AURIVILLIO SAMUELE

JU SPICE DEO.

IN

_DÜCTRINAM

DE

GLANDULIS

_ANIMALIBUS

OBSEHVATIO,

QUAM,

VENIA EXPER. FACULT. MED.ADREG. _{ACAD. UPSAL.}

PR^ESIDE

SAMUELE

AURIVILLIO

M. D, MED. REG. ANAT. ET MED. PRACT. PROEESSORE

REG. BT ORD. S. R. S. M»

IN _{AUDIT. CAROLIN.}

_MAJ.

D.XII. MAJI MDCCLXIV.

fVBLlCO EKUDITORVM

CARO.LUS

_RIBE,

STOCKHOLMIENSIS.

STOCKHOLMIM,

4 .L'hs JiFXKI HE22Brg»'&Cr l O C *. B. O t \ '-.V «M.oc ar>)AirMiz ' C7B'Orne KW E it. ,'-ti. A L . 1 ».. i» •» * y • ( f • ; '« iV ' .t. wviiKi cviiOm vi v i p X» /.: if£C* 2: OKD' i' / 8* /T* «• 15* h :d veo* v ny c fl nr a-b i v tu iv: kk \ r T > tf"5 T I K I A i i i iu é T •>. fp T ? y i T r-f-"» 7 'C .. .. . -„/r /I' OJ; ■' f' r 77 C" •' ■ ■ t "T' i é ■■ i '' ; >' ; • .... > /. i „•. I' i ü i i c ? 7 P * "A ' v "\Cy < "• t T'Af i y ' ■ t-.i i y l V» . C . Vv. •) _Aj'

$.

I.

Evidentire

fcentibus,

et

humani

concinnitati,

_corporis

quibus

_hiftoriam

commendari,

_convenir,

prslertim

_plurimum

di-omni _{tempore detraxiiTe videtur}

implicata admodum, de Glandnlis do&rina. _{Disfimiles admodum}

partes ma¬ gno _{numero,quem anatomicorum sernula diligentia perpetim auxit,} in _{peculiarem coaflce funt cohorrem,}

tarn diu _deformem,

quam-diu, vago aut _{amplo nimis, inferipta fuerit titulo. Certe rebus} implicari fe male _{dilpofitis jure queratur tiro, quum nullam}

ad-huc _{glandulae deferiptionem}

generalem, ceteris non convenientem

vifeeribus, _{edoftus, (ingulares illas agnofeere didicit Glandulas}

quibus id olim nominis _{pra:cipue datum eft, jamque diu,}

ex

ma-nifefto, cum

_lymphae

_{duftibus nexu,}

_{lympbaticarum}

additum

cognomen, _{poftea vero mox & Thymum & Pancreas &}

fupra-rcnalcs _{caplulas, &}

lubpalpebrales

duftus, & cerebri

portiuneu-lam _{pinealem, & immerlas cuti}

cryptas, nifi attentiori

acutiori-que oculo non _{manifeftas, & partes denique alias,}

tum ab iftis

lymphaticorum duftuum comitibus, tum a le invicem, habitu lon-ge diltantes, ex nullo firmo _fundamento, at vel obfeura _quadam

fuppofra,

vel his faltem _partibus non _{propria, funftionis} aut

ftru&ura: _{fimilitudine, glandulas vocitandas, immo lecundum}

mul-tosvifeera ranruin non omnia ad _{glandulas referenda, audit}

legit-ve. Et hac _{quidem jam ad initia inftitutionis}

Anatomicae

circum-datus _{nube, denfioripoft involvitur,}

quum longius

progrelfus

O ® C ^4^

timam diicet vikerum fabricam

&

naturs

in

diverfis humoribus

ex eodem fangvine

fecemendis

modos

diveiTor; in longas enim

incidit de

_glandulofa

ftruftura

vafculoiave

lites,

in

quibus

nlia

prorfus

glandulae,

vcl

glandulofi

corporis,

notio

obvenit,

quam

quae

primum

ponenda

dignokendis

praccipuis illis

gfandulis

infer-viret, aut cui cum harum

confpicua

indole

quidpiam

fit

commu¬

ne. Necesktatem tum

deprebendir

regularum,

fine quibus

nulli

conftabit ordo kientis, aut

inerit

perfpicuitas;

terminorum

vide-licet rette determinandas

eke notiones,

ejusdemque

termkii

non

pifi unicum eke oportere

figniücatum in

eadem

kientia.

Harum oblivio regularum, qua

Glandals

vocabulum,

in

ambages quoque

duxifle videtur

Anatomicos

etiam

magni

nomi-nis , quos, nunc

inutiliter,

lubricis

valde

argumentis,

dilputake

invenimus, an Hepar, an

Lien,

an

Cerebrum,

an

pars

qus-dam alia _{glandulae mereretur nomen; nunc}

utilius

quiderrr,

quun»

de re magni

momenti,

at

fatis,

fi

profiteri licet,

confufa

pu-gna,

difeeptake;

per

glandulas

ne

humorum

perkciantur

fecre«

tiönes, an fecus: quarum

dilputationum

alteri

finem,

nifi inter

pertinadores, mox

impofuiket

vocabuli

perfpicua

fixaque

notio;

in altera aciem utramque

rettius

inftruxikct,

ut ne

in

aerem

fruftra fuiflenr tela emika, &

nebulas

difperfiket,

qus

verita-tem ab incerta Ipecie

diftinguere

prohibuerunt.

Scilicet

non

nbftitit _{partium, qus}

_idem

_erant

_nomen

adepts,

fumina in

ha«

bitu, cum externo tum interno,

difcrepantia,

quin

de

intima

ftruttura fallax qusdarn

idea

incautis,

forte

&

iis

nonnunquam,

qui cautiores

viderentur,

cum

eodem

communi

nomine,

ulrro

fe _{offerret; hinc fimilem}

_rninimarum

particularum

conrextum

toti _glandularum

_confufo

agmini,

&

Parotidi,

ut

exempla

pro-ponamus,

&

capfuls

fuprarenali,

&

glanduls

lympharics,

afli-gnarenr,

Äc diu _quidem

_eft,

_quod

difficultates

ilTas

ammadvcrrerunt

Vir! Poliertes, & rcmorere

conati

funt.

Enimvero

quod

anti-quitaris

»Iii tacita

dutti

fißt

venerations*

alii

rccepro tarn

diu

_quen-

fo-♦H* ) 3 (

quendi mori

fe

opponere inconfultum forte _{judicarint, vix}

faci-liorem hac ex _{parte viam dilcendi cupidis aperuifle}

videntur.

Quae quidem non temere affirmare cenfebimur fortafie, quum

breviter _{protulerimus, quam diverfa partim, partim manea}

, de

glandularum communi indole & dirFerentiis tradita _legantur, u-naque oftenderimus, ex negle&a, vcl minus accurata, Glandulae generali difmitione, örtum defe&us illos habuilfe, _polt quae pro-ponere liceat fimplicem aliquatn, _commodamque, ut nobis vila, qute juniorum intelle&ui & memoriae perdifcendas res, & verius, & clarius, & _proinde

_facilius,

_infinuet.

