ELI.E FRONDIN.

I. N.

f.

DISSERTATIONIS POLITIOE, DE

>

Pars Posterior,

Quam#

Confenfa Amflijf. Facultati* Philof. in Regia*

c.Academia Up

folienfi,

Sub PR^SIDIO

VIRI

Amplisfmi

atque

Celeber rimi.

Mag. ELI.E FRONDIN.

Hiftoriarum PROFESS.

Reg, Sc Ord.

^,

Pro

Xjradu,

Publica eruditorum

cenfura modefte fubmittit

Stipendiarius Thunianus,

NICOLAUS SPELIN,

SMOLANDUS,

In Auditor. Guftav. Major, ad d. /7. fanii,

Anni MDCC XXXVII.

Hora ante meridiem

filitis.

UPSALIAß)

Literis Höjeriamis.

S:m r:^e m:tis

MAGNyE

FIDEI VIRO,

Revercndiißmo

Patri

ac

Domino

^,

Doct. gustavo a.

humble,

Inclutae Dicecefeos Wexionienfrs

EPISCOPO Em!-

saentiffimo, Ven. Confi{EPRAiSIDI

GraviffitnojGyrnnaC-

&Schol, per

Dioecelin EPHORO Adcuratifltmo*

MEEGEN

ATI MAGNO.

Ade lubens, Magni ^, Legate, adPrafulis era?

Et tanti Patris limina earafubu

Durum iter emenfiis tutum fete latus afytum»

Sedibus in^certis me me afata rotant.

Te faeer Antiftes admittet fronte ferena? Et tibi tnanfuetam porriget Ipfe manumi

0! mihi fic iiceat teffiis fuceederet eisdent9

Vifere & hosfacros^r pofi duo luftra, Larex*

Sed perflatfortunatenax, votixtfa malignam Opponit noflris invidiofa moram.

Ut meus hinc Uber venias Legatus ad illum^, Obfidis kic teneorpignoris atg; loco„

Prafulis, ex voto, cum fis tettisque receptus>

Fortuna fofpes fis memor ipfe me*~

VadeJgitur Magnumtf Patrem rogitnre memento?

Afocfoora ßt rebus, {fesej, falusef mets.

FPumen affidua fupplex ego voee precabor?

Ut numeret plurei Hic fine nu.be dies»

Reveretidisfimi PATRIS

NICOLAUS SPELIN.

VIRO ttdXé Revttehäo dtq&e Ampttfllét,

Dn. OLAO OS'ANDRO,

S.

Theologias DOCTORI Celeberrimo,

Dioecefeos

Wexionienfis ARCHI-PR. & Templi Cath. Eccleftaeque Bergundenfis ANTISTITI Laudatiflimo,nec nonVen, Confift. ADSESSORI Primario, ut olim PRAiCE**

PTORI,ita jam PROMOTORI, ad cineresus*

que fumma pietate colendo.

VIRO dmplijfimo,

Dn. ZACHARIiE FOLCKER,

Aul« Regi«

AUDITORI

perquam incluto,

PROMO TO RI jugiter devenerando.

VIRO SpeCldtiJßmo»

Dn. JA CO BO NEUMAN,

Oificinarum Jäderenfium

DIRECTORI follercis-

fimo _, obfavorem 6c beneficia, venerabunda

mente colendo,

Plur. Rev. atque Pr&clnrißimo VIRO,

Mag. LAURENTiO LAMPA,

PASTORI in Holm & Kulla laudatiflimo, antea NUTRITIO, jam FAUTORI & EVERGETjE,obpluri-

'ma in fe collata beneficia,fingulariter ohfervandö.

mr W'As

qmlescmcfa lucwbrationes, in gra-

tisfimi

ammi

fignm 6? ultenoris

ß fanjoris (pem,

cum

ardenUsftmis,

fr

o ferfetm

Peßra mcolumitdte ,fu(piriis, fiteres

€jje 'volmt

^y

debmt.

Max. Rev. AmpM. Speciatiil.& Pras-

ciarifl, INominum VESTRORUM

N1COJLAUS SPELJN,

$tU CAND1DAT,

£ögtål)rabe flobe JX>åit.

far'n 3 fort/ min tt>dr» / at gtfma

jffisf si)tt roacfra arbet för en bog.

gl;r lårbom / »tttra art at jTrifwa/

Cit pmarje fader til bel)ag;

3 nöjen (£ber jtelf o cl) anbra/

2lt ingen bcrpå låret flanbra.

©en J)ebcröfranf$ / fom fil beFröntng

Sörft på £t)rc pufmub fatfer blir/

flfteb SJiåftarsnamn / år ej belöning 2?og för €br möba/ jag mål ftjr:

SWen fom 3 tånft ©nbd orb at låra/

®å fråmjen 3 bermeb £ané åpra.

3ag önffar lt>cfa til altfamman/

®ub (tgne (Sbra upfåt ad!

€pr gifme Jg)Crren nåb od) gamman/

3 enffplbt lefnab fom be fad/

€^r målförtient betrobbe blifma!

©et år &mab önffa fan od) jTrifma/

<5ögl4tb« ^err candidatens

Wefteräs d.17 _Maji,

$<St6unbttafte

»737«

A. S.

4M Jö? m« ₄₅

A ^ ß.

CAPUT IV.

I.

Legatorum admiflione difjerit,

eorumque

fen*

tentiam,

qui Legationem juris arbitrarii cße

^con9 tendunt, examinat.

§.

II.

Diverfum

Legatos

excipiendi modum tangit.

J.

III.

