a ti, Si
dissertatione graduali,
LINGVAM PRIM JE V AM,
Ex Confenju AmphfJ. Senatus Philof. in Regia Acad» Upjalienfi,
PR£SIDE
Vi ROAdm. Rev* & Celeberrimof
MAG. ERICO ALSTRIN,
Log. <Sc Metaph. Prof. Reg. & Ord.
h. t. Decano Spe£tabili,
Publica Eruditorum fubjicit difquißtioni
Alumnus Regius,
JACOBUS MOÉLL,
Dalek.
k Audit. Guftav. Maj. d. ig. Maji,
anni 1751.
Ή or is ante rnericiiem folitls.
Upsaliμ, Literis Wernerianis.
VIRO,
atque Celeberr. Domino
MAG. A Ν DR EJE
Phil. Praft. PROF. Reg.& Ordin.
Patrono ac Promotori, ob plurima ea·
que paterna beneficia, omni
honore colendo.
ΤΊτ DFuf nihil fecit fruflra, it a nec no*
noflra commijfum voluit, Inde enim^a noßri eorum f qu<e inträ peBus latent f rum ett partium5 laudes non iantum Cred"
t/oce non folum vipa, verum etjam fcri-
potiffimum facit y ut ego penjitans origi- Af/zZ/'/Veftris, Patroni Optimi, fiftere > at- be fc am ·, nen t quod mer ed tur , ett enim na*
gratum meitm piumque animum tefter}
fronte, fed & y ut me Jpesqtte qualescun-
tis y oro atque obteftor. Meum etty erit*
falute calidißitnA nunquam nen fundert*
Cultor
Jacojsus
^Amphjßmo VI R O,
Dm. HENRICO gahn,
Prov. Dalek. Qv^estori dexterrimo,
Avunculo atqve Patrono beni- gmjßmo.
btis lingv<e donum absqUe ratiotoe fidel
e-B-j quod in utilitatem de c w que gener i»
pracones effe quedmui. Hinc ? quodnöfira«
tori debitai) fed & λ Iiis ceiebramtu > tdque
pta ) ac alia quacunque rationet Et boe
nem fermoni's , hoc quidquid eB munerit,
que ampUffimis nominibtu fncrare^baud er*»
afreßu quidem Veftro dignum\ fed, ut quem ut nen tantum ferena rcß>iciatls
que meas [olita aura favorit tuert perga- que) pro Veßra ρ erρ et HS a t que integrs
votåi
Humllllmui
MoeLt»
Sil
PbilofophM Candidaten
j£crr Jacob moéLL
•
(V
SfiUr Babels Dårar i falflt (>opp/
ty fol οφ jtiernor nulle opp
göunaitgt fiifrca/ jorcen iemna*
£)å blef utaf it enDu mal/
SDW igtpbtgbet οφ faDani flrål/
5lt tn tfcenanbra fnapt funD* nämnd*
Söen févra ituftoa fymphoni*
Sftanjb* nu få btit jöiftamDer bli/
$1: ibei diilotiantier työiDeg :
ij)en tdcfa lutanö (Idmbe fira» g
gicf nu få flarcf eti fnpcf οφ fläng /
f
Sit grof'ila öra tf)cr af rörM*
SOtctt at til benna btjlringö bag /
&ratßä fpråfet (lått t lag/
tyä Dcfla roittra blaben trtfeéff ty dr οφ blir min önffan bå / Sit lön på arbct följa må /
8)å -Du/ mm tvdnv blanö idrba prtfe&
£♦ BRUNNE1IU&
I.
Emini, nifi ad lu-
cetn meridianam ca?-
cutienti, obfcura es- fe poteil fupremi Nu-
minis bonitas, bcmi-
ni pra? a Iiis prasftita. Gerte, quo- cunque te vertas, radii dementia?
Ipfius te illuftrabunt. Rationem^
nobis efTe conceifam , jure gaude-
mus omnes; inde enim eft potis- fimum, quod nihil occurrar in_*
terris pneftantius nobis. Atque_»
Ut eximii hujus doni tanto major
eilet ufus, Deus hominem loque- la, vel faltem facultate loquendi, beavit, qua internos rationis fu^
conceptus, ve! ideas aliis, interve-
A nien-
t -m ο
niente externa organorara ope¬
ra
,dilucide indiearet: raens enim, dum una cum corpore hominem
conftituic , ex fe fola cogitando
fua aperire non poteft cogitata.
