St QJJ.F.Q^S.
D 1 S $ E ATlGNOO MONICA
HOR OLO G IO
SCIATHER1CO.
Qjam
Cum Ampltffimi C&Ueßi Hdofophici confenfu, in Kegia
& celeberrimaAcaämta Fpfahenji,
PRIS I DB
Vl\ö rt^MCL 4S S IM 0'
M A GNO C ELS I O,
Mathef Profeflore Ord inarso, h. t.RcÄore Magnifico,
PublicobenorumexamtniJubmittit,
Celfpßmi ^egnl Svecix CanceÜar'ti
Alumnat
ANDREAS ING, RHODIJN w-Gtthus.
In Audit. Guß. Majorif bons confveris,
v dte i, Jmuar. Anm 167j.
S.» E.« M.t"
KE G N 1 E S V E C IQV M
S E N A T O R I
ÉT
C A N C E L L Ä R J O M A G NO.
WESTRQGOTHIiE & DALIA
I U DI C I O V IN CtR 1 A LI
ACADEMlA UPSALIENS1S CANGFLLARIO.
QELS1SS1M0 EXCELLE
HE\0 l ac DOM IN 0
DE LA G ARDIE
Conifti Sn £3cföi?/2trcn66urg&pmiott/ L. B.ia
<£f£o(m/Domino in fyatfbt/ $?C?pi!éfofy
p& Qöcimcpiu '
&C* &C*.
3omno ßao Grauoßsßm
Celfisfime , Comts GraDomine.
Ncomparabilis tua gratia , CdjtJJi- JUme Comcs, & favör in Jitterarum a-
mantes eximius,tojam vei teroerita-
tis velconfidcnti# quemvis perduxe"
■runt, ut Cdfifftmo Tuo notnint ftu-
diorumfuorumctiamaliqualia ipecimina inlcribere
nemoferedubitet. Ideoque Tuis oculis tepiusquae
iisiodigniffima funt, obtruduntur. Scioeqoidem
Tibi, Cd(iffint Comes, meosquoq ;aufus vifumill
tiimios 8c prorfusinlolentes,quod tant*vultus ma- jeftati,cujus afpe&um vixfummiiogenii nedom vul¬
garisaÜcujusvires fuftinent, hafce maxime rüdes 0*
ftere pagcllas nonfimvcntus.Proptereadiuquidern
mirumqoantum diffidebam! verueademmihi gratia
animumaddidit, quae eazteris Tuis Ciienribusfin-
gulistSvafitillafavonsauraadomnem pofleritatcm
memorabilis, quanos terrae Leckovian* incolaso-
mnes, ante alios, perpetuoes dignamscompledH.
Quaeid effecitjUt qootiescunq,in regionemnoftra
Oivina curaTe,Cdfiß Comts, venirejuflerit, non faciledixerimquam incredibilitumomnes gaudio
exultent. Atque de gratia ac benignitatc Herois ac
Dominiloi fecuri,totdemiffiffimisfupplicationilus,
totmoleftiffimis precibus,invidamTuam patientia
onerare non dubitant,adeoutmirariIiceat,quemad-
xaodumiildem femper fufficere valeat. Adegit mc
(°J porro
porroMunificentiaTua, Cclfißime Comes,sctcrni»
Jaadib9celebranda,dequa totapromc Patria,edaga
exteraenationesloquunmr; Cujusuberrimi ftudas
admeqaoq; &fracres meos femper copiofe redan-
darunt ; pratcipuevcro cumex innatoerga Suppli*
cesaffe&u,& Summain Pareotem irieuragrada, pri-
mumnoftrumad Åcademiamiterreddidetisingen-
ti pecuniafcliciffimuni, ut & paulopoåannuiscu*
juldam pracdii reditibus nos benigniffimejuvare vo-
lueris.H^c dumcogitabam, fierinoo potuit,quin a-
nimusmcus dcfperationiobluétaös, lefe erigcret,8c
dcingcnti Tua, Celßßime Comes, gratia, optima
qu^que fibi poiliceretur. Sed nec quo potiffimum
modo Tibi, CelßsßmeComes »rationemprofe&uum
meorumprobatem potuividerc,nifihoc gtatiffirnae
humilimaequementisindicium adTuagenua-piede-
mitterem* Sufcipias igirur,C'elfiffimcComest eodem
quo me ha&enusfavoreamplexuses, primum hoc
deftodiis meisteftimoni-um ; Scinpöfterumquoque
fummxTuxgratis scbeoignitatisfrudumcexciderenepa-