Juftas rejefiionis caußas exponiu

§. I. ^,

Egato jam,

uti fupra di&um eft, miflb^

fåS atque

locum deftinatum adtingenti,

tu-

Irl

tus

omnino

^receptus

& benevolenfior

lilllil? admifiio,

ea ,

quadecet, reverentia,

Ipf lillllrtfö ^praeftari debet. Qvum enim Rebus publ.

inter fe invicem ^mutua intercedant commercia & officiorum communicationes, ^quae digne promoveri nequeunt,

nifi alteri alter voluntatem fuam

fignificet,

quod

per

colloquia ipforum Principum,

aut

literas _{, neque} tuto

fatis,

neque ex

commodo Reipubl.

expediri femper

poteft, quin potius

ope

Legatorum fe-

licius longe perfici i

hiitaque, nifi aliud fuaferint

ra- tiones graviffimse,

benigne excipiendi funt* Lites

nam-

que verbis dirimit Legatus ^, Gentes

& Nationes hofti-

les confociat,adverfarios voce

opprimit, fociosque

^per-

petuo otio atque quiete

laetari facit. Ex hujus

ore Gens

univerfa loqui, hujus

confenfu confentire & promitte-

re, hujus voluntate velie &

ftipulari,

agere

& conclu-

dere creditur _j ita ut, quod ab

illo fit diciturque, ipfa

Facere putetur.

Unde Poefa:

Vox Regumy lingva falutisy

foederis Orator , pacis via , terminus ira,

Semen amiciti« _, belli fuga, litibus hoßü aß

F Hunc

44 > o C $&•

Hunc igitur qui non

ad&ittit,atque.fiumaniter trafht^,

in jus Gentium, finedubio, peccat.

Aceedit, quod

Le-

gatus majeftatem

communicatam

gerat,

licet

non

fim-

■piiciter"& plene,qvum ad

fubditos Mittentis

^{ea non} exr-

tendatur₅ tarnen ad eum modum,quo

Majeftas Principis

fe habeat ad aliam Majeftatem äqualem.

Unde fequitur,

eodem prorfus loco habendum

efte

Legatum ^,

in terrf-

torio Admittentis, quo haberetur, (i

adeftet, ipfe Mit¬

tens. Sicut itaque aegre

faceretMajeftati, qui adventarr-

tem Principem

repellerct,

ita non

minus, qui Legatum

Principis hac injuria

adficit.

Nec

fuam fatis obfervare

videtur Majeftatem ^, qui alterius tam

vili pendit

atque

contemnit« Cum enim ipfe, fibi apud^exteros

omnia ht?-

manitatis & reverentiae (igna exhiberi velit, oportet

eum idem exteris atqualibuspraeftare; r.e, quod in

alios

ipfe ftatuit, idem quoque

in fuis

ut

ftatuatur, velie

^pu-

tetur: cum neceffario rcquirantur mutya regnorum in-

ter fe reverentia , mutuaque humanitatis &

focialitatis

officia, fi Respubl., ab externa

vi liberata, farta te<ftaq$

manebit. Periret vero omnis, qua: Genti cumGente in-

tercedit focietas, omneque commercium, immo

fruftra

facultas haecLegatos mittendi data föret, nift eodem ju-*

re cuique, jus habend, eos

recipiendi, eadem ha:c

ne-

ceftitasimponeretur. Solent prxtéreamunerihuic fplen-

didiftimo admoveri perfonxnon tantum

prudentia.in-

fignes, fed & nobilitate generis, geftisque domi hono- ribus, illuftres,quibus Majeftate vicaria confpicuis, ju- ftaque

petentibus,

an

jufte admiftio denegabitur

? an honefte finibus arcebuntur? ^an honore omni eum, qui

aditur_, profequentem

contemtim haberi fas eft? Nul-

lus fane _rerum civilium _atqvusaeftimator hoc ipfum,pu- dore falvo,aut citra deterrimam arrogantia: ac

invidiae

notam pofle prommciabifc

Quis, quaefo3 ita fibi foli

W )6t

s»

_4/

fufficit, ut aliorum ope non indigeat ? Quis ^ea gaudet imperii felicitate, ut alienis amicitiiscommode carcrc

poffit, Quicuiique igitur fan&is foederibus hacc omnia

format & roborat, temerc haudquaquam rejiciendus eft,

prasfertim fi nonnifi jufta, asqualitati puta, & focialita-

ti debita officia, utpoteamicitiam, focietatem, arbitri-

ßm, confilium, _{commercia, omnia} mutua tantum & vi- ciffim redhibenda, petitum venerit. Annon irs anntien-

dum, quae jufte negari nequeunt? injuriam ccrte facit, qui jufta negat. Unde fatis, uti puto, conftarepoteft, quid de eorumfententia habendum fit, qui Legationen!

juris arbitrarii effe contendunt:

adeoque

penesMittea-

tem & Admittentem ftare, utrum ill* legare, an hic Le- gatum admittere velit, nec ne ? Certe, fi penitius ad- tendatur ad fortem atquc conditionem mortalium,con- fiabit, iisdem, in ftatu naturali Gentes, quibus finguli homines, premi incommodis: eandem utrobique emer-

gendi effe rationem, &eandem focialitatis neceffitatem,

citra _quam nulla tranquillitas, nullaque vitas fecuritas fperari poteft £). Eodem itaque jure Gentes, adeoque

Mittens & Admittens _{, quo} mortalium finguli ad focie¬

tatem ineundam & confervandam _tenentur, hoc tan¬

tum arbitrio eorum relido, utrumipfi, qucrum inter-

eft gentes fuas confociari, ^aut focietateminitam fantftis foederibus corroborari, de hac re coram colloqui, an per literas aut Legatos, velint. Illud fi fieri nequit,

hoc omnino neceflarium erit. Qui igitur hos focialita¬

tis miniftros five mittere five admittere noluerit, is få¬

ne, fuo ^non minus, _quam fubjetftae fibi Gentis nomine, cujus faluti eo ipfo minusprofpicit, in jus N. &G._gra- viter impingit. Licet enirn neuter jus habeat alterum cogendi,utLegatos vel mittat, vel admittat,Deus tarnen

atque natura, data ea nafcendi _atque vivendi lege ^, ut

F 2, fociaji-

4é

<m )

o

c

fociilitatem exuere non liceat, id utrique impofuit ju-»

ri &neceflitatis. Videri omnino meretur Caflius, qui

contra Presbeutam, pro arbitrario admittendae legatio-

nisjure

pugnantem,pluribus hoc

argumentum,

in traft,

de Jure Sc Judice Legatorum, §. 70 Sc

feqv. feft

prior,

perfequitur.

