.
; •«-
n v":'n'3
DISSERTATION I iü ACADEMICAM,
Ex i. Tim. II.ly.
SUFPRAG. VENE«. FACULT. THEOLOG.
IN REG. ACADEMIA U PS ALIENS!,
Pr«side
DN. LAURENTIO
BENZELSTIERNA,
S.THEOL. DOCT AC PROFESS. REG.ETORD.
ACAD. UPSAL, RECTORE, n.t.
l'UBLICO. C/\NDI{)ORl'M EXAMINI MODESTE SUBMITTIT,»'
S. R. M. Alumnus,
JOHANNES HERM. PILTZER,
STOCKHOLM IENSIS-
IN AUD1T. CAROL. MAJ. D XIII FEBRUARII,
Anni MDCCLUI.
H. A. M. C
V V S A L I JE,
VIRQ Admodum Reverendo ac Pr<ecia?ifftmo,
D» SVENONI
\\ IJKMAN,
Ecclcfiac,qusE DEO in WShla Orientali Weftmanno-
rum colügitur
,PASTORI longe meritiffimo,
AVUNCULO et PATRONO,
Multis Nominibus acternurn fufpiciendo.
rftwd dipd w n*n dvd pip wob j s
•»£) mia nrn? idd inn it bv
trpao nvi pitnd nwtn nna1? dji Dtrn rova nnav oaiDPpn owa woin pjv
pjp mni: d^ipp ?d [ipn bü lpinwd
pnu in biß wn ?Nun i^Pan
•>dn rra opa \jnppp Nim wran \pnd
paa pairbi omn pind ?np md^ppp?
•»a nio pn rbxi mn pppi :dw "|pn:> ■»"*
pppp PpYl "q1pn "cn-tin dtünp tt>n ppn
n?n piaa updj tspT aaS pinppp1?
dian pdpp pn -p?d ^ |pj Trip bn
1dd d^dp DCD Ol1? pidtppd 3W? ptp
nun D>aa airn» anp^ Dnaa n^p paNJtp
pin? top PN d^ipjp inan rbixi pipi
Tam *shpal to P3'N b>j2 UÖ nw
Dann
"II3ZL7IJ JVVFH
SimVHO£
gccl xiuL iJclL
^u,a»a
cu xauu, iraLUv c^c ucua
ä^id.
icl, nj.l
l,l,.
cl kuk lxii Nal iNai:
nl.
jl,al nli!
cl, unla
jwjiu limson
L,cb iciu:
ihti ura
ulioua a*
nl,
i
<.
cact
<?aa iuiu
Lniul»
ccl.
nl,u cai u
liujiic nu jcll
laruui udaru
uinu
jl, aicu
ugnujl:
uu cn adcL,
no.
iNLia
cai icu SLd nj.l
a.i ar ju lujl,iui
uia
LiLCU UiU L,i LJlll
NL,N OWU
L,LÄll L,Crl
cruxu ili il,<j;
jaiu Ljui
inl as iiwic
nl, uLia
lrl.it nu aaiu
aci um acucua
cnui um
cuia l.co icrc?ji
&l,au ludn
il/bnic qvq dmiI
aaoa uauiu
:
iura
ajio ou uau./n
L/ndiL jl, ll.uiu
uucau
nul,l,q n\t.l
ou uqicu
jo ul,d;
ja
LidJO UiU NILU
NU U aNL
Cd
i
ICUIL, LQQ
lroua il,j.uiu
cxan auS ucuvua:
luru
CL, iCi MlLi
cd UUCCfcQ
LUUNCd CJdL
ulog jl,;
udsu ljrll,a
cauL ua enl
j^atttdStttanmn t Stockholm, SSreborne od> <boiw4l<tcftrtbe<
crrJÖH. HERMAN PILTZER,
SJJin Sllöcafaraile gaber.
fij&dv faq ( jwfr noqa flit/ ftörfpticné ndb btfracffa»*/
{y$)i m irait lefna$£ (op / fö. fl ut na (töar ad)tar/
m&?r tancPan jlrap-m&rg trdtfec fltmD od)|iig>
$)?in tagit bar af f)ultl)ct/ emot mig.
jfnvab ftogna fucHar bar (j <5 b ert b/crta gutif/'
9Dlet> onrfora/' fik mitt n>al > at iitgm finct mig. frufiff 2(tt ft*n jag tomfld^ Ida/ mib öma 9)?oDei$ bröji;
3 rcarit ju' QJTtn »all ©U3> tmn«enDa (röj*.
0cfv fe n tag bövfat på; mitt tancffdtt fammanbinfca"
göruuftet löfa ur fm mörefa batmbomtf finDa;
Jpat £ber gobbcf gjm* / atjäg-.upotHa rött
jömufteré gtfna fraff,. fåttnba ()oö mig tfdbf.
3ag (£ber rcörbfamt ger fdtbcnflufV #ufbe 5.2133$^!:
enttteö ftör Illing fram, på £>r£e Sinne^laDer, 0'om banölar om tbm lÖpgb en Ökdjlman aga md;;
Ont Jpan flföl tvdi til fvourö föe 0t»fr-J£erbcn> jlå.
gunftfgf bet emot
,fag bmab jag mågtar gifrna;
Sftitt Iftrta ba'a 3 fött: thcr (Tal af anbacft/ bufroa 0rdbtf tvib 2£ilmaufrn Må, i Q^önen, för (£rttt>al>.
%i lönas mö £r löunil/'tneb'gobt/. til fropp ocp (Tal.
SDiiii Slibrafärafic Jaöcrö
fbMeffc Sott-,
StoHÄNHERMAN. riLTZEn-
.rr'uprr ora
§, r.
riusquam ipfam rem nobis expli-
can iarri fumam.os,ocmm)lla, men-
tem Apofioli diluciditis ilhdlrantia,, priemittenda videntur. Ap<oftolus„
in vincula conjeCtus-publica, ve«
ri täte na eceleftem fuo faogvine obiignaturus,. maxima ftagrans cu-
pidirate Timotiaeum coram alle- quendi, atque ad dolores fbrti a- nimo fu/tinendos, pror Salvatore glorificando, adlvor-
tandi , eum literishifce ad fe venire Vf.