tiaris, devoti-mma annmveneratioii^oro. Dens Ter Opt,
Max. Te,, Cel(ffftme Com»f, tBsxirao patriae noftrar , Rei
literaria: Tuacquc Göthiat,bono,quam düiciffime fervet!:
Sic vovet
Celßsfmi Comitis
humiUmus fuhjeUtßtmwqu*
Chens
ANDREAS RHODIJN»
/
T F A T I O,
\ iiß'' ' '"n.. *
INccr
ria funt, haud fäea qux honiini
o anincommuni
non accuratavitamaxime
temporumnecefla-
diftri-buendorum ratio, -locum, li nonprimum certe, non
proculaprimo, fibi verfdicet. Cum Deus in initiofta-
timmundi, ante temporis confticuerit difcrimen , quam
Soicm, Stellas, cartcraqueomnia crcavit: quippe quifuc-
ceffivam operis fui perfeäioncm Rice primxva determi¬
naret, Et ficut ipfb temporis auäor åc moderatorfumnuis»
ad ordinem creationis fuxdefignandum , eertosdiesnsces-
fars© requirebat,• ita etiam maximum operx pretiumfem-
per fair, in focietate humana res om nes negotiaqoe lin-
gula, ccrtis dicbus ac ftatis cemporum viribus, pefägere.
Proprerea rcodos, dicrum in certa horarum fpatia divi¬
dendomm , varios excogitarunt prifci. Nonsiullos in 12
horas Diera civilem diftinxiffe cenftat: alios in 24, (quem
numerum eciamnum retment om nes ) fii?e ex duodecim fignis fignifcri, quorum cuslibetunam horam adögnabant,
Öve ex aoimäli qnodam in /Egypto Serapi h. e« Soli fa-
cro, quod duodccies de die totiesque de qualibet no&c
( ilthonos auribus ) urinam emittcret; adeoque originem
vocabuli Hors ab his fordibus ranquam agrxeo '1^3*h, c.
urina, quidam dudamvelint. Inftrumentavero borisdefi-
fsiersdis idoneanoouniulmodi funt: Notumenim eil olim clepfydras,bodieq; Clepfamosfeuvitrautolisn peråqiiamj
ita noftro tempore perpulveremfenfim deTrendenrem,ho¬
tasoßendentia, inulu elfe, mukaque alla diverfi geberii
horolo-
horologia/ qua:Anaximeni cuidain Müefio äcceptä rcfc*
funrur, fcdfalfo ; Nam Achabum Iongeante, horologiuni
habuifle teftantur Sacra?litters. Quin & ipfum Adamumi tanCumphilofophum, Matheteos adco ignarum fuifle, us eadem nequiveritinvenirc> non fascd crcdere, Prxfertim
Cumuiuseorum tamilt, vcl in minimis negotiis,neceflarius,
utctiambubulci oviumquepaftorcs in fylviserfaßtes, crc- fccntem & dccrelcentcm(uorumcorporum umbram, loco Horologii habere(icnotiflimum^Nonopusjam eft, opinor,
utindeprsdicanda ejusréilaude ac utilitatealiquid follicite
allaboremus, cujus fufficiens nobistcftimoniuin ccrtiflima
fe fiftic expericncia. Paucistantum hkindicandaeft nietho«
dus diflertacionisnoftrx jin quaprimum nonnihil deHoro- fogioingenereegimus, Deinde Problemata quatdam in i-
pfaconftraéHone neccffaria , tradidimus. Tertio Examen planorum, Tumdireftionem llyli monhraviraus. Poflrcmof
deIineishorariisaliqua addidimus. Fateor equidem Prx-
clariifimumPrxlidem meuni, ficut nemini unquam deefic
fuftinetinftudiis Machematicis,(quxanimumqooqjmeum, pefcio qvofuieeperint deßderio) ita&nunctenuitatimex adverfusmaterix hujusdiificultatem oblu&anti, Sc operam fuamcommodafleSc fubfidia. Tuumeft, LedorBcnivoIe*
cainquibuierratum (Je,nec cxfpedationituz fatisfa&um #
e</rigere candideque excufarc.
