• No results found

BIT Ull Μ IN COM-

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "BIT Ull Μ IN COM-"

Copied!
16
0
0

Loading.... (view fulltext now)

Full text

(1)

Diiputatio Fhiioicphica

Do

A TU RA HA·

BIT Ull Μ IN COM-

MUNI.

Divinå favente

gratiå

Cum unanitni veneranda at^Ampliffw/AFacultath Phtlofophk*

cenjettjuacapprob*ti&ne->inflörtnttfjlmaRegia Svecorum

AcadermaUpfalienfi

S U B Ρ R i SI O I Ö

Magnifici p."t. Redtoris

>

Clarijjimi Viri*

Μ

L AURENTII FORNE LIT'

.In

Praefatainclytapatriae Acadcmia PoefcosProfet

iori* publici& ordinarij, Praxcptorisacprcmo- torisfui«tatcm honorandi.

Progradu Magißerij

philojbphici

>eju<i%

privilegijj ccnfequendü

r *

publice examtnandam propomi

MAGNUS S V ΕΝΟΝ I S W£ Ν Ν μRu $ O- Got hus S. R. M»tisStip.

U Auditorio Gufiavtano,a.

d.

/.UaijAnm 164/.

hörts confveth*

U P S A L I

JK,

Imprimebat Ε

s cη11L u »

Ma

t t

η

iav

(2)
(3)

« ,»^'tS·«^^ «S&8· ·βφβ

Prooemium.

.

,v.. £>**#/»&noflri perfeBio.quanta

qmdem

ean.tturahi

%Mä

ment^nofir*comfumk*cirr,

bcciditate

obtmertpof*

p-jp

jityin

duobmpottfßmum

conßßcre

'vidi

tur: Inver*·

?Ιί® 3,

»tmirumverum togmtione,ξβ aBtonum humanα¬

νιόνprudentiguhernatione.

Quant

aautem

difficultas

circa in.

veßigationemverifefeofferaty

indigitare

veluit Democritua

yubt

'Veritätem inprofundo quaßputto imme'rfam dixertt. Worum-

itideruhoneßagubernatioy qmbrn acquantü dffcultatibuafit d?

illλimpediUy

quotidianafxjficicnte? docet

expertentia. terpri¬

morumemmnoßrorum parentum lapftimintegritetsillaprimava,

inquacreatifuimitsy

arnißa <rJ7, βproinde

eam

duplex

animimor·1

bus, ignoranttammirumtn

inteüecht, ξβ rebeäio

inappeittuinfe*

cutm eB,imoconfequeniermagnaJatis corporisfragilttas cumad*

junBafortuna mconftantia pcenet Iqcofucceßit. ^ Qui quamvis

morbiinhac humana mentkcaltgine yjnuäoprorfm malagmatüac

empUflrigenere^perfeBefitäacplenecurartqueantyVoluittamén* Dem TerOpt. Max, irfigm judmifiricordiaccmmotutyhuncu- trumdfoanimi morbum^ualhercurß^ rrflauratum tri; Alterum.

ayvoiouputainfeütBus feu ignoranttaveriyperhabitm Phtlofophia

(Iheor-:tico3: Alterum> nimirumJen wordinaüontm' Appetitm,per

habit

tu

Philofophia

PeaBicos* Quorum habituum

tanta eBηtifita*atq, necejptas,utfiquü in natura hacdefiituta, integritatüa%ttaqualemcn*d{rtiiaurationemexanimodijcupiatv

onmtnbrelléξβprudenter

filt confiilmffe

cenfebituryβde hifce ha-

bitibutytmquawdevervmedijs>fivepotim remedijs comptrrars»

düfißriasfufceperitmeditatiofås. HtenimprofeBaJunt% qudst#

men#

(4)

jwensnrfrJir?s%*ceJanas stffeBmes Jecksconiem*

fknioi feipfawadinträperfi.it : im)qu-fiamite?inteileBas,ok boniconßdeyat'unem,adbon'im ξβ honeßumperapcndum.. ι a- dumξβoperationer» appctitu*tend>t,eunrdirigendoynb in futs o-

perationibus deficiat. Qu*trMiommen?nofiranontamfecm-

dum intenfionem, qttim etiamfecundkmestenfionem abijfdem hibitibuaperficitur-, -quinfemperfunt confideranda circumfUntU

inaBwmbics humanistrebuspolitictSydqutbuscertaacimm-obi·

IU ratioabßrahi neqmt,ψι<&mentempriori modoperfiéit* Etcum

korum habituuAlterrccjuirat obje&u imutabile, quoddhter fehaberenequit:ÄlterverömutabWq^uMAiiher*hominisvo- limtaiependet:imbtualterius finisfit fblacontemplatioyAl.

