• No results found

DET POTENTIA

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "DET POTENTIA"

Copied!
18
0
0

Loading.... (view fulltext now)

Full text

(1)

Ii.C.

DISSERTATIO PHILOSÖPHICx

IN QILESTIONEM:

AN POTENTIA

DET JUS.

Quam,

Onjenfu Amplijf Facult. Pbtlofoph.

Regia Acaian'm In

Ρ R £ S I D Ε

VIRO CELEBER Ii IMO

Mag. LAÜRENTIO

DAHLMAN,

Moral. & Polic. PROFESS. Reg. & Ord,

Ampi. Facult. Phil. DECANO h. t. Max. Speit

Ad Pub. Examen De/ert

JOHANNES SCHEDVIN Dan. Fit.

DALEKARLUS,

In Aüdit. Carol. Maj. Die ΧΠ. Maj

Anni MDCCL.

Η. Α.M.

S.

UPSALIiE,

(2)

M:ris

Μ AGMjE Κίϋώ ViRO,

r{ercreadiillnc> Ρ Λ TRI A C DOMINO,

Un. Doit. ANDREA KALSENIO,

Dicecefeos Äroftenfis EPJSCOPO EmincnciiKmo y

Veri. Confiilorii PR/ES1DI QraviiTrmo T Gymnaiii Scho- lar na »q ue EPH ORO Adcuratifhma %

MATEN ATI ΜΑΧΙΜΟ.

Igaofcas ex fidere ReverendifEine Hominis TUl foenerando, PATER, quo/f in confpeAum anxiie de jubare' TO-

UMprodeant tenues h-jechartuioe. Pofuit TEadmodurr*

fublimi loco inter Ecclefiae ful era Pro vi du·: η Humen. Qba-

re pingvis mea rninerva procaxtam awgu/U iirnina cal-

care noaauderet, niii gratiae Tute in Mufarum cultores

minime vulgaris probe eTet confcia. S :rena igitur fron¬

te recipe pagellas bas omni nitore orbas. Majoris enimpon¬

deris munus, pro ingenti ilio beneiiciorum comülö, quo

me paternamque domum ornare benigniilime volueris*

reddere nequeo. Summum fatorum mor tabuna Moderato¬

rem cabdifbrniscomneliabo precibus, velrteximrnenfe fua bonitate dementi (II ne I arg i r i,, ut me tam-il larn tranfeas*

,

quseannis noilris nkirimum prse-inita ertr. Tantum Illeani- mocorporique. Tuo roboris & virium adcht, quantum ar-

dux EederLeofciraefuffieiat. Eo vero drutins vitarn Tnarn proroget, quoardiusfalutemTuam cum ialute Patriieac Eccietix cönaexam certe perfpexerit. I ta ad extremum vi¬

tas ha i i tum vovebir.

RiverenJitfini NOMtmS Ί Ul

cuTtor devotiilimus

JOHANNES STHEWIN.

(3)

VIR O

Mixime RevercmU atque AniplijfjJmo ,

Dn, μ agUCOBO SV Ε DE Li O.

Dfecefeos Aroficnfo A K C Η ί Ρ R A, POSIT ö Me-

ri iiümOy Tempil Catheclralis ANTISTlTi Vigifannfii-

moy Venerandi Confiftorii ADSESSQRI Pnmairio, PATRONO MAGNO.

Ne Dn. argre ARCHIPRAiPOSLTE, feras,Maxime Reverende quod atque etjarn de ÄmnlbT Tuo