y
Caj.L
Ca?. %
Km
neratim_,.
Örolofjum ab iadicaodis hont diciliif«
Hordeftumeoimeft mftrumeatumeerti»
lineisIn qualibet («perficic adorn-tum•
pr#cipuead boras , perradium lucidum
auftmbroisvfne.Gnomoaeprofeélutrude-
monihanda*. Ratio»pfa lorolcgad«-
§|fcribeudit Hordoziogroiibto,* AaGno-
monc,tjuiaf&s , hoccd inda«
,gator vmb'z • dicttuf, GnotftonUu dt
Stiatberiea apptllari iolcr,
Horsrum geriet*funtduoiMqualium&hiaqualium^enTHtn*
tiorum & veterum.
J{etentiores hor*funtpartetquatuorfcv'ginti«pqt'ales, inqt;af
diftingvjfwr qttisquedies civilis»;iudt&x,quodnoneffént vetei.bu*
iifi!civi'j reerp**. , t .
Hse autemprotriplici»nirio,iirde computarifolent,variantjdi-
veriamque denominacionetnforti unrur.
Ali* enitnfunt Aßrewmicar, pletisqjpopulisEuropeisfcoctem¬
pore ,praseipueveroAHronom's funtinufti; hoctarnendiftnmine»
«it Aßronon ihorasa»ner»dierumeienrf ieriecontimiaadhoram 14
inmeridietr«(equentfm : C*teri veroamrridieinmedianino&ca»
horasdsodec'tn»atq eeodemmodoirde«*tiam ninmeridiem.
Ali«haltet» i«tintnuriimpopulovt* ipat*,q«taböccafufolis»
in or.caf«trfjii< letp entrm,OrdineconinserruptO« <.on>ptitan'ur«
Ali* Bßbyiomite, jtiitaB^bviouiorunacoalvaudincm»t umera**
diinitiniiicapfeiifes«bot IiSollt.
Antiqu*boretiqtiar umfreqiientior«fu*eratapndarr'quos$fint
doodenma parecdieiatit 1cctis>fg latm zInäqualesdrä*, qtiod
correpnoj.es A incren.cni«lorgit diriscaj--km provari*inticmcn-
(oAdimmutionclungitudiuisdienn. &Lo&ium.
A C»W*
Cxtihm Horolo^iumquocfÜber ex fribufcocnponicurpartibai
aemptSuperfiao alirjua, GnomoneSchneie* Quibus qujrco mit
pfoufuaccedatradtwncccffcefi-
Superficiesvclplana,valSpheeriea,veiConiea, vei Cvlindra*
§ea$ veiexbisquoeuuquemodoruixta,
flauerum totcon&iciüfolenrgenera.quoc funtcirciiiorumSph».
r*coclcltis. quibusasqüidiftawtrdiferimina. Kirchertts fituspiano-
rom49«unaerat,hb.ivi.part.i.c.f.artnoagn. kicis& nmbr«.
Horizontale eßquodjacet in Horizontis «quihbrio. Horton*
fäle detlinans dicitur> quodaximeridiani, perpun&aSeptennio-
nis& Außritranseuati» ineuabeas declinat verfnsorcum aut occa#
film.
Horizontale inelinanr eil, quod ineumbensaxKvertical ispr«ma-
rii,inpunds otientij de oecidencis cerminaro,,verfus. borearn vei
•ußrumiudinat.
