Exercitium academicum de discrimine ciborum in vet. testamento, quod, consensu ampliss. facult. philosoph. in reg. acad. Upsaliensi, sub præsidio ... Andreæ Boberg ... publice examinandam sistit stipendiarius Stieglerianus, Michaël Ström, Petri fil. Anger

£.

F.

F.

g.

s. EXERCITIUM ACADEMICUM DE

DISCRIMINE

CIBORUM

IN

VET.TEST

_AMENTO,

gnoD,

Cor?fen

fit

_AwphfJ.

_Facult.

_Pbilofophe

in _{Reg. AcacL} Upfalienß,

Sub

_PRJESIDIO

VIRI CELEBER ,

Dn.

_{Α Ν}

_DR

_EJE

I

_BOBERG,

! LL. _{OO. PROFESS»}

Reg. & Ord. Publice _examinandum ßftit Stipendiarius

_{Stieglerianus,}

MICHAEL

Petri Fil. angermannus, Ad d. III.

Decembr.A.MDCCXXXVlI.

r _{in Audit.} Guftav. _Maj.

Hor is ante _meridiem

folitis. livs_AU/E,

S:/e

Ri/E

M:tis

MAXIM® FIDEI

VIRO,

Reverendisßmo

PATRI ac DOMINO,

dn.

i

o

a

ν

ν

i

STEUCHIO,

S.S. Theol. DOCTORI

longeCe-leberrimo, _{Regni Sveciac}

ARCHI-E-PISCOPO Eminentiifimo,

Acadcmiac

Upfaliejifis

PRO-CANCELLARIO»

& Ven. Confiftorii Eccleiiaftici PRiESIDI Graviifimo,

MAECENATl ΜΑΧΙΜΟ. T^ldvoremillutn inßgnem acgrntiAm,

cu-jus documentxA

Te,Reverendi(Éme

PATERy expertutfumplurima

&

finguU-ridf Animo bumillimo venerorfemper At*

$uevenerabor. Ne autem Agreferasf

fufm

plex oro, quodgrata

venerAbunda

mens

inträtAciti_{pettoris cancellos fe ultra}

deti-nerino» _{pdßa, ad}limindTuz

celftoranune

froeedere Audeat. Terree

equidem

illar»

S:/£

R.vf

M:tis

MAGN/E F1DE1 VIRO,

Beverendisfimo

PATRl ac DOMINO,

Dn.NICOLAO

STF.RNEL,

s. s. Theol.

DOCTORI

Celeber-rimo, per

Norlandiam

Occidentalem

SUPERINTENDENTI

GraviiTimo,

Confiftorii Hernofandenfis

PR/ESIDI,

Reg.

ibid-

Gymnaf.Scholarumque

EPHOROAdcuratiffimo,

M.ECENATl MAGNO.

Olent clientum munera, ut ut leviora,

practpue ubi conftiteritpiant ils

adfu-iffc mentem, grata nihilominus &accepta effe Patronis, quos virtut fortuna

in

altiori_{digmtatis & honorisfafiigio} coUo-eavit. Hoc _{ipfum efl}, quod fpemmihi

fa-f/V,Reverendiifime PHT£R,Te non

indi-gne excepturum pagellas hafee, leves

ad-modum, utpote rudioris Minervafettum,

tuuneris_{ful leviorisyquam ut}

m*Eminen-ti FlRO _offeratur

y levitas ; aß erigit

alii-citque eay qua me femper _excepiftif faci*

litas: _{impellunt vero maxima (fi} baudvul-ρaria Tua,Reverendiflime PATERyinme

beneficia, qua maxime ingrati me

accu-faretttanimi, tiifi? quantum pettes

mefue-rit, h<ec agnafeerem colerem. Tu(K-nim, poft Dcum? moderamitte, cum

pro-cellis novercantis _{fortuna cymbula} meaA*

gitata ttefciret quorfum tetiderct curfutn,

portum tarnen naEla efi tran_{quilltor em.}

Ignofcas igitur ,Revérendifiinie_PATER,

innoxio buic conatui 1$_infiituto

, fi forte

audacius _{vifum fuerit. Afitice,}

bumilli-mus oro, offerentis inTe pietatem _(S

ve-nerationem, mitique Tuaac _placida

cen-fura hos _qualescunque , in rimanda Vet.

Teft. _{LegeClbaria, conatus excipe.} Me-um _{efi eritque}

femper dum vivam, ex in¬

tim is cordis _receffbus

q, roperenniac

omni-genaTua,

_{Nobilillima?que}

_TU2Familiae felicitate &fiere, votafundere indefejja.

Reverendiifimi

Nominis Tui

eultorac _{cliensdevotitfimus}

ät te_{fiesmea pictatis genuinos}

y qvum illat·

Arλ TuiE _admovere

fuftineo* Etenimfa~

vor _{ilieTvitis »ullo non}

tempore, λ prim» momento, quoTibi, nefcio quo dextrofi» dere, innotui, prorfus _{fingularis erga}

me

declara ttis

, diu vacillantem & dubium>

fubfiftcndumne an_{progrediendum ejfet,}

r-rexit, propiusque accedere _jujfit.Ne autem

fordeant _Tibi,ReverendiiTimePATER ,

naufeamque rnovcant hi _{fortis menfaque}

villoris_{Cibi,quomodocunque}

appofiti>pre»

cor bumillime: _excipias

, quafoy fronte

ferena qualemcunque banc_{fupeütttilem (f}

apparatum mcum y _atque mihi, _ut

ccepi-fti, in pofterum benigne faveas. Jubeat

jEternum Numen _{Te, Reverendiflime} PATER, inmultam adbuc annorum

fe-riem, omni profperitate _{beatum, in} Ec-cleiiae Chrifti emolumentum _certißimum

y

Familiaeque

Tuae Nobiliilimae fulcrum firmißimum, femper vigere acflorere.

Reverendiffimi

_NominisTui

cultor _devotiflimu*

Canfultijjimo

Awplisfmoque

V1R0*

Dn.ERlCO0O£>$l/

Curiae Holmenf.SENATORI

^EquiiTi-rno,

LaudatiiTimo,PATRUO

fuoindul-gentiilimo, aetatem

colendo.

CV»^«/^rmTuum,Patrue

indulgentis-^ _fimc,

erga me favorem,

beneficia

ma*

ximat fummamque femper

de

me

meaque

fortuna

promovcnda

curam

&

folie

it

udi-nem, quoties mecum

perpendo

altius

(per-pendo autem quam

fapijfime)

toties

quo-queme tantum

Tibi debere

fentiOf ut

cum

gratias referre ρares non

valeam,

nequt

dignasagere unquam me

pojfe,

facile

in'

telligam. Ne vero , quam

präfiare

pot·

fem) pratermijfa a me

videretur

g

rat

iß'

tnianimideclaratio, nonpotui non

incor/u

tas bas Tibi,PatrueCariflime,

dicarepa-gellas. Equidem

leve

eft

munut,

fateorj

Attamen illud qualecunque , non

propter

dignitatemfuam, fedρium

offerendi

αηιΛ

tnum, Tc benignefore exccpturum

jjtcro,

De cetero vivas. ooto .

Patrueindul2cn'l

AMPLISSIMI ΝOMINIS

Till

humillimus

cultor

MICH,

VIROAdmoä. Rev.atque

Pr<eclar'i(Jtmo>

Dn.PETRQe$9t£}m,

f* PASTORI

in

Sftobra

/

<5fog

/

&

^5iartråt>

meritiffimo,ParentiOptimo*

Garifiimo.

