ύ
.. D.Β.
DISSERTATIO GRADUALIS
,
Quam ,
CONSENT. AMPLISS. I'ACULT. PHILOSOPH-
IN REGIA ACADÉMJA UPSALIENSI»
PRISiDI
FIRO CELEBERRIMO,
DAHL AN.
Moral, ee Polit. PROFESSOR. Reg. et Orb.
PVBUCJE BONORUMCENSURJE
LAURENTIUS BRUN,
WESTRÖ-GOTHUS,
IN AUDIT. GUSTAVIANO DIE
ANNI MDCCLXIV.
ff, Α. M. S,
U Ρ S A L I JE.
PIRO Amplifpmo atque Celeberrimo%
D NO S A Μ υ Ε
LI AURIVILLIO,
Medicin« DOCTORI, Medico Regio , Anatom!« &
Medicin« Pra&ices ad Reg. Acad. Upfal. PROFESSO-
RI Regio, Ordinario & Experientiflimo,
PATRONO MAGNO b3 INBULGENTISSIMO.
Dum,pr«fixumNobiliiTimevides, patiaris,Vir, nomenTliumrogo, utdiffertationi hulcin memoriam
Tibi ea redigam, qu« mens mea nunquam venerari de-
finet. Videlicet ego idcm ille fum, qnem, ante trienni-
um , hypochondnaco morbo graviflimo laborantem ,
durifiima fata fubiturum merito verebantur amici; ete- nim attomti, pr«ter humanitatis oiiicia, medicinarn ne·
fciebant; parca vero fortuna magnos iiimtus Fanitati pe- riciitanti impendendos denegabat; miferrimus utique fu·
tums mortalium, nifi Tua benevola opera in confiliuni
vocaflet ftupendam divin« Medicin« fcienti« peritiam, nullique labori & deliberationi peperciilet nulli, ut ju-
venis, tanta malorum vi oppreilus, convaleiceret &eri-
geretur. Tibi,inquam, poil Deum O. M. ultimoshos-
ce, in cuiTu Philoiophico, conatus adlauream obtinen-
dam, Tibi qikoque l«tiora& pr«fentis & futuri temporis
fata &debeo, & debebo. Accipias itaque iereno vultu
hocce deditiiTimi animi monumentum , benificiorum
Tuorum memoris, quod celebratiffimo Tuo nomini fa-
crum ftatuere pnegeftii. Meritorum denique Tuorum Jargapr«mia ditiflimuro Numen ioivat optooptaboque^
quo ad vixero,
NOEILISSIMICELEBERRIMIQLE NOMINIS TUI devotiffimtis cultor
LAURENTIUS BRUN,
PROBSTEN och KYRKOHERDEN 0fVer
Tunhems Forfamling,
Den Högärevördige och Höglårde Herren
Herr A Ν D Ε R s
FORSSENIUS.
GunjHge Gynnare.
Mot utmärktEn högtid gunftår forfåomavifafinnen.tack)
Derfor min dolda vördnad gäck,
Sok evigt fiadga deras minnen,
Som glade vårdat ha mitt val.
FORSSENI namn bår vårdfamt minnas,
Så långe dygd och ftudicr finnas, Ty han för dem år ådei trål.
Herr Probft jag i Ert vårda hus
Som Pråftman hafver lyckan fmakat
I åmbets drift jag fålgt Ert ljus,
Och lårdt den våg fom I utftakac.
Ert hierta kring mig fiådt på vagt At hindra forg och nöiien famla,
Er lott fkal bli bland fålla gamla
Tils evig lon Er dygd har fått. r
Forblifver a ^
Högärevördige och Höglärde Herr Probßem
ödmiuke ticnare lars brun.
