http://www.diva-portal.org
Postprint
This is the accepted version of a paper published in Research in Behavioural Science. This paper has been peer-reviewed but does not include the final publisher proof-corrections or journal pagination.
Citation for the original published paper (version of record):
Tavakoli, M., Neshat Dorst, H., Molavi, H., Barekatain, M., Kormi-Nouri, R. et al. (2011) Evaluation of memory in refractory temporal lobe epilepsy.
Research in Behavioural Science, 9(1): 63-69
Access to the published version may require subscription. N.B. When citing this work, cite the original published paper.
Permanent link to this version:
1 -ناور ياﺮﺘﻛد يﻮﺠﺸﻧاد ناور و ﻲﺘﻴﺑﺮﺗ مﻮﻠﻋ هﺪﻜﺸﻧاد ،ﻲﺳﺎﻨﺷ ناﺮﻳا ،نﺎﻬﻔﺻا ،نﺎﻬﻔﺻا هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻲﺳﺎﻨﺷ ) . لوﺆﺴﻣ هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ ( Email: m.tavakoli@edu.ui.ac.ir 2 -ﺮﮔ ،رﺎﻴﺸﻧاد ناور هو ناور و ﻲﺘﻴﺑﺮﺗ مﻮﻠﻋ هﺪﻜﺸﻧاد ،ﻲﺳﺎﻨﺷ نﺎﻬﻔﺻا ،نﺎﻬﻔﺻا هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻲﺳﺎﻨﺷ ناﺮﻳا ، . 3 -ناور هوﺮﮔ ،دﺎﺘﺳا ناور و ﻲﺘﻴﺑﺮﺗ مﻮﻠﻋ هﺪﻜﺸﻧاد ،ﻲﺳﺎﻨﺷ ناﺮﻳا ،نﺎﻬﻔﺻا ،نﺎﻬﻔﺻا هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻲﺳﺎﻨﺷ . 4 -ناور هوﺮﮔ ،رﺎﻴﺸﻧاد ناﺮﻳا ،نﺎﻬﻔﺻا ،نﺎﻬﻔﺻا ﻲﻜﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻲﻜﺷﺰﭘ . 5 ،رﺎﻴﺸﻧاد ناور هوﺮﮔ ناور و ﻲﺘﻴﺑﺮﺗ مﻮﻠﻋ هﺪﻜﺸﻧاد ،ﻲﺳﺎﻨﺷ هﺎﮕﺸﻧاد و ناﺮﻳا ،ناﺮﻬﺗ ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻲﺳﺎﻨﺷ Orebro ، Orebro ﺪﺋﻮﺳ ، .
ﻲﺑﺎﻳزرا
نﺎﻣرد ﻪﺑ موﺎﻘﻣ ﻲﻫﺎﮕﺠﻴﮔ بﻮﻟ عﺮﺻ نارﺎﻤﻴﺑ رد ﻪﻈﻓﺎﺣ
ﻲﻠﻛﻮﺗ ﻞﮕﻫﺎﻣ
1ﺖﺳود طﺎﺸﻧ ﺮﻫﺎﻃ ﺪﻴﻤﺣ ،
2،
يﻮﻟﻮﻣ ﻦﻴﺴﺣ
3ﻦﻴﺘﻛﺮﺑ ﺪﻴﺠﻣ ،
4،
يرﻮﻧ ﻲﻣﺮﻛ ﺎﺿر
5يرﻮﻬﻣ ﺮﻔﻌﺟ ،
6 هﺪﻴﻜﭼ فﺪﻫ و ﻪﻨﻴﻣز : ﺖﺧﺎﻨﺷ ﻲﺑﺎﻳزرا ، ﻲﻣ عﺮﺻ ﻊﻣﺎﺟ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ رد ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﻲﺳﺎﺳا ﻞﻳﺎﺴﻣ زا ﺪﺷﺎﺑ . ﻦﻳا زا ﻦﻳا رد ور ﺖﻴﻌﺿو ،ﺶﻫوﮋﭘ ﻢﻴﻤﺼﺗ زا ﻞﺒﻗ ،نﺎﻣرد ﻪﺑ موﺎﻘﻣ ﻲﻫﺎﮕﺠﻴﮔ بﻮﻟ عﺮﺻ نارﺎﻤﻴﺑ ﻪﻈﻓﺎﺣ ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻲﺑﺎﻳزرا درﻮﻣ ﻲﺣاﺮﺟ ﻞﻤﻋ ياﺮﺑ يﺮﻴﮔ . شور و داﻮﻣ ﺎﻫ : درﻮﻣ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد ﻪﻌﻣﺎﺟ ،يﺪﻫﺎﺷ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ﻞﻣﺎﺷ 20 و ﺖﺳار ﻲﻫﺎﮕﺠﻴﮔ بﻮﻟ عﺮﺻ رﺎﻤﻴﺑ 20 عﺮﺻ رﺎﻤﻴﺑ دﻮﺑ ﭗﭼ ﻲﻫﺎﮕﺠﻴﮔ بﻮﻟ . ا داﺮﻓا ﻦﻳا نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ عﺮﺻ ﺶﺨﺑ رد يﺮﺘﺴﺑ نﺎﻣرد ﻪﺑ موﺎﻘﻣ ﻲﻫﺎﮕﺠﻴﮔ بﻮﻟ عﺮﺻ ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ نارﺎﻤﻴﺑ نﺎﻴﻣ ز ﺪﻧﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا ﻲﺸﻳﺎﻣزآ هوﺮﮔ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻲﻧﺎﺷﺎﻛ . 20 رﺎﺠﻨﻬﺑ ﺮﻔﻧ ﺰﻴﻧ تﺎﻗﻼﻣ نﺎﻴﻣ زا ﻲﻨﺳ ﻪﻨﻣاد ﺎﺑ ،ﺪﻫﺎﺷ هوﺮﮔ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ نارﺎﻤﻴﺑ نﺎﮔﺪﻨﻨﻛ 15 ﺎﺗ 35 بﺎﺨﺘﻧا ،لﺎﺳ ﺪﻧﺪﺷ . ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺑ هوﺮﮔ ياﺮﺑ يﺮﻴﮔ ﻪﻈﻓﺎﺣ نﻮﻣزآ و ﺪﺷ مﺎﺠﻧا هدﺎﺳ ﻲﻓدﺎﺼﺗ شور ﻪﺑ رﺎﺠﻨﻬﺑ هوﺮﮔ ياﺮﺑ و سﺮﺘﺳد رد رﺎﻤﻴ Wechsler نآ يور ﺮﺑ ﺪﻳدﺮﮔ اﺮﺟا ﺎﻫ . هداد ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻲﺑﺎﻳزرا درﻮﻣ هﺮﻴﻐﺘﻣ ﺪﻨﭼ ﺲﻧﺎﻳراو ﻞﻴﻠﺤﺗ شور ﻪﺑ ﺎﻫ . ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﻫ : سﺎﻴﻘﻣﺮﻳز ﺮﻈﻧ زا عﻮﻤﺠﻣ رد ﺮﺻ ،ﺖﺳار ﻲﻫﺎﮕﺠﻴﮔ بﻮﻟ عﺮﺻ هوﺮﮔ ﻪﺳ نﺎﻴﻣ ،ﻪﻈﻓﺎﺣ يﺎﻫ رﺎﺠﻨﻬﺑ و ﭗﭼ ﻲﻫﺎﮕﺠﻴﮔ بﻮﻟ ع ﻲﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﺖﺷاد دﻮﺟو راد ) 001 / 0 < P .