L·_{fluidemfcio,Parens}

_{Optime, animum}

J-* _{Tuum planepaternum omη em}

_in

_me dicendi _{copiamfuperare; ut}

frufira

e(femy

fianguflo hocfermone putarem, me

illuru

, rite

pojfe

completti

ac

celebrare,

quem ne

cogitatione quidem fatis

ajfequi

pojfum·

Praftabit igitur, tacitafemperpietate eum

fuficere ac venerari. Hocunum

dicere

li-cebity plus quampaterna

fuijje

Tua,

Pa¬

terCariifitne,/» me beneficia,

&

fupra facultates munificentiam tuam. Accipe

ve-rofacilis, _utfoles, hasftudiorum meorum

primitias, quas, ut tot

impenfarum

tua-rum _frublus, /» mentis gratijfima fignum Tibi_{facras ejfevolui. Votum meum hoc} erit _{fempercalidijfmum, veUt Benigniff*}

mum _{Humen, omnts} boni fons

&

ft

aturi-jo,Te,Paterindulgentiifime, valetudU nemque tuam, /» annos usque Neforess fufientare; ut'fic tui omnes, quorum id

maxime _{intereft, fub paterna Tua umbra}

curaquedelitefcentes, diutijfimeU*

ti _{refocillemur4}

ΡARENTIS OPTJMl

IN

EruditAmCf_{perelegantem Dißutationem} Ornatiifimi _JUVENIS

Pn. MICH.

Pet. Confangvinei dulciflimi, De DISCRIMINECYBORVM In Ver. Teftament. ι

STROEMlllS

unde

cibos probibet gußare

_{prebatos ?}

Unde vetat_fdpidas

totque vorajj'edaρes? Habienus en licuit_{fumßße cibaria quavity}

Et licuit ventri duleia _{fercla dare:}

frandia at haud _{poß hac celebrarelicebit} opimaf

STROEMlllS bas _{epulas namque comeße}

vetat.

dflfaüor,tenet bac jUDdEOS regula

ßri-clos,

Tu _{venia STROEMlfercula}

gratafdpt» Vefcere β fatiant ventrem,

fapiuntquepA-lato) \

ßtque ede quod_{placeat, quodque}

falu-bre _jutas. dppete _{quod patiuntur opes,patiturquef%*}

pellex y

Sic _{capies quosvis hat}

fine lege cibo*< Adplaudens pofui

<ΑΛ"

-&$$#$&#&&&&##&&&&&##&&

rÄÄ Ά &*Ϊ&£*3Ι0 Ζίaß* L Ν· D.

5.

ι.

Oc _{efle homini}

_jus

in resterrenas

con-ceflum, ut eas, vo-lente Summo

uni-verii orbisModera¬

tore , in ufum

fu-um _{adhibeat, non ex Sacra}

Scriptu-ra _folum , verum & fana ratione,

res eft certifiima. _{Prxterquam enim}

quod vi quadam naturae indita eoten· d^re haec omnia _{videantur,utaliquam}

homini afFerant utilitatem _{, eoquc}

cornprobent, ejus caufla fe eil* _g-me· rata; ex _{ipfa quoque natura &}

con-ditione hominis idem tuto _colligitur.

Nimirum homine nihil _{praeftantius,}

nihil _nobilius in _{terrenis his ante}

o-culos noftros _{obverfatur: unde}

% HJ ö Ρ

queillius cömmodam confervatioflefli

intendefe _{praecipuc creditur is *}

_qui

eum adeo excellentem condidit; &

cum vitam ei _{dederir^ quift}

_iimul

_res* vitsfuftentationinecefTarias,largama¬

nu fit _{conccflurus, nemo dubitaverif«}

Hoc vero _{absqüe rerum creatarum u·*}

iu _{pofle obtineri^ quis facile}

_dixerit?

quumpariter homo ita

comparatusfit*

nt fine rebus extrinfecus fumtis vivere

häüdqüaqüampoilit. Neque idfoium

ob*

tinet circa _vegetabilia

, qua citri

fenfum corrumpttnturj fcd t$ innoxii

ani*

malia ,· qua utut cum dolore morianturi

titra_{peccatum tarnen abbomine tibi c}

auf*

f*. occiduntur (£

confutnuntur

a)-

Ni*

hil autcm in his omnibus vetituiit

aut _{immundum, natura duce,}

intel-ligimus, niii quac nobis

prsefentiiTimc

noxia, _quaeque humana & natura

&

confvetudocum faftidio avcrfatur.Ve-rum enimvcro , utut hoc evidens

eft

accertum; cum tarnen in Vct·

Teil:«

populum Judaicum Deus fuum vn-primis efle voluerit peculium}

abh*C

gente viciflim inter tot alias externo

cultu _{iingulari pariter ac interno co¬}

i?tculiiiriaigiturpraeceptadc-01 O É* _i

dit-, ftoh äras

foIurn,fcd

& focos hu-jus gentisab aliis diftingventi jquurri

Varia ciborum _genera>quorum&

mul-tavidentur ad corporis nutrimentum apta j atque apud alios in deliciis ha«*

bita erantj utimmunda

_abominandaqj

ci vetuit.Et hoc _{quidem eft argumen¬}

tum , quod* _pro modulo ingenii, in

diftertationehacdelineareconftitui.Te

itaque Led. B; oro & obteftor ,velis ib

laj inquibus heic _tuo deiideriominus

fatisfecerim _{, ingenii mei imbecillitati}

imputare , Tuaque iblita

benevolen-tia _fupplere.

a) Pufend. de Ö. H. té C. Lib. /. _capi

XI/, _{§. /»}

§. ii.

Late admodum difcrimeh cibo«

rum iii V. T.Te _{extendifte, ex amplo}

iilo vetitorum numero , _quem

me-morat S. _{Scriptura f cuivis innotuitw}

Ita varia animalia _{edereprohibuit}

De-us* munda ab immundis _diftingvens, vel communi munditiei_figno

adfigna-to , ut in quadrupedibus & pifcibusj

vel _{fpeciebus immundis enumeratis,ut}

in avibus _{a), Inter hsec veronobis} prae eeteris _{refpiciendu.s eft porcusjcui}

4 «§ O g»

Judaci non fimplicem

quandam

&cum

aliis animantibuscommunem tribuunt

immunditiem 5 fed adco deteftantur,

utillum ncfuo quidemnomine

appci-lare _{dignati, pro eo dicant ")ΠΝ "DT}

tem aliam _{b), vel}ut Grsce

commo-dius reddi _{putat Cunaeus c )}

_πξαγμΛ

άλλο'κοτορ-,ac fi porci nomen intcrres monftrofas & mali ominis effet. Hinc

in_Judasishoc

_obfervans

Porphyrius

d)

deillis dicit:Αιεπλχρτο?λανμενΛττεχψί*

ροιIvant \&ως ds i'rt και νυν tuv

χοιξίων

>

multis animalibus _fernher

abftinueruntß

fpeciatim etiamnum porcü,

Sc

Juvena-iis Sat. 14«

Nec _{dißareputanthumdndcArne}

fuiUAnt.

In _{hujus rei}

_{cauiTas accuratius}

inqui-rere, _{jam non} licet₅

qui

_vcro

easvi-dere defiderant, Bochartum

^,Spen-cerumf) aliosque adire

poiTunt.

Nos

id tantum obfervamus, ex verbis

Efa-jx fatis patere, quantum

Sc

ipfe Deus

animal hoc _{prae ceteris}

_deteftatus

_fit*

cum ad depingenda Judaeorum

gra-vifiima in _{legem Dei}

_commilTa

_fcelera*

hoc etiam adducatur, quod

eflent

ΤΪΠΠ "W3 0*?3ΚΓΪ ycomeäentescarnem

fuiüamg)· Prsettrea

interdi&i

Judaeis

HÜ O g* S erant-cibi _{quocunque modo}

_polluti

_>

eoruniquc varia genera £);nec non

a-Jia_{i), acqucacfacra: quaedevorare,} men-fx Dei tuiiTec fuffurari k). Bis etiam

accetfit illud ter

_repetitum,

_totquc

fententiarum divortiis notabile

inter-diftum_{yde b<edo in latte matris}

noncoquen-do_{, nec edendol), Anervo}

quoqueace-tabuli _wj, non ex abominatione

qua-dam & deteftatione abftinebant

Ju-dari, fed honoris caufia & fingularis

reverentiae: _{quia gerebat montanen*}

tum _{impofiti primum}

nominis

_lfraelis,

prout de eo judicat

Lightfootus

»). a) Lev. XL b) Bocbart. de anim.

