lädren tii

BERSERKUS

FURORQUE

BERSERKICÜS,

SPECIMINE _ACADEMICO,

Confinttente

Ampi,

Fac.

PbUof, IJpfal.

Sub Pr«sid10

VIRI CELEBER

Dn.

lädren tii

ARRHENII,

Hiß. Prof. _{Reg. & Ordin,"}

Qie\i8tJunlt, Anno vjzp. in And. Guß% Majori Piiblico Exatnini_fubje&»s

Ab

Alumno Regio

erico ramelio.

Sudermanno.

2ttt _{få bet paper fom mttt Q3etfdrc£é rit*}

hmg får

3'nf|r£r9tåbc fiameb trorbnobmtfa får (£r_{#dgafrdgb/min gm/mig nåbigt ipnne}

lofroar

Sftdr oldrb fidber (gr met>

_[affridft

_bfab

_be*

gåfroar

Grtt_{mdrHtgf^åbe prof}

_bet

_{ju fronmaggatt}

mar

3>åQrber9?åbe_{migfdr$£mm$Wltor bor.} £åt _{Derfdr J£>dga gm min ftdDer dbmiuft}

flrifma

$ttbettamd et prof fdr (gfcra dgon bltfmo /

&>etoupfjdrligt jag flafl båga Jpimien be

Sfttmij i Idngltg ttb

_|dlfo$

_tvefnab

_fe.

Ägöwl&prna iiru

§§re|minnan£

,

$lw

SSabip

iirué

Sllbrad&imufaffe Sttnart

$

R M.

MAGNiE FIDEI _VIRO,

Gener

_ofisfimo

_atque

bobilis-ftmo

Domino,

Dn.CAROLO

II.

\MTTRANG,

Regi#

Camerar

Confiliario

CONSULTISSIMO

PATRONO

MAXIMO.

Levilfimam hane Defcui Humilli ERICUS

Generofisßmo

atque

Nobilis*

ßmo

"Domino,

Dn,

petro

FRANCK,

Dicafterii

_Regii

_ADSESSORI

adcuratiflimo*

PATRON0

MAXIMO,

Berserkorum

ptiqnem

I

I

,

'

meoffert 84MELIV& K

>iSpeQatisßmo

Pmdentisßmoqtie

VIRO,

Dn.

OL1V1ER

HA

CK

ERT,

Officinae

nitrariae

ad

$Ect

Dirc-dori ma^ime Confoicuo, Fautori

pia imente

jugiter hono'

rando.

I

PIuk Rcverendo

_Do&isßmoque

VIRO,

Dn.

P

E T

R O

R A

M

E

L

I

_O,

V-Paftori in Slfet

_longe

dignis-fimo, _parenti

_{Optimo, quovis filialis}

obfequii genere

ad

cineres

usque

colendo.

■

Exile hocce tirocinium

D. D, D,

LH S.S. T.

Ul

mottuttiéti-ta_hyperboreo«

rum _paulo

ac-curatius _penfi* taverit, mira_j cérte _cupidiné

pugnandi eos

fiagrafTe fatebitur, Adeo quippe_^

fortitudo _{majorum noilrorum bel¬}

lica, a primis inde temporibus,

in-ter alias _{gentes emicuit, ut e gre*}

gia hyperboreorum

facinora

claris-fimorum _(criptorum

_impieveriiiC

Volumina. Ut taceam Skaldos ate

que hiftoricos, qui Sagas

noftras

condignarunt; fufficiat provocade^

?d Herodotum, Juftinum, Julium C^farem,Cotrielium Tacitum, plu-rimosque alios, qui nullo amore

patriae , nec frivola quadanu.

laudis _{cupidine fedu&i ,}

_quod

noftris fortade _objici

_pofTet;

_led

vi veritatis ada&i _Scythas,

_Gothos,

Svedos ac Germanos alias _gentes

virtute bellica _{longe fuperade latis}

fuperque teftantur. Ceterum in-»

noftris annalibus celebres

funtjni-giles illi, qui corporis viriumque

robore, & _{pugnandi ardoreceteros}

omnes _{fdperarunt. Hi B^ferki} ap-pellati funt, de quibus paucis inu prasfénti agere confticui. Quod

(i haec mea opella Tibi, _{B, L., fe}

minus, quod vereor, probaverit,

éjus fis aequanimitatis, ,rogo, ut

adolefeentiam meam benigne.»

excufes.

§. IL

Berferkr,

duplex

ea

elfe videtur.

Vel enim _{compofita eftab}

_antiquis

vocabulis _{S5erjrté & / quorum}

prius prop io fen(u notaC rem

åti-j- quam

fortiter

ac

vehementer

age¬

ra* fenfuvero

_{metapnoricovpugna#}

|re.