1 teriusveroconfarmatajusta Cognitionenβίo(itaertimcompara¬

tum eBcum habttueo>qui appetitum perficit utab intelic Bu ad honeftatemdirigipoffii)proinxenonmalérationeObjeftiξβfinis

diftingvuntur. Naturahorum habituumyututalias cognituac intelleBudifjfialima,propterinfignsmtamenutilitatem,quam

tripppr&fiat Philo fcphU, jueundtßimafempervifaeB. ,6hamob¬

rem cum mihi ad nutum ac voluntatem venerandx Facu tatis

Philofophic* ahquodfiecimenin Philojophidedendum effet> horum habituucontemßationemjusta Naturameorundem comu- ncm,prorationeingeny>breviwbsiqnibufdam thefibmincluderc fubfirnplicioris alicuju* dijquifiuom incudem rev»care conßi-

tut, Jffuodutfeltciwfucceda/t

Adiis almaTrias» facilemcoüatibusauram

Da, decusutiempe* fdgeafclade tuamj Sitpromde

In

(5)

f/)^ »/Φ"0 *t?~- "*" (7^*C7+ ^ </"^D'w·'·^; _

In nomine

Jefu

DISPUTATION IS

Dcj

Natura habituum in communi.

τ η ε s i s i.

|iiputationem de Habitibus in com"

muni aggrcfluri*extraomnem»apud

faniortsPhilofophos»controverfia?

learn,eofdemdan &cilc,pofitum exi*

ilimamus; coquodnoniolumutraq;

Philoiophia,verum etiam ipiaexpe- ricotia aliud ipfum fatis cvincat. Co- gnofcimus

enim

nos

frequenti uiu & cxercitationc,facul·

tatem aliquam iu

agendo acquirere.*

quac

facultas

cum

realisaliquis innobis iit

affe&us,

ncc non

transa&is adi-

bus permaneaf» aliquam

utiq; quaiitatcm five form

am

realem acpermanentemdepoicit» quse

innobis iit

>cum

anteå non eilet. Huic autem qualitati nomeo habirn

eommunitcr imponimusr*.

II. Hlctarnenilat iro ibipfoquafi limine notandum

venit,neceffitatemhabifuumnen prorfus cfleabjolutam,

ftddctcrmmitam,admehutnimirim

efje;

Quippecum alias ipiaepotenti# defe

iufficiant adibus ablolutéprsdlandis,

cumlominus tamenut eum

promptitudinefluaiit>inter-

A 3 vcai·

(6)

Tcnlaur habitws necelTeeft»qui iliirnitatas potentiarura

vires, ad hos potius quam iJIoi rcftringant aüus, undc

facilecolügi potefahabittunonefte

ntcejftriot

fimpliciter ad fubftantiam diuum, Ted

ad facultatem:

Ergo

duritaxat

ad huucpeculiaremeiFe&urns

nempepromptitudinem

in

perando neetflarij

funt* Videatur Arift. lib,3

Ethico-

rumcap.p Quocircåcumpotentiartotam premptitudi-

nemad eliciendosfragulos a&us fuosnon habeant, illis-

natura quandam

capacitatcm indidit,utfaltcm ufu

&

cxercitio a&uu, poflent hujufmodi faculraté acquirere.

III. Nc autem vocabuli hujus ambiguitas, qua-alias

itiatererrorumefTe confvevit aliquam inρrseiendnego- tio difficultatem pariat, ncceiTc eft illudipiumadcertam

iignificationem

reftringamus; Nonenim volumus illud

hicintelleftum. /. Adjc&ivc & participialiter, proo-

mnieoquod

habetur>five fubftantia,fivc accidens aliquod

poflidcatur.