Sa-er_{is p. 702.c)de Rep. plebr. L. II.}

cap.zq.-p.346. d) de abfiin. Lib. IF. §. II. e)

l. c, _{ρ. γοο,fe/3, f) de Leg.}Ritual, lib.I.

CAp, V. Sett, 4.p.pz. feq. g) Ef LXV.4. b) Lev. XI. 32. feqq. Exod. XXXIF. tj. i) Exod. XXI.2$.XXII.31. k) Exod. XXIII.

iß. Lev. FIL 23.26. XXilI. 14. 1) Exod»

XXIII. iß. XXXIF. 26. Deut. XIF. 21. m)

Gen. XXXII. _{32. n) ObJ. in Gen.XXXIl.}

opp. T. I.pag. IJS.

§. III.

Cuinam haec eibos _{diftingvendi ra¬} tio fuos debeat natales, & an manda¬

6 4i Ö ga»

to Divmo _{primum obtiriuerit,}

_erudb

tos inter non adeo convenit. Ut e*

nimomnifme aevonon defu:runt,qui

facros _{Juiaeorum ritus, in genére}

o-mnes, ab _{^Egyptiorum , aliarumquc}

gentium moribus luperftitioiis deriva«

re annifi _{funt; ita & circa huncidem}

tentantes, eum ab ^gyptiis ufit. turn^ occafionem Deo talis ferendac _legis

TubminiftraiTea multi _{putarunt. Ita}

fane _{Theodoretum, cum quo S.}

Bali-Iii Seleuciae _{Epifcopi a) Origenisque} b) fententias hac in re videntur

cön-fpirare, exiiiimafle credunr,quumhaec

ifbripiit:

Non ignoramus JEgyptios

muU

tλ_{animalia pro Bits coluijfe}

: fed ex biff. qua pro diis colebant , manfvetiora ß~

crificiis& menfisaddixitDeus; reitqua,dp' PfIlavit immunda: ut hac quidem exfe*

cratiy tmquaYn impura_, in Beorum nu+

mer ο non _{ponerent, illa vero}

y ut qu*

ipfi _facrifi arent} pro Bits non haberenh

fedEum folum adorarent, cu'thac offerrt

convenit _{c). ExprefFc}

vero Johannes

Spencerus adftruerenon dubitat, De*

um _{legem. de ciborum äifcrimine tuliße}

te*-Jpetlu aliquo habito adgentium antiqul*

m o w f twfirmatam. Hinc, poftquam

conveni-vh entiam quandam inter

Judsos j£gy*

ptiosque,

teftimoniis

Porphyrii &,Ana*

xandridis innixus , oftendit, moxhaec

adjicit: Cum itaque Judai & Aigyptii ab

animalibus _{quibusdam , ob rationcs von}

multum _{diffimiles abßinereut; veroßmile} ρ/?, dEgyptiosanimaiiurn diftinttionem, dia

ante _legem da_tam obfervafje _,

£5*

_eorutu

confvetudintm occaftonem aliquam buitin*

ftituto pfudaicoprabuißed),

a) örat. Sext. b)Libr. 4. cont. Ctlfm

\ _{r) in Lev. ΐ'ξωτ. I. d) Ve leg. Rit, V, l,}

tag» Ρ, SeLi· ζ, ρ* Sß* §. IV.

Ceterum_quamquam

_hos

_aliosque,

multz eruditionis & famae viros, haec fententia habet _{patronosj neutiquam}

tamen mirabitur quisquam _>

ii

hujus

difcriminis _{originem foli Deo vin*} dicaturi _{, ab iis difeedere cogamur.} Qvum enim Paulus hoc de cibis pra:*

ceptum inter ea referat, qua: funt

<r>tiAτων _{[ze?kcvTW, το}

Je

σω/ζΑ

τ£

Xg/Tkt

λ _{), quid föret abfurdius}

, quam ex

fpurciilimo

illo fönte , fuperftitioiis

gentilium moribus, ritumhunc facra*

tiiiimumveUe haurire ? Itane exhis,

8 *1 o Ü»

omnis _{fapientiae fons & auftor Deus} faperct, ut fanctiorem & _aptioremri«

tum, abaliis gentibusnon commacu-latum_{, expromerenon}

potuiiTet?

Cer-te _{Deum, qui adeo fevere& freqven} ter _{Ifraélitas adhortabatur}

, ne ullc modo ritus & _{fuperftitiones aliaruir}

gentium, praefertim yEgyptiorum, fe<

querentur, ea, quae in hisadeoaver·

Γ _{batur, in fui cultum initituta volu*}

iife _{, absque fumma ejus blasphemu}

vix_dixeris. Idvero_{quamvis efletcon·}

ce.dendum> ante Molis _{tempora fa}

gyptios animalia _{quaedam cibosque}

_di*

ftinxifte; inde tarnen favorem tanturn fententis fuse conciliare haud valent,

ut ad eam _{ampledendam adducamur.}

Namque adhuc id remanet non facile

probandum, ante _{legem Mofaicam ,} animalium hane in munda & imm'un-da _{diftindionem Judaeos}

penitus

igno-raiTe _{$ credere potius convenit»}

_il"

lam ab his ad _{^gyptios per}

_{κα,κο^λίΛν}

translatam _{fuiflej atque,}

ut vetus

il-lud, fu que veritate _nunquam

defrau-dandum habet _{proverbium, Dei}

fimi-am _{egiflfe Diabolum. Certe}

eam

nonfuis-<§ ° B» 9

fe _{ignotam, teftatur hiftorh <3iluvii:}

nec eccleiiae _{primacvae haec notitia erit}

deneganda, qvum illi minime omnia

promifcue animalia, etiam immunda, ad_{facrificiaadhiberelicitumfuiife,} me-rito _{putemus. Etenim his, arque ac} temporibus pofterioribus, unicum

fa-crificium illud olim _offerendum,

jam-que oblatum , Chriftus , fuit

adum-trandum. Hinc a Noacho nulla alia animalia in facrificium _legimus obla-ta, _{quam quae munda erant b). Non}

itaque eft, quod velcumTheodoreto,

ob idololatriae remedium , vel curri

Spencero , ob quandam cum_jEgyptiis

convenientiam, ab illis difcrimen hoc

animalium & ciborum ad facrificia & menfas lfraélitarum dcfluxifie ,

arbi-tremur. Potiuscum Leidekkero

fta-tuendum_{cfajpracipuamdiftinftionem} Ani-malis mundi &immundi_{adefum, ortamejfe}

ex _facrificits,

a _{quibus hec} remotn funt,

non tUa;_{eamquerepetendamejfe}

aprimava antiquitate,· quippe quajam ante

diluvi-um _{obtinuerit, &}

pofi κατ^κλυσμον per»

inanferit c). His rite obfervatis, fua fponte conciduntiftae in _fuperionbus, virorum

_alioquin

_{dodiiiimorum allatae}

ίο H β pi

fententia?; & facillime patet, cuinatn

ciborum haec & animalium diftindio

fuarn debeat originem, Utenim,

o-mni _procul

_dubio,

_{primismunditen>}

poribus

ufus

facrificiorum

Dei

manda*

to invtluit3 ica ejusdem quoqueerat, facrificanda animalia, fcilicet munda,

detinire. Neque id r

tionis

res erat, quodpiam

animal

a

Deo

conditum,

irornimdumdeclarare,quin

illi

potius,

tit fanae, videtur repugnare ,

ii

dice*

res, in hotr.inis

peccatoris

arbitrio&

poteihte

(iturn

,

immunditiem

illis

adjungere, qua: pura

&

optima

condi*

dit olim Deus. Quid itaque

aliud

re* ifht, quam ut

hoc

conftitutioni

Divi»

nx _acceptum

referarnus,

ob

rationes

maxime ceremoniales, Sc

ab

arbitrio

fupremi

Legislatoris

dependentes

?

a) Colojf. II. /7. I) Gen* 8:z&.

c)

Df

Rep.Heb. L. u,Cap, 7. §» v.