Pofterlus

vero,

ptfta/

ciere Votat, lic _{Berfyrker Ggnifieahic}

vi-I

rv-m; fortiter, celeriter atque arti-ficioié rem aliquam _{ägentem ,} vel

pngnas cientem, a) vel fecundum

alias , derivatur a Ber SiSerk,

b)

Ber _{nota^ nudum & apertum ; un?} de in hiftorla Olavi exftat Ber Ord

h* e.verba clara & _{aperta, gerabert}

'manifeftåre. Mella berara clärius

eloqui., c) Serk d) aütem

fignifi-A 2 cat

a) Terelius adHervar.S p.%6. Reenft).

ad Torfl. _{Wikings. S. p. 13. Conf,}

Terel Lex _{jcand. invoce DtftCt} Te-rel. ad _{Rolf. & Gotbr. S, p. 9^}

b) Reenhj. loc. cit. Terel hc. cit.

c) Verein Lex. Sc. in voce Ber.

d) Tid. _Reenbj.

_l%

c.

&

Terel. ad

öat loricam, quam nos

appellamus

i

^anfcarffiorta;

flterfa

quippe

&

Berk unum idemque fignificayik i

Unde

®tefjeietf

vei ^eflejltorta/ /

Orpamentum iilud facerdotale.,

ad-huc in nufTa c^branda uiltariili-

i;

mum. Hinc pugiles ifti _vetfres,

Berferki _{di&i, quia loricati noiu}

fuerunt, _quando pugnam cum

ho-ftibus _{inirent, ut ex fequentibus}

patebit. Non vero uniceBerferkeV

di&i _{funt, in}

_plurimis

_{quippe no*}

ftratium hiftoriis aliis _{quqquc no?}

minibus _{infigniuntur, qborum-i}

pr&cipua funt: Atlaupsmen, Ourda¬ men _{, Hammen , Holmgaungemen,} Ofpeåarmen, Bardagamen, e) H. ea viri _{facinorofi, robufti &}

ma-ligni, quod facile oftendi poffet, (i

in

_{uniuscujusqüe}

_inquirerem

ety-mologiam; quum vero ad meum

nön _{perdneat propofitum, nec per}

imperatam mihi brevitatem liceaf,

mm

*)

Saxo Gram.

c

it,

a

Ferelie

ad Hen

*vOr>$< Greith, e, 17.

/

t

;

mifta h^c faciö , ad ulteriorem«,

pugilum horum défcriptionenu

pergens.

§. III..

Sive aberias tkyrkia, _{pugnas cie*} re, five a ber nudus^ & Serk

lori-ca , lit nomen Berferkr, optimet

utraque etymologia pugilibus hifce

convenit. Fuerunt enim _{viri, ut} rqbore ac magnitudine, plusquam

humana _{prasditi; ifa etjamomnium} mortalium

_fpurciflimi,

_{& legis»}

cum civilis, tum naturalis violato¬

res _nequiflimi. Sed, _ut Ordinem

in Berferkis his defcribendis

obfer-vem, de _corportfm eorum ftatu^

ra,, forma ac viribus _prasprimis

agendum. Fuere plurimi eorum

talés _{fere, quales Ri/ar, Halfrijar9}

Bergrifar, ac Jettar defcribuntur, }

corporum magnitudine fupra

com-munem fortem eve<fti; Ut de

Gi-gante Starkatero _legitur in Trift.

Hervora?. _{a) DeAngantyro,}

_b)de

A 3 Hart-ö) C. 1. b) Ibid. c, 5. J' } _S •' j- • •; v J ' - V ' I. ' ; _\ .

6 - r

Hartbeno_{Helfingo, apud Sax.Gr. c) (}

De Gretero, _{Svertingo, Hielmero,} Heidricho _{aliisqfue^ ex hiftori.is}

an-tiquis cognitis. Quibus fidem

edi

majorem adhibearnus, quo regio¬ nen) _{feptentrionalem genuinam ac} propriam fere gigantum patriamu fuifife concludere _{pofTumus ex ver*}

^

bis his Hervora _{©flga. d) enn}

_Adr

Ttrkiar oc Aftemenn _{komu a not} dar-hund, bygde Nordur halfurnar rißr cc_{Jumt halfrijar. h. er AnteTurCa¬} rum &

_Ajtaticorum

_in

_{jeptentrionem}

tdventum incolebant hunc

traåumgi-gantes

_{&femigigantes.}

Non defunt, qui, quod de gigantibus narratur, nihil habere veritafis _{putent; Ted}

dicant mihi, _{quid fentiendumfit de}

gigantibus Gen, 6k memoratis, de

filiis _{Enachim, de Goliato, deOgo}

regeBazan, de quorum magnitu- ,

dine ac _{gigantea corporisftatura-»} Jpfe Spiritus San&us teftatus eft.