NOMfNEarnpliilimo dceus & Ρ radien um leyjiphnte

huie oppelbe concitiare audearn. Norunt omnes, 7 Ε vi-

rum efie,quem Diceeefts n-o/tra fufpicit ac veneratur. No¬

runt quant^poiieascomitateac facilitate, qifanto farore fi-

terarum CuTtores ampfedli foleas. Mihi etiam in Dornum

Tuam honefliilimam recepto innumera mentis Tuae fere-

ne, amoris & benignifatis prorfus Angularis' fpecimina quo- tklle experiri fiCuit,Conatumpro opere benigne reipicere

moris Toi eil. Placido itaque vuftu chartaecurn hocce munufeulumreeipeyquo cPbilem tantum um b ram grati&

venerabundi animi oilendere valeo. Ut fera ii c illa dies,

qua orbis eraditus tarn fplendido decore, Eecleiia tam flr-

mo fulero, Familia tanto fofatio, & dientes tam bene- volo Patronofe videantorbatos, nunquarn vovere inter-

mittet

Maxime Reverend! atque amplifflmi NOMINIS Till

culfor hurnillimus

JOHANNES SCHEDVIN,

(4)

VHtO Aåmoåtim Revcrendo atque Preeclari/ftme

d«· mac. t a c o bo s t r a ν o η

ANTISTITI Feliingsbroénfium Vigilantiflimc., Ad- jacentis Diftriélus PRAiPOSITO Merkifilrno, FA-

TRONO Avuacufi loeo perpetim venerando.

Admsdum Reverendo atque Pneclariffnm

dn. mag. johann i schhd vini

Itcelefi®, quce Deo in Kungsåra colligitur,PASTORI vi«

gilaßtiinniOjPatruo Renigniflimo,

Plunmum Reterendo atque DoUifftma

dn-leon r do

schedyin,

COMMINISTRQ in Ahl vjgiianjtiilimo, PatruoBenignW

iTimo. v

^iTOBISi PATRONi OPT1MI, exercitium hoc Aca-

'

demicum confecratum volyi, tanquam pietatis rnese in VOS teiTeram. *Faventi fronte iiLud accipite, Meum

er i t, pro FLORE VESTRO perenni,apud iiimmum rerum Arbitrum ardentiilknis fufpiriis intercedere, ad finem us-

que vit® permanfurus

Admodum Reverend, ac Plurimum Reverend·

NOMINUM VESTRORUM

•ultor humillimus

JOHANNES SCHEDVIN.

(5)

o. a

§. ι.

infens immenfie bonitatis 8c

iapienti# ^Divinas fpecimen

in eo elucet, quod Enti huic pcrfe£tii?imo placuerit exi-

ftentiam largiri ejufmodi cre- aturis, quae radiis, ab ipfb

omnium .perfe&ionum fole fplendidiilimo mutuatis, ruti-

larent. Qvot namqve funt creatac mentes, tot e-

tiam unius illius Archetypi expreflä fimulacra, tot

v el ut unius ejusdemqve faciei in varii generis fpe-

eulis reflexiones; qvarum qvidem alia clarior, a-

iia obfeurior, alia fond propior, alia ab eo remo¬

tior. I ta q vc uti puriffimus Dei intelle&us re&um

a non refto nunquamnondifcernit, ita eQtypon il-

lud, intellcaus humanus facultate qvoqve gaudet

juitum ab inj ullo diiccrnendi, Dcploranda vero

A eil

(6)

* ) <?(

eil gvOrotrdam hominum perverfrtas & ftultitia, qui prsrogacivam hanc, utpote ad altiora, & ap-

petitui fenfttivo minus grata ipfos ftimulantem, s- gre qnaii ferentes, lumen rationis, quantum in

fe, fuffocare conantur, genusque humanum o- mni fenfu juris & obligationts fpoliant, cui nihil ni-

ü vim, qua & beftis valent, & licentiam brutis animantibus, quam homini, magis convenientem, relinqvunt. Horum opinionem breviter exaniinan-

dam nobis propofuimus. Ut vero Tu B. L. in-

noxios uoilros eonatus in meliorem digneris inter- pretari partem enixe contendimus.