Rationes autem has fubhmes aa·

modum eiTe & reconditas ,

facile

de*

prehendimusj

hinc

diverfa,

immo

di-Yerfiffima , hic habent

Interpretes:

quorum

nonnulla prius

confiderabi-inus, quam id quod

vefifimiiius

vide*

o si _π

tur_{adgrediamur. Quidarnadcommune}

Judaeis effatum: nWVVÖ "I1? pH wyn _{|iiyo «%ρ3ΐκ πη rw}

_{tm eß}

■poena, o Ifrael, /« quanon efi unciatratts»

greffionu vifuli a), hane,

iimilesquele-ges ceremoniales naturae ignotas, ob

onerofam illam, quae _{ipiis videbatur*} obfervationem, velut onus quoddam & _jugum poenale, ob comrmiTam po-?

puli Ifraelitici(ΑοσχολατξΗ&ν, putarufit

impofitas. Hane opimonem a JudsQ quodam non folum Alcorano illatam efife, verum & Chriftianos _infeciife, docet Leidekkerus _{b). Ita etiam audlor}

»iWoAογος Apoftolicarum

Conftitutio-num _{apud eundem dicit , Deum aure\}

vituli _{fcelereprovocatum , cum plane in»,}

gratos iß beneßeiorum immemores vieleret■\

tum demum eos_{conßrinxiffe vineulis info»}

lubilibus, IS opprejfione oneris, (S aßeri¬

tzte_{jugi: jufjijje ut ara fieret, (S}

facrifi-cia_{quotidieoß'errentur:eiborum}

generadit

ßinxijfe 6cc. Verum enimvero fenteiv

tiam illam ne minimam _{quidem veri}

fpeciem, etiam hac in parte, habere,

oftenduntea,quaedelegeCeremoniali

in genere adduxit idem Leidekkerus.

Scilicet> quura, ante

μινχβΚ&τφΜ

com-** _{m ° s*}

commiflam, Deus

Moiitypumarcx&

tabernaculi oftenderit ; Sacerdotem L

fummum Aaroncm _{ejusque filios,}

fa-cerdotes _{gradu inferiores}

_inftitueritj

veftes & ornamenta, ut & initiationis

modumpraefcripferit,

&

facrificia

quo-tidiana _{vefperi & manc}

_offerenda,

a-liasqueceremonias aeque

onerofas jus»

ferit r), quar propter

hane

eulparn

nondum contradam minime

praecipi

potuerunt 3 inde

etiam

nulla

vide¬

tur ratio , cur , tacente feriptura, vel hane _{legem eibariampropterea}

I-

_ip

fraSlitis credamus in_jundam,utut

de-inceps promulgaretur.

Taceo

qusdara

praecepta huc

fpedantiain

anteceden-tibus quoquc reperirij utpote

decar-ne bovis _{lapidati d),} de

difcerpto

e)y

atque de haedo inlade

matris f; non

edendis. AIiis, intcrquos

Tertullia-nus _{g) aeque ac} Novatianus

b),

cum

obfoniorum multitudo & appetitus

multum ad luxuriem &

_ingluviein,

toties in _{fcripturis damnatam , con»}

ferre videretur _{; putarunt}

_illi

_huic

praecipue vitio ciborum

difcrimine

fuis-fe _{profpiciendum. Ceterum}

_neque

_j s

hane _{opinionem probandam}

_putarnus,

«β Ο §*· «J

qvum, fi talis in

hac

lege

ferenda

Sum-mi Numinis fuiflet intentio, lautiora

potius, quamquae

lautus

quisque

fpon-te _{quafi abominatur ,}

prqfcripiifiet.

Ipfa vero teftatur

experientia,

ut

ani-malia efu olim licita _{reliquis fere funt} manfvetiora, itapalatoplerumque

gra-tiora _{deprehendi; &, cum}

_fuilla

vilio-ris fortis homines fint contenti,

rari-us, praeter leporinam, in delicatio·

rum meniis animalia _quaedam

immun-da inveniri. Confirmathoc etiam_Cy¬

rillus _{i), quem tarnen non diffitcor} generaliusaliquanto viderihaec dixilTe:

Legemlaudamus,quodcum Ifraclitisea, qu* advittum _{peculiarem attinent, accurate}

pr^feriberet, ubßinere juffit üb iis, qua nemo non _{repudiarit ;} immo _{vero , qu<e}

lauto cuivis homini adeo _{exofafunt, utfi}

veltuntum _{apponantur, ea tunquamfeeda,}

odiofa & rejettaneu vehementer

abomine-tur. Hinc nullum video _obftaculum

tali conftitutione _{intemperantiae}

pofi-tumfuifte$ _{quin potius,} tot lautieiis concefiis, ad eam lata admodum

ad-huc dareturvia. Maimonides _k)

alii-que Hebrieorum Dolores _{apud Hot¬}

tingerum i), heic de cauifis phyficis cogitant:

*4 ö _I»

eögitanti vel quod cibi

interdi$l

fa*

nitati _{corporis officiant; vel quod} a-jiimas etiatn_polluantj _quatenus fucco

cra(To& faeculento> _corporis argritu-dines & vitia _{procrearent. Etfieniwj}

ajunt, corpus&änifna rationalis multur» diffcråiit, tit anima a corporis morbis & yyialis nihil_{eXtimefcendum videaturi inte*} ron nV _{vtk tyjn zry}

_utbb

_riöw

_uiö

p tantenpropter zoivaHctv anima cum

cor-pvre,hoc acciderepojfem). ExtitiiTe CtiaiTl

intér _{Judaios, faitem PharifiEOSj}

_qui

eibos vetitos animas hominum imme* diäte5 & non ex inftituto folum, con* tarninare _{opinati fint* probat Spence·»}

rus _{tt) tum} aliis_{teftimohiis> tum}

Sal-vatorisnoftricumiis_colloquio>

_Matth*

XVt u*ut& verbis _Jofephi*

Phari-fatorum dogmatis, ut ille docet» ad*

dicfciflimi _{:&τδημχ κτιςης*}

_tupth

_otxetcé»

Btjo-optevct rjjxcov τάις

_{ψν%οίις}

ετίτζεψεν

_t?

β&ίειν, τα dl Ιναντιωσ-όριενα ίκωλνσζ _σαξΜ'

dj)aytiv. Conditor legisy qua profuturΛ

erant anintis _{noftris, ea edere permißt}}

tarnes_{autem, quanocitura erant, vetuit}

tdere _{o). Hane} vero rationem* Jm

dafis _{maxime gratam, quod circa} mo-ralitatem huius _{legis, quam}

_pr^frade

deferf»

4 O 15»

defettdunti argumentumfatiscoltlmo* dum _{praebere videatur, fpuriam eile}

nulli dubitamus. Unde enim _fingulig

animalium & ciborum immundorum

ac _pollutorum fpeciebus _{, ejusmodi}

Vim, animae & corpori noxiam# in-elfe, evincent illorurri_{Magiftri? Quirl} etiam, It hoc _{poiTent; unde tandem}

eam> ut finem a Deo ifitentuni, eflfé

acceptandam conftabit? Certe tum#

in novo hoc fcedere^ _{cibisquibuslibet}

vefci non liceret; _{fed duraturum es}

fet _{interdiftum> quamdiu ejus durat}

cauifa*

A) _{apttd Leidek. 1.} t. Lib, IV,Cdp. X.p,

iz6. _b) Λ ci cαρ.IX. ρ. zz o. c) Exod.XXV9 dä XXXII. _Å)Exod.XXI. 2$.c) tkod.XXII.

j/. f)ibid, cdp. XXIII.ip. g) L. II. contt,

Mdrcion. _{Cdp. i$. h) decibis Jttddic.cdp.}

ή., i) iofit. JUlidnum L· IX. k) More ΜΛ

Ρ. _{III. cdp. 48. I) Jur. Hebr. L CLIX,}

tn) _{Hotting. /.} c. L. CLU.conf. L. LXXlX,

fis /. c C/to. V. Seil·. I _{pap. j6. o) Libr.}

αυτοχξΛΤΟςύς λο^ίτμΐί^ag.ιο8γ, §. \ ι.