§* n.
Eft itaque loqueia donurti no- bis benigne conceftumj quo nihil
excellentius & accommodatius eile
poteft ad fenfüs aperiendos. Signa
enim qua?vis alia* qu# quoque^, fed per analogiam, ioquelae nomi-
ne veniunt, hominem ad tantutti feücitacis gradum perducere noß
valent* Pofiunt * fatemur* ut mu- ti in primis demonftranc, cogita¬
ta noftra nota reddi perfigna alfa 9
five realem ea inferant rejj)efium>
hoc eft, quae per ie & fua natu¬
ra iignificativa funt , üt rifus fi>
gnum eft laetitia?, five rationalem>
quae humana? induftriaj debent-»
nataleSj ut hedera fufpenfa vinuitt
indicat vendibile. Manus in pri¬
mis cum digitis huic officio apts*
funt?
-ΦΙ Ο §Φ- 5 funt; illae enim articulorum ope·
ra in formas figurasqu« tantum«.
non innumeras poiTunt-..
Omnis tarnen ejusmodi ars p3n- tomimica herbam loquela* porri-
git y id quod & illi ipfi muti fua infelicitace commonftrant» Gefticu#
lator iane, loquelae expers, fruftra
corpus defatigaret in tenebris %
interque labores amico nuiium
prseberet folatium. Qculus, quan-
tumvis acutus , plurimos lllos ge*
ftus, imprimis eminus, vix fen«
tiret, uc alia taceam incommoda.
Unde, ioquelam fi natura humano
denegafiet generi, tarn (ocialem-·
non degerec vitam, quam nos ho- die iingvae ope ienfa mentis indi-
cantes»
§. Iii
Eft igitur homini λόγος> isque duplex, εΜ$ε]ος five internus, δς
1tfo(pogutoc five externus, qui jun-
dtas ipfi probet manus* Illum ta^
tnen, rationem nempe» orationi
Α 2 flaul·
4 °
multis paraiangis praeferendum,
faciles largimur. Sane , ratio ii
deeflet, lingva eiTet fruftra; ha?c
enim ab illa dirigit*ur : inferre ita-
que baud veretur Buddeus a) Brit¬
ta, rat tone deditui, cum, quo ad orga¬
net, nihil ohßet, quo mmus loqui pos*
fint. Quod ergo non loquantur, non
aliunde , quam a rationis proventre
defefiu, Homo vero, quod peiL»
fermonem internum ab illis fit di- ftin&us, per externum reddit ma- nifeftum.
5. IV.
Et, ut ratio homini eil natu·
ralis, fic & loquela, qu# illius eft
coniequens ; poiito nempe j Orga¬
na corporea ita eile formata, qua-
lia jam comniuniter fere eile de-
prehenduntur ; muti enim labo¬
rant vitio natura?. Ut vero ratio apud recens natos a&u fecundo &
reilexo plene fefe exerere nequit,
ita & lingva Organum adhuc eft
nimis
a) Phil Pracl. P, 1. c, 2» Sed. §♦ 30-
■W O f
nirnisdebile: adeftnihilo tamenmi¬
nus & ratio & loquela a&u primo feu potentia. Innata (unt homini ea
principia, quibus fi debita accedit cultura, quemlibet induere poted:
habitum, quamlibet non iolumdi- fciplinam & artem, verum etjam*
liugvam addifcere, licet modo in-
aquali; unus enim hoc, alter il- lud percipit facilius.
§. V.