§ . II

Primo quidem e re erit, iententiam eorum

integram exponere, qui Potentiam fundamentum juris conitituune. Exiftimant i Iii, unum qvem- que, antecedenter ad leges civiles, jus habere ad omnia, frve unins eujusqve jus eousqve feie ex- tendere, qvoufqve ejus determinata potentia ie

exten dat; in ter horn i nes, qvamdiu fub imperio·

naturs vivere coniiderancur, tam i 11 um, qui ratio-

nem nondum novit, vel qui rationis hahicurn non·

dum aquiiivit, ex legibus appetitus fiimmo jure

vivere, quam eum, qui ex legibus rationis vicam

fuam dirigit; q vid quid unus qvifq ve, qui fub

folo naturs imperio confideratur, frbi utile, vel

duBni rationis, vel ex affeftuum impetu judicat;

id fummo naturs jure nppetere, Sc quaeunque

ratione, frve vi, five dolo, ßve qvovis dem um

modo facilius poterit, ipii capere licere, Sc pro

(7)

) o (

hode habere cum, qui impedire valt, quominus

animtim expleat iuum. Ex quo fequitur, jus &

inditutura natura!, inb quo omnes naicuntur, ni¬

hil, nifi quod nemo poteé, prohibere, conie-

q ven-ter ad nihil otnittendum homines obligari,

η i (i qvod vires eorum fuperat, ne iruitraneo eo-

natu nihil agerent. Talia dogmata inter antiqvio-

res ipargit in Principe fuo Maehiavellus, vitam-

q ve Agathoclis Syracuiani, Oliverotti Firman!,

& Caeiaris Borgise, aliorumqve , quibus inanis gloria & regnandi cupiditas ultimus finis fule, qvo

omnes fuas aQriones collinearunt, tanqvam typum

Principibus cornmendarc non dubitat. Hujus hy- pothefeosacerrimus vindexfuit Benedi&us Spinoza, quod dilucide iatis odendit inTra&atufuo Theo- logico Politico cap. XVI. Eandem etiam fenten·

tiam fovet Hobbes, ied, qvoniam non tam ex-

cors erat, quin optime intelligeret, hominibus pragceptis religionis Chridianae imbutis, fceledum,

horribile ac nefarium tale prasceptum vifum iri,

ideo varia ludit fpecie, ut, qvos iibi videbat im- minere,adverfariorum impetus, tanto facilius effu- giat. Hinc aliquibus in locis, däri pietatem na¬

turalem; quas a magidratibus non pendeat, ian-

cit. (vid Üb. ejus de Hornine cap. XIV.), fed

colori nimiunt non ed credendum, alibi enim

nientem fuam plenius aperit; dum docet, natu-

ram dedifle unicuiquc jus ad omnia ( hoc ed in

ilatu naturali, iivc anteqvam homines pa&is feic

invicem obdrinxeranc,'unicuique licuiife facere

A a qvaei

(8)

H ***& )o( <S»

quaecunqve, & in qvoscunque libuerit, Sc po£

fidere ac frui omnibus, q ute volebat ac poterat.)

vid Li b. de Cive. cap. 1.

$ III.

Quid fibi velint hi Juris Naturalis architefby

non difficile fore indagatu opinor,; namque eoipfo

©mnem moralitatem aÖionurn humanarum intrinfe-

cam tollunt, hominemque, nullo Jure Naturali, ad

eerta offieia Deo, fibi ipfi & aliis hominibus prae- ftanda, obligatum efie credunt, cuiillorum per ver¬

las credulitati nemo ratione re£fce utens aiientiri poted, quum ad re&itudineni a&ionum , quod in

lequentibtis videbimus, non folum requiratur po-

tentia phyfica, quas fupponitur, fed in prrmis fa¬

cultas agendi moralis, five Jus; cumque hujushy- pothefeos propugnatores ftatuönt, fotarn potenti-

am pbyficam, quocunque modo applicatam, fon-

tem juris elfe, patetabunde, eos facukatem mo¬

ralem exclndere, hoe elf, omne Jus tollere. Sr

enim commune 8c verum difcrimen Judi 8c injufti admitterent, fuamque obligationem, regulis Juris

