab inirio usque a moribus ingenioque popuii abhonuisfent, nunc ultro luxum et ex eo vel natas vel amplift·
catas,. publicas privatasque, oblectationes adversarias haberenr. I- taque Ateljana: fabulas, et totum genus mimicum et ante omnia gladiatoriae istas voluptates, velut adsumtis viribus, "efF.'orescunt j
*) Octaviam vix dignam, quae nominetur. duciirus,
**) Videsls Delrium.
10
Melpomeflesque opera Spectatorum non minus cpi.ni Scrtprorum
cuifu destituuntur. A'que licet adhuc Cieeronis tempore er in
Comica Roscius er in Tragica scena iEsopus exceilerer, isque
ctiani Attii Pacuviique veteres fabulas, msgna in cellbritate
jpectantiufn, doceret, ramen non multis post annr.is Horatiutn
videmuB acerbe in Romanos invehij quia nobiliora qu sequ-e spec-
taculi genera spernerent. ii) Verum enim quamvis murara tempo-
rum indole, cum spectatorum infrequentia alienique omnino
hominura animi mala Tragoediae minitarenrur, non poturt fieri, quin singuli utique viri (inprimis Augusrea asfarer
iiia artium liberalium faurrice) prodirenf, qui suo sseculo vindi-
care Tragicam quoque gloriam rudi supeiiorem vemstafe co.
narentur. Eorum hos fere maxime insignes exsririsse constat:
Asinhim Pollionem illum, Virgilii Horatiique familarem, quem
in eo genere sublimem atque ingeniosissimum fuisse pethibent ;
Varium — qui, posr mortem Virgilii, Aeneida percensuit — cu- fus Tragoediam, Thyesres inscriptam, Quintiiianus sensit "cui-
libit Graecarum comparari posse"; et denique Ovidium, de cu¬
jus fabula Medea idtm: "Ovidii Medea "inquii" videtur mihi o- stendere, quantum ille vir praestare potuerit, si ingenio suo fen>
perare, quam indulgerc maluisset". Sed et hoium omnia
opera intercidere; quse, etiamsi fortasse in imitatione maxime ver.
fabantur, magisque ut legerentur quam agerenturscrip'te erant,
non modo auetoritas summorum scriptoium , sed et res ipsa per·
svadet, uteasadmodutn excelluisse crcdanus. Ovidiusi2) unque,
tanto vir ingenio, cum sibi "kmperasfu", non potuit non bo~
nus esse, 1
ll) - — "media lnter carrcira poseunt
aut ursum, aut pugilesj his nam plebecufa gaadet?
Verum equitis quoque jam migravit ab aure voluptes
omnis ad incertos oculos et gaudii vana'%. etc. Epist. L. r»
ß) "Sceptra tarnen sumstT curaque Tragoedi» rostra
crevit, et huic operi quamiibetaptuserani"; ait ipse de se Naso Am. su <8»