Hoc autem

_ipfo

_{vanae de vocabulis}

pugns accufationem apudf aequos Le&ores haud metuimusj quum non tam de eo

limits _{folliciti, quid per Glandulam intelligatur;}

quam ut diilin-£ti _{quid intelligatur, quod parti cuicunque,}

nomine hoc appei-landae, evidenter & certo tribui posfit, nec aliis; ut ne perfpi-cuitati obfit _ambiguum nomen, aut ducat in errores, _quum de

natura rei nomini

_relpondentis

_{judicabitur. Veremur}

potius, ne fafiidio fit _{argumentum a Viris maxime celebribus excuflum:}

fed veniam _{pollicetur tum hujus icriptionis ratio,}

tum quod res ftepius propofita alio posfit alioque in fcenarn reduci ordine,

in-deque clarior reddi _{clariorque. In tenui} autem fi vifus fuerit Ia-bor, _{qui nova non promittit inventa, nobis erit}

_tantifper

latis;

ad methodum in _{defcribendis etiam obviis rebus,}

indeque fpe-randam _{juvenibus difcendi facilitatem,}

aliquid, quantillum fuerit, conferre voluilfe. Immo _forte inträ lani _{corporis hiftoriam non}

fubfiltet _{hujusmodi laboris ufus, fed}

ut illius _{pleraque, lucis}

quidpiam afFundat _{morborum cognitioni; quum fieri non}

pof-fit, _{quin confufa notio partis, cui glandulae}

nomen _competit,

obfeuritatem _{quoque obtendat vitiorum indoli,}

quae partem

jusmodi peculiariter affligere putantur.

S.

IL

Operoe pauci licet duxerint _{prerium, circa hane, de qua}

leripturi lumus, do&rinae Anatomie« _particulam,

_Antiquiorum

) 4 C

ftudia c fuperftitibis

monumentis

_repetere.

At

de

appellarioni-bus tarnen _partiumquum

fermo

fuerit,

_eorum

omnino

_aequum

eft rationem haben, qui primi appellarut*t; tantoque id ma¬ gis, quum

de

glanlulis quarritur,

quanto

nobis

eft evidentius,

in obfcura notione jam acquievilfe veteres, clariorique poft-njodum fuminam oafuifte antiquae

denominationis autoritären».

Cerre in uno Veteres chara&eris genere non hserentes, partim ex

habitu,

juem, quantum

fuifecisfet,

non

explicuerunt

verbis5 partim ex

ufu, ad

quem

fingendum,

ut

fere

omnis

se-vi homines, nimiun fuerunt faciles, partes videntur

dijudicas-fe

_glandulofas.

_Qii

_{antiquiftimus eft,}

libri de

Glandulisy

_inter

Hippocraticos

relät, A

uc t o r, non

minores

folum

partes

il-las per corpus

diljerfas, fubovatas,

firmiores,

textui

cellulofo

laxe inhaerentes, cim aliis fingularibus partibus non connexas, verbo, _lymphaticaum venarum

comites;

falivos item,

leminis-quc

fontes,

iftis

alqua ratione

comparandos;

led

et

fuprare-nales _capfulas,

_fort(

_Renes

_{ipfos, immo}

_mammas,

_vocavit

Glan-dulas; quin

cerebrim glandulis

pronuntiavit

fimile,

et

glandu¬

larum maximann _{Atque ita vocafie}

_{intelligendum}

_fe

_voluit,

ob

definitum mox ab nitio libelli textum glandularum, Ipongiolum,

rarum, _pingvem, extui reliqui corporis

baud

fimilem,

led

fri-abilem, venis multi; refertum, _{qui proinde}

_fub

_disfectione

copi-am humoris, at _{jituitae potius, quam}

fangvinis

_,

fundat;

fub

contretatione verc Un&uole quidpiam emittaf»

Putaretur

fa-cile, exate omnim tot glandulofum genus

definiri notis;

fed

qno,

quaeliimus,

ha

loco habendae,

qua?partem

aliquam

in

prae-cipuas illas

glanduas lymphaticas

non

conveniunt,

quippe

hawd

ka_{Ipongiolas, autfiabiles, led}

_firmioris,

_profe&o

_texturae;

_partem

vero_{longe maximan, nulhenumeratarum}

glandularum

magis

com-petunt, quam vileri cuicunque, non

prorfus

membraneo

aut

mufeulofo, _quippe

_{ubivis fpongiofo,}

_raro,

_lubricse

_luperficiei,

texturae digitis _runpendce,

Angularis

ita

indolis,

_ut

nulluni

aut

er-) 5 C +H*

go glandiilis dicendis manebit proprium, non fangvine adeo r$J

pleri; quam potius pituitofo humore, vel un£luofo. At vcro

e Parotide disfe&a _{liingvis ne effluir}

pro hujus volumine fat

co-piofus? Annon ex aliis paritcr? quin ipfsr glandulär _lympharicae

annon ex Sangyine rubent _{admodum? Minus autemfi fundant}

partes, illae disie&ae vitalis liquoris, qualis inde' differentia? Mi-noris voluminis vifeerula minora _{perreptant vafcula, vifcera}

ma-jora «anales pariter majores, qui _quum lecernendi humoris

com-munem _{fcaturiginem ad}

unumquodque velut extendunt, _propri¬

um tarnen fingulis _{textum haudquaquam}

conftituunt. _Namque vifccrum, ut ajebant Veteres,

parenchymara an ad Sangvinem modo continendum _{fabrefa&a? Annon in}

Singulis, quorum

fci-mus _{officia; Cor & Pulmones, projiciendi}

prxparandique San-gvinis _propria omnino Organa, fi _excipiamus; alius adelt _copia humoris, in ilta, _{cuique vifceri peculiari, Itru&ura elaborati? Et}

hanc _{quidem ab interjc&is majoribus vafis fi}

refecueris, acque de-prehenfurus eris fangvinis pauperem, atque ullam fic di£tam glandulam.

Igitur determinatum non

_fuppeditat

_{chara&erem vetus illa}

Definitio, ut verba

_fonanr,

_{a partium defumta habitu, led in Au¬}

ctoris mente, ut

_defcriptio

_{porro oltendit,}

ex ufu, _{quem parti¬}

bus illis _{affixerat, velut imperata..}

Scilicet qui animum

induxe-rat, ad id fa£tas _{principes Glandulas fuifie, ut}

fuperfluos, attra-herent _humores,

pronus non _{potuit non efle, ad nomen idem}

euicunque _{imponendum parti, quam imbibere humores putaret;}

nmniumque dein indolem una traditurus _{defcriptione,}

non potuit

non _{ampliorem julto tradere,}

tot _{alioquin non inclufuram}

partes diverlas.

?.

in.

Aliter _{aliquantum Galeni}

tempore de Glandularum fun-itione _{cogitatum eil} • fed manfit _tarnen

jam tum diu in ufum

re-cepta appellatio, tanto _quidem tune minus _{congrua, quanto} dis-fimilia _{magis glanduhs}

asfignata lunr munia. _{Ulse, quas redeunti}

ad Cor _Jymphae

_infervire

_fcimus,

minoris

_reputat»

lunt,

_tart* quam

ad hoc

folum

fa£tas,

ut

didu£fca in

ramos

vafa,

contra

di:-vulfionis nefcio quae, pericula tuerentur ;

in

quem

finem

ficcio-res, durores, delHtutse nervis, vix, ut

perhibebant, irrigatae

va-forum _{quodam generc, atque}

_in

_divifionum

_medio,

quod

_ex pau-eis male colligebant exemplis,

conftitutae; cui

tarnen

ufui, quod

adGlandulas Mefenterii, adjun&us alter

eft, aliquantum

prseltan-tior, fcilicet ut

inteftina

hume&arent

a).

Ceterae

nobiliori

pra>-fe&ae oficio, ut quae varios pararent

{uccos

animanti

utiles;

fal-tem defluentes hic illic fuperfluos humores

imbiberent,

defer-rentque ad partes

humidioris

mollitiei

indigas,

venis

propterea

arteriis _nervisque

_confpicuis

inftru£lae

_b).

_Quam

ingens

in

his

diverfitas? Quam nulla prorfus munerum

fimilitudo ?