Vertualtprimärtum eft quod venicali priroario : Dechnanr quodfecundarioasquidsiUr.
permifeetardccliaatio atque ineßhatio planorum.a inSaitiskre.
»odis.
Verumquoniam nullumobvenic planum, quombdocunque col-
lucatum•quod Horizont*cuipiara vei exaäo vei dedinanri nonfir
„ parallelum , oranemhanc plar>orumvarietacem ad duasciafleS retfb- cabimus *utplanum quodcnnqueoblatuisSr vei Horizontale dirV 8um, veiab eoverfusortumveieteafum dcihnatum*
Omniavcrticaliaplana primaria dt fecundaria, funt Horizont«-.
1iadire&a Scdedinantiuiispopulist qnibus pol?s taniutidemeleva«
«urkpraborizonrem.qnanrumpoks fupraplanumverticalepropo«
ütunaatrollitur.h.e.,planum veriicalccerti loci eft Horizontale fub elevarionepoli» q.uaeeßelevation*«quatorit loci propofiti squaü«•*
E. G. Planum vcrticalelubelevationc poli6o gr. c$horizontaleubi
•Itieudopob eßgr. ja
Omnia plana indinata funt Horizontaliailli«,quorum altitndo poli arquac alcirudinem pul*fupraplanum darum. E.G.Subeleva«»
lionepoli6ogr. dechnerplanumadaußrun» jo.bésjgiturde6*dem?
prisrelinqnituf elevatio poli ejus Uwi ubiidem piauumeß Hori«
as®atale>
Oamio
0®map1ana<!fc!inarit'*&YncÜnsmia fimil, funt tfcrfzoetafrå
^eclinantianjihlocis,ubi tantael! elevatiopoli» qtianra «ftaltiru»
dopolifupraUream leptentrionisA auftri,feu mcndianam*
> Plana Horizontalta, jttxtatriph'cem Sph*r#pofitioneaa, tti#
pb'cia funr: Re&a,oblique A Parallele. Hiccparallel«, illa ob- liqua?, ift*re&*Sphairjecooforrotafunt
Plana Horizontal!* Spha?rs rc6tx$ dici confvevere Polaris,
qtiod axi terrenoinnitantur.
PlanaveroSphscra-parallel«,aquinoRtßlia, ob parallclifmoirOb quarorir,nußcupantür. Notandnmautenfplanum qnod haue Sphae*
r«verticaleeft, illi «dehorizontale,Aviceverfa. JDe cxteris planis
f;oloco agereconvenir.
Ex hisalia funtFtxa9qu*de locoinfocum commode transferri
neqneunt. Alia Mobilia, viaroribits maxiroe infervientia. '>
Hujns geoerisaliaiterumTniverfalia, qw« omnibus loci«acc6»
roodaripoflTuntt a\hparüculatia, qtiorniu ufuife ad prucos dun*
«axatgraduselevationis polaris, e^tenuir.
MttramHorologtipartem Gffomcaconflituit, quem alias indi*
9em, veratum A Stylum appeUant: nonnullis etiam Vmbiluut
jiominatur; quarcvisnoneademomninoefle utriusque ratio videa#
lur. Cuna Gnomoms munin fit axem terrenurnj Vmbthci. cc*.
tumiaaxeillopun&um ( quod ttrramreferat) reprafentare.
Tertiapars abfolvitur Iwtk. H* autem non nnitifmodi funr* Quadamenirntragis, q? »dumminusfunt aeceflariae. Maxbrene*
ceflari* funt lineacborar»*, cux variantpro horarum, qua« modo
deftripfimtis diverfitare. Cumbor« Afircnomicacaliailinea*, abas
Italic«,alias Babvl iik*,ah*sdenuqueprifes!fen ftidaicaereqoirant.
Priorisgenen*f nr tommtinesfedfcofes planor um A cirtulorum
cceleftium, qu> S; hfrsmm *4partes scqualesdividunt, feinviceta
Klpolisejus interfecanteå. , v ^
Sequenriiim duorüm linex sproje&iofteffuflt circulorum,quip§»
ralltlos (ol.sfingulosin 14 partesxqualesdifiingvtint t non autea>fe
inpolisinrerfe».ant.