Naturse convenienter vivendi, agnofeerent, eo fa^

cilius erroris fur convincerentur, quo eertiuscon- ftat, earum veritatum agnitionem, 8c pertinacem hujus fententiae defenfionem manifedam contradi-

Öionem arguere. Quod enim phvfics pofiibi-

le ed, non ideo moraliter poiiibile audit

(per utriusque poiTibilitatis definition cm), Gum

itatjue hi dicant, omne, quod Phyfice poiiibile edy

etiam moraliter poiiibile efie, eo ipfo, 8c poiiibili-

tatem moralem dariaifirmant, quianomenretinent,

8c ne-

(9)

) o ( I ic negant, quia xqne eam, ac poffibilitatem pby~

ficam,extendunt, Ipia itaque res poftulat, ut evin-

camus, däri immutabile,diicrimen jufii & injufti 5 il-

ludque originem repctere cx ipia Dei determins-

tione eifentiali

f IV·

Reciitudo aclionum Divinarum tonfifleré fielet m tongru em i a cum omni bus Åt tribut is Divinis. De tim

exidere, efferieiarnque Divinam varia attributafcom-

ple&i, in Theologia naturali uberrime demondra-

tur, quod nos fdeo inftar Lerhmatis fumimus. E£

fcnria Di vin a & attributa ejus reapfe non difterunt,

ied u η υ rr. idemque flint. Cum vero Fe&itudo «·

£tionum Divinarum coniidat in con v enie η tia, dive

non difcrepantia cum eiicntia Divina, (per def.)·

patet abunde, eam confjitere deberé in convenientia

cum omnibus atmbutis Divinis. Finge enim at- tributo uni attionem aliquam con venire', & ceferis?

non ςοηvenire, e. g» bonitatem talem Deo tribui,,

quae fapienti^ ejus non conveniret; ageret tum

Deus ut non fapiens, adeoque non eilet perfe&if-

fimus, confequenter nec Deus. Unum narhque

attributum Divinum nuη quam ie exferit in detri^

mentum a1terius;excludit enim fan&itäs Divina ab>

attributis Divinis omnem diflenfum & pugnam, quippe quae irnperfecrionern inferret. Ratio prae-

terea nulla fnbeft, quare fateQeäus Divinus potitis

refpiceret a&ionis cujusdam eonvenientiam cum*

imo attribut© Div i η o, quam cum altero; perfeBiii

A 3 üma

(10)

6* ) ö (

finia enlm omnia fant, omnia quoque Deus <equa-

litcr amat.

f V.

Comenlentta aBienis cum omnibus attribut-h Divinis, utpote harmoni eis, tam mor allt er foffibilem

veddlt. Moraliter cnim pofiibilis illa aftio dicitur,

quae falva reSitudiac fieri poteft,(per. defj Re£li-

£udo afåionum Divinarum confiiht in eonveniencia

cum omnibus attributis Divinis, utpote harmoni- eis, ( $iVjj veritas itaque propofitionis peripi-

cua eft·

§ VL

Sola itaque fotentia in for o Divino non dat Jus.

ReOätudo enim a&ionum Divinarum confiftit in earundem convenientia cum omnibus attributis Di¬

vinis (jT IV). Illa ipia convenientia reddit a&ionem moraliter poifibilem {jf V). Sola itaque aftionis

non repugnantia, feu convenientia cum potentia

Divina non a&ionem aliquam moraliter poifibilem reddit, confequenter nec faeultatem agendi mora¬

lem concedit, hoc eiinon dat jus,

$ VE

FacultaUm ferfpiciendi, cjuidjuflum ξ$ injuftum fit, Deug hominibusemceffit. Deus utpote perfe£tifi

iimusob indigentiam homines non creavit, fed ut

perfe&iones ejus manifefiarentur. Finis vero hic nltimus iine fubordinato non obtineri potuifiet, fe-·

licitate nempe creaturarum. Vanas vero etjam

hic finis, h. nunquam obtineri potuifiet, fi omnia

er vaga Irapem &promero lubicu.agc.rent hörni,

, · *

nes.