Naturalis itaque nobis eft lo¬
quela; verum, quod certa ac di-
ftinéta loquamur lingva, informa·
tioni debemus omnes. Minus ita¬
que reéfce philofophantur illi, qui¬
bus, vel primaeva, vel alfa, quas#
cunque fit , naturalis habetur ;
quafi vero homo, omni privatus informatione, illam calleret: hos enim, nullo munitos exemplo, er- roris convincit experientia quoti- diana. Eorum etenim fententia ii
vera efTet, furdi, etil non omnes, cerce nonnulli lingvam loqueren-
A 3 tur
é 4Φ3 o S-φ-
tur naturalem, illi nempe, qui lin»
gva? & organorum vitio non labo.
rant: dantur narrque, qui> licet
auditu carentes,for o^quosdam pro- ferunt. Tollen t pr&rerea bi lin-
g\3e naturalis propi gnatores infor- mationem, & puer erit orr ni ufi-
tata deftiturus lingva , nullas alias proferens vel intelligens voces, quam a ie ipio fi&as. Si namque hac ratione plures confortio pri·
varencur aliorum , illos novam,
eamque nusquam auditam efiß&u*
ros eile lingvam , firmiter nobis perfvademus.
§. VI.
Illa tarnen dudum profcriptsu
fil fa-bula , quas mortalium primos
in icenam producit mutos, &, quid«
c nid eftferrronis, vel fortunae, vd
ir du ii η a tribuit humanas Certe-»
Adarrts recens creatus non iolum Dei alloquentis verba perbepitv fed
& ipfe loquens ζΰον λογιών iurrirrö jure audit. Vetat etjam (latus illé
inte-
•Φ3 O 7
integer, ut mutum illum ftatua-
mus. Nec tarnen naturalis fuit ha?c lingva prima?va, Γι pro eo, quod effentiale nobis dicitur, na*
turale fumas. Hoc enim pofito,
nos quia lingva hacce caremus,
nec eadem, qua Adamus, eilemus humana effentia. Eo tamen fen- iu dici meretur naturalis, quod, poft
primam ftatim creationem, quae heic loco nativitatis nobis eft, hoc donoornatos tuifte protoplaftos, le- gimus, Eft ergo ehabituum, ut
dicuntur, intuiorum numero; quip-
pe cum illis immediate a Deo,ut olim donum lingvarum Apoftolis con-
ceiTum , lingva hcec primseva fit in-
ftillata. Creator itaque eft, noiu.
fortuna, nec homo, qui fibi hane gloriam vindicare poteft.
% VII,
Et, cum hac ratione infufus fit ferrtioomniumantiquiftlmus; il¬
lum, utpote prseternaturalem, hoc eft, eilentiam non ingredienternL·
A 4 huma-
t o Ml-
humanam,per traducem^ ad nosi
tanquam pofteros propagare, noti fuit penes Adamum; nec fuiifet, fi permanfifTet integer; nifi quis ad
beneiicium aliquod Dei fmguhre-»
provocet, quod ipii demonftrandum felinqoimus. Quod vero donis,
qua? nomine imaginis Dei, vel ju-
liicia? originahs veniunt, licet nec conftituebant, nec neceilario con-
fequebantur eilentiam humanam, nihilo tarnen minus, ut eft apud Theologos, competebat naturalis propagatio; inde eft, quod infufa
diåo modo non fuerint, verum, ut per ipfam creationem naturalis
efte cceperunt, ita quoque peni*
tius natura? fuerint infixa. Quod
fi Iingva natura? aeque ar&e inha?- fiiTet, obliterata quoque illa, vel
una cum natura corrupta fuiifet;
quod omnino abfurdum eftet, Sc absque omni ratione ftatueretur.
Una itaque eademque Adami Sc
integri Si corrupti fuit Iingva:
4®* o iVr 9
quod fi quis eat negatum, often-
3n dat, quasfo , quo modo Adamus
fi jam jam lapfus, & infinicls fere
ad curis diftriétus, aliam ( prior enim
»j eilet obfoleta) tam cito edoétus
m fuiflet lingvam, qua iratum lo-
Sj quentem Deum ftatim non intelii-
11- geret modo, (ed & promte ei re-
ec iponderet.
a- Vill.
i, Liberi itaque Adami, ceterique
jd longa ferie nepotes , eadem ratio·*
Iis ne lingvam primigeniam reddide-
fa re iibi familiärem iimul ac verna-·
i, culam , qua nos Svecanam noftram,
ia ac cetera? qua?cunaue gentes fuam
j. cuique propriam, ufu puta atque ,d informatione.