6-1S Enarraf per rofam fcere EpiMolam , perfevutiones
fidelium fuilTe in Ecclefia Chrifti recens plantata im- manifiimas
Tquibus mujti perterriti reli&o veri DEf cultu,ad falfam rehgion.mi amnleétendam fe contulerunr,,
adeo ut
,qui in Afia fuerant Chrifliaai, a fide , DEO
data, turpifTime defecerintr C L /f. Monuit igicur Ti-
rnotheum fuum
rin C. If. variis argymentis, ne min sac
CormentaTy annor um timeret; fe i, ut confirmaret fe in
gata, q ine in Chrifto JE(u, &rut, freut p u Ich er mi-
le* JjEfu CuiiJb, qtiasvis adrL&rones patienter perferret,
nee
&& ) 2 (
nfee non, ut ab iis difcederet, qui, de verbis inutilibus contendendo, fubvertebant fidem audientium v. 14.&C.
Denique C. III. & IV* praedixir, inftare terrpora periculo-
fa , quibus, tum perfecutiones, tum infelix hcereticorum
oaterva, animos multorum in errorum Scyllas &Charyb-
des praecipites daret. Hsecce vero cmnia complemen-
tum fuum vidifie abunde teftantur omnium temporum Annales Ecclefiaftich
f. II.
Hifce jam pr&ftrutftis, ipfius diftl Apoftolici expli-
cationem adgredimur, cujus verba 2 lim. II. /f. in fonte GrSECO, ita fluunt: Etscv^ugov aeocvrcv ccy.ipcv kocpoi^gcci
reo &£oo
,egyccrrjv ccvsttccIv/juvtcv , oföoTc/uovvToc rev Key ci¬
tys clhrfte-ccs. Horum verborum cum prascedentibus ne- xus, uti ex §. antec. conftat» ita, totus contextus fatis in- dicat, Apoftolum, hocce in verficulo, omnia, quae an-
fea commemoraverat, tribus , uti ajunt , complexum fulfie verbis.- Ad ipfa vocabula hujus commatis quod
attinet, pauciffimis obfervamus, adjetftivum ^oki/xos pro-
bum, probatum fignificare. Ita vocem hane femper reli- quis in locis reddidit Vulgatus Interpret : in pracfenti
vero loco vooabulum probabilis, quod eandem admitte-
re poteft fignificationern , fubftituit. HESYCHIUS pro
fynonimis habet ^cyj/uos, atque réÅeios & hoc pa-
cto erit SoKtfjios vir infignts, compertx virtutis probat
que pietatis% Sacrarum literarum Auifcores , tum fenfu proprio, tum tropico & träns lato, hane vocem ufurpant.
Proprie adhibitam legimus de metallis probis, a fordi bus
& fcoriis, quam fieri poteft ,diligentiffime purgatis.ex.gr.
i. Pet. I.7. 7ropice ufurpatur de piis, quorum fides, va- riis adflidionibus quidem eft probata, conf. Prov.XVII. 3.
t.Cor. III 13. i. Pet. IV* 12- Jac.I. 3. fed conftanter inte- gritatem fuam fervat, ex. gr. /. Cor. XI* 19* $ac. /. /2.
Huc referenda opinino videtur ea hujus vocis tropice
accepta
) a C
accepta fignificaiio , quee animi intentionem, curam &
ftudium in re aliqua magni momenti excutienda, exa- minanda & ad liqvidum producenda, involvit, cfr. i.Cor.
X. 18- Utramque vero hujus vocis fignificationem heic habere Iocum , (equentia uberius demonftrabunt. Jam
porro , paucis indicaffe fufficiat, fubftantivum illud o
igyctTYfi, gcncraliter quemvis operarium fignificare, conf.
JLuc.X. 2.7* C. XIII. 27. Adje&ivum vero avc7r«/c%uv-
rcs1, quod eft inter N. T. uTtu^ Aeyc/uevcc, vi derivatio- nis, cum t qui rubore non {uffunäatur
,denotare, adco
ut tota phrafis indigifet operarium, qui munus fuum i ta
obit, ut ipfum verbi prcedicati non pudeat, etiamfi in mundo fit conteintuÄ & multis perfecutionibus otno- xiu#. quique talem in docendo & omnibtis operibus fe gerit, ut nemo quidquam ipfi jure objicere pofiit, quod dignum fit confufione. Denique explicandum hic ve¬
nit
,quid intellexerit Apoftolus per ro oftoTof/e7v rov A0,-
yov rtji' dKrfielcts. Verbum illud cg&orcfjtéoo, reEle Jeco, divido, difiribuo, hoc loeo tantum occurrit. Unde ve¬
ro Apoftolus metaphorarn hujus verbi fumferit, Philolo-
gos fummos tenet fufpenfos. Conf. varias eorum expli-
cationes in Bibi. Cri t, ad b. L apud J. C. SV1CERUM Tbef. Ecci T. II. p.pop* atque J. C. WOLFIUM in Cuvis Pbilol.&d b. L Illam Summorum Virorum controverfiam noüram uti non facimus , ita, fl metaphora aliqua admit-
tenda fit, inter tot diverfas iententias, illa in prim is no- bis arridet, quam C, WITR1NGA in vetere Synago¬
ga jfud. Lib. III. T. L p.Jiq- fovet, ubi contendit, Ap.
digitum intendifle ad ceconomum & ceconomiam mun-
danam. Sic Ecclefiam noftram militantem perfepe, a
Spiritu S. in S. Codice, ceconomice mundan« adnmila-
tam invenimus , unde baud raro
,de difpenfatione
gratiae Divinae, ejusmodi ufurpantur locutiones» qua in
ufu ceconomico adhibentur» Sic jnemorantur cmvc/mh
€» ) 4 C §335
iroiylXyc %d^ros Q«? f. Pf t' Ilr. 10. evy&jxi Xoyov /u?rc*
r&v SovXojv OCVT& Matth XV11I. 2J. Eamqne ob caufam
yoeat Scriptura Sacra Ecciefiam cmv tu &et t. 'lim, Ifl.
Miniliros vero DE1 vTrs^rocs & oiyovö;xas r.Cor. IV. f.
Ccterosque hommes be^ct^slxv Luc. X.[I, 4z. & oixfixs F.pb, II' tQ> Munos aurem S3cerrk>ta!e hxxovlav Act. I /7.
f7riCno7rrjv v 20. ciKo^cfxijv 1 Gor. XIV. 3 oucvv^lxv E )h.