Dehachabitus aeeeptione doccturin poft-

pritdicamentis* Nec i.

Quatenus privationi opponi-

tur. Ncq; 3. Ia quantum

peculiare prsedicamentum

conftituit. Nec 4. Prout iumitur pro qualicunq; rci difpofitione aut

modo

.*

adeoq;

pro

forma

ac

qualitat«

quavis, qua Subjeftum

vcl bene vel msle difponitur. Sic

fanitasdicitur habituscorporis. Scd 6. Quatenuspro

qualitate iumitur,

excellenter in fubje&o radicata & ia-

tenfa, ad meliusfccundumeandemoperandum.

IV. Juxta ultimam hanc

acccptioDcm,eundem

Tic

deftnimus: HabitmeHqualitat, potenti* naturaltJuperadäita difficuUerfy abcdmobilequa

expedit

a promptaep

redditur ad

a- Uionci cd<ndas.

V. Habitumefte qualitatem fatis

exinde difpalcfcite

quod

fubjeßum accidentaliter qualincet (ita

vero

loqui

heeat, ut ξ$. inal'ijsnonnullts ) inquo ratio

quslitatis

con- fiftitis

(7)

fiftit, necin ullo aliopnedicamento,habitui locuro inve-

oimusidoncum. Falfapromdecft & erronca aflcrtio

Ficcolom. qui habitus

quafdam fairem

eile

rdationes

fiatuit,

qdalitates

vcro dici, per

vulgarem quandam dc-

nomiuationem. Nam 1. Ralata funtfimul natura,ita

ut unuraabsq, alter©cxiilerenon

ροίΓκ.

Habitus vcro&

obje&a,nonfunt ilmul naturå : Scibilc enim prius eft fci-

entiå, & haecmanerepotefi»ctiam dcpcrditoac rcmoto

fcibiii. Ergo non funt relationes. i. Relätiouttalis,

nonpoteft eile fundamentum

aßionis:

SicarsΕ. G.

eil

caufa actioηumartinciaiium,nonhomo: hienamq;non quatenushomoaedifieat,

ied

quatenus

archircdtu#. Ha¬

bitudo autemilla mutua.quaeinterhominis mentem&

habitum cadit, nonconftituit rclationcm fccundurn eile fed iccundum dici,

qui

inqualitatibusmanet, &in ipfa-

fumgenerenon repugnao.

V I. Subjc&umhabituum remotum,natura tnttll'ü

gerncreata; Proximum vcropotentia ehcitivλ éHuummma- nentium, namde rationchabitus eit,utinclinctpotentiam ipfam ad operandum ; & hocmodoeamfacilem& prom¬

ptam reddat: ergo neeeilecit ut

habitus fit proximéin

ipiamet potentia, qua? eil prineipium clicitivum opera- tionis: quia niiieam informet»necpoteitcam

inclinare,

neq;in uiterioriadtuprimoconilituere. Etquiaunum- quodq;accidens debet eileiniubjé&o finifüp proportio-

cato ; &finisproximus habitus eiloperatio & prompti-

tudo ad illam: ergofubjedum ejuseitipfamet potentia,

qua; eitprineipium proximum

operationis»

nam illa ioia

habet debitamproportioneraad illum frnem. Neccifc

eitproinde ut fit cumArf,tumpajßva: iliud in quan-

tuiriefiprineipium

operatiemi«

* Hocvcro quatenusrc-

eipit habitus3,

VII.

(8)

VII» Potcnti«infuper habieir:m capares, rel per

effentiam rationiscornpotescflcdebent,velialtcmper/ur.

tkipAtionemad mentis&rationis ojfefequiüm: Sitit&cju£

modi, qusealiquam ad adfcus divcrfbs habcantindifFerca*

tiam i proinde inanimåvegetante non dantur: nec c·

rimfacultatesejusulteriori pcrfcdlioneindigent>necin-

diiFerentiam habcnt,ut iic aut aliter agant, cum jama

naturaad adlui fuos iufficienter iuilrudtae& determira*

taeiint. Itafacultas nutritive, modo vifcerafanafint, re-

ße fati· fuoofficiofungitur. Inanimåautemrationali

dantur,tamenim inteileftu*, quam voluntas habitibusper ficitur, cum utraq; potentia bene &malé ad opera¬

tionenfuasdifponi poilit. Inanimåverofenfitivårcpe-

riuntur,fednonin quantumejusvires &facultatesexin-

flinßufolumnaturaroperantur, fic enim ordinantur ad unum,ficut &ipfanatura,quareficut in potentiispuVe na«

turalibusnonfuntaliqui habitus, itanecin potentiis fen- iitivis,fc. inquantumperinftindlum naturs operantur.