(11)

> Ο (

nes. Ut obtineri itaque poftet, necefle erat, ut

homines certa officia erga Deum, fe ipfos Se alios

homines obfervarent, Ea vero obfervare non ρα-

tuifienc, nifi facukate gauderent eadem cognofcen-

di. Melius itaque Deus gloriam iuam maniieiia«

re, & felicitatem ereaturarum promovere non pq- tuit, quam ίϊ eftypom quoddam perfe&ionum fua-

rum & veritatum, in mtelleöu iplius latitantium,

hominibus inderet. Qui vero vult finem, velie

etiam debet media. Dens itaque facukatem per- fpiciendi, quid juftum & injuiium fit, iive qu3enam

officia bomo praflare & omittere debet, element

ter induifit,

§. vin.

Äd propoiitionem $ prae* allatarn uiterins

probandam, provocare etiam poffiumus ad eonfen-

ihm omnium gentium. Univerfaliores enim ju-

fti & injtifii ideae apud omnes gentes etedem funt.

Etenim,. etiam iine relatione ad fuam utilitatem ,

experiuntur homines in un iver tum omnes, inna-

tum q ve η dam jufli & inj u il i fenfum, five propen-

fionem mentis, vi cujus ad iudicandum, q vid ho

neilum vel inhoneflum fit, feruntur. Id etiam in

infantibus obfervare licet. Frius enim s qvam ver- bis fenfi fua exprimere poffiint, dolorem cuivis confpicuttm produnt ex injuria, qvam unus åke¬

ri infligit, licet commodum vel incommodun®

inde in fe redundans fihi reprsefentare

neqveant. Pracclare itaque Hugo Grohns;

in infantibus ante omnem difciplinam oilen-

&

(12)

€&£ ) o C

dit fe ad bene aliis faciendum propenfio quxåatn?

ficut & in ea astate mifericordia fponce prorum-

pit. Verum quidem ed, plurimas gentes om nia

fcre propriis metiri eommodis, & potentia fua

abuti ad ea impetranda & agenda, qvx Juri Na¬

turali contraria iunt; fed qvod careant facuitate jufhim ab injuflo difcernendi, exinde eo minus

concludi poteft, qvod fa&is fuis, imo beilis in-

iuftiffimis, colorem juftitiae fcenerari iludeant. Vi¬

des itaqve, eos non folum fcnfu juftitiae tangi, fed

$r praeter opinionem Obligationen! luam agnofce.

re. O vid enim cauto eilet, cur tantopere afle-

£hrent iufti cenferi, niii pleniflime convi&i eflent,

fe obligatos eiie ad vitam fuam regulis juftitiae

convenienter dirigendam. Quid, quod, domefti»

ca experientia edofti, novimus, qvam peripics-

ees (imus in aliorum moribus taxandis, & vitiis

detegendis, licet inordinata φιλαυτία laspe impe-

diat, qvominus proprium defe&um fateamur &

emendemns. Ut obtineant nihil φύσει juftum &

injuftum eile, fed omnia Βέσει five inftituto, va¬

na qvidem adferunt illi, qvibus volupe eft, po- tentiam fundamencum juris facere. Opinamur na-

turam hoc nomine praclare meritnm eile de ge-

nere humano, matrisqve indulgentiffimae officium impleviile, qvod nos omnibus vinculrs iolutos&

expeditos, nulla lege onuilos & impeditos, in

hane lucem ediderit; ied cum omnibus manife-

ilum fit, iine obfervatione Legis naturalis, homi-

η em fini ultimo( convenienter vivere non pofle,

&

(13)

> o c

Sc bujiis iententlx patron! concedant, bommes boc jus kmm ad o tn ra a nan retinere potuiÜe,, Ε ve- refelices eile voluerint, patet exande, q vod, ii ta¬

lis lieentia hominibtis conceila fuifiet, nullum in

ea eluxerit Di vinas botiicacis ac iapientias ipecimeru

Pater nempe ille majorem benignitatcm Hlio fuo prasdat, qua certas ipfi ad bene vivendum regulas prasfcribit, qvam, qui ornnern lieentiam ipd con-