gib;· vej §atus ift qm parentes
tempore nanviratis infantum do·
micilium habuerunr ejiisque
me πιbra· fuerunt, om ηium dieii-
tur confenfb-.j)^trkk: in h|€ per mativicatem infanrés jus acqni- rjuht .perpetuam bgeodi federn*
doceiüie tum natura, quas terra«! nonclum occupa-
tarri omnibus communern reliqnit, ea lege-, ut ee»
dat primo occupantiy occupotam ver o jure hrrredit a-
tis a parentiixjs iri iiberos,,'bid1o;o.bitantG feifamen»
to , cransfertH tum ib.cMÄ ci^rH ,, .cujus' pr^cipua
falus. atqu^»,roburAiirmagné-murnero^ civuinl indige-
särom* coniiftic r 8z q uam non Tui iolum , fed etriam
pofte.rorum cauiia inieruht majores,. Ät cofmetfcii·
tur fioc "jus cum obligatiöhe baud minoriPäreηres
enim dum fibi fuisque-liberis a republica fecoritaterri ieliciiatem^ue externa«! flipulantuir,, ipii \riciifimr
äg ·.) * C äg
fgo & eoriim nomine, fidem& caritatem & quaecofi-
qjue officia bonum civem or na η t, repromittuut, ad-
eQ nt iaitdns focietatis, ip qua viv it parens , hujus·
pa&o, fuoque confcniu & irueirpretändo & praium-
to , verum nafcatur merabrum, amorque in patriam
non folum fit vinns laude digniffima , ad quam, ex
aniore in nos noiirosque mftm&u ferimur naturali v
feä etjarn veri Hominis officium , quod iummo (ine freiere nemo omkcir; quod optime etjam perfpexit de Watte i dans le Droit des Gens ρ. 8φ cujus haje
funt verbat "Les enfans ont une attaché naturelle a
3%locietéydans laquelle ils foat nestob'iges de recon·
"noitre la protedlicn quelle a accordee i leur péres^
"ils tu i iont redevables , en grand partie, de leurs
"naisfance , & de leurs cducation. Ils do-ivent donc
"f aimer, lui marquer une jiuflé recornoifance, lui Trendre a utant qu'il eil en eux, le bien pour le biem
.jggi igitur & cordati cives, jufra hoc peniitantes Émne,; non folum patriae ί-aluraribus fuccurrunt con-
|liis , omnibusque reiiiUint co η attbus in pernieiem ejus vcrgentibuSj verum etjam quod magis eil, pro
repub!ica parad i'uη t fe ipfos, urgente neceffitate >
periculo ofierre. Quod ut teneris fuorum anim is far tis na atur e imprirnerent Romani, hoc ipfis a prima iblancia.commendarunt menioriiae infigendnrn: jamper
te Romamm eße memento. Quo etjam accedit, ut Ro*
msni uti dieitur materno, amorem in patrian*
imbiÉawu, nihilque btqus ffieculi ρIuris patria affii-
mavermt pro qua & vitam & omnia quando opus e·
rat, pexdere baud dubitarunt» Q"ui veto iinpii erant^
• A 3 im
• ) 3 ( ·
in patriam, merito parricidasvocarunt; cum commu¬
nis fit omniurfi parens; quam qui produnt, non tan«
tum fe fuosque in extremum praecipitant exitinrn,
fed etjam veneno quafi fecum in focietace viventes c- oecanr. Tanta com fic erga patriam obligatio, me¬
rito quxricur, an & quo jure ex ea dcmigrare pos«
fint cives? Et haη c qusedioncm, nos in prsefenti o-
pella refolvendam nobis fumfimus, non quod hume-
ros noftros huie oneri pares credamus, fed argumenei
nobilitate alleéH, tuaque C3ndide L,humanitate freti.
$. II.
Plurimum eile obligatos mortales patriae,ex qua
originem traxerc, tum ob innumera in fe collata be- neficia bonaqnc quibus ejus fub tutela ipfis frui Iicuit,
tum ob confenfum fuum parentum que, quo ex ipfa
nativitatc membra -focietäris fa£H funt φ. I. vidimus.