Verumincadantur, quatenus ejus vires ex imperio ra¬

tionisoperantur,iic enim ad divcrfa ordinari poilunt,&

proinde indifFcrentiåinagendonondeftituuntur,quasin potentia habitus proprie iic didli capace,omni.no ρracre-

quiritur,utin initio thefeos hujusaifertum eil.

VIII, Rationibusijfdcm fufFulti, animalia bruta a

participatione babitusproprié iic didti rejicere non vere-

mur; Conccdimuscquidem beftias quofdam cffcdtus,ii-

fuac confvetudinedomitas, mirabilitér prarilare, unde videnturquam proximé quidem ad naturam habituum

acccdcrc; quominusauteraproprié iic didii in illas ca-

dant, hoc potiflimum obåare videtur, quodufu rationis

&raentis^reiöj,voluntatisqj libertate, acproinde indif-

ferentiåinagendo carcant,propofids enimobje&is, ut

Ut:

(9)

ut alias dcmitar, incademtarnen fcruntur raturaliqus&i

dam όξμΐί ϋ\ϊυttjstrocupnuq.

ΑπίΙ,

γ,

Fthic.

cap.fi

IX. Ncc«Iii habitusperfeinmembris corporeis:ut

Xubj^&oprimorcponätu. Membra enirn corporis nonha·*

bent

inJicaliquäindifFerentiåin opcrando,fed iubjiciun-

turfuperiori

facultati,

nempe

appetitui

tanquam

Jecnrorf

cui per naturalem

fubordinationem obediunt: Et hoc

quidem

faciuntnaturali aliquå neceilitate,

quare ncc

in-

digenthabitu

aliquo determinante,nec ejus funt capacia,

cum fint inftrumenta tantum animae; quicquid enim

•gunt»

abanimoeft, cumq,bic plané herilc imperium in

caexerccat >utipfirefragariplanenequeant,omncmet-

iam determinationem ad hocaut illudobje&um ab ipfo folorccipiunt. Nod iecus ac

faber

cum opus

aliquod

facit mallco,

promptitudoaöionis illius, quodq;hocaur

ilIudfiat,noncftinmalieo,fcdinfabro.· itancc manu«

um autpedum, vel reliquorum

membrorum agilitas, ftu-

dio&laborccomparata, tam membris

inhseret,

quam a«·

nima:facultatimembra moventi. Interimtamen coa-

ccdimusaliquando poflc fieriut

membra irequentiexer-

citio reddantur promptiora>ad aäionem

facilius fulei«

piendam, fedid vicem

tantumodoobtinet principijma-

tcrialis,

quatenusfe. agensin matcriam idoncam facilius·

poteft operari.

Quemadmodum in externis inilru-

mentisi^liquamfacpenumcro

experimur difpoiitioncm quandointerdum ufu <kexercitioaptiora fiunt,vcl quia»

perficiuntur

quoad figuram>aut quia efficiuntur magis le-

viaautmollis: fic ftatuendum eflevidetur ufu &cxcr- citatione mcbracorporis admotiim reddi aptiora:

quod-

nervivel laxenturmagis, vel contrahantur,

vel ob aliam-

fimilemcaufam.