•cedit, per qvam non poted non infelix red di. Ne*

q ve tlieian nofåram feriunt argumenta i Horum, q vi

ideas bonedi Sc inbonedi, omnibus hominibus

communes, ideo negant, quod ex itinerariorura

relationibus condare dicant, ad, quod in hac Or¬

bis parte injudum cenfetur, in aliis locis judum

j udi cari. Prasterq vam eni m, q vod, relation i bus ejusmodi admodum parce Edem habendam eile, prüdentia fvadeat, cuivis not um ed, bujus farinse

bomimbus, abufum legum, in regionibus peregri-

•nis, pro legibus apEs vendkare , moris ede. Ne-

que enim nos, reclamante prxfertim tridi expe- rientia, unqvam negavknus, exiftere, prob dolor!

plurimos Legis Naturalis violatores. Q vod ad exempla, in hoc puncto prof er ri folita , adtinet

c. g. trucidationeni Parentum setate confe&orum,

obfervamus, talem a&ionem, ex eorum perfvaEone, Legi Νaturali convenientem cenferi, licet in fe fceda

Sc horribilis Et.

$ IX.

Secundum reguhs jußi hjufli, per rationem

hminihus communicatasr hominis etiam vit am fuam di-

B

-

rigerz

(14)

ii W& ) ö (

debent. Facukatem enim perfpiciendi, quid juftum & injuftum fit, Dens hominibus conceflit, idque eum in finem, ut gloria ipfius manifeilare#

tur. (5 VII) Rccta ratioeinationc, homines depen-

dentiam fuam a Creatore agnofcunt, tarn in origi-

ne, quam in coniervatione & coneurfu; cum vero homo fuus non fit, qua vires & facultates, non de¬

bet iuus eile in earum applieatione; nulla enim ra¬

tio fingi poteft, quare homo potius ad alcerius,quam

Dei arbitrium, vitam fuam dirigeret; debet ad-

coque homo omnino voluntatem iuam voluntati Divinae contormare, hoc eil regulis jufti & injufti convenicnter, perrationem ipficommunicatis, a£tio-

nes fuas dirigere. Obligat porro homines ad legem

naturalem fervandam conceptus de JufHtia Dei re«

muneratoria & vindicatio, Si ieaque quis morar ie eontenderet, fe omnium Juris & obligationis

idearum expertern eile, eonfeffioni oris non eil credendum. Licet enim tenerrimum obligationis

ienium iuffoeare conetur, eum tarnen prodit, qvo-

ties de alienis injuriis Judicium fert, vel etiam de injuriis fibi illatis queritur.

/ χ

Potenti a ttaque in for o humano twn cht $u$t Cum enim in anteceilum demonilrayfmus, gaude-

re homines faeukate difeernendi juftum ab ίηβίΐσ, (§ VII) eosque obligatos eile, ad a&bnes, regulis Juki & injuihjfive Legi Naturali convenienter, diri.

gendas, patet abunde, homini non pro lubitu Ii-

cere omnia, ad quae prxfianda vires ejus fufficinnt*

;

-

Ea-

(15)

<SÄä? ) σ (

Eatenus enim a&iones non moralfter poffibiles fünf,

quatenus potentiae phyficae conveniunr, fed quate¬

nus legi Naturali convenientes fiunt. Poilunt enim aSaones potentia? convenire, fed nihilominus Legi

Naturali r.epugnare, et moraliter impoffibiks eile. So*

Ja itaqve convenientia cum potentia & viribus non reddit oclionem aliqvam moraliter poflibilem; ergo

nec agenti facultatem moralem concedit; ergo nec dat jus. Facto prasterea ipfo gentes omnes latis lu- culenter oilendunt, qvam firma ipfis veritas Üla (Tt, potentiam non debere Juris furtdamentum eile.