-Dicant

_etjam,

_{quid fentiendum fit,} de

c)

üb'

7. p, ». 112.

d) Cap.

2. J>

. - ' - !

'

f

de _{plurimis fcriptoribus profanis,}

„ quiomnes fere uno ore primis

fem-poribus gigantes viguiffe

conficen-ttir. Contrariam foventes _opinio*

nem erudite refutavit _Auguftinus

in librodecivitaceDei, *)uttaceam

alioS. Tantam _{corporis molem 6c}

magnitudinem, fortitudine corpo-; risque viribus caruiffe nöu

exifti-mandum _{eft; vires quippe eorum}

ex fortiflimis & faepenumero

hor-rendis fa&is , ubique in hiftorité

noftris _{obviis, fatis conftare credit}

derim.. Hanc _corporis

magnitudi-nem variis artibus _{magicis au&an*} voluerunt. Iisenim adfcribendum

eft, _{qpod alioquin}natura nudiflimi

fuerint ferro _{impenetrabiles, ut de}

omnibus, quotquotEferferki

vocau-tur, legitur; quod _potuerint

t«r-ram usque^ad _genua jnvadere, _ut

de duodecim _pugilibus

_Halfdatii

^egis Mufcovitici

traditur

in

hifto-A 4 na

t)

Ub.

15. cap.9,

Conf. VereLadtiqlf*

& GothrJ_{S,p. 99.}

8

ria Rolfonis, _{/) quod potuerint} ii-lcefi ire _{per ignem, ut narratur de} Moldo _{ejusque fociis. Vid. SvarK}

dalorum hift*

_Mfc.g)

_Quod

de-nique potuerint fua incantare ar¬

ma, quibus aliis _{Berferkis ac}

cru-deliflimis _{pugilibus vitam poftea_*}

abripuerynt. Hocvero, Pygma*i$ &_{Dvergis, arma hascfabricantibus,} maxime debetur. Ab iis etenim

Dvergis informabantur hi pugiles

in arte hac, tam fabricandi, _quam

incantandi _{gladios, ut}

commemo-r-atur in _{Vilkinga ©aga b) de Ve*}

Jintofilt£

Vadi

Ryfii, plurimisque

aliis.

fihijjus

_{generis fuic gladius}

Ångurvadall, z) quo Vikingus Vi-fili Vi-filius Harakerum _Jernhaufium interfecit; _Tirfhig

_k)

_{quo Angantyr} Hialmaro vitam _{ademit; Rifanöt, /)} quo,

Rolfo

Rex

Veftro-Gothorum

tru-f) Cap,

27.

p.i6$

g) C

$.

h)

capi

19.feqq, i) lorfl, Vik.b. C.3.&4«

k) Herv, & c< 5.

I) Rolf, Gotb, &

* v ^ y

trucidavitGrimmerumGrimolfi fili_f

um,plurimique aliiinhiftoriis

paffim

commemorati. Hi's viribus ac

ärti-bus_{pugiles fretitantamiovebant}

fu-perbiam, ut neminem parem fibi

ef-fe exiftimarent? unde moris

habue-runt, reges atque heroas interro* gare: utrum quis exiftimaret fe aequali ipfis fortitudine ac agilitate

pneditum efle. Quod fatis patet

ex hiftoria HroIfiKrakii, _inquade

ipfius Hroltonisduodecim Berferkis

hoc traditur: m) bd be tn^

fommo utt ©alen effter febmdntatt fram får I)marmmI od) frägabe be*

forndmfte/ om_ndgon

öoitltg

_får

jdmnfndffer? €D\ett be beietabe |tg ornfe om urfdcpter/etfterfombe tpc:f*

te _{fjebcrligaft funna mara/ finnanbe}

man boet _{af beraé} orb/ at be for* ftobo beut mtxfet fattabeé i jdmn* fndflfjet emot^Serfdrferna. ©ebati gtct fyan fram tti ©mtpbager ocfe fporbe/ om^an tpdteéjdmnfndller?

A 5

©mfp*

10

©rolpPager

fprang

På

upp

odjbrog

utö |tt ftedtp/ od) jaPe jtg cj t någon

pel mara famre dn, pan &c. Non¬

nullis _{capitibusinterjeélis. t8oDtt>aC}

fp&ör 3dlte ont 55erfdrferned feDet?