Ceterum, an Deus tantum, qua el fundamenta radicesque hane inftii-
laverit lingvam , veletjam, iecun-
3c dum derivata quoque vocabula, at-
r, que literas, vocales, accentus, ver- 5c ba, nomina, eorumque conjuga*
: tiones & declinationes, quasftio eft,
d A 5 quam
ίο Η®τ> ο
quam eruditis, iisque curiofis, re·
linquimus decidendam.
$. IX.
Probat# autem Kuic infufioni
non obftat, nec, Adamo inventio-
nem lingv# eile concedendam, e-
vincit woftuloSea-iot illa, qua anima- lia nominavit: ante illam eninu
pera&am , nota ei fuit lingva, qua Deus illum allocutus fuerat: unde
tanto facflius haec nomina impo«
fuit, quafi e cornu copi# deprom-
ta. Nec a nominibus animaliunt ad liiigvim inregram valet argu*
méntatio.
§. Χ.
Quam vero Iingvam heic ad·
hibuerit Adamus, fequitur, ut jam inquiramus; unde queat conftare,
quamam fuerit prim#va. Fruftra
autem eiTet, qui Jingvis fimul plu-
ribus gloriam ultima? vetuilatis tri- bueret. Ante γλωτΙοσύγχυσΊν enim unica tantum obtinuit lingva, ea- que ultra Septendecim fecula ; ut
ex
O §φ· 11 ex pneeuntibus facris literis b) a- perte patet, nempe, quod fuerit,
poft diluvium pura, univer fa terra labii twiit^ y <& verborum eorundem♦
Cum enim genus totum humanuni
e duobus tantum hominibus iit o-
riundum , hi non potuerunt non_»
Uni adftringi lingv^, fi modo com- moda focjalisque ipfis effet vita.
Pr^terea multiplicaiTet Deus entia prakter neceflitatem , ii plures Ada- rrtolingvasinfudiiTet. NecAdamus velpofteri plures addifcere potuere
lingvas, quamdiuunica exftitit.
$. XI.
Circa prasfenrem autem quarftio»
nem longius quam ad Adamum»#
regredi, veiani eilet; liquidem nul- lus ante eum hominum inrerum na¬
tura exftitir, Explofus enim du-
dum eft annus Platonicus, & aster- nitas Ariftotelica, & annus Sab·
bathicus Cabbaliftarum ; quo, iéu poft fingula feptern millia anno-
rum , mundum terreftrem peritu»
b) Gen. ii: x. rum
ι* o J®·
rum effe, auturnanü, utplures fin·
gantur revolutiones. Explofi etiam
iunt Praeadamit^ Is. Peyrerii, cum illos iacra pagina c) penitus igno·
ret, Adamum & Evam pAtoplaftos
conftituens; unde & nobis eos igno·
rare atque adeo rejicere licebic«
§. XH.
Mifiis vero hifce, iatis nego*
tii faceilunt veri Adamitas; cum quia antiquifiima fecula non niß
fpiffis offufcata funt tenebris, ipis- fioribusque eflent, nifi Mofes fa- 1
cem prasberet; qui vero iublimio-
rem intendens fcopum, parcius ea
attingit, qux ad quaeftionem pro- pofitam ipe&ant: tum etjam, quia
vana gloria cupido, hominum ge-
neri innata, non paucos eo per·
duxit, ut, quia fuum ipfis pul-
chrum, ftudio partium, & nimio
in patriam amore abrepti, ad fa- ftigium ultima? antiquitatis fuatri
e ) Gen, 2:18. 17:26.
•m o hm- Μ
genferfi, füamque Iingvam , fed
fruftra, eveherent. Id quidemu
faltern inter faniores eil in aprico,
omnes, quotquot funt mortales, ab
unica deicendifle flirpe, adeoque
hac ratione riullum fuam genealo- giam longius quam akerum ex- tendere poffe : verum nodus, quem fblvere laborant, hic eil, qua? pri¬
ma Γι t exculta terra, qua? prima«·
omnium conilituta gens, Grsca#
ne, an Ailyriaca , iEgyptia, an_·
alia, ut 6c, qua? prima omnium.·
floruerit lingva.
§. XIII.