^,

a) Pafchal. de tegat. cap. 68* 1) Vid, Ca]ftde hac rt

§, /7 &feqv*fett*prior, dißerent,

§, II.

Non Itaque temere

rejiciendus eft Legatus, Ted, ni-

!i _graves jufbeque

obftiterint cauffar,de quibus feqv.,

omnino,*necfinehonore, admittendus. Quod ^vero ad

ritus Sc folemnia receptionis ipfius adtinet,

ea,ab diver-

iis diverfimode,proconditione negotii,

Sc qualitate Mit-

tentium, inftitutis Sc moribus cujusque

gentis,

tempo¬

ris etiam Sclocorum circumftantiis adcommodata adhi- beri folent. Hinc aliter amicorum^, aliter hoftium, all-

ter potentia fuperiorum , aliter

inferiorum

exceptos efle Legatos-, obfervare licet. In

admittendis inimi-

corumLegatis major requiri videturcircumfpeftio.lin¬

de nonnulli confultum ducunt, viros prudentes mili- teque

cinftos obviam

illis mittendos ehe,

cognituross

utrum extra caftra urbemve eos manere_,

forisque col-

loquium inftitui, ut prifco apud Romanos

inftituto,

in.

«de Apollinis faftqm

fuiflfe

teftatur Alex, ab Alexand.

an intra ipfa moenia eos recipi expediat. Bornum, in- quit Cicero, recipere Legatum hoßium, incuhicuLum ad"

mittere & redttcere, hominis efi, nihil, de periculo cogitan-

tis c), Hinc Romani Legatos Perfei ne quidem in ur^

bem admiferqnt, fcd, fenatu foris dato, iis, ut intra

lindecimum diem Italla excederent, mandärunt, addi-

tumque, fi quid iis pofthac opus

eflfetr

^cum P-

Licinio,

breviin Macedoniam

profefturo

^, agerent dj*

Sic

quo*

que,

4W ) o ( Ml- 47

que, (i in caftra Legatio admittenda

eftet,

ratio habita

ruit: an iis _quac terrorem

miftis

incutere potuerint in-

ftruda ea eftent, nec ne> Priori cafu, remotis impedi- mentis, intrornitti fuevere Legati , & libera eis fingu¬

la perluftrandi

poteftas fieri.

Ita

ab Polonis

anno 1576 apud

Andreoviam7ubi concilium

^erat

Equeftris ordinis,

admiffus eft Maximiliani Catfaris Legatus Rofenbergitu il-

luftris Bohemus, _perque media caftra,

inter

equitum

confertiflimas turmas, ad locum, ubi frequens Senatus confederat,perdudus,

hoc confilio,

ut rem omnem,

&

quam inftrudos

ad bellum reperiftet Polonos, Catfari

renunciaret e)m Pari etiam modo Romani Confules, qui Uticae erant,

legationes Carthaginienfium,

ex Ap- piano adnotante

Pafchalio

/), admiferunt. liter

fa

Con- fulconfedit infublimitribunali , adßantibus utrinfa Ducibus

& Tribunis_{, ac}legionum agminibtis, fulgentibusaquilüyfixis+

que ubifafignis, ut hincagnofcerent Legati numerum copia-

rumprope innumerum t Tuba filentioindillo exclamavitPra-

co : Accedant Legati Carthaginienf?/. lUiperordines arma¬

tor um transeunteSy cumad locum Tribunalis^, qui extenfis fu-

nibus circumdatus erat_y pervenifent⁷ jujßfunt aConfulibus^f quidpetentesvenijjent exponere. Contra,

fi anguftior forte

exercitus , & paueitate fua metuens

magis

quam metu-

endus_y adparatusque

bellici hominum opinione mino¬

res fuermt,,tum vero

ubivis potius,

quam

incaftris, Le-

gatisdäri fölet aditus.

Excipiendi

vero

Legatos ab ami-

eis vententes alia deprehenditur

ratio. Hos enim

non

tantum fplendido optimatum

occurfu,

verum

etiam

pu- blico & magnifico hofpitio,

lautiis item & congiariis,

aliisque

humanitatis

&

benevolentiae fignis, excipere,

nonnullis Rebuspubl. ufu

venit. Quae licet in

cujusvis

arbitrio pofita

fint,

nec jure

perfedo exigi

queant, vix

tarnen» cum honor hic & amicitiae

officia,

quaeLegato e&i-

48 4#-5 ) o (

exhibentur,tion tam ipfum, quam Mittentem, fpe&ent,

intermitti debent. Ex harum quippe ceremoniarum a-

ctuumque folemnium ingenio, Imperantibus ipfis qui

fiat honor xftimatur. Hxc boni adfe&us limina funt,

haec norma^ hinc quoque non raro felix aut infelix tra- dlandi negotii exitus pendet.

c) Qrat. Philip. d) Livs lib,44, e) Paßb, de Leg*

c»4*" f)