III. 2. & Anraqylotv Phil. Ii /7. nec non officium S. cV .
XoJcjt/fTv /lc?. IX 31. 7TQS^ß.SVSlV 2-CoV. V 20 V..T? A. Uti
verof in omni ceconomia, miniftri m*er domdticosbona
iquaevis fo!ent difpemare; ita, in ceconomia fpiritusli, Ver-
bum & Sscranventa funt dona illa •> quae miniftri Eccle-
fisc in d^rno illa DE1 debent diftribuere, quemadmodum
quoque üb, per ciaves Divinitus Tibi traditas, recludunt
thefauros ■, quos DEus in Ecelefias domum depofuir.
Hoc igitur pa<5to, uti eeconomi officium eft, difpenfabiha
recte fecare & fi leliter diftribuere , ut unicuique luuna
tribuatur; ita , vi fimilitudinis , voluit Ap. ut Timo¬
theus
,beut tiy.ovcfji.os fuv^yj^iocv £eis /. Cor. IV. /, ictfte
rov Aoycv r?is xKrfiAxs fecaret , h. e. non confunderet
Legem & Evangelium , eaque de re eflet follicitus , ut
inter domefiicos unusqnisque fuam acciperet partem.
Conf. V. 20, 21. 24. 2f. ubi locutiones ejusdem indolis
occurrunt.
§. TIT.
Satis ergo ex §. prrec. manifcftum elf, dicftum illud
tria divificnis in fe continere trerrb a. In I:mo igitur,
'cum perfecutiones & Pfeudoprophctoe in Ecclefia fue-
rint, ($. 1.) Timotheum fuum etiam atque eriam inoni-
tum voluit Ap. ut fe DEO filteret miniftrum Ipe&atie fi-
dei, qua?, variis quidem adflitftionibtic & tenrationibus*
prob3rula ; (ed fem per, per DE1 gratiam, integrittte
tua confervata, nullo modo, vel expugnanda , vel ex- pellenda aut cHminuenda erat. In Ii:do eum hortatur, ut
- •
fefe
&& ) 5 C
feftfteret DEO operarium ctv£7rctlaxvvTCV
><]ui rc y.v^rr- f>icv rr,s 7rhtoos tv v.ccSagot cvveidriaei habens promt Mlime
humeros oneri ferendo fubmitteret tam validos, ut in facra fua fun&ione ere<fto animo omnia perageret in Ill.o denique a Timotheo fuo requirit Apoftolus, ut rite reéteque fecaret verbum DEI, feu pr^edJcaret ^ quemad-
modum Syrus Interpret reddit, i. e. explicando nihil adderet, nihil detraheret, & ita ad uniuscujusvis indo-
lem diverlumque datum rev Koyov rfc ccXrftelccs adpiica-
ret, ut inftrueret ignorantes, argueret errantes, ccn-
firmaret dubitanres, «grisque animis confoJationem pr«, berer. Conf.G IILjö,jyt Rom.XV. q»
{. IV.
Cum omnis ceconomus, feu minifter, nec fervire,
nec legationem fuam obire po/Tit, nifi fit juflus atque mifius a Domino
,& Jehova ideo deteftetur Prophetas
non rrdffos Jer. XXIII- 21. & Ap. Paulus praeterea quae- rat: QuamOdo prtdicabunt, ni[t mißt fuerint, Rom. X. ty.
inque Timoth. defideref, ut ht dvsrtxloyyvrcs; ($.11. & 111.)
facile eft intelleiftu, vocationem Divinam efle nectdla- rium requifttum ad mtmus Ecoleftaftirum. Nuncupan-
tur itaque Y.txKzpgvci v7ic r?£ Qex Ebr. V, 4. uti etiam Pau¬
lus fe vocat vocatum Apo/ioium, Rom. /. /. i.Cor. f. /.
H«cce vero vocatio ad munus Eeclefiafticum eft vel in¬
terna, vel externa- Illa
,inquit S. D KYL ING IUS in
Jnft. Pr tid. Pafl. P. T. C. I. § I V. e(i nihil aliud , quam occulta S. K'uminis ad Minißerium S. invitatio, cujus charafter-, live (ignum , eft ro c^yecSxt ■e7runtttpvic+
/, lim. III. 1. non ex honoris, opurn, otii aliarumque
rerum cupiditate; fed ex cafta proptnfione» gloriamDEI animarumque falutetn promovendi, Ecclefiam Chnfti «.
diricandi atque arnplificandi , ortum
,pariter ac funda-
tum in exafta muneris Ecclefiaftici variarumque ejus
B iiiOle-
m
öar ) & ( Ö®
moleftiarum cognitione. Hue etjam referenda funt rcc X^lfTfxecroc T8 ©*£ o). Divina wictio five dona admini-
ft ränt i a , quae comniuniter difpefcuntur in mturalia &
jpirttuaha. Illa iterum aUa funt corporis, alia animi.
Dona corporalia, quee funt membrorunv integritas, bo¬
na valetudo, non tantse funt neceffitatis fub N. ac fub
V. Fcedere fuerunt^ exprefTa enirn Lex Lev XXL 17. &
Dl ut, XXIII. i ,2. de ejusmodi 0'DID peitine-
bat tanturn ad minifterium Leviticum, quod typicam
habuit relationen» ad Chriüum In N. T. ceffavit ita-
que ejusmodi Lex, atque unumquemque ad minifterium
admittit, qui donis necefTirris & inculpatee vit# te/ti-
monio qaudet» t Tim ill. t. feq. 2 lim. II. 2. i ta ta¬
rnen, ut, ivaxri/jioovvr!? ergö, taies miniftrl fint eligendi*
qui, ob inftgniorem aliquem defeétum corporis, non fint
aliis contemtui,. quique ejusmodi corporis vitio non la-
borent, ut ad facrutn hoc munus obeundum minus red-
dantur idonei Cfr. Confl. EcchfRegis Glor. itiem. CA-
HOL I XI:mi C. XIX, §. IK Ad dom animi referuntur $
judi-
cty Haec dona adminiftrantia nomine %ql(Tpioiros rS &S8
t loh. II: OO, 27- »n facris exprimi folent. Quo ipfo, fine ulla du-
fcitatione ädlutlitur ad V. T. Reges, Sacerdotes & Prophetas? quf IV^p pnVIO Exod. X7~X.il. unfti fuo fungebantur muneri?, & iflt
primis ad Salvatorem mundi, qui a Deo VODD ID^ P/*-
XLV■ 8» Ebr.I. 9. unOus dicitur-, hoc namque oleo laetitias 7tccv TsKv^ooproc rys Qscryrcs havres o\ &y]<Tocugct rys cctplus
y rrjsyvoocreas human» Natur» t& Åcytf tradebantur Colli. 3,
9. Quam ob rem, ut Chriltus, TS^cCfyrys ille ptyccs Luc. VII. 16.
vcjuntatem Patris Coeleilis honvnibus adnuntiavit , ( zqV\yy<Jciro )
Job. I. i8- I*3 Miniftri Kctrd ro phqov rys d&$ecct rS Xf/tS,
Efb. IV. 7. bocCe facro chrifmate un3i &fo$doacTOi +
Ef. LIV. 13. Job. VI. 41. ve re dicuruur & evaduut åriMKTiKQi > L cf
ad alio» inftrueüdos idoftei.