Nos, quod cetera? gentes complu«
resiuum habeant nomen , id lingvae Ebra2aeadfcribimus,uti id prob a tum dedit b. m. Celeberr. Doéi φαίηΐ*
unde & ea lingva ceterå-
rum mater merito (uo audit, Quod
vero apud profanos de vetuilate^
gentis hujus fit vel altum filentium,
vei
d) Dijfert, de Ling< San$t c. 2, §. 12.
η ·Φδ ο *41*
vel falfe fententi<e, id in illis, ut<
poce hiftoriam iacram vel ignoran·
tibus, vel non agnofcentibus, haud
mirum, Inde vero eft, q υ od ori«
ginem gentis non folum Judaicae, fed & rituum in primis circa iacra ajiunde, ac fieri debuitj repetant.
Sic circumcifioms inventionem AS·
gyptiis non dubicant adfcribere)
cum tamen Deo dtbeacur, *quiA' brahamo eam prim um injunxtt,
Habuere autem e contrario genti-
les plura efusmodi iacra abEbraeiSt fatanas enim, utpofe Dei iimtus,
In eo totus femper eft, ut cultum
a Creatore inftitutum illudat, ac vanis modis depravet. Non ita·
que Deus per crvy/Sidßcicriv quan*
dam ac indulgentiam permiiitgen-
ti iux aliorum facra♦ tanquam in
haec prociivi: commercia enim ta*
lia fan&iilimus ille eft averiatus;
& quinam fit ortus rituum la*
crorum Judaicorum , vivis colori- bus depingit Sacer codex.
$» XlV«
■Φ3 o 15
5, XIV.
Quidquid itaque antiquitati in-
eft gloria, id qui Ebraicae genti defert, certe non errabit. Utenim noviffimis hifce temporibus , quod
animo fuo ingrato ac impio re¬
ferat acceptum, non tantum nullas habet fixas fedes;fed .& nulli non
afpero fato eft expofita; ita, apri-
mis retro feculis, beneficiis a Cre¬
atore collatis , pra? omnibus aliis gentibus, floruit. Sapiendas ftu-
dium atque artes liberales Ebrasam originem agnofcunt; quod nec ab·
iiuunt, qui emun&ioris naris vi- deri volunt , gentiles. Iniormato-
rem Judsei habuere ipfumDeum,
creberrimos cum Ulis habentem«.
iermones. Lingva autem, qua«,
ipfe ufus fuerit, nulla dignior eft,
quam primigenia, Ébrasam puto, qua? perfe&ione ac dignitace iua,
nnra nempe in explicandis rebus
felicitate, alias longe fuperat lin-
χ <5 Θ ^
gvas; ut illud fatis iuperque pro*
bant vocabula tam alla, quam in primis Deo adfcripta, ut eft independentiam Dei involvens,
redemtionem noftram deciarans.
Unde in alias lingvas tanta cum-»
emphaii transiatio fruilra quasri-
tur, prasfertim, periphrail omiiTa.
Perfe&iifima itaque cum fit lingva Ebraea, antiquitatis ultima attin- git culmen: nam a prima creatio·
ne perfeéfca omnia fuere, quippe
bona.
$. XV.
Verum perfe&ionem hane mit-
toj taceo iimplicitatem lingvas hu- jus , confenfumque noftra in caus- fa tam Chriftianorum , quam Ju¬
dar or um , quorum his επι
<τά λογι® t2 és£ e); tacéo quoque
alia non fine pondere iolita, ut ha^c fibi antiquitas conftet, in medium i,
afferri: brevitatem mihi imperat-j
praefens fortunarum habitus4. bra-
chio
£) Rom, y 3.
•Φ! ο l·®- 17 chio itaque tantum ievi ättingam >
quod palmam ceteris praeripit, ar¬
gumentum ; idque nobis etymolo- gia vel yocum derivatio iuppedi-
tar. Illud in confeiTo eft, conclu- iionem , qus ονομά]ολογ(χ inniritur,
minus firmam eile, quandoinrern ipfam inquiritur: rei enim indoles
aliud ikpius habet in recefiu, quam,
ut nudum nomen ipfi inditum il¬
lud exhauriat. Verum enimvero,
cum de lingva formatur quseftio,
a notione vocum valet confequen-
tia: ha? enim, cum plures, utL·
decet, concurrunt, lingvam con- ßituunt, A partibus itaque ad to-
tum dedu&um argumentum firmo
flat talo.