His _{5ut prxcipiiis, de fine}

difcri-minis _{hujus opinionibus examinatir*}

jam videamus# quid tandem heic no-bis

I<5 _{«§ ο $t}

bis fit {latuendum. _{EquidemPatresic} Doftores ecclefiae Chriilianae ad

cauf-fas _{pierumque parabolicas & typicas,} qu2e mores fpeclant , heic folent

in-clinare: quam eorum fententiam gr>

viter licet _{perftrinxerit Spencerusλ))} illam tarnen non _{poilumus non hic}

venerari. Cum enim tota fere

oeco-nomia V. T. _{typis & emblematibus} fit referta , & res ipfa , a?que ac in

fcriptura S. ixpius occurrentes

para-bolae teilentu r, in animalibus

maxi-me _{impuris quacdam vitiorum}

fimula-cra, in mundis vero & manfvetis

vir-tutum _{deprehendi j inde etjam non}

adeo abfurde diceretur , Deum >

tali

conftitutione non folum

populumfu-um, _{quemexternadecebat} mundities,

de interna eo _{magis fe&anda}

ad'

monere voluifle , quod etiam faepius

nominato _{Spencero placet £), verum}

etiam fub _{quorundam animalium}

_efu

abominando, tanquam fymboIo,eum

å vitiis _{quibusdam revocare. Iniignis} hic eil locus Eufebii: Mo_fes, inquit,

fub hocde efculentis anigmate poputum /·

fraélitictiMy dur# cervicis& effreneMyeA

pietA-«f o tü 17 itmpertinerent.Afawanimalia tf_volucresy raptu tfi merticinio viventes, non aliono¬

mine edere _{vetuit, quam quod hujus}

legte

jjmbolo eos afpoliis&cade deterreret, Su+

illa vero carne _{vefciprohibuity}

quo "Judaos admonuit^cum fusfit amica luto,&locis uli-ginofis, inquibus fe volutat,& obteflat,ut

ea_{qua externe corpus}

, intusvero animam

Coinquinarent,fedulo caverent, _fobriey

non ut _{fues in crapula &}

fiagina

vive-rent _{c). His accedit etiam B.}

Chemni-tius, _{qui inter rationes veriores}

fe-cundam hanc adfert _{, quod difcrimine} illo ciborum, mundorum (f _imrnundorum,

Deut _{padagogicas quasdam}

fignificationes ,

five commonefaftiones de cavenda immun-ditie IS abominatione_{peccati, acfeclanda}

vita _{fanctimoniAi populo F.}

Teft. _propo»

nere _{voluit d),}

a) loc. _{cit.pag. 78. conf. Seft.llT.pJ/,} &) l. c>_{p. SS* c)Prap.}

Evangel. Lib. VllL. cap. III. _d) Exam. Conc. Irident. I-.IF,

pag. zu.

$. VII.

Ceterum praeter finem

_illurr,quem

in _piragr.

antec. _{commemoravimus,}

i cenfent alii

perplurimi haud infim«

notae

_Scriptöres,

_Deum,

ciborumhac

I8 Ii O Hl

diftindiqnedifcrimcn inter Judacos

& _{gentes fymbolice adumbrare}

volu-iflfe, _{eosque ab his fejungere. Voluit} Deus,i\t BrentlUS, hocciborum

difcrimi-iic _{populum fuum infignire , & abaliis}

gentibus , qua indifcriminatim quibusli*

bet, etiam abominabilibus vefcebantur, fejungere , ut hoc , ceu facramento,

Ad*

monerentur, feejfe populumDetfanftunty

gentes autem ejfe profanas & aDeo abje-£fas _{a). Eadem fere deprehendes}

apud

Davenant b) y & Lightfootum ,

nifi

quod hic etiam addit , difcrimen

ci¬

borum _{ipia circumciiione}

_fpecialiirs

Judacosa gentibus

difcriminaiTer>Prae-cipue vero hane fententiam

illuftrare

cönatus eft Henr. Lud. Munfterusd),

ut & _{ipfe Spencerusj cujustarnen}

fuf-fragio , faepius fufpedo _, non

facile

niteremur , niii viri fummae

crijditio-nis _{Leidekkerus e) atque Adam.}

_Re?

ehenbergius/) nos ad illum

ablegaf-fent. Horum _{itaque audoritate,} pa-riterac iis quae_{deincepsdicemus,}

per-moti, non dubitamus fateri _?

_nihil

heic _{adparere nobisveriiimilius.}

_Non

enim _{Judaeorum & reliquarum gen¬} tium fub feedere yeteri, ac

fubno-

«ΙΛ

-«ι » le» *9

v», candem fuiiTc rationem; &

gen-.tibus in V. T. non adeo _largiter

fpe-y cialis gratiae

Divinae fontcm

tluxifleac

Judads ) & utrisque in Novo, nemi¬ nem _{puto negaturutru Elegerat fibi}

Deus _{profapiam Ifraeliticam , å quå}

ritu

_peculiari

_{religiofe voluit coli;} cui inde credita fuerunt tä λόγια, _τ*

l _{eeä; quam etiamregimftiefpeciali} gu-bernaviti ac legibus _{& inftitutis} fan-(ftiifimis _{inftruxit; ut &} innumerisat-que

inauditis

beneiiciis fibi obftrinxit:

j

. unde hxc gens prae cutf&is nationibus

Π1ΓΡ TO31 _{[3 iilitu & primogenitus Bei} D'Dyn taö

_n^JD

_{ptculium prs}

o-tnnibus_{popuiis b), aliisque}

praeclaris

epi-thetis condecoratur. Haec autembo¬

na& beneficia cum aliis _{gentibus non}

aeque contigifient; neque ipfis ad my-fteria facra_{> & bcneficia ecclefiae}

pro*

pria aditus pateret* antequam percir-cumcifionem divino fcederi eflent in-fertae> & per profelytismum _{quafi ift}

Judaeorum familiam _{adopiatac > hinc}

^ non

folumab

ecclefiaftica communio· ne,

_priusquam

_id

_fieret,

_erant

fepa-ratae* verum Sca _{politiaJudaica cxclu*}

fe, & _{pro iminundis}

_hibit«,

_qmbui

to o s*

ut alien ironis

σνγχξηι&Μ

_i)

σ-υμφα-ywΑ)χ$7λα$·&ι

_{ηντξοσ-ίξχ&β'αι}

_ί)non

de-ceret _{Judaeos j quod ex plurimis Ν.}

Teftamenti locis _{patet. Difcrimine} i-taque ciborurrr, utfymboio, hujus

rei

haud _{incongrue putaveris admonitos} fuifle _{Juda-os, Unde etiam conftat,}

pro graviffima femper pcena eos

ha-buifle, inamundopane apudgentilesvefciy

quafi manifeftum hoc eflfet indicium,

cos fua _{jura & privilegia tum}

amiiii-fe _tn).

a) Comw. in Lev. XI. _{conf. ejus}

Hontil.

< XLVII. in Att. X* _{b) In Ep. adColi. II»} 17. c) In Ali. X. g. 833. & 83a. d) I»

"Dijfert. de anim.efuinterdict. in Tbeftur*

Philol. P. _{11. p. vi. e) l. c.L.XH.Cap.}

VII._{p. 676. f) Hieralex. Reaf. udvoc.}

eibus. _{g) Exod. IV. 22. k) Exod.XIX·}

/. i) Job.IV. 9. k) Ali. XL3♦

X. 28' _{*#) Ezech. IV.} u. 13.Hos.IX.3·

§. VIII.

Ut fententias _{noftrar, in §.} ante-ced._addqifoe, co _majorem

conciliemus

fidem, paucis declarandum cft,

qui'

'bus _{potiflimum nitatur argumenta cx}

ipfa Sacra _{Scriptura depromtis.}

_Inter

h*c haud leve _diccndum,

_quod

«· O g» 11:

lnitur ex viiione _{Petri, Αθ:. X.}

defcri-pta.