) 1 C
judicium, ingenium, Felicitas memoria?. Dona vero
/piritUulia, ita dicuntur, qucniam nobis natura nen in-
lunt, nec naturalibus viribus adquiri po/Tunt; fed, de- penJent ab lurxpttfyloc, r£ 7r\svy.ccTos 'lyot Phil. U ig. a gratia fupctnaturali Spiritus S > qua; ve! in adß- fttnrem & exteynom, fiv-e in inbabitunt em & internam dirtribui fölet. Ab bac, dpna fo.n&ificantia & a!) ///v, do-
na adminißrantia oriuntur. Ad hane, notitiam S. Scri¬
pturse & fenfus internam, five falutarem &
pratrtieam, cum ctv^ißeicc Tf^^7tocTY\oeoos conjundtam, ad ittnm ver o, cognitionem Verität um Theoiogicarum ex- ternam, facultatem (cripturas interpretanda veritates S. a detorfionibus adverfa; iorum vindieandi, rede retu-
leris. Cfr. i Cor II 13. XII. 7-//. 2 Vet. II. \g. Voca- tio vero illa externa b), iterum ert v el mediata, ve l im' medial a. H*c fit nullo hominum minirterio inrerve-
niente. Sic uvroTt^oadmoos Deus olim vocavit Prophetas
& AportoIos,fed quaenon arnplius uti Fanatici fomniant',
hodie ert exfpedanda. Üla vero habet locum, quando Dens, mediantibus haminibus, quorum efl jus vocandi, aliquem fegregat ad rnunus Ecclefiarticum obeundum, ut igitur Iioc paäo idoneus Minirterii Candidatus, Sacer-
dos vere facrtus, jure gaudeat Sacra Ecclefiae folemnio-
ra, in determinato quodam ccetu, peragendi. Media-
tam vero seque divjnam eflje ac immediatam, ex variis S. Scripturae focis patet. Quod vero ad terthm diam
vocationis fpeciem, quam W//X7/7/« vocant, adtinet, illa ad immediatam referenda elt. Cfr. G ERHARD UM loc.
(it. T. VI- p. tf. jeqq.
B 2 §. V.
£) C?lumnias Romanenfium, guod in Ecd-fiis noftns Lnchc- rani» legitima miniftrorum vocatio prorfus negligrtur, atc.u? Anaba- ptiftaruir Pfcotinianorumque argumenta, quibus nereiiitatem ejusjriodi vr>cationi9 impuroant t 4Tc4ide refuuvit JOH. QERHARDUS Loc.
Ihtol. p. ff. fequ.
<£X2? ) t ( <SS3»
§■ V.
Minifter Ecclefia: eft cty.cvojxax fxv^lm ©fS, Oeco-
ßonu vero officium eft, difpenfabilia Domini reéle di- ffribuere, (f. II.) /xv^ficc autem ©«* funt verbum re-
velaturn & Sarramentay quoc adhibeat V.M. in conver- tendis horriinibus A3. It. jjrc). Oeconomi porro, officium oft curare, ut omnia iv%nfxcvooc npj rocrci roc-
Ifv fiant. Patet igitur,, verbum retfte docere (J.III.) &
Sacramenta adminiftrare , nec non difciplinam Ecclefia-
ftrcam ita obfervare,. ut 7rfe7rov a fingulis S. focietatis
membris adfidue < bfervetur t Cor. XIV. 40. abfolvere id,.
quod voeamus iffhium facerdotak. Jan» vero, cum fi-
nis omnis vocationis Divinae fit gloria Dei & falus ho-- minumy&: Minifter Ecclefiae a Deo (it vocatusj (§*
prsc.) patet, finem quoque bujus vocttionis ejje eundem.
Ex cföoToploc autem illa ver bi, de qua $. Ib & III. locuti
fumus, quinque fpeciaiiora oriuntur officia, quse Apoft.
Paulus enumeravit 2 lim: It T, i6r\J\ Rom. XV» f , qua- rumque neceffitas tam ex generali illo officio- anfea de-
monftrato, quam ex vocatione Miniftri ($. prsec.) ori-
ginem fuam ducit.. I:mum igitur officium eft Didafeali-
tum, quo(!,tuin in comionibus, tum in catecbizationibiisy
tam pr i va tis y quam publicis y ad ignorantium inftitutio-
nem exrercetur. Il.dum eft Elcnffirum, quo M. E. rus
dvriKeyovrocsc imzoplgei. & oves contra lupos defendit.
IILtiurn
.c) Mandatum illiid S>rvatonY N.T. C.- in ccelor adfcenfuri,.
TrogevSwTES /jiocSriTcvdOCTs 7roc\Toc rcc k&vn Bcckt l^ovre? civ--
T8i:
- -$t(ict(Jv.cvTf£ auTgf &c. Matth. XXFIII. 15?, 2o.. Officium
& fimni Sactrduiii comprehendere, quivi« faeile perfpexerit. Ma-
SiiTtveiv enim eft nihil'aliud
,quam docendo pccSriTocs; 7Tcieiv Joh,-
1C. l. quo nomine primitivst- Ecclefise Chriftiani dclignabantur.. Bes--
TTTi de tv- vero Sacramentorym adminiftrationem; indig'tare, per fe evi¬
dent eft-
) § c c
Ilfirium eft Ipamrthoticwn v quo peceatom, cum ex
intirmitate, tum ex deftinato confilio peecantes, redar- guit M. Er iV.-fum eft Pedeutieum r quo M. E. in eo eft occupatus y ut diligentiam in pietatis ftudio excitef.