§ XVL
Quod, ii partes, hoc eft, vo*
ces Ebrcea? a prirha funt origine,
neque totum, hoc eft, lingva ipfa
Infra idem hoc foiium antiquita-
tis fubfiftet. Confequentiam nobis probavit legitimus inter iroces &
B lin*
3g Ρ
Jingvam nexus; antecedens ergo
examini eil iubjiciendum. Voces Jibrasas antiquiffimas efle, Moies oftendit, non eo folum
,quod ipfe,
ut primus omnium, Ebraice icri-
pferit; verum potiffimum , quod , vetuftiilimos defcripturus, nomina adhibuerit propria, qua? Ebraeum fapiunt idioma. Sane nomen vel
perfonag vel loci fa?pius indicat-·
geiitem ac lingvam* quanto ma¬
gis illud prüftet circa illud tem-
i)us, ingva, quo e unica qua defumerentur tantum obvia fuit no-
mina? Ipfe autem fcri«
ptor ad lingvam illam nos liquido ducitj dum non folum nomina_»,
ut dixi, propria adhibet Ebrasa *
verum etjam , quod £bra?ae fint
originis, non femel indicat ipie 9
cauiTam reddens denominationis*
Adam ita di&us, quod fueriiL*
γίώίνπ jd s terra f); qui cum-»
Ebraice tantum
fciret, non potuiß
niii nomina Ebrsea uxori atque-».
/) Gm» ss 7, poite-
ö *9
pofteris imponere. Uxor f-"iw nuncupata ; Π«Τ ΠΠρ1? WHO Ό
quia ex viro dejumta eil g). Sic
Cain ira diétus ex verbis matris t
ΓΤΙΓΤ ΠΚ WH "n^p acquifivi virum Do¬
minum b). Sur? Hebel vanitatem.·
Ebneis denocat. Seth diåus, quia pofuit Dens Hev<e fernen loco Ha¬
bels t). Ut vel iexcenta hujusmo-
di, qua? fententiarn nobis proba-
tam firmant, pede, quod dicitur,
ficco pr^teream , nomenclaturam filiorum Jacobi£) nominaile fuf-
iiciat, qu$ eodem prorfus modo
Üngvam hancce eo tempore ufita*
tam evidenter adftruic,
§. XVII.
Forte objicis , cx aliis aeque
Ungvis deduci ha?c nomina poiTe.
Sed vero neque nos adeo fumus
difficiles, ut id in totum negemus.
Sit enim hoc, quod quasdam no-
B 2 minum
g) ibid. v. 2 f b) cap. 4:1, i} ibid.
v. 25. k) Gen. 29. & 30.
«6Γ ο 0»
minum horum aliunde queant de-
rivari; tarnen ηe vix quidem pos- funt omnia. Et facpoffe, tarnen fi-
mul poilunt ex Ebraeo fönte. Cui
ergo derivationi nobis eft adhae-
rendum ? Erit utique heicMofes,
imo ipie Spiritus San&us eligendus judex, quippe verborum fuorumL#
interpres optimus. Ille, in derl·
vandis nominibus hifce, Ebrxz lingvae tribuit hunc honorem ; nos ergo quoque tribuamus. Nec mi-
rum cuiquam obveniat, quod fint iingvae, qua? de gloria derivatio·
nis hujus contendere poile videan-
tur; Angularis enim affinitas lin- gvis aliis, in primis orientalibus,
cum matre Ebraea intercedit*
§, XVIII.
Nec eft, quod quisdicat, no- mina illa propria , utpote iignifi-
cativa, e lingva aiia primaeva in Ebr^am, tanquam poftea ortam, efle tran&lata; namque incumbit
äffe-
© |§{β· t i afferent! probatio? prasiértim, cum ab interpretum & legibus & com-
muni confvetudine alienum omni-
iio fit, iimul cum appellativis pro-
pria transferre nomine. Sic etiim
natura horum fimul mutaretur, ut
non amphus effent propria; nec
quis fenfum auctoris ea rationa-*
perciperet : quam plurimae enim fingenda? effent interpretationes,
neque illa? eaedem, fed ab uno pa-
raphrafte ha^c, ab altero alia» Atque
hoc le&ori non poiTec non infignem
parere confufionem. Si enim quis, quod legitur; Ram genuit Ammina-
dab /), verteret; excel/us genuit po-
pulum meum jpontaneum , ecquis, qucefo, ifta intelligeret verba? Im- pudentia? ergo notam efFugere non
poiTet, qui Molen talis inverfionis
accufaret, qua? & apertiiHmis ejus
verbis repugnat: fatetur m) enim,
Hevam nominatam eiTe non a fe,
verum ab Adamo; & fic inreliquis:
Β 5 nulTi
l) 2. Cbron. 2:10, m) Gen. 3: 20.