Heic

qvum S. Apoftolus intel-iexiiTet, difcrirneninter_{Judaeos&gen¬} tes, dequo paullo ante locuti fumus,

i^m fublatum effe eo _{ipfo, quod}

Spi-riius San&us diicrimen ciborum

abro-gatum oftenderet5 de hac re _jam

cer-tus, ftatim hsec loquicur: Éjaoi o ©«oc

firjiva, αοινον η λίγε»

Ζ,ν3·ξα7τοίΐ a). Illud vero baud tacile

deprehendiffet, niii jam fuiffet evi-dens, inter animalium mundorum &

immunderum , _atque Judaeorum &

gentium difcrirnen, tanquaminter

fi-gnum & iignatum, ar&iorem

quen-dam fuifle nexum & _relationem ,

ta-lem _{quidem, ut hoc fub illius cortice}

& umbra _latitaflet. Unde hare

perfpici-ei _{sconfidenterplane}

hc loquiturBud-dtus: _{Ego nvllusäubito}

5 hasce leges (ci*

barias) _{Ifraelitu iåeo pracipue datas}

5

ut hac _{quoque ratione a}

gentibusaliis

dis-cernerentur ; _{idque luculenter ex Aci. X}

verfé 14. //.probaripejfe exijiimo b), Nec minus idem patet ex verbis Lev. _XX.^

VerΠ _{14. 2j. Ego [um Jebov}

a Dens ve-r ßer t C1UI feparavi v os a_{gentibus* Vos}

9taqut difccrnetis inter_bejiiammundam &

Il ^ O

„immunddm, &c« Ubi fåne inter ante*

jjccdens & confequens multo ar&ior

jjeftnexus, ii relationcm Symbolicam

a/epiratianisanimalium immundorum

,,ad feparationem gentilium admittas,

j,quam fi in nuda

illa

beneficii a Deo

„praeftiti, ad officium ab hominibus

„praeilandum cr%é<rei acquiefcas,

utob-fervat Munfterus _{r). Hinc & jo*} Ctericus in comment. ad Levit.XI. i.·

lacum illum _{Cap. XX, in}

_probando*

fine _{hujus difcriminis, infignem}

appei-lat; _{quem etiam ita explicat in fuapa*}

raphrafi: Ne iu (populis)

mifeeri

poi" fes, difcrimen inter animatia munda &

immun da _cenftitui,

qua illicenfundert

fo*

lent', _{itaque eorum cenvivUs ne adefto%}

»eve ulla ratiene carnem immundam de

guftato* Addit _{quoquehaec in}

notisai

verf, Zf. Hinc _{colligere efi, difcrimenΛ'}

»imaIium eo _{potißimum finβ infiitutumj} Mt _Ifraélit4

feorfim ab aliü gcntibut

agi"

tarent. id _{utique conveniens;erat}

_San*

ßitati, qujcutfinis_hujus

_{prarcepti Lev*}

XL _{44. Cap. XX. 2(5. iniinuatur: cui}

fane _Judaei eo melius ftudere

potue-runt» _{quo longius inde,}

_fublata

_hoc

modecoramunionecum

gentibus,

.ait

impie-m o ü tf

impietatum occafione &

illecebris

ab-eflent. Eandem rationem

deprehen-dimus in interdi&o _conjugiorum cum·

gentibus, cujus

caufiam hane

Déui expreftam dedit Exod. XXXIV. ij. 16,

Ne_{foeduspangascumincola terrae5 neqvunk}

fcortabitur feftando Deos fuos, &

facrifi-cabit Diis _{Juls, invitet te , & comedas}

de _{facrificiis ejus. Et accipias de filiabus} ejus pro tuisfiliis; fcortantesque filise ejus

feftando Deos fuos, eßeiant, ut[cor

ten-tur_{filii tuifectando Deos ipfarum.}

Ete-nim folent homines _{eorumplerumqué}

mores fequi _{, quorum} confvetudute utuntur_{j &quam pronum (it iter per}

convivia ad libidines } per libidines

deineeps ad idololatriam, trifte

illud

exemplum populi Ifraelitici,

corrüpti

a _{Moabitis, docet d).} Huc deniqUé

accedit, quod non folum ethnici, ve¬

rum & eorum infantes immundi ha·

berentur _{ej'y ut & futura gentilium}

cum _{Judaeis communio fub N. T.}

a-nimalium mundorum & immundorurfi

tropis defcripta reperiatur /).

Con-fentientem nie _{praeter alios habemus}

Wilh. _{Mommam, cujus haec funt}

ver-ba: Fuit _{extlußo tot animalium, &}

*4 <Ü Φ |H

/«/ deleΗus eiI/orum _{, figura adumbrsu}

tio _{exclufarum olim gentium λgloriis /·}

frael. Ut enim attingere non debebat I*

frael animalia illa impura} nec edereffie

nec ad communioncm _{admittere gentes}}

nec habere illas

pro concivihus fando

rum _{&domefticisDei,Ephef. II. ip.g)»}

a) Aä· X; ig. b) Hiß.EccL V. T. Part. //._{feä. t. p. m.jgd. c) l. c. p. qrj. d)} Lium XXV. ι. ζ. ÖV, _{e) i. Cor. VII. 14·}

& _{Lightf00t.in h. L f) Efai.XL v. 6.t$}

feq. g) Oeconomia Patriarchat. Hb. U*

f. XI. _{§. 7j,}

§, IX.

Sunt hxc _{ipfa, quarimprimis}

ad-du&um finem difcriminis riborum pro¬ bare videnturj _{quac tarnen nihil}

quid*

quam Patrum quorundam

opinioni;

quam fupra commemoravimus,

detra-here arbitramur, Etenim _conftat, in

immundis animalibus feros

_gentiüum

mores _{aptiilime d pingi a)5}

_adeo

_ut

hac medxtationead _principalem

diitin-ilioniscauflam facillimededucamur^.

Praeter hacc autem multa etiam alia,

quac hac de re _{conjiciunt viri}

eruditi»

hic adduci _{pofifent; ceterum ea} bre-vitatis itudio_{jam relinquenda}

_funt.Cui

yciQ

Isi O %f

vero haec non fufficiimt, is

perpen-dat, velini, nihil ferc certum ac

evi-dens hic _{fperari poife; & quascunque}

demum adtuleris rationes, eas tantum

fore

_probabiles,

_qvum

_longe

_alias,

forte fublimiores _nobisque incogni-tas, habere potuerit Summus illeLe¬ gislator, Proinde credere convenit,

& dixiffe fufficiat? hane _legem ut re-liquas fapienter admodum & utiiiter

latam fuiiTe$ quia_{Deum omnis}

iapien-tix fontem fuum _{agnofcit auftorem.} Hane modeftiam in ratione _legis

in-quirenda, nos homines decere cum ipiimet Rabbini deprehenderint, in

plurimis alioquin fcioli nimis & falfa

iua _{fapientia tumidij quanto id magis}

nos Chriftianos _{decet, in cauflis}

di-vinae _{legis curiohus indagandis, tan¬}

dem voluntate fummi legislatoris

ac-quiefcere, nec

νττίξ

o yiyqy.7rxa\

<Ρξ§~

vuv. Plane_{egregiafunt verba} Taimu-diftarum in _{Joma fol, 67. p. 6. SuffU}

cit pro omnibus b<ec ratio: Ego[um Jebo"

va,_{EgoJebova pracepi iUud: nec tuum eß}

fciola cur_iofitAteincaujfasejus inquirere.

a) Jerem. XUX. 22. Deut.XXVHI.49.

Jerem. V.6* b) v% Leidek. i.c, Cαρ. VlU

(

<g§ o p §. Χ.