§. III. _N

Evi&a fic in prioribus admiffionis neceflitate, éx jure Gentium ^natural? debita ^, porro

obfervShdum

eft,

non de omnibus promifcue Legatis eam valere, fed,

ubi jufta Sc pregnans hoc juflferit ratio, illsefo jure Gentium, rejici etiam pofie. Neque enim tollit hxc

admiüionis neceffitas libertatem, cuique a natura, (Ibi fuisque profpiciendi, datam, ne periculis expohti quid

detrimenti capiant, fed injuftum tantumrnodo repudi-

11m prohibet. Hinc Legatorum, qui licite vel rejecti,

vel re infe&a remiffi fuere,omnium Gentium Sc tem¬

porum

hiltoriae

paEim fuppeditant exempla. Ad tria

vero capita omnes rejeclionis cauftas bene reducitGro- tius, licet Sc ipfe aliquanto hac in re indulgentior

fue-

rit, quod ab atiis ^notatum eft g), ex eo videlicet, qui mittit, ex eo^qui mittitur Sc ex eo^ob quod mittitttr. Si

nempe Mittentem, callida Legationis fimulatione atqs amoris fpecie^, periculofa & ReipubL alienae

noxia

a- nimo agitare, firma atque gravis fit fufpicio: Si Legatus

homo nefarius, exofus, freiere aut perfidia ante hac cognitus:

denique

fi negotiumtra&andum odiofum

fue-

rit atque cum periculo Sc iniquitate conjuncium: tunc fi nulla detur via, falvo honore, Legatum ad certas conditiones, mediante conventione, adftridum,

fe*

eure Bc tranquille audiendi, aditu eura exciudere

lice*

•m ) o ( im* _4?

bit. Legatus autem ab hefte, etiam armato, veniens

non repudiandus dt: quia neque pax & concördia ^,

neque inducise, neque alise ulls conventiones facile

iniri pohunt, nifi minifterio Legatorum, adeoque, (I

alias unquam, certc tunc eorum commercium, inter

belligerantes perneceffarium Videtur. Hos _ergo qui iflo

folurn practextu refpueret, omnem tolleret reconcili- fctionis &_chius pacis recuperanda* fpem. Ita de

h^c

re Val-

egregie: Es iftfreilich, inquit, kein

pf^tat^

^ver-

bunden alleGefandten ohne Ausnahme zu admittiren, indem

diefe Verbindlichkeit aus dem abfehen der Gefandtfchaft, fo fern fie auf die gemeinen Nützen zielet, fließet, mithin Wo

folches abfehen Wegfällt , fo fällt ^{auch die} Verbindlichkeit,

und man hat erhebliche urfachen, den Gefandten abzuWei- fen ^, Welches in verfchiedenen fällen jgefchehcn kan, alsWenn 2. e, geviß ifl ^> das der Gefan dt^e um aufrühr ^zu erregen kommt _, und die Gemüther der Unterthanen an fleh ziehen Will, Wenn er nicht als ein Gefandter, fondern als ein Spion,

oder ^nur die Sache ins Weite Feldzufielen, unddurch diefe Verzugfeinem Herrn nützlich, dem Potentaten aber_, zuWel-

chem ergefendet Worden, fchädlich zufeyngekommen,^Wenn

er anderefchon Öfters^, durch dergleichen Pratticken betro¬

gen , oder doch auf andere ^art verdächtig ifl. Et mox:

JVolte manaberjemanddeswegen abWeifen,weil er vomFeind käme, fo Wäre diefes keine erhebliche Urfache, Weilohne Ge¬

fandten Weder Friede, noch Stillßandder Waffen, noch an¬

dere Verträge zWifchen fireitenden Partheyen leicht können geftifftet Werden, auf Welche Weife alle Hoffnung eines Frie¬

dens verfchwinden mi'ifle h)> Secus vero exiftimandum eft, fi legatus animo veniat, ^non de _pace agendi, fed nocendi, caftra

explorandiatque

^moras ne&endi, do-

nec oppertunum fe

ofFerat

tempus hoftem opprimendij

ttJJK enim rejici

poteft,

non quodab holte veniat, fed quod

quod ipfe

hoftis fit &

novas res

moliatur

^,

quamquam

& eo cafu interdum admitti fölet, addita tamen cu- ftodia ar&a, quac inimicos conatus

impediatj

quem-

admodum Veneti Reinaldum ^a Maximiliano I

mifium

admiferunt, fed cufiodia, ut loquitur Ofiander i),

cir*

cumfcripferunt, ne aliquem

colloqueretur

,

citra

vo-

luntatem Patrum, publica id exigente

fecuritate. Le-

gatos eti^m

ob fuam vilitatem repudiandos efie

^,

funt

qui

negärit, hac praecipue de caufia: quod au&oritate publica nixus omnis veniat Legatus, adeoque non ex qualitatibus privatis aeftimari debeatj quod

tamen

alii

adfirmant, ^{cum ex} mifiione talium, qui longe

infra

fortem, quam Legati induunt,

pofiti funt, haud ini-

que praefumitur contemtus

& ignominia Admittentis,

Sic Elifabetha, Angliae quondam

Regina, Oliverio,

Ludovici XI chirurgo,

negotiandi caufia ad fe mifib,

non infulfedixifie fertur : £)uid medicoopus haberet, cum optime valeret? Res

fat

is infirma

fint necejfum e/?,

qua me*

dici manu cumnda. Solet enim Mittentis animus in eum ad quem mittit, ex

ablegati etiam privati exiftimatio-

ne atque

conditione aeftimari. In his

vero

omnibus

magna

circumfpe&ione

opus

eft;

^cum non

pofiit ifta

prudentiae

civilis

^pars

praeceptis

ita

definiri, ut aliqua

fubinde non occurrant, quae pro re nata

diverfam pla¬

ne fententiam exigant.

Vid. ziegl. de jur, Maj, lib, i, c, 32. §. II.

& Ofiand.

ad h. locum b) Lexic. Philofoph. fub voce

Gefandten,

p\

m. i2i6. i) loc. cit,

CAP. V.

5. I. lmmunitatem Legatorum ab imperio Admittentis

adßruit. ^v

II, Eorum

fententiam leviter perflringit, qui vel

potefla-

)<>( ^

poteftatem territorialem abfolutam Trincipi trU

buunt, velex

patto

tacito

hoc immun i

tatis^jus

de-

terminant.