•gjan froarabe/ at Dereié-toana moroj

at

_{gå fram för örnar}

_{man/ PåDera»} fomrntt t ©aflen od) _förf!

_för

_fen»

gett meP

befrågattPe

cm Danrdfna»

De _{(tg förDeraéjdtttnltfe? SCden Jlon»} gen

jfoarar

få: tbet dt fnxtrt ut ut»

fdja puiu raffe mdtut t årenr eme» Pon t _{önftta främjat eDer} t ftrlDee

ed)

_{bloDjutgiutelfer}

_{bod åtffdltge}

folcfjlagifå rodlborta t

©öDer/

fom Öemma i SJtorlanDen &c. Ineadem

hift.deduodecimaliis Berferkis hare exftant: n) 9tdr _{Pen anbra} 3uf)lä

afftott

inföff

od> Konung SRolf fatt

til

bofpjyfprttngo

_{©apldDörarne}upp/

ocp glngo Per in

tolf 33erfärfer

aüa

gråpärtga/

oepfrueptabe ej

mera

för

jent'/

ån fom töet

teoro

tid

/ Pefitga

efter

wanltgöeteit

tn

för Köngen/ocö

(pöt ti) 37.

Cup.

fpor beraéforndmfte'afmenfom fotr; ed) feDan De oct baDe fdtt af bonom fn>ar ejfter pidgfeD / fårfogaDe l)att

,{fg

til bwatod) ett t©akn/ gdeabe

ftDft til/Sobmar famt beß Äompa«

ner/ batt frdgaDe 55oDn?ar _{om natt}

befunne_{ftgmara jdmnjttdUer? ©en*}

ne _{froaraDe/ atpan'b&lt ftg ej jdmn/}

Utan bettre mptfetindUare t

_|maD

jom rönaé tunDe &c.' idem de-,

Moldo _{legimus. ÜftolDe bestrittetof}

at _{fd gd om}

_fttitq

_t

_3ar)ené

_©abt

"fortfar man/ ocb porja om nd* gon jåmnltte futinoé / tp bart

ipcfte

jtg tl)eraf ta%a gidote.

At-que haec fait male (ana Berferko*

rum conditio _{tempore pacis. Sed}

qualis fuerit rabies eorum in hel¬ lo , übi non ftrenuorum militum

inftar; fed ut crudeles canes

ferae-que (e

geflerunt,

Cuivis facile erit judicatu. De Berferkis, quos

Eri-cus Viétoriofus mifit ad _Haquinum

Comitem, _{Sigurdi Filium,}

fcribi-tur: @d _{jnart De}

_{mft&fåibiifm}

12

be _{galne fem (juntor / ocf) frttcfjfa}

elb eüer _{jent. o) Jrati}

ra-bie camna feruntur, _{nec ignem,} nec ferum _{timentes\ Et ut omnia} paucis comprehendam , fciendum

eft, pugiles hofce,

pugnasvelmo-nomathias _{ineuntes, repentinofu¬} riarum afflatu _{correptos fuifle,}

fcu-ta fua morftbus non tantum attre*

éhfTe, vérum etiam Tummas _clypei partes morfus acerbitate

confum-fifTe; _{igneos carbones ventri}

man-dare non deftieuiffe;_raptasore

pru-nas in vifcerum ima transfudifTe;

crepantia üaminarum pericula

per-curriffe ; arbores filva? fregiffe;

magnos Iapides ab uno loco in al¬

terum _{vibraffe, imo in proprios}

fuos liberos ac milites _fepe

faeviif-(e. _{Quam rabiem fevttia}

inge-nii cum furiarum ferocitate

con-Jun<9a

illis infpirabat.

Nec

potuit

conceptus »dementia? motus alio

jremedii genere? quam vinculorum

inju-9)

SwarfdäL

S,

c. 29.

I . ; ' *3

injuriis,

aut

c®dis

human® piaca-»

lo _{temperari. Tandem}

receden-te _{furore ifto, iftftar argrotantium}

infirmi 4 debiles ac languidi

jace-bant, Sc in eum redigebantur

fti-tum, ut facile a _quovis interfici

pofTent. H®c caulTa fuic,

curpau-ci auf! fuerint cum iis congredi;

quapropter reges atque duces, pu¬

giles noftros magni

iacientes,

pr®' fides _{provinciarum , SanDjtUdni^*} tndn _{/ quondarr. conftituerunt.}

Hoc officio _{fungebantur duodecim}

I

pugiles

Adilae,

Regis

Upfalenfis,

De _{quibus haec exftant verba; p}}

i dqfce

folff Setfdtfar/

(mrilfa

tombatté

_{Zantyto&tnémånlotbftfaf}

fce _{banéttjfc frän uproc ofrtjD,} ,Tales _{provinciarum praffides olitn} quetjue fuerunt duodeciiy. pugiles

Hrolfonis Krakii; duodecim HalF-dani, _{Regis Müfcovitici,}

plurimi-que ajii, quorum numerum heic

I recitare

fpuerfedeo.