( سﺎﻴﻘﻣﺮﻳز رد ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ نﺎﻴﻣ ،ﺮﻳوﺎﺼﺗ ﻢﻴﺳﺮﺗ و مﺎﻗرا راﺮﻜﺗ ،ﻲﻘﻄﻨﻣ ﻪﻈﻓﺎﺣ ،ﻲﻨﻫذ لﺮﺘﻨﻛ يﺎﻫ ﻲﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﭗﭼ و ﺖﺳار ﻲﻫﺎﮕﺠﻴﮔ بﻮﻟ عﺮﺻ رﺎﻤﻴﺑ هوﺮﮔ ود و رﺎﺠﻨﻬﺑ هوﺮﮔ ﺪﺷ هﺪﻳد راد . ﺮﺻ ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ نارﺎﻤﻴﺑ دﺮﻜﻠﻤﻋ رد ﺎﻣا بﻮﻟ ع ﻪﻈﻓﺎﺣ نﻮﻣزآ زا ﻞﺻﺎﺣ تاﺮﻤﻧ رد ﭗﭼ و ﺖﺳار ﻲﻫﺎﮕﺠﻴﮔ Wechsler ﻲﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﺪﺸﻧ هﺪﻳد يراد . ﻪﺠﻴﺘﻧ يﺮﻴﮔ : ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ رد ﻲﻫﺎﮕﺠﻴﮔ بﻮﻟ عﺮﺻ نارﺎﻤﻴﺑ ﻪﻈﻓﺎﺣ دﺮﻛرﺎﻛ رد ﻞﻜﺸﻣ دﻮﺟو ﻪﻛ ﺖﺳا نآ ﺮﮕﻧﺎﻴﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﻈﻓﺎﺣ سﺎﻴﻘﻣ ﻂﺳﻮﺗ رﺎﺠﻨﻬﺑ داﺮﻓا ﺎﺑ Wechsler ﺳا ﺺﻴﺨﺸﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﺖ . هژاو يﺪﻴﻠﻛ يﺎﻫ : ﺮﻴﻏ ﻪﻈﻓﺎﺣ ،ﻲﻣﻼﻛ ﻪﻈﻓﺎﺣ ﻪﻈﻓﺎﺣ سﺎﻴﻘﻣ ،نﺎﻣرد ﻪﺑ موﺎﻘﻣ ﻲﻫﺎﮕﺠﻴﮔ بﻮﻟ عﺮﺻ ،ﻲﻣﻼﻛ Wechsler . ﻪﻟﺎﻘﻣ عﻮﻧ : هﺎﺗﻮﻛ ﺖﻓﺎﻳرد ﻪﻟﺎﻘﻣ : 20 / 4 / 88 ﻪﻟﺎﻘﻣ شﺮﻳﺬﭘ : 20 / 10 / 88ﻲﺑﺎﻳزرا د ﻪﻈﻓﺎﺣ نﺎﻣرد ﻪﺑ موﺎﻘﻣ ﻲﻫﺎﮕﺠﻴﮔ بﻮﻟ عﺮﺻ نارﺎﻤﻴﺑ ر ﻪﻣﺪﻘﻣ ﻊﻳﺎﺷ زا عﺮﺻ يرﺎﻤﻴﺑ ﻦﻳﺮﺗ عﻮﻴﺷ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﺒﺼﻋ ﻢﺘﺴﻴﺳ يﺎﻫ ﻦﻴﺑ نآ 5 / 0 ﺎﺗ 1 ﺎﺟ داﺮﻓا ﻞﻛ ﺪﺻرد ﻲﻣ ﻪﻌﻣ ﺪﺷﺎﺑ ) 1 .( نﺎﻴﻣ زا ﺞﻨﺸﺗ ،عﺮﺻ توﺎﻔﺘﻣ عاﻮﻧا عﺮﺻ نﻮﻧﺎﻛ ﺎﺑ هﺪﻴﭽﻴﭘ ﻲﻌﺿﻮﻣ يﺎﻫ ﻲﻣﻮﻤﻋ ،ﻲﻫﺎﮕﺠﻴﮔ بﻮﻟ ﻲﻧاواﺮﻓ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﺎﺑ عﺮﺻ عﻮﻧ ﻦﻳﺮﺗ ) 48 ﺪﺻرد ( ﻢﻬﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ ﻦﻴﻐﻟﺎﺑ رد عﺮﺻ نآ عﻮﻧ ﻦﻳﺮﺗ ﻲﻣ بﻮﺴﺤﻣ ﻲﻧﺎﻴﻣ ﻲﻫﺎﮕﺠﻴﮔ بﻮﻟ ددﺮﮔ ) 2 .( دﻮﺟو ﺎﺑ ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ د ﻪﺘﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا يﺎﻫ نﺎﻣرد ﻪﻨﻴﻣز ر ﻦﻳا رد ﻲﻳوراد يﺎﻫ ﺮﺘﻨﻛ رد ﻲﻧﺎﻣردوراد ﻲﻳارﺎﻛ ،عﺮﺻ عﻮﻧ ل ﻪﺑ ﻚﻳدﺰﻧ رد ﺞﻨﺸﺗ 30 ﻪﺑور ﺖﺴﻜﺷ ﺎﺑ نارﺎﻤﻴﺑ زا ﺪﺻرد ﺖﺳا هﺪﺷ ور ﻪﺑ نارﺎﻤﻴﺑ ﻦﻳا و ﻲﻣ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد نﺎﻣرد ﻪﺑ موﺎﻘﻣ نارﺎﻤﻴﺑ ناﻮﻨﻋ ﺪﻧﻮﺷ . ور ﻦﻳا زا ﻲﻧﺎﻣرد ﻪﻨﻳﺰﮔ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ،نارﺎﻤﻴﺑ ﻦﻳا ياﺮﺑ عﺮﺻ ﻲﺣاﺮﺟ ﺐﺳﺎﻨﻣ زوﺮﺑ لﺎﻤﺘﺣا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﻪﺑ زﺎﻴﻧ ،هدﻮﺑ ﻲﺳرﺮﺑ ﻞﺑﺎﻗ ،ﻞﻤﻋ زا ﺪﻌﺑ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ تﻼﻜﺸﻣ ﻪﺒﻨﺟ ﻊﻣﺎﺟ و ﻖﻴﻗد ﻲﺑﺎﻳزرا ار ﻞﻤﻋ زا ﺪﻌﺑ و ﻞﺒﻗ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ يﺎﻫ ﺮﻫ ﻲﻣ نﺎﻳﺎﻤﻧ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﭼ دزﺎﺳ ) 3 .( رد نﺎﻣرد ﻪﺑ موﺎﻘﻣ عﺮﺻ نارﺎﻤﻴﺑ رد ﻪﻈﻓﺎﺣ تﻼﻜﺸﻣ عﻮﻴﺷ دوﺪﺣ 20 ﺎﺗ 50 ﻲﻣ هدز ﻦﻴﻤﺨﺗ ﺪﺻرد دﻮﺷ . ،نﺎﻴﻣ ﻦﻳا رد يﺪﻴﻠﻛ ﻞﻣﺎﻋ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺰﻐﻣ ﻲﻫﺎﮕﺠﻴﮔ ﻪﻴﺣﺎﻧ دﺮﻛرﺎﻛ رد لﻼﺘﺧا ﺺﺨﺸﻣ عﺮﺻ ﻲﻌﺿﻮﻣ ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا رد ﻪﻈﻓﺎﺣ ﺐﻴﺳآ ياﺮﺑ ﻲﻣ دﻮﺷ ) 4 ، 2 .( ناور تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﻨﻴﻣز رد ﻲﺒﺼﻋ ﻲﺳﺎﻨﺷ ﻲﻣ نﺎﺸﻧ نارﺎﻤﻴﺑ ﻦﻳا رد ﻪﻈﻓﺎﺣ تﻻﻼﺘﺧا بﻮﻟ ﻪﻛ ﺪﻫد ﻴﻣ ﻲﻫﺎﮕﺠﻴﮔ ﺮﻴﻏ ﻪﻈﻓﺎﺣ و ﻲﻣﻼﻛ ﻪﻈﻓﺎﺣ ﺎﺑ ﻲﻧﺎ رد ﻲﻣﻼﻛ ﺖﺳا طﺎﺒﺗرا . وﻼﻋ ه ﺮﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﭗﭼ ﻲﻫﺎﮕﺠﻴﮔ بﻮﻟ عﺮﺻ رد ،ﻦﻳا ﻪﻈﻓﺎﺣ تﻼﻜﺸﻣ ،ﺖﺳار ﻪﺑ ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ يﺮﺘﺸﻴﺑ يا ) 7 -5 (. ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ Baker ﻲﻣ نﺎﺸﻧ نارﺎﻜﻤﻫ و تاﺮﻤﻧ ﻪﻛ ﺪﻫد ﺶﻫﺎﻛ ﺪﻫﺎﺷ هوﺮﮔ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻲﻫﺎﮕﺠﻴﮔ عﺮﺻ ﻪﻈﻓﺎﺣ ﻲﻠﻛ ﻪﺘﺷاد يﺮﻴﮕﻤﺸﭼ ﺖﺳا ) 8 .( يﻮﮕﻟا ندﻮﻤﻧ حﺮﻄﻣ لﺎﺒﻧد ﻪﺑ ناور ﻂﺳﻮﺗ ﻲﻫﺎﮕﺠﻴﮔ بﻮﻟ عﺮﺻ ﻪﻈﻓﺎﺣ ﻲﺒﺼﻋ ﻲﺳﺎﻨﺷ Milner و Kimura ﻲﺸﻫوﮋﭘ رد ، Zaidel نﺎﺸﻧ نارﺎﻜﻤﻫ و ﻪﻛ ﺪﻧداد ﺮﺛﺆﻣ ﻲﻣﻼﻛ ﻪﻈﻓﺎﺣ رد ﭗﭼ ﻲﻧﺎﻴﻣ ﻲﻫﺎﮕﺠﻴﮔ بﻮﻟ ﺖﺳا ) 9 .( ﺶﻫوﮋﭘ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺎﺑ ﮓﻨﻫﺎﻤﻫ ﺐﻠﻄﻣ ﻦﻳا يﺎﻫ Rosen و نارﺎﻜﻤﻫ ) 10 ( ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ و Savage نارﺎﻜﻤﻫ و ) 11 ( دﻮﺑ . ﺎﺑ ﭗﭼ ﻲﮕﻧﺎﮔود ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ،دﻮﺟو ﻦﻳا -ﻲﻣﻼﻛ / ﺖﺳار ﻞﻳﺎﺴﻣ دﻮﺟو ﻦﻴﺒﻣ ،ﻲﻳﺎﻨﻴﺑ ﻪﻈﻓﺎﺣ ﺮﺑ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ،ﻲﻣﻼﻛﺮﻴﻏ ﻲﻣ ﻲﻠﺻا يﻮﮕﻟا رد ﺾﻗﺎﻨﺘﻣ ﺪﺷﺎﺑ ) 8 ، 6 .( ﺶﻫوﮋﭘ رد ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ Dobbins دﺮﻛرﺎﻛ رد لﻼﺘﺧا ﻪﻛ ﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ نارﺎﻜﻤﻫ و ﻣ ،ﺖﺳار ﻲﻧﺎﻴﻣ ﻲﻫﺎﮕﺠﻴﮔ بﻮﻟ رد يدﺎﻳز تﻼﻜﺸﻣ ﻪﺑ ﺮﺠﻨ ﻲﻣ ﻲﻣﻼﻛ ﺐﻟﺎﻄﻣ يروآدﺎﻳ ﻪﻨﻴﻣز دﻮﺷ . ﻲﻣ ﻪﻟﺄﺴﻣ ﻦﻳا رد ﺪﻧاﻮﺗ ﺮﻴﻏ طﺎﺒﺗرا ﺶﺠﻨﺳ ﻲﻳﺎﻨﻴﺑ ﻪﻈﻓﺎﺣ ﻒﻴﻟﺎﻜﺗ ﻲﻌﻗاو ندﻮﺑ ﻲﻣﻼﻛ ددﺮﮔ حﺮﻄﻣ ) 12 .( ﻦﻴﻴﻌﺗ ،ﻪﻈﻓﺎﺣ ﺖﻴﻤﻫا ﻪﺟرد ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻦﻳا ﻪﺑ موﺎﻘﻣ ﻲﻫﺎﮕﺠﻴﮔ بﻮﻟ عﺮﺻ ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ نارﺎﻤﻴﺑ رد ﻪﻈﻓﺎﺣ ﺖﻴﻌﺿو ﻣرد ﻪﺑ ﻲﺣاﺮﺟ ﺚﺤﺒﻣ رد ﺰﻴﮕﻧاﺮﺑ ﺶﻟﺎﭼ دراﻮﻣ زا ﻲﻜﻳ هراﻮﻤﻫ ،نﺎ ﻲﻣ عﺮﺻ ﺪﺷﺎﺑ . ﺮﮕﻳد فﺮﻃ زا ، ﻲﺸﺨﺑ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻪﻈﻓﺎﺣ ﻲﺳرﺮﺑ ﻲﺑﺎﻳزرا زا ناور يﺎﻫ زﺎﻴﻧ درﻮﻣ ﻲﺳﺎﺳا ﻞﻳﺎﺴﻣ زا ،ﻲﺒﺼﻋ ﻲﺳﺎﻨﺷ ﺖﺳا عﺮﺻ ﻊﻣﺎﺟ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ رد هﺪﺷ مﺎﺠﻧا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ بﻮﭼرﺎﻬﭼ رد لﺎﺳ زا ﻪﻛ 1386 ﻴﺑ رد ناﺮﻳا رد رﺎﺑ ﻦﻴﻟوا ياﺮﺑ ﻲﻧﺎﺷﺎﻛ نﺎﺘﺳرﺎﻤ هار نﺎﻬﻔﺻا ﺪﺷ يزاﺪﻧا . ﻦﻳا رد ﺮﮕﻳد ﻪﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﻪﺘﻜﻧ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ، نﺎﻣز رد نارﺎﻤﻴﺑ ﻲﺑﺎﻳزرا دﻮﺑ وراد ﻊﻄﻗ ﻪﺠﻴﺘﻧ نﺎﻜﻣا ﻪﻛ يﺮﻴﮔ ﺮﺴﻴﻣ ار نارﺎﻤﻴﺑ ﻦﻳا رد ﻪﻈﻓﺎﺣ ﻞﻜﺸﻣ دﻮﺟو ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ ﻲﻣ ﺎﺳ ﺖﺧ . ﻪﻈﻓﺎﺣ ﻞﻜﺸﻣ ﺺﻴﺨﺸﺗ ،وراد ﻊﻄﻗ مﺪﻋ ترﻮﺻ رد ﻲﻤﻧ ار نارﺎﻤﻴﺑ ﻦﻳا رد ﺎﺑ ناﻮﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ،ﺎﻫوراد ﺮﺛا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺶﻫوﮋﭘ زا ﻲﺸﺨﺑ ﻦﻳا و ﺖﺴﻧاد ﻪﻌﻳﺎﺿ نﻮﻧﺎﻛ و ﺞﻨﺸﺗ نﺎﻜﻣ ﺖﺳا هﺪﺸﻧ ﻪﺟﻮﺗ نآ ﻪﺑ ﺮﮕﻳد تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﻪﻛ ﺖﺳا . ﻦﻳا زا رد ور رد ﻪﻈﻓﺎﺣ ﻲﺒﻧﺎﺟ يﺮﺗﺮﺑ و ﻪﻈﻓﺎﺣ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ،ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ ﺪﺷ ﻪﺘﺧادﺮﭘ نﺎﻣرد ﻪﺑ موﺎﻘﻣ ﻲﻫﺎﮕﺠﻴﮔ بﻮﻟ عﺮﺻ نارﺎﻤﻴﺑ . شور و داﻮﻣ ﺎﻫ وﮋﭘ درﻮﻣ شور ﻪﺑ ﺶﻫ -ﺪﺷ ﻲﺣاﺮﻃ يﺪﻫﺎﺷ . ﻞﻣﺎﺷ يرﺎﻣآ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺮﺑ ﻪﻛ دﻮﺑ رﺎﻤﻴﺑ هوﺮﮔ ود و ﺰﻐﻣ ﺺﺼﺨﺘﻣ ﺺﻴﺨﺸﺗ سﺎﺳا هﺪﺷ ﻲﻓﺮﻌﻣ نﺎﻣرد ﻪﺑ موﺎﻘﻣ عﺮﺻ نارﺎﻤﻴﺑ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ بﺎﺼﻋا ﺪﻧدﻮﺑ . لوا زا ،نﺎﻬﻔﺻا ﻲﻧﺎﺷﺎﻛ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ عﺮﺻ ﺶﺨﺑ رد نارﺎﻤﻴﺑ ﺖﺸﻬﺒﻳدرا لﺎﺳ هﺎﻣ 1386 لﺎﺳ هﺎﻣﺮﻬﻣ نﺎﻳﺎﭘ ﺎﺗ 1388 ﺬﭘ شﺮﻳ ﺪﻧﺪﺷ . يداﺮﻓا ﻪﻴﻠﻛ ﻞﻣﺎﺷ ﺰﻴﻧ رﺎﺠﻨﻬﺑ هوﺮﮔ دﻮﺑ تﺪﻣ ﻦﻳا ﻲﻃ ﻪﻛ ﺪﻧدﺮﻛ ﻪﻌﺟاﺮﻣ نﺎﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ نﺎﻤﻫ ﻪﺑ .