Utrique

ta¬

rnen eaeem idonea credebatur carnofa fubftantia,

fpongiae

fimi-lis; certis, quibus a

vifcerum

dignofceretur

carne, non

defini-ta _{proprietatibus; neque}

fere

certioribus,

_qua

diftinflum

offici¬

um, dif:in£fca notis; communi tantum os

nomine

a

reliquis

corporis

partibus

vago

modo

fejun&a.

Quo

quidem

vocabulo,

cujus al alio quopiam

vix

potcrit

trahi

fignificatus,

etjam

vul-gus Grecorum peculiares

quasdam

animalium

partes

intellexif-fe, mirime dubitamus, quum & inter

hodiernas Europae

lin-gvas, iina altcrave, quantum nos

fcimus,

diftincta ferant

voca-bula, _{qaie Grjeco illi}

_relpondeant.

_Sed

_vero,

_trito

in

vulgus

nomini _{quod retinere}

_omnino

_fas

_erat,

dum

_certam

adfigere

notionen _{Anatomicos oportuerat,}

tenebris

illi

de

partium

indo-le & fun&ionibus involuti, ufum nominis ample

nimium

exten-derunt, _{magisque reddiderunt vagum}

_&

inconftans:

unde

lu-brica almodum nobis non poteft _non

videri

regula:

"quam-"cunque partem a

veteribus

glandulam

appellatam,

pro

vera

"glan-a) Galems de Ufu partium L.

IV.Caj. XX. ad fin»

b) Ütquee ad Laryngem et

lin-gvam fent. Galen,de ufu P.L. VII.

Cap. XVII. Lib. XI. Cap. X. De

utroque autem genere vid. L.XVI. Cap. II. et de Meth.Med. L»XIV.

+H* ) 7- C

"glaudula efle agnofcendam c); quafi & verium nervtfm

agno-fcere deceret _{quidquid nervumappellarint veterns,etjam tendinis fi} habuerit indolem. Immo veteribus hac in _{parte tantum ne dare} convcnit? Quos parum lerupulofos inveninius in conftituendis

communibus _{partium notionibus; usque eo u-t cum vulgo ilios} confundcre neceflum fir, &_{prorlus fi deferere non libuerir, ex}

lo-quendi more vulgari, ad veras ratiocinandi regulas, elicere no¬

tas _partium

_{charafterifticas}

_{tales, quales}

_{certa methodus poftulat.}

§. iv.

A Galen i do£tainis recederc _{quamdiu religioni fibi}

du-xesunt Anatomici _{pariter atque Medici ceteri, pauca quoe dq}

glandulis ille expofucrat, fideliter retinuerunr. Immo magni,

fub renafcentibus

_poft

_{communem barbariem literis, Anatomes}

Inftauratores, _{etjam qui Galenum carpere parum vcriti funt,} illum, _{qua Glandularutn denominationem,} numerum,

diftin&io-nem, ufus, preffe fatis fecuti _{deprehenduntur. Parum eniin}

mutasfe vetcris Ducis fententias aut illis addidisle _{videnrur, qui} non tam a divulfionum

periculis leeuras, quam molliores tutio-resque a compresfione, fedes, Sangvinis canalibus parare

alte-rius _{generis Glandulas pronuntiarunt,}

ae pneterea utrumque, quem explicuimus, ufum a pluribus

_{exfpeftarunt:}

_qui

addide^-runt vero , nihil casdem excellentius corpori alicubi

prae-ftare, quam ut vacua aliis _{partibus loca repleanr, opinionem} Hli _{quidem novam, fed etjam ifto tevo ratione vacuam}

, in

A-natomen induxerunt. _{Neque tanti eft, faltem ordine recenlere}

fioftrae _{brevitati haud opportunum, hac vel illa parte numerum}

glandularum diminuifle alterum, alterum auxifte.

Senfim autem in Glandulae notionem» ab Aucloribus La-tiali fermone _{ufis, aflumta eft figura rotunda vel oblortga, ad} quam tacite

re^>exifl*e

primos illorum dubitarivix poterit, quum

a

glan-t) Quam regulamutfnndflmen- sterus _{Compend. Anat, Tom>}

) 8 (

a gfondibus

quercinis,

quibus fimilis

eft

figura,

parque

magni-tudinis varieras, nomcn mutuaverinr. Et profeelo hujus fi

re-fpeöum

hnbui/Tent

figuré,

fimul

ac

proprietatum,

quarum

fu-pra mentionem

fecimus,

claflem

lymphaticarum

Glandularum,

a ceteris

partibus

quibusvis

commode

et

convenienter

naturae diftingvendarum,

re&c

fatis,

ad

fuerum

temporum

dubiam

lu-oem, formade vifi elTent. At quum legem non

violandam

plu-rimi haberent, ut Graecos fequerenttir, et conlvetudine eosdem

fequerentur

alii,

una cum

illis

multiplici partium,

fub

eodem

nomine

_{comprehenlarum,}

_diverfitati

_fe

_{implicuerunt, eademque}

obfcuritate involutam reliquerunt Glandulae veram et ftabileni

notionem.

Cujus rei

teftis

celebri

Varthono,

ut

ad

ea

propcre-mus _tempora,

quibus

innovari

Scientia

Anatomica,

rapidisque

incrementis _augeri cccperat, plenior

haud

elfe

poteft alius:

Quan-tumvis enim ad Glandularum illuftrandam hiftoriam diligentia?,

Vir, auöoritatis jugo minime

preffus,

et

proprio circa

glandu-las fubmaxillares invento clariflimus, attulerit; haud tarnen di-ci _poterit

_{vetuftHiimo illo Scriptore}

_clarius

definiifle proprietates,

ex quibus

dignofcenda erit

Glandula.

Quin majorem

veremur

deprehendet

obfcuritatem,

quicunque,

lecto primum

Grieco

fcri-ptore,

deinde

a Varthono

meliora

difcere

cupiens,

"glandulas,

"legerit, elfe parenchymata

fpermatica

una

communi

membrana

"univerlim et frequenter

pluribus privatis

fruftulatim

inclufa:

"Iitiusmodi _quippe

_{parenchymata,}

_{qua?, cum}

_illo

vifcerum

col-£clata, nervola _{potius quam}

_fangvinea

_dicuntur,

_quaeque

cerebro

"magis quam

cordi

ancillantur;

quatuor

vaforum

generibus,

ar-"teriis _{nempeet venis,}

_exilioribus;

_nervis,

_et

_vel

lymphae

ducli-Ccbus, vel du£tu cxcretorio proprio,

magis

confpicuis, donata

ccfunt _{d). In qua}

_{defcriptione,}

_quid

_Glandulis

_proprium

_eft',

nifi _{quod cerebro}

_magis

_quam

_cordi

_{ancilleiltur,}

_ex

_opinione

usquc eo lubrica, ut nulla

magis ?