Pauca h«ecce

,

de

de ftatura , fortitudine, moribus,

furore bellico & officio

Berferjko-rim fufficiant; jamque ad _ea,quae

ad materia* _{hujus uberiorem eno*} dationem facere _{videaritur, pergo.}

$ IV.

De _{primo Berferkorum in Scan*} dinaviam _{acceffii, certi quid}

fta-tuere, tanto _{difficilius eft, quanto} clariora nolis .deiunt teftirocnia. Haud tarnen a vero rhe abduci

exi-ftimaverim , fi dixerim, Odinum

Aliaticum _{primum fuiffe, qui arte}

magica , lua in feptentrione gefTe#

rit tacinora. Ille enim _primus

le-gitur figuram fuam corporisqüe-»

habitum commutare _{pötuide, uno} momento in _{regionesremotiffimas} fe _{recipere, mens verbis flan^naS}

exftingutre, maria compefcere^» tempeftates venrosque couvertere, defun&os ex _{fepulcris fuis} revoca-re , arma aliasque res mortuas

in-cantare, _{corpus iuum}

impenetra-bile redderey carrainibus terram,

mon-montes , faxa,tumulos aperfre.Hae

plurima^que alia? Odini artesita me

moverunt, ut facjle _credam, cum

Odinp primos Berferkos in

fepten-trioriem venifTe: _{quod etjam} veri-tari baud inconveniens _{erit, fi fides}

habénda_{Sturlonidi, quirefert,Odi'}

ni milifes omniteIorum,armorum-que apparatu deftitutos rabidorum

inftar canum

_{voraciflirnorumque}

luporum graflatos _{fuifTe, clypeos}

dentibus _{corripientes, nec}

quid-quam urfis & tauris robore

ceden-tes, viros ad _{pedes fuos profteiv} nentes, nec _{igne nec}

ierro

döma-ri _{potuiffe. Heec eorum ferocia}

Berferksgangur>

feu hominum iner* rrium

_{intrepidorumque}

_furiofitas,

di£fca eft. _{PoftJDdinum magis}

ma-gisque au&a eft JBerferkorum co¬

lior_{s, ita ut non tantum in}

fepten-trione, verum etjam plurimis aliis

regionibus horrenda _prorfus

geffe-rint _{facinora, Quam ob cauffam-.} ad

» lé

ad eos fic loquitur

Hrolfo Krake

a) 3

t)iifn)cn

ftdnttat rt>cr i ftrtber

t)oé _cttfMtge foiifiafrl tt)dl borta

i@6beMom brmniat^orDlanocna. 5. V.

Heic merito _{quaeri poteft,}

de-derintne Berlerkinomen Serklandia

&^erferklaßidu

iis regionibus quas

inh^bitabant,

nec

ne?

Id

extra-# omriem _dubitationis aleam efTe cre*

diderim a Jothnar _&

Rifär

,

h.

e.

Giga.ntibus, appellatam

zftejottun*

heim & _{Rijaland^ h e. terram Gi*}

gantum. Quod fi a pari

argumeti-rari _{licebit, idem forte de Beder*}

lus

_dici.pofle

_videbitur, Jotunhei-miam & _{ftifaiandiaip in fupremis}

Daiekarlice collocat

Nob.Reerihiel-^rpius a) du&us au&oritate

Hifto-v rise Torftani

Wikingi

fil. ubihxc

liabentur* _{b) Loge han atte}

_pa

_Ko¬

rnefGlod_{biet, dottr Gryms} nrGryms gordum

a)

Rolf.

Érak.

S. c. 37* ,

, a) Not. ad

Tord. Vik. S. pi,

ii*

b)

Ca#. 1. p.

L

v - . .

-t .

*7

goväum nordan ur Jothnaheimum er

pa voru kalladerfyri nordan i Jelvo►

gum. Grimus varhin mefti Berferkr. Uxorem habuit _{loge , Glöd nomine ,}

fibam Grimmari ex Grimsgardum _c

feptentrione & Jothnaheim prout illa

tempore nominabaiur jeptentnonalis

ille _{tradus, fuper ElivogarGVto«#-'}

rus autem_{Jummus erat Berferkus. La*}

cum vero _{Eiivogae in (upremis Da#}

lekarlias adhuc nomen fmimretine-re ait idem Nob. auélor. Porro ad«

ducir locum ex Ulfs _{UggafönarSa*} gaubi Gigas Skialgr, Heitiegskialgry

Jon

johtuns Riß Kongs of ferklandi. h. e. _{Skialgr nommor, jum fiiusjotuns,} Gigantum Regis in Regione Serkland..