Ipfum difcrimen ciboram, inquan- *r

tum illud a Deo _{Judaeis in V. T. erat} injun&um, haftenus pro virili fuimus

rimati; reftat ut _paucis tantum ad

i-pfam quoque gentem Judasorum noi convertamus, vifuri quid hac in par¬

te _{prasftiterint, quid potiffimum in}

_il-

_;

Iis _{laude, quid vituperio fit dignum.}

Equidcm veteres conftanti adrnodum réligione legis hujus inftituta

obfer-vaiTe _{deprehendimus, cum legimus»}

Eleazarum _{a), illiusquevirtutis}

a:mu-los _{feptem fratres, una cum matre b)}

extrema

_{quarvispotiusperpeifos,}

quam

ut ora _{cibo immundopolluerent.}

Pari

modo etiamS. _{Propheta Daniel}

_animo

intrepido una cum fociis, neque iiht extimefcendo vita? _{periculo,cibos}

re-gios u: impuros & immundos

rejecit

Oj & quae funt alia his iimilia. Ho*

rum omnium laudabile

_prorfus

infti-tutum _{fuiffe, in prscepto legis}

arfti-mando, uti nemofacilenegaveritj

ita

nihilominus forte _quserere

_poites

_t

quod fpeciatini de Daniele qua:rit

Cal¬

vinUS d)% Utrumneb<£c eorum abftinen» ^ ,

ti# _{[uperJiithfAputius ftterit 6fuerilié,}

4tf O

0

éx _{tndifcreto zelo\ortd, quam}

leghlatoris

fini conveniens. Conftat certe

ipfurtl

Salvatorem cafum necefiitatis in

tali-bus _cxcipere

_efa&umque

_Davidis

cxcufarc, qui, urgente fame,

de

pa-nibus _{propoiitionist non}

manducan-dis niii a facerdotibus, cornedit.

Ad-mittunt etiam HebraeorumMagiftri

ex-ceptionem necefiitatis , v. c.

ii

quis

in deferto conftitutus, prakter cibum Vetitum non habeat unde vivatj vel

ii _{gravida appetierit;}

_{aliosque multos}

cafus, quos apudMaimonidem

recen-fitos _{deprehendes f). Unde quoque} his eandern veniam»in vitae _pericuio,

dari _{potuifie videretur.}

_Proinde

_,

_fi

fola vis externa & profanorum homi-num iftorum facvitia mortem _princi¬ paliter

intendiiTet fame

inferre, nihil

ni contra ri* äiåvoutv legis cibariae,ut

lit contra τ o

^tcV,

egifient,

vitae

ja-fturam manducationi cibi vetiti

ante-ferendo, Enimvero alias etiam his

fuperacceflifie rationes non

du^itan-dum. De Maecabaeis hoc _praecipue attendendum, fuifie Antiochum ipiius

Dei _{legumque divinarum}

infeniifii-ffium _{hoftemj cui Ußice erat}

ι_{% 49 O #►}

tum, verum Dei cultum _{apud Juda?os} fubvertere,

ethnicismumque

induce- _τ

re; unde & _{illi, transgreßionem le¬}

gis hujus & contemtum _{primario in¬}

tendent], fine fumrra _legislatoris

fu-premiignominiaobtemperare

non

po-tuerunt _{g}. JVui enim,}

ut Reveren-difiimus ait _{Rydelius, Dei contemtum}

j

int endenti _{obtemperat, is}

quoquecontem¬

tum _{äuget &confirmat b):}

quo in caiU

mori, quam vivcre_{praeftitifie,}

corda-tus _{quisque largietur.}

I

fl)z. Maccab. VI. _{b) 2, Macc. VII. c)}

I. _{$.9. &feq. d) Comment. in Dun.}

US. _{e) Matth. XII. 3. f) Tratt.deCD}

bis Vetit. _{Cap. XIV. §.}

13. 14. &ftf· S)

liuckfi. Colleg, Tiefend, p. 260. h) Cell« priv. in Jur.prud. Nat.

§. XL

Quod autem _{fpeciatim ad} Danie-lem _{attinet, primo ex phraii iha, G£!ll} Ώ5? & _{pojuit fuper cor fuum}

, notat

Gejerus a) eum non inconfulto aut temere_{hoc iibiconhlii}

fumfiile5 quum (

^adem verba non niii de feria rei

åenfione

Tai. XLII.

ufurpari

_{ij. LVIL}

deprehenderit

_{1. 11. XLVII·}

in

_7·

^ Jer. XII. 1I.Mal. II,l*Proinde_pcutall**

poner·

«81 o gg» 19

poncre cor ad aliquem , efi ejtts

cu.-tam _{ger er e}

, infigniter illius caujfa aßet

2. Sam. XVIII. _{33 ita ponere} aliquid

fupcr cor, fit iUudjugiter infiar oneris

eordi _{impofitifentire , indefinenter iUud}

eontemplari, perpcndere>folicitum effe ÖV. Plures deinde recenfet rationes , qux Danielem ad hane abftinentiam

per-inovcrint _{, quarum & haec haud}

lnft-ma videretur, _{ne fcandalum apud}

infir-miores_{Ifraelitas erlretur ^fi juvener regit}

religionerη patriam moresque Mofaices jAm

abjurajfent:

_{Pneterquam quod}

tålts-de liciai eumad mollitiem & luxuricm

ex-ßimulaßent. Addit Polus ex Calvin® b) , Ne bit illecebris inefcaretur & a pt-etate _{defeeret: videbat enim quid}

capta-vet Rex , & infidiasfibi tendi _{: quas}

in-firmitatis fua covfcius vitavit, _voluitque

ita in Cbaldaa vivere _{, ut rectrdaretur}

genris [ua , fequeeffe exulem &

Jfraeli-tam, Hasc _{utcunque fe habuerint,}

fal-tem id _{conftat, ejus faftum a divina}

voluntatenon fuiife alienum: teftatur

hoc _{peculiaris gratia}

, qua Deus illi

adfuit in conciliando illi _Afpenae

fa-vore_{5ut & fuftentatio illius}

miraculo-fa ex folis _{leguminibus. Qupd fi}

prae-tereafcandali vel idololatriascvitatio

nem-& .* ο Ρ

ncm, vel _{peculiarem inftinftum divi¬}

num , vel alias aliquas cauflfas

addide-ris; facileprseceptum illud ceremoni- '·*

ale in niorale _{quafi transformatur,&}

inde _{difpenfabilitatem fuam amittit.}

4) in Dan. /. 8. b)Critic.Sacr.DanJ.S. §. XII.

Quemadmodum autem hi aliiquc

legis hujus rigidi obfervatores laudan-

_j

di _{fumopere iunt 5 ita apud}

_populura

hunc nimiam _{quandam legis}

_ακξίβ(*

luv, _{quae tandem in fuperftitionem}

c-rupit, notarunt viri eruditi. Sero t.

Mim _tempore

, ut teftatur Leidekkerus;

Magißri Hebraorum evafere prin·

tipespopuli 9 quem contemfere tandem

uti

pNH C3J?

populum terraz,mpofiH

eervieibus _{gravi jugo} f qvum traditionen

jattitarent, & fibi poteftatem arrogarent

novas _{ferendi leget eo}

pratextu , ut fo-rent _{ΓΠ1ΓΙΠ JTD fepimentum legis, ho»}

minemque longius a peccatis arcerentf

neque is Adeo faceret, _{quod ΓΠ1Π TD^}

lege prohibitum

eifet

a). Nos unum

tantum

_alterumqj

_{hujus rei documen»} tum _{dabimus, ut conftet,quanta}

et-iam _{gentishujus circa legem}

_eibariam

im-49 ·ο Ρ ?ι mundorunv folum efum _prohibuerit

Deus, non intra hos can-cellos

fub-v

ftitcrunt canonum artifices; Ted

ulte-rius _{progreffi docuerunt, non}

_folum

efum, verum & ufum quorundam

illi-citum eile : _{quod verba} legis

Levit.