III. Ubertatem confcientia

& reltgiom evrncit.

IV. Immunitätem a

legibus ctviltbus & juris dittio*

ne loci, etiam

refpettu

comitum,

va/orum &

a*

dium,

probat, übt & breviter de Francbitta Quarteriorum.

§.

V. De Immunitäte

ab onertbus civihbus &1 vettiga*

hhuSyUt

CS-Uber

tåte

fermonis

&

literarum trattut

^*

§. I.

ADmilfo

immunitatem^{tur,exiftente}

fic Legate,

^caufla,& fecuritatem,Jure N.

nullaqj,

^tenetur

ob ^Admittens quam jude rejicia-

&G.^omnemdebi*

tam, pratftare, eique

perfedum juris libi competentis

u-

fum concedere. Confiftit vero Jus

illud in invioUbili-

täte, voce in

fenfu latiori

accepta, qua

eadem,

quae

Mittentis fignificatur

fanditas Tumma inter homines

atque

perfediflima,

qua

legibus civilibus quibuscun-

que,

& inde ortis oneribus publicis, omnique huma¬

na poteftate Legatus

eximitur folviturque. Hane ite-

rum, praeeunte

Valchio a) melioris ordinis & trada-

tionis ergo,

in duas

partes

difpefcimus, Immunitatem

puta

& lnvioUbilitatem in fenfu ftridori lic didam.

Immunitas compleditur jus , quo Legatus , per- fonam Principis fui

reprafentans

^,

nullius imperio fub<

jeetus eft ^, adeoque nec illius ^,

ad

quem

mittitur

,

id

quod

finis ipfe & indoles Legationis manifefto poftu-

lat. Si enim ardis adeo limitibus

immunitas Legad

includeretur, ut

jurisdidioni alterius, ad

quem, com¬

munis tranquillitatis procurandae

caufla, miflus eft,

G fubdi-

n « }«f »

n>«*M■ '"^'■■'T»,'1—■ i.i.i rmmawMMwM#

fubditus, adionum fuarum ei rationem reddere ne- ceffum haberet, alienis jam enris & negotiis diftentus

officio fuo rite & _{qua par} eft

induftria

&

libertate

per- fungi non poffet. Omni quippe

ratiohe, fide & dilL*

gentia negotia ipfi commifia

exfequenda, mandataque

tam fände fervanda funt, uf ab iis, quas Mittens tran-

quillitati communi, &

rebus fuis convenire duxerit«*

ne latum quidem ungvem difcedere

debeat. (conf.

^§.

3. cap. III). Qupd fi vero

hasc Mittentis commoda di¬

rede intendant, Admittentis vero adparenter & indi-

rede, fi confilia eorum difiideant, &, quod faepecon- tingit, adverfa utrinque

molimina volvantur,

qua,

quaefo, ratione Legatus

ab alteriuspenderepoterit

man- datis, & illius tamen fubeffie junsdidioni ^, adverfus

quem ea forte exfequi debet ? quomodo tum negetia,

ex Mittentis arbitrio, gerere > ac in iis, qua debet im- trepida agendi loquendique libertate ^, audoritate &

fecuritate verfari poterit?Immo ne quidemAdmittentis

hocpado commoda Legatus,fi in iis opera ejus direde

8c primario verfaretur ^, fatis tuto procurare poffet. Si

enim eum, ceu Proxeneta &Mediator, ab injuria åke¬

ri facienda,& bellandi ferocia,ad officia humanitatis re- voeareconaturLegatus, ille vero ir$,ambitioni autbel¬

li ffudiis nimis deditus, atque, ut funt fere mortales, in

tanto praefertim fafiigio locati, admonitionis impatiens

data fibi confilia indignatus fuerit, fieri facile pct(ft,ut

himc jurisdidioni fua; fubjedum in ordinera cogat, &

detrada dignitate graviori quadam mulda adfkiat.. Ita Legatus, licet direde 8c prajcipue, hac fua opera, Ad-

mittenti profpiciat, neque jure Gentium tutus

effe,.

ne- que officio fuo fungi, 8c ve] pacem fvadere, yel bellan¬

di rabiem, fuperbiam , invidiam, nimiam dominandi cu-

pidinem

aliasque

Adnnttenti

familiäres

_pafliones*

citra

sjm

■ ' i " .

ÜIIS

y

4S-S ) o f $8F rf ejus offenfam, & vitaefuae difcrimen, vituperare ac dis- fuadere poflet. Åccedit^, quod Legatus perfonam Prin- eipis, ab alterius imperio independentis, reprasfentet, qui ^non cenfendus eft velie per eum, ut inferior cum

fuperiori, fed ut squalis cum aequali, utpote qui, per

Legatum fuum, alteri fe neutiquam fubmiferit, trada-

re$ unde immunitatem Legati ab imperio & coadione

tantum non omni prona confequentia colligere licet.

HiflC Grotius: Communis,inquit, mos, qui quemvis in alie*

no territorio exiftentem ejtu loci territoriofubjicit, exceptio-*

nem patitur inLegatis, ut quiftcutfifttione quadam habentur

properfonis mittentium ^, itu etiam fittionefimili conftituuntur

extra territorium: unde få civilijurepopuli, apudquem vi-

vunt non tenentur b), f-t Vicquefort : IiAmbajfadeur ote Miniftre public qui falt les affaires d"un Prince eflranger, få.

qui efl reconnu. pour tel, eft exemt de jurüdiftion du lieu de fa refidence; par ce quefet affions doivent etre confiderées^y

commefi le prince ^mesme les avoit faites jusques a ce quil

les defdvoue* Et mox l De fait, la raifon ^pourquoy le Droit

desGensexemte le Miniftre Public de lajurisdiktion du lieu de fa refidence, eft, parce qtlil reprefente ^un Souverain, fur le-

quelunautre Souverain na nyfuperiorite , ny jurisdicliont

ceft pourquoy il ne la peut eftendre fur fon Ambajfadeur non

plus, Joint que parce moyen It Miniftre feroitfujet ^a deux jurisdittions differentes en mesme temps, fåpar ce moyen il

deviendroit inutile afon Maiftre,fiunautre luy pouvoit faire

rendre compte de fesatttons c)„

a) Lexic.Philofoph.fub voce p- m.iziy. b) De J.