X. Habituum

acquifitorum principia cfFe&iva, prin·

B cipa-

(10)

^ipaliak

pfopria, funfc illa tria eommuni

philofophorum

^onfenfuapprobataι nimkum, fvm,Μάθηπς, <ίσχηη**

Natura* tnftuutto* k esercitatjo. Per <ρύην, intclligimt Philofophi naturalem capacitatcm& promptitudinem»

ncquis natura planefit ineptus ad habitum qui compa-

*aridebet· PerMä^s-o diiciplinam 6c inilitutionem in- tclligunt, quatcertaprseeptaproponk, ktum naturam habitui,tum modum acquirendi exponit. Per Årx^a-i»ve-

τόcxcrcitationé, qu«contingit» qusndopraeeptatrans- ferunturad ufum> & aäiones circa idern obje&um fre- qucntesinilituuntur,ex quaiterata repetitione efflore-

feittandemtalisprornptkudo, ut

facilt

&conilantera-

gamusea» qu»

anteå

difHculter pcrficicbantur»id quod

eil Habitus, quod exfupcrioribusconitap.

XI. Hsec tria habituum principia inculcat Philoib«

phuslib.7.

Polit.c.13.

his

verbis caradccioiylyvotrct/τξιων:

toΤζια,deTttZnt.*(si\ φύα-is λόγ ^ ^ hoc

eili

dotii fiunt

hommestribusmcdiis, quse tria iunthaic: Natura, Katja praceptorum*

ii coufuetudo.

Gau

fem reddit

Plutarchusin

l*b. TTctiJéiu^)ubificinquit: η0Cnsustvμ&Οησχωςτνφλον*

η dt μάύηυυ&χ*φυσιω^ifauιτς·. η deαοχη/τιςχωζ/ςά,μψοίρkn- hls*ta.c. Naturaiine inftitutione eilcocca ; bite iine na¬

turaeilimperfecta: ExercitatioautemΓιηςutraq;eilde-

ficiens& iniperftda. Hinc veteres: Naturaineipit,ars dirigit,ufus perficit·, Et AlbertusMagnusin prsri. fuperj.

Top. reCleicripfit: Naturafacit habiles: arsfaeiks: u-

fui potentes atqifrugiferos,exquibusomnis habitus ac-

quiikusgcneratuiL..

XI I. H)ke nunc prjcfuppoiitis prineipiis, ipfafatis

edoeet experientia habitus aiiquospcr atliones noiiras poffe acquiri: verum tunc dicendum eil eafdera influ-

xiimefFedivum coufcrre ad eilehabkuu, k ilc iaref e-

tlu

(11)

£tu ad habimm |amgenerandum Jn integritate téluscdn-

iidcratasrquatenus nimirum terminumqualitativumim«

piicant» analogicc adgenus caufse efficientls rcducipofle.

Aft hic forte dicataliquis»non pofle fkri> ut ab a&ibui

Doftrisproducatur habitus, cum adus eoflnt impetfc-

diores: quia enimHabitusnobiliores producit aiius,quå

iifunt,qui é naturali poteatia proficiicuntur, ipfe quoq;

nobilioriilis fit a&ibusoportet. Sed verborefpondemus

•nimum ipfumproduccrehabitum, 2&usautemiüos na¬

turalispotentixinikumenrataatuanirni in hoc negotio

eile : animus caimfeepé idé agendofemetipfum perfieif.

Χ I Iii Adionesautemhabitumprarccdentes 5tcon- fequenteijj^iT/fconyenire» &faltem iccundum perfeflum

5t

imperfeåum

diferepare, quod fpecicmnon variat, afle-

ycrarc non dubitamus; cumillud cruditc inculcet phi- lofophusiib.i.Eth.c.?. Et Piccolom.jgrad.i.c.é, cumait:

Acquirunturhabitusperiteratasaccrebras operationcs»

fimilesiilis>qu3e mox dehabitüprodeunt. Id quodetiam fccftaturcxpcricntia* Sicut enim ibepius canendo, Muß-

cus; ibepius numerando» Arithmcticus; ibepius difpu-

tando,Dialedicus: itafrequentcriterando a&ioncs ho-

neftasjcnjrxäe£(&>&virtuofus redderis, Infuper haud im·

prudenter nosfä&urosexiflimamus> fihic intcr habitu-

<um intentionen: 5t cxtenilonem diftinxerimus»illudqj

fccundum illam»nonautemfecundum hancptocederc&

valeredixcrimus,nifi quatenus aüus, reipedu cjufdem obje&i formalis, ftnisq; totalis, qualitercunq; diftingul·

dkantur. Praeter*åcumeadem prineipia rcfpiciant de- pendeotcr>cumq;

illis connexionem habcant» licet

pro

eorum tali Aatudiieriminentur,quoadpartiales condü-

fionumaflenfusmätcruiiter, quiåfcicate ufqj ad prima

ffcdud queanu.