Quarti generis.paralb-los quidein Soi$ inpartet24 difprfitmf
verunaitautarc*isdiumi(egmenfaduodetiiMflöt atqaea»
■toi«nodurni partesiudem fint «qua!es,
A 3, Refi*
iabor«iög»sdefcrifei foteat,magis adoomm»
4f«a<«adtiecciütat««ficiunc» cxceptucircalisaltitudrnuminhora»
riiipendulif,
Hfceomnihii*<ju*rtoloci aceedit Jtyiiut, quieft inftaranimar
liöroI©gii#(inequa«öEtuu»omniaoeft, &nulliusuftis».
RadiiinGnonioaicistriplex projedioconfideranir, fyBa, J(tf
flexa Sc Kjfrtåa:qu*tfiumGnomoniees partium ©ripinemfacit-
Primam SciatbtrttamappeHacmrs, quod horarmn ddenmina, perradiumpotiffimumluubrofum,oftender«dbceat.
Alteram Catef)tricam-y: quae.quod prior per umbram efScit, im Superficiebusluceilluftfatis,hocperradium refLeium» inloci«ra¬
dios lucirfxcliideniibus,miroartificioabfokit.
Tertia.Anaclaßica nomicatur , cujusnrumuseil Börologiacon#
Cta^are»in Superficiebusaquaalioveliquore inrmfriis, ^
Nosde Horologiis primigeneris agere conftituimus, prmcipig partinabAflrtnomtt,partimab Opticü, partim etiam£Geometrt*
«uutu antes.
AbAßrcnomia circulbrura Sphair*cognirioreqnsritur : Ab 0.
ftitii radiorum lucis atque uinbr* natura: AGtsmetrw Probte#
enataßneqtiibus cOQilruöio.&iicsrerespedirinequir» (Jude ufuire«
q^icntiprainCaputfequens ooniecirr.uf.
Toßulata.
Pifbmtiameentriterrxa fuperfi-
cie reipe&u coeJipr©nihilo effr»:>J
Gnomonemteerx axern referre.
Apieem ftyli reputari pro centro
terra.
cdxwma,,
eftlöttts l'nc»horarii, ubi cirtuli horarii lUnilOB, iup*t r'C"m
©BtMBBaiMU,uteri««.. Caf.1I-
Cap, IJ.
contiilens.
^Orum HorolbgjiSciatliericaäidornandiiiPgotiunj.in tribut
pr*cipuevertitur. Primum eft examenplknerum: Altec
rumdireftioStyl>:Terrium linearüberariarumdelineatie.
Qu*omniaucriteetpediri queant, problemata quacdam,quorum
mfus häcmaiimerequirmir» pratroirremus»
Per duo pundta inter fe parura
diflantia, lineara longiorem üne er-
rore traducere_».
Siar oundaraodicoafeinvicemintervallo remott A Sc B. p«f
quxfjnedéviatJOfleduceadafitlinealongior C D- t pua&o alters
«tro tasiqna ce»'
tro per pun&tisst
alterus«d»friba»
turarcus EF,ex quo, circiao in»
a! erumpu tidura tranilato»abfcitt*
dant »r titrinpüt
paret«q«a!es*inpun&is B & B. Deind?e» iifdemp»mftis,fiant'
Kinct »d«rranromtervalloarctitv ut<"e commode decufTare poffintj
p?tain C Sc D D«'dS perH«ceadempunda C A Dlinet critm-
per fin*: Cht* 4r Mrob I. i.
rrekl.IX.
Trobl. 11.
•■ .f ■, . -.
Lineam propofitam bipartitole-
care.vel quaravis ab ea parcemab- fcinderc_j.