ﻲﻠﻛﻮﺗ ﻞﮕﻫﺎﻣ رﺎﻜﻤﻫ و نا ﻞﻣﺎﺷ رﺎﻤﻴﺑ هوﺮﮔ ياﺮﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻢﺠﺣ 40 ﻪﻛ دﻮﺑ ﺮﻔﻧ 20 و ﺖﺳار ﻲﻫﺎﮕﺠﻴﮔ بﻮﻟ عﺮﺻ ﺮﻔﻧ 20 بﻮﻟ عﺮﺻ ﺮﻔﻧ ﺪﻨﺘﺷاد ﭗﭼ ﻲﻫﺎﮕﺠﻴﮔ . ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻖﻳﺮﻃ زا داﺮﻓا ﻦﻳا رد يﺮﻴﮔ ﻳﺬﭘ ﺖﺴﻴﻟ نﺎﻴﻣ زا سﺮﺘﺳد ﺮﻈﻧ رد ﺎﺑ عﺮﺻ ﺰﻛﺮﻣ رد هﺪﺷ شﺮ كﻼﻣ ندﻮﺑ اراد ﻦﺘﻓﺮﮔ و ﺪﻧﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﺑ دورو يﺎﻫ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺶﺠﻨﺳ درﻮﻣ . كﻼﻣ ﻦﻳا ﺺﻴﺨﺸﺗ ﻞﻣﺎﺷ ﺎﻫ ﻲﻨﺳ ﻊﻄﻘﻣ ،ﭗﭼ ﺎﻳ ﺖﺳار ﻲﻫﺎﮕﺠﻴﮔ بﻮﻟ عﺮﺻ لﻼﺘﺧا 35 -15 ﻲﻳﺎﻤﻨﻫار مﻮﺳ تﻼﻴﺼﺤﺗ ﻞﻗاﺪﺣ ،لﺎﺳ ) ﻞﻜﻴﺳ ( مﺪﻋ ، و مﺪﻋ و ﻲﻳاﻮﻨﺷ و ﻲﻳﺎﻨﻴﺑ ﻞﻜﺸﻣ دﻮﺟو ﺮﻫ دﻮﺟ لﻼﺘﺧا ﻪﻧﻮﮔ ناور دﻮﺑ ﺮﮕﻳد ﻲﺒﺼﻋ ﻲﻜﺷﺰﭘ . هﺪﻧﺮﻴﮔﺮﺑ رد رﺎﺠﻨﻬﺑ هوﺮﮔ 20 يرﺎﻤﻴﺑ ﺮﮕﻳد و عﺮﺻ ﻪﺑ ﻼﺘﺑا مﺪﻋ ﺮﻈﻧ زا ﻢﻟﺎﺳ ﺮﻔﻧ يﺎﻫ نﺎﻴﻣ زا هدﺎﺳ ﻲﻓدﺎﺼﺗ شور ﻪﺑ ﻪﻛ ﺪﻧدﻮﺑ ﻚﻳژﻮﻟورﻮﻧ ﺎﺑ ﺪﻧدﻮﺑ هدﺮﻛ ﻪﻌﺟاﺮﻣ عﺮﺻ ﺰﻛﺮﻣ ﻪﺑ ﻪﻛ يداﺮﻓا نﺎﻫاﺮﻤﻫ تﻼﻴﺼﺤﺗ ناﺰﻴﻣ و ﻲﻨﺳ هدوﺪﺤﻣ ندﺮﻛ ظﺎﺤﻟ ﺪﻧﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا . رﺎﺠﻨﻬﺑ هوﺮﮔ رد 8 و دﺮﻣ ﺮﻔﻧ 12 هوﺮﮔ رد ،نز ﺮﻔﻧ ﺖﺳار ﻲﻫﺎﮕﺠﻴﮔ 9 و دﺮﻣ ﺮﻔﻧ 11 هوﺮﮔ رد و نز ﺮﻔﻧ ﭗﭼ ﻲﻫﺎﮕﺠﻴﮔ 12 و دﺮﻣ ﺮﻔﻧ 8 ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ نز ﺮﻔﻧ . ياﺮﺑ ﻪﻈﻓﺎﺣ نﻮﻣزآ ،رﺎﺠﻨﻬﺑ و رﺎﻤﻴﺑ هوﺮﮔ ود ﺮﻫ Wechsler اﺮﺟا ﺪﻳدﺮﮔ . ﻲﮔﮋﻳو ناور يﺎﻫ ﻂﺳﻮﺗ سﺎﻴﻘﻣ ﻦﻳا ﻲﺠﻨﺳ Wechsler ) زا ﻞﻘﻧ ﻪﺑ Lichtenberger نارﺎﻜﻤﻫ و ( ) 13 ( ﻲﻣاﺮﺻ ﻂﺳﻮﺗ ناﺮﻳا رد و ) 14 ( راﺮﻗ ﺪﻴﻳﺄﺗ درﻮﻣ ،هﺪﺷ ﻲﺳرﺮﺑ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ . ﺖﻴﻌﺿو ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ،ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا رد هﺮﻴﻐﺘﻣ ﺪﻨﭼ ﺲﻧﺎﻳراو يرﺎﻣآ ﻞﻴﻠﺤﺗ زا ،هوﺮﮔ ﻪﺳ ﻪﻈﻓﺎﺣ مﺮﻧ رد هدﺎﻔﺘﺳا راﺰﻓا 13 SPSS ﺪﻳدﺮﮔ ﻞﻴﻠﺤﺗ . ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﻫ ﻴﮕﻧﺎﻴﻣ رﺎﺠﻨﻬﺑ هوﺮﮔ رد ﻦﺳ ﻦ 75 / 25 ﻲﻫﺎﮕﺠﻴﮔ هوﺮﮔ رد ، ﺖﺳار 05 / 25 ﭗﭼ ﻲﻫﺎﮕﺠﻴﮔ هوﺮﮔ رد و 55 / 25 دﻮﺑ لﺎﺳ . رﺎﺠﻨﻬﺑ هوﺮﮔ رد تﻼﻴﺼﺤﺗ تﺪﻣ لﻮﻃ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ 05 / 11 ﺖﺳار ﻲﻫﺎﮕﺠﻴﮔ هوﺮﮔ رد ، 4 / 10 هوﺮﮔ رد و ﭗﭼ ﻲﻫﺎﮕﺠﻴﮔ 5 / 10 ﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ لﺎﺳ . لوﺪﺟ رد 1 سﺎﻴﻘﻣﺮﻳز دراﺪﻧﺎﺘﺳا فاﺮﺤﻧا و ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ يﺎﻫ ﻪﻈﻓﺎﺣ نﻮﻣزآ Wechsler هوﺮﮔ ﻪﺳ رد ﻪﻈﻓﺎﺣ ﻞﻛ هﺮﻤﻧ و ﺖﺳا هﺪﺷ هدروآ . ﻲﺳرﺮﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ،هﺮﻴﻐﺘﻣ ﺪﻨﭼ ﺲﻧﺎﻳراو ﻞﻴﻠﺤﺗ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺮﻳز توﺎﻔﺗ سﺎﻴﻘﻣ ﻪﻈﻓﺎﺣ نﻮﻣزآ يﺎﻫ Wechsler ﻪﺳ نﺎﻴﻣ سﺎﻴﻘﻣﺮﻳز ﺮﻈﻧ زا ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ،هوﺮﮔ نآ نﺎﻴﻣ ﻪﻈﻓﺎﺣ يﺎﻫ ﺎﻫ ﻲﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ دراد دﻮﺟو راد ) 001 / 0 < P ( . نﺎﺸﻧ ﻪﻛ ،ﺎﺗا روﺬﺠﻣ ﺮﺑاﺮﺑ ،ﺖﺳا ﻪﻄﺑار ناﺰﻴﻣ هﺪﻨﻫد 41 ﺪﺻرد ﻲﻨﻌﻣ ناﺪﺑ ﻦﻳا و دﻮﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا 41 ﺲﻧﺎﻳراو ﺪﺻرد ﺎﻔﺗ ﺎﻳ ﺎﻫ و ت تاﺮﻤﻧ رد يدﺮﻓ يﺎﻫ ﻲﻣ ﻲﻫوﺮﮔ ﺖﻳﻮﻀﻋ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ،ﻪﻈﻓﺎﺣ ﺪﺷﺎﺑ . ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ناﺰﻴﻣ ﻪﺑ يرﺎﻣآ ناﻮﺗ ،لوﺪﺟ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﺑ 100 ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺪﺻرد ﺪﻗ هﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ ﻪﻛ ﻦﻳا رد ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻢﺠﺣ ﺖﻳﺎﻔﻛ و ﺺﻴﺨﺸﺗ تر ﻞﻴﻠﺤﺗ دﻮﺑ ) 15 .( سﺎﻴﻘﻣﺮﻳز ﺖﻔﻫ سﺎﺳا ﺮﺑ هوﺮﮔ ﻪﺳ ﺲﻧﺎﻳراو ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﻈﻓﺎﺣ نﻮﻣزآ Wechsler لوﺪﺟ رد 2 ﺖﺳا هﺪﺷ هدروآ . لوﺪﺟ 1 . ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﺮﻳز دراﺪﻧﺎﺘﺳا فاﺮﺤﻧا و ﺎﻫ سﺎﻴﻘﻣ هوﺮﮔ ﻪﺳ رد ﻪﻈﻓﺎﺣ ﻞﻛ هﺮﻤﻧ و ﺎﻫ سﺎﻴﻘﻣﺮﻳز و ﺎﻫ ﻪﻈﻓﺎﺣ ﻞﻛ هﺮﻤﻧ هوﺮﮔ رﺎﺠﻨﻬﺑ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ) رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا ( ﺖﺳار ﻲﻫﺎﮕﺠﻴﮔ هوﺮﮔ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ) رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا ( ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﭗﭼ ﻲﻫﺎﮕﺠﻴﮔ هوﺮﮔ ) رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا ( ﻲﺼﺨﺷ تﺎﻋﻼﻃا و ﻲﻣﻮﻤﻋ تﺎﻣﻮﻠﻌﻣ 60 / 5 ) 75 / 0 ( 10 / 5 ) 20 / 1 ( 45 / 5 ) 76 / 0 ( ﺖﻬﺟ ﻲﺑﺎﻳ 55 / 4 ) 60 / 0 ( 35 / 4 ) 04 / 1 ( 45 / 4 ) 09 / 1 ( ﻲﻨﻫذ لﺮﺘﻨﻛ 70 / 8 ) 08 / 1 ( 95 / 5 ) 66 / 2 ( 30 / 5 ) 32 / 2 ( ﻲﻘﻄﻨﻣ ﻪﻈﻓﺎﺣ 27 / 16 ) 78 / 3 ( 47 / 8 ) 50 / 4 ( 70 / 10 ) 00 / 4 ( مﺎﻗرا راﺮﻜﺗ 05 / 10 ) 23 / 1 ( 65 / 8 ) 95 / 1 ( 75 / 8 ) 83 / 1 ( ﺮﻳوﺎﺼﺗ ﻢﻴﺳﺮﺗ 65 / 12 ) 93 / 1 ( 90 / 8 ) 70 / 2 ( 05 / 10 ) 08 / 2 ( ﻲﻋاﺪﺗ يروآدﺎﻳ ﺎﻫ 72 / 16 ) 71 / 1 ( 12 / 14 ) 39 / 4 ( 70 / 15 ) 88 / 4 ( ﻪﻈﻓﺎﺣ ﻞﻛ هﺮﻤﻧ 65 / 109 ) 30 / 11 ( 55 / 86 ) 13 / 20 ( 30 / 93 ) 43 / 12 (
ﻲﺑﺎﻳزرا نﺎﻣرد ﻪﺑ موﺎﻘﻣ ﻲﻫﺎﮕﺠﻴﮔ بﻮﻟ عﺮﺻ نارﺎﻤﻴﺑ رد ﻪﻈﻓﺎﺣ لوﺪﺟ 2 . رد هوﺮﮔ ﻪﺳ ﺲﻧﺎﻳراو ﻞﻴﻠﺤﺗ 7 ﻪﻈﻓﺎﺣ نﻮﻣزآ سﺎﻴﻘﻣﺮﻳز Wechsler ﻊﺒﻨﻣ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻪﺘﺴﺑاو يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ يدازآ ﻪﺟرد ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ تاروﺬﺠﻣ ﺐﻳﺮﺿ F ﺢﻄﺳ ﻲﻨﻌﻣ يراد روﺬﺠﻣ ﺎﺗا ناﻮﺗ يرﺎﻣآ ﺖﻳﻮﻀﻋ ﻲﻫوﺮﮔ ﻲﺼﺨﺷ تﺎﻋﻼﻃا و ﻲﻣﻮﻤﻋ تﺎﻣﻮﻠﻌﻣ 2 32 / 1 51 / 1 23 / 0 05 / 0 31 / 0 ﺖﻬﺟ ﻲﺑﺎﻳ 2 20 / 0 23 / 0 79 / 0 008 / 0 084 / 0 ﻲﻨﻫذ لﺮﺘﻨﻛ 2 15 / 65 32 / 14 001 / 0 33 / 0 99 / 0 ﻲﻘﻄﻨﻣ ﻪﻈﻓﺎﺣ 2 90 / 322 86 / 18 001 / 0 39 / 0 000 / 1 مﺎﻗرا راﺮﻜﺗ 2 20 / 12 21 / 4 02 / 0 13 / 0 72 / 0 ﺮﻳوﺎﺼﺗ ﻢﻴﺳﺮﺗ 2 82 / 73 44 / 14 001 / 0 34 / 0 99 / 0 ﻲﻋاﺪﺗ يروآدﺎﻳ ﺎﻫ 2 30 / 34 23 / 2 12 / 0 07 / 0 44 / 0 سﺎﻴﻘﻣﺮﻳز ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ،هوﺮﮔ ﻪﺳ ﻦﻴﺑ توﺎﻔﺗ لﺮﺘﻨﻛ يﺎﻫ ﻲﻨﻌﻣ ﺮﻳوﺎﺼﺗ ﻢﻴﺳﺮﺗ و مﺎﻗرا راﺮﻜﺗ ،ﻲﻘﻄﻨﻣ ﻪﻈﻓﺎﺣ ،ﻲﻨﻫذ راد ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻪﺑ توﺎﻔﺗ ناﺰﻴﻣ و دﻮﺑ 33 ، 39 ، 13 و 34 ناﻮﺗ ﺎﺑ ﺪﺻرد يرﺎﻣآ 99 ، 100 ، 72 و 99 ﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺪﺻرد . ﻲﺟوز تﺎﺴﻳﺎﻘﻣ ﻞﻴﻠﺤﺗ زا هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ نﺎﺸﻧ داد سﺎﻴﻘﻣﺮﻳز تاﺮﻤﻧ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ نﺎﻴﻣ توﺎﻔﺗ ﻪﻛ هوﺮﮔ ود رد ﺎﻫ ﻲﻨﻌﻣ ﭗﭼ و ﺖﺳار ﻲﻫﺎﮕﺠﻴﮔ عﺮﺻ نارﺎﻤﻴﺑ راد ﺖﺴﻴﻧ . ﺎﻣا هوﺮﮔ و ﺖﺳار ﻲﻫﺎﮕﺠﻴﮔ عﺮﺻ نارﺎﻤﻴﺑ و رﺎﺠﻨﻬﺑ هوﺮﮔ نﺎﻴﻣ سﺎﻴﻘﻣﺮﻳز رﺎﻬﭼ رد ،ﭗﭼ ﻲﻫﺎﮕﺠﻴﮔ عﺮﺻ نارﺎﻤﻴﺑ و رﺎﺠﻨﻬﺑ ﻲﻨﻫذ لﺮﺘﻨﻛ ) 001 / 0 < P ( ﻲﻘﻄﻨﻣ ﻪﻈﻓﺎﺣ ، ) 001 / 0 < P ( ، مﺎﻗرا راﺮﻜﺗ ) 02 / 0 < P ( ﺮﻳوﺎﺼﺗ ﻢﻴﺳﺮﺗ و ) 001 / 0 < P ( ﻲﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﺖﺷاد دﻮﺟو يراد . ﻪﺠﻴﺘﻧ و ﺚﺤﺑ يﺮﻴﮔ ﺶﻫوﮋﭘ ﺎﺑ ﮓﻨﻫﺎﻤﻫ ،ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺞﻳﺎﺘﻧ سﺎﺳا ﺮﺑ يﺎﻫ Baker ، رد ﺮﻳز ﺮﻈﻧ زا ﻲﻠﻛ رﻮﻃ ﻪﺑ ،هوﺮﮔ ﻪﺳ نﺎﻴﻣ ﺰﻴﻧ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا سﺎﻴﻘﻣ ﻲﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﻪﻈﻓﺎﺣ يﺎﻫ ﺖﺷاد دﻮﺟو يراد ) 8 .( ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻠﺤﺗ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ هوﺮﮔ ﻪﺳ ﻦﻴﺑ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺰﻴﻧ ﺲﻧﺎﻳراو ﻞﻴ سﺎﻴﻘﻣﺮﻳز و مﺎﻗرا راﺮﻜﺗ ،ﻲﻘﻄﻨﻣ ﻪﻈﻓﺎﺣ ،ﻲﻨﻫذ لﺮﺘﻨﻛ يﺎﻫ ﻲﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﺮﻳوﺎﺼﺗ ﻢﻴﺳﺮﺗ ﺖﺳا راد ، سﺎﻴﻘﻣﺮﻳز رد ﻲﻟو يﺎﻫ ﺖﻬﺟ ،ﻲﺼﺨﺷ تﺎﻋﻼﻃا و ﻲﻣﻮﻤﻋ تﺎﻣﻮﻠﻌﻣ يروآدﺎﻳ و ﻲﺑﺎﻳ ﻲﻋاﺪﺗ ﻲﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﺎﻫ ﺪﺸﻧ هﺪﻳد راد . ﺶﻫوﮋﭘ رد يﺎﻫ Yoo و نارﺎﻜﻤﻫ ) 7 ( ، Corcoran ) زا ﻞﻘﻧ ﻪﺑ Thompson ( ) 16 ( ، Bortz ) 17 ( و Piazzini نارﺎﻜﻤﻫ و ) 18 ( ﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ ﺰﻴﻧ عﺮﺻ نارﺎﻤﻴﺑ هوﺮﮔ و رﺎﺠﻨﻬﺑ هوﺮﮔ ﻪﻈﻓﺎﺣ ﻞﻛ هﺮﻤﻧ نﺎﻴﻣ ﻪﻛ يﺎﺘﺳار رد ﻪﻛ دراد دﻮﺟو توﺎﻔﺗ ﭗﭼ و ﺖﺳار ﻲﻫﺎﮕﺠﻴﮔ بﻮﻟ ﺖﺳا ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ ﺞﻳﺎﺘﻧ . ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ زا ﻞﺻﺎﺣ يﺎﻫ يﺎﻫ نﺎﺸﻧ ﻲﺟوز سﺎﻴﻘﻣﺮﻳز ﺖﻔﻫ رد ﻪﻛ دﻮﺑ نآ ﺮﮔ ، هوﺮﮔ ود نﺎﻴﻣ ﺖﺷاﺪﻧ دﻮﺟو ﻲﺗوﺎﻔﺗ ﭗﭼ و ﺖﺳار ﻲﻫﺎﮕﺠﻴﮔ بﻮﻟ عﺮﺻ . ﻪﺘﻜﻧ ﻦﻳا ﻪﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﺮﻫ ﻪﻛ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ توﺎﻔﺗ ﺪﻨﭼ رﺎﻤﻴﺑ هوﺮﮔ ود رد ﺎﻫ ﻲﻨﻌﻣ يﺎﺘﺳار رد ﺞﻳﺎﺘﻧ ،ﻲﻳﺎﻨﻴﺑ ﻪﻈﻓﺎﺣ ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا رد ،دﻮﺒﻧ راد ناور يﻮﮕﻟا عﺮﺻ ﻪﻈﻓﺎﺣ ﻲﺒﺼﻋ ﻲﺳﺎﻨﺷ ﻲﻫﺎﮕﺠﻴﮔ بﻮﻟ Milner و Kimura ﺖﺳا هدﻮﺑ ، ﻲﻣﻼﻛ ﻪﻈﻓﺎﺣ درﻮﻣ رد ﺎﻣا ﻲﻤﻧ راﺮﻗ ﺪﻴﻳﺄﺗ درﻮﻣ دﺮﻴﮔ . ﺮﮔ ﻲﻣ رﺎﻈﺘﻧا ﻪﭼ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﺖﻓر سﺎﻴﻘﻣﺮﻳز ﻲﻋاﺪﺗ يروآدﺎﻳ و ﻲﻘﻄﻨﻣ ﻪﻈﻓﺎﺣ يﺎﻫ ﻦﻴﺒﻣ ﻪﻛ ﺎﻫ ،ﭗﭼ ﻲﻫﺎﮕﺠﻴﮔ بﻮﻟ عﺮﺻ هوﺮﮔ رد ،ﺖﺳا ﻲﻣﻼﻛ ﻪﻈﻓﺎﺣ ﻦﻴﻳﺎﭘ رد ﻦﻳا و ﺪﺷﺎﺑ ﺖﺳار ﻲﻫﺎﮕﺠﻴﮔ بﻮﻟ زا ﺮﺗ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻟﺎﺣ ،ﺖﺳا ﻲﻳﺎﻨﻴﺑ ﻪﻈﻓﺎﺣ زا ﻲﻛﺎﺣ ﻪﻛ ﺮﻳوﺎﺼﺗ ﻢﻴﺳﺮﺗ سﺎﻴﻘﻣﺮﻳز رد بﻮﻟ عﺮﺻ زا ﺮﺘﻤﻛ ﺖﺳار ﻲﻫﺎﮕﺠﻴﮔ بﻮﻟ عﺮﺻ دﺮﻛرﺎﻛ ﺖﺳا هدﻮﺑ ﭗﭼ ﻲﻫﺎﮕﺠﻴﮔ ) 9 .( ﻪﻈﻓﺎﺣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ،دﻮﺟو ﻦﻳا ﺎﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻲﻣﻼﻛ Dobbins ﻲﻣ راﺮﻗ ﺪﻴﻳﺄﺗ درﻮﻣ ار ﺪﻫد . ﻖﺑﺎﻄﻣ ﺶﻫوﮋﭘ Dobbins ﻲﻫﺎﮕﺠﻴﮔ بﻮﻟ دﺮﻛرﺎﻛ رد لﻼﺘﺧا ، ﺖﺳار ﻲﻣ ﻪﻛ ؛ددﺮﮔ ﻲﻣﻼﻛ ﺐﻟﺎﻄﻣ يروآدﺎﻳ رد ﻞﻜﺸﻣ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﺪﻧاﻮﺗ ﻪﻧﻮﮔ ﻦﻳا ﻲﻋاﺪﺗ ،يروآدﺎﻳ و ﻲﻘﻄﻨﻣ ﻪﻈﻓﺎﺣ سﺎﻴﻘﻣﺮﻳز ود رد ﺖﺳا هدﻮﺑ ) 13 .( رﺎﻬﭼ رد ﺰﻴﻧ رﺎﻤﻴﺑ هوﺮﮔ ود و رﺎﺠﻨﻬﺑ هوﺮﮔ نﺎﻴﻣ ﻢﻴﺳﺮﺗ و مﺎﻗرا راﺮﻜﺗ ،ﻲﻘﻄﻨﻣ ﻪﻈﻓﺎﺣ ،ﻲﻨﻫذ لﺮﺘﻨﻛ سﺎﻴﻘﻣﺮﻳز ﻲﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﺮﻳوﺎﺼﺗ ﺷ هﺪﻳد يراد ﺪ . سﺎﻴﻘﻣﺮﻳز ﻪﺳ رد ﺎﻣا ﺖﻬﺟ ،ﻲﺼﺨﺷ تﺎﻋﻼﻃا و ﻲﻣﻮﻤﻋ تﺎﻣﻮﻠﻌﻣ يروآدﺎﻳ و ﻲﺑﺎﻳ
ﻲﻠﻛﻮﺗ ﻞﮕﻫﺎﻣ رﺎﻜﻤﻫ و نا ﻲﻋاﺪﺗ ﻲﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﺎﻫ دﻮﺒﻧ راد . سﺎﻴﻘﻣﺮﻳز ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا رد يﺎﻫ ﺖﻬﺟ و ﻲﺼﺨﺷ تﺎﻋﻼﻃا و ﻲﻣﻮﻤﻋ تﺎﻣﻮﻠﻌﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ،ﻲﺑﺎﻳ يﺎﻫدﺮﻛرﺎﻛ و ﻲﻫﺎﮕﺠﻴﮔ بﻮﻟ عﺮﺻ رد ﻪﻌﻳﺎﺿ و ﺞﻨﺸﺗ نﻮﻧﺎﻛ دﻮﺟو مﺪﻋ ،ﺖﻤﺴﻗ ﻦﻳا ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻲﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﻪﻴﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ،راد ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ ؛ ﺶﻨﻛ ﻦﻳا ،ﻲﻧﺎﻜﻣ ﺮﻈﻧ زا ﻪﻛ اﺮﭼ بﻮﻟ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺎﻫ هدﻮﺒﻧ ﻲﻫﺎﮕﺠﻴﮔ ، ﻲﻣ و ﻲﻫﺎﮕﺠﻴﮔ بﻮﻟ عﺮﺻ نارﺎﻤﻴﺑ رد ﺪﻧاﻮﺗ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاﺪﻧ ﻲﺗوﺎﻔﺗ رﺎﺠﻨﻬﺑ داﺮﻓا . ﻲﻋاﺪﺗ يروآدﺎﻳ ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا رد ،ﺎﻫ نﺎﻤﻫ ﺪﻳدﺮﮔ ﺮﻛذ ﻪﻛ رﻮﻃ دﻮﺟو ﺎﺑ ، ﻲﺗوﺎﻔﺗ ،ﻲﺸﻫوﮋﭘ ﻪﻨﻴﺸﻴﭘ هﺪﻳد ﻲﻣ ﻪﻛ ﺪﺸﻧ ﺮﻳز ﻲﻳارﺎﻛ بﻮﭼرﺎﻬﭼ رد ﺪﻧاﻮﺗ ﻪﻃﻮﺑﺮﻣ سﺎﻴﻘﻣ ﻪﻈﻓﺎﺣ نﻮﻣزآ رد Wechsler ددﺮﮔ حﺮﻄﻣ . ﻲﻣ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻦﻳﺪﺑ ﺖﻓﺮﮔ ﻪﺠﻴﺘﻧ ناﻮﺗ ﻪﻛ ﻦﻳا دﻮﺟو ﺎﺑ ﻪﻛ ﺞﻳﺎﺘﻧ ،ﺖﺳا هﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ نارﺎﻤﻴﺑ ﻦﻳا رد ﻪﻈﻓﺎﺣ لﻼﺘﺧا ﺶﻫوﮋﭘ زا ﻞﺻﺎﺣ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻲﻜﻴﻜﻔﺗ ﻲﺑﺎﻳزرا ﺮﺑ ﻲﻨﺒﻣ ﺮﮕﻳد يﺎﻫ ﻢﻴﻧ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻪﻈﻓﺎﺣ ﻛ ﻢﻴﻧ و ﺖﺳار هﺮ ﻪﻛ ﺪﻳدﺮﮕﻧ ﺪﻴﻳﺄﺗ ﭗﭼ هﺮﻛ ﻪﻈﻓﺎﺣ سﺎﻴﻘﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ Wechsler سﺎﻴﻘﻣﺮﻳز و نآ يﺎﻫ ﻲﻣ ﻲﺳرﺮﺑ ﻞﺑﺎﻗ ﺪﺷﺎﺑ . ﻪﻈﻓﺎﺣ سﺎﻴﻘﻣﺮﻳز ﺖﻔﻫ Wechsler ﺰﻴﻧ نآ ﻢﻛ داﺪﻌﺗ و تﻻاﺆﺳ ياﻮﺘﺤﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺎﻫ ، ﻢﻫاﺮﻓ ﻪﺑ ردﺎﻗ ﺮﻴﻏ و ﻲﻣﻼﻛ ﻪﻈﻓﺎﺣ ﻪﻨﻴﻣز رد ﻪﻧﺎﮔاﺪﺟ تﺎﻋﻼﻃا يزﺎﺳ ﻲﻣﻼﻛ ؛دﻮﺒﻧ لﻼﺘﺧا عﻮﻧ و ﻲﺒﻧﺎﺟ يﺮﺗﺮﺑ ﻲﺑﺎﻳزرا نﺎﻜﻣا ور ﻦﻳا زا ﺖﺴﻴﻧ ﺮﺴﻴﻣ ﻪﻈﻓﺎﺣ . ﺖﻳدوﺪﺤﻣ زا ﺮﻣا ﻦﻳا ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ ﻲﻣ بﻮﺴﺤﻣ ددﺮﮔ . ﻦﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺮﮕﻳد فﺮﻃ زا عﻮﺿﻮﻣ ﻪﻛ دﺮﻛرﺎﻛ ﺞﻨﺸﺗ نﻮﻧﺎﻛ و ﻪﻌﻳﺎﺿ نﺎﻜﻣ ،وراد ﺮﻴﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ ﻪﻈﻓﺎﺣ ﻲﻣ راﺮﻗ ﺶﺨﺑ رد رﺎﻤﻴﺑ يﺮﺘﺴﺑ ﻪﺘﻔﻫ ﻚﻳ زا ﺪﻌﺑ ﻲﺑﺎﻳزرا ،دﺮﻴﮔ ﺖﻓﺮﮔ ترﻮﺻ وراد ﻊﻄﻗ و عﺮﺻ ، ﻪﻈﻓﺎﺣ ﻖﻴﻗد ﻲﺳرﺮﺑ نﺎﻜﻣا ﺎﺗ ددﺮﮔ ﻢﻫاﺮﻓ وراد يراﺬﮔﺮﺛا نوﺪﺑ . ﺖﻴﻌﺿو ظﺎﺤﻟ ﺎﺑ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﺞﻨﺸﺗ و هﺪﺷ يﺮﺘﺴﺑ نارﺎﻤﻴﺑ ،ﻪﻈﻓﺎﺣ ﻲﺑﺎﻳزرا ياﺮﺑ رﺮﻜﻣ يﺎﻫ هدﺎﺳ هﺎﺗﻮﻛ و ﻦﻳﺮﺗ بﺎﺨﺘﻧا ﻲﻧاﺮﻳا رﺎﺠﻨﻫ ﺎﺑ ﻖﺑﺎﻄﻣ نﻮﻣزآ ﻦﻳﺮﺗ ﺪﻳدﺮﮔ . ﺻ ﻊﻣﺎﺟ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ بﻮﭼرﺎﻬﭼ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻲﺑﺎﻳزرا موﺰﻟ و عﺮ ﺐﻴﺳآ ﻖﻴﻗد ﻲﻫﺎﮕﺠﻴﮔ بﻮﻟ عﺮﺻ هاﺮﻤﻫ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ يﺎﻫ ﻞﻣﺎﻛ يﺎﻫراﺰﺑا دﺮﺑرﺎﻛ ،ﻪﻈﻓﺎﺣ نﻮﭽﻤﻫ ﻲﻣ دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ ﺮﺗ ددﺮﮔ . ،ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ ﻞﻴﻤﻜﺗ و ﻪﻣادا رد ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ور ﻦﻳا زا ﻖﻴﻗد ﻲﺳرﺮﺑ رد ﻲﻌﺳ هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ نارﺎﻤﻴﺑ ﻦﻳا ﻪﻈﻓﺎﺣ ﺖﻴﻌﺿو ﺮﺗ ﻪﻈﻓﺎﺣ سﺎﻴﻘﻣ زا Wechsler – ﻮﺳ ﺶﻳاﺮﻳو ﻢﺠﺣ رد و م ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺪﻫاﻮﺧ شراﺰﮔ ﺞﻳﺎﺘﻧ ،هﺪﻨﻳآ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ رد ﻪﻛ ﺪﺷ . ﻲﻣ دﺎﻬﻨﺸﻴﭘ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﻪﻤﻫ رد ﻪﻈﻓﺎﺣ ﺖﻴﻌﺿو ﻪﻛ ددﺮﮔ تﺪﻣ نﻮﭽﻤﻫ ﺮﮕﻳد ﻞﻴﺧد يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ ظﺎﺤﻟ ﺎﺑ و عﺮﺻ عاﻮﻧا دﺮﻴﮔ راﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﺞﻨﺸﺗ نﺎﻣز . يراﺰﮕﺳﺎﭙﺳ ﺘﺳرﺎﻤﻴﺑ يژﻮﻟورﻮﻧ ﺶﺨﺑ مﺮﺘﺤﻣ نﺎﻨﻛرﺎﻛ و ﻦﻴﻟوﺆﺴﻣ زا نﺎ ،ﺖﺳا نﺎﺸﻳا يرﺎﻜﻤﻫ نﻮﻫﺮﻣ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا مﺎﺠﻧا ﻪﻛ ﻲﻧﺎﺷﺎﻛ ﻲﻣ يراﺰﮕﺳﺎﭙﺳ دﻮﺷ . References
1. Shirzadi M, Ziaee J. Brain storming. Isfahan: Yekta publication; 1999.
2. Hermann B, Seidenberg M. Neuropsychology and temporal lobe epilepsy. CNS Spectr 2002; 7(5): 343-8.
3. Helmstaedter C, Loer B, Wohlfahrt R, Hammen A, Saar J, Steinhoff BJ, et al. The effects of cognitive rehabilitation on memory outcome after temporal lobe epilepsy surgery. Epilepsy Behav 2008; 12(3): 402-9.
4. Aldenkam AP, Vermeulen J. Neuropsychological rehabilitation of memory function in epilepsy. Neuropsychological Rehabilitation 1991; 1(3): 199-214.
5. Alkadhi H, Crelier GR, Imhof HG, Kollias SS. Somatomotor functional MRI in a large congenital arachnoid cyst. Neuroradiology 2003; 45(3): 153-6.
6. Vannucci M. Visual memory deficits in temporal lobe epilepsy: toward a multifactorial approach. Clin EEG Neurosci 2007; 38(1): 18-24.
7. Yoo HJ, Lee SA, Kim SY, Kang JG, Lee JG. Compromised memory function in schizophrenia and temporal lobe epilepsy. J Neuropsychiatry Clin Neurosci 2006; 18(2): 199-207.
8. Baker GA, Austin NA, Downes JJ. Validation of the Wechsler Memory Scale-III in a population of people with intractable temporal lobe epilepsy. Epilepsy Res 2003; 53(3): 201-6.
9. Zaidel DW, Esiri MM, Beardsworth ED. Observations on the relationship between verbal explicit and implicit memory and density of neurons in the hippocampus. Neuropsychologia 1998; 36(10): 1049-62.
ﻲﺑﺎﻳزرا نﺎﻣرد ﻪﺑ موﺎﻘﻣ ﻲﻫﺎﮕﺠﻴﮔ بﻮﻟ عﺮﺻ نارﺎﻤﻴﺑ رد ﻪﻈﻓﺎﺣ