B fåP. Lib.II. c.i$.§,4. c) VAmbaffadeur

få

fes fonotions

Liv. /• Se£i%z/.

§. II-

Sententiaenoftrae fuperiori allatae eorum nil ob-

flat aflfertum _, qui poteftatem principis territorialem ab- feluam furiuttt) eoque communiter extendunt, ut o-

G z maia

u

)

q

c

s»

mnia in omnes In fuo poffit

territorio

^,

adeoque

impe¬

rium in omnes ibi degentes aequaliter exercere. Ita

Dif-

fert. Luderizio-Coccejana d). Primum igitur pro certo irt»

dubitntofo tenenåum,quod Jure natur*fumma cu)tuqs territo-

titpoteßasfe extendat ad omnia> quafunt tf quafiunt in eo territorio. Hane fententiam ingeniofe fatis probare ^co-

natur^a poteftate generis humani

abfoluta in univerfam

terram. Id _autem, de via fadti naturaliter

forte

verijm, moraliter & de via juris falfiftimum

effe,

&

Machiavel-

lismum fapere, quis non videt?Ut

enim nil dicam dear-

gumentatione atotoad quamlibet

ejuspartem,quae

non procedit,falfum eft ^ex

poteftate generis humani in hane

terram,. quae Itidem neque phyftce neque

moraliter ab¬

foluta eftr deduci poteftatem territorialem.

Ad legem

mmque focialitatis & jus N. Gentium ^ea

neceftario

^re¬

ferenda e£LExhoc,,renunciantibus jurr,.natura fibi com-

petenti,civibus,intercedente

padto, plurima poteft Prin-

ceps, fednon omnia.

Nihil

vero

niß

ex

lege. Nee ob-

ftat, quodhabeat Legem Regi^amf id eft, jus in legem

& de

lege.. Undeenim hocl a focietate^ haec a lege

focialita¬

tis_, aequalitatishoneftatis•;* &c. Omnesvero

hae leges

a Deo,naturae audore,pendent.

Nihil igitur poteft

con¬

tra leges; divinas^r nihil in

invitos, qui imperium ejus

ßunquamacceptarunt. Ergo

poteftas ejus ad

^eos

folum

fe extendit, qui funt in & de

territorio

ejus. At

Lega-

tus, Paterpatratus Gentis alterius,

de ejus territorio ef-

fe non eoncipi poteft^, in quodnon ut

alius peregrinus

fuac fecuritatis &

utilitatis'qutcrendae,

fed

publicae

tran- quillitatis procurandae

caufta

^y

venit. Et

cum ne

in alios

quidem advenas,qui poteftatem

ejus territorialem fpon-

taneo acceflu

agnovifte praefumuntur, omnia aequaliter

poflit

Princeps,,ut in cives indigenas, quid

ergo

in Le-

gatum potent, qui nunquam fe ejus

imperio fubmififte

praefu?

)o( §# ^ST praelumi

poteft?

Bene

Cailius:

Jure,

inquit,

territoriit quod expattoconfenfu & lege focialitatis^nihilpoteft Princeps

in eum , qui nunquam velper aliumvel ipfe in idconfenfit, quin ipfe huic jurffiquod in eumhabuifet,

renunciaffe

pra- fumitury fattaante ejusadventum denunciatione HT fubfecuta

venientUadmiffone e), Nec magis eorum nobis

probatur

fentcntia, qui adconfenfum atf^pattumtacitum

heic confu-

giunt, ex eo jus & immunitatem Legatorum perperam deducentes. Abfolvitur hocpattum Legationis denuncia-

tione & acceptntione. Utraque inter gentes

vicinas & ami-

eas fcepe negligitur,^cum fola

praefentia Legati fufficiatf

& fic,ni(i aliunde ipli jus fuurn

conftaret, nullum omni-

no efret. Nec ea fit,nifi mutui honoris cauffa,&,quam- vis hoc modo pronior & prolixior

fortafiis favör Ad-

mittentis, minime tarnen novum aliquod jus

concilia-

tur.Immo tantum abeft,ut Legatus quocunque

cafu

im- perio Admittentisobnoxius (it, utde

hoc

ne

pacifci qui-

dem poffit Mittens, quippe qui jus non

habet probum

& innocentem civem, e civitate ejedumy alteri, quem (ibi fuperiorem ^nonvoluerit, fubjiciendi.

NedumLega-

to, qui Mittentis audoritatem

& dignitatem, omni Au¬

dio, tueri tenetur, in ejus contemtum &

ignonuniam,

juri fuo renunciare, imperioque

Admittentis fe fubjice-

re, integrum eft. Quod vero nec Legatusynec

Mittens,

Legati Dominus & fuperior, in

alterum

jure

transfer-

re pottft,id Admittentem

fibi aflumere poife abfurduro

eft didu. Quid? quod

hac ratione Legato, quantumvis

cordato, utpote cui fua fic periculola in

tegritas &

con- ffantia eftet,.Mittens parum fidere

poftet.

Nonne

fatius

föret Legati loco literis,licet & ipfis minus

vel

commo*

dis vel tutis, interpretibus fua

negotia credere,

utpote quae minimum nec perfcripta

fideliter reddere erubefce-

scnt _j. neqye

potentiara alterius* timendam- haberent?