Qvam primum enim gens aliqva ad tantum creve·*

rit faifigium, ut reliavae eam metuant, jundb's viri¬

bus illf refifttint, & impediu-hr, qvominus potea- tia iiia abutatur ad eaagenda, qvaza jure naturali di- icrepant. Non quidem negamus, i'mperia poten-

*

tia & viribus fiepe injufte eomparari, praeiertirff

cum antiqvlorum, pariter ac recentiorum, tempo-

rum monumenta fiftis teftetitur, exfiitifiehominés,

nur ftwdio famae & gloriaqtam vehementer exarie»

flint j ut, fi fieri potuifiet, totom terrarum orbem vafiare voluiflent, modo infatiäbili ipforum gloriiß

ac honoris cupiditati fieret fatis. Sic Cromvelliusi ifie Anglus, aftu & potentia pra?validus, Regem

fuum Carolum L throno dejecit, totiüsqve Anglias Princeps fafihis eft. Qvo vero jure ejusrr.odi in-

vaforesimperent, indagacu faeile eft, modo obferve·

mus, qvantum a fine, qvem fibi prafixum habere debent, tranqvifikace nempe publica, recedant Iii

generis humani maßiget. Namqve nbiifokim non

i

*

publi.

(16)

i t ) o (

publieatn felicitatem -promoverat» fied nec fuam ve-

itam fdieitatem, pvippe· quae non in vana.gloria qvaai dehet. Öbiervari qv.oqve meretur, ut ipe-

«iale juitiifimi rerum G uber.nato.ri s ρ ro vi d enti χ ipe- .cimen, qvocl imperia, federe parta, minqvam reii·

neantur .diu.

XI.

Nulla porro diiciplina ad (editioncs Sr bella civ.1- 3ia ex.ci.tan da apti or eile por.c(L S i en i ni potenti a d at

Jus, vel qvod idem .eil, om η is aufitoritas poceftatis eiviiisa vi majore repetenda (it; q vid imped it, qvo minus alle Jure Rex. .& Princeps audire potfit, q vi

stanta, praeceter is, potentia prasditus eft., ut aliosfub- igere, legifeusqve iuis vincire valeret? Q vid qvxfo

mm in Republiea firmum ? Q vid itabile ? Do m i nia

privatorann qvoqve minus fecura eflent, per pe tua enirn poilelloribus amia eilet, iinvaiionema potentio- ribustirnendi. Sed dicac qvispiam: parendum faepius

eile invalori, etiarn, cum durat injufte poilidendi eaufta, adeoqve in eo cafu potent? am dare jus. Sed

reipondemus: fi talia im per et invafor, qvae uti lita ti Eeipublicae conducunt, obli ga tos eile cives ad ob-

edieratiam pradtandarn ,ηοη tam ex ipfius Jure, qvod

inkio ntillumfuit, ied ex eo, qvodomnino probabi-

le eura, qvi jus imperandi habet, totamqveci-

vkatcmid malle. Si vero talia impcraverit, q vas pertinent ad raptorem in sniqva poileffione firman - dum; ii irne gravi pericuSo poteit non pareripa¬

rendum noneå. Ultimo, fijuile imperat, cui tan-,

auia eå

3

ut alios fubigere qveat , potentiae, aperte

(17)

) O (

feqiiitUr, qvösiibet Reges ac Princfpes, ii viribus

iolum & opibtis valcant, optimo jure vicinas gen¬

tes hoc fundamento nixos, invader© poRe f ncc fas eile illfs refiftendi, cum ίη adgreP

forum potentia jus poiitum fit regnandi, & rran·^

data eorum, qvibus refiili neqvit, leges fine.

dicent hie, qvos vel minima rerum humanä-

rum ciira tangit, qnantum p'aeis & tranqvillitads^

ex hoc dogmate, genus humanuni fpergre poflit.