Amplius

vero

eundem

Scri-ptorem

I

♦B* > 5 ( »B+

ptorem qui confuluerit, nihil animadverret certi

_firmique,

_qua

glandulas 4'fcernat a vilceribus, prster volumen horum _majus,

inrer multa de aliis failacibus notis _{verba, paucisfimis}

memora-tum _{e). Hinc non mirum, tot numeraffc}

iplum glandulas, ut

disfimillimarum _{partium congcrie tironum vix ullus non} confun-datur, _{natura?que vim inferri cenfcat meliora edo&us. Quis}

c*

nirrt _{quaefo, glandulae erit chara&er, fi uteri}

placenta, defcren-tium vaforum _{aliqua portio, feminalcs veficula?, immo} morbo-fac _{excrefcentiae,}

polypi, ficus, cetera, aeque nomine ifto

veni-ant _{atque lymphatica}

glandula, aut lalivae praeparandae _Organa? Quantumque erjain laudis Vir induftrius _{protneritus lit ob}

ex-plofos qua partem futilcs, ut _{ipfe cenfet, ufus, quos glarrdulis} Veteres _{fingendo adfcripferant;}

tarnen et partem illorum retinuit,

et novos _{propofuir, minime}

ex naturae _{di&amine, fed} ex

per-verfo _{illo, humanis ingeniis, fere}

dixerim> infito, quidpiam

nefciendi _{pudore, qui audaciam peperit}

onmia, ut valuerit

ima-ginatio, _explicandi. Hodierno faltem aevo _{prorfus fundamento}

deltitui _{patet glandularum lymphaticarum iftum}

ufum, ut ner*

vorum _{1'uperfluam quandam humiditatem}

aliquorfum ducerent,

et fimul tarnen nervis fucci nutritii _{quidpiam fuppeditarent:}

ac

paturfléf

idem etiam olim, fi modo oculos advertere _contigiffet

ad nervorum _{majorem in his Glandulis,}

quam ullibi in _corpore,

paucitatem, antea a Galeno acVeteribus _{animadverfam;}

ut in

excmplum memorare hoc lubeat communis, _{qua premimur,} im-becillitatis,

_facilisque

_{in errorem lapfus.}

§. v.

Erat autem _{jam Vartho ni}

tempore nova exorta lux,

vaforum novo _generc

invento, lacleorum _{primum, mox}

lym-phaticorum, quorum _{utrisque, ejusdem videlicet Syflematis} par¬ tibus, glandula? illa? _{principes ita reperiebantur innexae,}

ut iftis

iisdem valls _{proprias has facile fühlet}

judicatu, et multirudine

ideo _{partium ccterarum,}

quas pariter Glandulas dicere

asfveve-. -B

rant,

) is C *£"3*

rant,

oportuiflet amplius

non co

nfundere. Quoctrca

lnultum fe«

ne ordinis intulit DeLeBoeSylvius,

qui

glandularum

univerfum iftud agmcn, in binas

fejunxit

cohortes

praecipuas,

conglobatarum,

ad

quas

lymphaticse;

&

conglomeratarum,

ad quas pertinerent

reliquae,

praeter

tertiahi

anguftisfimam

ac

propterea

negle&am,

utpore quae

folas

comprehendcret

capfulas

fuprarenales

£).

Iple

quidem

ad

peculiarem

illum

conglobata-rum cum diflin&o vaforum genere nexum,

indeque

manifeftam

diverlitatem, minus

_{refpexisfe videtur,}

quam

ad

fuperficierum

habitum: unde et cum fimplkioribus

maffulis

> ex

quibus

con-jun&is

congiomeratae

partes

exiftunt,

conglobatas

ipfe

aliquate-nus, magis poft iJIum alii

confuderunt.

Diftintle

tarnen

indi-cavit, in conglobatis ad compagis

fe

attendiffc

iimplicitatem,

feu _{porius unitatem;}

_in

_{conglomcratis,}

ad

compofitionem

_ex

mi-noribus malfulis invicem in eandem

circumlcriptam

niolem

con-glutinatis; et

perfpicue

fic

a

ceteris

partibus

fejunxit illas,

quas,

et habitu, et ulu, diftin&isfimas natura

exhibct.

Neque

mul-«um nos facesfit utriusque

denominationis

iimilis

ex

lingvae

ge-nio fenfus; cujusmodi facile

vitnffet

incommodum

clariori

quadam

Jubftituta _{appellatione;}

_vel

_clarius

_ii

expofuiifet,

conglomerata

ipfi

di£la,

quae

plurium

glomerum,

communi

filo

conjun&orum,

rurbam referanr. Nequevitio nos

quidem Sylvio

verrimus

di-ftinßionis _anguftiam,

_{qnod plura,}

maxime

poft

recentius

dete-ftas _corporis

_particulas,

_conftituta

fuerunt

glandularum

generaj

quum vereamur, ne

divifionum,

accuratius

fi

procedendum

fuis-fet, et fubdivifionum nimium

increviflet

numerus,

quamdiu

re-ße non definitum in genere eflet, quae partes

dicerenrur

Glan¬

dulae. Seilicet hie erat, qui

glandularum

expofitionem

maxi¬

me obfeurabat, methodi defe&usj et qui

utramvis

aeque

attine-bat _{cohortem, quem}

_etjam

_non

_invenimus

fupplcvifte

S

_ylviüm.

E re fuiifet, _perfpicue

determinalfe, quid

conglobatas

partes

in-ter et _{conglomeratas}

intereflet

fimilitudrnis;

quid

commune

vi-fum, _{cujus rationOr}

_fub

_eodem

_partium

_genere

comprehende-

> " C

fe«fur _{utrsque\ id eft, quis fingularis vel habifus, vel}

ufus5

partes aliquas a vifceribus ceteris diftingveret, _glandulasque

con-Ritueret; qua ideoque ex nota, Veterum ad morem, Pancreas

glandulam iple diceret, et Thymum, et _{portionem Cerebri}

pinc-alem; non itcm Cerebrum totum, _{neque Lien, neque Jccur,}

neque Renes. Et tanto id magis do&rinae anatomicae

intere-rat Sylvii _{tempore, quod, quum ante illum alteri modo} ge-neri _{Glandularum fimilis aslignatus effet ulus,}

atque tum

vifce-rum maximo , Jecinori, _tum vifceribus minoris molis, Renibus,

eiusmodi _{iple ufum Glandulis in univerfum asfignarct» Interim} attendenti _{oblcurum efle non finunt Glandulis}

impofitae aSylvio

denominationes, et _{conglomeratarum defcripta a minoribus glan¬}

dulis _{compofitio, quin figurae habuerit rationem; in}

partibusque fic _{appellandis, ut}

primariam notam, tacite globi _glomerisquc

asfumferit _{fimilitudinem, hoc eft fubrotundara, vel totius vel}

par¬ tium _{componentium, circumfcriprionem.}

Parem _{quoque Glandulae fibi formafle ideam Nic o}

l a um

Stenonis, Dufhmm falivalium exteriorum Inventorem ma¬

gna; ac meritisfimae famse, fatis_{intelligiinus,quumallatam Sylvis}

diftinftionem ex eo maxime _{probaverit, "quod}

non vafa, utpo-<cte qua; necdum in omnibus dete&a, nec ufum, _{quippe minus}

"adhuc _{cognitum,fed iplam conformationem Auftor}

relpexerit g).

Nihilo tamen minus _{hujus ipfe mox oblitus eft,}

quum Glandu-ias in _{genere definiturus,}

parenchymata illas facit ftii generis,

non fangvinea, _{fed alba, pingvia,}

venis, nervis _{arteriisque et}

valls _{lymphaticis pra?dita,}

quam

defcriptionem,

teque ac Veterum illam, _{plurimis vifceribus convenire ultro patet; uti etiam}

ma-nifeftum, hodie ferri non _{polfo quod vaforum}

lymphaticorum

clalfe, ex iftius _{temporis incerta cognitione, etiam}

partium con¬ glomeratarum du£lus _{comprehenderit,}

5.

vi.