Quaeritur jam.num folum hoccc natale reiinquerc, &
ex hac focietate dcmigrare ipfis liceac?Et primo quod
ad homines,in flatu naturali extra rcmpublicam con-
ftitutos, ab omni imperio civili liberos fuique frngu«
los juris attinct, quin ipfis iiceat folum reiinquerc natale, & fcdes , quando, quoties cunquc ipfis pla- cuerit, mutare, modo alios in fuis Iegitimis poffes-
fioiiibiis non turbent, & fuas naturales Obligationen
non negligqnt, eo minus dubitandum eft, quo ccr- tius conflat, nullum dari naturalem nexum interna-
tum & folum fupcr quod nafcimr, nec hulc homi-
num hunc, i!li illum terrae tra&üm fedl;fifigulis
quam commodifTimas, fub datis conditionibus fibi cligendi fedes libercatem a natura effs conceflam.
Quid?
m)
4 r ·
Quid ? quod in hoc ftatu vix iocum obtinet notio
quam dedimus patriae, cum omnis tetra in fuas re·
giones Sc provincias ccrta divido focietatibus civili-
bus fuam debeat onginem , ante quas vere valuic antiquum illud : Patria tibi bene. Hi ifaque, cum
fenfu hodie recepto , & quo emigrans dicitur, qui
folum natale relinquit eoanimo,utin alteram regio-
nem fefe conferat, ibiquefuos iares, fuaeque iortunae
domicilium eonih'tuat, emigrare dici non poffint; id-
eo nec eorum in praefenti rationem habemus, Ted ad
cos tantum, qui hujus vel illius civitatis aut gentis,
per nativitatem cives fa&i, ad maturiorem vero aeta·
tem perve£li; ex ea difcedere, alteriusqne jura &
privilegia; participare Optant, num & quousque id ipfis liceac? Qdemadmodum nec ad eos attendimus, qui vel ob fua deli£ta, juribus Sc priviiegiis patriae
exuti potius ejiciuntur, quam ipß diicedunt, vel qui juribus atque priviiegiis patriae fal vis, quascunque ob
cauflas apud exterosperegrinantur commoranturque.
§. III.
Qui ex legibus civilibus banc quseftionem deter-
ipinare cupit, inveniet jus emigrandi apud alios nul¬
luni, apud alios laxum, ftri&um iterum apud alios,
fic olim Argivi mortis pcenam conftituere haud dubi-
tarunt eis, qui ex patria emigrarcnt, ut ai,t.O vid. me»
thamorph. Lib. XV. 28·
Prohibent difcedere leges
Pacnaque morspofita efl ρcitriam mutare volenti.
Contra quae pleraeque Europse gentes libertatem qui-
dem emigrandi poflident, non vero finc certis con¬
ditio
• Ί 5 c ·
ditionibus , quas leges civiles inclicailt, iTt nempej
vel eertam canturn bonorum partem fecum dcduce-
re permictant, vel aiiaobiervanda importörn, per qua;
civicatem quidem ,· non vero obligationen! erga pa- triani miliare poflint emigranies- Qaae ecjara varie-
tas legum civiiium diverfarum nationum , minimé fiiigulorum tollet öbligatiqncm , in quacunque re*
publica vivere condgerit, eis dummodo per legiri-
mafli fint conftttiitae airåfcoricåteift, obtemperandi, exJ
afh'ilimamque obedientiam prseftandi.
$. IV.
^ Nos vero determinata rite ipfa quaefbone, brevi·
ter& fine ambagibus ex Philofophia refpondemus,
cum omnis fociefatis , ut in pa&o fundarse, hasc fié prgrogativa & indoles, ut nemo fociorum, proprii
commodi grada, cum darnnoTocietatis abea diféede*
re poifit, & quia iudicium de damno fbcietatis non
penes unum fit locium , fed penes om nes feu tötani focietatern, nec fine venia focietatis poflit demigrä4
re; ideo quoque contendimus , hoc jus civitati tan- quam omnium- focietatum perfbUiffinsae competerc,
ut, fine oonfenfu Principis rite declarato, nemo el¬
vium emigrare pofixt. Quod jus, etfi eo abuti pofHc Princeps, eo minus tarnen ipd adimi poteft, quo ar- öius cum fine civitatis conne&itnr, & quo veriuS dicitur: abufus non tollit ufuirn Hoc vero dumde- fendimus , fimul etjam affirmafe, non dubitamus, Principer» injuftc admodum deoegare civi ceidam jus deniigrandi, qui alibi locorum fe melius res fuas agerepoiic credit; dum nec civicas ejus ope egeäts,
nec
• ) 6 ( ·
nec aTferafioncs gravcs obflcnt. Firnsenltn obquem quis, reiifh libertate natural!, civitarem iniic ,ποη
fbic tatitum ielkirss publica, fed ecjarn privata , (irre
qua publicaro partim veil nihi l ad ie percinere judi·
cavit. Hinc itaque PrÜnceps, cujus eil id omne a- gere, quod finis poftulat civitatis, felicitatera pri·
ysram, & fic ecjam ljus emigrän di, quaecum publi¬
ca condilere poiTit, finguiis concedere dt bet. Da¬
für itaque jus emi grand i generatim foqucndo, & to¬
ta iliüc devoivitur quaeilio, quxnam fint illa: ratio-
nes, ob quas & emigrationem peterc poffint civesg
nee denegare queat Princeps*
§. V..