Ε i XIVa-

(12)

XIV. Cumiutemhabitusquoadtotäm fuam Iatitu·

4incmconfiderati»uno adunoa gencrentur,prserequi-

ffuntur utiq;ad eorum conftitution mpiurcsadus, quo«

tumultimui»non folus totam habitus edentiam iiitro- ducit, fedeundeminftatumhabituspcrfedi reponit. Iti in

gencratione virtutis acquifita,

non

quilibct adus

com- plet

generationens virtutis» fed quiiibet

operatur

ad

eam

utdifponens»&

ultimes qui eft perfcdior»

agens

in

virtu·

tc omniunaprarcedentium»in adum perfedumcam edu- cit,fieutcft inmultisguttiscavantibuslapidcna.

Χ V. Non tarnen negatum ibimus> aliquem habi·

tumperunumadumpoiieprociuci.utpatetinhabitufci-

entiat V. G. alicujusconclufioois»qui exunicå» verå>foIi«

dåcj;

demonftratione oritur. Verum ?d intclligendum

ve-

nitdchabitu,fimpltciter<> nonverödetotaejm extenjione vel

amplitudme extenfiva, ut Ioquuntur Philofophi, Nam

habitus Phy(icus,Mathcmaticus &c. unicå demonilra-

tionenonfiuno·

XVI. Morales autem habitusomnesjuxtadiveriita-

tem objedorumiuno adu noaproveniunt: Quiaratio

unicå adione,totam vimappetitivamproptcrindiffcren-

tiam» perturbationumq; multitudinem 6c

pervicaciam»

totalitcrvincercnon potcit.

XVII. Quoniamautemhabitus» &peradus acqui-

runtur,&pqtcotijs in ordinead adiones iiippcraddutur,

ronexigua

operandi

visipiis

compctit» ita

ut

ad iubrtan-

tiam aduumeoidemcum potentiåcoéifjciendo.coscon«

currerefacilé affirmemus» utftc opcris å le produdi tit principium primuna»quatenusait

ftcioium eil:

quatc-

cus veroad^quatéopus, ipiarn potentiam ceu principi¬

um primum agnofcit. Vii. Arid. 2.Phyfc.38.

XVIII. 5iaisergohabituumu&nett

alius\

quamju-

vart

(13)

tväreacpvomoverepster?tiamnatural·min ordwe adaBumfuum\

vci reddereporentias facil!ores& prnmptiores,ad certas

quaiciarri& deterroinatas operattdfccff*.

XIX. Augmentum habituum getninum ihtuimus:

unum tB per puram intenfiößem» alterum verGjerali«

quem modumextenfionisr*.

XX. Prim eByqiiandoliabitus lo ordine ad iderti o-

mninoobjc&um? 8ceoidem a&os circa iiluti» magisacma¬

gisperficitur > nimirum magis inclinando potentiäm» <5c promptiorem reddendo ad fimilesactuscifickndos. Ut fit quandoex opiniooegigoitur

XXI. Contingit yerd iilud triplicimodp: i. Fxcrc-

brauniusejufdemq; iimplicis habitus, rationein iilud ten- dcndi nonvariata» circaunumid^mq;obje&um, excrcita- tiooe& aftuum repetitione. 2. Exaduurn iteröticne>cir-

caqu#dam divcriaobje&a materialiterconfiderata>eådem

tarnenforraali ratione, icu modo iilud attingendi, larva¬

ta, ut excrcitium fibcralitatis circa aurum& argentuiTL,.

Exf?duumfrequentatione, circapluraobjc&a matcria-

lia,ratione etiam ineatendendi nonnihil variata, iéd ob fubordinationem& connexionemar&iilimam» nenpror- ius turbatå,utdiverfitas ailenfbs iequatur, Atqui talis ia-

tenüo circa finem&media contingit, quåm primum au-

tem circaiubordinatavamturaileoius»exteciivcaugetur

habitiisr*.