At nova _{Glandularum hiftoriam, et}

pulcra certe, dumne

fallend,

fpecie

ornavit, qui,Sylvio Batavo aetate_paullo

_pofterior,

B 2 ₁₁₁

) 13 ( 4§»«3*

inTtalia fummis laudibus floruit Marcellus Maliichius. Glandulae illc nomine vilcerum

delcriptiones

taqtum non

opple-vit , dignirate fimul levi ante

vocabulo addita

, quum

mirabilem

abfconditamque internar

compagis

ftruöuram notioni

ejus pri¬

mus adfigeret, Ferebatur Vir,

de

Scientia

Naturali

multum

pro-mcritus, fingulari ftudio, nullis

fere

priorum

duftus vestigiis,

ad fubtilem Anatomen, tam plantarum, quam

animalium;

ad

par¬

tium, puta, _intimam

extricandam

fabricam,

quo

organicte

com-pofitionis

ultima

ftamina,

et,

quod ad

animalia,

humorum

tan-tae varietatis ex eodem fonre occultas praeparationes

intelligerer.

Hoc fine, in animalibus varii generis, tum

imperfetlis,

ut

lo-qui

iple

amavit

h),

infe&is

nempe,

teftaceis,

amphibiis,

tum

et

perfe£lioribus,

vifcera pleraque

lludiole ad

minimas

usque

particulas, quas

difcernere

microlcopio

poflet,

contemplatus

eft;

nunc cruda, nulloque artificio _mutara, lacerata

modo

et

difcer-pta; nunc

coöa,

nunc

coloratis

tinfta liquoribus,

quos

vel

af-funderet tantum, et leniter mox detergerer, vel in

vala

immit-teretj ad ea limul aniino

adverfo,

quae

morbis

mutatae

liruöu-rse, vel aliis, vel

ipfi,

videnda exhifcerent.

Poft

attentas

con-icmplationes

partim

lenfu,

partim

ratione

i), aflccutus

fibi vi-

_ius

h) VidExercit. de Hepat, C. II.

jnox ab initio.

i) Quum inaximi momenti fit, videritue omnia Malpighius, an_{conjeftaverit, quae}de Vilcerum

ftruftura detexisfe le credidit; ex

quibnsdam locis ipfaapponere

lu-bet ejus verba. De Hepatefcribens

Exercit. p.ii. Et licetfenfius,üx,

in _{perfeclwribus praeipue, 71011}

at-tiugatextremorimpropaginesad glan-Julofos aciuos biautes, rationetarnen

hl_{Jiifficienter ajfequi videmur, De} Cort, Cerebr, Cerebri luciditas,

«/-bedo,fubjlantia mucofitas,fe?glandu•

lamm_{exiguitasaciemmicrofcopii}

fub-terfugiunt. C, I. adfin. cfr. p. 47.

DeRenib. C.III. ad iuit. Quod ad figuram (jglandiilarnin)

ob

exiguita-tem fe? luciditatem, quamaxitne

pol-lent, difiincta circnmfcriptio 11011 ha¬ letur, videiiturtarnen rotunda velut

pifcium ova.Etad finem

ejusd.

cap. aliqualemconnexiencmfe?

continuita-tem mihi vifus fum videte, 11011

ta-lem tarnen, utJtnfus omni1to

acquie-fiat, ratio tarnenfuppetiasferre pot-ejt, cfr. de Liene. C. V.

+R* ) i3 C +£•-§*

Tus eft, _{Vifcerum, qus fcrutatus erat, carnem continenti nen}

formatam elfe _{expanfione, fed,}

praeter vafa et nervös, molecu*

lift conrcxtam _{exilibus, q«as proprio; circumambeunres}

membra¬

ns _{diftiagvant et peculiaria membranofa vincula}

ne&ant, unde tenuia formentur interftitia _{k). Harum figuram}

quum invicem

adaprantur, et comprimuntur, angulatamefle et variam _1); quo-ties verq muruus laxetur nexus, eonicam aut ovatam feu

iubro-rundam _{m). Singulas arteriarum extremis finibus,}

alibi, in Ipe-ciofs arboris formarn _{protenfi§, ut ponva appendi}

n)} alibi

aci-norum _{inftar, quos uvs racemus}

ex communis _{pedunculi fibrift} profert o) ; nonnunquam limplici congerie, granorum

fimilitu-dine, _{quibus malum punictux» Jorjpatur p): et lic quidem}

ap¬ pendi, ut circumcirca diceres habere vaforum extremas

propA-gines, inrtar _{lerpentium capreolorum, unde} coronatae _quali

ap-pareant q); Saltem ut quas fibi appenlas vaforum extremi fines

teneant, eascfem irrorent et _{penetrent r). Ubivis fere}

in pecu-liares du&us exire féu _{angullari, quibus pariter}

atque vafeulis fangviferis appenfs fint, et _{qui concurrendo majorem canalem}

efforment. _{Denique exiles hos globulos in}

plerisque vifceribus eonjungi in lobos

_lobulosque,

_{fimilis, atque minimi ilii, figu¬}

rs, _{fimiliterque diltinflos, connexos, et vaforum}

propaginibus appenfos s). Inter conglomeratas _{partes ideo, et vulgo ditba} vilcera, hoc modo intereflet _{difcriminis} quod illarum minims} moleculs _{colligantur in lobulos lobosque laxius}

connexos, hinc

-vel nudo oculo _{confpicuos. Et hujusmodi}

moleculas vocavit glandukXas, nunc acinos, nunc _{globulos, folliculos, facculo*}

B ₃

glan-k) Exercit. de _{Hepate C. Il.pag.}

to. Edit. Amftelodam.

i) Utin Hepate Hum. loc._cit.p.

(jo. In CorticeCerebri C. I._{p. q-j.}

m) In HepateCochleae. Exercit.

de _{Hep. C. II. In Renibus.De Ren.}

C. _{III. p. 77. In Liene. De Lietie} C. _{V.p. np. \}

n) De Renibus C. II. ad_fin.

o) De Hepate C. II. p. j. 6. De Liene C. V. p) De cdrt. Ccrebr. C. I. p. 47. q) De Renib. C. IH. p. 77. Df Liene C. _{j.p. no.} r)DeCort.Cerelr.C. I.p. 44. J4. s) Ut in Hepateik Renib.cfr. de

) r4 C «H*

glandulofos,

nunc

itérum

veficulas

glandulofas,

nonnunquam

ftmpliciter

Glandulas.

Circa

quarum

propriam

ftru&uram, polt«

quam

minimas

et

(implices

glandulas in labiis

bovum

obfcrvas-fet, in facie hominum,

circa

penis

glandem, in

inteftinis

,

in

musculorum fpatiis;

vidiife fe credidit,

quantum

fatis

ad

ftatuen-dum,

(tmplicisjimas

glandulas

nil aliud eße

, quam ro

tun-dos, interdum

ovales,

et non raro

oblongos folliculos,

ex-cretorio vafi continuatos et

appenfos,

quorum

varia

flru-Stuva _{diverfi fcparentur}

humores

_et

fucci,

in

arteriis

videli-cet, _{per externam}

folliculi

fupcrficiem

repentibus, in

ejusquc

oavum hhntibus. t)

§.

VII.

Ita naturs animali, in humorum feparandorum

negotio,

(ua opera

detra&um velum Malpighius

gaudebat;

gaudii

fo-cios na&us quam plurimos,

&

Viros

quidem

magnam

partem

celebres admodum, quos lolam novitatis

gratiam

, aut

Magiftri

au&oritatem, in partes hujus

traxiffe haud

cenfeamus.

Si

vero, quae proaiora

vilui

funt,

quibusvis interdum oculis

eadem

non

apparean: Ipecie,

minus

utique

mirandum

,

aliter

aliis

videri,

qus reirota usque eo

funt,

ut

ad

affequendum

imaginationem

fuppetias

ferre

lenfui

oporteat.