V;tum denique eft Porac!'tric um, quo adffi<ftos ita erigit
& recrear M. £ , ury de gratia Dei certi, patienter ac
cequo animo omnia ferant, inque S. Numinis voluntattf pl^jcide acquiefeant.
§• vr,
Eft ig! tur Miiiifl er Eccl'eßa vir Divina vocatione in•
ßvuftus oe c ciift i tur us, ut Verbitm Det doceat, Sacra--
menta, fectindum infliturionem Divinum , adminiftret at•
que difciplinam Ecclefiaflicam confervet, ad gloriam D'i propagandam bonunumque falutem promovendam. Per
rcquifita vero* quae in M. E. defideranturirjtelligirnus
ecs adfedtiones, tum animi,tum corporis, guoe eum ad
officium fuum obeundufn ido^eum reddunf. Hoecce ve¬
ro requifua funt vel generaltora ,ve\ fpccialiora« lila in prsec. §. §. levi brachm tetigimus. Hac vero (pecialio-
ra §.§. fequentes, ex occaftone difti noftri Pauliiii, (§. IE)' uberiu* indicabunf.
f. vir.
Quum Satanas, infenftflimus ille generis humant hoftis, Ecclefiam Chrifti, partim perfecutionibus, par-- tim infidelium & hsereticorum denfiflima ingruente ca- terva, nuilo non tempore adfli<ftare conetur; (§ I.) ca- veat V. D. M. neis, veneno fuo, vel fidem ejus ioedat,, vel, fuis blanditiis eum in errorum Scyllas & Charybdes prxcrpitem det, atque ita bonitatem ejus tntrm/ecam,, quodam modo , diminuat (§. II ). Deinde fciat V. D. M.
multiplices efie occaftones, Pf. XVIIF 6. Sc
rS Äa/SoA« 7Totyi$K, 2 lim. II. 26» quibus Miniftros Ec- cleüse captare folet, fuperbia nempe, avaritia , invidia,,
cete-
SS35 ) ro C ?sa>
cetera, quse cavenda & cane angueqce pejus fugienda
meminerit, atque quse detexit Paulus / T/n. JU. i -1 ,
Tit, 1, f -i?. Quod fi hifce nil efficere poteft, aliis uti-
tur mediis tAv$tcTe%virrt£ iite, ut laueret per fuos bo lam
eorum farnaui, varilsque ir.odis eos adfligat, quod Pau¬
lus vocat neSokiocs rS iictßoAa Eph. VI. II. n&j roc /3tXjf
r5 Trovtifi roc 7re7rv^ü)iJisvoi ib. 16.4 quse vibrit in eos vel
medtate vel immediatc. In fingulis v-eio lifce tent a t i Om¬
nibus fatanicis, cujus demum cunque fint laturae & in- dolis, fludeot V. D. M. /iflere fe Deo Soyjfjcv , ( §. II. &
III.) i. e, ut, per Dei gratiam, omnesillas,£ngulari animl fortitudine, lpe&ata fide, fpeclali patientii, ferat, ma-
gnaque modeltia, tum in adverfis, Cum it iecundis re¬
bus,'fuperet.
§. VIII.
Cum V. D. M. rationem aliquando fii muneris ad-
miniltrati redditurus fit;^^XlII.fZofficiurnfuum (§. V.)
tanta animf adtentione ac fide, quanta fie*i potelt, ge-
rere debet., ut finem fuae vocationis [§.V.) obtineat.
Quem Ii obtinuerit, i^yocT^ oiveTtuia'xyvTo efl (§. II. &
III.) laudeque maxima adficiendus. Talen igttur fe Deo
fiflat M. E. fas elt. Hinc facile negotio Iftelligitur, va-
ria, praeter ea, quae $.JV. enumeravirnus. defiderari in
M. E. requifita, quorum praecipue rationerr jam ineamns„
Pars officii Sacerdotis eft docere, (§. V.) qJod nihil aliud
eli, quam alios, vi va voce, ad veritates perd ucere de-
quc itlis certiores reddere. Prgo, ex eo requiritur, qui alios douebvt, ut veritates ab illo tracendas re&e &
diltincte cognofc3t, nexu/nque carum pefpiciat easque demonftrandi h?bitu gaudeat. Variis it;que feientiis,
quae huic negoüo mferviunt, necefiario inftru&us lit,
oportet. Ut igitur Scriptura S. elt regila cred^ndo-
rum & age idoruin, ita I.mo requirimus \ V. D. M. co•
M C
gtiitionem Unguarum facrarum, ut ipferref Spirltüm 5, ttvTcCpuvcvs Joquentem in fcripturis, audiat & inteiiigat, ficque fuos Auditores de vero fenfu, verbis G sot:-. ?^wj
intento, certos & fecuros reddat. Ert infuper major emphafis in textu authentico, quam in franslationibus ,*
laborant enim verfiones Cuisnaevis» iisqü^aliquando graviflrmis, quos doétus licet & peritus interpres, vei dßAexfAtxs-, vet prdejudiciorum occupafus vitio, in trans- ferendo eommifit, ut male, irr o pefiime, de re facra
a&um eiTet, fi dolores Ecclefise in verba Magifti-orum,
»nconfulto non nunquam impetu, prteetnuium, jura-
rent , nec ulla iplis ulterius, ipfum Tex^um fecun-
dum regulas Hermeneuticas examinand!rellnqueretur
über tas. llrdo Totam Tbeologiam Acroamaticam cum
fingulis fuis partibus probe teneat. Illjtio denique, licet 0C71-C^eif-lS TTVtVfXOCTOS V&j ÖWCtfA&US l COT• IL 4. CUIll a J VC"
ritates Theologicas demonitrandas , tum ad Zv tcvTifeycvroov fallas hypothefes refutandas, fufiicere quam maxirne videatur, funt tarnen alta ftudia in M. E> neces-
faria, quse Fbilofopbica vocarnus, quibus tempus & diem
tribuifle non ipfum pcEnitebit. Järn vero euin, qui Ha¬
rum omnium fcientiarum noritia gaudet, quas fcire fua-
rum eft partium, vocarnus do&um. Sit igitur V. D. M.
doftas d) QiE. P. Qui docet, debet alios per verba
inftruere (per def«) -y praeciitus itaque fit, oportet, V. D.
M, habitu, promte , expcdite & ciirtindbe , cogitationes
fuas cum aliis communlcandi, quod vocarnus facundiam.