MONSIEUR ί

A ijant comté üonjours pour im honneur de n/iti£

** tereffer aee qui vous regarde, je ne laifle pa£

échaper Γ oecafion favorabie , qui fe preienie, de-

montrer 4 quel point je füis votre ami, en vous fe-·

lieitant für bouvrage, que vous coneZau public;;

Et vous temoigner enmeme tems ma joie, lur vosp progrés. Gontinuez Rlonfieur a ies augmenter«?

Plus vous ferez heuteux & plus f aufal d$

phiihv Je fuisj

MÖNSIEüRt

®ofre fr es bümble & fr es oheiffanf

Surfst te uv

ilERRE VON CBlilS TiERSÜWf

(18)

Viro Ju veni

Da JOHANMI SCHEDViN,

De Quxftione:

AN FOTENTIA DET JUS,

Publice diiputaturo»

$ixan SSnS nrajnr ποταπή mroa nxy-» -jvtx pjgS py-iS «3 \·ρ

nn-i -in ηπχ njn η · panix Sa «yyä nSyji «τη οί ι»χ pr»

ρ Sy -nsp nyr wnSitt px nypa yiTi {oxr *jiod -S px -nym

ΤΊ3 2b -]S |rai pri rrSyn ι»κ jrSy SxS mixr -ib Saar nS-r«

r»n bis^sn ajax η ·ηηχ Dam jm» «na·»- ny»a yninV

lomi nxmS aiö ρτ niyayx iniyc» tmyihi pyin pv no xm mx

nS-Sy nanx ax -a naja mrx pna r\x13 xS -a -ryn ryn S-3»nS

nn» pn miy SaS iixd Sm Sipa xnp n?n nyn Dyr nSyy xj»m

«Si xnan «Sr nn-o: xS xn»i pySn "wx njiaxni pjno tnx pur

nyi -S px n»x nx 131« nai mix na nnyi *aSiy iy paa »ian

pmn -ry τχη rrnx pari -a · niSm nrnio ji»S -S pxv niS-nn moS

ywa »a SaS· yiT» löa p»?o σιη trra? "noan Sa xSor

lern pS ηιτρ ny yunS mS» niaiSx nny aSxo -:x ρ Sy pnyto®

*]Sxq»3 mal miyi ταη ρ-ο-ο'η n-v-aaS p»»i Mim» nx prnnS

•σο1 piixS *]p»' my Snji yn ■ Saoi yn Saa *)Sxji piy p»»v

tn-i nrai nyy nn myn- nn pSy pa»- mon nn nx pSy pa»v

fes i»x niD-Dnn im*ixn nn poanS inSnn ip pSy p»b-v p>aS

; VXT SjS |-3Πΐ VTDTV b^>

"fipb 3-»pm -:m nem prmm nox puw w

FETRUS SWEDElim

References

Related documents

qvaere qvid forte, quid prudens, qvid juftum, qvid tern- perans, seqvabile et moderatum fit in omni vitae ratione, id enim omne, qvod his confentaneum eft, et ab hispro-

[r]

[r]

te confticuendum imprimis exit, quid fit, quod quammus, &amp; quod mente re- volvimus, cum Deum nominamus. Sic enim} qui Polytheifmns intelligatur pla¬. num fiet, &amp;

Rerum enim exter- narum agi&amp;atione anima noftra, quafi ex fopore e-. vigilat, ac fuimet ipfius fuarumque virium

Cum vero magno, utdiximus, genti fitcom- modo &amp; emolumenco , iuam femper penii habere gloriam, idcirco iilius cura reliquarum erga fe ipfam obligationum non minima erit. Hane

illa carent, laudatos gentiles fequantur. Hxc vero ita di&amp;a funt, ut , qui Phifofophict, quod ajunt* virtute e-. gregli fuere, honorihca farna non priventur. Hiftoriam,

mas ambrofias, dulcisfimum veritatis ne&amp;ar 6c quid - quid tam externe , quam interne, ad bene effe, homo queat defiderare , in ufus auditorum depromere no- vit artis peritus