Accidit hoc

Malpighii

mo-leculis ganduloiis. Quas enim

veficulis ultimum

componi

pu-tavit Ule, meris confici vafculis, varia ratione

diftriburis

convo-lutisque, Ruyschius

contendit:

unde

nobilis

illa

orta

eft,

ce-leberrim:>s inter Anatomicos, difputatio de

vifcerum

ftru&ura

aut _{glandulola aut}

vafculofa»

De _qua,

_etfi

_ad

_{prsefens inftitutum}

_{tota non}

pertinet,

_ta¬

rnen, _qaurn ejus

omnino injicicnda

fuerit

mentio,

exlpe&abitur

fortalfe, ut _{paucis laltem}

_noftram

aperiamus

_mentem.

Ad

quod

eo _{quiditn lumus} promtiores, _quo

cujusque

partis

argumenta

inveninus

_{operofius expofita; &}

_quo

_{sequius, in}

_temporum

tan-OVic Epifl.ad Sfonium circa clura CIand„

eotiglobnt,

fjnem>a:npliusqueinEpijt, dt

Stru-♦H* ) *5 C _+£-Si¬

ta ab Auftoribus _{utriusque opinionis diftanria,}

eertiuisque, poft accuratiores obfervationes3 dijudicari res _{pofifc vidctu.r. Itaquc}

primumputamus diligentia:Malp ighianse laudibus nihil _unquam detra&uros fore rerum Anatomicarum _{aequos aeflimatores,}

qui-bus ante fatisfa&um elfe _nequit,

quam naturam _{usque eo} in-ipexerinf, quo penetrare fenfuum acies _{potuerit. Et meliorem}

forte _{ingrefius viam eft, quoties nen mutatas}

partes, vitro ap-parentem modo _magnitudinem augente, intuitus eft: _quum

li-quores injiciendi artificia, _{quo magis patefaciant, qure cerni ante}

non _{potuerunt, eo cetera obfcuriora reddere,}

necefle _fit; & fi

qua fuerint alia, vix naturam exhibcre _{poslint talem, qualis eff;}

quam quoque ob rem magni non _{reputamus, quie in partibus} coclis _{detegere ftuduitMalpighius, in}

quibus caloris vim,

cor-rugando _{contrahendoque, veram minimarum partium ihuciuram}

magis occultafle, ultro _patet.

Sed vero in univerfum ad _{fincm tetendit tam alte}

pofi-tiim, ut voti fe damnatum fore, vel _{Ipfe non potuerit}

non

a-liquories diffidere u). _{Namque ad minima Narurae fcrutando}

pcrvenire qui tentaverit, una illa & fida fenfuum facile

defiitui-tur _{manuduftione, ut mortalium animis inditam fciendi}

cupidi-netn, fi continerc inträ certi limites _{nequiverit, imaginatione}

6c

conjeftura fupplere cogatur, quae fenfuum teftimoniis dehciant.

Ad _{quod cum coaftum fe faffus fit Malpighius,}

plurimurn

obfervationibus _{ejus deefle}

_arbitramur,

_{ad illum affenfus}

gra-dum _{extorquendum,}

quo accipienda eadem _{pollularunt principes} dcfenfores _{v). Ex}

propria Viri recenfione _{intelligimus, in}

Je-cinore, in Rene, in Liene, moleculas Illum _{animadvertifie,} cir-cumambeuntibus membranis invicem _{diftinftas, ad quastenderent} fubtilisfimi vaforum ramuli. _{Quid ultra vero vidifie}

profeffus

eft? Iftarum ne vidit _{raolecularum fabricam?}

Nequaquam vidit:

fol-u) Vide fupra. _{Animadverf. 4.9. <Sc}

prscipue Ej)iß. v)BoermaaveEpift.adRuv- Anat. III» variis _loci«,

) 1(5 (

folliculos, veficulas, exeuntes ex

illis

fingulares

ductulos

,

cir-cumcirca _repentium

arteriolarum

incelfiis, ratione,

_ut

iple

Icri-pfit,

imaginarione,

ut nos

putamus, non

illa

quidem

prorfus

inani, at tarnen, quod

imaginationis

femper

eft, fiffcrici,

addi-dit _{x). Immo}

moleculas

re&e

_ne

vidit

ad

folliculornm

rotun-ditatem accedentes, invicemque adeo

diftinflas,

ut

proprio:

ftru-fturae & circunficriptionis

corpufcula,

extrinfccus

modo

connc-xa, oportuerit

agnofcere.

Viro

induftrio,

ex

longo

microfcopii

ufu forte acutiori, vellemus fingula dare. Non

fic

vero

anim-advertit magnus Anatomicus, tanto

minus

partis

alicujus

ftudio

abreptus, quo

cordatius

Malpighium

magni

fecir, &

quo

fi-mul _{oppofira: minus}

_favit

_fententia?;

_{quem autem}

lentium

vi-trearum poft artis incrementa

major

perfeétio

reddidit

pedpica-diorem _{y). Jam dudum}

_etjam

folliculos,

_quos

in

Glandulis

lym-phaticis

animadvertiffe le

credidit Malpighius,

ad

fenluum

falladas non Nuckius modo, led poft illum

alii

quoque

A-natomici accuratisfimi rejecerunt.

Dabimus

vero

&

Malpighio

& afleclis, folliculis fimilia

corpufcula in

cutis

variis

locis

inveni-ri, nunc folitaria, nunc coagmentata, nunc

plura

in

unuin

du-£lum nexa; immo dabimus Fantono, Morgagno

z)

&

Lieberkünio a) iplas

pingvedinis

cellulas

folliculis M

alp ig-hianis efle confimiles. At in vifceribus adhuc

lanis

talia

refte

vidifte _{qucmquam non}

_{conftat: &}

_{ratiocinationibus}

_ex

analogia

parum

fidendum

opinamur.

Quin

ifta,

quae

in

cute

ledent,

i-tane diftinfle quispiam vidit, ut

fimplicis

membranet

appnratu

fa&a fidenter_{poftulet?Hoc Malpighium non}

poftulafte aliquis

contendet; atque id

faciles

fic

concedinius,

ut

Malpighiii

prae

multis

recentiörum,

hac

in

parte

agnolcamus

accurationem,

quum

luperefie

faflus

fit,

quse non

viderit,

variam

videlicet

fol-x)Vid.quacfupra citavimuspag.

12.not. i.

y)Ant4Ferretn fur la Stru¬

kture des reins inMem, de /'Acad.

des Sciene. 1749.

t^)Vid. Morgac Epiß. Anat.

III. N:o 17.

a) Vide Ejus Epiß. ad Ham¬

bergerum in Hujus PJryfiol,

♦R* ) i7 C «B*

folliculorum llru&uram, ex _{qua humorum {eparatorum}

pendeat diverfitas. Concedendum vero vicisfim _petimus;

a Tumma illa

inter Anatomicos _{gloria deteöae vifcerum ftruöurae, longe}

ab-effe, _{quicunquc peculiare illud non detexerit, quo differt}

ulti-marum _{parricularum cernibilium liru&ura in uno vifcere,}

a

ftruflura earundem in ceteris, ex _quo intelligi poflet,

cur illic,

exempli gratia, Urina, hic Bilis, alibi alius humor ex _fangvine

fecedat. _{Qui ubivis folliculos elfe dixerit, licet}

aliquid affirmet, quod ad fecrctorum humorum receptacula pertineat, nihil ta¬ rnen, fatentibus vel _{ipfo Ma l pigh i o & defenforibus, affirmat,} quod ipfum lecretionis modum attingar. Nimirum ut urinam