Primo itaqne flatuimus cives jude pctcre enugra- tlonem, ii aut regio iρfa adeo fuerit (leriIis , ut o·
mncm quafi refpuat emendationern, & fiptime licet culta-, eos tarnen prodticere non vakat fruclus, qui
civium labori & indigentiaé rcipondetit, nec pro (itu
fbo alia admittat media ex quibus defeQus iupplea-
tur; auf fi terra quidem fit fe rtilis, numerus vero civium pro ejus amplitudine major, quam ut omnes, debita licet adbibita cura & diligentia, fibi in ea ne- CeiTaria vitse inilrumcnra, unde fe fuosque alant,
comparare po(lint. Hisce enirn in cafibus fi pcrma-
nerent, mifere ipfis vivendum eilet conditionequc
utendum ipfo flatu natural! deteriori, quod fin ifocie-
fatis rep ugn at. Sim iIis in boc cafu e(t respublica,
foeietaci paternae, ex qua Ii beris, fi plures fint, quam
utparentes eos po(lintfudentare, non tam licitum cft,
quam potius incumbit, ad aliam difcedere familiam,
δ in
6 ) 7 C &
in quajuflo fuo lahore fibt acguirsre poflünt quae m \
patria domo defideraot. Er qucföadmodam omni
csreat radone, ü parentes ad hoc iuiim iafc tiefte··
garent confenfunv, ka nec magis in focierate civil!
rationi & fin i ejus conveniree, ii flimrna ρoredas re·
filieret q nomiaus cives, nan fua, fed ipfius region is culpa, eis, qus ad vitare fuftentandam requiruntur,.
defdiiid, ex ea in aliam difccderent, ubi hcec feie i-
pfis cfFeranr. Secundo fubdkis jus vindicamus, na- cali folo reliclo , ex civitate excedere, fl a fummis jTiagiflratibtis ejusmodi conditae fint leges eaque im-
perata religio,quam fe pro fua confcientia fequi baud poiTe credunc. Cum enim nemo ad religionem pos¬
tat cogi, fed quilibet, obligatione prorfus indifpenfa- bili, te ne at ur eam eligere , quam ipfernet, accurato
inilituto examine, veriffimam judicet; nec eum in i finem homines civiiatem inierint, ut certam quan-
dam rcgularn credendi , quam non conformem ra- iicni & revdationi jödicenr, fibi prsefcribi patiantur,
fed ut in juribus inis connatis & neceilariis, ad quae libertas pertinet confcienrke, magiflratus ope defen- d^ntur; ideo aut fua ipfis concedatur neeefle eft re¬
ligio, aut jus emigrandi tutioremque locum eligen-
di. Si denique cuidam civium in peregrina civita*
te ,, vel teflamenco y vel jure haeredicatis, tnagnum
alsquod Patrimonium aeciderit , quod nec domum
traducere , nec abienti eodem frui per leges civita¬
tis licet, emigrationen! eÜe lieitam, patet.
§, Vi.