Ergo fit Fucundus Q. E. S. H*cce vero facundia, ne r
quamio publice, ut art DEYLING1US Lc. p. IL ad popu- d) <£uam ftudiofe dilgenterque in Caadidatorum Minifierii
tKccvcTercc
inquifi^erif primitiva Eccfcfia, neC non quanam nfa fuerit
nvthodo, fidem fr eruditionem eorurn examinandi, egregie cxpon^t-
I0S. BINQJH-AMljS in Antiquit. ficcleßaß, Tom. II. p. i ip. ftqq.
11XD ) " <
populum vtrba funt facienda, metu percuifus M. E, matfs
mutups ßt, quam pj/cis y adnexam fibl habeat nagfaictv Q. E.T. Cum nominentur Sacerdotes cuftodei, Ef.
LXJb 6' Ez. III- iy. & finis eorum funélionis fit gloria
Dei & hominum falus (§. V.), Diabolus vero nunquam defiturus til veram Ecclefiam fuis rrendaciis infefbre;
debet M. E. fecundum Paulinum illud z Um. IV.
j. efr. Alf. XX. 31. 2$. Ilebr. XIII iy. vfepftv. Ergo fit
vindans Q. E. Q. Spiritualiter vocatur M.E. pater 1 Cor.
IV. ty. Gol. IV. 19 Officia igitur parentum ad eum per-
tinent; hinc, vi officii, ( "V.) iiberos fuos jpirituales
1 fffih II i- alere, & cjuar necefiaria funt ad vitam ho-
neAe degendam illis fuj7peditare, / T/w. VI. ij, t g, di-
iigenterque pro illis orare, debet jfob. XVII. 20. Pbih
J. q. Porro, cum homines parere velint Dodloribus
ron fervire, cluci, non agi •, St falus eorum fit pars offi¬
cii Miniftri ( §. V.O \ cordi ideoque fit ei, auditoribus
non dominari; Ad animos eorum, obfervando L°qes fantatis, t Cor. X'A\. 1 - q. in fe propenfos fibique con-
jundiflimos habere. Ergo paterrio adfrffu Auditores
non feens ac filios amphcli debet M. E. Q^E. Q_ MiniAer
E. eA ceconomus in domo Dei {§. Ib) 5 fidelis ceconomus eA, qui non remifius ac defes eA in demandato Abi of¬
ficio, qui candide, fincere, diligenter, & magno Audio
illud exfequitur, nihil praeter, vel contra voluntatem
Domini fui gerit, fed opportuno tempore cuncAa admi-
•niArat. Sic M. E. miniAerium fuum 7tKv\^c(pe^eI\ 2 lim.
} V. f. onmesque demandati miniAerii partes, fincere,
fideliter, aiacriter & conAanter. ita obire debet , u? ßw
ecrus ac filt Iis Al fit Cbvißi e) Q. E. S. Cum tyt'vifrts
cUxec-
<0 Sc:at infuper V. D. Minift-'", fe officio fuo nou fansfe-
c
ife-, fi ur a ;:l:erav hora audpores fucs publice in temrlo erudiverit *,
/ed & .pviv.icici (voir cikh^) ccs doceat, cumque illis de rebus lelti- coe-
®Ä2> ) '3 ( saa>
ciY.clictiv Luc. I- ij. a E* rcquirat, ut to Trterfcv W t**
HcT^iov ob oculos fibi ponat, & fit fraitfguvj / T/w. Hf. 2.
palam eit, ut, ficut ptr/onam, it a tmpns rei fucc gerert- d<£, locum & occafionem obfervet, »«■ nen in onmtbus fuis aclionibus & fermonibust prudenrem fe gerat.QE.S. Curr»
M. E. fit Dei oeconomus (§. II.), ceconomus vero non
debeat in fua funétione quasrere fuum proprium, fed Do- mini fui emolumentum 5 in collifione igitur jurium de fuo concedat M. E. ne periclitetur finis ejus vocationis
($. V.). Hinc, quaj vel di&a vel fa&a funt contra eum
ab ftoraiis lites auditore & aliter quodam, velif,interpretari in mitiorem oportet, partem,nifi prudentla eamque ob caufam, Pa-
jurgia, quceque horum efie poflunt flagella, cum
aliquo Äuditorum detrimento conjunda, caute fugere,
eaijue, remitcere quce debet. leviter lasdunt, autfilentio premere,aut facile Jure igitur optimo, ne exminorimalo
ni: M E. jus fit oriatur,requiritur pius, a M.E ut fit i7nety.f,s. QJE.O. Quod
n onuimus, § priec. järn vero, cumnulla fere fidcs ei erit
,in primis spud inficetam plebem, fi
contra viiia , quibus ipfemet indulget, & ca, tanquam
pulcram Junonem ampledtitur & fovet, difputaverit;
requirimus, fecundum Ii t. II. 7. 8. ut Ciflat fe monitum gregi exemplum Paulinnm ac do&rinam 1. 7im. ] V. vi¬ 12.
ta mört bus que, v.cctcx, to åvvctrcv, expriinere fiudeat ( fy
Q,E.N.
C _AIX-
l?å;bus verba C. JX: 10. cfr. faciat Luc. XV.4. Jag. quod etjam •, id enim Apoftolos fecifle inculcant patet Coijl. EcchJ.c. ex Att. V: 4?.
c.
■ymv. § 22. & 23.
f) Cum mulrum Ht a teneris adfvefcere, nec non, quem hu-
morcm tefia bibit, retineat, cordi fit M. Candidato, ut, veluti An-
ron k flii ejus lavarent fe aquis, antequam intrarent IJllD Exod. XL. 12, 31J 3a.> fic etjam is fe a forde peccacorum abluat,
ante.
<§*$ ) i4 ( S»
$. IX.