non vefica, non ureter, non _{pelvis renis, ex (angvine fecernit,}

led fecretam haec _{recipit, ille ultra defert, illa ad}

rempus

con-tiner; ut bilem pari modo non ejus vefica, aut biliarii duftus

praeparant, (ed _{rccipiunt vehuntque; ita etjam illi,}

_ubicunque

dentur vel dari _{fupponantur, folliculi humores minime dici}

pof-funt _{fecernere, fed fccretos reciperc.}

Enimvero quum ad hacc natur« _{exempla delati fumus,}

fa-tebimur, inferri ex his _{pofle, in veficulari llruclura nihil elfe}

quod animali fabricos commode _{aprare non poterit, qui}

viven-tis machinaa _{fimulacrum cogitatione exflruere voluerif.}

Animad-vertat _{tarnen, quam longe ab effiflis}

ftru&uris natura _recedat,

quum fecretos ipfa humores, in _{receptacula recenfita, viis}

dedu-cat alitcr _{prorlus comparatis,}

quam quibus fuos folliculos pene-trari Malpighiüs

ceterique (uppofuerunt. Si quando melius refpondilfe vila natura eft, ubi a (anitate _deflexerat,

habuc-runt _quo

_perfuaderent

_{facilioribus, excogitatam fabricam,}

fal-tem _{qua lui partem, natura!}

agendi modis haud omnino elfe contrariam; non _{quo cvincerent, ejusmodi veficulis vere}

com-pingi

fana

vifcera, & fanas humorum fecretiones in illas fieri:

minime _{apud illos evincerent, qui}

deformationum non unicum

liquod fpecimen, fed plura intuiti fuerinr. Quid enim ? Bili op-pofita obllacula fi quando iecinoris exiles illas vifum

_fugientes

vcfi-*H* ) 12 (

veficulas usquc eo

dilataverint,

ut non tota

lolum vifceris

com-pages

in

congeriern

velicularum

manifeliilTimarum,

piforum

ina-gnitudine, mutata

fuerit

;

led

ipfae

ctiam,

fuis

folutae nexibus,

per communem

vifceris

du&um excretorium

delcenderint b);

qualia

fuilFe

conjectemus

obftacula,

quae

fecrcto humori prchi*

buerint defcenfum, non totis veficulis enormiter

diftentis;

quar

km diftenfionem, quae

ar&ilfime

invicem

apprefias

veficulas

non

impedierit, ne

lolvercnrur.

Videant

ergo,

qui depravaras

ftru-cluras, in _opinionum

_{firmandum robur, arripiunr;}

_videant,

_quam

lubricis infiftant veftigiis, quum, natura licet ignorent a

jufta

forma defle&endi vias omnes cauflasque, ex

morbofis

tarnen,

quod

lanitatis

erit,

effingere

luftinent.

§♦ VIII.

Qui ceracea materia in

arterias

inje&a,

harum

divifiones,

quam

longisfime

potuerunt,

perfeciiti

funt;

quo

feliciori

cum fuccesfu fuis funt

_perfun£ti

_{laboribus, eo}

_majorem

_vifceris

cu-jusque molem

vafis componi

deprehenderunt.

Et

quod pluris

cft, magnique ad lecretionis mechanismum

generaliter

intelligen-dum _{momenti; fubtilisfimarum, quas impleverunr,}

arteriolarum

ultimas dilhibutiones, in alio _{alioque vifcere, invenerunt}

_alias.

Inde colligere non dubitarunt,vifceris molem, quanta quanta

fue¬

rit, canaliculis firui, qui arteriarum

propaginibus continuentur,

fed varie divifis, _{complicatis, contortis}

_{convolurisquc,}

_unde

_non

iidem in omnibus _{feparari humores poterunr.}

_Aft

_neque

Ru v sc h io, _neque illis qui Ruvschii _artem

ultra

perfece-runt, illa contigit felicitas, ut tantam

vifceris

alicujus

partum impleverint, quanta

fuffecerit, ad

judicandum

certo,

faltcm

ve-rifimiliter, de partis non impletae

ftruftura,

ex

illa

quae

elfet

impleta; mulroque minus ut

arteriarum

attigerint

furculos Ul¬

timos _{confiniaque horum et}

_nafcentium

duöulorum,

qui

fecre-tum humorem _exipiunt. Facilis cnim

quisque

noftto

_tempore

Boer-b) IJnab*c eftex Obfervntioni- memoratis Epift. III.

) 19 C

Boerhavio _{aflentiarur, et Ruyschianis}

injeelionibus

gnam _{qaidem repleri, concedar, vifceris alicujus}

partem5 fed

ma-gnam tarnen, alicubi _{majorem mulro, imperviam}

relinqui,

eam-que obieurari, _{comprimi, demum exficcari, quin, fi acceflerit}

maceratio, _{perdi. Immo ingenue confitentem habemus,}

qui o-mnium_{confenfu Ruyschium indufiria}

longe

fupergrefius

eft c\

Quam ob rem haud _{facile, ex partibus fic repletis,}

convi£tos

fe fentient veficularum defenfores. Ad {ummum cum _Boer¬

havio _{d) alteram ftrufturam alteri}

jungenr; et _inje&ionum

a-rtifkia varietatem oftendifle dabunt, in vaforum _{decurfu ad}

ve-ficulas _{tendentium, forte et illorum quae}

parictcs ipfos perre-ptantj _{aliquid proinde oftendifie ex fabrica veficulis}

propriay quam fenfibus fe non aflecutum faflus eft _Malpighius. E-tiam _{plurimum licet ad}

perfvadendum valuerir, _quod,

nonnul-lis in _{periculis, eadem}

impulfionc, ex arreriofis vafis, _{in usque}

du&us _{excretorios, et}

per hos, penetraverit injcftus _liquor: ta¬

rnen vix dabit _{pertinacior aliquis,}

exiguas veficulas, _{quales effe} intimas illas vilcerum _{oportet, tantam}

ubique effe&uras

remo-ram, ut ne _{penetrare ultra materies}

posfit, tenuis fatis fi

fuc-rit. _Objiciet,

quae, fub vaforum _{lymphaticorum per vafa}

fang-vifera _{impletionibus, accidere}

jam fere conftat: ut in _fpatiola

rextus ccllulofi ruditer effufa materies tandem oftiola _lymphati¬

corum _attingat

atque ingrediatur _{e). Interim aliquam concedet} ac _poftulabit

in veficulis _{oriri remoram, et idco non}

femper

fuccesfifle _{experimentum; nec}

unquam in quibusdam et _plurimis

vilceribus; neque _{unquam fic, ut ufurpare oculis licuerit}

cana-liculorum, inde a _{fangviferis ad fecretorios}

usque^ontinuationes.

Has _{qui perfpicue vidifle fe}

profeflus eft, Vir _magni

in-ter Medicos _{Parifinos nominis,}

Antonius _{Ferrein, in} C 2

parti-c) Ai b inu m Annot. Acad. L. d_{) Vide cit. Epift. de Fabrica}

I. _{Cap. XII. de Cortice Cerebri,}

& Glandul.

L. III. C. I. _{An corpus noftruin}

e) Vide Monro de venis val¬

totum ex _{vafis conftet?}

) 20 (

partibus

non

mutatis

vidit,

folis

ufus

lentibus

microfcopicis f).