Er _{paulo poft, Jotun Ryfa Kongur}

var a Sérklandi. Rex _{Gigantum Jo}

-to inhabitabat _{ferklandiam. Unde}

fufpicatur terram iilam Gigantum, in _{fupremis Dalekarlia?, praeter}

tunheim & _{RijaUnd etiam Serkland}

& Berferkland di61am, quoniam,ut

func _ipfius

_verba,

_incoU

_urr#

_ijfius

18

cum _magna effient _corporis

mote,

_ma¬ gi£ quoque decliti fuerunt ita ut

Diabolica arte _{corpusJuumimmune}

ad-ver_{jus quodque periculum reddere}

pof-Jent. c) Nec obftat

quod

alias et!am

regiones eodem infignita? fuerint

nomine. Sic Africa di£U eft Serk*

land. Han

_lagdifi

_Damedherfin

ve-fier iAfrica, er veringiarkalla

Serk-land. Cum exercitu fuo in _Africam

profeäns eft , quam Ver'wgti

Serklan-dntm nominant. _{d) Specialiüer vero}

/Ethiopta; unde Petrus Claudii in-»

verfioneSnorronis Sturlefonn Serk* land _{vertit, DU ftora h<}

e./Ethiopia. In hac enim fuifleBep

ferkos ex _Sagisnoftris conftaf, Eg

giorde og

flapulin

i

Snndsholms

Sundi

medan du _{bryttiadi blamen fyrt} tian-dan a Serklandi _e) h. _e. locmn _quo*

que

eeäificavi

in

fr

eto

Sundholmenju

in quo

eommode deponi

po

fint

mercesyeuM

n

c₎

Ad Torft,

Vik

Hifl.

_{p. 13.} d) Ha¬

rald_{Stguräfonars Saga. e)}

_Eifiem

--tupr£paraßi

Diabolo fEthiöpas

in Serk-I Imidin, _{f) Quales fueririt hi}

IE-thiopum Berferki

defcribit

Bodvar

Biarkes _{Saga MS:}

_Sotl$

_{SKolfiirateé} Dotter ©not_{©egtdrteéaf enblå} Ber-ferker _{bendntbb ©ote,1 ©tnarterec®} j

^rotfltnger ttfX aft jlapnnb; &MIc*

tet/ _ocb

_{égonbrptterna}

_{bängbebonotti} i iteDer _{på ndfan/ elben tyfteé bttmta} utur _{ögonen. 9)Umncn tuar fem}

ttiSerg&ämna/tänbreh

ftcbe (ctngf

utom _{Stäfftan / b&ft ben ena font}

låg en

tuxir

banb eftuan for Jpa«

fan. _{©fuiggee tum: båbe ftbt oc®}

ftuart / fftdcfmibeé ftg neber ttOE galtet/ ocb

_Strmbogarna.

Jjpati ba*

r be et _{ftort ftudrb cc® fTarpt i betn*}

bett/ men tutb ftban en flubba»

Prseterea _{fubra ©erflanb / h.,e<i}

SerklanditE irieridionalis meminié

éadem Biarkii _{Hiftoria, ponitque^}

eam non _{longe å Niorvafum, h.e^}

fretoGaditano, ut _placet

Reenhiel-#; B 2 roio«

/)

Verteilte Reenhj. in Not: ad Tvrflt

20 v [

mio. _g]

_{Unde videtur}

_concludi

pofie,fuifTe

quoque

borealem

Serk-landiam. Hoc tarnen accurate

ob-fervandum eft, has proviticias a

nullis aliis _{gentibus quam hyperbo*}

reis nomine Serklandias _infignitas fuifle. Verum dum Berferkos in

feptentrione noftro viguifle adfero,

id non ita _{accipi velim, ac (i nulli}

alii militésacneroesibiinventifue*

rint. Conftat _{quippe circa horum}

pugilum örtum plurimos

hyper-boreos a Berferkorum fevitia ac

veneficiis immane _quantum

abho-ruiflTe, unde Deas [vetulas puta]in magica arte prascipue informavit

Odinus. Idem _{pr^terea appareta} verbis Heraudii ad magnam iftam

veneficam _{Buslam, quumartes} Dia-bolicas eum docere vellet, Enn 1

han_{Jagdtß vildaad pad v&ri}

_eckt

Skri-fadi <efi faugu fma, ad hann inni no*

. kur hlul med

gauldrum, pan

fem \

honum Skildi til Skalmemku talia,

m-Å

g)

loc.

cit.