TlOccommodilEm-cfieri pottft beoefici©Scaliemamtalfsin fooaut
**1000partesdivil*, qu*duplice«? plerumqi habere feletdivifio-
nem: unarnmajeremabuna} alreram dimidio minorem ab alfera extremitaceprogredieote-m, Huicregulx lmea propofiraapplicata»
fiqiiot partesSeal« majoriscontinet, rot etiam circino de minore
©cceperis, dmdeturhac circinid'.duöione linea, di&o citius, iti duas partes»qnales. Si vero partiumiftarom,quasfcaladettrooinat, dmufitim,trientem»quadramemfkc.cfcalacircinoacceptism , ac*
cotnmodaveris lineae dat«, panemabea»quamvoluifti, abfeindas.
Ex.gr« Lineacontinet partes Scalae i10, harttm dmnidium , partes
»eprpe 60.circinoaecept»,dimidiumline». 40 partes trientem, ,q
quadrantemefficient,
Si partesmillefimasoportetdeliaeapropofira refccare; fic©pe-*
rarilicebit. Referat lmea A 13 longirudinem Seal» , B C lineana
dividendamijfiqua partesmdlefimr de»erm*nande funt Séf. Pst'
tesiflseefcalaacceptae,tremferswmsrinLnesiw A B» • p« nöe A in
F. Hinepofirocircinoin B, dncatnrf intetvallo lire» dividend»
BCiMCut-jqucKtangatdu&aobfWaA CHincpoßtonnopedé tit*
Cini
£intinE, extendaturalternf praccife fangat lineasn ÅC. Interval*
lura faoc ejreini in lincamdividendam åpund©BinD translatura»
partesabea$6$abfcindir. ;
Siveroaliaspartes q samcentafltaasaut millcfimas noyifle expe®
diat, v.gr.fcpteßidecim* quint«, defersbaturarcusnan abextre»
tniratcline* AB , fedaparce tf aut 150» altervcro a parte7 fet
70 In prsnaoremarcom(i ftatuaturlineadividenda , determinabit li-
oeaoMcuraAF, inreliquoarcu, partes defideratas»
'Probl.
11L
AdafTumptumin re61a linea pnn- 61;um , perpendiculum ducere feu, quod idem eft , angulutn re£tum
conilitnere_,.
T Inea qiiccunque uc A B dividaturcircisn in partes quinque ,ef
a4cjrsdaoaccept«partes tres » transferanrur in bneam datam å-.
pwnito C in D. Deindepartiumquatuorintcxvallo# eipun&%G
A
A
dekribaturarensB. Hincaceeptaquinque partiumdi'lantia , ex fa arensprioremfecaasinK, & perpUN&ttm feüionis dielinear«
B C« cpm cuja priore CD sacludit angulum rectum* td pun«
&*a C. ' " ~ ' ■
viliw*
> * ^ 8
tsfiit/t, Tatenrallö i©oopartiumefcataacepto,dcfcribarorperi*
pheri**rcus, cni fubtenfa 1414partium,abeademScala »applica» v
va* are umdeterminat, qui quadrans eftcirculir*cproptereaanguli
rellitntnfura. .
•s4liter.Exptrnåoaftimpto Finlinea F G, quocunqueinterval-
fodefcribaturarens»ut H I, euiappiliceturlinea radioFH xquali;,
ab H in 1 duda H Lprotrabatur tantundem ab I in K. tandem
ex KinF deleendat lineaK F#prioripérptndicularil adF.
Nota:fipun&umnoudatur in ipfalineaFG#fedeitraram ut in
K , agendaeft linea perK, in li.bjfétam oblique tncidens ,nr in
H. H«cbipartito(ecandaibl. Pofitodeindecircino ia1, intervd«
lo lK»noreturin&ata1ineapnn&ninF#qu©cutn jtmgarurpuntiüK#
Briwtcrhocéfficinir norhna, vel, ß haredeßt,iemicirculo,quem Transporratoremnominsnthoc mod©: Inftrwirenrumira applic«-
tiirllnexdarx , utlinea nonageßmi grsdus illt exaäe copgrnat»
Quo faåo »lsneafecund»na1 nllrumentidiametrumduäa, critprko*
»iuerpénditularis# tonüituetquecumeaangulwi) redum»
Trobl. IV.