10.Rosen AC, Gabrieli JD, Stoub T, Prull MW, O'Hara R, Yesavage J, et al. Relating medial temporal lobe volume to frontal fMRI activation for memory encoding in older adults. Cortex 2005; 41(4): 595-602.
11.Savage GR, Saling MM, Davis CW, Berkovic SF. Direct and indirect measures of verbal relational memory following anterior temporal lobectomy. Neuropsychologia 2002; 40(3): 302-16.
12.Dobbins IG, Kroll NE, Tulving E, Knight RT, Gazzaniga MS. Unilateral medial temporal lobe memory impairment: type deficit, function deficit, or both? Neuropsychologia 1998; 36(2): 115-27.
13.Lichtenberger EO, Kaufman AS, Lai ZC. Essentials of WMS-III assessment. New York: John Wiley and Sons; 2002.
14.Sarrami GH. Standardization of wechsler memory scale in Tehran population. Journal of Psychology and Education 1994; 9(3): 18-29.
15.Molavi H. Instruction of spss-10-13-14 in behavioral science. Isfahan: Pooiesh Andishe Publication; 2007.
16.Corcoran R, Thompson P. Epilepsy and memory. In: Schachter SC, Holmes GL, editors. Behavioral aspects of epilepsy: principles and practice. New York: Demos Medical Publishing; 2008.
17.Bortz JJ. Neuropsychological and memory issues in epilepsy. Mayo Clin Proc 2003; 78(6): 781-7.
18.Piazzini A, Canevini MP, Maggiori G, Canger R. The perception of memory failures in patients with epilepsy. Eur J Neurol 2001 Nov; 8(6): 613-20.
نارﺎﻜﻤﻫ و ﻲﻠﻛﻮﺗ ﻞﮕﻫﺎﻣ
1. PhD Student of Psychology, School of Psychology and Educational Sciences, The University of Isfahan, Isfahan, Iran. (Corresponding Author) Email: m.tavakoli@edu.ui.ac.ir
2. Associate Professor, Department of Psychology, School of Educational Sciences and Psychology, The University of Isfahan, Isfahan, Iran. 3. Professor, Department of Psychology, School of Educational Sciences and Psychology, The University of Isfahan, Isfahan, Iran. 4.Associate Professor, Department of Psychology, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran.
5. Associate Professor, Department of Psychology, School of Educational Sciences and Psychology, The University of Tehran, Tehran Iran and
Evaluation of memory in refractory temporal lobe epilepsy
Tavakoli M1, Neshat Doost HT2, Molavi H3, Barekatain M4,
Kormi Nouri R5, Mehvari J6
Abstract
Aim and Background: Evaluation of cognition is fundamental for every comprehensive epilepsy program. This study conducted to assess memory state of patients with refractory temporal lobe epilepsy before decision for epilepsy surgery.
Methods and Materials: In a case-control study, 20 patients with right temporal lobe epilepsy and 20 patients with left temporal lobe epilepsy were selected using convenience sampling method in Kashani hospital, Iran and 20 normal people as a control group were randomly selected. Memory state was evaluated using the Wechsler Memory Scale. The results were analyzed using multivariate analysis. Findings: In mental control, logical memory, digit span and visual memory subscales, significant differences were obtained between right-left temporal lobe epilepsy and control group (P < 0.001). However there was not a statistically difference between right lobe temporal epilepsy and left temporal lobe epilepsy in 7 subscales.
Conclusions: Our findings indicated the ability of Wechsler Memory Scale to differentiate temporal lobe epilepsy.
Keywords: Verbal memory, non-verbal memory, refractory temporal lobe epilepsy, Wechsler Memory Scale.
Type of article: Short Communication