Obfervatione fimplici,

fed

difficilis

ramen

laboris,

et

repetita,

valculolam ille in renibus

luftrarus

elt

fabricam,

vafis

incrcdi-biliter fubtilibus fa&am,

decoloribus,

molli

fubftantia,

quae ge-latinam referat, circumdatis;

mille

modis in

cortice renis

fle-xis et

replicatis;

in

medulla

ordine

difpofitis,

et

ad papillas

us-que

ferpentino

duftu

ira

continuatis,

ut

ramen

papillte

extremum

non attingant, quippe

quod

alii

majores fed

breves

duftuli

ef-ficiant. Solis ergo vafculis, praeter

gelatinofam illam

fubflantiam,

renes componi

vidit:

firu&uramque

ideo

detexit,

quam

certe

non _negaverat Ruyschius,

fed

in

univerfum

folam

veram

«ontenderat; quam autem

fidenter

nimis

ex

vafis

cera

repletis

fe crediderat

demonftrasfe,

nunquam tarnen, aut

viderat

ipfe,

aut

aliis videndam expofuerat. Ac

fidem

elegantisfimae

obfervatio-nis Ferreinianae

faciunt

cum

tentaminum

multiplicarorum

patientia,

tum

defcriptionis

accuratio,

tum

circa

illa,

quce

obfcu-riora fuerunt, prudens

cautio

et

ingenuitas. At

unico

in

vifcere

refte vidit; in ceterisparem

efle

ftru&uram,

vafculofum

efle,

quod

htimorem fecernit, et fangvinis

vafis longe

fubtilius,

fangvineo

non tin&um colore, atque

aliud

fimul quod

vafcula

contineat,

non nifi fuspicatur,

&

magno

quidem

jure.

Interim

differen-tias in fubtilisfimis iftis fingula intcr

vifcera

poflulat

fecretionum

conftans diverfitas. Tametfi enim

confundi

cernamus, ex

fang¬

vinis vitiis; tarnen, quod

fingulare

eft

finguls

retinent,

neque

unquam

urina

i&erici

biliofa

falivam

biliofam

refert,

neutra

bi-lem veram. Manebunt fic

occlufa

naturae

penetralia,

mortalium

ingeniis

artificiisque

fortasfis

nunquam

fatis

recludenda.

Quam-éiu vero non recluferint, nimium

fibi

tribuere

videntur

perlpica-ciac, parum natura:

operibus

induftria?,

qui

huic,

vel

potius

hujus

Auftori

_paiipercm

_adeo

fimplicitatem

eoncedunt,

ut

diverfa

par¬

tium _corporis

animati

munia

pari

prorfus

mechanifmo

perfici

poftulent.

Quupi

liquores

fint

per

vifcera

diffundantur.,

_liquo-

et

«£•3* ) " (

liquores in illis prsrparati ex illis cxeant, canalibus certe _compofita

funt; fed an ita continuis, ne fortafle hic illic

_{intercipiantur}

receptaculis et colatoriis inftrumentis variis, quis vel definiet,

vel refutet? _{Multoque incertius, iinmo contra oculorum} fidem, partibus, quae manifeftos non ferunt _liquores, aut vafcula, aut

veliculae, aut _{qua alia}

_fabrica

_{humoribus unice infgrvitura, ad»}

ftngerctur.

§. ix.

Sed vero noftram in _{prüfend rem ille nominis glandulae} prarcipue tangit abufus, quem, aMALPiGHio introdu&um, ha-ftenus breviter recenfita _{difputatio magis}

magisque ftabilivir. Mirabilis enim ftrufturae utilislimorum et _{magnorum vifcerum}

plerique curioli, maxime illi, quos inventorum dele&atio

cepe-rat, _{ad verba rcrumque nomina latis non attenderunt. Scilicet}

veteri _{glandulae nppellatione,}

quanquam confufe antea ufi crant,

partes tarnen _{femper, li non magnae molis, at certe}

_confpicuas,

intellexerantj

_inluperque,

_{inter multas non re£te generaliter} de-terminatas, _{plurimas generis diftinftisfimi, iftas videlicet}

lym-phaticorum vaforum comites, _{defignaveranr.} Eidem vero

Mal-pighius _{fignificatum alJigavit fabricae,}

a fenlibus adeo

abfcon-ditae, ut dignofcendis _{glandulis infervire minime}

potuerit,im-mo _{quam in glandulis, et olim,}

et ab _{ipfo lic di&is, re£le} demonftravit nunquam, fed inesfe _{fuppofuit. Poftquam enim}

limplicem glandulam dixerat folliculum lubrotundum excretorio vali _{continuatum, compolitam elfe oportuit,}

quae ex folliculis

ejusmodi coagmentata eller. Ad glandularum _{proinde clalfem,}

neque lirmiores illas _partes et lubricas, quae cum valis lympha-ticis _cohaerenr;

neque conglomeratas iftas, referre vel

Malpi-€hii _{tempore potuit,}

nifi qui non diflecuerit modo, fed lu¬

ftrams etiam _{attente, quin microfcopio, intima fuerit:}

et ne lic

quidem agnovilfet elfe glandulas, nifi imaginatione fibi ftitislet folliculos, _{quippe quos intus recondi}

_{fupponebatur.}

Aut

igi-fur _{glandulas non dicere}

oportuiflet partes illas; aut ex alia

+H* ) C

tione retinere nomen, quod jam longe ante

Malpighium

adeptae illw crant, et

ipfe

fervabar.

Atque

aliam

profe&o

glandu-Ix notionem _generaler»

ipfius animo Malpighii

obverfåtam

cfle nulli dubitamus. Nam mox, fub primo

asfpe&u,

animad-verfa in vifcerum carne corpufcula prius

glandulofa

falutavit

et glandulas, quam

folliculoia

eadeni

judicare potuit:

fcilicet

quod

ovatam, fubrotundam circumfcriptionem,

globulis, acinis,

ce-rafis, _pomis ,

niali punici

granis

fimilem

oftendebant,

et

glan¬

dulas ideo _lymphaticas

_minimas,

_ac

maffulas

conglomeratarum

quarundam externa

figura

referebant.

Quam

etiam

ob

rem

faciles largiri veliemus, non tam

ad

dignofcendas ab aliis

cor¬ poris

partibus

glandulas,

folliculi notionem

in

ufurn

adbibuifle

Ma l p ig h i um ; quam ut naturam

illarum,

definitiotie,

ut

Phi-lofophi loquuntur,

reali,

explicaret.

At

levi

tunc

conjcftura

,

aut obfcura unius vel alterius cellulae inträcrasfiorem compagem

demonftratione, haud contentum fuifie oportuerat; fed

clara,

fir¬

ma & facili obfervatione didicifie, ex veficulis glandulam

lym--phaticam

conflari;

ut

glandulofum

fuiflet, quod

glandulis

illis

primariis

intus

fimile

cflet. Sed

etiam

tunc,

multo

autem

ma¬

gis in ea

oblcuritate,

quae

Malpighii

obfervationes

involvc-bat, _profuifiet,

_folliculum

_appellafle

_folliculum,

veficulam

veficu-lam, non bis glanduke

impofuifie

nomen,

jam

receptum, et par¬

tibus _{confpicuis alligatum.}

_{Inde in}

_{disceptarione,}

_quam

modo

recenfuimus, _{quceftio nunquam}

_propofita.

_fuifiet,

_{an ex}

glandu¬

lis ftru£ta vifcera fint; an per

glandulas fränt

humorum

lecre-tiones: in _{quibus verbis}

_fi

_glanclulß

vocabulo

idea

fubfiituere-tur, _{quae aut ante}

lymphse

du£lus

dete&os,

lymphatics

refpon-dit _{glandulae, aut hodie eidem}

_refpondet,

ad

abfurdum

reduce-retur quadtio. _Neque

pofteriores Malpighio

Anatomici

in-du£ti fuiflent ad glandulae notionem

late

adeo

formandam,

ut

folliculofi _quidquid

_fuerit,

_{fi vel}

_ob

_exiguitarem

_vilum

fere

fu-gerit, fub eadein vilcerum, a

ceteris

diflin£la,

clalle,

cum

lym-phaticis

glandulis,

invita

natura

ipfa,

et

ideo

in

difcentiuin

magnuni incommodum,

comprehenderent.