Ex terminislinejeredse,aliasdu- .
as educere,angulum redum inclu-
dentes.
J .infamdatan» AB bifariam P*rtire in C, elquocircmuiad in¬
tervallum AC did uftut, alt«*
ro pedc «bivii deugnat pun*
du,utB#perqtiod dud«linear
adextreituiråtes lineae data an-
gutiu redarn comprchea- j\{/ C
Seat*
ErohlV.
Super data reda linea A B.qua-
d.atum
dratum vel parallelogramum re- chngulum ABCD, conitituere_».
f^Qndmitoper probh3afiguloreöo» ad Å. Ex B Si C,intervallif
Ä B Sc A Carcuiimdeculfationemdefjgnajadqua®oppofiu lai«3;
rafuncducenda. Vel fi pUcet, opcrsri
licebit adhuloc raodum. Po(ito pade
circiniinextremkaribitspropoiksImeas
AB,defcribantur eodem in-rcrvallode-
cuffirnarcus, Sc permtcrfe&lonem p*
nim E,a^aorur 1t pwnfiish Sc Bline* '• *
AE Sc BE) qu«, eircino pafito 10Ea
revolvanturin C Sc D, unde perpendi-
cula ducanrurin \ Sc. B. i'riquib'usqua- 4
dratiaurrcdacguli lateraad arbitrium
dsterroiaaripottum.
'Probl. VI,
Qdadrantem circuli AC in fex
partes dividere_j.
Eadem circinididu&ione,quadefcriptuseß quadrans Å C»f^Å
EatpriTiofedio inL»&are9 Dncem- C
quefiatfedioin M.Scarcuspriorefe-
sans hi D »tuncdudaB D» dividit
arc«m M Lbifariam in E : qua di»
fifsotransferatur etiara in K &N.
Nota,Eadetnqne ratiorse, ubires pokular» divid.itur femicircaluspri-
raoin Cr%, & dtiade m duodesiv»
partas cquales,
B Troll.
Ad datuminreda linea AB potv dum A, angulumquemvis efficcre v
fen peripheriam in quotlibet partes
^ — — -^1— —<* V*
"C Scalaloovel1000partesacceptastransfer in1neam AB..Per B.
veroeducator perpendicnlarisBC.iin quamfim»IiterefeademSca#
!atransfertangentemanguli defiderati. quam — _ (\
determmat Canon Smuum , urporeaBinC.
Quo fa&o , per A dt C dti&a linea, cum prierc includit angulum quem defcriberefta#
tuifti. Memintrisautemtotnotasde tangemi*
BusinCanoneampurandaselfe, quotZiphrat» /
»nradio iooooa»partium, omiferis. l\sL—
Aliter. Idetn erpedittirper fubtenfas,Hoepa&o: Cum[ubtcnjd fit «ercur dimnhi [mus duplus ,,
dimidium anguli petiri ,, inveftigetur
finns , quem fi dupl»caveris hab*~
bis (ubrenfam; Hane e (cala defum-
pfam Circino , applica peripher»« ad
intervallum iooo partium e Scala de*
fcripta* Quoniam arcus BCquemcir-
cinusdéperipheria abfeindit,s angulum. Å*
dctcrminat« quem oportuit noviife.
Stylum ad angulum quemlibet
no impingcrcj,
r. Sit
1. Sit Gnomenpianoadperpendiculum i
tannuamcentro,adquamcunqtiedilti,
damdeftribaturperij beriacrrculi:ra#
dioque AB hat adlongirudineraityli
parpendicularis A C. Quo fa<3o,rao*
featnrhitierndepianoimpofmisItylus»
urdiduäiifadintervallum BC circr#
out « e qnoirbetcitcumferentiacdud«
punåo » ap>c«m ßyli tarvat. Quod
tibifierivides , Stylum piano ad an#
gulos redtos infißere exploratum ha#
ibcbüs. Ll*u Gnom. 1* 4. prop,12«
ut, Eloctlpthii C
%,Si *eroSryhta angulnmcum platio
pratparerniad amplitwdmemanguüpe*
titi, incunei«oiu.n, angultis bgneus
A B C. Hl« loc© Styli appbcatuj
inclitKitionem jitita quam piano Sty*
lus iaotmbcr*debet,determmabit.
efficeredebeat dblfqmtm% C
fcegiones mundi, utpote Meri-
diem, Septentrionem, ortum &oc-
cafum, exploratas habere.