V. D. Minifter eft ceconomus in domo Dei, (§. IIJ
ctconomi officium eft difpenfahilia Domini inter dome-
fticos diftribuere , quod vocamus unicuique fuam red-
dere portionem , five ut Salvator Ioquitur, ty\ §e%ce,7ielcc
t$ y.vo'.ü ülscvcci sv %ctigoj ro c itcf/st^icv , lllc. xii. 4 2*
praofupponit igitur officium exadtain & adcuratam divi-
fionem difpenfabilium. Fars officii Sacerdotis eft verbum
docere , [§. V.) quod eft inter bona DEI difpenfanda>
c§ II ) Ergo debet M. E. oftoTCfjiiiv tcv åoycv ty\s ccÅt\-
belccs. Porro, finis Minifteril E. eft gloria DEI & Talus
hominum (§. V.) tu uqol y^u^utcc hwu/uevu Tunt <ro-
(plaui sis aoüTv^csv 2. lim. III. ly. Ergo ad uniuscujusvit
auditorum ftatum & indolent dividat verbum veritatis_
Hinc ex generaliori illa obligatione , qua tenetur ceco¬
nomus > quinque fpecialiora oriuntur officla, (§. V.)
quoe diverfam prsefupponunt cftcTcpluv verbi, & il!a i-
terum pro certis & concefiis ponit quaedam requifita,
quoe exofficiis illis fpeciaüoribus fluunt, quacque jam fi-
gillatim enumeremus. M. E. debet filios fuos fpirituales
alere, (§. proec. R. Q_) Jam vero inrer eos magnum eft:
difcrimen
>alii enim cibo [oli !o, alii lacie opus habent
Ehr. V. 12. Unde Catechiz tiones non minoris efTe ne-
eeftlratis in Ecclefia , in primis , ubi Auditores non exi-
gui laborant ignorantia, quam prscdicutiones* cenfemus.
Officium iterum Dida/cclicum hifce duabus abTolvitur
partibus, (§• V.J quarurn altera perfeffioribus , rudio- altera
antequam Deo & Ejus Ecclefias infervituvus accedat. Quant» rero
nccefiitatis, quantique emolumenti ac ponderis fit hocce requificum , pa-
tet inter alia ex praxi & confuetudine primitive Ecclefi» > non pau-
ccs enim, in antiquioribus monumentis, legimus canones, quibus fan-
ciebanr: neminem admittendum efTe ad munus S. quem vita fanüimo-
nia ac rirtus a vitiorum maculs immunis non commendabat. co.nf»
BINQHAMUS' 1. c. p. 122- quem evolvere neminem poenitebiu
«MU» ) '5 (
rudioribns infervit Ebr. Vf. r 2. Hinc» cum Talus Au-
ditorum cordi fifMiniflroj ($.V.) jurj requiritur opti-
mo, t t, ad rigorem cfjicii didajtulia, rette fecet Verbum
veritatis (gj Q_E P. Cum hierefes in Ecclefia r.on de- fint, (§- I ) Officium vcro Ehitticuui requi&t , uteos, qui veritati bellum quafi indixerunt,convincat & arguat, T§ V.) Atque, cum hcerefes animos audienrium tacile
feducmt, (§ I. jfalutem vcro Au iitorum curet M. E.j
(f. V.) patet, euni ira debcre cföcrojusiv verbum verita-
tis, ut foiidis argumentis refutet contradicenies, er van¬
tes in vi am reducat, ne animi ßielium pcfltferis do- amatibus contaminTtur, cavere valeut (h) Q^E. S. Cum
C 2 alti
g) Circa hocce requifitum fequeacia prtecipue in M. E. defi-
derantur I. Preces ad Deum fundat", dorum enim Dei cft, cum anima-
rum fru£u
,concionandi. II. C'oncietie: ejus iv ci7rcåii£et 7SVsv/jkz-
rcs H&f Åuvcc/Jieooc 1 Cur. II. 4. in oratione, gravitatis, niajeftatis
& fr.nftimoniae plena, *on in calanuftrata & ex mellicis contexta ver- borum glr>bulis, conßent. III. Senium e textu efifcrat, non in eum
inferat. IV .In Catecbirationibuz maxime u t i 1 i a in primis traftanda fint.
V. Singula auditoribus explicet. VI, Ad captum k ingenium unius-
cu jus v is fe accommodet. VII. Curet, ut, facilioribus probe memoriae
mandatis» ad difficiliora atque altioris indaginis paratiores aceedant Au¬
ditores. VIII. Vitas Chrifiianae praxis fit ulcimus finis , ad quem fin¬
gula horum tendant.
b} Hinc prrno quafi fiuit alveo, quod M. E. debeat iis gaude-
re requ'fitis, qu* fl. pr^c. enumeravimus. Sit igitur doftu» , of
veritatem contra iniqua haereticorum molimina defendere & in tuto col-
locare valcat, Matth. XIII. ?2. Spiritus veritatis dirigat zelum illius
divinum» jufta Ienitate, manfuetudine k fjccv.gcB'vf/.icc temperatum,
»r omnes, eum, folo veritatis amore, non odio k invidia impulfum,
in arenam cum advcrjariis defcendilfe1, intelligant. 2 Tint. II. 24, Gaudeat ttctfåwioi» ne in defeftu : prudentia , ne in excrffu: fpe-
^aca fide» re in nodo peccet, nec non fidelitate, ne periclicetur fi-
»m Officii Eltti&icf. vid. 1 Tim. III. i - 7- Tit. I. f - 9. Graium ve-
ro tfficii hujus obfervare S. S'criptura k prudencia eum docebit.
<S.4& ) iö ( SÄ*
alii homines duriores, aiii miHores fint, alii atroeiora, alii leviora committ&if peccata; pater, eodem modo omnes
redarguendos non efte. Hin c, cum M. E. infhr Patris
cum auditoribus feu filils fuis vivat, (§. prsec. R. QJ &
officium Epmorthoiieum verfetur, tum circa peccatores,
qui, vcl ob imbecillifateni intelle&us9 vel quoniam re?, de qua agitur, Ulis nondum erat fatis decjarata , a vero
tramlte aberrant 5 tum circa eos, qui ex f>roareM anirni-
que pertinacia peccant; (§, V.) ev idens eft, M. E. ita riObere c^Boro/usYv rev Kcyov rys dÅqBsfcas, ut i tios ob?dien*
tes km ter edhwatur ; bos vero non moriqeros dur tus traciet (?) Q. E» T. M. E. debet cum obedrentibus mi¬
te agere, (R. prsec.) & ex generaiiori officio adftrirxgi-
tur ad Pedemieum, {§. V,) in quo negotium ei cum ju- fiibca-
?') Prüfer en, qute ad R. pra c. monu'mus, quteque, muta tis .mutandis, etjam huc pertinent, hsscce ad liocce requifitum addenda putamus. I. n^oroo7ScÄ'/]\Jv/eev cane angueque pejus fugiat M. E. II.