II Φ ) β ( f>
nulli enim ipfe hoc modo imppfuit
ji.omen, Praterea ex multis exem-
plis manifeftum eft, Scriprores Sa·
crc: q o min a propria peregrinarurn genτ·V:in, non tranftulifle, ted re·
zmuiiTe.
$ XIX.
Cum itaqus hsec eadem obti-
jieat ratio etymorurn nonfolum ante, ied & poft γλωτΐοσύγγυσν, iequi·
tur, eandem hngvam primaevarfu
confufione illa adeo non eiTe oblite- ratam", ut poft eam quoque fiorue»
rit; licet valde fit coaritata. Re- finita enim eft, cum antea fuerit univerfalis, ad illam familiam,quam
fib? cum pofteris Deus in peculium
eh gif. Hanc enim a^dificio Babeli-
co fuamnavaile operam, nulla hac·
tenus evicit ratio, ut ftatuamus·
Et quia operi illi non adfuit, neque pcena illud excipiente fuir pleiten-
da, confufione nempe lingvarum.
Etenim pietas Noachi requirit,ut credatur ftrudüram iftam nigro
no·
«5g © t}
notaffe calculo. Eum autem fuiife fuperftitem illo tempore, quo divi-
ia eft terra ( divifionem autenL·,
iftam^proxime antecéiTerat ftru&u«?
ra Babelica)«) Chronologia oftendit:
fa&um enim illud eft circa nativi- tatem Pelegi o), qua? a diluvio, an- nis circiter centum prsterlapfis, ac-
cidir. Semus enim Arphachfadum
genuit anno a caraclyfmo fecundo, Arphaehfadus Salam, cum annum ageret tricefimum quintum, SalaE-
berum anno statis tricefimo, hit
tandem Peiegum tricefimo quarto
statis fua? anno p): quibus fimul
additis annis, conficitur fumma cen-*
tum & unius; quam anni vits No-
achi longe fuperant: is enim poffc
diluvium adhuc vivus annos nume-
ravit trecentos & quinquaginta q).
§.XX n) Gen. ii: s- o) Gen. 10: 2$*
P) Gen. 11:10, feqq. q) ibid. c. ρ:2g.
*4 «8 β g»
$. XX.
Pora dein fervabatur lingva^
hasc apud pofteros Eberi, unde &
nomen eft fortita, nec illos ta¬
rnen omnes, fed ap.ud eos, quo-
rum genealogia ad JacobutiL#
defcendic , atque illius longo
ordine nepotes, quod facri amanu- enfes abunde teflantur. Illi enim,
origine Ifrasjfca?, exararunt fua_j
fcripta lingva > qua? fuit non fofum ipfis familiaris, fed & vernacula : iiamque in gratiam popularium or- jäinis quoque plebeji fcripferunt;
unde lingva aliqua eruditorum non
erat ufurpanda> verum, quod dixU
vernacula. Hane vero EbraeartL*
fuiiTe, cuivis vel V. Teftamenti (a-
cras evolventi literas patet. Pura
autem ac illibata manfit fan&a haec
lingva ad captivitatem usque Babe·
licam, atque etjam ultra eam: fe-
quend autem tempore, dum fui
»*!§#■
^
if
juris eile defierunt Jud^i, varie, idque magis magisque eft corru·
pta per gentes, quarum iroperio
fuere obnoxii.
XXL
Atque fic, Le&or Benevole»
oculis tuis fubje&am habes lin-
gvam primsvam, qua? per fe fuo ipfiusjure favorem meretur acafpe-
öum : non fatis autem vivis &
genuinis coloribus, prout merita
'