XL I I. _U'pWn

cip&m)

_{& cadaver}

_α eomm deteftabimim , involvere

puta-: bant. Immo etiam quasdam animali-Bm immundorum fpecies, _utpotepor« cum & canem catena non _ligatum?

peculiari conftitutione,&quidem fub

anathemate alere _{prohibueruntb)%} In-terdido divino de baido in lafte coU9

<·), oranem conjundionem ladis cum

carne prohiberi _{exiftimarunt, undeu}

adeo funt _{fuperftitiofi, ut non mo'(<}

do non eadem vicecafeum & lac im-<c

ponant menfae, qua adeftearo, fedu & ad_{utriusque efum diverfis utantur4«}

cochlearibus,cultris ,vafis & mappis,"

& ut _{dignofei queant,mappae angü-4«}

lo,qua

ad ladicinia utuntur, inferi-«*

bant 3^n lac ; illam vero '_quam

_ad<c

carnes _{ufurpant,voce nttfa caro no* ft}

tent d ₎ y & quae alia circa hoc funt

fuperftitionum genera e). Hoc loco # ^eque practereunda eft fuperftitiofa

o _|3>

nia&atio> de qua apud fui feculi

Ju-dasos ita _{Agobardus : Judaorum ufus} efi , inquit, ut quandß quodlibet pecus

Ad _{efum maftant, fi fubaftum iUud tribm}

incifionibtu non fueri; jugulatum , βa*

pertis interaneis jecur Ufum apparuerit

(5c, _{f}£c tanquam ttnmunda a Judais}

re-pudtAta Chrifiianis venduntur 5 & iη

ful·

tdtorio vocabuloChriftiana _{pecoraappel·} lantur_{f). Quantum etiamin minutiis} Λκ^ιβολο^σαντις fuerint,

notabilifane

teifimonio eit, quod culices, quas

co-lo _{feparabantur, vetuerint j cum ta¬}

rnen licuerit vinumetiam non

perco-Jatum bibere ; neque culices alixquc

beftiolae ibi manentesreatum aliquem

affricarent _{g). Hoc traditionis}

Judai-C2t _dogma

refpexiiTej

videtur

Salvatqr

nofter Matth. ΧΧΠΙ. 14. Pharifaeos

iic

defcribens: ό)

_{^ιυλίζονηί}

_{τϊν xuvair*)}

7η* Je κάροηλον _{ΚΑταπινον-ης,} Hane enun

fuperftitionem a JudaAs ,

majoris

fan-fåitatis oftentanda; _gratia,

_obfervatam

fuifle, conftare _{poteft ex}

Maimonide

b), Ceterum hifce commenris eousqj progreiii funt, utipfa etiam

caritatis

praecepta fpuriis fuis

traditionibus

ab-plerent: uftde Salvator

Phariftos

«&§ o §j» a .©«dem Matr. _{Vll.^g» ita}

_objufgät:

<t-φρτις τ»*»' Ιντζλην τα ®ea κξατεπιτήν

7tu-fa^oaiv των άν3ρωπωνt βαπτκτμ,ας Ρε<των

'

. / 4 > i. W Ν

i(ßty_{τοίηξίων (c a/Aa7r%pcptoict Tsiavntτπ/Αλ}

trabπ.Et_{infuper v,11. τ/^εκ λεγετι·}

luv

ειπν,

_{αν&ξωζτος}

_{τω 7ίατξΐγ, τυ, ρνητςί' Κ,οξβαν}

(&1επ,

_^ώ'ξον)

ο lav ijr εμ,α

ωφελ^3γ,ς,

Nos

didi _{hujus proüxiori explicationere··} liira, quam praeftiterunt PfeifFerus*)

Seldenus _{k) aliique, id tan tum quod} ad noftrum _{propoiitum pertinerc}

vi-detur,ex Jofepho obfervamus,

Ρξβαν

formulam finde> _qua iigmficabatur

Dei dor.um>five res Deo _{confecrata/,),} de qua ita Maimonides m) ΊΟΙ^Π \b ronji i?ni _tsnpn

y^y

_Ή33

_wanb

Ήη# aoiriw? nyü η rorib _bapon

lhy. ni^DW fnun Si quisproximum

fuum ita alloquitur: panis mens eßo tibi

res _{fantta , &poßea dat ei}

etim fanem> Qu i aeeepit donum5 iüe cemmißt

pecca-tum Meila_{, quawprimumpanemabßulit$}

danti autem _{panis ille vetitus rton eftOfct}

Hinc _{itaque Faftum eft* utnonfolum}

alii cuilibet , verum & Patri fuo ef

rnatri _fua , ultra non _{permiferint eu?n}

quiequam faiere, refeindentesverbumDei

34- <H o g»

pertraditionem ftiam ,

tradiderant.

Et _{quamquam prarclara eorum erat}

do&rina tum de fcOlO timore ti reve*

rentia _{parentum, tumde "TD3 honore,}

quem ita explicant» ut viftum

&

ami*

dum illis fubminiftrare deberent»)}

tarnen _{panem fuum ,}

_{inftar rei}

facrac

& _{vetitac,illis, etiaminterdum}

cxin-dignatione<?;, prohibuerunt.

Prcindc

etiam de _{Judaeis fuo tempore}

con-querebatur B. Lutherus,

quod

potiuf

pacem caritatemque

dcrelinquercnt,

quam ut cum Chriftianis

cibum

vel

potum caperent/»). Cetera

fuperfti-tiofatgentis hujus delirianunc praeter-Infus; _{quippe quibus}

_Judaeorum

pan-de&as funt refertiilimac j quac

ornnia

colligere &recenfere, non

eft

hujui

loci, cum _peculiarem

defideret

operam.

a)De_{Rep. Heb. L. IV.Cap.IX.p.}

zziJ)

vid. _{Munfi. I. c. Cap. II. §. IV. V.}

_ti

_loc.

ibi cit. _{c) Exod. XXIIl. >?. d) M.}

Wbf*

dike in not, dd Tract. M. Maimon,de

Cib*

Vet. _{Cap. IX. §.ni. conf. Buxt. Synag·}

Jud. Cap. 33. t) Bochart. de anitn.Sacr.

•β Ο 1* if

-t lene. JW, Cap. II. _p. 39. g) M. Maimon,

l. c,_{Cap. //.} §. XVI. (ffe_q, b) /. _f. i)

Dubiavexata in h. 1. k) DeJur. Åfof.ö"

Gent. L. VII. _{Cap. II. I) eontr. Apion.} L. II. rn) in Meila Cap. IV. apud M.

Woidik. I. c._{Cap. XIV. §. XVIII, n) Sel*}

den. I. c._{p. m. $33. o)} Pfeif. _{1.e. f) in}

Prafat. adV. T.

s.

a

Q'

DiJJertat'wnis hujus

AUCTORJ,

Amico _{PopulärihonorAtiffmo.}

^Uod de vera amicitia fcribitur,

il*

lam eiTe _{ejus vim,} ut

partemvel

magnam rerutu

alterius

profperarum

flbi vindicet amicorum alter ; ii e o

fäepius furn expertus:·

Equidem

,

qui

dé Tuorum iti literis-ad has Camenas

Upfalienfes,

fdici

ftudiorum

fucceiiu>

iingularem

perccpi voluptatem

,

ma-gnopere jatn

gaudeo

,

cuni-Te,

Ami-ciifimeD:ne , eorundem etjam

primi-tias _{publici juris propediem}

_facfturum

fentiOjde VifcrimineCtborumin

Vet.Teß.

Eft_profetfto

_fpecimen,

quodäbundede-clarat,nonignaviaTetempus&

oleum

confumiifte$ fed in adytis facri

prom-tuarii fudafie, illumque hincciborum adparatum

depromfiile,

quem

omnibus

Terum _praeclararum

amatoribus

_gra

tu

foreauguror.Has Tibi

ingeniiTui

in-iignes delicias,hosque in

ftudiis,etjam

fanclioribus_{progreftijs ,}

_Tibi

provin-ciam olim adminiftratutoiacram,val¬

de_{proficuosex animo}

_gratulor.

Made!

erit,ut_jugumPindi

emenfus>virtutis

la-borumque,quemTibi adprecor

vove-eque>proventum fis

reportaturuslar*

giifimum.

gratulatur

JOH.

LOCHN>£US