Antequam alles objurgat, fe ipfum examinet ne in .eodejn crimine ba-reat. III. Redarguendo verbis injuriofis cantumeliisque abitineat &
färcafmis. IV. Oratio ejus epanorthotica, nec nu Ila fit, nec nimia»
fed prudens & talis
,quslis patrem Chriälque ceconomum decet. V.
Redarguendis deliäis, quibus ipfe isfus eil:, caveat, ne in fufpicio-
nem vel avaritiae vel viadiäte cupiditatij vsniat i T/j. ff. V. 22, VI.
qui deftinato confillo peccant, ad pcenitentiae fruftus ftrenue ac fe¬
ver? monendi funt: quod ii vero, nilvlo tarnen feciuj in peccatis perfeverent, adverfus eos, juftum zelum & frveritatem
,prudentise
tarnen fale conditam, adhibeat. VII. Dibgénter demonftret Auditori¬
bus connexionem peccatorum infer fe
,nullaque peccata per fe elfe
*
venialia. VIII. Privata & occulte commiffa peccata, privatim; pu¬
blica vero,«jus funt notoria, publice, pro rerum & circumftantiarum diverfa ratione, reprehendat. IX. Peccata per famam nota, ea rä-
'
tione corrigatj Ut ftma fert. Syr. JJ. 7. X. Denique obfervet M.
E. quod perfonse fe nio veneräbd-s Sr in dignitate conftitut»
,il de- liäafint rninora, modelte corripiantur j fin vero enonma, difcrijnen
non ädmittatur 1 Tim, V. i? 2? & 2Q,
) 11 c (Säd
ftificatiseft; (§, V.) fv*dea£ igitur eo$, ut fideftl fuarB
fructibus dernonftrent, nec non, ut in vitt fpirituaiiré-
maneant ftrenueque perganf. Ergo it a pr&äket (§> III.)
verbum DEJ > ut mims nere paterno dtfigentiammpie-
tatis ftttåio excitct (k) Q_E.Cumtentanones variae fint, (Q. VII) & in fingulis debeat homo fiftere fe
DEO OOKifXOV (§• ID Oeconomus veroin domo DEI,
\\.) tum demum difpenfabilia Domini re&e diliribuls-
fe dicatur , cum finem iunéfionis atfigerit , quem obtf-
nere debuerit, (§. V. & prsec.) & verbum pr&terea DEt
utile fit ad :7retgo6KÅy(r!ccv Rom. XV.q., Officium vero M. E*
in eo confiftat
,ut verbum in Auditorum falutem rede
fecet; (f.III. &V.) fequitur, eum ita debere verbum DEI
adplicare3ut reddat adfliélum 3oKipov,{ §. VII.) & confequen-
ter rede requirit Officium Paracle ti cum, (§. V.) AI E. de¬
bere ita cffiorcy.iiv rov Åoyov rris dhfådcK, * ut, morbo
adcurate cognito, rem tili a Pf argumenta fufficientia, ex
ümpidts S. Scripta/<z jontibtts häuft a, quänta prgfem ad'
fiiBio requirat, opponere valeat. (I ) (i E* CL
-
.
' Qyae
£) Ad hocce requifitum meminerit M. E. quod oratio ejus fit
feria non acerba» paterna non violenta, moderata non arrogans»
ut intelligant Auditores falutem fnam quaeri. <x Cor. V. II* i 'jod.
II. i. Moneat prteterea» non tantum peccata, fed etjam peecato-
rum occafiones elfe fugiendas, nec non fic, paucitatem falvandcrum
demon året, & periculum Chnfiiaftorum proponat, ne anfam defperan-
di fuppeditet.
J) Ad hocce requifitum defideratur in M. E. ut fit plus, a- cnoris & miferationis plenuS: II. pfudens » ut videat, an confolan-
dus fit in liatu fidei, nec ne? in pofteriori cafu, priusquam folatia
adplxentur, adfi'öus reddendus eft poenitens, Luc. XXIV. 47- ne fan-
Ctum detur canibut. Matth. VII.'6. nec non III. ut probe perfpiciat
& caveat, ne, confolatione praebita adffiftis, carnale inde obrepat
fecuritas. IV. Deriquc requirimus» ut dubia Bz fcrupulos, quibus-
cum haud raro adfli€tis coUaÖiandym eft, folbcite ac fidcliter anijnis
ecrum eximet. f
£22 ) iS ( £223
Quae adhuc dicenda effent de generali cftcrc/xltc Verbi nec non Ipeciali, cir£a reiiquas partes officii faeer- dotalis, fonticas obcaufas, prseterire cogor. Ad S. ita- que Numen fupplices tenrio preces, veiit ScyJ-
JA8?, tZvS7(Ctt%VVT&S X&f cföcTOjJLiiVT&S TCV ÅoycV TYf£ CCÅtJ- Sslccs Ecclefioe fuc£ mittere, in fui nominis gloriam
& animarum
,quarüm in fe fuicipiant curam, falutem seternam.
«in "tkI na» qWji on
MONSIEUR*
;
Pil y qyoit quelquun, qui of a ni er, que la religion ne
^ foit le fondement de la felicité dhtne focieté civile*
[eroit aufß wdieuk, que celui , qui preteniroit que le
nionde pourvoi t Je paß er du foleit. Mais la vraie reli¬
gion y qui nous rend éternellement beureux eft iucom- preben/ible par la lumiere naturelle. Nous adorpns la
Sageße 11 ernette, a qui il a plu de nous donner la re-
velation pour guide éf des perfönnes eitlaireés pottr nous inflruire. Qitand Vous allez , Monfieur, nous depeiti-
dre les qualiits d5 un vrai miniflre de la parole de
Dieu
,Vous montrés , que Vous avés lat Vous acque-
rir toutes les belies qua li tes/, qui j ointes d une eru*
dition fotide Vous rendrons un jour fi digne de nous
annoncer des verit és Jternelles. Monßeur r ayant t
bonneur d\ etre au nombre de Vos amis je ne (aiiroit
irf empecber de meter ma voix a c eile du public f, qui
Vous accorde les louanges dignes de Vos merites
de votre vertu. Ma joie feroit parjaite , [i tous Vos (ouhaits étoient remptis. ße [uis,
MONSIEUR,
Votre tres • humble tf tres
obéifant Serviteur, JEAN HELSING»
Fil. d5 Olave*
Min HERRE.
t