Hs jam funt prscipuae rationes oB quas noftro?
qua
t
Φ ) δ C Φ
quaiicuHgüe iudicio, emigratio iure- petitur, Solent
nonnulli legesaddere nimis duras, cribuca immodica
&c. Sei ad feges illas quod actinet, cum fob-litornm judicio fubjieiinequeant, ideoque vere in republicaob*
ligent, per princ. jur. pub. um'v. neuciquam jus e-
migrandi concedere poifunt., néc unquam fperan-
dum eil, uc proprer eas veniam exeundi, fine qua omnis fere exitus eft illicitus §. iV. concedat. De
tribucis modreis vel immodicis fotum penes princh
pem, qur reipubticie novit neceiHtates indicium efiv
Poffunt tributa qnse tino tempore funt iminodica ,
alio tempore efle admodum necefiaria & vix iufijci«
entia. Si itaque de his judicare, & cum immodica*
fentirent, exire integrum effec privatis -t conjungere«
lur hoc jus, & cum perieuio civitatis & cum damno;
permanentium ; quod repngnat..
, . 5· vir.
Quiequid alter ab altero fuo jure pstit, ad idf liic, ii inIba fit poteftace phyiica & morali,· conce-
dendum vere obligatur, per naturam juris atque ob- ligationis correlationern; in omnibus itaque illis cafi- bus, in quibus diximus, fubditis efie jus emigratio·
nein petendi', Principem etjam ad concedendam il-
hm vere effe obligatum cenfemus, ii in ejus fit po»
tefiatc, h. e. nifi graves ex fine civitatis defunnae ob-
fient rntiones. Qoaeritur veroquid faciendom fit pri·
vato, Principe emigrationemdenegante ? De quodie
cenfemus. Cum fubditis non competat jus emigran»
dr, nifi tibi, & quando id fieri poifiefine damno re·
gioiiisj de hoc vero Princeps iolus privative judicer,
ß 2 per'
Φ ) 9 C Φ
per Prtnc. Jtir, PuM: un. ejus etjam judicio ftandum
eft, 8z fi iüc negaverit , permanendum. Eiusdeni
t(\ indolis hoc emigrandi jus, ac reiiqua fubditorum
in Principerri ieu totam rernpublicam, jura: dl ίοt-
licet veri quidem nominis jus , fed iniperfcftum quod (ine con'enfu Prin eipis exerceri nequit. Ab
hac tarnen regula, unum excipimus calum , iliuin
lcüieet religionis* Ηcc enim , cum ad offieia per*
tineat erga Deum omtiibus aliis fan£liora , cum vi*
tam coneernant aerernam, omni felicitati hujus vitae
praeferendam, 8z cujuslibet proprio confcientise fub-
(lt *, ideo nulia coneipi poteft obligatio, qua? 'hafte
vineat, nulla jurium translatio, qua; non hocjus äia!-
vurn teftumque rdinquat. Quare ü Princeps, nec
libertatem concedac reügionis, nee veniani emigran.
di, Deo potius, quam hominibus obediendum, o-
piniaquc potius, etjam ultima in hac vita fubeunda
mala cenfemus, quam übertäte perdita confciéntiae, naufrigium felieicaris Sterns faciendum*
§. VIII.
Kofi vero credere L. B» qmi ex ρStria exceflere eo ipfo folutos efle aB omni erga ipiam obligatione. Solvuintur quidem a legibus ejusparti- eularibus, nec ainplim ut fu'bditi· ejus iubfhnt iujperia; q«ia rere no»
Äxeef&nmt, liifi bona cum Principis & focietatls venia, bare autetnfup- poifi vel cogitari noupoteft,, nifi taeita reiervationene quid hoilile con¬
tra rempuWic-am nsoliatur .emigransnec-ea, qua gaudet patriae cognitio-
«e in ejus pe.rni.ciem -abutatur> Adelt itaque Hüterpatriam cSt emigran-
iteai tacitum pefctum« ne quid contra ejus felicitatern maebinetur, Ted potiui iCOtmftoda ejus, quocunque locorum pervenerit, promoveat, fem
fideiu & cliaritatem ipli preefiet, ad quod feryanduin, ipfa ducitur lege naturali.
s. D. a
«JUS» £ «SWP