Sftej fabe fjan bet rntfl jag

tcfe/

att

utimitt (efwerneé_{hißoria (latt bltf*}

ma _{upjWmtatjag någonttngmeb}

troöbom flått baftba utrdttat/ tfjet fom bot mig tafnaé titt bi^gb oc&

manbom. _£]

§. VI.

Hi fortiflimi & laudatiflimi He¬

roes_{, non ipfi tantum abftinebant}

a furore Berferkieo, _verum etiam

plerumque aegre ferebant, alioshis

artibus _{uti, atquehoc furore agita*}

ri. Unde fummä _flagrarunt

cupi-dine illos interficiendi. lnter hos Heroas, immortali laude dignos,

jure meritoque numerantur

Star-katerus _{Junior, alias annofus}

di-&us, qui piurimis Berferkis vitam

abftulit, Rolfo Gaucrici filius, qui folusduodecim _{ejusdem generis in}

Mufcovia _{trucidavit; Wikingius}

Wifelfonius _{qui Harakerum vita-,}

privavit, Torftanus Vikingi

filius

,

qui interfecit Slifa Uffe fratremque

B _{3 ejus}

22

ejus Otilfaxe, qui nullo alio ferro

violari _{potuiflet, Odurqui in fams} fö vfcit _{atque interemit undecim} crudeüfHmos _{pugiles ac Berfercos}

Atidgrymi filios fratresque

Angan-tyri. Et fi plures infpicere

veli-rpus hiftorfas, inveniemus,

_quod,

licet hiBerferkicum multis pugnas

ac _{monomachiäs iniverint,}

plurl-masque vi&orias obrinuerint,

ad

ultimum tarnen vi£H ac crudeliter

trucidati_{fuerint,queminfinerphau<J}

infölens fuit fortiffirriisheroibusin*

gentes

_{geftare clavas,qvum}

pugna'

rent cum Berferkis, _{qui, ut} di&um

eft, hebetandiferriartemnoverant.

De infelici _{plerumqué obituhorum}

Athletarum _{eleganter obfervaviß}

beatus Werelius in _{Epiftola fua}

de-dicaforia Hift, Heraudii _pra=fixa.

©etta dt _{mdtcfejtqet utt ©agan/ at} fce fem _{bafma fat fttt fftpäPennafa*}

mé fonften dto äffe tffa omfpmne/ 0$ De fombafma Drtflat pä ftnopgö

pä

manopm dto fee&ältme. Quam $brem

Reges,

_Duces

_ac

_Comites,

*3 tibi deminTJ inteltexerunt, hos Ber-lerkos inucilia 6c _{pernidofa efTeRei}

public«membra,

juflerunt,uttru-cidarentur, aut alias _{regiones, ab}

his_{remofidimas, peterent,, ne}

diu-tius _{leges & privilegia civium}

vio-Iarent;Exemplum habemus in Eri« co Jarl, qui _exulare juffic _omnes praedones ac Berferkos public«

tranquillitacis ofores. In illorum

autemnumero,

duofratres,virifce-leratiffimi, ToremsTomb 5cAug

rriundus_{malus,Halogaelandiaoriun#} di, qui corporis mole ac

fortifudi-ne _{prae aliis pnediti, graflabantur} more _{Berferkorum, & neminem-*}

irati metuebanc; _{Reges etiam ac}

Epifcopi Chriftiani fatis fuperque~»

gnari, quantum h« Diabolica?

ar-tes _{atque furdr ifte Berferkicusve«}

ram _{Religionem impediref, variis}

modis _{quosdam interfecerunt, aliis} patria _expulfis.

§. VII.

Quoniam in fuperioribus magiae

& incantationum mentionem

24

mus 5 nunc paucis videndum eft i anjure _{haAiiabolicae artesBerferkis}

tribui _{poflint? Vellern ab iis immu¬}

nes ruilTe, nec fortlfudinem fuaiiL# tam _{fpurcis &} deteftandis _vitiis

ma-eulalle. _{Sed, prob dolor!}

arguen-tibus :eos _{omnibus, quosfuperftites}

habemus, Hiftoricis andquis,

cau-lam eorum _{agere non licet.}

Audis-mus _{ipfum Snorronem}

3 de artibus

Odini _foquentem.