B %
I»
TM tabula plana in aprico<& paceaie taco ad libellam collocata,du
•"■cino ducanuir arens aliquot parallell > mque centro coirimujti
circulor m Acollo.euiradper*
pendsculum Ghomoa » cu.jus
ante Meriiiem obfervetur um- bra, quando di&oruiu aliquem
circ«l®runa terigerit,St Hgnetur
eontaftus pun -lo 13: pari mo¬
do obf-rvandapoffcmendiana i-
ftms Gnonaoivserefceusumbra,
& c«m eundem tetigerit circi-
canonsducfciim, iterum fignä-
da esrremitas utnbrxpnnéio C*
Ex faisduobuspannis dncantur
circiuo areas hine inde iavice deeudantes , per quoram de-
Cudationes & centrum tradu-
«e da etl linea % Mleridsei St Septentrioitis certif^mus indeiv
Han c Mer.dianam fi ad angulos redos deculTaverit aba, cardmem
illa de*tra orientalers» limitrå ©ccidenulem oflendet. Vitruy, 1. ix. c. 6-
(tsflia via non minus facili quam certå 3 qnovrt momento Jucente fole , per uuicam umbrat Gnomoms obfervationem , Azi«
mach dive dillanna Solis a ctrculo Meridiano , arqtie adeo Iinea
Ivleridiana baberi po ert i fciendum tarnen boras a merid e ul/ro cirroque remoriore» , ad hane operarionem magis effe idoneas ,
proprer Solaris alnmdinis 4 unde h«c res tota dependec > fubi»
taneaai immuiationern.
In piano a!iquo ad Horizonten arquilibri, corocefur ut prins-
ad perpendicuhim Gnomon, cujus äcturate notetur umb * lon«
girndo, fecundiim quam ducenda eft Imeaobktira, qiuro referet
sn Sthem&ce 1. AC
Åcc«-
Äcceptam deinde circin©, tum Gnomonis tum umbr» lon-
jjone} k ex apice Gnomonis B, tanquam ce-tro, peripheriarw
circu'idefcribe A O K H, qtiae referer Meridianum. A C Li¬
nea repr^fenra?umbran» obfervatam . e* cuju ex r^mirateC, fi per
centrum B ad peripherem ducarurradiusSolis C f, erit arensH I
eodemmomenroSolis alntndo H O exorimerHorizonrem ,/E Q, gfqninoélulem. LN erirparallelus . quemeo tempore S<d defcri«
bit competentedecliilationeSolisdeterminatus» ( irtulus IK Ho-
riz)nriparalleliis »peralrirndin^m I du^userrcirclns alritudtnis»
Arabib'-it AlmupantharatdiRus , locum Solis in Sphrra , »bi paral-
Irlum ein(dem L N f-ca."in M ,o^en'ens Quare diftantia Solisa Kflerid'ano, Azimnrh dj&a , erir M T, quam rte erprelferis ß et
centroP,intervalls f P, circd» m defcripferis TR K: dufta enim perpend'iculari MS, erit S in di&o circtilolocus uhi Sol tempore
facti: umbratconfiltiti Sc didanria Solisn Meridiano ftve Azimutk
$ I.
Proindefi circa AlocumSry! in pr'ma figtira , circnlum defcrie jpferisDB, circulo IRK in fecnda figura rqua^m fecanrem-
<%ue lineam umbcs A C ia D; Sc abfeideris arcuai DE, arcm S I
äqualem