XXI I. Poßeriua vero, éxteniivum nimirum habitu·

um.augmentumcomingit, quando ad diveria ohjc&a es>

tenditur, modotamrn compctcnti, fe. cum obje&a noa habent eandem rationcm > fiecundum quam objiciantur potentiacmec aiiquam Ibbord n&tioneiri. utE.G. in Phy-

ficis, fiadnotitiam de calo,accedai ccgnitio Elcmento*

rum» Mineralium»hominis, &c.

B j XXIII,

(14)

XXIIL Hk tarnen diiigenter remi notandumt sv

Augraentum ejufmodi babitibuscompetcrc.non ratione fubjccfo, quod

iacfiriföbUe cft» fed rationc ebjeffi,

curoni-

mirumhabitusad plura objeda icic cxtcndit,ut in fupe-

riori thefi didum. z. Habitus qaoad rationem fuamef-

fentialcm» tak augmentum non cxigere,£edcumunitat«

fimplici poiic comide^c. Noneft proindc augmentum lioc intclfgendurn rationepartiumeffentialtuinjed integra»

lium: Eileotiacnim ininoiviiibdi confiftit^v

XXIV. Nenveroqusevis obkdorum multitudo>ad

qua:Habitus refertur, largiturhabitui

cxtcniivum

augmen-

tum,rnodoratioapprehendendiobjedum nonfit ad plura1

©bjeda formaliter divcrfa, utin thcii zu fuit iniinuatum..

Neq;cnim fi quisnunc per

lihcralitatem elargiatur

peeu*

niam»motfrumentum>modo aurum vel argentum>si-

tcnfivcaugcbitur habitus

liberalitatis;

XXV. Habitus prsetcrea diminui» & tandem cor~

rumpiifatis docet experientia: imönon fecus ac habitus

sdibusconvenientibus gignuntur, lic adihus difconveni-

entibus & adveriantibus corrumpi polTunt. Sic habitus

fcientiarum per verasdemonftratiooes exurgunt,per fö·

phifmataverotolluntur. VirtUtes, yitijs

fuccicicentibus»

extruduntun..

XXV I. Soiet autem diminutionis & cofruptionis hujus caufa aflignari triplex: i. Aliqui eöim per adus

contrarios peric cxfpirant; Itafcientia alicujus conclu-

fionis,fophiilicisargumeatstionibiis föletintercidere. 2t Aliqui delentur peracci&ns»cum nimirumfuBjcduni in·

terit.vel eorrutnpituråutvitiatur,cujusiuat habitus, fiv«:

illad.fitprimarium, ftve iecUnuårium. Etqpidetp vere di-

citurbatccorruptiodcriperaccidcns.* Namtuutaliasali- ,

quaflatperiubjpdi defédum habituumdimuiutioitamcö?

cumr

(15)

gum umimquodq; habituum fubjedum proiimum&td-

scquatum,totalis intcritusac

ruinse

cxpers

fit, proinde

per

ipiiusfubjedidefedum,neq; ullum habitum totaliter in-

tcrireverifimilc cft. Per ceiTationem & intermiilio-

rrm aduum corrumpuntur etiaro habitus per accidens:

Habitus enimnonrequirit, ut per c< ntinuatam 8t peren-

nernoperationem obtineatur&c confervetur. Ergoncq;

peroperationum cellationem perfe exulao.

XXVII. Nuac reilatutbrevitcretiamaliquid dcha¬

bituum divifionibus dicamus, quxprofedo variseå variii

Bdfsrn Jölent« Dividuntur enim 1. In infufos vel acqui-

ikos. Uli dicuntur, qui divinitus perinfluxum iolius Dei

obtincntuf: fiveejuimodihabitus extraordinarié copce·

dantur,utinApoitolisdonaiinguarumi miraculorum: fi-

ve ordiaariis mediis åDeo in nobiscxcitentur, nt inpiis

funtCharitas, fides,ipes. DequibusTbcologifufiur*.

ΧΧ V111.» Habitusacquifituseihquihumanadiligen*

tißjpraeeeptis&crebris adionum repetitionibus aequiri- tur,iupponensinTubjedoagentc,pptentiamcumadivam*

tum paffivam naturalem.,.