_&rev£

HM ' ) o C 9W

Breviter : de iis cum Legatis conveniri poteft, quac ar- bitrio utriusque fubfunt, &ad naturam five dfentiam Legationis non

neceffario

requiruntur. Hrs enim, ^uc

verbis Utar Cadii f), ne ipfe mittens quidem, multo minus Legattis, renunciarepoteft, cum ea rationé ejje Legatus cejfa*

ret, quemadmoåum homo, ut homo effe definat^f quoadvivere

& vuit debet) nullo efficere patto poteft. Itu Legatus Ad"

mittentisjurudittioni atquepoteftati fubjici nullopattopoteft, quia hoc fatto Mittentis negotia, ex

iUius

ar

bitrio

^,gerere at- que conftcere non

poftet,

eo ipfo Legatus

eße ceßaret.

d) De Legato fantto non impuni c. z. §§ 4. j. e)De fur & Jad, Leg.fett.poft.§.zi. f) Sett.pr.§.68*

§. III.

Ex immunitate ab imperio Admittentis fequitur, ^% Legato etiatn competereplenamlibertatem non mntummo- ribus t? inftitutis Gentisfua vivendi, fed in priinis religio-

nemfuamprufitendi; ad quam omnesetiam in eodem io-

co verfantes , quibus cum Patria

fibi

& Princcps com¬

munis fuerit, admittere poteft. Quanquam enim Phi¬

lippus II. eam

Angliac

Legato ejusque

domefticis

quon-

dam negavit, & hodienum Rom. ecclehae addidi Prote-

ftantibus _aegre, & quantum ejus fieri poteft, parce con- cedunt ₅ quamvis etiam

haec

res non femel infanienti plebi irae ac furoris materiam

dederit,

itaut, effradis januis, in Legatorum aedes irruperit, facerdotemque II-

bi tradi poftulaverit, hoc tarnen nihil facit ad dero- gandum Legatis jus, natura

determinante,

ipfis debi-

tum. Tenetur quidem Admittens, ceu publicae falutis omniumque eorum, quae huc tendunt, moderator fum-

mus providere, ne, ex libero hoc religionis exercitio

fludibus civilibus committantur fubditi>atq$ adeo tran-

quillitas publica turbetur, unde etiam poteftLegato a- liu§idiomatif^j quam übi vernaculi, in facri§ ufu inter- dicerej

4M ) O c m* T7

dicere _, fuisquepariter injungere, ne his interfint: Le- gatum vero iis, ad religionis fuae norrnam

celebrandis

prohibere plane nequit, utpotein quem

nulla

ei pote- fias competit. Ita ex Francifco de Callieres g)in hane

rem Valchius I dlle Abgefandten, inquit, Gefandten und Refidenten haben das Recht in ihren Haufern den Gottesdienß

des Fünften oder St^aatz dem ße dienen ^, frey zu halten5 und

alle Unterthanen ihresHerrn_? dießch in dem Lande befinden,

Ivofie refidiren, hinein zu laßen4 Et ^{mox :} Den obwohl ein Fürft nach der Folitie dahin zufehen hat, daß bey diefiem freyem Religions Exercitio unter feinen Unterthanen keine

Unruhe entfiehen möge^fo kan doch diefes nicht verboten Wer¬

den_, eben Weil der Potentat dem Gefandten nichts zu befeh¬

len hat h). Hinc Nuncio Venetiis refidenti anno 1603,

cum is coram fenstu quereretur de iibero religionis

exercitio, _quo Legatus Anglicanus, inftitutis in aedibus

fuis concionibus publicis, utebatur, veritus ne, muta-

to idiomate patrio, lingva forfan Itaiica faqra hacc per- agerentur, fieque ad ea omnes premifeue

admitteren-

tur , atque a fenatu expeteret curam Legati in aliura

locum transferendi _, bene refpenfum eft : fe non pojfe

Legatum libero religionis fu<e exercitio prohibere, fed velle

tum , quo par efi verborum honore, rogare, ut ne exterü

aditurn ad hac facrapermitteret i). Et hoc eo magis 2Z~

quitati confentaneum eft, quo certius conftat, religio-

nem _, fi quae alia res, prorfus liberam & ab omni coa- tftione _, quae naturali confcientiarum libertati maxime adverfttur, immunem eftedebere.

g) De la maniere de negocier avecles Souveraines cap,ß,

h) TexteiPhiiof fub voce ©ffonbtft. i) Valch.loc. f/V, conf.

Vicquef\ Lib,I. Sebl, XXVII, pag.600 &feqv.

IV.

Si imperio

admittentis

Legatus non

fit ftjbjedlusj,

fequi*

i8 •i« )o(

féqmtur porro eum nec

legibus loci

, in quo

degit,

tene-

ri. Imperio

cnim fubiit

oportet,

&

eo

prius obligetur,

quilege

alterius tenebitur. Legatus

autem

nullius,

prae¬

ter Domini fui, imperium

agnofcit,

§. L

adeoque ad-

mittentis legibus atque

ftatutis,

utpote quae

fuis

tan«

tum fubditis, in quorum numerum is

referri nequit,

latae funt, minime

conftringi poteft.

Ita

Grotius: Sicut

fittione quadam, inquit, habentur pro perjonis

mittentium,

ita fimili fittione conftituuntur extra

territorium

,

in

quo

verfantur. Unde civili jurepopuli^, apudquem vivunt, non

tenentur kj&i Befoldus: Cum Legatus non nifi Gentiumjuri

fitfubjelius^ fequitur,

inquit,

eum

legibus Ef ftatutis civ i"

libusnon teneri l). Haec enim quisque fibi

populus

con- ftituit, ita ut ad alios, praeter cives

ipfos,

^non exten-

dantur. Et licet peregrini privati

legibus loci, ubi de-

gunt,teneantur,cum

ab iis quoquepraefidium mutuen*

tur, Legati tarnen,quorum

incolumitas jure Gentium

nititur,noneftnecefle,utlegibus civilibus quidquam

de-

beant,quamobrem ^nec

ad obedientiam iis praeftandam

obftringuntur. Quod fi

legibus & moribus loci Lega¬

tus non teneatur, patet eum nec

Magiftratibus

aut

judi-

ciis civilibus ejusdem loci fubje&um

elfe

$

quod etiam ad

comites, miniftros yva[a ac bona mobilia

Legati extenditur,

(ine

quibus commode &

ex

dignitate Mittentis Legatio

inftitui nequit. Horum

inviolabilitatem indicat for¬

mula ex antiquo fccialium

carmine haufta:

Rex

facisne

metu Regium Nuntium Pop. Romani £)uiritium? Vafa comi-

tesque meos ? Et

lege Julia de vi publica

tenentur tam qui comites, quam

qui

Legatos

ipfos injuriaadficiunt.

ni). Caduceatori, inquit

Thucydides

^, atque Legatis

comi*

tibusque, quotcunque fibiplacuerit,

dijjolvendi belli gratis,

Efcontroverfiarum inPeloponefumAthenasque

euntibus,

terra marique fcedera ejfe n). Et

au<dor des memoires tou-

chant

*tH_ ) ^° C

^rs

chant les Ambafladeurs ^{: mesme} Droit des Gens, protegefa perfonne ^, protege aujfifa maifon, />x />x

meubles _, commesdes fuittes infeparables de la dignitéducha- rattere. Idem teftatur Batavos anno MDCLI die _ipMar-

tii edi(fto cavifie : 6)ue perfonne de quelque Nation> eftat%

qualité oucondition, qdelie puiße ctrey riojfenfe, endommage,

grave oufajfe infulte ou injurey direttement^ou indirettementy

en quelque fagon ou maniere _{que ce}puiffeétre , les Ambaffa- deurs^_{Refidents, Agents ou autres} Miniftres de RoisyPrinces,

RepubIiques, ou autres, ajant la qualité deMiniftrepublic,

en aucune manier e

, leursperfonnes, gentilshommes , z'vz-

maifons, carojfes , ou autres chofes^y qui leur puiffeiit apparteniryoudependre d^euxy de paroleydefait ou de mine,

4 df encourirnofirederniere indignation, ö* /sT corporellement, comme violateurs du droit des Gens _, Ö' turbateurs du repos public. HincRomanitam acriter curh Aib<eis_lato de Gentium jure in comitibus Legatorum vio- expoftularunt öj. Et Angli iriter praecipuas belli

contraGallos fufcepti cauflas numerarunt,quodfamülut

Legati Anglici vi abrepttis in triremesfuerat abduttus,&quoct

Legato, in menfa^{^} non aliis vafculis^{, quam}quibus _infignia regni Anglia, juntta Gallieis, infculpta y contumeliofe ^erat minifiratum , referente Camdeno f). Immo ////

Legati adibus hoc immunitatis jus conceditur, ut', in

honorem,

decus & fecuritatem Legationis, ab omni,

& privata cujusvis, & publica Magiftratus, violentia

exemtae fint. Ut vero Ulis jus Afyli tribuatur, ut omni- bus eo

confugientibus,

etiam nequitfimis, tutus ibi re-

ceptus pateat, natura & indoles Légationum nullo mo¬

do requirit : utpote quibus mutua Gentium cömmoda promoveri, non vero Principum in cives fuos juri de¬

cedere quidquam debet. Suevit alias hoc jus,voce com-

myniter reeepta, adpélläri Francbitiafguarteriorum, vel

6o •»* ) o ( $#.

a Gallico Franchife deJguartier,vel Italico Franchiggia di Jguartiero ^, & tam late

patuit,

ut non tantum

ad

Lega¬

les eorumque doroos fefe

extenderet* fed ad comites

etiamydomefticos aedesque

ab illis inhabitatas

^,

plateas

"vicinas atque vehicula,quo

confugientes

omnes,

ctiairt

fcedißirnis fceleribus

polluti,

a

jurisdidione Magiftra-

lus ordinarii exemti, omnimodafruerenturfecuritate

& delidoruroimpunitatey qux exada,

nomine tributi,

pecunia quafi venalis

exponebatur. Hoc

autem

malitias

facinoroforum patrocinari ^,

licentiat

atque

pétulantiac

januam latiflimam

aperire

atque non tantum

in ipfius

Legationis fummum

dedecus, fed etiam legis & juftitiäe,

jure territorial! aut

civili conftitutac, fraudem, immo

-iiniverf« gentis laefionem vergere,

adeoque merito

ex*

plofum

fuiße

nemo non

videt. Poteft quidem Legatus,

id rebus fuis convenire_{putat? pro}

delinqvente

inter-

cedere, Figorem

juftitiaty fedata Principis ira, delinire,

& falvum condudum cauflam diduro procurarej ß ^ve-

xo hifce omnibus nihil motus Princeps deditionem pro-

fugi exigat ^*

reddere utique hunc omni

tenetur

jure,

Qu* veroad

Franchitiac hujus

örtum

& progreßum, ad

controverßas , ob eam, inter Regem Gallise & Pontifi-

cem Rom,, feculo fup. ^, tanto animorum motu agita-

tas , aliaque huc

fpedantia

^,

pertinent, illa omnia

éx egregia Nobtl. R. Com.

Coli. Confil. Dom. Olai Törne

dißertatione deFranchitiaQuarteriorum haberi pofiunt)

quapropter hoc järnnos

fuperfedemus labore.

■;}

k) De J. B &P. Lib. II. c. ig,§.4. n.y. 1) DeLegec

§,13. m) Gro1.1.c.§.g. n) Thucyd.L.4.p zyi obf.Tesm.in

Gro1.1.cit. o) Velth. in Grot.loc. ditt, pjPart. I,gäg.31.

bid,

Tesm, adGrot. b, /.

Jf %

^.

fEx immunkate ab lmperio §. t Legibus

atque

ju-i xi^didione Admittentis

§, IV,

fluit

porro Hnmunitas atri«

butif

■1