Odin» kunne_{Jua gora, ati Örofto ur]pb}

övtner bans bänder , epa daufer, e£a _OttA

fuUer„ Snn Wopn pczna bitoeigi helldür enn

Vendlr.Snnbannsmcnnfor_obrynjolaufer, _oc

j>orogalnerfemhundar ej)aVargar, bito l

t Sköldo _{fine} poru}fierkir _{fam Birnir, éf)d}

Grindungar , fjelr drapu Manfolkitj enn hvartki Eldur ne _{järn orkti apa, tar}

kallpar Berferks gangur, h.e. Qdinus hoftes fuos ccécorifurdos ßf timidos

redde-re _{potuit, gladlosque eorum vivgis nibild}

Acutiovcs $ Mitttes ejus, omni ielorum ar*

morümque adparatu defiituti, rabidorum

inftar canum, &voraeißimorüm riiu lupcf*

rum y _{graffabantur, clypeos den tibus}

corri-pientei> necquidquamurfts vel taUris ro* bdre_{cedentest Viral} ad_{gedesfuosproftet"}

25

nebantf toec _igfie chalybt _autferro domari

I

fotuerunt. Haec eorum férocia Berferks gangur»feu hominum inermium intre-pidorumquc ferocitas dida eft.

Audiamus _{quöqueaudorem hiftoriae}

Rolfonis & Gothricide duodecim

Half-dani _{Regis Berferkis: Med Halfdani K:}

< _voru

tolfBerferkir t?eir voru illir ot od<é~

Urj aongan peina beitjarn. Tueir vorti nefnder afpéifnf heit annar |téina

Hroft-iiofr t enn annar Håfthöfdi.* Bteir vorti brtedur} a er _fra peim fagt, ad peir odu

jord til hnia: oc urdu eisCcalfr/tdiravopn>

pa Berfe rksgangrkoma pa deir drdpuba~

i di men oc_fe> ocalt pade? fyri peimvard>>

I

efey

vitldu

undanrenna•> oceirduongu

me-* dan _[aohuyrvur a peim. _{Enn pegår}

pet*

ta rann _afpeim

, pä voru peirfua Matt* Ut_{ler, al peir hafdu ey all na ni halfan}

fiyrk fini oc isar fern peir varifua veikiry

fem petr men eri fottum hafdu leigit♦ oc

helft pal dagur epa pui nar. h,e. $0nun*

gen l?öbe od; Colf ötga od? ilffefuöa&idm*

par/fyftiffe tooto fd f?orba attintetfdrri bef påbem.JjMan be|erooroftoåbrdberÖfafttof

\

ocf?

$dft^ttf#>et>/ bn>iifefages

bafwa toabat

i jorben til fndä. *]5åbege Stamparféflun« berffunbomfäbantrafertj/dt tl?e intetfunbe itgera fe brdpanbtö bdbe folf

5

fd alt betfdrcDemfem ocf? fcfe_{fogabe fe}

wti>ur rodden meDan Detta _{raferiet påjioö/} mfebe De broarfen ett eller amw: men nar

tfect (låpfe tbem more tne fa mafrléfe/ aif&e

ttfe febe felfma fina frafttep/ ocb WD fd fma^e forn tbenpfeenmorduplemnear IM#

bm/ocf) (lobDetpåen Dag (11 når.

Taceocetera, innumeraferejveterum

Hiftoricorum_{teftimonia,quaeapertisver#}

bis indicare videntur _{magi« ßerferkos}

fuifife addi&isfimos. Nec de eo

mul-tumdubitatVerelius_{(a) Cetemm}natura'

Iisnebic_{fuerit furor, &prolubituadfcituSf}

an a Damone_{immiffusego hand definiverim.} Ita_{prorfuscomparatus}e(fe videt_{ur, ac}

homi-mim Damoniacorum_{furor^qui,cummaligno}

implenturfpiritu,tantopollent roboret

quan-to vixdec em alii_{fimulRurfuscummali¬}

gnasabcejfitgenius, infirmiacdebiles jaccnt.

HabesficL,B.ea,qux*deBerferkis obfervare potui»

quibus.multa quidem addere pofiem, nifibrevitatl

li-tandumeflet. _{Quod veroipfä veteritiu}

fägarumver-baGothica _{femper adducere non potuerim in cauffa}

eft, _{quod manufcripti Codices mihi defuerint; itaque}

Svecicaverfione, quam mihi benigne transmifit

Cla-riffimus& _{patriarum antiquitatum peritiflimus Erich.} Jul. Biörner,contentuseffédebui, Deofitlaus, qui

fé-iptum locotrium Idolorum Upfalienfiumnobis

colen-dum_obtulit,quiChriftianisfimosregesnobis conttituit» qui denique vere fortes acpiosduces loco

Beriérco-ruinnöbis dedit. Sit nomini ejus Gloria in

fecula feeulorum,