XXIX. Habitus animiacquifitus, vel eft intelledua*

Iis, vel moralis, InteileHualts eH% quo animus rationalif

affirmando vel negandoverum enunciat. Arift. lib.6 Eth.

c ?. Moralisautcmefly qui farultatcm hominisappetentem afficit, qualesiunt virtutesmoraleu Cum autrm Habitus moralis etiam dicaturiiie,quimoralium aduum

éft

proxi-

ma regula normt» tum poteft etiam aliquis habitus m-

telleduaiis,dicimoralis»utprudentisu.

XXX· Habitus intelkdualcs, vel funt inßrumcnta- les» aliasminuspnacipaiesd»di,vclprincipaksr*.

XXXI. Halitua wßrummtalaJunt■> quicertum iub jcetum1100hahcut : ieöquosexpetitÖciibi fabrikat insel·

1«-.

(16)

Icftu*» nonproptf^fe»Ted proster alium finem,in babiti- busreaiibusacquirendum» Hi autem vel regunt orauo- nrnr),vel ratibncm iiveipkim inteliectura. Qjiorationem regunt» aut eam formare docent; & dicitur ille habitus

Grammatica: auteam ornant, ut Rheiorka. Qui vero ra-

tioncm five iatdledumregiteft Logietu.

Χ Χ Χ I ί. Ηibitus inttlieftuales principλla ff realesfünf*

qui proprium&determinatum

habent iiibje£tum

,& pro·

ptericiunt &addiTuntur.

Species horum ab

Ariit.6.£th.

Nie. quinq;cooiittuuntur»utfunt:

Inte[ligentiay

ScientiaySa·

pientia, Prudentia

ff

Ars.

Qui

numerus

hunc in modum

pro- baripoteft: Intelie&usverfaturvelcircacontingentia,vel

circanecdTaria. NeceiTliriaautemfunt intriplicidifferen-

tia: velenimfuntipfaprincipia,quoruhabitus quo cogno-

icuntur,diciturintelligentia : vel

iunt

concluiiones,quae cx

prineipijsdeducuntur,&

haru notitia dicitur Scientta: vel

funtprineipia

cuconcluficnibus, &g)gnuntßpien/id. Con¬

tingentia

autem

funt duplicia

:

Alia funt

extra

hominem

pefita, &tantum

åfortuoå&cafu pendent, quichiclocum

haberenequeunt. Aliaautem[um

qu&ab homimbus

tantum

ficrtpofjunt: Suntq;

ea

vieiilim duplicisgeneris: Alia enim

confiftuntin aPlione,habitusq;eorumeltprudentia: Alia ve*

roineffeftiane operü

alicuwy

&

horum cognitio

vocacur

Ars, Atq;

tantum per

Dei gratiam

,

Sc pro ingenij δζ

inflitutiratione^de Natura

habituum in communi

dixifle fufficiat. Deo aeterno

Patri,

cum

unigenito

fuofiiio

Jefu Chriiito> & Spirituiånfto, fitläus>

honor & Gloria,

inpetpetuas

ternkates. Amen

References

Related documents

The evaluation was based on a comparison of crime rates in an experimental area (the neighbourhood watch pilot project area) and three control areas in which neighbourhood watch

Studies were included in these systematic reviews if the surveillance measure in question (i.e., security guards, place managers, and defen- sible space) was the main focus of

The crime types included here are those for which suitable evaluations were identified: residential bur- glary; domestic violence; commercial crime; and sexual victimiza- tion..

In Paper I, we apply the Classical Wigner method with an effective quantum force (CWE- QF) using a position independent delocalization parameter η 0 on two different

Our methods are based on a method named the Classical Wigner model which starts with a quantum initial condition and generates trajectories which are propagated in time using a

This is when a client sends a request to the tracking server for information about the statistics of the torrent, such as with whom to share the file and how well those other

Vtrgitia qvoqve apellantur, qvod vere oriantur; qvamvis pro- rriiicue hoc nomen etjam Hyadibus, Sc iilis, qvae in qvadrilate-. ro cervicis, tribuatur; Item Steropis Stdus,

Alexander, ait b) quidem Magnus fuit9 fed adverfus molles ^Afiaticos. Ubi Alexandri fcilicet fortitudinem ele- vat, quod res ei fuerit cum Afiati- cis, qui nempe nullo negotio